tiste Jaargang
MAANDAG 10 JULI 1933
No. 7554
DAGBLAD VOOR LEDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BERLIJN SLUIT CONCORDAAT MET
HET VATICAAN.
BINNENLAND
VOORNAAMSTE NIEUWS.
DERDE BONDSDAG DER K.J.M.V. IN
HET BISDOM HAARLEM.
Ik
let
iet hat
f door
'en zi
de te
Ste £eki4cfi^6oii/tai/nt
kani
en nj
berin-
Fin-
enden
vlie-
nerk-
rlogs-
iland
geen
in in
oren,
ictie;
dee-
Vlaar
dnd-
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondags-blad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tariel berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Hitier herroept maatregelen tegen Katholieken.
EENIGE BEPALINGEN VAN HET CONCORDAAT
DE PARAFEERING.
Zaterdag is overeenstemming bereikt tus-
schen den H. Stoel en het Duitsche Rijk
en om 6 uur is het concordaat geparafeerd
door den kardinaal-staatssecretaris Pacelli
en vice-kanselier von Papen.
Het concordaat bevat 35 artikelen, welke
zeer sterk geïnspireerd zijn door het ac-
coord van Lateranen.
De Katholieken zouden afstand doen van
het recht om politieke vereemgingen te vor
men en de groepen der Katholieke actie,
die slechts uitsluitend een confessioneel
karakter hebben, zouden aan staatscon
trole onderworpen worden.
De kerkelijke bezittingen zouden volko
men erkend worden door de regeering.
De strikt confessioneele vereenigingen
zouden geoorloofd zijn.
De Kerk zou eenige vrijheden verkrijgen
inzake onderwijs, etc.
Het Katholiek godsdienstonderwijs op de
scholen zal verplichtend zijn in de distric
ten, waar de meerderheid Katholiek is.
De burgerlijke huwelijksvoltrekking moet
aan de godsdienstige huwelijksvoltrekking
voorafgaan.
Het nieuwe concordaat zou niet alleen
de reeds bestaande concordaten met Beie
ren, Pruisen en Baden omvatten, maar deze
vervangen en voortzetten, daar deze laat
ste versmolten zijn met het concordaat, dat
met het Duitsche rijk is gesloten.
De diplomatieke vertegenwoordigingen
zouden worden teruggebracht tot één en
kele ambassade van het Rijk.
Telegram van Hitier aan von Papen.
De rijkskanselier heeft ter gelegenheid
van de afsluiting van het concordaat het
volgende telegram aan vice-kanselier von
Papen gericht:
Ontvang heer vice-kanselier ter gelegen
heid van de succesvolle afsluiting van het
nieuwe verdrag tusschen het Duitsche rijk
en de Katholieke Kerk mijn allerhartelijk-
sten gelukwensoh en dank.
DE EERSTE GEVOLGEN VAN HET
CONCORDAAT.
Maatregelen tegen Katholieken opgeheven.
Tegelijk met de afsluiting van het con
cordaat vaardigt de rijkskanselier de vol
gende verordening uit:
„Door de afsluiting van het concordaat
tusschen den Heiligen Stoel en de Duit
sche rijksregeermg is, naar het mij toe
schijnt, voldoende waarborg gegeven, dat
de Rijksduitschers, die tot de Roomsch Ka
tholieke confessie behooren, zich van nu af
aan onvoorwaardelijk in dienst van den
nieuwen nationaal-socialistischen staat zul
len stellen.
Daarom bepaal ik:
Ten eerste, de ontbindingen van die or
ganisaties, welke door het onderhavige ver
drag erkend zijn en welker ontbinding zon
der instructie der rijksregeering geschied
de, moeten terstond ongedaan gemaakt
worden
Ten tweede, alle dwangmaatregelen te
gen geestelijken en andere leiders van deze
Katholieke organisaties moeten worden op
geheven.
Een herhaling van dergelijke maatrege
len is voor de toekomst ontoelaatbaar en
wordt overeenkomstig de bestaande wetten
gestraft.
Ik heb gelukkig de overtuiging dat thans
een tijdperk is afgesloten, waarin helaas
maar al te dikwijls godsdienstige en poli
tieke belangen in een schijnbaar onoplos
bare tegenstelling gekomen waren. Het
tusschen het rijk en de Katholieke Kerk ge
sloten verdrag zal ook op dit gebied die
nen tot herstel van den vrede waaraan al
len behoefte hebben.
Ik koester de hoop dat de regeling van
de kwesties, welke de Evangelische confes
sie betreffen, binnen zeer korten tijd tot
een gelukkige oplossing zullen gebracht
worden".
In beslag genomen katholieke kassen
teruggegeven.
Door nazi-leiders uit den Kreis Cleve
waren de vorige week in verschillende dor
pen tusschen Nijmegen en Cleve de kas
sen in beslag genomen van verschillende
katholieke vereenigingen. Dat bleek een
voorbarige daad geweest te zijn van al te
voortvarende volksleiders, want naar wij
nader vernemen moesten eind van de vo
rige week al de in beslag genomen gelden
op last van hoogere regeeringsautoriteiten
aan de betrokken vereenigingen worden
teruggegeven.
Centrum-leden uit gemeenteraad gezet
Het W. B. meldt uit Wattenscheid dat,
voor aldaar gisteren in den gemeenteraad
de debatten een aanvang namen, de woord
voerder van de nationaal -social istisch e frac
tie de volgende verklaring aflegde:
„Op het oogenblik bestaat er in Duitech-
land nog slechts één partij. De vertegen
woordigers van het Centrum moeten dus
de zaal verlaten".
De leider der Centrum-fractie protes
teerde tegen deze opvatting, waarop een
felle tegen-demonstratie der nationaal-so-
cialisten begon.
Hierna verklaarde de voorzitter, dat hij
zich bij het standpunt van de nationaal-
socialisten aansloot. „In de nat ionaal-socia
listische fractie van den gemeenteraad kon
den Centrum-leden als hospitanten worden
opgenomen, maar onder deze Centrumle
den bevond zich niemand, die daarvoor in
aanmerking kwam".
Na deze verklaring van den voorzitter
verlieten de vier leden der Centrumsfrac
tie gezamenlijk de zaal, waarna de debat
ten begonnen.
N.S.D.A.P. en warenhuizen.
De plaatsvervanger van Hitler deelde
de N.S.K. het volgende mede:
„De positie van de N.S.D.A.P. nopens
de warenhuizen is principieel ongewijzigd.
Haar oplossing zal te gelegenertijd geschie
den binnen het kader van het nationaal-
socialistische program. Met het oog op den
algemeenen toestand van het bedrijfsleven
acht de partijleiding echter vooralsnog een
actief optreden met het doel warenhuizen
en op gelijken leest geschoeide bedrijven
te gronde te richten niet gewenscht.
In een tijd, dat de nationaal-socialisti-
sche regeering haar belangrijkste taak ziet
in het verschaffen van brood en werk aan
in het verschaffen van brood en werk
zooveel mogelijk werklooze volksgenoo-
ten, wenscht zij niet honderdduizenden ar
beiders en bedienden in de warenhuizen
en de van deze afhankelijke bedrijven hun
werkkring te ontnemen.
Den instanties der N.S.D.A.P. wordt der
halve ontzegd tot nader order eenige actie
te ondernemen tegenover de warenhuizen
en op deze leest geschoeide bedrijven. An-
derijds is het den leden der N.S.D.A.P. ver
boden voor warenhuizen te werken.
Zoon van wijlen Ebert gearresteerd.
De zoon van wijlen den eersten Rijkspre
sident Ebert, de redacteur Fritz Ebert uit
Brandenburg is na langen tijd van ver-
geefsche opsporingen gearresteerd. Hij zou
een laakbare rol in het gemeentebeheer van
Brandenburg hebben gespeeld. Ebert zal
naar een concentratiekamp worden over
gebracht.
GA NAAR
1 Donkersteeg, Lelden, Telefoon 1322
STEUNSCHOENEN
EN HET LEED IS GELEDEN!
PLAN VOOR ZES AUTOWEGEN.
Zoowel voor nationaal als internationaal
verkeer.
De algemeene jaarvergadeing van de
Nederlandsche Vereeniging voor Auto
Snelwegen (N.E.V.A.S.) zal zooals wij
reeds berichtten worden gehouden op
Dinsdag 18 Juli te 2 uur in het Koninklijk
Instituut voor Ingenieurs.
In behandeling zal komen het plan van
de vereeniging inzake den aanleg van spe
ciale autowegen van Amsterdam over
Schiphol, Aalsmeer, Leiden, Den Haag
naar Rotterdam met aansluiting op een
weg over Antwerpen naar Brussel en Pa
rijs. Voorts van Amsterdam en Den Haag,
over Utrecht, Arnhem, Nijmegen naar de
reeds bestaande Deutsche Autostrasse;
daarnaast van Amsterdam over Alkmaar
en den afsluitdijk naar Leeuwarden, Gro
ningen en de Duitsche grens. Eveneens van
Den Haag en Rotterdam over Den Bosch
naar Limburg.
Ten slotte wordt voorgesteld een spe-
cialen autoweg aan te leggen van Amster
dam door het Gooi langs Apeldoorn naar
Twente en van Amsterdam over Zwolle
naar Groningen.
In verband met het feit, dat in Italië
reeds vele autowegen met succes in ge
bruik zijn en in Duitschland thans groot»
projecten in voorbereiding zijn verwacht
het bestuur van de N.E.V.A.S. voor deze
vergadering groote belangstelling.
RIJWIELBELASTINGMERKEN.
Ook houders verkrijgbaar.
Met ingang van 24 Juli a.s. zullen op de
kantoren der posterijen verkrijgbaar zijn
de rijwielbelastingmerken voor het be
lastingjaar 1933—'34 (1 Augustus 1933 t.m.
31 Juli 1934).
De aandacht van belanghebbenden
wordt er op gevestigd, dat het geval zich
kan voordoen dat op een postkantoor en
in het bijzonder op een hulppostkantoor
tijdelijk geen belastingmerken voorhanden
zijn. Het verdient daarom aanbeveling
het koopen van een merk niet uit te stel
len tot het tijdstip, waarop men het moet
gebruiken.
Voorts wordt er met nadruk opgewezen,
dat de controle op hét gebruiken van
geldige belastingmerken reeds dadelijk
na den aanvang van het nieuwe belas
tingjaar zal worden ingesteld.
Verder wordt nog onder de aandacht
van belanghebbenden gebracht, dat. zij 't
dan voorloopig alleen te Amsterdam, de
gelegenheid is geopend, bij de aanschaf
fing van rijwielbelastingmerken tevens
een houder te koopen, welke een grooten
waarborg biedt tegen ontvreemding van
het merk. Bij aankoop van een houder
wordt een gebruiksaanwijzing mede ver
strekt. De prijs bedraagt 15 cents.
MARGARINEHANDEL EN CRISIS-
ZUIVELWET.
Door het Comité van Actie van ooarga-
rinehandelaren werd ten kantore van het
secretariaat (Nieuwe Uitleg 34, Den Haag)
een vergadering gehouden, waarin een
stemmig besloten werd tot het richten van
een uitvoerig schrijven aan de bevoegde
instanties, welk schrijven bevatten zal
een bestudeerde uiteenzetting van de
scherpe afwijkingen, welke in de practijk
ontstaan zijn tusschen opzet en doel van
de Crisis-Zuivelwet ten opzichte van den
margarinehandel.
Belicht zal worden in de eerste plaats
de opzet van deze wet.
Hiertegenover wordt dan betoogd, hoe
van dezen opzet practisch niets tot stand
gekomen is, doordat over het hoofd ge
zien werden de gevaren, welke een feite
lijk monopolie van de margarine-industrie
ten opzichte van den tusschenhandel (groo-
tendeels bestaande uit middenstanders), in
zich sloot.
DE ROULETTE....
Het bolletje is aan 't rollen,...
Naar de „Telegraaf" meldt, zijn voor
de binnenkort in het Kurhaus te Zand-
voort te openen speelzaal voor het Stra-
perlo-spel 40 croupiers uit Monte-Carlo
geëngageerd.
De 40 croupiers die in de speelzalen in
het Kurhaus te Scheveningen werken en
de 10 coupriers in het Palace-Hotel te
Noordwjjk aan Zee zijn in hoofdzaak van
Belgische origine.
In ons land heeft men op dit gebied
geen deskundige „vaklieden", zoodat do
directie van het Straperlo-spel genood
zaakt was krachten uit het buitenland te
betrekken.
De bal is aan 't rollenwaar zal dat
spel nog enden?
ZAANDAMS BEGROOTING.
B. en W. van Zaandam hebben toezeg
ging gedaan aan Ged. Staten, inzake de
financieele moeilijkheden welke or in de
begrootingskwestie tusschen rijk en ge
meente bestaan.
Zaterdag nu is men in B. en W. met een
voorstel gekomen waardoor alsnog 25.000
gulden zou kunnen worden gevonden. Dit
voorstel is met 32 sternen aangenomen.
Wat betreft de nieuwe plannen, blijkt,
dat de begrootingen van Onderwijs en
Geneeskundige Dienst thans besnoeid zul
len worden. Men wil beiden pl.m. f 7000 ver
lagen, terwijl de havengelden f 8000 hoo-
ger getaxeerd zullen worden. De burgelij-
ke wethouders wenschten deze plannen
niet te aanvaarden.
WERKTIJDEN IN DE
BLOEMBOLLENPELLERIJEN.
De minister van Sociale Zaken, heeft
aan bestuurders van bloembollenpellerijen
vergund, dat in hun ondernemingen door
arbeiders van 16 jaar of ouder, gedurende
het tijdvak van heden tot en met 19
Augustus 1933 10 uren per dag en 55 uren
per week arbeid wordt verricht, onder
voorwaarde, dat de arbeidstijd van be
doelde arbeiders in zijn geheel is gelegen
tusschen 7 uur des voormiddags en 7 uur
des namiddags.
„ST. CHRISTOFFEL" EN HET R. K.
WERKLIEDENVERBOND.
Naar wij vernemen, heeft Z. H. Exc.
Mgr. de Aartsbisschop het volgende schrij
ven gezonden aan het hoofdbestuur van
de Nederl. R. K. Vereeniging van Han
delsreizigers en Handelsagenten „St. Ohri6
toffel" te Utrecht.
„In beleefd antwoord op uw schrijven
van 15 April 1.1., handelende over een
eventueele aansluiting van „St. Christof-
fel" bij het R.K. Werkliedenverbond, dee-
len Wij u namens de Hoogwaardige Bis
schoppen mee, dat Dezen buiten 'leze kwes
tie blijven en dat uwe vereeniging zelf
dient uit te maken, waartoe zij behoort''.
Dit nummer bestaat uit
bladen.
VIER
BUITENLAND.
Concordaat gesloten tusschen Duitsch
land en het Vaticaan. Verscheidene maat
regelen tegen de Katholieken opgeheven.
(lste blad).
Roosevelt wenscht, dat de Econ. Con*
ferentie doorgaat. (4de blad).
Lindbergh en zijn vrouw gestart voor
een wereldvlucht. (Lucht/v., 4de blad).
BINNENLAND.
Saneering bloembollenbedrijf. (L. en T.,
lste blad).
Verscheidene ernstige verkeersongeluk
ken en branden. (Gem. Bor. 3de blad en
Laatste Ber.).
Groentenschuit te Amsterdam gezonken.
Vader en zoon verdronken. (Laatste
Ber.).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Willy den Ouden vestigt een nieuw we
reldrecord 100 M. vrije slag (2de blad).
Do Nederlandsche wielerkampioenschap
pen. (2de blad).
Oe Sportdag van A.S.C. te Zoeterwoude.
(2do blad).
DE KATHOLIEKE MIDDENSTANDSJEUGD
DEMONSTEERT TEGEN FASCISME EN
NATIONAAL SOCIALISME I
EEN PLECHTIG LOF BESLUIT DEZE
MASSALE JEUGD-DEMONSTRATIE, WELKE
IN ALLE OPZICHTEN SLAAGDE.
Gisteren kwam de katholieke Midden
stands jeugd uit het Bisdom Haarlem in
Den Haag bijeen, waar in den Dierentuin
de derde Bondsdag gehouden werd van
d© R.-K. Bond van Kath. Jonge Midden-
standsvereenigingen.
Om half elf s morgens kwamen honder
den K. J. M. V.'ers per trein uit diverse
richtingen aan het Centraal Station aan.
Onder leiding van de Haagsche Commis
sie van Ontvangst werd een lange stoet
geformeerd en trokken de K. J. M. V.'ers
met ontplooide banieren en wapperende
vaandels naar den Dierentuin. Dank zij
een goed functioneerende organisatie had
den de talrijke deelnemers spoedig hun
plaatsen ingenomen in de smaakvol ver
sierde groote zaal. Langs de wanden wa
ren verschillende tapijten aangebracht,
waartusschen de kleurige wapenschilden
der afdeelingen prijkten, terwijl ook de
nationale driekleur rijkelijk vertegenwoor
digd was. Op het podium, waar bet Bonds-
bestuur had plaats genomen, was een
smaakvolle palmendecoratie aangebracht.
Daar stond ook de artistiek ontworpen
Bondsvlag te wachten op het plechtige
moment der inwijding.
Toen tegen elf uur de voorzitter van
de Haagsche afdeeling een inleidend wel
komstwoord uitsprak, waren zeventien af
deelingen met hun moderatoren aanwezig,
tezamen ongeveer duizend leden vertegen
woordigende. In het bijzonder heette de
heer Ben Terheyden rector Timp, welkom
als de groote pionier der K. J. M. V. in het
Bisdom.
Hierna opent de Bondsvoorzitter, Ton
Lohman, uit Haarlem, officieel de derde
Bondsdag met de K. J M. V.-groet. Hij
heet allen hartelijk welkom, en meer in
het bijzonder den spreker van de voormid
dagvergadering, den weleerw. heer kap v.
Alphen, moderator van de Haagsche afd.
die zich bereid had verklaard de feestrede
uit te spreken. Verder spreekt de heer
Lobman een kernachtig woord van ouwek-
king tot een intensievere verecnigingsar-
beid. Hij spoort aan tot onvoorwaardelijk
volgen vaa de bondsleiding, ook al zal dit
in vele opzichten het brengen van per
soonlijke offers beteekenen. Verder wijst
spr. op het groote doel, dat allereerst be
reikt moet worden: de betore godsdien
stige vorming. Deze vorming kweekt groo
te zielen en deze hebben wij dringend noo-
dig in onze organisatie. Dan ontvouwt spr.
nog eens in den breede de groote lijnen
van de jeugdbeweging in do kath. Mid
denstand en eindigt met oen welgemeend
woord van hulde aan den bondsmodcrator
rector Timp. die onvermoeid bezig is de
K. J M. V. tot grootere bloei te brengen
in het Bisdom. Hij geeft rector Timp do
verzekering dat do K. J. M. V. hem
zal steunen, opdat de jonge man uit de
Middenstand zijn godsdienstig en maat
schappelijk ideaal zal kunnen uitleven
in en door de K. J. M. V.
Nadat 't R.-K. Philharmonisch Or
kest uit Den Haag, onder leiding van zijn
dirigent, den heer VV. J. A. van Leeuwen,
eenige pittige marschen had gespeeld,
werd overgegaan tot do plechtige inwij
ding van de Bondsvlag door den Bondsmo-
derator rector Timp. Na do inwijding
zongen de K. J. M. V.'ers uit volle borst
het frisschc Bondslied. Rector Timp wees
er op, dat deze vlag voor do jongo Mid
denstand een symbool moet zijn De een
voudig uitgevoerde banier voort alleen een
vlammend roode leeuw, die een groen
kruis in zijn klauwen draagt. Woest niet
tevreden, aldus rector Timp, wijzend op
de bondsbanier. zoolang in jullie binnen
ste niet leeft een leeuw, die Christus'
Kruis omklemd houdt en die do mood
heeft Christus' beginselen uit te dragen
niet alleen in eigen kring en stand, maar
ook naar buiten in de maatschappij
Vervolgens was het woord aan kapelaan
van Alphen. Tot titel van zijn redo had
hij gekozen: „Vaar naar het diepe!"
Kapelaan van Alphen begon met een
korte schildering te geven van het schok
kend tijdsgewricht waarin wij thans leven
mot zijn liberalisme, socialisme, fascisme,
communisme en integralismo met zijn too-
melooze zucht naar critiok. Mcnschclijke
berekeningen in do huidige samenleving
hebben allerwege gefaald, oindat men God
uit deze samenleving heeft uitgebannen.
Dit is de meest essenticele oorzaak van al
le ellende. Alleen het Christendom met
zijn beginselen van sociale liefde en recht
vaardigheid kan redding brengen. En in-