DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE R.K. MIDDENSTANDSBOND
VERGADERT TE BREDA,
DE RAADSELACHTIGE HOUDING
VAN VAN DER LUBBE.
GRATIS.
24ste Jaargang
WOENSDAG 27 SEPTEMBER 1933
No. 7621
Ste £eid6eJie(3oii/ta/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S, REDACTIE 15 tl
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
regel
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per
Voor Ingezonden Mededeel in gen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur eq
verhuur, koop en verkoopt 0.50
Openingsrede. - Stands- en vakorganisatie. -
Santos. - Politiek en de Middenstand Inlei
ding Dr. v. Beurden. - Beginsel en werkprogram.
Vandaag is in het gebouw van den St.
Josephkring te Breda de algemeene Ver
gadering van den Nederlandsche R.K. Mid-
denstandbond aangevangen.
OPENINGSREDE.
Het presidium werd waargenomen door
den heer Jos. Meyering, opvolger van den
heer Struyken, die zooals men weet na
de reorganisatie van den Bond met het
oog op zijn leeftijd, zich niet meer beschik
baar had gesteld.
Nadat spr. gewezen had op de beteeke-
nis en inhoud dezer algemeene vergade
ring, wilde hij enkele onderwerpen bijzon
der onder de aandacht brengen.
In de eerste plaats wil ik, aldus spr. de
besturen der Diocesane Bonden en der lan
delijke vakbonden nog eens opwekken zoo
nauwgezet mogelijk uitvoering te geven
aan het wederzijds Verplicht Lidmaatschap
van Stands- en Vakorganisatie.
In de tweede plaats wil ik Uw bijzonde
re aandacht vragen voor ons Santos-fonds.
Santos is naast de Commissies van Bij
stand die in steeds meer plaatsen-mogen
worden opgericht! de voornaamste so
ciaal-charitatieve instelling in* onze bewe
ging.
Door de treurige economische omstan
digheden worden bij Santos steeds meer
verplegingsaanvragen ingediend, terwijl de
inkomsten een tegenovergestelde tendenz
vertoonen.
Dat kan zoo niet blijven!
De besturen der Diocesane Bonden en der
plaatselijke middenstandsvereenigingen
moeten het als een eerezaak beschouwen de
inkomsten van Santos zoo hoog mogelijk
op te voeren vooral door werving van
vaste bijdragen van de leden opdat San
tos zijn weldoeende taak voor den katho
lieken georganiseerden middenstand kan
blijven vervullen.
In de derde plaats vraag ik uw aan
dacht voor de onlangs tot stand gekomen
uitbreiding van het Bureau van den N. R.
K. M. met een economische en een com-
mercieele (reclame-) af deeling.
Het ligt in de bedoeling binnenkort nog
eens op bijzondere wijze voorlichting te ge
ven omtrent de taak dezer twee nieuwe af-
deelingen.
Wij roepen echter ook hier uw medewer
king in om zooveel mogelijk van deze af-
deelingen gebruik te maken en te zorgen,
dat zij in ruime mate haar vruchten kun
nen afwerpen voor onze leden en onzen
stand. Wij kunnen gelukkig constateeren,
dai reeds de eerste publicaties in Midden
standskrant en Bondscirculaires een ver
blijdende toeloop naar onze nieuwe recla-
me-afdeeling tot gevolg hebben gehad.
De voorzitter wijdde vervolgens eenige
woorden aan de politiek en de midden
stand:
Men moge al niet in allen deele voldaan
zijn over het beleid der Regeering ten op
zichte van den middenstand. Men moge
betreuren, dat in de Troonrede niet aan
meer vraagstukken van ons urgentie-pro-
gram is tegemoet gekomen, toch diene men
zich rekenschap te geven, dat in diezelfde
Troonrede aan verschillende onzer deside
rata wordt tegemoet gekomen.
Nochtans blijven dringende wenschen
ter vervulling over. En op deze zal met
meer nadruk nog dan voorheen dienen ge
wezen; daarbij in het oog houdend de eer
biediging die wij als Katholiek verschuldigd
zijn aan het wettig gezag, en dat wij als
volbloed Nederlanders wenschen hoog te
houden.
Wanneer wij naast leden der katholieke
stands- en vakorganisatie trouwe leden
blijven der katholieke Staatspartij, dan mo
gen wij ongetwijfeld ook van onze politieke
partij en hare afgevaardigden men hun in
vloed op de regeering steun verwachten,
indien de vervulling eenigszins mogelijk
is. Het Partijbestuur vraagt vertrouwen en
medewerking. De middenstand wil het die
geven, overtuigd dat het Partijbestuur vol
doende voortvarendheid bezit om ook in de
huidige buitengewone tijdsomstandigheden
in het belang van den Middenstand te han
delen waar noodig is.
Vandaag was verder aan de orde het
Beginsel en Werkprogram.
De dag van morgen is geheel gewijd
aan: de wettelijke bescherming van het
Kleinbedrijf.
INLEIDING DR. v. BEURDEN.
Begonnen werd hedenmiddag met de be
handeling en vaststelling van het Beginsel
en Werkprogram voor den Nederlandschen
R. K. Middenstandsbond, aan de hand van
een praeadvies, uitgebracht door dr. Jos.
van Beurden te Heeswijk. Die prae-advies.
dat neergelegd is in een boekwerk van 140
pagina's, bestaat uit een zedelijk-gods-
dienstig, sociaal-economisch en een sociaal-
politiek program.
Als de voornaamste taak van de midden
standsorganisatie wordt in het rapport van
den praeadviseur genoemd:
Krachtdadig te werken aan de „Sociale
vorming" van den middenstand door te ver
levendigen en te versterken, te verbreeden
en te verdiepen het bewustzijn en het besef
van wat hij, heel bijzonder krachtens de
sociale rechtvaardigheid en de sociale lief
de, gehouden is te doen in zijn maatschap
pelijk en economisch verkeer; en daar
nevens volhardend te bestrijden alles wat
aan de bereiking van dit doel in den weg
staat.
Wat de v a k organisatie betreft, deze be
hoort met alle gepaste middelen te bevor
deren:
de practische doorvoering der katholie
ke beginselen in onderneming en bedrijf;
de bescherming van de zedelijkheid der
arbeiders, heel bijzonder in die onderne
mingen, waar personen van beiderlei ge
slacht werkzaam zijn;
het verstrekken van de gelegenheid tot
waarneming door de arbeiders(sters) van
hunne (hare) godsdienstplichten en het
bevorderen waar mogelijk van deel
neming aan bijzondere oefeningen van
godsdienst;
het beperken, zooveel doenlijk, van den
arbeid op Zon- en feestdagen.
Tot de sociaal-economische taak der
standsorganisatie behoort het op bevatte
lijke en practische wijze bekend maken aan
den middenstander met die sociaal-econo
mische en sociaal-politieke leerstukken,
stelsels en feiten, wier kennis hij behoeft,
om in- en door zijn stands- resp. beroeps
organisatie met de grootst mogelijke vrucht
te kunnen arbeiden aan een sociaal gezon
de ontwikkeling en economische verstevi
ging der positie van zijn persoon, van zijn
beroep en van de gansche maatschappelijke
klasse, waartoe hij behoort alles in vol
maakte overeenstemming met de desbe
treffende leer der Katholieke Kerk.
Voorts concludeert de praeadviseur aan
de hand van een desbetreffende beschou
wing, dat het de groote en voorname so
ciaal-economische taak is der vakorganisa
tie:
krachtdadig te ijveren voor de instelling
van een Bedrijfsraad in den eigen tak van
bedrijf en voor de ontwikkeling daarvan
tot een volledig publiekrechtelijk bedrijf
schap.
De sociaal-politieke taak der standsorga
nisatie wordt als volgt omschreven:
Met kracht en beleid te ijveren voor de
ontwikkeling der sociale politiek in de rich
ting eener sociale en juridische ordening
der samenleving naar bedrijfschappen.
Voorts 'beveelt het praeadvies aan het
nemen van wettelijke maatregelen, waar
door de ontwikkeling van het grootbedrijf
binnen bepaalde grenzen wordt gehouden.
Wat het kleinbedrijf betreft meent de
schrijver van het praeadvies aan de stands-
vereeniging te mogen en te moeten toe
denken de taak:
actie te voeren voor het tact- en beleid
vol treffen door de overheid van maatre
gelen, welke tenzij rechtstreeks ingrij
pen noodzakelijk blijkt door het stellen
van nadere eischen aan ondernemer en on
derneming, ertoe leiden, dat de productie
en distributie in het kleinbedrijf bij bena
dering zich aanpassen aan de werkelijke
behoeften der samenleving; een en an
der met inachtneming van hetgeen in de
omschrijving van het voorgaande taakdeel
der standsvereeniging is gezegd met be
trekking tot het overgangskarakter der te
treffen maatregelen en het te plegen over
leg met de betreffende georganiseerde be
drijfsgroepen.
De sociaal-politieke taak der vakorgani
satie is:
door voorlichting en nadere uitwerking
der in algemeenen zin door ons geformu
leerde sociaal-politieke middenstandswen-
schen, de uitvoering en feitelijke toepassing
daarvan door de hoogere en lagere burger
lijke besturen, te vergemakkelijken en
meer doeltreffend te maken, en mede:
zelfstandige actie te voeren ten behoeve
van sociaal-politieke belangen, die uitslui
tend het beroep" betreffen en eventueel
tot welslagen daarvan den steun in te roe
pen van de standsvereeniging.
Tenslotte wordt nog een hoofdstuk ge-
Het vervelende proces wordt wat opgefleurd.
BIJKOMSTIGE RUZIES EN CONFLICTEN.
EEN BEZOEK BIJ v. d. LUBBE.
Het eigenlijke proces tegen de „brand
stichters" in het RijkSdaggebouw te Leip
zig dreigt vrij vervelend te worden, daar
alle verwachte sensatie uitblijft.
Thans wordt nog dé meeste intersse ge
wekt door allerlei bijkomstige dingen. Zoo
heeft een bezoek aan v. d. Lubbe, welwil
lend toegestaan aan eenige „vertrouwens
mannen" van de pers, aanleiding gegeven
tot veel verbolgenheid.
Privatdocent dr. Soedermann, van de
juridische faculteit der universiteit te
Stockholm, een voormalig medewerker
van het staatspolitielaboratorium te Lyon,
heeft tezamen met Johan Luger, redac
teur van de „Telegraaf' te Amstredam,
gelegenheid gekregen om, begeleid door
den gerechtelijk beëedigden deskundige
en tolk van van der Lubbe, advocaat dr.
Seuffert, gistermiddag den beklaagde v. d.
Lubbe in het huis van bewaring te bezoe
ken. De beide heeren hebben gelegenheid
gehad alles te zien, wat eenigerlei betrek
king heeft op de omstandigheden van v. d.
Lubbe. Zij hebben hem in den tuin, die
voor andere gevangenen niet ter beschik
king staat, zien gaan wandelen en hem
daar ook geruimen tijd alleen gesproken
en verschillende vragen tot hem gericht.
Van der Lubbe reageerde volkomen op
deze vragen, antwoordde uitvoerig en
heeft volgens de beschrijvingen der beide
heeren op hen den indruk gemaakt, dat
het een volstrekt normaal en gezond
mensch betreft, die echter schuw en in zich
gekeerd is en die eerst met groote vrien
delijkheid behandeld moet worden voor hij
loskomt. Zij hadden den indruk, dat hij
over ieder tot hem gerichte vraag eerst
lang nadenkt voor hij er op antwoordt.
De heeren zijn vervolgens naar het huis
van bewaring gegaan, waarbij van der
Lubbe zeer levendig de trap opliep. In
het gebouw, een der modernste strafin
richtingen, hebben zij allereerst de cel be
zichtigd, waar van der Lubbe als be
klaagde is ondergebracht. Op tafel lag
chocolade, waarvan van der Lubbe iets
had gegeten. Ook van boterhammen met
worst, die op tafel lagen, had van der
Lubbe gegeten. Toen van der Lubbe daar
op zelf in de cel kwam, vroeg dr. Soeder
mann hem, of hij zich niet wilde uitklee-
den. Van der Lubbe was eerst zeer ver
baasd, zelfs verschrikt en vroeg: „Waarom
eigenlijk?" Soedermann liet hem daarop
zeggen, dat in de buitenwereld gruwelbe-
richten verspreid werden, volgens de
welke hij geslagen, of zelfs langzaam ver
giftigd werd. Van der Lubbe heeft daar
op slechts gelachen en zich zeer bereid
willig volkomen uitgekleed. Soedermann
heeft hem van top tot teen nauwkeurig
onderzocht. Het lichaam van van der
Lubbe was weliswaar zeer mager, maar
krachtig en gespierd. Het toont vooral
geenerlei sporen van eenigerlei mishande
ling. Er is ook niets te merken van prik
ken en ook geen lidteekens van inspuitin
gen. De vraag, of hij medicijnen moest in
nemen, heeft van der Lubbe lachend ont
kend. Hij zou die ook heelemaal niet in
nemen, verklaarde hij. Soedermann vroeg
hem hoe hij zich voelde, wanneer hij ge
geten had, of hij zich na het eten opval
lend opgewekt voelde. Van der Lubbe ont
kende dit. Hij eet echter tamelijk weinig.
Langen tijd heeft hij bijna heelmaal niets
gegeten, nu wel weer iets meer. Hij voelt
zich echter volkomen gelijk voor of na het
eten. Van der Lubbe heeft toen van zijn
kant nog eenige vragen tot Soedermann
gericht, die een opmerkelijk intelligenten
indruk maakten en die in goed en orden
telijk Duitsch geformuleerd waren. Op de
herhaalde vraag, hoe hij zich lichamelijk
voelde, heeft van der Lubbe ten slotte
nogmaals geantwoord „Ausgezeichnet
gut."
wijd aan den jongen middenstand.
De conclusie hiervan luidt als volgt:
den jongen middenstand onder te bren
gen in een van de organisaties der oudere
standgenooten onderscheiden vereeniging,
die ten doel heeft hare leden te ontwikke
len en te vormen tot deugdelijk onderlegde
en karakteT-vaste, tot diep geloovige en
werkdadige katholieke mannen hunner
stands- en beroepsvereeniging.
PROTESTEN DER OVERIGE
JOURNALISTEN
Over dit bezoek, aan twee journalisten
toegestaan, is bij de andere journalisten
veel verbolgenheid gewekt. Amerikanen
en Engelschen schijnen een formeel protest
in Berlijn te willen indienen en de Fran-
schen zijn ook zeer boos.
De correspondent van de „Vooruit"
schrijft over dit geval, dat de buitenland-
sche journalisten op een persconferntie
stormachtig geprotesteerd hebben. Men
meende, dat de zaak was geënsceneerd.
Men had met voorbijgaan van den Hol-
landschen verdediger, mr. Stomps, en zon
der dat iemand het wist, een Stockholmsch
journalist en een vertegenwoordiger van
„De Telegraaf" uitgekozen om te pogen,
Van der Lubbe aan het spreken te krij
gen en stelde beide mannen naderhand
aan de buitenlandsche pers voor als de
vertrouwensmannen der journalisten. In
krachtige termen hebben de journalisten
geweigerd deze beide „vertegenwoordi
gers" te aanvaarden. Het is namelijk ieder
een opgevallen, welk een buitengewone
medewerking „De Telegraaf" in Leipzig
ondervindt, die uiterlijk reeds hierin uit
drukking vindt, dat dit blad het eenigste
is, dat over twee plaatsen in de rechts
zaal beschikt.
Tot zoover de correspondeert.
Hoe intusschen de „Telegraaf' deze
„vertegenwoordiging" van de pers opvat,
moge blijken uit het feit, dat het blad een
uitvoerig verslag over dit bezoek geeft,
doch andere bladen verbied, dit geheel of
bij gedeelten over te nemen!
DE RUSSISCHE JOURNALISTEN
TERUGGEROEPEN
De Duitsche uit Rusland gebannen
De Russische pers publiceert het vol
gende communique:
Door de ontoelaatbare voorwaarden van
de organisaties der Duitsche regeering aan
het werk van de Russische journalisten in
Duitschland, die o.m. werden onderwor
pen aan arrestaties, huiszoekingen enz. en
tenslotte niet werden toegelaten tot het
proces in Leipzig, waaraan wel deel
nemen de correspondenten van bladen
uit andere landen, roepen het Tass-agent-
schap, de „Iswestia" en de Prawda" hun
persvertegenwoordigers uit Berlijn terug.
Tevens heeft de Russische regeering be
sloten alle Duitsche persverlegenwoodi-
gers uit Moskou te verbannen. Zij zijn op
26 dezer uitgenoodigd het Russische grond
gebied binnen drie dagen te verlaten.
Berlijn zet zijn standpunt uiteen.
In verband met het besluit der Sovjet-
regeering, om alle in Rusland vertoeven
de correspondenten van Duitsche bladen
uit te wijzen, geeft het officieuze Wolff-
bureau de volgende uiteenzetting van het'
Duitsche standpunt:
Zooals bekend werden de vertegen
woordigers van communistische en socia
listische bladen niet toegelaten tot het
Rijksdagproces te Leipzig, aangezien op
grond van de houding reeds vóór het pro- j
ces door de bladen van deze richtingen I
aangenomen, een objectieve berichtgeving
niet kon worden verwacht.
Wegens deze principieele uitsluiting van
alle communistische en socialistische bla
den kon ook den vertegenwoordiger der
Sovjet-pers de bijwoning van het proces
niet worden toegestaan. Desniettemin be
gaven twee te Berlijn woonachtige verte
genwoordigers der Sovjetpers zich naar
Leipzig, waar bij zich op verdachte wijze
gedroegen, met het gevolg, dat ze op 22
dezer werden gearresteerd. Enkele uren
later werden zij echter reeds weer op
vrije voeten gesteld. In het feit, dat de
beide betrokken personen zich ondanks
hun niet-toelating tot het proces, naar
Leipzig begaven, kan men niet anders
zien dan een ontduiking van een maatre
gel, die door de bevoegde instanties is ge
nomen in het belang van een objectieve
berichtgeving over het Rijksdagproces.
Voor de Sovjetregeering is dit feit aan
leiding geweest, om een maatregel van
groote draagwijdte te nemen. Zij heeft
Duitschen officieelen instanties meege
deeld, dat alle vertegenwoordigers der
Sovjetpers uit Duitschland zullen worden
teruggeroepen rl Duitschen
vert*-— - '*vi- i
Zij, die zich per 1 October a.s.
wenschen te abonneeren op
„DE LEIDSCHE COURANT", ont
vangen de voor dien datum ver
schijnende nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE
Dit nummer bestaat uit VIER
bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Mexicaansche bisschoppen bij Z. H. den
Paus. (2de blad).
Nu de sensatie in het Leipzlger proces
uitblijft, wordt de zaak interessant door
bijkomstige journalistenconflicten. (Ie pa
gina).
De ramp in Mexico. Men spreekt van
duizenden dooden. (Buitenl. Ber. 2e blad).
BINNENLAND.
Botter bij den Helder door onderzeeër
geramd en gezonken. (Gem. Ber. 3de blad).
Wederom verschillende ernstige ver
keersongelukken. (Gem. Ber. 3de blad).
Pastoor Reinders van Zeist door tram
gegrepen en ernstig gewond. (Gem. Ber.
3de blad).
J. A. KRANENDONK DUFFELS, t
iwar wjj vernemen, is de oud-Leidsche
medicus dr. J A. Kranendonk Duffels, die
sedert Aug. van het vorig jaar scheeparts
was op het s s. Flandria van dc Koninkl.
Holl. Lloyd, tijdens een reis overleden en
Dinsdag te Rio de Janeiro begraven.
De heer Duffels had zijn gymnasiale
studies gemaakt te Amsterdam cn Rolduc
en daarna zijn universitaire studies te Am
sterdam.
Hij heeft zich in 1910 als arts te Leiden
gevestigd. Tot 1923 is dr. Duffels hier werk
zaam geweest in een zeer drukke practijk;
vooral de fondspractijk was buitengewoon,
druk.
Bij zijn afscheid hier ter stede mocht hij
dan ook van vele zijden blijken van waar
deering en sympathie ontvangen.
Van 1923 tot 1927 is dr. Duffels directeur
geweest van den Gem. Geneesk. Dienst te
Heerlen, waarna hij eenzelfde functie te
Breda heeft vervuld tot Aug. 1932.
De overledene bereikte den leeftijd van
54 jaar.
Hij ruste in vrede.
seerd, eveneens de Sovjetunie te verla
ten.
In het belang van de door Duitschland
steeds gcwenschte vriendschappelijke be
trekkingen met de Sovjetunie moet men
hopen, dat dit door Moskou tot de Duit
sche vertegenwoordigers gerichte verzoek
weer wordt ingetrokken, te meer daar men
hierbij niet te doen kan hebben met een
gemotiveerden tegenmaatregel, aangezien
de beide Bcrlijnsche vertegenwoordigers
der Sovjetpers door eigen schuld een
situatie hebben doen ontstaan, die voor
een vergrijp moest doen vreczen.
Bij de beoordeeling van den maatregel
die door de Sovjetregeering ia getroffen,
