De Techniek der Graal-Orqanisatie 24ste Jaargang DONDERDAG 7 SEPTEMBER 193a No. 7604 ÊeidócheGoti/fca/rit DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAACT Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, wnarfn be- bctrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur erj verhuur, koop en verkoop: 0.50 Dit nummer bestaat uit DRIE bladen. TWELDE KAMER Vergadering van Woensdag 6 September. Verwachtte men algemeen een spoedige behandeling der omzetbelasting, het werd nog bij drieën, voordat de Kamer hiertoe overging. Daarvoor ontstond nog een uit voerige discussie over enkele „Indische" ontwerpen. Het eene voorstel betrof bezui nigingen op de militaire uitgaven. De heer Cramer (S.DA.P.) heeft zich bij deze gelegenheid ernstig geblameerd, daar hij het voorstelde, alsof het hier om een ver hooging ging. Hy verklaarde dan ook in eerste instantie tegen deze bezuiniging te# zullen stemmen! De heer Joekes (V.I>.) wees hierop zeer terecht De Minister van Koloniën, de heer C o 1 ij n sloot zich hierbij aan en dit was voor onzen socialis- tischen afgevaardigde blijkbaar het sein om terug te krabbelen. Erg verheffend was deze historie niet! Bij het volgende wetsontwerp kwamen allerhande onderwerpen ter sprake, die eigenlijk bij de Algemeene Beschouwingen over de Indische begrooting thuishoorden. Men sprak over de Indische Bestuurshcr- vorming, de industrialisatie en dergelijke meer. De Minister gaf als zijn uitdrukke lijke meening te kennen, dat hij industria lisatie in Indië onvermijdelijk achtte. In- dië is, wat zijn economische structuur be treft te eenzijdig georiënteerd, wat vooral in crisistijden, zooals wij nu beleven, de kwetsbaarheid van de Indische volkshuis houding verhoogt. DE OMZETBELASTING. Na deze hors d'oeuvre kwam de Kamer tenslotte tot het pièce de resistance der agenda: het ontwerp-omzetbelasting. Men kent de voorgeschiedenis van dit ontwerp De vorige minister van financiën, de heer de Geer, diende een dergelijk wetsontwerp in, dat liefst 1 Juli 1933 in werking moest treden. Terecht wees de heer Fleskens (R.K.) er op, dat het uitstel, dat de be handeling van dit ontwerp heeft onder vonden door de politieke omstandigheden, het gelukkige gevolg heeft gehad, dat nu de velerlei instanties op het gebied.van het bedrijfsleven hun oordeel hebben kunnen geven, wat geleid heeft tot belangrijke ver beteringen van het ontwerp. Het is wel eens goed hier te constateeren, dat het veelgesmade parlementaire^stelsel hier toch weer getoond heeft prestaties te leveren, waartoe een andere regeeringsvorm zeker niet in staat was geweest. Alle sprekers bijna constateerden dan ook dat het over leg tusschen regeering en Kamer by de schriftelijke voorbereiding zeer vrucht dragend is geweest. De voornaamste wyzi- ging, die minister Oud in het ontwerp heeft aangebracht, is, dat het heffen van 1 pet. by iederen omzet vervangen werd door een eenmalige heffing van 4 pet. aan de bron. Bovendien werd het ontwerp- Weeldeverteeringsbelasting, dat eveneens nog afkomstig was van het afgetreden mi nisterie, in de omzetbelasting verwerkt in dier voege, dat deze artikelen zouden ge troffen worden met een extra-belasting van 6 pet. Gezien de velerlei bezwaren, die daartegen werden ingebracht, meen en wij niet te veel te zeggen, indien wij voorspel len, dat dat gedeelte wel uit het ontwerp zal verdwijnen. Er ligt hieromtrent trouwens reeds een amendement van katholieke zij de bij de Kamer; de toelichting zegt te recht, dat het niet aangaat om in dezen tijd op bepaalde bedrijfstakken nog extra- lasten te leggen. De eerste spreker, de heer Fleskens (R.K.) besprak de belasting-technische kant van het ontwerp, terwijl de economi sche zijde werd behandeld door zijn frac tiegenoot dr. Kortenhorst. Tegenover de voordeelen dezer belasting, dat deze na melijk door het groote vlak waarop zij zal werken niet zoo zwaar zal worden ge voeld en dat ieder tenslotte zelf bepaalt geval is. De tweede spreker van katho lieke zijde, de heer Kortenhorst (R.K.) heeft in een zeer zakelijk betoog een aan tal punten en wenschen naar voren ge bracht, waarbij hy zijn wij juist inge licht de meening weergaf van de ge- heele fractie. Allereerst vroeg hij den mi nister ook de hulpmiddelen van het be drijfsleven vrij te stellen. Anders het ge vaar van dubbele belasting. Met name wees hij op de steenkolen en de electrische ener gie, waarvan hij het verbruik voor indus- trieele doeleinden schatte op 100 millioen. Aan omzetbelasting zou dit ruim 5 mil lioen kosten. Daarnaast moesten ook de machines en de kapitaalgoederen in het algemeen worden vry gesteld. Verder wees hy op de positie van den fabrikant van vrijgestelde goederen, die bij het koopen van grondstoffen toch weer omzetbelas ting moest betalen. Bovendien wil hij de goederen, die reeds veraccijnsd zijn, vry- stellen, in welk verband hij met name wees op de sigaren- en sigarettenindustrie. Ook vroeg hij een tegemoetkomende houding van den minister tegenover den kleinhan del, wat het afrondingssysteem betreft. Hy bepleitte een afronden op de belastingbe dragen en niet op de verkoopbedragen. Het fruit wil hij onbelast laten, daar dit reeds op andere wijze aan een heffing is onderworpen. Tal van andere sprekers, zooals de heeren Bi er erna (V.B.), Ver- voorn (P.B.) bepleitten eveneens de belangen van de fruittelers. In analogie met de tabaksbelastingwet beveelt hij een systeem aan volgens welk de minister be voegd wordt zegels op crediet te leveren. Wat de inschakeling van de weeldebelas ting betreft, daarvan moest dr. Korten horst niets hebben. Het heffen van een compenseerend invoerrecht heeft zijn volle goedkeuring, alleen begrijpt hij niet, waar om dit eveneens geheven wordt van arti kelen, die hier te lande niet worden ge produceerd. Een ander- zeer belangrijk punt, dat de heer Kortenhorst aanraakte was, of het niet aanbeveling verdiende in de wet een retorsiebepaling neer te leg gen, zooals ook België en Zwitserland hebben, die tegenover Frankrijk daarmede succes hebben gehad. Wij onderstrepen deze wensch van den katholieken afgevaardig de te dezer plaatse nog eens uitdrukkelijk. Ook wij achten deze kwestie uitermate be langrijk. Het heeft weinig zin de verschillende sprekers verder op de voet te volgen. Wij Evang. Luth. constateeren, dat de S.D.A.P. bij monde Herts. Luth. van den heer J. ter Laan overwegende Geref. Kerken bezwaren had tegen wegneming van de j Roomsch Kathol; weeldebelasting uit het ontwerp, dat het i Oud-Roomsch voor haar juist aantrekkelijk maakte, ter- j Ned. Isr. wijl deze algemeene beschouwingen door j p0rt. Isr. tal van sprekers benut werden door een j Andere Kerk. gez. wyk (67 pet.), Nootdorp (60 pet. Ter Aar (57 pet.), Hillegom (56.5 pet.), Lisse (56.5 pet.), Nieuwkoop (56 pet), Zevenhoven (53 pet.), Noordwyk (50 pet.), Lei muiden (50 pet.), Sassenheim (50 pet.). .Meer dan een derde: (33 pet. en daarbo ven): Woubrugge (44.6 pet.), het dorp Woubrugge, waar Jan de Bakker eerste dominee was, is overwegend protestant Hoogmade bijna uitsluitend Katholiek), Zoetermeer (44 pet.), Wassenaar (41 pet.), Nieuwveen (40.7 pet.), Ha- zerswoude (40 pet), Voorschoten (36 pet.), Rynsaterwoude (35.6 pet.), Woerden (33.5 pet.). ..Meer dan een kwart: (25 pet. en daar boven): Zwammerdam (31 pet.), Oegstgeest (27 pet), Zegwaard (26.8 pet.). Minder dan een vierde: Leiden (23.5 pet., Boskoop (23 pet.), Bodegraven (20.7 pet.), Alphen a. d. Rijn (20 pet.), Koudekerk (11.8 pet.), Leider dorp (10.8 pet.), Kat wyk (5 pet.) en ten slotte R ij n s b u r g.(3 pet). ZOETERWOUDE. Hieronder volgen de laatste gemeentelij ke overzichten: 1920 1930 Totale bevolking 6663 7650 Ned. Herv. 3163 3583 Waalsch 1 5 Remonstrant 9 8 Christ. Geref. 73 80 Doopsgezind 24 15 Evang. Luth. 120 124 Herst. Luth. 2 3 Geref. Kerken 618 871 Roomsch Katholiek 2421 2545 Oud-Roomsch 5 Ned. Isr. 26 18 Fort. 1st. Andere Kerk. gezindte 28 92 Geen Kerk. gez. 178 301 1920 1930 Totale bevolking 3244 4035 Ned. Herv. 529 728 BUITENLAND. Waalsch 1 Remonstrant 3 Christ. Geref. 8 21 De begrafenisplechtigheid van mgr. Doopsgezind 1 Schreiber. (2de blad). Evang. Luth. 1 Herst. Luth. Geref. Kerken Roomsch Katholiek Oud-Roomsch 186 2482 181 2959 Hoe Londen de Ncderlandsche stap tot opzegging van het Tariefbestand opvat. (2de blad). Ned. 1st. 3 Port. Isr. Andere Kerk. gez. 35 39 BINNENLAND. Geen Kerk. gez. 13 99 ZWAMMERDAM. 1920 2249 1121 Totale bevolking a Ned. Herv. Waalsch Remonstrant Christ. Geref. Doopsgezind Evang. Luth. Herst. Luth. Geref. Kerken Roomsch Katholiek Oud-Roomsch Ned. 1st. Port. Isr. Andere Kerk. gezindte Geen Kerk. gezindte 1930 2349 1009 VOORNAAMSTE NIEUWS. De Tweede Kamer heeft gisteren de algemeene beschouwingen over het wets ontwerp tot heffing van een omzetbelas ting geopend, (late blad). Onderhandelingen inzake het collectief contract in het bouwbedrijf, (lute blad). Overleden is de hoogeerw. heer J. Zwart, pastoor te Zaandam. (Korkn., 2de blad). LEIDEN. De gemeenterekening 1932. (1ste blad). over het jaar ZEGWAARD. Totale bevolking Ned. Herv. Waalsch Remonstrant Christ. Geref. Doopsgezind 1920 2253 1238 255 617 1930 26C0 1368 337 pleidooi te houden voor vrijstelling van tal van artikelen. Wij hoorden noemen het fruit, de boter, de kaas, het vleesch en tal van andere. De heer Schilhuis (V.D.) hield b.v. een warm pleidooi voor de vee koeken, wat onderstreept werd door den heer Vervoorn. Wij hopen morgen nog op enkele andere punten van het ontwerp de aandacht te kunnen vestigen. DE KATHOLIEKEN IN DIT GEWEST. WAAR HET GELOOF HET BEST BEWAARD BLEEF. Wanneer men de percentages berekent, welke de Katholieken op de totale bevol king eener gemeente uitmaken, blijkt hoe de Hervorming drie eeuwen geleden niet in alle gemeenten gelijkelijk vat heeft ge had. In het hart van Holland, in de onmid dellijke en gevaarlijke nabijheid van de plakkaten schrijvende Staten heeft het oude Geloof zich beter gehandhaafd dan in vele verafgelegen streken zooals Noord - Holland en Friesland. Dankbaar mogen wij gestemd zijn jegens den „Aartspriester van Soeterwoude" en de vele in 't geheim le vende priesters, die in tijden van vervol ging en verdrukking, de zielzorg hebben Geen Kerk. gez. waargenomen. Dankbaar ook onze eigen hoeveel hij er in zal bijdragen, noemde hij j voorouders, die ondanks achterstelling en als voornaamste nadeelen, dat door deze vernedering het geloof der vaderen bleven belasting de drang tot bezuiniging mis schien ongunstig zou worden beïnvloed cn dat de groote gezinnen, indien geen spe ciale voorzieningen daartegen worden ge troffen, opnieuw de dupe werden. Door den katholieken spreker werd dan ook hier op de volle nadruk gelegd. Bovendien brak hij een lans voor een grooteren aftrek bij de inkomstenbelasting. Niettemin wegen de nadeelen lang niet op tegen de voor deelen. Hij wees op de zeer gelukkige sa menwerking tusschen regeering en Kamer bij de schriftelijke voorbereiding, waarop ook prof. Polak in een artikel in de econ.- statistische berichten had gewezen. Te recht merkte hij op, dat de onderscheiding tusschen directe- en indirecte belastingen weinig zeggend is. Beter is het te onder scheiden tusschen belastingen naar draag kracht en belastingen, waarbij dit niet het aanhangen. Uit onderstaande percentages blijkt, hoe de Hervorming vooral in de Rijnstreek van de zee tot Woerden ingang vond. De duin streek en de „lage landen" houden zich trouw. Het gedeelte der provincie tusschen Leiden en Haarlem is overwegend Katho liek gebleven. Ook het gebied van den „Aartspriester" en de afgelegen waterrijke streken, waar de „schout met zijn rakkers" moeilijk kon doordringen, bleven meer en deels Roomsch. Hieronder volgen de gemeenten der om geving, gerangschikt volgens hun percen tage. ..Overwegend Katholiek (50 pet. en meer zijn: Noordwijkerhout (87.7 pet.). Alkemade (85 pet.), Voorhout (84 6 pet.), Zoeterwoude (74 pet.), Veur (70 pet), Warmond (70 pet), Stomp- Totale bevolking Ned. Herv. Waalsch Remonstrant Christ. Geref. Doopsgezind Evang. Luth. Hest. Luth. Geref. Kerken Roomsch Katholiek Oud-Roomsch Ned. Isr. Port. Isr. Andere Kerk. gez. Geen Kerk. gez. ZEVENHOVEN. 1920 1179 380 WOUBRUGGE. 1920 Totale bevolking Ned. Herv. Waalsch Remonstrant Christ. Geref. Doopsgezind Evang. Luth. Herst. Luth. Geref. Kerken Roomsch Katholiek Oud-Roomsch Ned. Isf. Port. Isr. Andere Kerk gez. Geen Kerk gez. 2302 1036 15 Juni 1930 belastte Zyne Hoogwaardi ge Excellentie Monseigneur J. D. J. Acn- genent „Het Gezelschap der Vrouwen van Nazareth" met de zorg voor dc gchecle vrouwelijke jeugd in het Bisdom Haarlem. De uitvoering van deze zware taak om- i vatte de leiding van duizenden jonge meis- I jes, zoowel individueel als collectief. De i Vrouwen van Nazareth wilden haar allen I tot ééne groote, sterke eenheid samenbren- gen: die duizenden meisjes van zoo uitecn- loopenden aard en aanleg, stand en ont wikkeling, levende in zoo verschillende omstandigheden en uit totaal andere mi lieu's voortkomende. In overleg met Zijne Hoogwaardige Ex cellentie Monseigneur J. D. J. Acngenent, werd het werk aangevat, niet volgens een tevoren pasklaar gemaakt systeem, waar van later misschien zou blijken, dat het toch niet in de vele uiteenloopende behoef ten zou kunnen voorzien, maar er werd eenvoudig begonnen met het organisceren van kleine groepen van jonge meisjes. 9 Langzaam aan, naarmate het aantal groo- ter werd, groeide ook de bouw van de or- ganisatie uit tot den vorm, dien zij op het i oogenblik in het Bisdom Haarlem heeft. 160 Deze organisatievorm is dus geheel go- >82 groeid uit het werk zelf en draagt daarvan ook duidelijk den stempel. Zonder over- dreven systeemdwang, zonder alles over j een kam te willen scheren, is zij geworden als het leven zelf: veelvuldig cn tegelijker tijd eenvoudig, duidelijk en practisch. Een beweging met duizenden leden im mers vraagt ecnvoudigen, overzichtelijkcn organisatievorm. Ook bij de Graal is dit onontbeerlijk. Het is voor een beweging immers van het grootste belang, dat haar leden er de plaats vinden, die haar het beste past, die het meeste aansluit bij haar aanleg en milieu, om daardoor niet alleen haar eigen gaven vollediger te kunnen ont plooien, maar vooral: om daardoor het meeste tot Gods Meerdere Eere te kunnen verrichten. Wy onderscheiden in de Graal dan voorop: - I 155 1930 1093 325 1930 2524 1071 286 1115 ZOETERMEER. Totale bevolking Ned. Herv. Waalsch Remonstrant Christ. Geref. Doopsgezind Evang. Luth. Herst. Luth. Geref. Kerken Roomsch Katholiek Oud-Roomsch Ned. Isr. Port. Isr. Andere Kerk. gez. Geen Kerk. gez. 1920 1614 797 1 DE KRÜISKINDEREN. 2g Dit zijn de meisjes, die nog op dc Lagere School zijn en dus nog geen Graallid kun- j nen worden. Uit eigen beweging kwamen de zusjes van de Graalleden op haar vrijen 1930 Woensdag- of Zaterdagmiddag dikwijls 1734 een kijkje nemen in de Graalhuizen. Ook 7C8 zij wilden daar zoo graag komen en toen in verschillende parochies dc geestelijkheid 5 'n zelfde verzoek deed, besloot de Graal den schoolgaanden meisjes ook een plaats 1 in haar beweging te geven onder den naam van „Krulskinderen". Zij komen eens of hoogstens tweemaal per week bijeen in 142 haar eigen clubs, waarin een van de oudere 752 Graalleden of kadetten de leiding heeft. Daar leeren zij om op de haar eigen kin- I derlijke wijze mee te werken aan het apos- tolaat. Een van de middelen is: het zicht - 32 baar dragen van een niet te klein kruisje 14 Zoo immers zullen sommige buurten van onze Hollandsche steden lnngzamcrhnnd ter Eere Gods gaan wemelen van de Krui sen! Er is een afzonderlijk „Kruiskinder Departement" om de Kruiskindcr-actic over het geheele Diocees te organisceren in overleg met de directrices der clubhui zen. Vervolgens komen de groote groepen, die de eigenlijke breede lagen vormen der Graalbeweging. Dit zijn: DE LEDEN. Dezen worden ln drie groepen onder scheiden: le. Dc meisjes uit de steden, die na het lager of uitgebreid lager onderwijs een betrekking buitenshuis zochten of thuis bleven. 2e. De meisjes van het „platteland", die verder in dezelfde omstandigheden ver- keeren als de eerste groep. 3e. De meisjes uit stad cn dorp, die Mid delbare of Kweekscholen bezoeken, dus zij. die intellectueel een uitgebreider vorming genieten. De eerste groep werd samengevat onder den naam: Graalleden; de tweede groep onder dien van: Graalwachtleden en de derde groep draagt den naam van Graalka- detten. Nn het volgende zal deze verdeeling dui delijk zijn. De meisjes uit stad en dorp hebben ieder haar eigen stempel. De eersten zijn opge groeid midden in 't drukke stadsleven, ze zijn meer vertrouwd met de l-drijkc uitin gen der moderne techniek. Zij zijn èn op school, èn bij haar spelen buitenshuis met veel meer verschillende karakters in aan raking gekomen: door verhuizing enz. wat In de stad veel vaker voorkomt dan buiten hebbon zij zich in haar jonge le ven al aan heel wat verschillende om standigheden moeten aanpassen. De dorpsmeisjes zijn ongegroeid met de natuur om zich heen, zij waren in haar eerste opvoeding aan veel verande ringen onderhevig, zij dragen vaak ook nog de uitingen van eigen dorpseultuur in ty pische gebruiken, taal en kleeding. Ten slotte Is het ook duidelijk, dat een meisje van 16 jaar en ouder, dat nog heele da gen op school £lt en daarbij de avonden studeerende doorbrengt, weer een heel an dere mentaliteit heeft dan de voorgaande; zij is anders, vooral in haar belangstelling voor de dingen buiten haar schoolsfeer, waar de andere groenen middenin leven. Al deze groepen vinden in de Graal ver- sehillendc middelen om zich verder te ont wikkelen; voor iedere groep is een speciaal onderdeel in de orrnnisatie. dat haar be langen behartigt. Hierop komen we nog 'Tug in de artikelen over de Departemen ten. De Graalledon. Graalwachtleden en ka- dotten staan in haar club onder leidsters. 7«i vormèn het volgende deel in den tech- nir"hen opbouw van dc organisatie. De volgende groepen worden hierbij on derscheiden:

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1