24ste Jaargang
MAANDAG 28 AUGUSTUS 1933
No. 7595
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
VOORNAAMSTE NIEUWS.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2^5 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de A bonne's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No, 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betxekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur eq
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit VTER
bladen.
V De taak van de winkeliers.
„Doen wij iets of doen we maar liever
niets?"
Met deze vraag worden in een pakkende
circulaire de Leidsche winkeliers opgeroe
pen, om mee te doen aan een Leidsche
Winkelweek van 2030 September.
Wij weten weinig of niets af van de
wijze, waarop men zich heeft voorgesteld,
het denkbeeld van een winkelweek dit jaar
in practijk te brengen. Wij willen ons ook
daarmede niet inlaten.
Alleen willen wij naar aanleiding van
de hier geciteerde suggestieve vraag graag
onderstreepen, dat de middenstand, dat de
Leidsche winkeliers in dezen crisis- en ma-
laise-tijd niet niets mogen doen. niet in
den gewonen sleur mogen leven, maar
iets moeten doen, een bijzonder teeken
van leven en werken moeten geven, op
bijzondere wijze de aandacht op zich moe
ten trekken, van zich moeten doen spre
ken.
Hoe? Dat laten wij aan hen zelf ova:.
Wij weten, dat in het verleden een Win
kelweek succes heeft gehad; dat er toen
door de publicaties en annonces in de ge
westelijke dagbladpers velen naar Leiden
zijn getrokken.
Meer dan in de normale tijden moet nu
het publiek worden opgewekt om te koo-
pen. Wij hebben tegenwoordig misschien
minder te klagen over „koop-lust" dan
over „koop-tegenzin". Die tegenzin, om
geld uit te geven voor gewenschte, nuttige
en mooie dingen, neemt zelfs vormen aan
van een maatschappelijk kwaad, waardoor
wij dieper in de malaise geraken.
De winkeliers moeten zich bezinnen op
middelen, om sluimerende koop-lust wak
ker te schudden.
Voor Leiden is er nog een speciale re
den om „iets te doen".
Leiden moet zorgen, dat het blijft een
centrum van een uitgestrekte omge
ving, de winkelstand voor tienduizenden
in wijden omtrek.
De winkeliers van Leiden maken daar
om voor hun zaken geen. effectieve recla
me, als zij deze niet brengen op een terrein
begrensd door de gemeenten Hillegom,
Leimuiden, Nieuwveen, Woerden, Zoeter
meer, Nootdorp, Leidschendam.
De „Gelderlander" wees er dezer dagen
op, dat de middenstand „door zijn bijzon
dere positie en door een goede reclame zulk
een grooten invloed kan uitoefenen op
den smaak en daarmede de behoeften van
groote volksgroepen".
Inderdaad. Door de etalages der artike
len, waarheen in doeltreffende reclame de
aandacht wordt getrokken, kunnen de win
keliers op smaak en behoeften van
zere velen een grooten invloed uitoefenen!
„Bij de vervulling van die taak", aldus
vervolgt de „Gelderlander", „heeft de mid
denstand het volste recht aanspraak te ma
ken op den krachtigen moreelen en in de
zen crisistijd ook daadwerkelyken steun
der Overheid. Want het behoud van een
zelfstandigen middenstand is geen groeps
belang, maar een belang, dat aan de sta
biliteit der geheele volkshuishouding ten
goede komt".
BINNENLAND
OPLEVEND HAVENVERKEER
IN AMSTERDAM
KENTERING TEN GOEDE
Het Bureau voor de Statistiek der ge
meente Amsterdam, publiceert verschil
lende cijfers omtrent het havenverkeer en
voegt er als conclusie aan toe:
„De cijfers geven aanleiding tot de mee
ning, dat er in den algemeenen economi-
schen toestand eenige kentering schijnt te
komen. Waar van achteruitgang sprake
is, is deze toch verhoudingsgewijze minder
sterk dan tot dusverre het geval was; hier
en daar is deze teruggang tot staan geko
men, terwijl verschillende cijfers zelfs een
gunstiger beeld vertoonen dan in vorige
kwartalen".
RUIM 10 MILLIOEN AAN WERKLOOZEN
TE ROTTERDAM
Uitkeeringen over de eerste zeven maanden
van dit jaar
Lr totaal werd over zeven maanden van
1933 te Rotterdam aan werkloozen uitge
keerd een bedrag van 10.813.060.09 v. j.
9.506.648.63).
Deze cijfers zijn ontleend aan het den
Gemeentelijken Dienst voor Maatschappe
lijk Hulpbetoon verstrekte overzicht over
de eerste zeven maanden van dit jaar.
Vergeleken bij 1932 zijn de uitkeeringen
van dit jaar dus aanmerkelijk hooger ge
weest dan gedurende dezelfde maanden van
1932.
BACONINVOER IN ENGELAND
Beperking, naar men verwacht met
10 pct„ op 15 September a^.
Naar men verwacht, zal de invoer van
bacon op 15 September a.s. opnieuw wor
den ingekrompen in verband met de groo-
tere Engelsche bacon-productie volgens
program van het Engelsche ministerie van
Landbouw inzake steun aan de bacon-pro-
ducenten.
Tusschen het departement en de verte
genwoordigers der bacon-exporteerende
landen hebben besprekingen plaats gevon
den. waarbij een percentage van 10 pet.
vorloopig werd genoemd, waarmee de in
voer in September zou worden verminderd.
TWEEDE KAMER
De Omzetbelasting komt 6 September
aan de orde
De Tweede Kamer is bijeengeroepen in
vergadering op Dinsdag 5 September, te
één uur.
Aan de orde zal dan zijn regeling van
werkzaamheden. De voorzitter zal mede-
deeling doen van het besluit der centrale
sectie, om onmiddellijk na afloop dezer
openbare vergadering in de afdeelingen te
doen onderzoeken verscheidene wetsont
werpen, onder welke aanvulling van het
wetboek van strafrecht met het oog op
kleedingstukken en onderscheidingsteeke
nen, welke uitdrukking zijn van een be
paald staatkundig streven, wijziging en
aanvulling van de artt. 125 en 126 der amb
tenarenwet; wijziging der wet van 30 De
cember 1932 tot wijziging der lager onder
wijswet 1920 en van de lager onderwijswet
1920 en regelingen van den invoer van
roggebloem en roggemeel, van onderklee-
ding en van metaaldraadgloeilampen.
Ook zal de voorzitter mededeelen o.a. het
besluit der centrale afdeeling, om aan de
vaste commissie voor overleg met de regee
ring omtrent vraagstukken en maatrege
len, betrekking hebbende op aangelegenhe
den van handelspolitieken aard, te verzen
den'het wetsontwerp goedkeuring van het
Nederlandsch-Duitsche douane-verdrag en
van het verdrag tot wijziging van het Ne
derlandsch-Duitsche douane- en crediet-
verdrag van 26 Nov. 1925, beide op 27 Apr.
1933 te Berlijn tusschen Nederland en
Duitschland gesloten; alsmede het wets
ontwerp wijziging der crisisinvoerwet.
Voorts zal de voorzitter voorstellen om
in een op Woensdag 6 September te één
uur te houden openbare vergadering een
aanvang te maken met de behandeling van
een aantal Indische wetsontwerpen ,van
het wetsontwerp heffing van een omzet
belasting e.a.
STAATKUNDIG BEGINSELPROGRAM
Commissie uit de R.K. Staatspartij
Het bestuur der R.K. Staatspartij heeft
een commissie ingesteld, die tot taak zal
hebben: de samenstelling van een staat
kundig beginselprogram naar katholieke
opvatting voor te bereiden en een zoodanig
program van een toelichting voorzien, aan
het Partijbestuur voor te leggen.
In het pas verschenen nummer van het
maandblad „De R.K. Staatspartij" lezen wij,
dat deze commissie als volgt is samenge
steld:
Prof. Mr. P. J. M. Aalberse, voorzitter
van de Katholieke Fractie van de Tweede
Kamer en van den Partijraad der R.K.
Staatspartij, voorzitter der Commissie; mr.
C. M. J. F. Goseling, lid der Tweede Kamer,
voorzitter van het Bestuur der R.K. Staats
partij, ondervoorzitter der Commissie;
Prof. Mag. Dr. J. B. Kors, O.P., hoogleeraar
aan de Keizer Karei-Universiteit te Nijme
gen; Prof. J. H. Niekel, professor aan het
Philosophicum te Warmond; Prof. Mr. W.
Pompe, hoogleeraar in het Strafrecht aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht; Prof. Mr.
P. W. Kamphuisen, hoogleeraar in 't Staats-
en Administratief recht aan de Keizer Ka
rei-Universiteit te Nijmegen; Pater Dr. D.
Beaufort O.F.M., directeur van de Ontwik
kelingscentrale van het R.K. Werklieden
verbond te Utrecht; Dr. J. van Beurden,
Ord. Praem., Geestelijk Adviseur van den
Ned. R.K. Middenstandsbond, te Heeswijk
(N.-Br.); Mr. Frans Teulings, secretaris der
Commissie; mr. H. A. M. T. Kolfschoten,
tweede secretaris der Commissie.
INVOERMONOPOLIE VAN FRUIT.
DE NED. GROENTEN- EN FRUIT-
CENTRALE MET DE UITVOERING
BELAST.
Met ingang van 28 Augustus a.s. treedt
in werking het K. B. inzake den invoer
van de hieronder met name genoemde
versche en op eenigerlei wijze toebereide
vruchten. Dit besluit rust op de Landbouw
crisis wet 1933 en monopoliseert den invoer
van genoemde producten.
Met de uitvoering van het monopolie is
belast de stichting Nederlandsche Groen
ten- en Fruit-Centrale, opgericht bij akte
van 24 Augustus 1933 onder goedkeuring
vanden Minister van Economische Zaken.
Het kantoor der Nederlandsche Groenten-
eft Fruit-Centrale is gevestigd te 's Gra-
venhage, Laan Copes van Cattenburg 62,
directeur F. V. Valstar. Voor interlocale
gesprekken is de Nederlandsche Groen
ten- en Fruit-Centrale aangesloten onder
de letterlijnen P.P.l en P.P. 2, voor locale
gesprekken onder het nummer 117503.
De regeling zal in hoofdtrekken als volgt
werken:
De invoer van vruchten, versch zoowel
als gedroogd of op eenigerlei wijze inge
maakt, zal slechts kunnen geschieden na
overlegging aan de douanekantoren van
een machtiging tot invoer, verleend door
de Nederlandsche Groenten- en Fruit-Cen
trale.
Genoemde machtigingen worden slechts
verstrekt na betaling van de door den Mi
nister van Economische Zaken ten behoeve
van het Landbouw-Crisisfonds vastgestelde
bedragen, welke zijn:
Sinaasappelen a 2 ets. per K.G. bruto.
Mandarijnen a 2 ets. per K.G. bruto.
Citroenen a 2 ets. per K.G. bruto.
Bananen a 5 ets. per K.G. netto.
Appelen verpakt a 4 ets. per K.G. bruto.
Appelen onverpakt a 2 ets. per K.G.
bruto.
Peren verpakt a 4^rts. per K.G. bruto.
Peren onverpakt a 2 ets. per K.G. bruto.
Pruimen a 7^ ets. per K.G. bruto.
Abrikozen a V/, ets. per K.G. bruto.
Perziken a 7% ets. per K.G. bruto.
Druiven a 71/, ets. per K.G. bruto.
Gedroogde appelen a 6 ets. per K.G. bru
to, en mengsels hiervan ook met andere
producten.
Gedroogde pruimen 6 ets. per K.G.
bruto, en mengsels hiervan ook met an
deer producten.
Gedroogde abrikozen a 6 ets. per K.G.
bruto, en mengsels hiervan ook met andere
producten.
Gedroogde perziken 6 ets. per K.G.
bruto, en mengsels hiervan ook met andere
producten.
Toebereide vruchten:
in verpakking boven 1.2 tot en met 5
K.G. a /0.05 per K.G. netto;
in verpakking boven 1.2 tot en met 5
K.G. a 10.05 K.G. netto;
in verpakking boven 5 K.G. 0.04 per
K.G. netto.
Restitutie der betaalde bedragen kan
verkregen worden, indien genoemde goe
deren al dan niet verwerkt opnieuw wor
den uitgevoerd.
Ten einde een vlotte afdoening der za
ken te bereiken, kunnen importeurs ten
behoeve en volgens voorschrift van de Ne
derlandsche Groerlten- en Fruit-Centrale
een bankgarantie stellen of een depot stor
ten. Aan de Nederlandsche Groenten- en
Fruit-Centrale verschuldigde bedragen
kunnen gestort worden op haar rekening
bij de Twentsche Bank N.V. te 's Graven-
hage of op postrekening nr. 224314.
De importeurs moeten bü de Centrale
een opgave indienen omtrent de door hen
in de jaren 1930 tot 1933 ingevoerde par
tijen. Formulieren, waarop deze opgave
kan worden verstrekt, worden op aanvrage
door de Centrale toegezonden.
POSTPAKKETTARIEVEN NAAR INDIë
VERLAAGD.
Met ingang van 1 September.
Zooals bekend bestaat reeds geruimen
tijd de gelegenheid tot verzending van
postpakketten naar Ned.-Indië en tusschen
liggende landen door middel van den
luchtdienst AmsterdamBandoeng. Met
ingang van 1 September a.s. worden alle
tarieven voor dit vervoer belangrijk ver
laagd. Voor Ned.-Indië b.v. wordt het
luchtrecht teruggebracht tot een minimum
van ƒ10.50 per pakket (thans ƒ15). De
postkantoren verstrekken nadere inlichtin
gen.
Nadrukkelijk wordt er de aandacht op
gevestigd, dat de tarieven voor luchtpost
pakketten, vermeld in het strooibiljet van
November 1932 (uitgevoerd in blauw en
rood op geel) en op het omslag van de
boekjes met luchtpoststrookjes „Par
Avion" met ingang van 1 September ko
men te vervallen.
TOEPASSING LANDBOUW-
CRISISWET.
Zaterdag 26 Augustus is afgekondigd
Stbl. no. 454, Besluit van den 23sten Augus
tus 1933, tot toepassing van artikel 10b der
Landbouwcrisis wet 1933 op aardappelen,
fruit, zuidvruchten en warmoezer ij gewas
sen.
LOERAKKER.
De heer A. J. Loerakker, lid der Tweede
Kamer en van den Gemeenteraad te Haar
lem mocht bij gelegenheid van zijn 60sten
verjaardag tal van gelukwenschen ontvan
gen, o.m. van Mgr. Acngenent, van Z. Exc.
prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruïne, Mi
nister van Sociale Zaken, mr. J. M. Aal
berse en verschillende andere leden der
Tweede Kamer. Voorts van besturen van
Katholieke Kiesvereenigingcn, R. K. Land-
arbeidersbond en van vele andere vereeni-
gingen.
De (liberale) „Avondpost" maakt ook
melding van dezen 60sten verjaardag. Het
blad schrijft:
„Wy hebben onlangs geschreven over de
vrijgestelden; wij meenen dat ze niet in
het parlement thuis hooren.
Maar wij erkenden, dat er „kerels" on
der zyn; mannen van karakter".
BUITENLAND.
Herdenking van den slag bij Tannenberg.
Redevoeringen van Goering, Hitler en Hin
denburg (1ste blad).
Naar een monetair-accoord tusschen En
geland en Amerika (le blad).
Prof. Moley, Roosevelts voornaamste eco
nomische adviseur, ls afgetreden (le blad),
BINNENLAND.
.Benoemingen In het Bisdom Haarlem.
(Kerkn„ 4de blad).
De Lntinc-toren door een dynamlet-aan-
slag onbruikbaar gemaakt? (Gem. Bcr. 3de
blad).
Zwerver te Schtjndel in koelen bloede
doodgeschoten. (Laatste Ber.).
De Tweede Kamer is tegen 5 Septem
ber bijeengeroepen. (1ste blad).
ONZE INVOER VAN BLOEMBOLLEN IN
FRANKRIJK.
Men meldt uit Parijs aan de „N. R. Crt.":
Blijkens een mededeeling in het staatsblad
is het contingent voor den invoer van
bloembollen als hyacinthen en tulpen en
planten met wortelstokken als lelietjes van
dalen en dergelijke in staat van rust voor
September vastgesteld op 10.000 cente-
BESLAG OP WEDDEN VAN
GEMEENTEPERSONEEL
Een onduldbare toestand
Burgemeester en Wethouders van
's Gravenhage hebben de volgende circu
laire gericht aan de hoofden van takken
van dienst en bedrijven en directeuren der
onderwijsinrichtingen.
„In den laatsten tijd kbmt het in toene
mende mate voor, dat onder de gemeente
beslag wordt gelegd op wedden van leden
van het gemeentepersoneel, ter zake van
schulden, welker bestaan zij niet betwisten,
doch welk zij niet betalen, doordat zij geen
orde in hun geldelijke zaken hebben, of
zelfs zich aan groote verkwisting schuldig
maken.
De gemeentelijke administratie wordt
daardoor belast met tal van extra werk
zaamheden, terwijl bovendien de gemeente
kan worden opgeroepen in procedures tot
van waardeverklaring van gelegde besla
gen, hetwelk haar kosten veroorzaakt. Ook
verzoeken tot korting terzake van schul
den als hierboven bedoeld, geven tot admi
nistratieven omslag aanleiding.
Wij verzoeken u nu al het onder u werk
zame personeel er opmerkzaam op te ma
ken, dat wij een dergelijken toestand niet
langer kunnen dulden. Er zijn uiteraard
bijzondere gevallen, waarin beslagen wor
den gelegd of korting wordt verzocht, zon
der dat een ambtenaar of werkman daar
van een bepaalde grief kan worden ge
maakt.
In het algemeen zijn wij van mecnlng,
dat in de gevallen, waarin ergerlijke finan-
cieele wanorde of verkwisting van een
ambtenaar of werkman aanleiding geeft tot
beslag op wedde of verzoeken om korting,
tot een ontslag wegens ongeschiktheid be
hoort te worden overgegaan".
BUITENLAND
DUITSCHLAND
WEER MASSA-HUWELIJKEN TE
BERLIJN.
Berlijn is Zaterdag opnieuw getuige ge-
weeet van massale huwelijksvoltrekkingen,
In de Alte Kirche f© Pankow traden f.8
paren in het huwelijk, in de Zwolf Apostel
Kirche in WeebBerlijn 35 paren en in de
Hoffnungskirche in Pankow zelfs 84 pa
ren. In laatstgenoemde kerk bevond zich
onder de gaston ook prins August Wilhelm
van Pruisen.
Het Kon. besluit inzake de monopollsco-
ring van den invoer van fruit. (1ste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Europceschc roeikampioenschappcn
te Boedapest. Bescheiden resultaat der
Hollandschc ploegen. (2de blad).
De Ned. Lawntennisploeg verliest met
32 van Italië in den strijd om den Davis
Cup. (2de blad).
Ned. Recordverbetcring bij dc atletiek
wedstrijden van Tc Wcrvc. (2de blad).
HERDENKING VAN DEN SLAG BIJ
TANNENBERG.
Gisteren hoeft te Hohonstoin de herden
king plaats gehad van de slag bij Tan
nenberg.
Reeds te middernacht kwamen de eerste
deelnemers het oude slagveld opgemar
cheerd, ©n zoodra het bogon te sohemeron
kwam <jpn onafgebroken rij mn autobus
sen, vrachtauto's, particuliere auto's en
motorfietsen aangereden, terwijl van alle
zijden de scharen in bruine, zwarte unifor
men en burgorkleeding kwamen aange-
looepn. Onder do aanwezigen bemerkte
men ook oen aantal Italianen in zwarte
hemden.
Allen verzamelden zioh rond het ge-
denktecken, waaronder 20 onbekendo Duit
scho helden begraven liggen. Behalve von
Hindenburg en Hitler waren nog vele le
den van de regeering aanwezig,
Nadat de verzamelde troepen geïnspec
teerd waren hield de oborpresident Koch
van Oost-Pruisen een rode, waarin hij de
gaeten welkom heette.
Na Kooh nam minister-president Gö-
ring het woord.
Hij overhandigde von Hindenburg de
sohenkingsoorkonde, waarbij de Htaat
Pruisen aan Von Hindenburg de domei
nen Langcnan en ForsbPruisenwald, wel
ke grenzen aan zijn bezit Noudeck,
schenkt tot vorming van oen Ilindcnburg-
huis-bczit,
Mogo zoo het Huis von Hindenburg voor
eeuwig vast staan op Pruisichen bodem
als dank voor de bevrijding van Oost-
Pruisen.
Daarna sprak Hitler. Hij verklaarde, dat
het Duitschc volk, thans na 19 jaar, do
overwinning bij Tannenberg herdenkt.
Niet door eigen schuld moesten toen
de dappere,n Duitechland tegen de over
macht verdedigen.
Met onvergolijkclijken moed stormden
do legers in hot westen en hielden do wei
nige regimenten in het oosten stand. Toch
drong een sterke Russische overmacht in
ons land, groote gebieden van Oost-Prui
ken werden verwoest; gebeden stegen op
tot den Almachtige.
Door den slag bij Tannebcrg werd even
wel Oost-Pruisen gored cn van de vijand
bevrijd.
