24ste Jaargang
WOENSDAG 21 JUNI 1933
No. 7538
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE SLAKKENGANG VAN LONDEN
S)e Ccki^elveSoii^ant
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S, REDACTIE IS II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarfn be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur eo
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
V De democratie is zoek...
In de „Vooruit" verdedigt de secretaris
van de VAR.A, de heer Zwertbroek, zijn
besluit, om een brochure over de Arbei-
dersweer te laten, verschijnen en vraagt
„Bestaat de democratie in onze
partij hierin, dat een partijlid niet
mag trachten voor zijn denkbeelden
een meerderheid in de Partij te win
nen, maar dat dit reoht is voorbehou
den uitsluitend voor uw redactie
Dat gij uit besloten vergaderingen
tendentieus gestelde mededeelingen
moogt doen; dat gij zinsneden uit een
resolutie van een buitenlandsche par
tij, die u niet bevallen, moogt wegla
ten, aldus de meening van de partij-
genooten op een zekere manier beïn
vloedend maar dat anderen tegen
over hen hun mond maar moeten
houden 1
Een wonderlijke opvatting van de
democratie hebt ge dan
t Loopt gek in de S. D. A. P.
De S. D. A. P. heeft steeds voor zichzelf
opgeëisoht het monopolie van de ware de
mocratie en nu gaan de leiders zelf twij
felen, of er nog wel democratie in hun
partij bestaat!
Meer werk!
't Is zoo klaar als de dag: als er meer
loonende arbeid zou zijn, zou de cri
sis zijn opgelost, althans in haar gevol
gen.
En 't is ook voor geen tegenspraak vai-
baat, dat wie het initiatief neemt, om loo-
nenden arbeid te scheppen of uit te brei
den, een sociale daad verricht, die we
'zouden haast zeggen: in verdienstelijkheid
moeilijk kan worden overtroffen. De ge
meenschap immers snakt naar méér loo-
nenden arbeid.
En daarom wekte een bericht in de cou
rant van gisteren bij ons en ongetwijfeld
ook bij de lezers heel wat verbazing en er
gernis, n.l. het bericht, dat bouwonderne
mers te Leiden (de firma J. 't Hart en
Aanen) maar moeten blijven wachten op
een bouwvergunning tengevolge van het
talmen door Overheidsorganen. Tal
menterwijl juist voor zulke zaken in
dézen tijd met opgewektheid en dankbaar
heid de grootst mogelijke spoed moest
worden betracht!
Waar de schuld ligt? Verzekerd werd
ons, dat B. en W. van Leiden in deze geen
schuld treft, maar dat de trage afwikke
ling geheel moet worden geweten aan de
Commissie voor bebouwing uit Ged. Sta
ten. Wij kennen de toedracht niet voldoen
de, om de schuldkwestie uit te maken.
Maar het feit, dat er zoo langen tijd moet
I worden gewacht op een bouwvergunning
(nu reeds ruim twee maanden) is vooral in
dezen tijd zoo ernstig, dat wij er publiek
de aandacht op willen vestigen. De
verantwoordelijke autoriteiten zullen moe
ten nagaan, wat en waar er iets hapert of
I defect is in de ambtenarij, waardoor zulke
feiten, als het hier bedoelde, worden ver
oorzaakt.
j Laat ons liefhebben, niet met woord of
tong, maar met daad en waarheid.
ST. JOHANNES.
Het is de geschiedenis van alle eeuwen:
de mensoh wordt miskend, als God mis
kend wordt.
Al zijn de straten ook spiegelglad en
rijdt de auto zoo heerlijk zacht, wij we
ten, dat ook zij, die dit bezitten, de hel of
het vagevuur in hunne zielen kunnen dra-
hgen. Zoo goed als een arbei Ier.
Macdonald hoopvol, maar
ONZE GEDELEGEERDE Mr. TRIP IS HET NIET EENS MET
MINISTER CHAMBERLAIN
OPTIMISME EN'PESSIMISME.
MacDonald heeft aan den specialen be
richtgever te Londen van de Pa-rij sche
„Excelsior" de volgende boodschap ver
strekt:
„Een week geleden is de economische
wereldconferentie geopend. Als mijn eer
lijke overtuiging kan ik verklaren, dat het
resultaat van deze weck, in weerwil van
de vele moeilijkheden, veroorzaakt door de
overstelpende hoeveelheid arbeid, zeer be
vredigend is.
Ik ben ervan overtuigd, dat de tweede
week positieve resultaten aal brengen, wel
ke ertoe zullen dienen diegenen in het on
gelijk te doen staan, die van een mislukking
spreken. Ik spreek mijn vertrouwen uit in
het komend verloop der besprekingen en
ik verzoek de openbare meening geduld te
willen oefenen.
Het succes lijkt mij thans verzekerd te
zijn".
Geheel anders denkt de Londensche re
dacteur van de „Msb." erover.
Getuigden onze impressies van den eer
sben werkdag der commissies op de econo
mische conferentie verre van voortgang in
het werk, aldus seint hij, de tweede dag
toont andermaal aan, hoe moeilijk het is,
om overeenstemming te verkrijgen over de
detailpunten, nu concrete voorstellen in
behandeling zijn gekomen.
Vooral de houding van Amerika steit
zeer teleur, evenals de werkwijze der Anie-
rikaansohe delegatie, alwaar groote on-
eemgheid bestaat. Senator Cordell Hull is
het met zijn collega's niet eens. Mr. James
Cox is anti-zilverman, terwijl senator Pit-t-
rnann pro-zilver is. Bovendien zegt Huil
hier in Londen „yes", terwijl Woodin in
Amerika „no" zegt en president Roosevelt
zegt heelemaal niets.
Erg succesvol werken is bij zoo'n ver
deeldheid natuurlijk uitgesloten en ook het
weer loslaten van den dollarkoers en het
propageeren van nieywe inflatie ter beur
ze te New York, heeft in Engelsche City
kring ernstige ontstemming veroorzaakt
te meer, daar deze politiek samenvalt met
het indienen door mr. Pittmann van een
voorstel tot geleidelijke doorvoering van
valuta-stabilisatie en invoering van den
gouden standaard.
Men vindt dit voorstel van Pittmann hier
in Londen heel mooi, doch men had liever
gezien, dat hij dit voorstel niet op de Lon
densche conferentie ter tafel had gebracht,
doch op de tafel van Roosevelt te Washing
ton had gedeponeerd.
De besprekingen in de financieele sub
commissie zijn ook gisteren, geen stap ver
der gekomen. De behandeling van het voor
stel van Pittmann heeft voor- en tegenstan
ders uitgelokt, met het gevolg, dat men
maar weer een sub-commissie heeft inge
steld voor de bestudeering van het zilver-
vraagstuk, waarvan Mr. Pittmann tot voor
zitter is benoemd. Canada, China, Amerika,
Japan, Mexico, Nederland en het Vereenig-
de Koninkrijk zullen in deze commissie zrt-
tign nemen. Verder heeft men nog een
technische monetaire sub-oommissie inge
steld.
Ook in de economische commissie is men
gisteren geen stap verder gekomen. De
discussies over de agendaproblemen, dooi
de leden gehouden besprekingen over de
„coordination of production" uitgelokt
hebben tot gevolg, dat ieder land zijn eigen
belangen naar voren brengt. Canada
spreekt over het tarwe-vraagstuk, Cuba
over de suiker, Brazilië over de koffie,
Frankrijk over den wijn en het gevolg van
een en ander is het benoemen van een sub
commissie, waarin het vraagstuk der pro
ductieregeling nader zal worden onder
zocht. Dit wordt een buitengewoon groote
commissie van vele experts, een lichaam
dus, dat met besprekingen veel tijd in be
slag neemt en door zijn omvang moeilijk
tot uniforme besluiten zal komen.
En ai dit werk vertraagt den conferen
tie-arbeid en voert feitelijk de aandacht
naar nevenproblemen in plaats van naar
het hoofddoel: valutastabilisatie en wegne
ming der handelsbarrières.
Dr. Colijn deelde nog mede, dat het voor
stel van Polen, Letland, Bulgarije, Roeme
nië, Tsjecho Slowakije en Joego Slavië tot
het instellen van een sub-commissie voor
landbouw-aangelegen'heden thans niet in
overweging kan worden genomen
De voorzitter stelde voor, deze kwesties
aan de daarvoor bestemde sub-commissie 1
voor te leggen, welke dan zal beslissen of
de instelling van een sub- sub-commissie
voor den landbouw gewenscht is. De sub
commissie 1 zal vanmiddag om drie uur
met haar arbeid beginnen.
Inderdaad is er om deze handelwijze
geen reden tot juichen en het geringe
vleugje van optimisme, dat aan het eind
der vorige week te Londen bestond, schijnt
geleidelijk aan te verdwijnen.
Mr. TRIP CONTRA Mr. CHAMBERLAIN
De Britsche minister van financiën, Ne
ville Chamberlain, heeft gisteren in de
sub-commissie uit de monetaire commissie
welke zich bezig houdt met de onmiddol-
lijke (ter onderscheiding van de permanen
te) maatregelen inzake financieele recon
structie, een resolutie ingediend inzake
prijspeil en credietpolitdek.
Daarin wordt het volgende betoogd:
lo. het is noodzakelijk om een herstel te
weeg te brengen in het wereldpeil van de
groothandelsprijzen der goederen, voldoen
de oan een economische opbrengst te bie
den aan den producent van primaire goe
deren en om het evenwicht te herstellen
tussohen de productiekosten en de prijzen
in het algemeen;
2o. optreden op monetair gebied is een
der essentieelo factoren om een herstel der
wereklprijzen te verkrijgen. Fuiidamentee'e
monetaire voorwaarden voor een herstel
der prijzen zijn dat de deflatie ophoudt,
dat er goedkoop en overvloedig crediet be
schikbaar wordt gesteld en dat de bewe
ging er van actief wordt aangemoedigd.
3o. de centrale banken der voornaamste
landen dienen op zich te nemen samen te
werken met het oog op het verzekeren van
deze voorwaarden en dienen haar voorne
men kenbaar te maken om met kracht een
politiek van goedkoop en overvloedig geld
te voeren door operaties op de open markt.
Het woord voerend in de middagzitting,
oefende de president der Nederlandsche
Bank, mr. Trip, naar Reuter meldt, critiek
op de 's morgens ingediende Britsche re
solutie. Hij vroeg of de Britsche delegatie
bedoelde dat de landen bij het in even
wicht brengen van hun begrootingen op
zettelijk tot inflatie moesten overgaan en
dat de centrale banken haar regeeringen
in staat moesten snellen die politiek te vol
gen. Voorgesteld werd aan de centrale ban
ken de taak op te leggen samen te wer
ken om een overvloedig crediet te verze
keren. Mr. Trip geloofde, dat de voornaam
ste taak der centrale banken diende te zijn
de waarde van de munt te handhaven en
het evenwicht in de betalingsbalansen ba
rer landen te herstellen als dat evenwicht
verloren was. Hij vroeg of de Britsche de
legatie dit als de voornaamste taak en
plicht van de centrale banken erkende, daar
hij het niet mogelijk of aannemelijk achtte
voor de centrale banken om op zich te ne
men wat in de Britsche resolutie werd voor-
Mr. Trip gaf in overweging dat er een
klein comité zou worden benoemd om de
Britsche resolutie verder te overwegen en
tot een nieuwen tekst te geraken. Volgens
Wolff zeide mr. Trip nog, dat valutamaat
regelen alleen dan met succes bekroond
konden worden al® zij hand in hand gingen
met economische maatregelen. Indien er
een resolutie moest worden aangenomen
inzake een politiek van goedkoop geld dau
moest zij afhankelijk gemaakt worden van
een opheffing der deviezenbeperkingen.
Ook de president van de Tsjechische
centrale bank critiseerde de Britsohe reso
lutie.
AMERIKAANSCH VOORSTEL HERSTEL
GOUDEN STANDAARD.
Een amendement dat de strekking
verzwakt.
Reuter meldt dat de tweede sub-commis
sie van de monetaire commissie uit de eco-
nomisohe conferentie te Londen eenstem
mig het voorstel heeft aangenomen, dat
senator Key Pittmann heeft ingediend, met
een amendement-Hailsham, dat het tijdstip
van den terugkeer naar het goud en de
vaststelling van de pariteit door elke natie
afzonderlijk moet worden beslist. Een ze
ker aantal gedelegeerden verklaarde te zijn
vóór de voorstellen betreffende het goud,
maar zij maakten voorbehoud betreffende
die over het zilver. Voor het zilvervraag-
stuk is een subcommissie ingesteld, waar
van senator Pittman de voorzatter is.
HET REGENT V1SSCHEN
Uit een berichtje in de dagbladen hebben
wij kunnen lezen, dat te Porto Viro aan
de Adriatisohe zee tijdens hagelbuien ook
visschen uit de lucht vielen. Uit de mid
deleeuwen zijn ons heel wat berichten over
geleverd van dergelijke gebeurtenisen. Veel
mensohen zullen geneigd zijn zulke over
geleverde berichten naar het rijk der fa
belen te verwijzen of aan verregaand bij
geloof toe te schrijven. Maar dat is toch
verkeerd en het bovenbedoelde berichtje
kan bewijzen, dat waarnemingen van re
gens van visschen, kikvorschen en dgl. op
waarheid berusten.
De natuuronderzoekers van een paar
eeuwen geleden geloofden er dan ook on
voorwaardelijk aan. De Leidsche hoogloe-
naar Musscbenbroek, die in 1739 een leer
boek der natuurkunde liet verschijnen,
waarin uitvoerige hoofdstukken over de
weerkunde voorkomen, gaf daarin een defi
nitie van hetgeen de meteorologen te on
derzoeken hebben en noemde daaronder
ook de dingen, die uit de lucht vallen en
er in opgenomen worden. In dien tijd en
ook veel later sprak men van luchtverhevo
lingen. Deze naam, afgeleid van het werk
woord opheffen (verheffen), sluit dus in dat
alles wat in de lucht opgeheven wordt (wel
te verstaan door natuurlijke krachten) een
onderwerp van studie voor de weerkundi
gen is. Men zag dit zeer terecht in maar
de nieuwere weerkunde kent den naam
luchtverhe veling nauwelijks en gebruikt
hem niet meer
Nu en dan komt een of ander merkwaar
dig verschijnsel ons herinneren aan do
luchtverhevelingen. Zoo ook nu. Ergon® val
len met den hagel visschen uit de lucht,
een andere keer zijn het kikvorschen of
planten, in heol zeldzame gevallen zijn het
mensohen, dieren, meteoren, korenschovon
en dgl. en in ons land is zelfs een geval
bekend, dat een belastingbiljet uit do lucht
viel, n.l. na den z.g. Borculo-ramp.
De oude natuurkundigen wisten al iets
af van de oorzaak, althans zij gaven er zien
rekenschap van, dat deze voorwerpen eerst
door natuurkrachten moesten opgetrok
ken zijn in de lucht. De nieuwere meteoro
logen kennen het mechanisme van de ge-
heele gebeurtenis. Op groote hoogte in den
dampkring ontstaat door het snol over
elkaar heenvloeien van twee verschillende
luchtstroomen een horizontale luchtwerve
ling Door de sterke luchtverdunning wordt
aan de uiteinden van dezen wervel lucht
opgezogen. Dit geschiedt met groote kracht.
Wanneer nu de einden van dezen wervel
naar de aardoppervlakte afbuigen (hetgeen
onder zekere omstandigheden mogelijk is)
ontstaat de zg windhoos, een snel rondwen
telende luchtmassa, die in zijn binnenste
met groote kracht de lucht opzuigt. De
sterk aangezogen lucht sleept vaste voor
werpen mede, boven de zee dus water en
visschen, die tot groote hoogte in den damp
kring worden opgeheven en vervolgens
buiten den wervel worden geslingerd waar
na zij neervallen. Zoo'n luchtwervel of wind
hoos werkt dus min of meer als een reus
achtige stofzuiger. Het resultaat kan een
verschijnsel zijn zooals ons uit Porto Viro
wordt gemeld, een echte luchtverhe veling
volgens de opvatting der oude natuurkun
digen.
KERKNIEUWS
ONZE LIEVE VROUW VAN JESSE.
Zondagmorgen om half 6 heeft te Delft
voor de 5e maal de Stille Omgang, ter eere
van Onze Lieve Vrouw van Jesse, plaat3
gehacl; op initiatief van de Mario-Congre-
gatie van de R. K. Studentenvereeniging
„Sanctus Visgilius" opnieuw voortgezet.
De deelnemer® kwamen samen in de St.
Hippolytuskerk, waar luidop werd geile
den onder leiding van den weleerw. kap.
A. A. de Bot.
Na den ommegang namen de deelnemers
in de Sl. Josephkerk aan den kant van het
Maria^-altaar plaats, dat passend was ver
sierd. Dc zeereerw. pastoor Paul. Hase
O.F.M. hield een korte toespraak.
STADSNIEUWS
PASTOOR VIJVERBERG HERSTELD.
De zeereerw. heer pastoor Vijverberg,
wien op 4 April j.l. een ernstig auto-onge
lijk is overkomen, keert vandaag geheel
hersteld in zijn parochie terug. De Pastoor,
die, zooals men weet, verpleegd is gewor
den in h%*t St. Elisabethsgesticht, heeft do
laatste weken bij zijn familie in Naaldwijk
doorgebracht.
Wij mogen eerlijk en zonder eenige
plichtpleging den Pastoor verzekeren, dat
zijn parochianen en ook zeer velen buiten
de parochie, over zijn volkomen genezing
hartelijk verheugd zijn.
Vanavond om half acht doet de Pastoor
een plechtig Lof uit dankbaarheid.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Londensche conferentie gaat een
slakkengang, (lsto blad).
Protest van kardinaal Faulhaber tegen
de gebeurtenissen te Munchen. (2de blad).
Duitsch-nationale organisatie ^Kampf-
ring" ontbonden. (2de blad).
De aanslag te Krems en het Nazi-ver
bod in Oostenrijk. (2de blad).
De bekende communiste Clara Zetkin
overleden. (2de blad).
BINNENLAND.
Verbondsvergadering R. K. Werklieden
verbond te Utrecht. (2d© blad).
Teneinde benadeeling van den fiscus en
oneerlijke concurrentie tegen te gaan stelt
de regeering in een wetsontwerp voor het
vermengen van benzine met petroleum e.d.
te verbieden. (1ste blad).
De onbewaakte overweg veroorzaakt
weer twee botsingen, die met materieele
schade afliepen. (Gem. Ber., 3de blad).
Blikseminslag in kerk te Heerenveen.
(Gem. Be., 3de blad).
WIJ BEGINNEN HEDEN MET
EEN NIEUW FEUILLETON.
HET GROENE KRUIS.
Gisteravond had, onder voorzitterschap
van j'hr. C. C. Röell, de ledenvergadering
plaats van de afdeeling Leiden van de
Zuid-Hollandsche Vereeniging „Het Groene
Kruis".
Na voorlezing cn vaststelling der notu
len werd door den secretaris, den heer H.
Filippo W.Fzn., het jaarverslag over 1932
uitgebracht. Daaraan is het volgende ont
leend:-
De vereeniging leed een gevoelig verlies
door het overlijden van dr. J. A. Prins.
Er werden 823 artikelen uitgeleend aan
506 personen. Aan den wijkverpleging®-
dienst bleven in het verslagjaar de zusters
E. Evelein en M. F. de Wit verbonden,
die in 't geheel 4659 bezoeken aan patiën
ten brachten.
Het ledental vertoont een vrij eterk da
lende lijn. In het begin van 1932 waren er
1262 leden, welk aantal tot 1179 daalde. Dit
feit werd in het verslag met leedwezen ver
meld. De ongunstige financieele tijdsom
standigheden zijn uit den aard aan deze
teruggang niet vreemd.
De finantieele positie van de afdeeling
is gunstig te noemen; voor aanvulling van
het magazijn door aankoop van nieuwe ver-
plegingsartikelen werd ook in 1932 gere
geld gezorgd.
Een faascommissie bestaande uit mej. Oè-
tavia Panmentier, mej. dr. H. J. A. Kuys
en mr. H. R. Goudsmit, had de administra
tie van de penningmeesteresse nagezien,
de aanwezigheid van de waarden geconsta
teerd en alles volledig accoord bevonden»
Bij monde van mej. Parmentier werd voor
gesteld de penningrrieefteresse décharge te
verleenen voor het accuraat gevoerde be
heer.
Uit het verslag van de penningmeésteres-
se mej. F. A. Ie Poole, bleek dat de ba-
lanswaardo der verplogingsartikelen, na
ruime afschrijving gesteld werd op 300.
Het voordeelig koersverschil op de ef
fectenbelegging werd op de reservereke
ning voor koersverschillen overgebracht.
Aan contributiën werd ontvangen
3644.50 en voor hulp, verleend door de zus
ters, werd geïnd f 2702.12. De zusterhulp
heeft in 1932 een lager ontvangst van 600
gegeven, vergeleken bij 1931.
Het saldo der winst en verliesrekening
ad 107.57 werd op de nieuwe rekening
overgebracht.
De voorzitter dankte secretaris en pen-
ningmeesteresse voor de moeite, die zij zich
ook in het verslagjaar voor het Groene
Kruis hadden willen getroosten. Daarna
sluiting.