24ste Jaargang
VRIJDAG 21 JULI 1933
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
gen*
ino. 7564
£cid£eli£(Bot!/fca/itt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 ©ent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 ©ent per week f2.60 per kwartaal
franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
fooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondageblad 9 ©ent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van bet tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin ba
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit VIER
bladen.
TWEEDE KAMER
Retorsiebevoegdheden Lager
Onderwijswet
De Tweede Kamer werkt in stormtempo.
Nauwelijks zijn de wetsontwerpen bij haar
binnengekomen, of ze vergadert in de af-
deelingen, die dan dadelijk rapport uit
brengen. De nood dwingt tot haast, al is
haastige spoed ook zelden goed. Bezuinigen,
zich verweren, redden wat te redden valt
is het parool. En zoo stonden behalve een
voordracht voor den Hoogen Baad en ©eni
ge kleine wetsontwerpjes op de agenda
voor 20 en 21 Juli, wanneer de Kamer an
dere jaren reeds lang op recès pleegt te
zijn, niet minder dan drie zeer belangrijke
•wetsvoorstellen: de Retorsiewet, de Her
ziening der Lager Onderwijswet en die der
Landbouwcrisiswet.
Het was een echt Communistische on
smakelijkheid, bij zulk een toch reeds over
laden agenda, de Kamer nog aan te klam
pen met een totaal uitzaohtsloos verzoek
tot het houden eener interpellatie over een
mishandeling op Soembawa. Zooals de
voorzitter opmerkte was deze zaak
reeds bij de betrokken rechtelijke instantie
in handen, zoodat de Kamer er zich, han
gende de rechtzaak, niet mede behoorde in
te laten. Toch wilde de heer W ij n k o o p
(C.P.) gesecondeerd door Boe stam Ef-
fendi (C.P.) interpelleeren, doch de Ka
mer nam het voorstel des voorzitters, om
deze interpellatie niet toe te staan, aan
met 75 tegen de 4 communistische stem
men.
Mr. Donner, de ex-minieter van Justitie,
werd no. 1 geplaatst van het drietal eener
voordracht voor het lidmaatschap van den
Hoogen Baad.
Daarna werkte de Kamer zich in twee
uren door de Retorsiewet heen. Spreektijd,
evenals bij de Herziening der Lager On
derwijswet en der Landbouwcrisiswet
20 minuten! Ze waren voldoende om den
heer Kortenhorst (R.K.) in de gele
genheid te stellen tot de sarcastische op
merking, dat de meest humane wijze om
zich van een tegenstander te ontdoen, is:
hem minister te maken! De heer Oud, die
nu als Minister van Financiën, dit wets
ontwerp mede-onderteekend had, was n.1.
in de Kamer steeds een sterk tegenstander
van retorsie geweest! De heer Kortenhorst
vond overigens dit weerwraak-wetje zoo
noemde de heer Vliegen (S.D.A.P.) het,
die het dan ook alléén als zuivere weer
wraak toegepast wilde zien lang niet
voldoende. Komt er geen actieve handels
politiek, geen organisatie van ons econo
misch leven, zoo waarschuwde hij de Re
geering, dan gaan ernstige dingen gebeu
ren, want de toestand van het bedrijfsle
ven is uitermate critiek.
Voor den heer W ij n koop daarentegen
was dit voorstel booze economische agires-,
eie, waarop militaire agreesie zal volgen.
Litwinof had te Londen non agressie voor
gesteld, dus zou de communistische fractie
tegenstemmen. Hetgeen na een vrij slap
pe verdediging van het wetje door Minis
ter Verschuur geschiedde. Doch alle
andere partijen stemden vóór, zoodat het
voorstel met alle stemmen behalve de com
munistische werd aangenomen.
De Kamer heeft zich daarna door de al
gemeen© beschouwingen over de Lager On
derwijswet in eerste instantie heen gewerkt.
Opvallend was de veel gematigder toon
dan die der persbeschouwingen. Besef van
onvermijdelijke bezuiniging? Of weten
schap, dat de meest bedenkelijke punten
nog gewijzigd zullen worden? Of beide?
We vermoeden het laatste!
De hoofdbezwaren werden, naast ©enige
kleinere, op heldere wijze ontwikkeld door
den heer Suring (R.K.). Ze betreffen de
practische onmogelijkheid, tengevolge van
deze wet, om nog bijzondere scholen te ope
nen vóór 1 Januari 1935 en het feit dat de
Minister zal te oordeelen krijgen over do
richting van het onderwijs.
De heer Suring kreeg hier steun van
de hoeren T i 1 a n u s (C.-H.) en Z ij 1 s t r a
(A.-R.) en dit drietal zal zeker niet te be
vredigen zijn door het sussend woord des
heeren Ketelaar (V.-D.), die er den na
druk op legde, dat het wetsvoorstel slecht»
voor een goed jaar geldt, om den Minister
in de gelegenheid te stellen dan met een
betere regeling te komen. Van die „betere"
regeling scheen echter de heer T h ij s s e u
(S.D.A.P.) een voortgaan op de nu uitge
stippelde lijn te verwachten, wat rechts
niet anders dan achterdocht kan wekken.
De heer Boon (V.-B.) vond alles mooi.
Dominees Lingbeek (H.-G.) en Ker-
ten (S.-G.) adviseerdenpak toch de
Kloosterscholen aan; en de communist
Schal ker recommandeerde deze oplos
sing: éé-- algemeene staatschool, wat Mi
nister Marchant een minder geluk
kige tirade ontlokte over strijdigheid, met
BISSCHOPPELIJKE BE
PALINGEN OVER HET MANNE
LIJKE JEUGDWERK.
1. Het jeugdwerk van jongens tot 17 jaar
in het Bisdom Haarlem vormt, zoowel Dio
cesaan, als parochieel een eenheid, onder
Onze leiding, volgens de volgende bepalin-
2. Voor de diocesane leiding wordt door
Ons aangewezen een priester met den titel
van Diocesaan Directeur.
3. De verschillende takken van jeugdwerk
(Juvenaat, Verkenners, St. Franc. Liefde
werk, Sport) zijn onderdeelen van het ge-
heele, ééne mannelijke jeugdwerk. Uit de
besturen dezer vereenigingen wordt een
Diocesaan Bestuur van het geheel© manne
lijke jeugdwerk gevormd, onder leiding van
den Diocesanen Directeur.
Voor de onderdeelen, kan wat de tech
niek betreft, eigen diocesane leiding wor
den aangesteld, of erkend.
4. Parochieel vormen de leiders, die met
de algemeene vorming van de jongens wor
den belast, een parochieele bestuursraad;
hieruit en hierdoor wordt een parochieel
bestuur gekozen.
A-a-n het hoofd van het parochieel man
nelijk jeugdwerk staat een priester, met
den titel van Directeur, door Ons, op voor
dracht van den Diocesaan Directeur te be
noemen. Deze priester wijst, met machti
ging van den Diocesaan Directeur, en in
overleg met Eet parochieel bestuur de lei
ders voor de verschillende takken van
jeugdwerk aan. De leiders, die met de al
gemeene vorming van de jongens worden
belast (leiders der groepen en der verken
ners) volgen allen een cursus in algemeen
jeugdwerk. De noodige bekwaamheid voor
het onderdeel, waarvoor zij zijn aangewcj
zen, ontvangen zij door middel van speciale
cursussen, door de diocesane leiding erkend;
het is echter mogelijk, dat door de dioce
sane leiding zonder algemeene, of speciale
cursussen bevoegdheid om leiding te geven,
wordt geschonken.
Het is aan te bevelen, dat ook leiders,
die een onderdeel van het jeugdwerk ver
zorgen (vrije clubs enz.) een algeaneeno cur
sus volgen.
5. De jongens, die aangesloten zijn bij de
verschillende takken van jeugdwerk heb
ben hun bijeenkomsten, door de leiders van
dien bepaalden tak, waarbij zij zijn aange
sloten, onder verantwoordelijkheid aan den
parochieelen Directeur, geleid.
Alle leden van het parochieel© jeugd
werk echter nemen deel aan gemeenschap
pelijke bijeenkomsten, acties (parochiefees
ten, geestelijke oefeningen, demonstraties
enz.). Zij zijn lid van de godsdienstige ver-
eeniging in hun parochie.
NAAM.
De geheel© mannelijke jeugd van het
Diocees, georganiseerd volgens deze bepa
lingen, draagt den naam van Diocesane
K(atholieke) J(ongens) C(entrale).
De parochieel© mannelijke jeugd, voert
den naam van Parochieel© K. J. C.
De verschillende parochieel©- 3L J. C.'s,
vereenigd in een district (dekenaat, of
meerdere dekenaten) worden genoemd:
District© K. J. C.
BESTUUR.
Parochie: Uit den parochieelen bestuurs
raad wordt het bestuur gevormd onder lei
ding van den Directeur in dien zin, dat,
iedere tak van jeugdwerk in de parochie
werkzaam, in dat bestuur vertegenwoordigd
is. De jeugdleiders hebben de leiding te
aanvaarden van dat bestuur. De algemeene
vergaderingen van alle jeugdleiders dragen
een inlichtend en voorlichtend karakter.
Het bestuur van de parochieele K. J. C.
is onderworpen aan de leiding van de Dis-
tricts-K. J. O. en van de Diocesane K. J. C.
District: De Parochieele Directeuren met
een bestuurslid van de parochieele Centra-
len vormen een Districts bestuursraad. Als
bestuur wordt aangesteld een vertegen
woordiger uit iederen tak van jeugdwerk,
die in dat district werkzaam is. Als voor
zitter treedt op een priester, door Ons, op
voordracht van den Diocesanen Directeur,
te benoemen. Het districtsbestuur is onder
worpen aan de leiding van de Diocesane
K. J. O.
Diocees. Uit de Diocesane besturen van
de verschillende takken van jeugdwerk
wordt een bestuur gevormd van de geheele
mannelijke jeugdbeweging in het Diocees.
Voorzitter is de Diocesaan Directeur. De
districts voorzitters en een bestuurslid van
ieder district vormen een Diocesanen be
stuursraad.
de communistische ideeën over vrijheid en
demooratie. Want daar zijn de communisten
niet voor: zij spuwen op vrijheid en demo
cratie. Leve Lenin! Dat was mis van den
Minister, die morgen over de eigenlijke
zaak zal spreken.
Wij verwachten nieuwe concessies.
VOORSCHRIFTEN over
ONDERDEELEN.
Het Juvenaat volgt de door het Cen
traal Comité van Jongens patronaten voor
geschreven methode van werken, eventueel
nader uitgewerkt en vervolmaakt, met in
achtneming van deze bepalingen. Onder de
leiding van het Juvenaat werken de z.g.
vrije clubs, die geen eigen Diocesaan ver
band hebben.
De R.-K. Verkenners volgen de door het
Doorl. Episcopaat goedgekeurde spelregels
met inachtneming van deze bepalingen.
De R.-K. Sportbeweging moet er voor
zorg dragen, dat de Juniorleden lid zijn van
de algemeene jeugdbeweging.
De junior leiders van de diverse sportorga
nisaties moeten aangesloten zijn bij een
parochieele Jongenscentrale. Zij moeten,
alvorens leiding te kunnen geven, een cur
sus volgen in algemeen jeugdwerk, te geven
door het Diocesaan bestuur.
De godsdienstige en cultureel© belangen
van de jongens worden behartigd door de
Jongens-centrale. Clubs als onderaf deelin
gen van ontwikkeling en vermaak mag de
sportvereeniging niet opriohten.
Eventueele clubavonden van junioren
mag de sportvereeniging alleen houden on
der leiding van het bestuur der Jongens-
centrale.
De maatschappelijke vorming. De Kath.
mannelijke jeugdbeweging steunt de maat
schappelijke vorming, voor zoover die gege
ven wordt op onderwijsinrichtingen (Lan-
dale- en vakscholen). Door den Diocesa
nen Directeur zal nader worden vastgesteld,
op welke wijze contact tusschen de jeugd
beweging en de onderwijsinrichtingen moet
worden gelegd.
ALGEMEENE OPMERKING.
De Dioc. Directeur zal een nadere uitwer
king geven van deze bepalingen. Het is
Onze uitdrukkelijke wensch, dat men zich
aan deze nadere uitwerking zal houden.
t JOANNES.
Bisschop van Haarlem.
DE GOUDSCHAT DER „LUTINE"
DE WERKZAAMHEDEN VANDAAG
BEGONNEN.
Nadat gisteren besloten was bij het
voortduren van het mooie zomerweer
hedenochtend de bergingstoren, waarmede
men zal trachten het goud uit de ,,Lutine''
te halen, naar buiten te brengen, werden
hedenochtend de noodige voorbereidingen
getroffen.
Te 9 uur was alles voor het vertrek ge
reed. Tegen half 10 werd de bergingstoren
door de sleepboot Holland van de reederij
Doeksen naar buiten gesleept en om kwart
voor tien was men zonder ongelukken
buiten de haven gekomen.
Het transport staat onder leiding van
een vertegenwoordiger van de firma Dros
op Texel.
De weersomstandigheden zijn buitenge
woon gunstig. Tegen 2 uur hedenmiddag
bij laag water hoopt men de bergingstoren
boven het wrak te laten zinken.
De belangstelling van de zijde van het
publiek voor het transport van de ber
gingstoren was zeer groot.
KERKNIEUWS
BENOEMINGEN.
In het Bisdom Haarlem.
Naar wij vernemen is de zeereerw. heer
J. C. W. v. d. Wiel, leeraar aan het Klein
seminarie Hageveld benoemd tot pastoer
van de St. Gerard us Majellakerk op het
Ambonplein.
Tot rector van het gesticht „De Voor
zienigheid", op de Lauri ©gracht te Am
sterdam opvolger van wijlen den zeereerw.
heer L. A. J. S. Speet, is benoemd de zeer
eerw. heer W J. J. de Jongh, eveneens
leeraar aan bet Klein-Seminarie Hage
veld.
De zeereerw. heer C. G. van Trigt, even
eens leeraar aan het Klein-Seminarie Ha-
geveld is benoemd tot professor in hot
Kerkelijk Recht aan het Grootr-Seminarie
te Warmond.
De nieuwbenoemde professor opvol
ger van prof. Visser is geboren in 1899,
priestre gewijd in 1924 en was sedert 1924
leeraar aan „Hageveld".
STADSNIEUWS
PLECHTIGE UITVAART EN BEGRAFENIS
v. PATER MODESTUS LOOYAARD O.F. M.
De devote kloosterkerk der Paters Francis
canen aan den Haagweg baadde gisteravond
nog in een zee van licht, toen geestelijkheid en
parochianen opgingen ter kerke voor de
plechtige Metten, ter inleiding van de uitvaart
van pater Modestus Looyaard.
Het zonlicht viel door de kerkeramen naar
binnen, getemperd door de matte glazen, maar
toch sterk genoeg om in schittering te weer
kaatsen de sierlijke kelk, die met de pries
terlijke gewaden de lijkbaar dekte van den
ontslapen geleerden priester, die vele jonge
levens in de schoonheid en wijsheid der H.
Schrift onderwees, van den overleden ziele-
herder, die menigeen geleidde op den weg
door het leven, van den eenvoudigen Francis
caan, die zijn laatste jaren nagenoeg in verge
telheid sleet in het stille klooster aan den
Haagweg
Die gouden zonnestralen waren de weerspie
geling van den glans, die van dezen priester
lijken doodsbaar uitstraalde....
Bij de plechtig gezongen Metten was agens
de zeereerw. pater drs. B. de Goede O.F.M.,
directeur der R.K. H.B.S. alhier, met assisten
tie van den zeereerw. pater Respicius van der
Valkenhoeff, vicarius van het St. Willibrordus
Missie College te Katwijk aan den Rijn en den
zeereerw. pater Gonzalvus Peerdeman, leeraar
aan dat College.
Als cantores fungeerden de weleerw. paters
Godfried Dolle uit Den Haag en Patermus
Geise, student alhier.
Onder de vele geestelijken merkten we o.m.
den hoogeerw. heer Mgr. H. J. M. Taskin, pro-
tonotarius apostolicus, president van het Gr.
Seminarie te Warmond, den hoogeerw. heer
A. H. J. M. Homulle, deken van Leiden, den
zeereerw. pater Ign. Smeets, praeses van het
klooster en rector der kloosterkerk aan den
Haagweg, met de inwonende paters Albericus
van Lubeeck en Rigobertus Buschman. Voorts
merkten we nog op den zeereerw. pater An-
scharius v. d. Veer, secretaris van de St. Bo-
naventura Stichting, uit Heerlen, pastoor Th.
M. Beukers van de St. Petrus-parochie, pas
toor C. B. M. Wiemers uit Wassenaar, de pa
ters Franciscanen P. C. Friggc cn M. Jorna,
van de Hartebrugparochie, S. Weghuis en Th.
Wassenaar uit Den Haag, H. Brandsraa uit
Delft, pater S. de Vries, leeraar aan de R.K.
H.B.S.W, Huihoven, student alhier en kape
laan W. J. Hessing, van de Mon Père.
Hedenmorgen te 10 uur werden, eveneens in
de kloosterkerk, de plechtige Lauden gezongen
Agens was hierbij de zeereerw. pater Ignatius
Smeets, met assistentie van de weleerw. paters
R. Buschman en S. de Vries, resp. als diaken
en subdiaken, cantores waren de zeereerw. pa
ter R. v. d. Valkenhoeff, vicarius te Katwijk
aan den Rijn en de weleerw. pater W. Hui
hoven, student alhier.
Onder de vele aanwezige geestelijken merk
ten we o.m. op de zeereerw. heeren pastoors
Th. M. Beukers en J .C. Vijversberg, pastoor
Megens uit Woerden, pastoor Meyer uit
Voorschoten, pastoor Bulters uit Den Haag,
pastoor C. Haanen uit Rotterdam, pastoor A.
J. M. v. d. Donk, uit Wychen, pastoor Kwak
man uit Rijpwetering, vicarius v. Vlijmen uit
Woerden, rector R. J. J. Reynen, pater Kraay-
vanger, rector te Delft, pater drs. B. de Goede,
directeur der R.K. H.B.S., pater A. v. d. Veer
uit Heerlen, pater N. Willemse uit R'dam,
pater D. v. Heel uit Den Haag, pater Nieuw-
stad uit R dam, pater v. d. Kooy uit Woerden,
pater dr. v. Rooyen O.S.Cr, uit Zoeterwoude,
pater Friedrichs, Montfortaan uit Voorschoten,
pater Jorna en kapelaan Dorbeck.
Tijdens de Lauden droeg de weleerw. pater
Reraigius Looyaard uit Maastricht, broeder van
den overledene, aan en zijaltaar de H. Mis op.
Na de Lauden werd de plechtige H. Mis
van Requiem opgedragen door den zeereerw.
pater Ign. Smeets met dezelfde assistentie als
bij de Lauden.
Het zangkoor vertolkte de Gregoriaansche
gezangen der Doodenmis.
Na de absoute, welke op de H. Mis volgde,
weerklonk het „In Paradisum" cn werd het
stoffelijk overschot, voorafgegaan door de
geestelijkheid, de kerk uitgedragen.
Per auto werd de tocht naar Katwijk aan
den Rijn ondernomen. Daar werd in het St.
Willibrordus Missie College de stoet opge
wacht door een schare van 35 priesters, die
onder leiding van pastoor Heiling daar in re
traite zijn, benevens 160 studenten.
In de kapel van het College werd de ab
soute verricht door den weleerw. pater W.
Blom en daarna werd het stoffelijk overschot
naar het stille kerkhof in den kloostertuin ge
dragen, alwaar het aan de schoot der aarde
werd toevertrouwd.
R. IC H.B.S.
Oprichting Utt. econ. afdeeling.
Aan de R. K. H.BJ3. wordt met ingang
van den volgenden cureue een Litterair
Eoonomische afdeeling opgericht.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Bij het omslaan van een boot te Gien
(Frankrijk) zijn 12 personen verdronken.
(2de blad).
Komen de beschuldigden van den Rijks
dagbrand voor de rechtbank? (2de blad).
Nieuwe fascisten-beweging in Ierland en
inChina. (2de blad).
Hoogere loonen en kortere werktijd in
Amerika. (Telegrammen).
BINNENLAND.
De berging van het „Lutine"-goud. (1st©
blad)
Branden te Rotterdam en Amsterdam.
(Laatste Berichten).
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(Kerkn., lete blad).
Mannelijke Jeugd-organisatie in het Bis
dom Haarlem. (1st© blad).
De Tweede Kamer heeft gisteren het
wetsontwerp behandeld tot het verleenen
van enkele retorsiebevoegdheedn aan do
regeering. Het is aangenomen met 70 tegen
3 stemmen, (let© blad).
De Tweede Kamer zal gelegenheid krij
gen te beraadslagen over de werken voor
den weg AmsterdamSassenheim, waarvan
de aanleg thans in voorbereiding is. (2do
blad).
UIT DE OMGEVING.
Doodelijk ongeluk onder Bodegraven.
(Rijnstreek lb te blad).
HET WEER OP ZONDAG.
VEEL KANS OP MOOI EN WARM
WEER DOOll ON WEK It KAN
DIT VERSTOREN.
In het begin der nu bijna afgeloopon
week begon een temperatuurstijging ter in
leiding van ©en periode van warm weer, die
reeds in het midden der week tot voile
ontwikkeling kwam- Het werd daarbij
volop zomerweer, zooals wij dit jaar nog
bijna niet hebben gehad. In zekeren zin
nam de algemeene weerstocstand daarbij in
vastheid toe in zooverre echter oen zeor
gelijkmatige *erdceling van de luohtdruk-
king niet de omstandigheden schopt, die
voor een plotselinge en ocnigwzins krachti
ge verstoring van den evenwichtstoestand
gunstig zijn.
In het midden van de woek had zioh
over oentraal-Europa eon zoor vlak gebied
van hoogen druk ontwikkeld, dat zich naar
Skandinavië uitbreidde. Bij IJsland lag
nog een depressie-gebied cn een uitloopcr
daarvan over de Britsche eilanden, waar
de weerstoastand over het algemeen een
onweersachtig karakter droog. Do verdere
ontwikkeling van den wcerstoestand in
Weet-Europa was daardoor eenigwzins twij
felachtig geworden. Algemeen werd in me
teorologische kringen aangenomen, dat h©u
in de landen rondom de Noordzee tot ver
dere ontwikkeling van een onweerstoestand
zou komen. De kans op evenwichtaversto-
ring moeten wij ditmaal niet zoozeer in het
Westen dan wel in Frankrijk zoeken, waar
thans zeer hoogo temperaturen hoorschen.
Voor dezen tijd van het jaar is het dan een
dikwijls voorkomend verschijnsel, dat zich
boven dit warme gebied een ondiepe on-
weersdepressie ontwikkelt, <Lie naar het
Noordoosten trekt en dan in ons land cn do
omgeving onweders brengt, gevolgd door
een afkoeling, welke dan waarschijnlijk van'
korten duur zou zijn.
Als het niet daartoe komt zijn er geen
andere kansen op spoedige evcnwichtsver-
storing in zicht. Een zwak en vooral ecnigs-
I zins onregelmatige daling van den barome-
I ter, gepaard met zeer groote warmte zou
men als voorteeken moeten beschouwen,
j Deze storing kan nog vóór Zondag tot ont-
I wikkeling komen, vooral in het Zuiden «n
Zuidoosten van ons land, maar de voortee
kenen daarvan waren Donderdag-avond
nog niet duidelijk. Alhoewel de kansen op
verstoring van het mooie weer tegen Zon
dag niet heel groot zijn, zal men toch re
kening daarmede moeten houden, terwijl
het overigens onzeker is hoe do toestand
zich daarna zal ontwikkelen.
(Nadruk verboden).
