HET ANNO SANCTO-SPEL
24ste Jaargang
MAANDAG 19 JUNI 1933
No. 7536
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ec
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Onder de beschaafde heidenen
Het gebrek aan godsdienstig geloof en
de steeds verder om zich heen grijpende
zedeloosheid maken de menschen tenslotte
levensmoe.
Och, neen, als levensmoeheid zoo velen
kracht en vreugde ontrooft, dan is het
niet, en zeker niet alléén, de bedroevende
en neerdrukkende oeconomische crisis, wel
ke wij moeten doorleven, die daarvan de
oorzaak is.
Stoffelijke nood kan ongetwijfeld óók
geestelijk verzwakken, den mensch in een
droefgeestige stemming jagen. Maar deze
nood zal meestal toch niet gauw den
mensch écht levensmoe maken, alle levens
kracht en -vreugde in hem dooden.
Dat is, zooals wij zeiden, een gevolg van
gebrek aan godsdienstig geloof en van
zedeloosheid
In den Bomeinschen tijd kende men de
„beati", de gelukskinderen, die n.l. alle
genietingen dezer wereld hadden gesmaakt,
en.... bijna allen zelfntoord pleegden.
Zoo is het ook nü nog. Afgezien van be
paalde geestesziekten, komt de afschuwe
lijke, monsterachtige zelfmoord nog het
meest voor onder degenen, wier leven nu
juist niet door armoede en soberheid op-
vïeL
De zelfmoord is een symptoon van een
godsdienstlooze en vooral van een zede-
looze „beschaving"!
Volgens een nieuwe statistiek zijn er op
heb oogenblik in Duitschland iederen dag
60 personen, die zelfmoord plegen of dit
trachten te doen. In New York bedraagt
het aantal zelfmoorden 700 per jaar, ter
wijl evenveel personen daartoe pogingen
aanwenden. In Berlijn komen 4.2 zelfmoor
den voor per 10.000 inwoners, in Hamburg
5.1, in Weenen 5.8. In 1929 hebben in de
Vereenigde Staten 37.000 menschen ge
tracht een einde te maken aan hun .leven.
Dit zijn ontstellende cijfers.
En zij mogen in ons verlevendigen de
overtuiging, dat er ook nog zoo vele be
schaafde heidenen zijn, rondom ons heen
levend, aan wie kan worden gepredikt
het Evangelie, aan wie kan worden ge
bracht Christus' Leer....
Duizenden zijn gisteren bewogen getui
gen geweest van een ommegang door den
Ohristus-Eucharisticus in het Stadion te
AmsterdamO, mochten we Hem méér
met onze aanbidding en dank kunnen om-
jubelen in de open lucht, op den openbaren
weg. O, mochten we
Maarwe mogen en wij kunnen
Hem uitdragen door en in ons leven,
door en in ons voorbeeld, onder de
duizenden beschaafde 'heidenen rondom
onsDat mogen en dat kunnen wij
wél!....
MISSIONARISSEN IN GEVANGEN
SCHAP.
Agentia Fid'es bericht uit Shanghai:'
De Chineesche Communisten houden nog
altijd drie Katholieke Missionarissen ge
vangen, de Zwitsersche Lazarist Pater von
Arx en de twee Spaanséhe Jezuiten Pater
Avito en Estaban. Slechts zeer zelden
hoort men nog iets van Pater von Arx en
Estaban; van den armen Pater Avito, die
op 29 April 1930 gevangen genomen werd,
is zelfs de verblijfplaats onbekend.
Fr. Estaban, die den 27 December te
Ngan-Hoei gevangen genomen werd, be
vindt zich thans te Kan-Tong-Pe-Seng. een
gehucht in Kiang si. Nu en dan kunnen
Missionarissen hem een brief laten brengen
door een dooven Christen, die door de
Communisten in 't kamp wordt toegelaten.
Den 27sten Maart van dit jaar werd de
„doove'' met een buitengewone zending be
last. In de voering van zijn mantel werd
zorgvuldig een H. Hostie verborgen, zoo
dat de gevangene de H. Communie bon
ontvangen. Deze zending ging met vele
moeilijkheden gepaard. Tenslotte moest de
„doove" nog meerdere dagen wachten, eer
hij een oogenbük met Pater Estaban alleen
was, zoodat hij de „custode" kon overrei
ken. Den 5en April scheef Pater Estaban:
de Rooden eischen thans 20.000 piasters
(ongeveer 10.000 gulden) voor mijne vrijla
ting. Ik heb hun al gezegd, dat de Missie
onmogelijk zooveel kan betalen, maar zij
willen, dat ik U van dezen eisch in ken
nis stel. Ik heb evenwel meer vertrouwen
in Uwe gebeden dan in het losgeld''.
Nederland let op Uw saeck
Op den vooravond der Economische We
reldconferentie is er vanwege Duitschland
een nieuwe moeilijkheid, die tot ernstige
conflicten kan aanleiding geven, spontaan
gerezen.
Op voorstel van dr. Schacht heeft de
Rijksregeering een wet uitgevaardigd, die
de overdracht van vreemde adviezen ter
aflossing en interestbetaling van de ver
bintenissen, vóór 1 Juli 1931 aangegaan,
voor onbepaalden tijd opschort.
Dit nieuwe initiatief vanwege Duitschland
inzake monetaire politiek heeft voor doel,
nogmaals op den treurigen toestand, waar
in Duitschland verkeert, den nadruk te leg
gen, in de hoop te Londen gedeeltelijke
kwijtschelding der schulden te bekomen.
Het is echter twijfelachtig, dat die hoop
binnen afzienbaren tijd zal verwezenlijkt
worden.
Immens, de nadeelige gevolgen, die uit
die nieuwe beslissing van de Rijksregee
ring zullen voortspruiten, zijn, voor ver
schillende landen niet te overschouwen.
België zal er niet erg onder lijden, Frank
rijk evenmin. De Vereenigde Staten van
Noord Amerika en Engeland zijn erger ge
troffen. Maar voor ons land en Zwitser
land wordt de toestand uiterst critiek.
Het totaal der leeningen en onderschrij
vingen, die onder toepassing van de nieu-
nve wet vallen, beloopt voor Holland
150.000.000 en voor Zwitserland 120.000.000
pond sterling. Voorwaar, reusachtige cijfers
voor beide kleine landen, die op het oogen
blik hun uiterste krachten moeten inspan
nen om hunne wederzijdsche munten voor
een val te behoeden. Voor ons land zal het
bijzonder lastig, zijn om aan den benarden
toestand zegevierend het hoofd te bieden.
Het door Duitschland genomen besluit
kan voor beide landen, uit monetair oog
punt, noodlottige gevolgen hebben.
Het is wel de moeite waard aan te stip-
.pen, dat het vooral de dragers van de Da
wes- en Young-leeningen zijn, die het ergst
getroffen worden; leeningen die werden af
gesloten om Duitschland te hulp te komen.
En dat is nog niet alles. Beide leeningen
waren door den Duitschen Staat gewaar
borgd. De leening-Dawe-s die in 1924 werd
aangegaan en een interest van 7 procent
afwierp is voor aflossing en interest door
belastingen op suiker, tabak, bier en alco
hol gewaarborgd. De leening-Young, in 1930
afgesloten aan een interest van 5 pet., was
door dezelfde belastingen gegarandeerd,
waaraan men voor alle zekerheid nog een
speciale belasting op de Duitsche spoor
wegen had toegevoegd. Verder was bij cle
uitgifte bepaald, dat de bons in goudwaar-
den zouden worden afgelost.
Al die waarborgen, door den Duitschen
Staat onderschreven, hebben niet kunnen
beletten dat de onderteekenaars bedrogen
zijn uitgekomen.
Ingeval Duitschland zijne betalingen
herneemt, hebben ze echter kans dat
hunne vorderingen den voorrang op de an
dere leeningen zullen bekomen. Daarover
werd dr. Schacht reeds ondervraagd. Zijn
antwoord liet aan onduidelijkheid niets te
wenschen over. Hij verklaarde namelijk, det
de schuldeischers dit onderling hebben uit
te maken. Die oplossing is voor dr. Schacht
zeer voordeelig, maar het maakt de reke
ning niet der onderschrijvers, die door die
speciale waarborgen werden aangelokt hun
geld in Duitschland te beleggen. Ze eischen
dan ook dat de onderschreven voorwaarden
onveranderd zullen worden uitgevoerd.
We mogen verwachten dat de kwestie
te Londen, in de eerstkomende dagen,
tot levendige debatten za-1 aanleiding
geven.
In de memorie van toelichting die aan
het wetsvoorstel was toegevoegd, beweert
dr. Schacht dat, gezien de deficitaire slui
ting van de handelsbalans, hij niet langer in
staat was goud en deviezen in betaling van
buitenlandsche schulden over te dragen,
zonder de Mark in gevaar te brengen.
Sinds het begin van net jaar is het goud-
incassa van de Reichsbank met 461000.000
Mark verminderd, zoodat op 23 Mei 11. dc
Mark met slechts 459.000.000 Mark aan de
viezen en goud gewaarborgd was.
Dit beteekent: amper met 9 procent. Dat
de toestand van Duitschland niet schitte
rend was, wisten we reeds lang. Maar hoe
komt het dat Duitschland zich, eenerzijds,
verplicht ziet de betaling zijner schulden
voor onbepaalden tijd te verdagen, en, an
derzijds, bij machte gevonden wordt om
aan Rusland groote credieten toe te staan1?
De verklaring is zeer eenvoudig.
De officieele thesis van het Nationaal-
Socialisme inzake buitenlandsche politiek
verklaart, dat het Derde Rijk ten Oosten
groote strooken kolonisatieland moet ver
overen ten nadeele van' Rusland. Maar
zoover is het nog niet. In afwachting zal
Duitschland zich Rusland ten vriend hou
den.
In het Mei-nummer van het Tijdschrift
„Die Taf', dat te Leipzig wordt uitgegeven,
sohreef Hans Zebrer: „Rusland zal over
onze economische toekomst beslissen. Rus
land is, buitendien, op dit oogenblk onze
beste klant, en zonder Rusland zou onze
handelsbalans een poover figuur maken. In
dien, ter oorzake onzer nationalistische po
litiek, de groote democratische landen ons
hun credieten ontzeggen, hunne grondstof
fen weigeren te verkoopen, onze uitvoer
boycotten, dan zullen we in Rusland de
grondstoffen voor onze nijverheid vinden
en die met de productie onzer industrie be
talen. Verder moeten we nieuwe markten
veroveren, en daartoe is Rusland aangewe
zen. Ten grondslag van de Duitsche budten-
landsche politiek ligt de Duitsch-R ussisclie
same n w e rking
Dit is de opinie van iemand, die met het
nationaal-socialisme sympathiseert, en het
wordt ons duidelijk dat Duitschland zijn
schulden opschort om in staat te zijn Rus
land verdere credieten toe te staan.
Dr. Schacht beweert, dat de schuld
eischers niets van hunne schuldvordeiingen
op Duitschland zullen verliezen. Zij hebben
enkel maar voor onbepaalden tijd geduld
uit te oefenen. Immers, de schuldenaars
moeten én amortisatie èn interest van de
aangegane schulden verder afbetalen. Dit
geld wordt dan in een omzettingskas ge
stort. Hoe die kas zal wejken en door wie
ze zal bestuurd worden, is op dit oogen
blik nog niet bekend. De „Frankfurtur Zei-
tung" stelt voor met dit geld Duitsche
staatswaarden te koopen. Andere bladen
zouden liever zien dat het voor het finan-
cieeren van de werken van openbaar nut,
die Hitier ter bestrijding van de crisis heeft
uitgeschreven, zou gebruikt worden. Eene
zaak is slechts zeker: het geld zal in
Duitschland blijvenvoor onbepaalden
tijd. De uitkeéringen zullen dan eerst her
nomen worden, als de Reichsbank weer
over een voldoende goudincassa beschikt.
Maar hoe zal Duitschland zich die devie
zen of dat goud aar.«ehaffen"? Er bestaat
maar een middel. Door de voordeelige slui
ting van de handelsbalans. Het is echte on
mogelijk to voorzien wanneer dit za-1 ge-
AMSTEBDAMS HEILIG JAAR.
Anno Sancto....
In het Heilige Jaar 1933, waarin het
verlossingswerk, dat vóór 19 eeuwen vol
tooid werd, wordt herdacht, heeft Ka
tholiek Amsterdam op eigen wijze zijn
dankbaarheid jegens den Verlosser ge
uit in een grootsch Sacramentsspel.
Dc eeuwen onzer voorvaderen herleef
den in het Stadion, weer trok de Am-
sterdamsohe Mirakel-processie plechtig
om, zich oplossend in een Pontificaal
Lof, gecelebreerd door den Haarlemschen
bisschop, en waaraan nagenoeg de ge-
heele geestelijkheid van Amsterdam deel
nam, begeleid door een tweehonderdtal
vertegenwoordigers van Nederlandsche
kloosterorden en een zeventigtal zusters,
vertegenwoordigsters der in Amsterdam
resideerende Congregaties.
Verleden en heden, één Kerk door de
eeuwen heen, één in geloof en in hulde
aau het H. Sacrament.
Duizenden in het Stadion.
Een grootsch schouwspel was dat, Zon
dag.
Duizenden in het wijde Olympische
Stadion.
Uit Amsterdam en uit den verren om
trek.
Wolken waaiden over het Stadion
weg en joegen licht en schaduw over de
groene vlakte en de tribunes.
Hoog op den Marathon-toren speelde
de vrij sterke wind met de geel-witte
pauselijke vlag en de wereld-vlaggen op
de muren klapperden in alle talen.
Boven op de Marathon-tribune een wit
geschilderd hokje, waarin kleine mensch-
jes bewegen. K. R. O. staat er met zwar
te letters op geschilderd. Het is het
hokje, vanwaar Paul de Waart zijn ver
slag van de gebeurtenissen onder hem
uitzendt in den aether over geheel Ne
derland.
Midden op het breede terrein van
gras verheft zich een tempeltje. Het is
nog sober en slechts een overhuiving van
beuren, als het nog gebeurt, daar de econo
mische politiek van Duitschland het prin
ciep van economisch nationalisme huldigt.
Het is niet te voorzien, dat andere landen
hunne grenzen zullen openzetten zoolang
Duitschland zijne grenzen gesloten houdt.
Het is dan ook niet te verwonderen, dat
er vanwege de landen, die in hunne levens
belangen gekrenkt werden, kordaat verzet
opsteekt. Bijzonder vanwege ons land cn
Zwitserland.
Onlangs gepubliceerde statistieken wij
zen uit dat Zwitserland voor ongeveer 30
milliard fr. in Duitschland heeft belegd. Dit
is voor zulk een land overdreven en roeke
loos. Het levert een bestendig gevaar op
voor de nationale munt
Zwitserland denkt e-r aan w eer wraak-
.middelen te nemen. En daar het vijfmaal
meer in Duitschland koopt, dan er ver
koopt, is, volgens een Zwitsersch blad, de
surtaxeering van de Duitsche goederen het
eenige probate middel. Het zal natuurlijk
Duitschland tot nadenken nopen.
Maar zal Zwitserland dit middel kunnen
aanwenden daar het tarievenbestand nog
altijd van kracht is. Drijft Zwitserland het-
toch door, dan 6pruit daar wederom een
moeilijkheid uit voort die de Economische
Wereldconferentie, die de verlaging der tol
muren in haar programma heeft geschre
ven, zal moeten oplossen.
Frankrijk, dat niet erg getroffen is, zint
niettemin ook op middelen om de Fran-
sche onderschrijvers der Dawes- en Young-
leeningen schadeloos te stellen. Volgens cle
„Daily Herald" zou het zinnens zijn, de
betaling voor ingevoerde Duitsche produc
ten te blokkeercn. Engeland zou voor dit
plan gewonnen zijn, maar de Vereenigde
Staten ve-rzetten zich. De komende dagen
zullen uitwijzen of het tusschen de verschil
lende landen tot een goedgeordende actie
za-1 komen.
Wat er ook van zij, door de door
Duitschland genomen besluiten is de eco
nomische onevenwichtigheid verscherpt, en
het willekeurige dat inzake wissel en inter
nationale ruiling sinds den oorlog heerscht,
ia daardoor wederom in liooge mate toege
nomen.
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS^
BUITENLAND.
Twee merkwaardige week-end-verras-
singen te Londen. (3de blad).
De Vereen. Staten hebben in een nota
Frankrijk in gebreke gesteld inzake de
oorlogsschulden. (3do blad).
Tumult in den Landdag van Neder-0os-
tenrijk. (3d© blad).
De wereldvlieger MaO.ern vermist.
(Luchtv., 3de blad).
BINNENLAND.
„Anno Sancto" in het Stadion te Am
sterdam. (1ste blad).
Buitengewone vergadering tuindersvak
bond. (L. en T., 3de blad).
Het saneeringsplan voor het bloembol-
lenbcdrijf (3de blad cn Laatst-c Ber.).
De 1875 Meter-golf voor ons land verlo
ren. (Radio, 2de blad).
Mislukte rootoverval te Tegelen. (Gem.
Ber., 3de blad).
Verschillende auto- en motorongeluk
ken (Gem. Ber., 3de blad en Laatste Be
richten).
Opheldering van de inbraken in de
R. K. Kerk te Druten en in het Cullinan
House te Amsterdam. (Gem. Ber., 3de
blad).
Landbouwerszoon te Oldebroek dood
gevallen. (Laatste Ber.).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Nederland verliest den waterpolowed-
strijd van Duitschland met 52. (2de
blad).
Amsterdamsch Sacramentsspel in het Stadion
DE EEUWEN ONZER VOORVADEREN EN DE TIJDEN VAN HEDEN
ROND CHRISTUS EUCHARISTICUS.
enkele kolommen. Straks zullen de vol
ken bouwstoffen aandragen om dezen
tempel te voltooien en dan zal daar het
Allerheiligste rusten en aanbeden wor
den in een plechtig Lof.
Links zijn eenige witte tenten neer
gezet, welke de strijdende en missionee-
rende Kerk moeten symboliseeren, terwijl
wat meer naar achteren een stadspoort
is opgesteld. Rechts op den voorgrond
staat een bouwsel, dat is aangeduid als
een kathedraal in wording (met nadruk
op „in wording") en op den achtergrond
een klooster.
Het is alles slechts schematisch en op
getrokken van licht materiaal; eenvou
dige aanduidingen, niets meer. En rond
om dat alles do groote vlakte, welke nu
langzaam bevolkt gaat worden.
Frank Luns, de artistieke leider van
het spel troont beneden, onder aan de
eere-tribune en zwaait met vlaggetjes,
waarmede hij geheimzinnige teekens geeft
aan zijn volgelingen.
Precies te half drie verschijnt Z. H.
Excell. Mgr. J. D. J. Aengenent, do bis
schop van Haarlem, op dc eere-tribune,
vergezeld van mgr. dr. G. C. v. Noort,
deken van Amsterdam en mgr. II. Tas-
kin,- praeses van het Groot Seminarie te
Warmond. De hooge gepurperde gasten
worden met gejuich en handgeklap ont
vangen.
Nu kan het spel beginnen.
Het spel begint.
De eersten, die zich op de wijde vlak
te wagen, zijn kleurige 15e eeuwsehc
burgers en burgeressen, die ondanks het
feit, dat zij met een malsch buitje wor
den onthaald, hun blijdschap uiten over
de komst van paus Adrianus VI. Zij hij-
schen de vlaggen, rondom den tempel,
en wuiven tegen de parapluies, die aller-
woge opduiken op de tribunes.
Dan verschijnt in plechtigen stoet paus
Adrianus, zegenend vanaf zijn Sedes ge-
statoria en omgeven door zijn hofstoet
van kardinalen, bisschoppen, edelen cn
hoogwaardigheidsbekleeders, priesters en
Go Ahead voetbalkampioen van Ne
derland. (2de blad).
De R. K. Sportdag te Leiden uitste
kend geslaagd. (2de blad).
Wereldrecord speerwerpen van Jarvi-
nen: 76-10 Meter. (2de blad).
Ned. record 10 X 100 M. estafette
hardloopen verbeterd. (2de blad).
leeken, lijfwachten en dienaren. Ergens
ver weg luiden flauw een paar klokken
en de pauselijke stoet vrij poovertjes
en haast te loor gaand op do groote
vlakte schrijdt naar het podium in don
tempel, waar de Paus zich op zijn
troon zet.
Inmiddels is de eersto geschiedkundige
groep verschenen om haar opwachting te
maken bij Christus' Stedehouder. Het is
de Sint Servatius-groep, welke het eer
ste ochtendgloren uitbeeldt van hot
Christendom, dat in do IVe eeuw wortel
begon te schieten in ons land. Germaan-
sche priesters, Christen-monniken, Ro
meinen en St. Servatius met zijn gezellen
gaan hier samen, als liet zinnebeeld van
het moeizame werk, dat nog begonnen
moest worden onder dc heidenen. Hei
dendom, geloof en afgoderij waren nog
dooreen gemengd. Toch wareji het do
Germanen, die als een van do eersten
hun steen aanbrachten voor den tempel.
Dan volgt St. Willibrord met zijn Frie
zen; het Geloof is gevestigd in deze stre
ken; wij bevinden ons in de 8sto eeuw.
Het koor, gevormd door verschillende
zangverecnigingen zingt het Willebror-
duslied „Willibrordus kom tot ons, Leer
ons weer het „Vader-ons". (Een heel
toepasselijk lied, nu het Onze Vader en
andere gebeden pas veranderd zijn!)
Ook de Willibrordus-groep brengt haar
i steen aan voor den tempel, evenals cle
Kruisvaarders-groep, die dc vooruitgang
der beschaving intusschen demonstree-
ren door hun tempelstuk tc doen ver
voeren per huifkar. In hun gevolg
schrijdt ook mee een Oostersche vorst