24ste Jaargang
MAANDAG 21 AUGUSTUS 1933
No. 7589
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
IPRESEURC
S)e £eid&eh£(Boii/tai/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Yooruhbetaling:
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nmnmers 5 oent, met
Geiiiustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Adverlentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mod ©dodingen wordt
het dubbele
bet Uriel berekend.
TELEFOONTJES, ran ten hoogste 80 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
verhuur, koop eo verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit VIER
bladen.
V De Leidsche Stadhuisplannen
en persoonlijke belangen.
Met belangstelling hebben wij even
als iedere Leidenaar- kennis genomen
van het rapport der Raadhuis Advies-Com
missie.
En wij hebben groote waardeering voor
de duidelijkheid en overzichtelijkheid,
waarmede de Commissie haar meening en
standpunt voordat zij op de laatste blad
zijden tot haar conclusie komt verklaart
en uiteenzet.
Die meening en dat standpunt zullen
ook degenen kunnen respecteeren, die 't er
niet mede eens zijn en die zich daarop
niet willen plaatsen; die tot een andere
voorkeur komen, dan de Commissie.
Wij zullen in ons blad gaarne aan be
zonken en gegronde oordeelvellingen, al
dan niet afwijkende van die der Commis
sie, plaatsruimte geven.
Wat betreft onze waardeering van de
duidelijkheid en overzichtelijkheid in het
rapport moeten wij een uitzondering ma
ken voor de laatste bladzijden (23 en 24),
waarin de Commissie tot haar ocnclusie
komt!
Daar treft ons juist een onlogische
gedachtengang. Wij meenen dit rond
uit te moeten oons ta tee ren
in de vier laatste alinea's van het rap
port kan men de Commissie zien heen en
weer slingeren.
Eerst wordt verklaard, dat de Commis
sie, hoezeer het haar ook moge spijten, de
uitvoering van het ontwerp van den archi
tect Blauw niet mag aanbevelen, omdat
het afwijkt van het gesteld Programma.
In de volgende alinea echter geeft de
Commissie den Raad in overweging, om
ontheffing te verleenen van eenige in het
Program gestelde voorwaarden, waardoor
het ontwerp-Blaauw zal kunnen worden
aanvaard. Practisch beveelt de Commissie
dat ontwerp nu dus weer wel aan.
En in een derde alinea lezen we dan, dat
de Commissie van oordeel blijft, dat daarin
(in het verleenen van bedoelde ontheffing)
„een onbillijkheid ligt tegenover de andere
uitgenoodigde architecten". Daar wij
niet kunnen veronderstellen, dat de Com
missie den Raad wil adviseeren, om een
besluit te nemen, waarin een „onbillijk
heid" Egt, schijnt zij hier dus weer op baar
in de vorige alinea gegeven advies terug
te komen 1
Doch in den vierde alinea de laatste
in het rapport ziet de Commissie de
kwestie wéér van een anderen kant!
„Ten slotte" zoo zegt de Commissie
„moet men toch ook dit in het oog houden,
dat het groote belang voor Leiden, dat het
weder de beschikking krijgt over een mo
numentaal en practisch Raadhuis, zwaar
der moet wegen, dan persoonlijke belan
gen. En de Commissie is eenstemmig over
tuigd, dat het ontwerp-Blaauw aan dezen
voor Leiden te stellen eiaoh voortreffelijk
beantwoordt".
Wij moeten er tegen op komen, dat in
deze laatste alinea 'n tegenstelling wordt
geschapen tusschen het belang voor Leiden
en persoonlijke belangen. Deze tegenstel
ling is hier misplaatst! De Commissie
zelf verklaarde toch in een vorige alinea,
dat er in het aanvaarden van het ontwerp-
Blaauw „een onbillijkheid ligt tegenover
de andere uitgenoodigde architecten". En:
▼oor het begaan van een onbillijkheid te
genover personen kan men toch nooit zich
beroepen op een zakelijk belang, dat men
/wil dienen. Wie niet zulk een onbillijkheid
wil begaan, hem kan toch nooit het ver
wijt treffen, dat voor hem persoonlijke be
langen zwaarder wegen, dan het belang
▼an een zaak.
De Commissie draait aan het einde van
haar rapport heen en weer. Laten we
dat, met alle respect overigens voor haar
arbeid, onomwonden erkennen, 't Is trou
wens o.i. zoo duidelijk, dat het niet kan
worden tegengesproken.
En.... 't is begrijpelijk, verklaarbaar,
BINNENLAND
STRUBBELING IN DEN WEGAANLEG
AMSTERDAM—SASSENHEIM.
Stopzetting in de Haarlemmermeer.
De burgemeester mr. A. Slob heeft zioh
met een uitvoerige uiteenzetting tot den
Raad gewend, waarin hij de voorgeschie
denis van het stopzetten van een vrij be
langrijk rijkswerk in deze gemeente geeft.
Het betreft den aanleg van een gedeelte
van den nieuwen rijksweg tusschen Am
sterdam en Sassenheim. In Mei 1933 is
vanwege het departement van Water
staat gelegenheid gegeven om in te schrij
ven voor dit werk. Mr. Slob heeft destijds
een bezoek gebracht bij den directeur-ge
neraal en bij den hoofdingenieur te Haar
lem om te bereiken, dat in 't op te maken
bestek zou worden voorgeschreven han
denarbeid in plaats van machinaal werk.
Hieraan is gevolg gegeven.
Veder heeft mr. Slob nog gesproken
over de mogelijkheid en wen schel ij kheid
om de gelegenheid tot inschrijving alleen
te beperken tot aannemers die wonen in
de naaste omgeving van Haarlemmermeer
of hun den plicht op te leggen een zeker
percentage van het werkvolk uit Haar
lemmermeer te betrekken.
Al deze besprekingen hebben het ge-
wens oh te resultaat niet gehad.
Eindelijk kwam de dag van aanbeste
ding sohrijft de burgemeester en toen kort
daarna bekend was, dat de uitvoering
van het werk was gegund aan de directie
van de N.V. De Cycloop, maatschappij tot
aannemen en uitvoeren van grond- en bag-
gerwerken, gevestigd te Amsterdam, heb
ik mij nog bij den directeur aancemeld,
om hem te vragen bij het aannemen van
werkvolk toch allereerst te willen denken
aan de talrijke werklooze arbeiders in
Haarlemmermeer, onder wie zeer flinke
grondwerkers zijn, die tegen een behoor
lijk weekloon him volle werkkracht zou
den willen geven.
De directeur heeft mij zijn volle mede
werking toegezegd en meegedeeld van
plan te zijn om bij wijze van proef
eerst te beginnen met een loon van 35
cent per uur ten einde een indruk Ie krij
gen van werkwilligheid de capaciteiten
van de arbeiders, die zioh kwamen aan
melden, om hen dan terstond in de gele
genheid te stellen in het aangenomene
voor hem te verwerken, waardoor een
loon zou kunnen worden verdiend van
22.A 24.per week.
Ik heb hiertegen geen bezwaar willen
maken, omdat op deze manier een vrij
goed weekloon zou kunnen worden ver
diend, terwijl op de werkverschaffing,
welke met medewerking van het rijk ge
schiedt op de nieuwe begraafplaats en in
den tocht langs den Spa-arnwouderweg,
in aocoordloon slechts 30 k 31 cent per uur
of f 15.k f 16.per week kan worden
verdiend en in het vrije particuliere be
drijf op een boerderij, in het bollenveld of
in de bloemenkweekerij door een flinken
arbeider geen hooger weekloon kan wor
den verkregen dan 18.k f 21.
Weldra bleek echter, dat in deze niet
voldoende rekening was gehouden met den
invloed van de besturen van de arbeider©
organisaties, want het hoofdbestuur van
den Algemeenen Nederlandsohen Bouw-
arbeidersbond, is onmiddellijk in actie ge
komen en heeft zich tegen dezen gang
van zaken verzet, daar de grondwerkers
in Haarlemmermeer, vallende in de twee
de loonldasee, recht hebben op een Icon
van 49 cent per uur voor ongeschoolde
werkkrachten en 56 cent per uur voor ge
schoolde arbeiders.
De aannemer ging hiermede accoord en
verklaarde zich bereid de sociale bepa
lingen na te leven, voor zoover zij betrek
dat de Commissie in deze houding is ver
zeild geraakt!
Voor wie rot aeséhetisch oogpunt bet
ontwerp-Blaauw niet het mooiste vindt,
ie de kwestie gemakkelijk, is er eigenlijk
geen moeilijke kwestie.
Maar voor wie het ontwerp-Blaauw wel
het mooiste vindt., is het wij gevoelen
dat heel goed onaangenaam, het af te
wijzen op de bovengenoemde inderdaad
ernetigen! grond, dochóók moeielijk
het te aanvaarden.
't Is dood-jammer, dat onderling over
leg tusschen de Commissie en de architec
ten, voordat de laatste n aan hun plannen
begonnen, niet deze moeielijkheid heeft
weten te voorkomen en ten slotte ons allen
weten te besparen I
Ving hebben op ziekte, ongevallen en in
validiteit; maar hij was niet bereid eeni
ge uitkeering te doen voor regenverzuim
en vacantie, omdat naar zijn mcening
dit risioo door de arbeiders zelf zc.u
kunnen worden gedragen, wijl zij het in
eigen hand hadden om door flink aan te
pakken en stevig door te zetten zelfs te
komen boven het uurloon, zooals dit werd
gegarandeerd.
Het resultaat van de bespreking, door
leden van enkele hoofdbesturen met de
stakers gehouden, is geweest, dat de meer
derheid van de stakers, die deelnamen aan
de stemming, zioh uitsprak tegen aan
vaarding van het aanbod van den aanne
mer.
Evenwel was de meerderheid van Jcce
tegenstemmers niet groot genoeg om de
staking door te zetten.
Hervatting van korten duur.
Als ik mij niet vergis, heeft de aanne
mer toen de arbeiders, die zich kwamen
aanmelden, in de gelegenheid gesteld om
in groepen van 7 personen het werk aan
te vangen; echter werd door hem de na
druk gelegd hierop, dat zeer economisch
zou moeten worden gewerkt ec eeen mi
nuut noodeloos mocht verloren gaanove
rigens werd iedere groep in de gelegen
heid gesteld zelf te probeeren, hoeveel
grondspecie op een dag kon worden ver
zet.
Deze hervatting van den arbeid is een
ter van korten duur geweest, waarschijn
lijk omdat de echte werklust ontbrak
want na verloop van een of twee dagen
zijn alle arbeiders geleidelijk weer in sta
king gegaan en daarna heeft de aannemer
mij laten weten, dat hij het nu welletje*
vond; dat de proefneming lang genoeg
had geduurd en dat hij zijn bereidwillig
heid tot samenwerking met bet gemeente
bestuur moest opzeggen.
Is 't niet verschrikkelijk, besluit de bur
gemeester, dat in deze mooie zomerweken
zoo'n gelegenheid voor meer dan 100 ar
beiders om gedurende drie k vier maan
den arbeid te vinden voor behoorlijk
loon, op deze wijze wordt gesaboteerd?
Het gaat er in onzen benarden tijd van
groote werkloosheid om een behoorlijk
loon te kunnen verdienen. En dan is een
loon van 26.per week ook nog vol
doende om tevreden te zijn. Dan is het 'n
imsdaad voor het gezin en voor de maat
schappij wanneer bij zoo'n vooruitzicht *n
staking wordt geproclameerd of volgehou
den en is het plicht voor de rogeering om
met krachtige maatregelen dergelijke
wantoestanden te laten ophouden.
Naar 't schijnt, ontbreekt in onze dagen
bij vele arbeiders de arbeidslust; le liefde
tot den arbeid; men kent geen arbeids
vreugde en ar beide zogen, aldus burge
meester Slob.
KIPPEN- EN EENDENHOUDERIJ.
Namens den minister van Economische
Zaken maakt de Regeeringscommissaris
voor de uitvoering van de garantierege
ling 1933 ten behoeve van de kippen- en
eendenhouderij bekend, dat besloten is, de
verliezen voor den pluimveehouder op de
kleinere kippeneioren tot een gewicht
van ten hoogste 56 K.G. per 1000 stuks
voor de week van 21 t.m. 26 Aug. a.s. ge
deeltelijk over te nemen, ten bedrage van
30 cent per 100 stuks uitgevoerde kleinero
eieren.
Ten bate van den eendenhouder is voor
eendeneieren het over te nemen gedeelte
in het verlies in bovengenoemd tijdvak
vastgesteld op 30 cents per 100 stuks uit
gevoerd© eendeneieren.
KAMPEERVERBOD TE BERGEN.
In de Vrijdagavond te Bergen gehouden
raadsvergadering is besloten met 8 tegen
2 stemmen, een kampeerverbod in te stel
len, behalve voor militairen. Aan B. en W.
werd, onder te stellen voorwaarden, de
bevoegdheid verleend het kampeeren over
dag toe le staan.
De voorzitter deelde med, dat er in den
laatsten tijd herhaaldelijk klachten over
verschillende kampementen waren inge
komen. Van het groote kamp aan den
Buerweg 'van ruim zeven honderd kinde
ren, staande ondec communistische leiding
dat tien dagen had geduurd, was vooral
veel overlast ondervonden. Dit had B. en
W. er toe gebracht om het voorstel, dat
reeds lang was overwogen, in te dienen.
VOOR MILITAIREN VERBODEN
GESCHRIFTEN.
Bij ministerieele beschikking i* aan de
lijet van verboden geschriften, waarvan het
in bezit hebben of verspreiden aan de mi
litairen is verboden, toegevoegd het veer-
tiendaagsch verschijnende geschrift:: De
fttormer, orgaan van de 'RL K. stormtroepen
in Nederland.
SNELLERE METHODE VOOR
CONTINGENTEERING.
Wijziging crisisinvoerwet
De regeering heeft bij de Staten-Gene-
raal een wetsontwerp ingediend tot wijzi
ging der criaisinvoerwet. In dit ontwerp
wordt voorgesteld de regeering meer be
voegdheid tot het spoedig treffen van maat
regelen te geven.
„De omslachtige en tijdroovende proce
dure die nu in art, 3 der Orisisinvoerwet is
voorgeschreven, dient vervangen te wor
den"', aldus minister Verschuur in zijn me
morie van toelichting, door de volgende be
palingen:
Na het nemen van ©en besluit omtrent
de contingentoering wordt daarvan zoo
spoedig mogelijk door den minister mede-
deeling gedaan aan de Staten-Generaal,
vergezeld van een toelichting.
Deze procedure ondervangt naar de mee
ning van den minister alle bezwaren zon
der in het euvel te vervallen, dat de volks
vertegenwoordiging zich geen oordeel kan
vormen over de gevoerde contingentee-
ringspolitiek. De minister geeft de verzeke
ring de Kamer even volledig te zullen in
lichten als tot dusverre geschiedde bij het
indienen van contingenteeringsontwerpen,
terwijl hij ook gaarne bereid blijft alle in-
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Nederl&ndzche consul te Hannover ge
arresteerd. (4de blad).
Rustige Zondag, bi Ierland. (4de blad).
Een oproep van kardinaal Innitzer inzake
de hongersnood in Rusland. (4de blad).
BINNENLAND.
Het gebeurde in het A.J.C.-huls te Mo-
demblik. (Gem. Ber. 3de blad).
In Duitschl&nd is een fabriek van valsche
Nederlandsche rijwielbelastingmerken ont
dekt (Gem. Ber. 3de bLad).
Drie dooden bij verkeersongelukken.
(Gem. Ber. 3de blad).
lichtingen te verschaffen, die hij ook tot nn
toe onverplicht aan de Staten-Generaal
gaf.
De regeering acht het voorts noodig
thans reeds te vragen 'n verlenging der be
voegdheden uit hoofde van de crisisinvoer-
wet. Als de nu geldende oontingenteerin-
gen verlengd zullen moeten worden, zullen
maatregelen moeten kunnen worden afge
kondigd, die tot 1 Januari 1935 van kracht
zullen moeten zijn. De verlenging van den
termijn waarvoor de wet geldt is daarom
als urgente maatregel te beschouwen.
Afgeaien van deze technische reden
meent de minister, dat de ontwikkeling
van de internationale verhoudingen er op
wijst dat bevoegdheden als de onderha
vige vooralsnog niet kunnen worden ge
mist. Het verloop der Monetaire en Econo
mische Conferentie te Londen is volgens
den minister een meer dan voldoende aan
wijzing voor de juistheid van dit stand
punt.
De eerste wijziging in artikel 1 dezer
wet, die wordt voorgesteld, strekt er toe de
goederen waarop de te nemen maatregelen
betrekking hebben, nader te bepalen en een
heid van redactie te verwezenlijken met de
overeenkomstige bepaling in de retorsie-
wet.
De tweede wijziging in dit artikel acht
de minister noodzakelijk om iets vrijer te
zijn in de keuze van een basistijdvak. Het
minimum van twee jaar is in de practijk
wel een bezwaarlijk gebleken bij de keuze
van de meest juiste basisperiode. Daar in
de toekomst meer overleg met het buiten
land zal plaats hebben, acht de regeering
een dwingend voorschrift bier minder op
zijn plaats.
Een andere wijziging in de rédactie be
oogt de gewenschte machtiging ten behoe
ve van bepaald aangewezen landen voor
bijzondere contingenten te krijgen.
Een ander deel van het gewijzigde arti
kel beoogt de mogelijkheid te openen de
verleening van invoervergunning op grond
van bijzondere contingenten, toegewezen
aa bepaalde landen, afhankelijk te stellen
van bepaalde voorwaarden, welke, zooals
zich thans laat aanzien, vermoedelijk alleen
in bijzondere omstandigheden zullen wor
den gesteld. Zij kunnen er toe bijdragen om
abnormale concurrentie bij ruimere contin
genten te beperken. In deze tijden van plot
selinge valutaconourrentie of dumping kan
een dergelijke bevoegdheid naar het oor
deel van den minister nuttig werken. Het
is bij voorbaat niet uitgesloten, dat bij het
overleg dat met het buitenland kan plaats
hebben over de verleening van bijzondere
contingenten, over deze voorwaarden ge
sproken za) worden. De gevraagde bevoegd
heid geeft dan de gelegenheid de noodige
voorwaarden aan belanghebbend© impor
teurs te stellen, ten einde naleving van
eventueel© afspraken te kunnen waarbor
gen.
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(Kerkn., letc blad).
LEIDEN.
Een eerste plechtige H. Mis. (2de blad).
UIT DE OMGEVING.
Gouden priesterfeest van pastoor Tho-
rnann te Lisse. (2de blad).
Doodelijk ongeluk onder Wassenaar (1ste
blad).
SPORT EN WEDSTRUDEN.
Successen der Ned. zwemsters te Parijs;
de heeren juniores verliezen. (2de blad).
Twee Ned. records verbeterd bij de Na.
tionale athletiekkampioenschappen. (2de
blad).
DE K. J. M. V.
Statuten van het Nationaal Verbond
goedgekeurd.
Het Hoogwaardig Episcopaat heeft de
statuten goedgekeurd van het Nationaal
Verbond van Dioc, Kath. Jonge Midden-
standsvereenigingen. Tot moderator van
dit nationaal verbond is benoemd de zoer-
eerw. heer Rector J. B. M. Timp te Haar
lem. Momenteel bestaan diocesane bonden
der KJ.M.V. in de bisdommen Utrecht,
Haarlem en Den Bosch.
Zondag 27 Augustus a«. zal een bond
in het bisdom Breda gesticht worden. Bij
deze plechtigheid zal om. aanwezig zijn
Z. H. Exc. Mgr. P. A. W. Hopman», bis
schop van Breda.
Tevens vernemen wij, dat ook in het bis
dom Roermond spoedig resultaten te ver
wachten zijn. Z. H. Exc Dr. J. II G. Lem-
men« heeft rector. A. Snooker van het
„Mgr. Mutsaeraoord" te VenJo opdracht
gegeven te komen tot stichting van een
K. J. M. V.-bond in dit diocees.
GA NAAR
I Donkeriteeg, Leiden, Telefoon 1322
U°°Ji STEUNSCHOENEN
EN HET LEED IS GELEDEN I
