24ste Jaargang
VRIJDAG 1 SEPTEMBER 193j
No. 7599
ÊeicbelieCoii/fca/nt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTj
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingcn worden aangeboden of gevraagd, huur «q
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit VIER
bladen.
LETTEREN EN KUNST
HENRI BORELf
Op 64-jarigen leeftijd is, zooals reeds ge
meld, de Haagsche letterkundige Henri Bo-
rel overleden.
Wij ontleenen aan „Het Vaderland", het
blad dat de laatste jaren zijn trouwe me
dewerking als criticus genoot, de volgende
bijzonderheden betreffende zijn leven en
werken.
Henri Jean Francois Borel werd 23 No
vember 1869 geboren, bezocht de H. B. S.
in Den Haag, Goes en Roermond en stu
deerde van 18831892 te Leiden in de Chi-
neesche taal en letterkunde als collegiant
van prof. Schlegel, welke studie hij daarna
in China (Amoy) voortzette. In 1894 werd
hij tolk voor de Chineesche taal in Ned.
Indië en het volgende jaar aanvaardde hij
de functie van ambtenaar voor Chineesche
zaken te Tandjong Pinang, in welke functie
hij later achtereenvolgens te Makassar,
Soerabaja en Pontianak heeft gediend. De
groote kennis van China en Indië, welke
hij in deze loopbaan verwierf, is later bij
zijn letterkundigen en critischen arbeid
herhaaldelijk aan den dag getreden.
In 1911 werd aan Borel de persoonlijke
titel van adviseur voor Chineesche zaken
toegekend, een bewijs, hoezeer zijn werk
zaamheden door de Overheid werden ge
waardeerd.
In 1916 werd Borel op zijn verzoek eer
vol ontslag als adviseur verleend en hij
keerde naar het vaderland terug, om wel
dra te worden benoemd tot criticus voor
tooneel en letteren aan het „Vaderland",
een werkkring, die zich later ook tot de
„Nieuwe Courant" heeft uitgebreid.
Reeds voordien had Borel als scheppend
kunstenaar van zich doen spreken, o.a.
door zijn bekenden roman Het Jongetje
(1897), die veel opgang maakte. Voorts val
len onder de werken van zijn hand te noe
men: Wijsheid en Schoonheid uit China
(1895); zijn werken over de Chineesche
wijsgeeren Confucius en Lao Tse; Een
Droom uit Tosari; De laatste Incarnatie;
Wijsheid en Schoonheid uit Indië; Het
daghet in den Oosten; Karma en tenslotte
(1926) Van Leven en Dood.
Wij vernemen, dat Henri Borel, na de
noodzakelijke voorbereidingen, Woensdag
ochtend is gedoopt door Pastoor P. van
Dorp. Als Peter fungeerde de bekende
kunstschilder Anton van Welie.
Bij volle kennis ontving de 63-jarige
daarna het H. OlieseL
Gesterkt door de genademiddelen der H.
Kerk is Henri Borel de eeuwigheid inge
gaan.
Op het einde van zijn leven heeft hy be
reikt waarna hij klaarblijkelijk reeds lang
had verlangd.
Wij zouden met deze mededeeling heb
ben volstaan, als wij niet „Het Vaderland"
van gisteravond hadden gelezen.
„Het Vaderland", aan welk blad de over
ledene vele jaren medewerker was, maak
te gisteravond van diens Katholiek-worden
melding op de volgende wijze:
„In de aankondiging van het overlijden
van onzen geachten medewerker, den heer
Henri Borel, welke hedenavond namens de
familie is opgenomen, staat vermeld, dat
de heer Borel is gestorven, voorzien van
de genademiddelen der H. Kerk. Wij stel
len er prijs op mee te deelen, dat geduren
de de lange jaren, dat we met hem samen
werkten, onze indruk steeds is geweest, dat
de heer Borel er nimmer over zou denken
tot de R. K. Kerk over te gaan, zelfs uit
recente gesprekken nog.
Maandag j.l. zond de heer Borel ons nog
kopij voor de courant, Dinsdag werd ons
gemeld, dat hy ziek was, Woensdag dat
hij bewusteloos was en in den loop van den
nacht, die achter ons ligt, werd ons mede-
deeling gedaan van het verscheiden, voor
zien van de H. Sacramenten der R. K.
Kerk".
Dat stukje is nu toch wel héél en al in
strijd met elementaire beschavings-
eischen!
In een „in-memoriam", gewijd aan een
„geacht medewerker", vindt men gelegen
heid, om een grove hatelijkheid te plaatsen,
en men.stelt dat zelfs op prys: „Wij
stellen er prijs op", enz.
Henri Borel zou er nooit over gedacht
hebben, om Katholiek te worden!En
geinsinueerd wordt, dat hij is gedoopt en
het H. Oliesel heeft ontvangen, toen hij
buiten bewustzijn was geraakt....
Wij zwijgen over een dergelijke even ha
telijke als dwaze insinuatie!
Laten wy alléén vermelden, dat de echt-
genoote van Henri Borel na diens dood aan
een journalist heeft medegedeeld, dat haar
man reeds vele jaren zoekende was, en zich
sterk aangetrokken gevoelde naar het Ka
tholicisme. Hij had altijd by zich een kruis
beeld en een reliquie van de Kleine H.
Theresia
Tot zijn intieme vrienden behoorde de
weleerw. heer Wouter Lutkie, wien ook
reeds lang bekend was, dat de overledene
Katholiek wilde worden.
De begrafenis van het stoffelijk over-
schot zal plaats hebben na de plechtige j
Requiem van half elf uur. Maandag 4 Sept.
a.s. in de Lourdes-kerk te Scheveningen,
waaraan twee stille H.H. Missen te 7 en
9 uur zullen voorafgaan, zeere waarschijn
lijk naar de R. K. Begraafplaats aan de
Kerkhoflaan.
PIETER VAN DER MEER DE
WALCHEREN.
Binnenkort postulant bij de Benedictijnen
te Oosterhout.
Naar „Het Huisgezin" meldt zal de be
kende schrijver en bekeerling Pieter van
der Meer de Walcheren op 2 October a.s.
zijn intrede doen als postulant bij de Bene
dictijnen van de St. Paulus-abdij in Ooster
hout.
Ook zijn echtgenoote, mevrouw Christi
ne van der Meer de Walcheren-Verbrugghe,
zal den sluier aannemen en wel in een
klooster der Benedictinessen in Frankrijk.
Pieter van der Meer de Walcheren werd
in 1880 geboren, studeerde te Amsterdam
oude talen en wijdde zich aan de letter
kunde. Hij schreef eenige romans en ver
halen o.a. „De Jacht naar Geluk".
In de jaren voor den oorlog werd hij te
Parijs in de Katholieke Kerk opgenomen.
Léon Bloy had sterken invloed op zijn le
ven en was dan ook de peter bij zijn Doop.
De bekeeringsgeschiedenis van Pieter van
der Meer de Walcheren werd openbaar door
de publicatie van zijn „Dagboek".
Onder den oorlog was de schrijver cor
respondent van „Het Huisgezin" te Parijs.
In 1919 keerde hij naar het vaderland te
rug en vestigde hij zich te Oosterhout, in
de schaduw van de abdij waatvan hij
oblaat geworden was. Als kunstredacteur
van de „Nieuwe Eeuw" gedurende de jaren
1921 ot 1924 hield hij zich met vurige be
langstelling bezig met de beweging der
jongeren en met velen hunner persoonlijk
onderhield hij nauwe betrekkingen. Zijn in
vloed is op deze wijze aanzienlyk geweest.
Later was hij nog eenige jaren redacteur
secretaris van „Opgang". Toen keerde hij
echter naar Parijs terug, waar hij een lei
dende functie had bij de uitgeversfirma
Desclée de Brouwer Cie.
Van zijn boeken uit de jaren na den oor
log in Holland noemen wij nog zijn leven
van den H. Benedictus, zijn roman „Van
het Verborgene Leven", zijn proza-bundel
„Branding" en „Het Witte Paradijs", de be
schrijving van een bezoek aan de Karthui-
zers van Valsainte in Zwitserland.
De zoon van Pieter van der Meer was
priester-monnik van de St. Paulus-abdij,
waar hij in het begin van dit jaar op ruim
dertig-jarigen leeftijd is overleden. De
dochter van het echtpaar Van der Meer
is novice in het klooster der Benedictmes
sen „Notre Dame" te Oosterhout.
Mevrouw Christine van der Meer de
Walcheren was als kunstnaaldwerkster be-
.kend door haar fraai borduurwerk voor
kerkelijk gebruik.
R.K. TOONKUNSTENAARS.
In de Woensdagmiddag te Utrecht ge
houden Bestuursvergadering van de R. K.
Vereeniging van Toonkunstenaars werd
het Bestuur als volgt vastgesteld:
Prof. dr. A. Smijers, Amsterdam, Voor
zitter; J. Sicking, Den Haag, Rijswijksche-
weg 72, 2e Voorzitter; Mevr. A. v. Eijndt-
hovenBollen, Secretaresse, Utrecht, Wil
lem Barentzstraat 8; Cor Ponten, Zwolle,
Melkmarkt 47, 2e Secretaris; Adr. de
Groot, Bergen op Zoom, N.Z. Zoom 1, Pen
ningmeester.
Fusie „Tooneelgids" en „Katholiek
Tooneel".
Men deelt mede: De leiders van de „Too
neelgids" en „Katholiek Tooneel", tijd
schriften, gewijd aan de belangen van het
Katholiek leekentooneeL hebben besloten
hun bladen samen te voegen, daar zij tot
het inzicht zjjn gekomen, dat hun werk
wijze steeds meer dezelfde richting uitging,
en eenheid een der voornaamste factoren
is, om hun idealen te verwezenlijken.
Met ingang van 1 September zullen de
bladen als een orgaan verschijnen onder
den ttiel „Katholiek Tooneel", terwijl de
heer Kees Spierings, tot heden redacteur
van „Tooneelgids", in de redactie is opge
nomen. Het plan is, om het blad bij den
nieuwen jaargang. Januari 1934. belangrijk
uit te breiden. Mogelijk zal deze uitbrei
ding reeds eerder noodig zijn.
Subsidiebeoordeeling „Katholiek Tooneel".
Zooals reeds eerder werdt medegedeeld,
is door het tijdschrift „Katholiek Tooneel"
een subsidiebeoordeeling uitgeschreven, die
elk Katholiek Tooneelgezelschap van Ne
derland in de gelegenheid stelt, door een
min of meer opvallende uitvoering een sub
sidie te verkrijgen van 250.150.en
100.Om te voldoen aan vele verzoe
ken van tooneelclubs, die haar repertoires
voor dit seizoen nog niet gereed hadden,
is besloten, den inschrijfdatum te verlen
gen tot 1 October a.s. Adres voor aanmel
ding is Pythagorasstraat 14, Amsterdam.
KERKNIEUWS
BASILIEK TE BEAURAING.
Een stichtingscomité opgericht.
Te Beauraing heeft zich met toestemming
van Z. H. Exc. Mgr. Heylen, Bisschop van
Namen, onder voorzitterschap van den
Z. E. heer Deken van Beauraing een comité
gevormd, genoemd „Pro Maria", dat zich
ondermeer ten doel stelt het inzamelen van
de noodige gelden voor den bouw van een
basiliek ter eere van O. L. Vrouw van
Beauraing en van verdere gebouwen, noo
dig voor de huisvesting der talrijke zie
ken.
De Bisschopswijding van Mgr. Leven.
Zooals gemeld zal de bisschopswijding
van mgr. Leven S. V. D., vicaris apostolicus
van de Kleine Soenda-eilanden, te Uden
geschieden door Z. H. Exc. mgr. A. F. Die
pen.
Naar wij thans in „S. Maria" lezen, zul
len medeconsecratoren zijn mgr. P. Hop
mans en mgr. dr. G. Lemmens. De wijding
zal waarschijnlijk plaats hebben op 29 Oc
tober, het feesf van Christus Koning.
BINNENLAND
KONINGINNEFEEST.
Te Baarn en Soestdijk.
In Baarn is de 31ste Augustus tot een
grootsche feestdag geworden nu geheel de
Koninklijke Familie bij H. M. de Koningin
Moeder op het paleis te Soestdijk dezen dag
vierde.
Met luiden der kerkklokken werd het
feest ingezet. Daarna trokken alle leerlin
gen der lagere scholen, een 1300-tal, in
stoet naar den Brink, waar de heer F. Neu-
man, voorzitter der Oranjevereeniging nen
heeft toegesproken. Na een tractatie gin
gen de kinderen naar Soestdijk, waar zij
zich voor het bordes van het Paleis op
stelden.
Toen de geheele Koninklijke Familie op
het bordes had plaats genomen, boden en
kele meisjes bloemen en feestprogramma's
aan, waarna de kinderschare onder leiding
vein den heer J. H. van Dapperen, direc
teur der plaatselijke harmonie „Crescendo",
twee coupletten van het Wilhelmus en van
„Een lied van Nederland" zongen.
Na afloop daarvan onderhield H. M. de
Koningin zich met den burgemeester van
Baarn, de bestuursleden van de Oranjever
eeniging en den heer van Dapperen, hare
dankbaarheid betuigend voor deze zang-
hulde.
De lange stoet van schoolkinderen ging
vervolgens naar Baarn terug.
Duizenden belangstellenden waren tij
dens de zanghulde buiten de hekken van
het paleis aanwezig.
In de felicitatieregisters ten paleize werd
in den loop van den dag druk geteekend.
De feesten te Baarn, die in den middag
werden voortgezet, zijn 's avonds beslo
ten met een lampionoptocht van de kinde
ren, een verlichte gondelvaart en vuur
werk aan de oevers van de Eem.
NATIONAAL HULDIGINGS-DEFILé IN
HET STADION.
Het uitvoerend comtié van het natio
naal huldigings-défilé in het Stadion op
9 Sept. a.s. en de technische leider, de heer
F. J. Thoolen, verzoeken ons mede te dee
len, dat reeds 25.000 personen uit geheel
Nederland zich voor het défilé hebben op
gegeven.
350 Burgers hebben plaatsen besteld op
de burgemeesters-tribune.
Voorts zullen aanwezig zijn de minis
ters, de commissarissen der Koningin, de
buitenlandsche gezanten te Den Haag en
enkele Nederlandsche gezanten uit het
buitenland? vertegenwoordigers van Eer
ste en Tweede Kamer, van den Raad van
State, verschillende kerkgenootschappen,
land- en zeemacht enz.
De Koningin zal in het Stadion ontvan-
Door een motorboot overvaren.
ERNSTIG ONGEVAL IN DE RINGVAART
BIJ OUDE WETERING.
TWEE PERSONEN VERDRONKEN.
Een ernstig ongeval, dat aan twee men-
schen het leven heeft gekost, heeft heden
nacht plaats gehad in de Ringvaart tus-
schen Haarlemmermeer en Oude Wetering.
Laat in den nacht voer aldaar een bootje,
waarin drie personen gezeten waren, die
van een familiefeest te Nieuw-Vennep naar
huis terugkeerden. Het waren de heer A.
Turk uit Roelofarendsveen, diens zuster,
de echtgenoote van den heer K. Pecht uit
Oude Wetering en de verloofde van den
heer Turk, de 23-jarige mej. C. J. van Scha-
gen uit Rynsaterwoude.
Het bootje voer in de Ringvaart zonder
roeispanen en bij gebrek hieraan werd het
bootje door den heer Turk voortbewogen
door middel van een plank. Dit is de oor
zaak, dat men bij het naderen van een
motorboot niet zoo spoedig uit den weg
kon komen, met het gevolg, dat het bootje
omsloeg en de inzittenden te water ge
raakten.
A. Turk wist zich zwemmende te red
den en den kant te bereiken. De beide
vrouwen echter, die niet konden zwem
men, verdwenen in de diepte. Spoedig was
er hulp ter plaatse van de heeren G. Pecht,
zwager van de verdronken K. Pecht-Turk,
D. Schyf, A. en H. van Vliet, allen wonen
de aan den Kanaaldijk te Oude Wetering.
Ook dr. van der Bijl uit Oude Wetering
was spoedig ter plaatse. Door dezen werden
spoedig dreggen uitgegooid, waarbij de op
varenden van de motorboot eveneens hun
hulp verleenden. Het duurde echter gerui-
men tijd, voordat de drenkelingen gevon
den waren. Het eerst werd na een half uur
opgehaald mej. van Schagen, een kwar
tier daarna mej. Pecht-Turk. Aanstonds
werd kunstmatige ademhaling toegepast,
maar deze mocht niet meer baten, de beide
slachtoffers bleken reeds overleden te zijn.
De slachtoffers werden binnengedragen
in de woning van den heer M. van Tol, ma-
nufacturier aan den Kanaaldijk en de an
der by den heer P. Pecht, aldaar, waarheen
het eerste slachtoffer in den loop van den
dag eveneens is overgebracht.
Naar wij nader vernemen, was dit niet
de eerste maal, dat aldus de nachtelijke
tocht werd gemaakt. Reeds meermalen, als
men van Nieuw-Vennep huiswaarts keerde,
ging men met de auto van genoemden Turk
tot het café Jonkman, waar de auto werd
gestald. Vandaar ging men dan met het
zelfde bootje verder, dat bij gebrek aan
roeiriemen steeds met een plank werd
voortbewogen. Vannacht heeft dit echter
tot een catastrophe geleid, die aan twee
menschen het leven heeft gekost.
Medegedeeld kan nog morden, dat de
naam van den bestuurder van den motor
boot nog onbekend is daar deze, na hulp
te hebben verleend, weder is doorgevaren.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De ontsnapte nat. socialist Hofer zal door
Italië niet worden uitgeleverd. (2de blad).
Verbod van kinderarbeid in de Vereen.
Staten. (2de blad).
Uitbreiding der Kerkvervolging in de
Vereen. Staten. (2de blad).
BINNENLAND.
Het noodlottig vergiftlgingsgcval te Over-
loon. (Gem. Ber. 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De nationale tenniskampioenschappen.
(3de blad).
UIT DE OMGEVING.
In de ringvaart te Oude Wetering b eew
bootje door een motorboot overvaren. Twee
dooden. (1ste blad).
gen worden door een eerewacht van hen,
die 35 jaren geleden als cadet en adelborst,
de eerewacht van het Paleis naar de Nieu
we Kerk hebben gevormd, nu actieve en
gepensionneerde generaals, admiraals en
oversten.
Tot de gemeente Amsterdam en de ker
ken is een verzoek gericht, van 2 tot 2.30
uur, als H. M. zich van het Paleis naar het
Stadion begeeft, alle klokken te Amster
dam te laten luiden.
De bestelde en betaalde plaatskaarten
(alle genummerd), zullen na 1 September
worden toegezonden. De eere-tribune is
geheel, enkele andere tribunes zijn bijna
uitverkocht; men moet zich dus haasten,
als men bij de voorverkoop-bureaux van
het Stadion nog plaatsen wil bestellen.
DE INVOER VAN AARDAPPELEN IN
ENGELAND.
Uit Londen wordt gemeld, dat de En-
gelsche minister van landbouw in onder
handeling is geweest met vertegenwoordi
gers van landen, die aardappelen uitvoeren,
teneinde een regeling voor den invoer van
aardappelen in Engeland te treffen. Er is
thans bepaald, dat de invoer in het Vor-
eenigde Koninkryk gedurende de maanden
September tot en met December uit Ne
derland en België resp. 8000 ton en 250
ton niet zal overschrijden. Aan andere lan
den, die gewoonlijk in dezen tijd van hi t
jaar geen aardappelen naar de Engelsche
markt uitvoeren, is verzocht, zulks in 1933
ook niet te doen.
Lonneker vraagt Rijkssteun.
De gemeente Lonneker is als gevolg van
het abnormaal groote aantal werkloozen in
groote financieele moeilijkheden geraakt,
in verband waarmede de begrooting voor
1934 nog steeds niet door Ged. Staten was
goedgekeurd.
Woensdag heeft de raad na een zeer
langdurige discussie besloten ryksonder-
HET WEER OP ZONDAG.
HET MOOIE WEER ZAL WAARSCHIJN
LIJK NOG NIET ERNSTIG
VERSTOORD WORDEN.
Sedert de vorige week is de algemeene
luchtdruk-verdecling over het grootste ge
deelte van Europa bclangryk veranderd,
vooral in het Oosten, waar de diepe re
pressie wegtrok en plaats maakte voor een
gebied van hoogen druk. Door verdere
drukstijging over Ccntraal-Europa reikt
nu een gebied van hoogen druk van de
Azoren over Ccntraal-Europa tot West-Rus
land en in dit geheele gebied heerscht over
het algemeen rustig weer met zwakke win
den uit verschillende richtingen. De
Noordwestelijke grens van dit gebied loopt
ongeveer van Engeland over de Noordzee
naar Midden-Skandinavië en ons lund ligt
er geheel binnen, zoodat het voortduren
van het mooie weer gewaarborgd is zoo
lang dit gebied van hoogen druk stand
houdt.
In het Noordwestelijkste gedeelte van
Europa is de luchtdruk-verdeeling sedert
de vorige week niet belangrijk veranderd
en niet verbeterd. Een nieuwe depressie
verscheen ten Zuiden van IJsland en trekt
nu, vergezeld van een ontliepen uitloopcr
aan haar Z.O.-zijde, naar het Noordoosten.
Deze depressie is voor het weer bij ons van
geen beteekenis, maar de uitlooper bracht
ons een bewolking.
Hoewel nu in zekeren zin het depressie-
gebied over N.W.- en N.-Europa min of
meer een bedreiging van het voortduren van
de mooie weersgesteldheid vormt, mag ver
wacht worden, dat het gebied van hoogen
druk stand zal houden en dat vóór Zondag
geen ernstige storingen zullen optreden.
Behoudens dus de geringe kans op storing
kan men voor het einde der week en voor
Zondag nog zomerweer verwachten, over
dag vrij warm, des avonds en des morgens
koel, matige bewolking, terugdraaien van
den wind naar Zuidwest, geen neerslag,
wellicht morgennevel. Geringe luchtdruk-
veranderingen hebben weinig beteekenis
voor de te verwachten weersgesteldheid,
bij sterkere daling van den barometer zou
een weinig regen verwacht kunnen worden.
(Nadruk verboden).
stand aan te vragen voor een bedrag van
700.000 en tevens op het gemeenteperso-
ncel een maximumpensioenbijdrage te ver
halen van 8^ pet.
Een verzoek van de wethouders om hun
salaris met 500 te verlagen werd door
den raad verworpen.
Dc Rome-reis der werkloozen.
Wij vernemen, dat thans vastgesteld is,
dat 91 personen aan de rijwielbedevaart
naar Rome meegaan, inclusief de vier lei
ders n.L rector Boonekamp en drie Kruis
vaarders van St. Jan.
Het Verbonds-comité heeft drie auto's
aangekocht, aangezien het niet mogelijk
bleek deze in bruikleen te verkrijgi-n. Bij
de werkloozen hebben zich vijf chauffeurs
aangemeld, dus dat komt in orde.
Op 11 September a.s. is 't verzamelen in
de omgeving van Nijmegen.
„Volkskrant".