DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
25ste Jaargang
MAANDAG 2 OCTOBER 1933
No. 7625
DE ABONNEMENTS'RLIS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
By onze Agenten 2* cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 1 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ie voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen óetaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
ien E ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Ge ^ne Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur q
verhuur, koop en verkoop: 0.50
V Nog geen Inlichtingen.
Wij hebben nog geen antwoord gekre
gen van het bestuur der afdeeling Leiden
van de Evangelische Maatschappij op
onze vraag, wie het bedoelde, toen het in
een circulaire betreffende de uitgave van
een Protestantsch adresbroek verklaarde,
dat het tot deze uitgave werd gedrongen
door „de voortdurende, krachtig gevoerde
actie van andersdenkenden, om zich by
het doen van inkoopen in de eerste plaats
te wenden tot geloofsgenooten".
Wie zijn die „andersdenkenden" hebben
we gevraagd. En, zooals gezegd, wij wach
ten nog met belangstelling het antwoord
af op deze vraag.
Intusschen heeft de socialistische pers
gemeend, te moeten constateeren, dat de
Katholieken die andersdenkenden zijn!
A. B. K. heeft n.l. in een polemiek met de
„Maasbode" over hetzelfde onderwerp
(Protestantsch Adresboek) beweerd, dat
de Bisschop van Roermond, Mgr. dr.
Lemmens, in een rondschrijven zijn dio-
cesanen heeft aangespoord, bij voorkeur
niet bij andersdenkenden te koopen. Die
bewering is onzin, zooals de „Maas
bode" al heeft aangetoond door de letter
lijke tekst van het bedoelde bisschoppe
lijk schrijven te citeer en.
Toch houdt A. B. K. in de socialistische
pers zijn bewering vol al is deze zonne
klaar in strijd met de waarheid!
De Bisschop van Roermond heeft alleen
en uitsluitend aangespoord dat instellin
gen van en voor Katholieken zooveel mo
gelijk hun inkoopen doen by den katho
liek gcox6ainseeidcn iui<L-ieiiatand. Eu dat
is heel iets anders.
*t Gebeurt nog vaak, dat katholieke in
stellingen, ook al bestaan zij geheel of voor
een groot deel uit giften en gaven van
uitsluitend of bijna uitsluitend Katholie
ken, by inkoopen de eigen geloofsgenooten
voorbij loopen. En dat kan toch te mal
zijn!
Protestantsche instellingen treden zóó
zéker niet op. Wat wij ook heel begrij
pelijk vinden.
De anti-rev. „Nieuwe Leidsche Courant"
heeft ook reeds als haar meening te ken
nen gegeven, dat zij het met den opzet
van dat Protestantsch adresboek niet eens
is. Wat breeder inzicht bewijst dan dat van
de Evangelische Maatschappij.
Het verdere verloop, het al dan niet
slagen van bedoelden opzet, zullen wij
moeten afwachten.
CUMULATIE.
Er zijn wantoestanden, tengevolge van
de z.g. cumulatie. Maar er wordt ook in
deze verschrikkelijk overdreven, gephanta-
seerd en gelasterd.
Wij hebben er zelf meermalen op gewe
zen en liet hierover verleden week de
Limburger Koerier aan het woord.
Ook de Volkskrant behandelde het
zelfde onderwerp en schreef:
De onlangs afgetreden minister van
Justitie mr. Donner is benoemd tot lid
van den Hoogen Raad der Nederlan
den.
Cumulatie wel niet van ambten,
maar van inkomsten, is er geroepen:
pensioen als minister en traktement
als lid van den Hoogen Raad.
Inderdaad; maar vindt men het re
delijk dat een nog jonge man als mr.
Donner, nauwelijks de veertig gepas
seerd, ambteloos burger en rentenier
zou worden?
En is het redelijk, dat de oud-minis
ter, die voordat hij de portefeuille van
minister van Justitie aanvaardde, raad
adviseur was bij het departement van
Justitie, het thans zou moeten stellen
met een veel geringer pensioen dan
het traktement, dat hij als raad-advi
seur genoot?
Had mr. Donner zich als advocaat ge
vestigd, dan zou hy allicht een hooger
inkomen hebben verworven dan het
salaris, dat hij als lid van den Hoogen
Raad geniet, en er zou geen aan
merking kunnen zijn gemaakt.
Natuurlijk keurt de „Volkskrant" even
zeer als wij de cumulatie af en is genoemd
blad evenzeer als wij van meening, dat er
ten deze maatregelen moeten worden ge
nomen.
FASCISME EN NATIONAAL-
SOCIALISME
Men verzoekt ons opname van het vol
gende:
EXTREMISTISCHE INVLOEDEN IN
MIDDENSTANDSKRINGEN.
Een verklaring van den KoninkL Nederl.
Middenstandsbond.
Het Algemeen Bestuur van den Koninkl.
Nederl. Middenstandsbond wenscht ter
voorkoming van misverstand ter algemeene
kennis te brengen, dat van zekere zijde
volkomen ten onrechte uit het
gesprokene ter Demonstratieve vergade
ring van den Bond, gehouden op Woens
dag 20 September j.l., in den Dierentuin te
's-Gravenhage, de gevolgtrekking is ge
maakt, dat het Bondsbestuur de ontwik
keling van fascistische, nationaal-socialis-
tische of dergelijk invloeden in den Bond
in de hand zou willen werken of toelaten.
Het Bondsbestuur wenscht zulks met
den meesten nadruk tegen te
spreken en verklaart, dat het de neu
traliteit van den Bond op politiek en
godsdienstig terrein in elk opzicht wenscht
wenscht te handhaven.
Uit de omstandigheid, dat een der woord
voerders in genoemde vergadering met
nadruk gewezen heeft op het feit, dat de
bedoelde staatkundige stroomingen, als ge
volg van de verontachtzaming der mid-
denstandsbelangen door Regeering en
Volksvertegenwoordiging, in midden
standskringen steeds krachtiger worden,
waaraan een ernstige waarschuwing aan
het adres der voor orde en gezag verant
woordelijke instanties werd verbonden,
mag niet worden afgeleid, dat daarmede
eenige propaganda, bedreiging of eenige
andere met de politieke onzijdigheid of ge-
zagsgetiouwhcia strijdige handeling zou
zijn gepleegd.
Het constateeren van voornoemd, voor
alle ingewijden waarneembaar feit, beoog
de slechts 9pnieuw de aandacht te vesti
gen op de ernstige gevolgen, welke kun
nen voortvloeien uit het tekortschietende
middenstandsbeleid der Regeering.
Wij nemen dit communique op zonder
commentaar op den inhoud ervan waar
van wij de stelling waardeeren.
Alleen willen wij er bijvoegen, dat al
len, die heil verwachten niet van ver
betering van ons staatkundig stelsel (wij
denken hier vooral en op de eerste
plaats aan de publiekrechtelijke bedrijfs
organisatie of aan de corporatieve maat
schappij), doch van invoering van een an
der stelsel, met name van het fascisme of
nationaal-socialisme, dat al dezen eerst
eens den waren en volledigen toe
stand in Italië en Duitschland moeten
trachten te kennen, om deze dan te ver
gelijken met den toestand in ons land.
Misschien dat zij dan wel zullen
gaan denken aan het spreekwoord van de
wal en de sloot!
MEER AFKEER DAN LIEFDE?
In „De Nederlander", het orgaan van de
partij, die ds. Van Hoogenhuyze onder
haar leden telt, vinden wij een stuk van
den heer B. Mulder, die ongetwijfeld tot
het Oranje-liefhebbende deel der bevol
king behoort. En deze schrijft o.a.:
„In de rede van ds. Van Hoogen
huyze beluisteren wij echter in de
eerste plaats socialistenhaat en pas in
de tweede plaats liefde voor Oranje".
Wij hebben er ook reeds op gewezen,
dat menschen als ds. Van Hoogenhuyze,
die in alles meer anti zijn dan pro, al
lerminst geschikt zijn om het nationaal
besef te verdiepen en de nationale gevoe
lens te verlevendigen.
Integendeel!
NAAR BEAURAING.
Wij vestigen nog even de aandacht op
de goedkoope gelegenheid, welke wordt
geboden aan onze lezers, die zich interes
seeren voor of wel 'ns willen bezoeken
het veel-besproken Beauraing.
Een tweedaagsche auto-tocht (met inbe
grip van logies en maaltijden) voor 15
gld.
Men zie het inteekenbiljet in dit num
mer.
BINNENLAND
DE NOOD IN HET TABAKSVAK.
Nat. Hanzebond van Sigarenwinkeliers.
Te Rotterdam werd ondervoorzitterschap
van den heer P. J. Hol uit Utrecht de 15e
jaarvergadering van bovengenoemd en
bond gehouden.
Vertegenwoordigd waren 9 van de 11
aangesloten afdeelingen.
In zijn openingswoord wees de voorzit
ter er op, dat het bedrijf nog steeds te kam
pen heeft met de gevolgen van de Tabaks
wet, de geweldige prijsknoeiery, ondanks
het bestaan van „Sisita", en met de gebre
ken, die nog steeds aan de Winkelsluitings
wet kleven. De actie blijft er in de eerste
plaats op gericht, om van overheidswege
te verkrijgen een verbod van verkoop be
neden banderolleprijs en om te ontkomen
aan de navordering in verband met de
nieuwe accynsverhooging op sigaren. Bo
vendien wachten nog meerdere punten op
eene goede regeling, ojn. het cadeaustel
sel, het verstrekken van tabaksvergunnin
gen, levering door fabrikanten aan parti
culieren en een verbod aan rijks- en ge
meente-ambtenaren en beambten om han
del te drijven.
Aan het jaarverslag van den secretaris,
den heer Goedemans (Amsterdam) ontlee-
nen wij, dat als gevolg van de invoering
van het wederkeerig lidmaatschap van vak-
en standsorganisatie het ledental van den
bond is gestegen. Opgericht werden nieu
we afdeelingen te Bergen op Zoom en
's-Hertogenbosch.
Het financieel verslag 1932'33 van den
penningmeester, den heer P. J. M. Luyke
uit Rotterdam, werd goedgekeurd, terwijl
de begrooting voor 1933'34 werd vastge
steld.
De conlribtuie v 1933*34 werd we
derom bepaald op 4.per lid.
Als bestuurslid werd herkozen de heer
J. G. M. Erftemeyer uit Amsterdam, ter
wijl in de vacatures, ontstaan wegens be
danken van de heeren G. v. d. Water (den
Bosch) en Th. Foster (Zwolle) gekozen
werden de heeren F. Mutsaers (Tilburg)
en J. v. d. Staal (den Haag.
Besloten werd aan den Minister van
Economische Zaken een telegram te zen
den met verzoek den Minister van Finan
ciën gunstig te adviseeren inzake invoering
van een verbod van verkoop beneden ban
derolleprijs.
Aangenomen werd een voorstel van de
afd. Rotterdam het Bondsbestuur opdra
gend, alel middelen aan te wenden om een
spoedige regeling van het automatenwezen
te verkrijgen.
Na een korte toespraak door den gees
telijk adviseur Rector J. Bots (Amsterdam)
werd de geanimeerde vergadering gesloten.
ST. JOSEPHS-GEZELLEN-VEREENIGING
Congres voor Senioren en Commissarissen
te Rotterdam.
Voor het Nationaal Congres voor Senio
ren en Commissarissen dat op 7 en 8 Octo
ber te Rotterdam gehouden wordt, blijkt
zeer groote belangstelling te bestaan.
Nu reeds werd door 109 vereenigingen
ingeschreven met een totaal van 561 con
gressisten.
Op het Congres zullen de volgende inlei
dingen worden gehouden:
Mr. C. M. J. F. Goseling: „De staatkundi
ge vorming onzer jongeren".
Pater L. D. Oorsprong O.P.: „Program
van actie en samenwerking afd. gehuw
den".
Kapelaan W. H. Simons: „De godsdiensti
ge en sociale kernvorming".
Joop Reekers: „Het werkloozenvraag-
stuk in de steden".
Paul Buijsman: „Het werklooz en vraag
stuk op het platteland".
HET ONTGROENEN.
Over het ongeluk bij het ontgroenen te
Utrecht verneemt de „Standaard", dat dit
niet het eerste ongeluk was met een lad
der. Eenige dagen tevoren was een noviet
opgesloten in een kamer; hij had zich be
vrijd door middel van een ladder, die hy
echter op het hoofd kreeg, toen hij de leer
moest opbergen. Deze noviet werd in een
auto in allerijl naar zijn ouderlijke woning
te Amersfoort vervoerd. Öe jongeman is
thans vrijwel hersteld.
Zooals dit ongeluk is verzwegen, zoo
zullen er nog wel meer ongerechtigheden
bij het ontgroenen in de verschillende
universiteitssteden niet openbaar zijn ge
worden.
En toch.... blijft het verzet tegen deze
instelling nog maar betrekkelijk zwak!
VERMINDERING UITKEER ING AAN
MOBILISATIE-SLACHTOFFERS.
In het Staatsblad is opgenomen een Kon.
besluit, waarby uit overweging, dat het
met het oog op den toestand van 's lands
financiën en daarbij lettende op de sedert
ingetreden daling van den levens- en den
loonstandaard wenschelijk is over te
gaan tot herziening van de bepalingen van
het K. B. van 13 Januari 1932, verminderin
gen worden aangebracht in de geldelijke
uitkeeringen aan de z.g. mobilisatie-slacht
offers.
Voor een Benedictijner-klooster te Egmond.
Namens het Bouwfonds ten behoeve van
de vestiging der E.E. Paters Benedictijnen
te Egmond wondt medegedeeld, dat aan
giften is ontvangen van 129 September
ruim 3000 gld., met vorige opgaven totaal
ƒ15.270.25.
Giften voor dit doel worden aangenomen
by de St. Paulus-Abdy te Oosterhout (N.-
B.) Gironummer 39167 en ten kantore van
de Firma Theodoor Gilissen, Nieuwe Doe
lenstraat 1214 te Amsterdam, Gironum
mer 28485.
BERICHT.
DINSDAG 3 OCTOBER, herden
kingsdag van Leiden's Ontzet, zal „DE
LEIDSCHE COURANT" NIET ver
schijnen en zullen onze bureaux ge
sloten zijn.
DE DIRECTIE.
Dit nummer bsataat uit VIER
bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Naar een concordaat met Frankrijk (4de
blad).
Hervatting der Economische Conferentie
nog niet mogelijk. (4de blad).
loj
•rsssjr/s/rjzfs/r/r/r/?s^^
PROTEST TEGEN MR. VERVOORN'S
KAMERLIDMAATSCHAP.
De Nationale Tuinders en Middenstands
partij hield te Utrecht een protestvergade
ring naar aanleiding van het Kamerlid
maatschap van mr. C. Ver voorn, die, zooals
men zich zal herinneren, door toevallige,
aan ons kiesstelsel te wijten omstandighe
den, verkozen werd tot lid der Tweede Ka
mer. De heer Braat, die meent recht te heb
ben op dezen zetel, heeft, zooals men weet,
als lid van de Plattelandspartij bedankt,
omdat de heer Vervoorn niet bereid bleek
zijn plaats te ruimen! In bedoelde vergade
ring werd met op drie na algemeene stem
men een motie aangenomen, waarin de
wijze van candidaatstelling van de drie
Noordelijke provincies, waardoor mr. Ver-
voorn tot Kamerlid werd gekozen, als zijn
de in strijd met de wenschen en besluiten
der algemeene vergadering, wordt afge
keurd. De vergadering constateerde verder
in de motie, dat mr. Vervoorn slechts 6000
stemmen op zijn naam kon vereenigen, ter
wijl de heer Braat er 35.000 had. Zij achtte
het daarom moreel onjuist, dat mr. Ver-
voorn zijn benoeming heeft aanvaard en
eischt, dat deze zijn Kamerlidmaatschap
zal neerleggen.
Aan het bestuur werd opgedragen aan
de Staten Generaal en de regeering mede
te deelen, dat mr. Vervoorn, zoo hij niet
mocht bedanken, niet kan worden be
schouwd als de afgevaardigde van de Na
tionale Tuinders- en Middenstandspartij.
WIJZIGING CRISIS-GRAANBESLUIT.
Blijkens Staatsblad 495, dat Zaterdag af
gekondigd is, zijn verschillende artikelen
van het Crisis-Graanbesluit 1933 gewijzigd.
Artikel 3 van dit besluit wordt gelezen
als volgt:
De invoer van tarwe, rogge, mais, gerst,
haver, ry'st, boekweit, darie, (ook genaamd
kafferkoren) en milletzaad is slechts toe
gestaan aan een door Onzen Minister aan
te wijzen Crisis Organisatie.
Voorts is, blijkens het gewijzigde artikel
7, de invoer van aardappelmeel, sago, ta
pioca, arrowroot en andere soorten zetmeel,
benevens hieruit of uit de in artikel 3 ge
noemde producten geheel of gedeeltelijk
bereid meel, bloem, stijfsel, glucose, dextri
ne, havermout, gort, grutten, macaroni,
vermicelli, biscuit, beschuit, gebak, mout,
molen afvallen en bakkerijafvallen slechts
toegestaan aan een door den Minister aan
te wijzen Crisis-organisatie.
Dit besluit treedt heden in werking.
KIPPEN- EN EENDENHOUDERIJ.
Namens den Minister van Economische
zaken, maakt de regeerings-commissaris
voor de uitvoering van de Garantieregeling
1933 ten behoeve van de Kippen- en Een-
denhouderij bekend, dat de uitkeering vol
gens de Garantieregeling voor de week van
Oogstfeest in Duitschland. (4de blad).
Opnieuw troebelen op Cuba. (4de blad).
Russische stratosfeertocht geslaagd. Een
hoogte van 19.000 M. bereikt. (Luchtv. 4de
blad).
BINNENLAND.
Doodelijke verkeersongelukken. (Gem.
Ber. 3de blad en Laatste Ber.).
Vreeselijk liefdesdrama te Nieuwstad.
Meisje doodgeschoten, haar zuster ernstig
verwond. De dader pleegde zelfmoord.
(Gem. Ber. 3de blad).
Inbraak in juwelierszaak te Den Haag.
(Laatste Ber.).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het zeilseizoen besloten met de najaars
wedstrijden van De Kaag. (2de blad).
De voetbalcompetitie (2de blad).
Nieuw Ned. record athletiek, nieuw we
reldrecord zwemmen. (2de blad).
2 t/m T October a.s. is vastgesteld op 30
cents per 100 stuks uit te voeren versche
kippeneieren, tot een gewicht van maxi
mum 50 K.G. per 1000 stuks en op 30 cents
per 100 stuks uit te voeren versche een
deneieren.
Een N. S. B.-vergadering te Haarlem.
In de onlangs te Haarlem gehouden ver
gadering van de N. S. B. (de partij Mus-
sert), drukte de heer Vlekke er zijne vol
doening over uit, dat ook een vooraan
staand Katholiek geestelijke onder de
aanwezigen was. Dr. Vlaming, hier bedoeld,
machtigde de „N. Haarl. Crt." tot de ver
klaring, dat hij alleen aanwezig was om
te hooren, wat men over de R. K. Staats
party te zeggen had, niet om zijn instem
ming met de N. S. B. uit te spreken. De
heer Vlekke had n.l. als onderwerp geko
zen „De R. K. Staatspartij en het Nationaal
Socialisme". Het programma van de R. K.
Staatspartij bleef echter nagenoeg onaan
geroerd; verheerlijking van Mussolini en
Hitler was hoofdzaak. En dat terwijl de
heer Vlekke in zijn inleiding verklaarde,
de hij in den titel van zijn inleiding de
R. K. Staatpartij voorop had genoemd om
de bespreking van het Nationaal Socialis
me en het Fascisme over te laten aan den
tweeden spreker. Dr. Vlaming heeft na de
rede van den heer Vlekke de vei*adering
verlaten.
