DINSDAG 4 JULI 1933 No. 7549 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN 24ste Jaargang DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 oent per week f 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met Geillustreerd Zondagsblad 9 oent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentie n 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbole van bet tarief berekend. TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin ba trekkingen worden aangeboden of govraagd, buur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. JHt nummer bestaat uit twee bladen V Om het collectief arbeids contract. De ontevredenheid in de bollenstreek, die zich Zondag op een meeting te Lisse heeft geuit wij hebben er gisteren uit voerig verslag van gegeven vindt haar oorsprong in het feit, dat er te veel werk gevers zijn, die zich losmaken van het in het bloembollenbedrijf geldend, pae geslo ten, collectief arbeidscontract; die zich ook practisch, ook in de loonovereen- komsten met hun arbeiders buiten de or ganisatie plaatsen en met de door de or ganisatie genomen besluiten geen rekening houden. Men begrijp© den toestand goed. De arbeiders eischen niet een hooger loon, dan d e patroons wensohen uit te keeren; zij dreigen niet déArom met sta king. Neen, zij eischen ook van de niet- georganiseerde werkgevers het loon, dat de georganieeerden uit- keeren; waartoe deze laatsten zdch onlangs in het voorjaar, na onderhandelingen en wederzijdsche concessies tuaschen hen en de werknemers, hebben willen verplichten. Zij eischen, dat ook de niet-georganiseer- de patroons diezelfde verplichting op zich nemen. En die eisch is van groot belang voor de arbeiders zelf, maar óók voor het be drijf. Het collectief arbeidscontract toch loopt, indien 't zoo voortgaat als nu, in de bollenstreek groot gevaar, zijn laatste levensdagen te beleven, niet meer een nieuwe levensperiode te zullen ingaan. En dAt zou zeer nadeelig zijn, óók voor het be drijf. De voorzichtige leider der arbeiders beweging, de heer A- J. Loerakker, heeft Zondag te Lisse er zoo terecht op gewe zen, dat het collectief arbeidscontract in het bedrijf verzekert voor een bepaalden tijd de orde, rust en vrede, welke zónder dat steeds en onafgebroken bloot staan aan het gevaar, te worden verstoord I Het collectief arbeidscontract is van be lang en van zeer groot belang voor de ar beiders, als zoodanig ongetwijfeld. En ook alleen om die reden is het van waar devolle be teekenis. Maar is ook en misschien in vele gevallen zelfs méér nog en op de eerste plaats van niet te on derschatten belang voor een bedrijf.. "Wij aanvaarden onmiddellijk <le verze kering, dat onder-de werkgevers in de bol lenstreek, die zich losmaken van de in het collectief arbeidscontract bepaalde loonen, er zijn, die daartoe zijn overgegaan, omdat de toestand in hun onderneming 'helaas zoo buitengewoon en abnormaal slecht is. Doch dezulken zullen toch wèl inzien, dat van de zijde der arbeiders gerechtvaardigd is de eisch voor een minimum levensonder houd en in dezen tijd zijn de arbeiders toch niet veel verder in het door hen aan vaarde collectief arbeidscontract gegaan! Maar wij zijn er ook van overtuigd, dat «r onder die anti-oollectief-contract-pa- troons zijn, die nog op het oude standpunt staan, dat zij, en zij alleen, hebben te be palen, hoe de loonen van hun arbeiders zullen zijn, zonder eenige inmenging van die arbeiders zelf en allerminst van buiten staanders of organisaties. Dat deze laats ten het goed recht der arbeiders-actie als nog rullen inzien, durven wij haast niet meer veronderstellen. Als wij hier men- sohen met zulk een mentaliteit mochten be reiken, dan zouden wij hun gaarne met waarachtige ernst het volgende willen in overweging geven: denkt u in maar: levendig en zoo concreet mogelijk dat gij zelf of een uwer zoons fwelk laat st© toch zeker niet uitgesloten mag worden geacht) arbeider wordt.welnu zoudt gij dan voor u of uw zoon die eisch van rechtszekerheid en bestaansmogelijkheid, welke de arbeiders nu stellen, overdreven vinden 1Als gij daarop voor u zelf eer lijk en oprecht kunt antwoorden, dan zult gij voortaan medewerken aan de hand having van het collectief arbeidscontract in de bollenstreek 1 HET BOLSJEWISME VAN HET NATIONAAL-SOCIALISME Naar aanleiding van de politieke actie, die in Nederland wordt gevoerd door „Gau- Leiter, Tijkfer en andere nationalisten, een ernstig woord, aldus ving Mgr. dr. Poels Zondag een toespraak aan op de besturen- conferentie van den R. K. Limburgschen Werkliedenbond en de R. K. Mijnwerkers- bond. In deze toespraak zette bij uiteen de rechten der Katholieken, die door het Na- tionaal-Socialisme worden vertrapt. En hij besloot aldus: „Op deze bijeenkomst van stands- en vaikorgianusatie, wijdden we van zelf meer speciaal onze aandacht aan de rechten en plichten der katholieken die betrekking hebben op de sociale activiteit onzer R. K. arbeidersbew eging. We kunnen hier echter toch moeilijk zwijgen over het onrecht onzen katholieken geloofsgenooten in Duitschland aangedaan, die jaren lang met onverzwakte trouw en toewijding Kerk en Staat hebben gediend, op politiek terrein. Een eeregroet aan prelaat Leicht, die in deze zelfde zaal, een paar jaar geleden ons zoo hartelijk heeft toegesproken. Een eeregroet ook aan de andere leden der Beiersche Volkspartij, die allen zonder uitzondering naar de gevangenis zijn ge sleurd. Een eeregroet aan de fiere Centrum- mannen, die, ook in andere Duitsche staten nog pal staan voor hun katholieke overtui ging. Gewis, er zijn Landen waar de Katholie ken het beter aohten geen eigen politieke partij te stichten, maar de bestaande po litieke partijen door hun katholieke begin selen te beïnvloeden, door wat de commu nisten zouden noemen katholieke „oellen" daarin te bouiwen. We ontzeggen echter aan eiken Staat het recht om den Katholieken te verbieden, ook op staatkundig terrein in afzonderlijke groepen samen te werken, en aldus, hetzij een staatkundige partij van katholieken, hetzij een katholieke Staatspartij te vormen. Ook mogen we hier niet verzwijgen hoe we oordeelen over de wijze waarop in Duitschland socialisten, communisten en joden bejegend worden. We zijn en blijven overtuigd, dat het marxisme hetwelk den klassenstrijd pre dikt en in werkelijkheid nog meer het ka tholicisme da<n het kapitalisme bestrijdt een ramp is voor het volk, en na het libera lisme dat het katholicisme heeft losge rukt van het maatschappelijk leven en den weg baande tot de plutocratie de voor naamste oorzaak is der tegenwoordige wereldellende. Socialisme en communisme dienden eer der en krachtiger bestreden. De valsahe vrijheidsbkeorieën van het liberalisme heb ben zulks, helaas, belet. Dit allee neemt niet weg, dat we hier openlijk onze verontwaardiging meenen te moeten uitspreken over het gruwelijk on recht, dat dezen menschen wordt aange daan, te meer waar we bedenken, dat er ook onder hen metterdaad edele karakters zijn, die naar hun eerlijke overtuiging voor gru welijk miskende menschenrechten streden. We herhalen hier ook tegenover hen, dat stelen stelen is en stelen b 1 ij i t. We veroordeelen hier openlijk en luide elke daad waardoor rechtmatige vrijheid met voeten wordt getreden. We vragen recht voor ieder menadhen- Hnd, ook voor de Joden. De geheime niet te loochenen aantrek kingskracht van het door ons bestreden en in zijn wezen verfoeilijk nationaal-sooia- lisme, ligt eenerzijds in de thans overal zich naar voren dringende demagogie, die de doodsteek is voor oprechte democratie en die het algemeene volkswelzijn tot speelbal maakt van tegen elkander ooncurreerende politieke partijen en vakvereenigingen, an derzijds in het gemis aan daadkrachtig op treden bij de thans zoo noodige handhaving van het voor ware volksvrijheid onmisbaar staatsgezag. Moge deze zoo ernstige les voor one een spoorslag zijn om zonder verder dralen met volle kracht waar het kan in samenwer king met andere welgezinden de hand te slaan aan de verwezenlijking van wat Qua- dragesimo Anno met zooveel aandrang van on Katholieken vraagt. Maar vergeten we toch telkens nooit dat voor den katholiek een onverbiddelijke strijd geboden blijft tegen de wereldbe schouwing van een nationaal-oscialisme, dat geweld tot recht verheft, dat voor persoon lijke vrijheid 'geen eerbied kent en alles neertrapt wat hem den weg verspert. Dat is geen gezond nationalisme. Dat is bolsjewisme". De Apostolische zending der Katholieke Pers De opvolger van Benedictus XV op den Aartsbisschoppelijken zetel van Bologna, Kardinaal RusalliRocca heeift op initia tief van den Kardiaal Staatssecretaris Pacelli aan de geestelijkheid van zijn bis dom een zeer belangrijk rondschrijven ge richt dat in alle kerken van het Aartsbis dom werd voorgelezen van den kansel over de apostolische zending van do pers, waaraan wij o.m. het volgende ontleenen: „De Katholieke Dagbladpers heeft wer kelijk een Apostolische zending te ver vullen, zooals dat reeds duizende malen gezegd is. Zij is de ware graadmeter van den invloed en de daadwerkelijke mede werking der Katholieken in Christelijken zin in deze door verschillende gebeurte nissen en ideeën zoo onrustige beweging der huidige menschelij"ke samenleving. Er bestaat voor de Katholieken en voor de priesters geen grootere verantwoorde lijkheid die zoozeer op hun geweten drukt dan te bevorderen, dat de Katholieke dagbladpers invloed krijgt op de ontwik keling dier ideeën. Wanneer men thuis geen kath. krant krijgt, staat dit gelijk met afzijdig te blijven staan en zich los te gevoelen van het groot© leven der Kerk. Inderdaad als men geen katholiek dag blad leest dan weet men niets wat er gaande is in de katholieke oultureele ge meenschap." Ten slotte verzocht de Aartsbisschop met den meesten aandrang om het in Bo logna verschijnende katholieke dagblad „Avenire d'Italia" metterdaad te steunen. BEZUINIGING OP ONDERWIJS EEN REGELING VAN NOODRECHT. BEPERKING DER STICHTING VAN NIEUWE SCHOLEN. Ingediend is een wetsontwerp tot beper king van uitgaven, welke voor de open bare kassen voortvloeien uit de uitvoering der Lager-onder wijs wet 1920. Minister Marchant meent zich in de Me morie van Toelichting te mogen onthou den van ieder betoog, dat scherpe bezui- ging ook op de kosten van het onderwijs noodzakelijk is. Wezenlijke bezuiniging is niet moge lijk, indien niet vooraf de kanalen worden afgesloten, waardoor automatisch zonder voldoenden invloed van de overheid geld uit de openbare kassen wegvloeien. Wan neer bij het afsluiten van deze kanalen in volle rechtvaardigheid openbaar en bijzon der onderwijs, met inachtneming van de formeele verschillen, die door de struo- tuur onzer wetgeving worden geëischt, op denzelfden voet worden behandeld, wordt aan het beginsel der vrijheid van onder wijs en aan het beginsel der financieele gelijkstelling, twee beginselen, die de minister wil zien gehandhaafd, op geen enkele wijze tekort gedaan. Dit doel doet het wetsontwerp kennen als een regeling van noodrecht. Het be paalt dat karakter nader, door de wer king van de voorgestelde regeling te be perken tot den tijd van 1 Juli 1933 tot 1 Januari 1935. Het is de bedoeling om in middels na te gaan of op andere wijze zonder onaanvaardbar© benadeeling van het onderwijs een grootere bezuiniging kan worden bereikt. Tenzij over het algemeen op verdere belangrijke en duurzame vermeerdering van 't totaal aantal leerlingen der lagere scho len gerekend moet worden, mag worden aangenomen, dat voorshands voor het grootste gedeelte van het land het getal beschikbare en in goeden staat verkee- rende schoolgebouwen met de total© be hoefte daaraan in overeenstemming is, vermoedelijk veelal die behoefte ecnigs- zins overtreft. Daardoor moet, naar het den minister voorkomt, onder de bestaan de omstandigheden het vraagstuk der distributie van de bestaande schoolgebou wen voor dat der stichting van nieuwe schoolgebouwen in de plaats treden. Voor af behoort echter te gaan een regeling, waardoor de stichting van nieuwe school gebouwen en schoollokalen uit de open bare kassen tot gevallen van objectieve noodzakelijkheid wordt beperkt. De jeugd moet loopen. Een afstand van 6 K.M. van school tot huis aangenomen als de grootste afstand, waarvan in redelijkheid mak worden aan genomen, dat zij door schoolgaande kin deren dagelijks te voet kan worden afge legd. De tot stand gekomen verhooging van den toelatingsleeftijd tot de lagere scholen dient hierbij in aanmerking te worden genomen. Door dezen afstand aan te nemen, sluit men een kajiaal af, waarlangs relatief veel geld uit de kassen der kleinere ge meenten wegvloeit met als gevolg dikwijls daling der materieele uitgaven voor het onderwijs tot meermalen ver beneden het toelaatbare minimum. Met het oog op de denkbaarheid de waarschijnlijkheid hiervan is gering dat gemeentebesturen voor het vervoer van schoolkinderen op langen termijn contracten hebben geslo ten, is, als maatregel van noodrecht, een bepaling opgenomen, waardoor dergelijke contracten zoo noodig uiterlijk op 1 April 1934 zullen vervallen. Zuinigheid met meubelen. Ten aanzien v an de vraag, wanneer een schoolbestuur kan eisohen, dat het zal worden in staat gesteld om nieuwe school- meubelen, leer- of hulpmiddelen voor het onderwijs aan te schaffen, ontbreekt een objectieve maatstaf. Het gevolg is, dat dergelijke voorzieningen, welke ook ten laste van de z.g. exploitatievergoeding zouden kunnen worden gebrachta, desge- wenscht kunnen worden aangevraagd. Dit recht kan aldus een correctie vormen io- genover te groot© schrielheid van gemeen tebesturen het kan echter ook zoodanig worden gehanteerd, dat de gemeentebestu ren worden verplicht tot vele uitgaven,, die op zichzelf wellicht wenschelijk zijn, maar in tijden van nood behooren achterwege te blijven. De minister vertrouwt, dat dit euvel zooal niet geheel verdwijnen, dan toch in beteekenis sterk verminderen zal, indien de wet uitdrukkelijk een veroordeoling er van inhoudt. Hiertoe acht hij het wen schelijk, dat het door de jurisprudentie van de Kroon geïntroduceerde begrip der „normale eischen aan het geven van la ger onderwijs te stellen" een plaats in de wet krijgt. Geen onthouding van het strikt noodige. Opdat intussohen uit het op den ach tergrond schuiven van dit recht, mede in zijn zij het onbedoelde, beteekenis van correctiemiddel tegenover al te groot© schrielheid van bepaalde gemeentebestu ren, voor de schoolbesturen geen moeilijk heden zullen voortkomen, is hot wensche lijk een waarborg te scheppen, opdat do exploitatievergoedingen, welke de school besturen ontvangen, niet beneden het, ook bij zuinige exploitatie, noodzakelijke minimum dalen. Dit geschiedt het eenvou digst door het bepalen van een minimum voor de gemeentelijke uitgaven, waarnaar deze vergoeding berekend wordt. Aldus wordt gelijktijdig verzekerd, dat ook aan het openbaar onderwijs niet het strikt noodige onthouden wordt. Gaat mot het vaststellen van dergelijke minima ook het vaststellen van maxima gepaard, dan kan tevens in het algemeen landsbelang een te groot© royaliteit van gemeentebesturen, waar die nog aanwezig mocht zijn, worden ingeperkt. Het is niet de bedoeling, dat de minima en maxima, waarvan in dit artikel sprake is, onmiddellijk voor het geheele land zullen worden vastgesteld. Do minister is voornemens, van de bevoegdheden slechts gebruik te maken naar gelang de noodza/- kelijkheid of sterke wonschei ijkheid daar van voor bepaalde of voor all© gemeen ten aan den dag treedt. Het ontwerp wil voorts voorkomen, dat de openbare kassen plotseling worden be last met uitgaven ter zak© van scholen, welke vroeger door de stichters voor eigen rekening werden tot stand gebracht met het doel om aan zekere voorschriften der Lager-onderwijswet 1920 niet gebonden te zijn. Besluiten tot het stiohten van schoolge bouwen voor lager onderwijs, waarvan op 1 Juli 1933 de aanbesteding nog niet heeft plaats gehad, vervallen bij het in werking treden van deze wet. STAKING TE IJMUIDEN GEËINDIGD. Voorstel van Rijksbemiddelaar aanvaard. De uitslag van de stemming over hot voorstel van den Rijksbemiddelaar voor de leden van de IJmuider Federatie is als volgt: te IJmuidcn 948 voor, 577 tegen en 26 blanco; te Egmond aan Zee 275 voor en 24 tegen; Katwijk aan Zee 59 voor en 21 tegen; Vlaardingen 6 voor en 3 tegen; Haarlem 10 voor en 7 tegen. Hierbij komen nog eenige stemmen uit Noordwijk aan Zee, welke echter geen invloed uitoefenen. De totaaJuitslag is thans: 1355 stemmen voor het voorstel en 657 tegen. Hiermede heeft dus de staking, die pre cies een half jaar heeft geduurd, een eind genomen. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De Economische Conferentie is op ster ven na dood. De houding van Amerika scherp gelaakt (2de blad). Het Kath. Dagblad „Germania" over de op handen zijnde ontbinding van het Cen trum. (2de blad). BINNENLAND. Ingediend is een wetsontwerp tot beper king der uitgaven voor het lager onder wijs. (1st© blad). Uitvaart te Amsterdam voor het slaoht- offer van het Italiaansch vliegtuigeskader. (Luchtvaart, 1ste blad). Eén doode en één gewonde bij auto ongeluk te Den Helder. (Gem. Ber., 2d© blad). Jongen te Breukelen doodgereden. Chauffeur reed door. (Laatst© Berichten). Verscheidene inbraken. (G«m. Ber., 8de blad). MINDER BOTER IN DE MARGARINE. Met ingang van heden Is het mengprocent van 40 op 25 gebracht Hot mengprocent voor d© margarine ie heden verlaagd van 40 op 25. In combina tie met do productiebeperking, waartoe de margarmofabrikanton zich jegens de regeering (officieus) hebben moeten ver binden komt deze maatregel er op neer, dat het aanbod van „margarine" van he den af aan 20 pet. minder zal zijn dan tot dusver. „Hbld." NEDERLANDSCHE VARKENS CENTRALE. De Noderlandscho Varkonscentrale vor- zoekt personen, welke door haar niet al» 8pekzouters zijn aangesteld en welke in hun bezit zijnd prima kantgesneden versch gezouten rugspek aan do NedorlandBche Varkonscentrale wonschen to vorkoopen, daarvan vóór 10 Juli a.s. opgave t© doen aan do Noderlandscho Varkensocntrale, le v. d. Boschstraat No. 1, 's-Gravenhagc, onder mededeoling van de hoeveelheid strooken, welke men wenscht te vorkoopen togen de door do Ncdorlandsche Varkens- ©entrale vastgestelde prijzen, en het ge wicht daarvan, alsmede van plaats en adres, waar het apek ligt opgeslagen. De aandacht wordt er op gevestigd, dat uit sluitend spek, afkomstig van varkens ge slacht vóór 12 Juni 1933, mag worden op gegeven. CONTINGENTEERING KASPLANTEN. De commissie voor don uitvoer van kas planten naar Frankrijk maakt bekend, dat in Juli mag worden uitgevoerd eon hoe veelheid van 1500 K.G.; in Augustus even eens van 1500 K.G. en in September van 4000 K.G. Zij, die meenen aanspraak te kunnen maken op uitvoer, kunnen een aanvrage richten tot den voorzitter der commissie hierboven genoemd, J. Mensing, Stommeer weg 68, Aalsmeer, tot en met 11 Juli a.s. Deze aanvrage moet vergezeld gaan van oontrol eer bare gegevens omtrent don ex port van kasplanten gedurende de maan den Juli, Augustus en September afzon derlijk en verdeeld over de jaren 1928, 1929, 1930 en 1931. INVOER BLADZINK GECONTINGENTEERD. De „Staatscourant" van hedenavond zal een Kon. besluit bevatten waarbij de in voer van bladzink gccontingenteerd wordt. Deze bepaling geldt voor 6 maanden. NATIONAAL-SOCIALISTEN IN LIMBURG. Tal van Nederlanders in do Limburg- sche Mijnstreek hebben zich beklaagd over de ondervonden behandeling van Natio- naal-Socialistische voormannen ia het Duitsche grensgebied. Eenigen hunner hebben zich per re quest tot den Nedcrlandschen Minister v. Buitenlandsche Zaken gewend. PRINSES JULIANA IN ENGELAND. Prinses Juliana heeft tijdens haar ver blijf in Engeland gisteren een bezoek ge bracht aan Windsor Castle.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1