HET ANNO SANCTO-SPEL 24ste Jaargang MAANDAG 19 JUNI 1933 No. 7536 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post f2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ec verhuur, koop en verkoop f 0.50. Onder de beschaafde heidenen Het gebrek aan godsdienstig geloof en de steeds verder om zich heen grijpende zedeloosheid maken de menschen tenslotte levensmoe. Och, neen, als levensmoeheid zoo velen kracht en vreugde ontrooft, dan is het niet, en zeker niet alléén, de bedroevende en neerdrukkende oeconomische crisis, wel ke wij moeten doorleven, die daarvan de oorzaak is. Stoffelijke nood kan ongetwijfeld óók geestelijk verzwakken, den mensch in een droefgeestige stemming jagen. Maar deze nood zal meestal toch niet gauw den mensch écht levensmoe maken, alle levens kracht en -vreugde in hem dooden. Dat is, zooals wij zeiden, een gevolg van gebrek aan godsdienstig geloof en van zedeloosheid In den Bomeinschen tijd kende men de „beati", de gelukskinderen, die n.l. alle genietingen dezer wereld hadden gesmaakt, en.... bijna allen zelfntoord pleegden. Zoo is het ook nü nog. Afgezien van be paalde geestesziekten, komt de afschuwe lijke, monsterachtige zelfmoord nog het meest voor onder degenen, wier leven nu juist niet door armoede en soberheid op- vïeL De zelfmoord is een symptoon van een godsdienstlooze en vooral van een zede- looze „beschaving"! Volgens een nieuwe statistiek zijn er op heb oogenblik in Duitschland iederen dag 60 personen, die zelfmoord plegen of dit trachten te doen. In New York bedraagt het aantal zelfmoorden 700 per jaar, ter wijl evenveel personen daartoe pogingen aanwenden. In Berlijn komen 4.2 zelfmoor den voor per 10.000 inwoners, in Hamburg 5.1, in Weenen 5.8. In 1929 hebben in de Vereenigde Staten 37.000 menschen ge tracht een einde te maken aan hun .leven. Dit zijn ontstellende cijfers. En zij mogen in ons verlevendigen de overtuiging, dat er ook nog zoo vele be schaafde heidenen zijn, rondom ons heen levend, aan wie kan worden gepredikt het Evangelie, aan wie kan worden ge bracht Christus' Leer.... Duizenden zijn gisteren bewogen getui gen geweest van een ommegang door den Ohristus-Eucharisticus in het Stadion te AmsterdamO, mochten we Hem méér met onze aanbidding en dank kunnen om- jubelen in de open lucht, op den openbaren weg. O, mochten we Maarwe mogen en wij kunnen Hem uitdragen door en in ons leven, door en in ons voorbeeld, onder de duizenden beschaafde 'heidenen rondom onsDat mogen en dat kunnen wij wél!.... MISSIONARISSEN IN GEVANGEN SCHAP. Agentia Fid'es bericht uit Shanghai:' De Chineesche Communisten houden nog altijd drie Katholieke Missionarissen ge vangen, de Zwitsersche Lazarist Pater von Arx en de twee Spaanséhe Jezuiten Pater Avito en Estaban. Slechts zeer zelden hoort men nog iets van Pater von Arx en Estaban; van den armen Pater Avito, die op 29 April 1930 gevangen genomen werd, is zelfs de verblijfplaats onbekend. Fr. Estaban, die den 27 December te Ngan-Hoei gevangen genomen werd, be vindt zich thans te Kan-Tong-Pe-Seng. een gehucht in Kiang si. Nu en dan kunnen Missionarissen hem een brief laten brengen door een dooven Christen, die door de Communisten in 't kamp wordt toegelaten. Den 27sten Maart van dit jaar werd de „doove'' met een buitengewone zending be last. In de voering van zijn mantel werd zorgvuldig een H. Hostie verborgen, zoo dat de gevangene de H. Communie bon ontvangen. Deze zending ging met vele moeilijkheden gepaard. Tenslotte moest de „doove" nog meerdere dagen wachten, eer hij een oogenbük met Pater Estaban alleen was, zoodat hij de „custode" kon overrei ken. Den 5en April scheef Pater Estaban: de Rooden eischen thans 20.000 piasters (ongeveer 10.000 gulden) voor mijne vrijla ting. Ik heb hun al gezegd, dat de Missie onmogelijk zooveel kan betalen, maar zij willen, dat ik U van dezen eisch in ken nis stel. Ik heb evenwel meer vertrouwen in Uwe gebeden dan in het losgeld''. Nederland let op Uw saeck Op den vooravond der Economische We reldconferentie is er vanwege Duitschland een nieuwe moeilijkheid, die tot ernstige conflicten kan aanleiding geven, spontaan gerezen. Op voorstel van dr. Schacht heeft de Rijksregeering een wet uitgevaardigd, die de overdracht van vreemde adviezen ter aflossing en interestbetaling van de ver bintenissen, vóór 1 Juli 1931 aangegaan, voor onbepaalden tijd opschort. Dit nieuwe initiatief vanwege Duitschland inzake monetaire politiek heeft voor doel, nogmaals op den treurigen toestand, waar in Duitschland verkeert, den nadruk te leg gen, in de hoop te Londen gedeeltelijke kwijtschelding der schulden te bekomen. Het is echter twijfelachtig, dat die hoop binnen afzienbaren tijd zal verwezenlijkt worden. Immens, de nadeelige gevolgen, die uit die nieuwe beslissing van de Rijksregee ring zullen voortspruiten, zijn, voor ver schillende landen niet te overschouwen. België zal er niet erg onder lijden, Frank rijk evenmin. De Vereenigde Staten van Noord Amerika en Engeland zijn erger ge troffen. Maar voor ons land en Zwitser land wordt de toestand uiterst critiek. Het totaal der leeningen en onderschrij vingen, die onder toepassing van de nieu- nve wet vallen, beloopt voor Holland 150.000.000 en voor Zwitserland 120.000.000 pond sterling. Voorwaar, reusachtige cijfers voor beide kleine landen, die op het oogen blik hun uiterste krachten moeten inspan nen om hunne wederzijdsche munten voor een val te behoeden. Voor ons land zal het bijzonder lastig, zijn om aan den benarden toestand zegevierend het hoofd te bieden. Het door Duitschland genomen besluit kan voor beide landen, uit monetair oog punt, noodlottige gevolgen hebben. Het is wel de moeite waard aan te stip- .pen, dat het vooral de dragers van de Da wes- en Young-leeningen zijn, die het ergst getroffen worden; leeningen die werden af gesloten om Duitschland te hulp te komen. En dat is nog niet alles. Beide leeningen waren door den Duitschen Staat gewaar borgd. De leening-Dawe-s die in 1924 werd aangegaan en een interest van 7 procent afwierp is voor aflossing en interest door belastingen op suiker, tabak, bier en alco hol gewaarborgd. De leening-Young, in 1930 afgesloten aan een interest van 5 pet., was door dezelfde belastingen gegarandeerd, waaraan men voor alle zekerheid nog een speciale belasting op de Duitsche spoor wegen had toegevoegd. Verder was bij cle uitgifte bepaald, dat de bons in goudwaar- den zouden worden afgelost. Al die waarborgen, door den Duitschen Staat onderschreven, hebben niet kunnen beletten dat de onderteekenaars bedrogen zijn uitgekomen. Ingeval Duitschland zijne betalingen herneemt, hebben ze echter kans dat hunne vorderingen den voorrang op de an dere leeningen zullen bekomen. Daarover werd dr. Schacht reeds ondervraagd. Zijn antwoord liet aan onduidelijkheid niets te wenschen over. Hij verklaarde namelijk, det de schuldeischers dit onderling hebben uit te maken. Die oplossing is voor dr. Schacht zeer voordeelig, maar het maakt de reke ning niet der onderschrijvers, die door die speciale waarborgen werden aangelokt hun geld in Duitschland te beleggen. Ze eischen dan ook dat de onderschreven voorwaarden onveranderd zullen worden uitgevoerd. We mogen verwachten dat de kwestie te Londen, in de eerstkomende dagen, tot levendige debatten za-1 aanleiding geven. In de memorie van toelichting die aan het wetsvoorstel was toegevoegd, beweert dr. Schacht dat, gezien de deficitaire slui ting van de handelsbalans, hij niet langer in staat was goud en deviezen in betaling van buitenlandsche schulden over te dragen, zonder de Mark in gevaar te brengen. Sinds het begin van net jaar is het goud- incassa van de Reichsbank met 461000.000 Mark verminderd, zoodat op 23 Mei 11. dc Mark met slechts 459.000.000 Mark aan de viezen en goud gewaarborgd was. Dit beteekent: amper met 9 procent. Dat de toestand van Duitschland niet schitte rend was, wisten we reeds lang. Maar hoe komt het dat Duitschland zich, eenerzijds, verplicht ziet de betaling zijner schulden voor onbepaalden tijd te verdagen, en, an derzijds, bij machte gevonden wordt om aan Rusland groote credieten toe te staan1? De verklaring is zeer eenvoudig. De officieele thesis van het Nationaal- Socialisme inzake buitenlandsche politiek verklaart, dat het Derde Rijk ten Oosten groote strooken kolonisatieland moet ver overen ten nadeele van' Rusland. Maar zoover is het nog niet. In afwachting zal Duitschland zich Rusland ten vriend hou den. In het Mei-nummer van het Tijdschrift „Die Taf', dat te Leipzig wordt uitgegeven, sohreef Hans Zebrer: „Rusland zal over onze economische toekomst beslissen. Rus land is, buitendien, op dit oogenblk onze beste klant, en zonder Rusland zou onze handelsbalans een poover figuur maken. In dien, ter oorzake onzer nationalistische po litiek, de groote democratische landen ons hun credieten ontzeggen, hunne grondstof fen weigeren te verkoopen, onze uitvoer boycotten, dan zullen we in Rusland de grondstoffen voor onze nijverheid vinden en die met de productie onzer industrie be talen. Verder moeten we nieuwe markten veroveren, en daartoe is Rusland aangewe zen. Ten grondslag van de Duitsche budten- landsche politiek ligt de Duitsch-R ussisclie same n w e rking Dit is de opinie van iemand, die met het nationaal-socialisme sympathiseert, en het wordt ons duidelijk dat Duitschland zijn schulden opschort om in staat te zijn Rus land verdere credieten toe te staan. Dr. Schacht beweert, dat de schuld eischers niets van hunne schuldvordeiingen op Duitschland zullen verliezen. Zij hebben enkel maar voor onbepaalden tijd geduld uit te oefenen. Immers, de schuldenaars moeten én amortisatie èn interest van de aangegane schulden verder afbetalen. Dit geld wordt dan in een omzettingskas ge stort. Hoe die kas zal wejken en door wie ze zal bestuurd worden, is op dit oogen blik nog niet bekend. De „Frankfurtur Zei- tung" stelt voor met dit geld Duitsche staatswaarden te koopen. Andere bladen zouden liever zien dat het voor het finan- cieeren van de werken van openbaar nut, die Hitier ter bestrijding van de crisis heeft uitgeschreven, zou gebruikt worden. Eene zaak is slechts zeker: het geld zal in Duitschland blijvenvoor onbepaalden tijd. De uitkeéringen zullen dan eerst her nomen worden, als de Reichsbank weer over een voldoende goudincassa beschikt. Maar hoe zal Duitschland zich die devie zen of dat goud aar.«ehaffen"? Er bestaat maar een middel. Door de voordeelige slui ting van de handelsbalans. Het is echte on mogelijk to voorzien wanneer dit za-1 ge- AMSTEBDAMS HEILIG JAAR. Anno Sancto.... In het Heilige Jaar 1933, waarin het verlossingswerk, dat vóór 19 eeuwen vol tooid werd, wordt herdacht, heeft Ka tholiek Amsterdam op eigen wijze zijn dankbaarheid jegens den Verlosser ge uit in een grootsch Sacramentsspel. Dc eeuwen onzer voorvaderen herleef den in het Stadion, weer trok de Am- sterdamsohe Mirakel-processie plechtig om, zich oplossend in een Pontificaal Lof, gecelebreerd door den Haarlemschen bisschop, en waaraan nagenoeg de ge- heele geestelijkheid van Amsterdam deel nam, begeleid door een tweehonderdtal vertegenwoordigers van Nederlandsche kloosterorden en een zeventigtal zusters, vertegenwoordigsters der in Amsterdam resideerende Congregaties. Verleden en heden, één Kerk door de eeuwen heen, één in geloof en in hulde aau het H. Sacrament. Duizenden in het Stadion. Een grootsch schouwspel was dat, Zon dag. Duizenden in het wijde Olympische Stadion. Uit Amsterdam en uit den verren om trek. Wolken waaiden over het Stadion weg en joegen licht en schaduw over de groene vlakte en de tribunes. Hoog op den Marathon-toren speelde de vrij sterke wind met de geel-witte pauselijke vlag en de wereld-vlaggen op de muren klapperden in alle talen. Boven op de Marathon-tribune een wit geschilderd hokje, waarin kleine mensch- jes bewegen. K. R. O. staat er met zwar te letters op geschilderd. Het is het hokje, vanwaar Paul de Waart zijn ver slag van de gebeurtenissen onder hem uitzendt in den aether over geheel Ne derland. Midden op het breede terrein van gras verheft zich een tempeltje. Het is nog sober en slechts een overhuiving van beuren, als het nog gebeurt, daar de econo mische politiek van Duitschland het prin ciep van economisch nationalisme huldigt. Het is niet te voorzien, dat andere landen hunne grenzen zullen openzetten zoolang Duitschland zijne grenzen gesloten houdt. Het is dan ook niet te verwonderen, dat er vanwege de landen, die in hunne levens belangen gekrenkt werden, kordaat verzet opsteekt. Bijzonder vanwege ons land cn Zwitserland. Onlangs gepubliceerde statistieken wij zen uit dat Zwitserland voor ongeveer 30 milliard fr. in Duitschland heeft belegd. Dit is voor zulk een land overdreven en roeke loos. Het levert een bestendig gevaar op voor de nationale munt Zwitserland denkt e-r aan w eer wraak- .middelen te nemen. En daar het vijfmaal meer in Duitschland koopt, dan er ver koopt, is, volgens een Zwitsersch blad, de surtaxeering van de Duitsche goederen het eenige probate middel. Het zal natuurlijk Duitschland tot nadenken nopen. Maar zal Zwitserland dit middel kunnen aanwenden daar het tarievenbestand nog altijd van kracht is. Drijft Zwitserland het- toch door, dan 6pruit daar wederom een moeilijkheid uit voort die de Economische Wereldconferentie, die de verlaging der tol muren in haar programma heeft geschre ven, zal moeten oplossen. Frankrijk, dat niet erg getroffen is, zint niettemin ook op middelen om de Fran- sche onderschrijvers der Dawes- en Young- leeningen schadeloos te stellen. Volgens cle „Daily Herald" zou het zinnens zijn, de betaling voor ingevoerde Duitsche produc ten te blokkeercn. Engeland zou voor dit plan gewonnen zijn, maar de Vereenigde Staten ve-rzetten zich. De komende dagen zullen uitwijzen of het tusschen de verschil lende landen tot een goedgeordende actie za-1 komen. Wat er ook van zij, door de door Duitschland genomen besluiten is de eco nomische onevenwichtigheid verscherpt, en het willekeurige dat inzake wissel en inter nationale ruiling sinds den oorlog heerscht, ia daardoor wederom in liooge mate toege nomen. Dit nummer bestaat uit DRIE bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS^ BUITENLAND. Twee merkwaardige week-end-verras- singen te Londen. (3de blad). De Vereen. Staten hebben in een nota Frankrijk in gebreke gesteld inzake de oorlogsschulden. (3do blad). Tumult in den Landdag van Neder-0os- tenrijk. (3d© blad). De wereldvlieger MaO.ern vermist. (Luchtv., 3de blad). BINNENLAND. „Anno Sancto" in het Stadion te Am sterdam. (1ste blad). Buitengewone vergadering tuindersvak bond. (L. en T., 3de blad). Het saneeringsplan voor het bloembol- lenbcdrijf (3de blad cn Laatst-c Ber.). De 1875 Meter-golf voor ons land verlo ren. (Radio, 2de blad). Mislukte rootoverval te Tegelen. (Gem. Ber., 3de blad). Verschillende auto- en motorongeluk ken (Gem. Ber., 3de blad en Laatste Be richten). Opheldering van de inbraken in de R. K. Kerk te Druten en in het Cullinan House te Amsterdam. (Gem. Ber., 3de blad). Landbouwerszoon te Oldebroek dood gevallen. (Laatste Ber.). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Nederland verliest den waterpolowed- strijd van Duitschland met 52. (2de blad). Amsterdamsch Sacramentsspel in het Stadion DE EEUWEN ONZER VOORVADEREN EN DE TIJDEN VAN HEDEN ROND CHRISTUS EUCHARISTICUS. enkele kolommen. Straks zullen de vol ken bouwstoffen aandragen om dezen tempel te voltooien en dan zal daar het Allerheiligste rusten en aanbeden wor den in een plechtig Lof. Links zijn eenige witte tenten neer gezet, welke de strijdende en missionee- rende Kerk moeten symboliseeren, terwijl wat meer naar achteren een stadspoort is opgesteld. Rechts op den voorgrond staat een bouwsel, dat is aangeduid als een kathedraal in wording (met nadruk op „in wording") en op den achtergrond een klooster. Het is alles slechts schematisch en op getrokken van licht materiaal; eenvou dige aanduidingen, niets meer. En rond om dat alles do groote vlakte, welke nu langzaam bevolkt gaat worden. Frank Luns, de artistieke leider van het spel troont beneden, onder aan de eere-tribune en zwaait met vlaggetjes, waarmede hij geheimzinnige teekens geeft aan zijn volgelingen. Precies te half drie verschijnt Z. H. Excell. Mgr. J. D. J. Aengenent, do bis schop van Haarlem, op dc eere-tribune, vergezeld van mgr. dr. G. C. v. Noort, deken van Amsterdam en mgr. II. Tas- kin,- praeses van het Groot Seminarie te Warmond. De hooge gepurperde gasten worden met gejuich en handgeklap ont vangen. Nu kan het spel beginnen. Het spel begint. De eersten, die zich op de wijde vlak te wagen, zijn kleurige 15e eeuwsehc burgers en burgeressen, die ondanks het feit, dat zij met een malsch buitje wor den onthaald, hun blijdschap uiten over de komst van paus Adrianus VI. Zij hij- schen de vlaggen, rondom den tempel, en wuiven tegen de parapluies, die aller- woge opduiken op de tribunes. Dan verschijnt in plechtigen stoet paus Adrianus, zegenend vanaf zijn Sedes ge- statoria en omgeven door zijn hofstoet van kardinalen, bisschoppen, edelen cn hoogwaardigheidsbekleeders, priesters en Go Ahead voetbalkampioen van Ne derland. (2de blad). De R. K. Sportdag te Leiden uitste kend geslaagd. (2de blad). Wereldrecord speerwerpen van Jarvi- nen: 76-10 Meter. (2de blad). Ned. record 10 X 100 M. estafette hardloopen verbeterd. (2de blad). leeken, lijfwachten en dienaren. Ergens ver weg luiden flauw een paar klokken en de pauselijke stoet vrij poovertjes en haast te loor gaand op do groote vlakte schrijdt naar het podium in don tempel, waar de Paus zich op zijn troon zet. Inmiddels is de eersto geschiedkundige groep verschenen om haar opwachting te maken bij Christus' Stedehouder. Het is de Sint Servatius-groep, welke het eer ste ochtendgloren uitbeeldt van hot Christendom, dat in do IVe eeuw wortel begon te schieten in ons land. Germaan- sche priesters, Christen-monniken, Ro meinen en St. Servatius met zijn gezellen gaan hier samen, als liet zinnebeeld van het moeizame werk, dat nog begonnen moest worden onder dc heidenen. Hei dendom, geloof en afgoderij waren nog dooreen gemengd. Toch wareji het do Germanen, die als een van do eersten hun steen aanbrachten voor den tempel. Dan volgt St. Willibrord met zijn Frie zen; het Geloof is gevestigd in deze stre ken; wij bevinden ons in de 8sto eeuw. Het koor, gevormd door verschillende zangverecnigingen zingt het Willebror- duslied „Willibrordus kom tot ons, Leer ons weer het „Vader-ons". (Een heel toepasselijk lied, nu het Onze Vader en andere gebeden pas veranderd zijn!) Ook de Willibrordus-groep brengt haar i steen aan voor den tempel, evenals cle Kruisvaarders-groep, die dc vooruitgang der beschaving intusschen demonstree- ren door hun tempelstuk tc doen ver voeren per huifkar. In hun gevolg schrijdt ook mee een Oostersche vorst

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1