24ste Jaargang
ZATERDAG 17 JUNI 1933
No. 7535
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
LONDEN BLAAST EVEN UIT.
BINNENLAND
VOORNAAMSTE NIEUWS.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Toormtbetafing:
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2-60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Adrertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Maandag beginnen de commissie-werkzaamheden.
ACCOORD INZAKE DE STILLHALTE-CREDIETEN.
WEINIG ANIMO VOOR PRACTISCHE
VOORSTELLEN.
Wet een zekere voldoening vernamen de
journalisten gistermorgen dat de zittingen
van het Congres verdaagd zijn tot Maan
dagmorgen, aldus bericht de correspon
dent van de „Msb.". Men kan dus even op
adem komen, hetgeen na deze „tempo
tem po "-week zeker geen luxe is.
Intusschen belooft de volgende week nog
belangrijker te worden, dan de achter ons
liggende. Immers de twee commissies en de
te benoemen sub-commissies gaan dan ver
gaderen. Het zal echter wel eenige dagen
duren, voor men bij die onderhandelingen
meer perspectief zal kunnen ontdekken in
den gang van zaken ter Conferentie. De
gedelegeerden zullen nu meer zakelijke en
concrete taai moeten gaan spreken, en
reeds in de zitting van de economische
commissie van gistermorgen is gebleken,
dat de delegaties er dan niet zoo happig
op zijn, om het woord te voeren.
Toen de voorzitter dr. H. Colijn in zijn
openingsrede mededeelde dat de tijd van
algemeene beschouwingen thans voorbij
was en dat men nu nog slechts met con
crete voorstellen of plannen kan komen,
was in eens alle animo om het woord te
voeren verdwenen. Er was niet één gede
legeerde, die van de gelegenheid gebruik
wilde maken. En de rantsoeneeringispoli-
tiek, wat den spreektijd betreft, door dr.
Colijn vastgesteld op ca. 10 minuten, bleek
een overbodige maatregel.
Als de voorzitter dan ook zelf niet de
leiding en het initiatief had genomen om
het een en ander naar voren te brengen,
zou de geheele zitting in circa 5 minuten
afgeloopen zijn geweest.
Maar de gelegenheid om schriftelijk voor
stellen of plannen in te. dienen, staat ook
open, en al was daarvan, naar wij van den
beer Colijn vernamen, nog geen
gemaakt, men kan niet weten
Met belangstelling zien wij dan ook uit
naar de zitting op Maandagmorgen 11 uur.
Een werkagenda met bepaalde punten zal
dan in behandeling moeten worden geno
men en het zal ons benieuwen, wie van de
delegaties over deze positieve en concrete
kwesties het woord zal voeren.
De verschillende landen zullen tenslotte
toch kleur moeten bekennen. En indien zij
aan de politiek van autarkie en nationalis
me, welke de laatste jaren op handelspoli
tiek gebied wordt gevoerd, blijven vast hon
den, dan kan natuurlijk niets tot stand
worden gebracht en zullen de resultaten
der conferentie van geringe beteekenis blij
ven.
Agenda der Economische Commissie.
Voor de agenda der economische com
missie heeft de voorzitter dr. Colijn drie
groepen van onderwerpen vastgesteld.
Deze zijn:
lo. de handelspolitiek; hiertoe behooren
de normaliseering van den handel, het re
serveeren van buitenlandsche devièzen
voor den invoer, het geleidelijk opheffen
van invoerverboden, contingenten enz., de
invoerrechten, de verdragspolitiek zooals
de meest-begunstiging8politiek en de uit
zonderingen, die daarop mogelijk zijn.
2o. Andere maatregelen dan invoerrech
ten en invoerverboden, welke van invloed
kunnen zijn op den internationalen handel,
zooals directe en indirecte subsidies.
3o. Regeling der productie en afzet van
goederen, zooals graan en andere levens
middelen.
4o. Openbare werken.
DE LEIDING DER OSLO-STATEN.
Verdeeld tusschen den Deenschen minister
Munch en dr. Colijn.
De leiding van de Oslo-staten tijdens de
economische conferentie zal, naar Reuter
verneemt, verdeeld worden tusschen dr.
Colijn en den Deenschen minister van Bui
tenlandsche Zaken, Munch, die gisteren in
Londen is aangekomen.
Tusschen Nederland, België, Luxemburg,
Denemarken, Zweden en Noorwegen wordt
een opmerkelijke eenheid bewaard en op
economisch en monetair gebied handelen
de Oslo-staten als één enkele staat.
HUGENBERG VRAAGT DE
DUITSCHE KOLONIËN IN AFRIKA
TERUG.
In de economische commissie der we
reldconferentie heeft dr. Hugenberg na
mens de Duitsche delegatie het woord ge
voerd. Hij zette uiteen, dat Duitschland
thans den strijd tegen den ondergang van
het Avondland voert »en dat wanneer
Duitschland het onderspit delft, ook de
andere Avondvolken zullen worden mede-
gesleept. Wanneer de wereld weder ge
zond wil worden, moest zij Duitschland
veroorloven weder gezond te worden.
Duitschland verlangde een behoorlijke
regeling van de internationale schulden
als eerste stap tot redding van alle vol
ken daarbij betrokken. Wanneer in de we
reldeconomie een deelnemer gedwongen
werd, op den duur zonder tegenprestatie
prestaties te verrichten, stortte niet hij in
een, doch de wereldhuishouding. Het
was een noodlottige dwaling, te meenen,
dat een volk door de verarming van een
ander volk rijker kon worden. Wilde men
van de wereldcrisis verlost worden, dan
moest men den vrijen ruilhandel in de we
reldeconomie herstellen. De Duitschers
wqjen arme duivels en hadden niets meer
weg te geven of te verliezen, doch zij
hechtten trots alles tegenovergestelde be
weringen waarde aan hun goeden naam
en beschikten over de uit het ongeluk
geputte ervaring. Er waren twee maat
regelen, waardoor Duitschland zijn inter
nationale betalingsvermogen kon vergroo-
ten. De eerste was dat men Duitschland
rijn koloniale rijk in Afrika teruggaf, de
tweede dat het „volk zonder ruimte" ge
bieden werden geopend, waarin het zijn
energiek ras kolonisatieruimte kon ver
schaffen en groote vredeswerken kon op
bouwen.
ONZEKERHEID OMTRENT
STABILISATIE-AC COORD.
Te Londen verkregen overeenstemming
nog niet door V. S. goedgekeurd.
Er schijnt iets te haperen tusschen de
Fransche en Amerikaansohe leden van de
monetaire commissie en het is mogelijk,
dat de commissie zich voor een ernstige
impasse bevindt. Reuter meent te weten,
dat de moeilijkheden een gevolg zijn van
het feit, dat de Amerikaansohe regee-
ring niet de pogingen goedkeurt, welke
gisteren door de Amerikaansohe delegatie
zijn gedaan, om een stabilisatie-accoord te
bereiken.
Minister Huil, aldus woTdt verklaard,
wacht vol ongeduld op instructies uit
Washington. Deze situatie wekt ongerust
heid in Fransche kringen, waar men den
indruk heeft, dat de Ver. Staten niet de
hoop vervullen, welke in zake de stabili
satie bestond. De Franschen houden on
wrikbaar vol, dat niets kan worden on
dernomen, alvorens de Ver. Staten tot een
definitieve actie in zake de stabilisatie
zijn
ACCOORD INZAKE STILSTAND-
CREDIETEN.
Gisteren is een officieel communiqué
gepubliceerd over de onderhandelingen
betreffende de stilstand-credieten, welke
gevoerd zijn tusschen de vertegenwoor
digers van het buitenlandsche bankiersco
mité en het Duitsche comité te zamen
met de vertegenwoordigers der Duitsche
Rijksbank. Over het resultaat der bespre
kingen meldt dit communiqué oa. het vol
gende:
„De discussies hadden betrekking op
zekere wijzigingen van de overeenkomst,
welke de Rijksbank den vertegenwoordi
gers der crediteuren verzoekt te aanvaar
den.
Het principe, dat bij de discussies werd
gevolgd, was, dat met het oog op de ge
wijzigde omstandigheden alle aflossingen
van kapitaal krachtens de bestaande over
eenkomst tijdelijk uitgesteld moesten wor
den.
In overeenstemmnig met dit principe
werd besloten, dat zekere terugbetalin
gen van ka-pitaal dooT de Deutsche Gold-
discontobank ten bedrage van circa 75
millioen Mark, welke krachtens de bepa
lingen van de bestaande overeenkomst
vóór 28 Februari 1934 zouden moeten
plaats vinden, tot dien datum zullen wor
den uitgesteld.
Men verwacht, dat als gevolg vaar deze
overeenkomst, Duitschland er van zal af
zien ook een transfer-moratorium af te
kondigen voor de Dawes- en Young-lee-
ning en den dienst van die leeningen zal
voortzetten, nadat het transfer-morato
rium voor de andere credieten zal zijn in
gegaan. Bij de overeenkomst rijn betrok
ken 220 crediteuren, 1500 debiteuren en
4000 vorderingen.
De crediteuren hebben er bovendien in
RIJKSMIDDELEN.
Bijna twee millioen minder dan het vorig
jaar.
De opbrengst der Rijksmiddelen over de
maand Mei 1933 bedroeg 35.819.914 tegen
37.740.701 in Mei 1932. Zij brachten dus
in de afgeloopen periode 1.920.787 minder
op.
Vergeleken bij 1/12 van de raming, groot
31.849.200 valt hier een vermeerdering
van bijna vier millioen te constateeren.
De inkomsten ten bate van het „Lee-
ningsfonds" beliepen in Mei 6.203.876.
De inkomsten ten bate van het „Gemeen
tefonds" bedroegen in Mei 10.638.133.
De inkomsten van het „Wegenfonds" wa
ren in Mei ƒ2.064.343.
TELEGRAM AAN DR. COLIJN.
Door het Centraal Bureau voor de Tuin
bouwveilingen; de Centrale van Vereeni-
gingen voor den Aardappelen-, Groenten-
en Fruithandel, omvattende 22 vereenigin-
gen; de Nederlandsche Vereeniging van
Fruit- en Groentenexporteursde Vereeni
ging van Groothandelaars „De Koophan
del", is het volgende tóegram gezonden
aan Dt. H. Colijn te Londen:
„Hebben met bijzonder genoegen kennis
genomen van Uwer Excellentie's rede eco
nomische wereldconferentie, waarmede ten
volle instemmen. Als groot belanghebben
den bij resultaten Conferentie, wenschen
Uwe Excellentie alle succes bij pogingen
afschaffing handelsbelemmeringen en bij
behartiging Nederlandsche exportbelan
gen".
MINDER WERKL00ZEN.
Blijkens een mededeeling van het Mini
sterie van Binnenlandsche Zaken is het
aantal geheel en gedeeltelijk werkloozen
op 27 Mei jJ. gedaald tot respectievelijk
289.618 en 19.819. Op 28 Januari 1933 waren
deze cijfers 403.637 en 24.338, op 25 Fe
bruari 383.970 en 23.390, op 25 Maart 347.252
en 21.620 en op 29 April 311.549 en 19.841.
In de werkverschaffing waren op deze da
ta aanwezig 47.657, 53.746, 58.057, 53.434 en
50.123 op 27 Mei. Gesteund volgens een
steunregeling werden resp. 139.795, 165.945,
155.479, 144.353 en 135.612.
DE OMZETBELASTING EN DE
VARKENSHANDEL
De Nederlandsche Bond van Varkens
handelaren heeft een adres gezonden aan
de Tweede Kamer, waarin wordt verzocht
haar medewerking aan de tot standkoming
van een wet tot heffing eener omzetbelas
ting te onthouden, en anders te willen be
vorderen dat varkens worden opgenomen
in de rubriek van goederen, die van de om
zetbelasting zijn (worden) vrijgesteld c.q.
de omzet tusschen handelaren onderling en
aan derden wordt vrijgesteld.
De varkenshandelaren meenen in deze
omzetbelasting een nieuwe factor te moe
ten zien, die hun reeds zoo moeizaam be
staan verder zal benadeelen en bemoeilij
ken, ja zelfs met vernietiging bedreigt.
CONTINGENTEERING FRUIT- EN
GR OENTEN U ITV OER.
Het bestuur der Nederlandsche Vereeni
ging van Fruit- ©n Groentenexporteurs te
Rotterdam, heeft hft volgende telegram
aan den voorzitter van den Ministerraad
„België overweegt contingenteering van
onzen fruit- en groenten-uitvoer met ingang
van 20 Juni aanstaande.
Het bestuur onzer organisatie verzoekt
U eerbiedig bij Belgische Regeering met
klem te willen protesteeren tegen dezen
toegestemd, dat de gemiddelde rente, in
clusief provisies en commissies, wordt ver
laagd van 4 3/4 tot 41/4 pet, waardoor
Duitschland een rentebesparing van Mk.
18 millioen per jaar verkrijgt.
DE OORLOGSSCHULDENiKWESTIE.
De a.s. Britsch-Amerikaansche
besprekingen.
Aangaande de toekomstig© Britsch-
Amerikaansche besprekingen over het
schuldenprobleem wordt thans officieus
vernomen, dat de Britsche regeering
waarschijnlijk in het begin van Augustus
een oommissie naar Washington zal zen
den, ten einde zoo spoedig mogelijk defi-
nitievo regeling te verkrijgen. Hierbij
wordt gemeld, dat Neville Chamberlain
als leider van de commissie naar Amerika
zal gaan.
nieuwen slag, die aan Nederland's export
en tuinbouw zal worden toegebracht.
Door het verdrag van Ouchy alsmede
door het tarief-bestand te Londen onder
teekend, achten wij België moreel verplicht
thans geen nieuwe
in te voeren''.
BEZOLDIGING VOLONTAIRS.
BIJ HET ONDERWIJS.
De gemeenteraad van Almelo
besluit de volontairs op de
scholen te bezoldigen; B. en
W. dreigen nu met afschaf
fing.
Donderdagavond vergaderde de gemeen
teraad van Almelo. Aan de orde was een
verzoek van de plaatselijke afdeelingen
van het N.O.G. ©n van den Bond van Ned.
Onderw. om aan de volontairs, werkzaam
aan de openbare lagere scholen in deze ge
meente, een bezoldiging toe te kennen.
B. en W. meenden inwilliging van dit
verzoek met klem te moeten ontraden.
MevT. Leendertz (soc.-dem.) en de heer
Beunk (Chr. Dem. tlnie) verdedigden het
voorstel met kracht. Eerstgenoemde wilde
in principe uitgemaakt zien of men een be
looning zal geven om daarna te bepalen,
welke Balaris de volontairs, die een klasse
voor hun rekening hebben, zullen genieten.
Wethouder mr. Kortebos (lab.) wees op
de voordeden, die voor de volontairs lig
gen in het practisch werken op school.
Mocht echter de raad dit voorstel aanne
men, dan meende spr„ dat het ooilege
ernstig moet overwegen, om de volontairs
af te schaffen.
Ook de voorzitter zei uitdrukkelijk, dat
B. en W. niet zullen gedoogen, dat na de
afschaffing der boventallige leerkrachten,
voor de volontairs gemeentegelden zullen
worden uitgekeerd en zij hiertegen hun
maatregelen zullen nemen.
Wethouder ter Steege (R.K.) wenscht©
aan deze geldverspilling niet mee te doen
en mocht de raad een voorstel in dien
geest aannemen, dan is spr. er voor direct
alle volontairs af te schaffen.
Het afwijzende prae-advies van B. en W.
werd hierna in stemming gebracht en ver
worpen met 11 tegen 9 stemmen, zoodat
daarmee het principe-voorstel van mevr.
Leendertz was aangenomen.
EEN NIEUWE INDUSTRIE IN
DOETINCHEM.
Medewerking van de gemeen
te verzekerd. Indien het
plan doorgaat, is het werk-
loozenvraagstuk voor deze ge
meente opgelost
was de Raad der ge
meente Doetinchem in spoedeischende ver
gadering bijeen met als eenig agendapunt
een regeling in verband met de vestiging
van de nieuwe industrie in deze gemeente.
Na een geheime zitting van ruim e©n uur,
deelde de voorzitter in de heropende ver
gadering mede, dat er plannen bestaan tot
vestiging van een nieuwe industrie in de
voormalige elecbro-motorische fabriek De
Vijf, maar dat daartoe in verschillende op
richten medewerking van de gemeente noo-
dig is. Deze voorwaarden betreffen den
toegangsweg van de fabriek en de verlich
ting daarvan en vergrooting van de ha
vens van de fabriek, op vaardiepte te bren
gen van den Ouden Usel en het tot 1934
in optie geven van een aangrenzend terrein
ter grootte van ruim 10.000 vierkanten me
ter tegen een koopprijs van 1 per vierk.
meter.
Uit de debatten viel nog op te maken,
dat er door deze industrie ca. 400 arbeiders
te werk zullen worden gesteld, hetgeen be-
teekent, dat voor Doetinchem het werk-
loozenvraagstuk ongeveer wordt opgelost.
Besloten werd op voorstel van B. en W.
om, behoudens goedkeuring van Ged. Sta
ten, op de gestelde voorwaarden in te gaan.
Verschillende raadsleden brachten hulde
aan den voorzitter ©n het ooilege van B.
en W. voor hun activiteit in het belang der
gemeente.
Het schijnt in het voornemen te liggen,
dat de fabriek met 1 Augustus in bedrijf
DE RIJKSWEG AMSTERDAM-VELSEN.
Aanbesteding van een gedeelte van
den weg.
Hednmorgen is vanwege den Rijkswater
staat te Haarlem aanbesteed het aanbren
gen van betonvoorziening op gedeelten
van weg nr. 6 van het rijkswegenplan (Am
sterdamVelsen), het maken van een on
derdoorgang in dien weg te Buitenhuizen,
het maken van verharde wegen bij het
stoompontveer aldaar en het uitvoeren van
bijkomende werken. Laagste inschrijver J.
Hendriks te Orthen (N.Br.) met willekeurig
cement voor 256.000 en met Nederlandsch
cement voor 259.000.
Dit nummer bestaat irit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
BUITENLAND.
Maandag a.s. beginnen de commissies
van de Econ. Wereldconferentie hun werk
zaamheden. Accoord inzake de Stillhalte-
credieten. Nog geen accoord inzake de va
luta-stabilisatie. (Ie blad).
Nieuwe invoerbelemmeringen door Frank
rijk ingevoerd (3de blad).
De Centrum-organisatie „Badénwacht"
verboden en ontbonden. (3de blad).
BINNENLAND.
De opbrengst van de Rijksmiddelen in de
eerste vijf maanden. (1ste blad).
Ingediend is een wetsontwerp tot rege
ling van den invoer van roggebloem en
roggemeel. (1ste blad).
Alle Nederlanders, die de laatste dagen
aan de grens wegens smokkelarij van geld
waren aangehouden en in de gevangenis
te Aken waren opgesloten, zijn op vrije
voeten gesteld. (1ste blad).
DE IN DUITSCHLAND
GEARRESTEERDE NEDERLANDERS.
Tegen cautie op vrije voeten gesteld.
Donderdag zijn alle Nederlanders, die
de laatste dagen aan de grens wegens
smokkelarij waren aangehouden en in de
gevangenis te Aken waren opgesloten, na
de storting van een flinke cautie voorloo-
pig op vrije voeten gesteld. Hun zaken zul
len nog door het Landosamtgericht te
Aken worden berecht. De datum van de
rechtszitting is nog niet bekend. De cau
ties, die moeeten worden gestort, zijn be
rekend naar de hoeveelheid gesmokkelde
marken.
DE COMMUNISTISCHE
KAMERZETELS.
In verband met het gelijktijdig inkomen
van de mededeelingen omtrent 't niet op
tijd zenden van hun geloofsbrieven door de
gekozen Kamerleden Alimin Parwirodirdja
en Sardjono, twee dor vier gekozen commu
nistische Kamerleden, vergaderde gister
middag in de oude Raadszaal het Oenbraai
Stembureau beneinde door loting vost te
«tellen welke van deze beide opengeval
len plaatsen het eerste zal vervuld wor
den. Uit de bus kwam allereerst de naam
van Sardjono, zoodat de voorzitter dezer
dagen eerst in de vacature-Sardjono zal
voorzien.
DE GRIEVEN DER K.L.M.-VLIEGERS.
Uitvoerig bezwaarschrift aan de Commissie
van Advies overhandigd.
Einde Mei hebben de piloten der K.L.M.
zooaJs men weet, hun ontslagaanvragen, die
zij tegen 1 Juli hadden ingediend, voorloo-
pig teruggenomen. Hun was namelijk de
toezegging gedaan, dat, wanneer zij hun
grieven bij de Commissie van Advies aan
hangig zouden maken, deze welwillend en
ernstig onder het oog zouden worden ge
zien.
Naar wij vernemen, ie een uitvoerig be
zwaarschrift thans door de vereeniging van
verkeersvliegers aan deze commissie toe
gezonden. De commissie is samengesteld
uit de heeren: mr. C. J. H. Schepel, lid
van den Hoogen Raad, ir. J. Blackstone,
lid van den Raad van Beheer der K L. M.
en den oceaan vlieger Evert v. Dijk.
Geen audiëntie voor sollicitanten.
De Minister van Waterstaat maakt be
kend, dat in het algemeen persoonlijke be
zoeken van sollicitanten naar tot zijn De
partement behoorende rijksbetrekkingen,
slechts kunnen worden afgewacht, voor zoo
ver sollicitanten daartoe zijn opgeroepen en
dat derhalve ter ondersteuning van deze
i aollioitaties, geen gebruik behoort te wor
den gemaakt van de wekelijksohe audiëntie.