Dr. COLIJNS PLEIDOOI TE LONDEN
.Anno Sancto"
24ste Jaargang
DONDERDAG 15 JUNI 1933
No. 7533
S)e £ckïbelve(Sou^<Mvt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarfn be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Voor regionale gvereenkomsten
DRASTISCHE MAATREGELEN ZIJN PRACHTIG; MAAR WAT IS
HET MEEST PRACTISCHE
COLIJNS REDE.
Gisternamiddag tegen half zes is onze
delegatieleider ter Economische Wereld
conferentie minister-president dr. H. Co-
lijn aan het woord gekomen.
De radicale genezing van de ernstige
monetaire kwaal, zoo zeide dr. Colijn, zou
zijn de onmiddellijke terugkeer tot den
gouden standaard, maar hij twijfelde er
aan of zulk een genezing onder de huidige
omstandigheden mogelijk zou zijn. Er moet
gezocht worden naar de beste oplossing,
ondersteld, dat men zou trachten de mid
delen te vinden om de schommelingen der
valuta binnen zekere nauwe grenzen te
houden. Na een zekeren tijd, zou eventueel
een uiteindelijke stabilisatie kunnen wor
den bereikt. Een overijlde stabilisatie zou
nieuwe wanorde kunnen brengen, hetgeen
zou kunnen leiden tot een volkomen in
eenstorting. Dit staat eveneens te vree zen,
indien niets zou worden gedaan om de
handelsbelemmeringen op te heffen. Iedere
stabilisatie van de valuta leidt tot een mis
lukking, tenzij zij vergezeld gaat van een
vrijer goederenverkeer dan thans bestaat.
Dr. Colijn voegde hieraan toe, dat, hoewel
Nederland de Fransche meening deelt, dat
men een onderzoek behoort in te stellen
naar de mogelijkheid van een betere ver
deeling van het bestaande aantal arbei
ders over de beschikbare werkgelegenheid
de werkelijke oplossing der werkloosheid
ligt in een vermeerdering van de hoeveel
heid te verrichten werk. Dit kan alleen tot
stand worden gebracht door een stijging
van den omvang van den internationalen
handel. Een billijke algemeene ontwikke
ling van landbouw, industrie en handel is
eveneens 'n eerste vereischte. Spr. bepleitte
een afschaffing van de subsidieering van de
scheepvaart en achtte de afschaffing af
ten minste een aanzienlijke verlaging van
de handelsbelemmeringen over de geheele
wereld noodzakelijk voor een economisch
herstel. Nederland is zich er van bewust,
dat een algemeene opheffing of verlaging
niet verwacht wordt ten gevolge van de
bestaande omstandigheden, weshalve hij
het principe van de handelsovereenkomst
tusschen Nederland en België, die doelde
op algemeene verlaging der tarieven en af
schaffing der andere handelsbelemmerin
gen, aanbeval.
Op duidelijken en langzamen toon heeft
onze premier zijn zakelijk gehouden rede
in het Engelsch uitgesproken. Hier en daar
legde hij op belangrijke passages speciaal
den nadruk. Na veertig miniiten gesproken
te hebben, eindigde hij om zes uur zijn
speech, welke een dankbaar applaus oogst
te. Gelukgewenscht door verschillende
staatslieden, begaf de heer Colijn zich naar
zijn plaats, alwaar ook de Belgische gede
legeerde Hymans hem kwam complimen
teeren. Bij het uitspreken van de rede was
mevrouw Colijn in de conferentie-zaal aan
wezig. Bij het verlaten van de conferentie
zaal poseerde Z.Exc. nog voor de fotogra
fen.
LITWINOF'S VOORSTEL.
De rede van Litwinof, met grooten ernst
aangehoord, was eigenlijk de „note gaie''
van den middag, zooals zij, die hem later
op him gemak konden doorlezen, bespeur
den.
Litwinofs oplossing voor het werkloos
heidsvraagstuk van de rest der wereld is
de uitvoer van grondstoffen en metalen
naar de Sowjetrepublieken. De Sowjet-
Unie zal n.l. binnenkort volgens hem or
ders kunnen plaatsen voor ongeveer
1.000.000, en in de naaste toekomst voor
ongeveer 200 mill. Die zouden dan door
middel van leeningen op langen termijn
worden betaald.
Verder bevatte de rede vele stekelig
heden aan het adres van Engeland, voor
namelijk over de economische politiek,
welke bij nadere bestudeering van het do
cument wel zullen worden opgemerkt.
DE KWESTIE DER OORLOGS
SCHULDEN.
Engeland betaalt op afbetaling.
In het Engelsche lagerhuis heeft Nevil
le Chamberlain het met spanning verwach
te antwoord van Amerika gisteravond be
kend gemaakt.
De minister zeide: De Britsche regee
ring betreurt teu zeerste, dat de Vereenig-
de Staten haar verzoek niet hebben inge
willigd, om den 15-Juni-termijn te verda
gen, in afwachting van de resultaten eener
conferentie over al de oorlogsschulden.
De Britsche regeering heeft daarop de
betaling voorgesteld van 10 millioen dol
lars van den Juni-termijn.
Roosevelt heeft dit voorstel in een geest
van samenwerking aanvaard, zich echter
zijn rechten en vrijheid voorbehouden en
die van Engeland erkend, bij de verdere
onderhandelingen over deze aangelegen
heid.
Neville Chamberlain voegde hier aan
toe, dat de betaling zal plaats vinden in
zilver van 50 ets per ons fijn.
Wij hebben dit zilver, aldus Chamberlain
van de Indische regeering ontvangen.
Tenslotte bracht Chamberlain rapport
uit over den loop der voorafgaande onder
handelingen betreffende den op 15 Decem
ber j.l. vervallenden schuldentermijn en die,
welke later volgden.
Naar Reuter uit Washington seint heeft
'Rtoosevelt een gelijkluidende verklaring
omtrent de partieele betaling van den
Juni-termijn door Engeland afgelegd.
Naar uit Londen gemeld wordt, zullen,
behalve Engeland, ook Italië en Tsjecho-
Slowakije een gedeeltelijke betaling der
oorlogsschulden verrichten; ook deze lan
den zullen de betaling in zilver voldoen.
De Belgische regeering heeft in Was
hington medegedeeld, dat zij niet in staat
is de op 15 Juni vervallende oorlogs-
schuld-annuiteit te voldoen.
De Katholieke Charitas in
de practijk
„DIT IS DE DIENENDE LIEFDE"!
„Zooveel schoons heb ik op één
dag nooit bij elkaar gezien"
Bij gelegenheid van het nationale A.V.
O.-congres hebben de deelnemers een ex
cursie gemaakt naar een aantal der be
kendste „liefdegestichten" in Brabant.
Een aantal bekende sociaal-democraten,
ook ran boven den Moerdijk, bevond zich
bij dit gezelschap. En de socialistische pers
geeft dan een verslag van deze excursie,
dat wij kier laten volgen:
„Zij hebben daar vele goede dingen ge
zien, waarvan zij nooit hadden gedroomd.
Er wordt in deze gestichten meer goed werk
gedaan dan een buitenstaander doorgaans
vermoedt.
Allereerst stopten de autocars in Udea-
hout, waar wij in Huize Sint Vincentius
verwelkomd werden door een zuster, die
uiteenzette, dat hier niet idiote, maar
slechts achterlijke kinderen worden opge
voed. „Wij willen ze de waarden van het
leven teruggeven, opdat ze niet al te ver
ten achter komen bij de volwaardigen. Hier
hangt dan ook geen trieste atmosfeer, hier
heerscht blij leven!"
Een rondgang overtuigde ons wel zeer
van de waarheid dezer laatste woorden.
Niets, dat men gewend is in een gesticht
aan te treffen, vindt men hier. De akelige
lange banken langs oneindige tafels ont
breken; er staan tal van vroolijk gekleurde
kleine taf eitjes, en ieder van de 220 ver
pleegde meisjes heeft een eigen leunstoel-
tje. Zoo zijn er ook prachtige frissche Blaap-
en waschzalen, ruime keukens de meisjes
doen alles zelf kortom: het heeft meer
weg van een kinderpension dan van een
kindergesticht!
Merkwaardig onderwijs.
De wijze van onderwijs is zeer merk
waardig en geheel afgesteld op den vi-
sueelen factor. In de laagste klassen krij
gen de peuters afbeeldingen te zien, waar
onder de beteekenis geschreven is. Zij
zien dus b.v. een weegschaal, en leeren de
letters apart te onderscheiden. Zoo komen
zij op de voorbereidende scbooLafdeeling
al aan een woordenschat van eenige hon
derden. In de eerste klasse maken zij de
letters dan „los". Met getallen gaat het
evenzoo.
Langzamerhand komen de kinderen zoo
doende op hetzelfde intellectueele peil als
normale kinderen van him leeftijd. Wij heb
ben het in een der klassen gezien, hoe zij
een miniatuur-mijn hebben samengesteld,
waarlijk keurig. En men staat verwonderd
van de toewijding en het geduld, dat de zus
ters voor hun pupillen in massa natuur
lijk katholiek, maar wij spraken er ook een
Joodsch meisje! aan den dag leggen.
Terecht kon de heer Detiger uit Amster
dam, de leider der excursie, zeggen: „Dit
is de dienende liefde van den eenen mensch
tot den anderen. Dergelijke model-inrichtin
gen toonen, dat ons land op het gebied van
de onvolwaardigenzorg de andere landen
Bij de Doofstommen.
Vervolgens werd het Doofstommeninsti-
tuut te Sint Michielsgestel bezocht. Ook
hier frappeert de liefdevolle zorg, die voor
de 450 verpleegden wordt getoond. Boven
dien zijn er negentig oud-verpleegden in
dienst, zoodat er ook aan na-zorg veel ge
daan wordt. Er is een kleermakerij, een
hosticbakkerij, een handzetterij en drukke
rij, terwijl er ook naaicursussen gegeven
worden.
Dat hier ook het geheele onderwijs vi
sueel is, behoeft geen uitleg. De kinderen
zitten in een halven kring rond de zuster,
zoodat zij haar en eikaars mondbewegin
gen goed kunnen zien. Ze leeren aanvan
kelijk geen woorden, doch heele zinnen
zeggen. Later zoeken ze daar de woorden,
en dan de letters uit. Het resultaat is ver
bluffend; doofstomme kinderen van zes, ze
ven jaar beginnen reecLs een gesprek te voe
ren. En het aardige is, dat zij de hand voor
den mond houden, omdat ze bang zijn, dat
de andoren van hen afkijken.
En toen de voorzitter van de Kamer van
Koophandel vroeg: „Spreken ze nu niet
meer met de handen?" en daarbij vragend
een handgebaar maakte, glimlachte de zus
ter: „Ze doen 't niet meer dan u zelf,
intuïtief. Maar met het handen- w rieme 1 -
systeem hebben wij voorgoed gebroken".
Vooi-waar een prachtig resultaat!
In het blindeninstituut.
Na een korten rondgang door „La Salie"
te Boxtel, waar de fraters een overvloedig
diner opdienden, werd tegen halftien in
den avond Grave bereikt, waar het blinden
instituut gevestigd is. Wat wij daar heb
ben aanschouwd, grenst aan het ongeloof
lijke.
Wij werden verwelkomd door een orkest
vau ongeveer twintig man, en niemand dien
het niet vooruit was medegedeeld zou kun
nen vermoeden, dat daar blinden speelden
menschen die dus niet slechts alles uit
het hoofd moeten spelen, maar die noch
bij het instudeeren noch bij het musiceeren
den steun genieten van een dirigent. Toch
verstoorde geen enkele wanklank het ge
heel, en het gebodene stak zonder twijfel
uit boven wat tal van „normale" orkesten
gewoon zijn te bieden.
Over het overige onderwijs lichtte de
leider daarvan, frater Joseph, ons in. „Wij
kunnen veel bereiken", zoo zeide hij, „door
e>en enorm geduld. Als de blinde eenmaal
aan het leeren gaat, is hij niet meer te
houden, want dan wil hij aanhoudend too-
neri wat hij met zijn doode oogen wel kan.
En waarom dan hun geweldige weetlust
niet bevredigd? Zoo leeren ze hier niet al
leen de moderne talen, maar ook Latijn en
Esperanto. Vooral van Esperanto houden
ze veel, en tal van onze verpleegden zijn
daardoor in staat te correspondeeren mot
blinden in Polen enz. Ook lezen doen ze
veel, en onze bibliotheek bevat thans reeds
zestienduizend deelen in BnaiMe-schrift".
Met medewerking van eenige jonge ver
pleegden gaf frater Joseph ten slotte een
rekendemonstiatie. Hij gebruikte daarbij
een vernuftig, door hem zelf uitgedacht
systeem, waarbij alle cijfers worden voor
gesteld door inkepingen op metalen staaf
jes. De blinde knapen maken hiermede b.v.
groote deelsommen, in minder tijd dan zien
de kinderen met papier en potlood. Het is
dan ook wel een groote voldoening voor
de heeren te Grave, dat zij uit de Ver-
eenigde Staten thans bericht hebben ont
vangen, dat hun systeem daar overgenomen
zal worden. Dat is een grootere loftuiting
dan vele woorden".
Aldus het objectief waardeerend verslag
in de socialistische pers, dat aldus be
sluit:
„Toen wij omstreeks middernacht in Den
Bosch den wagen verlieten, zeide onze par
tijgenoot I. G. Keesing, de voorzitter van
den Raad van Arbeid te Utrecht, ons:
„Zóó veel schoons heb ik op één dag nog
nooit bij elkaar gezien. Ook wij, socialisten,
moeten toch bekennen, dat de katholieken
in het Zuiden op dit punt prachtig werk
WAT DOEN WE ZONDAG IN HET
AMSTERDAMSCHE STADION?
Een schitterend denkbeeld is het van
de Vereeniging „Katholiek Amsterdam",
om het jubeljaar van het negentiende
eeuwfeest van de Verlossing te vieren in
het Stadion. Dat grootsche bouwwerk
biedt gelegenheid tot ontplooiing van een
luister, die anders alleen op den publieken
weg zou mogelijk zijn. Immers de herden
king van de Verlossing moet een godsdien
stige plechtigheid zijn, die op de straat in
one vrije Nederland niet toegelaten wordt
De dag is heel juist gekozen: tusschen
het feest van het H. Sacrament en dat
van het H. Hart in. Op den eenen dag
vieren wij onze dankbaarheid uit voor de
levende herinnering aan het Lijden des
Heeren, waardoor wij verlost zijn, op den
anderen het levende Symbool van de lief
de van den Godmensch.
En daartusschen in gaan we nu aan het
H. Sacrament een hulde bereiden, zooals
Nederland die nog nooit gezien heeft. Want
het wordt heel wat anders dan de proces
sie bij het Eucharistisch Congres. Die is
in dezelfde orde van zaken niet te overtref
fen, en niet te evenaren. De opzet is nu
heel anders.
Ten tooneele zal men voeren den op
bouw van het christelijk leven in ons va^-
derland. Want Christus heeft ons ver
lost, maar om aan die verlossing deelach
tig te worden hebben we volgens de
schikking Gods de medewerking van men
schen noodig. Hoe is het leven der genade
tot ons gekomen, hoe is het gewassen in
ons land, welke vruchten heeft het voort
gebracht? Al wat het voorgeslacht gedaan
heeft, beteekent opbouw van ons gods
dienstig leven. Wij vereeren Jesus in het
H. Sacrament, wij offeren Jesus op het al
taar, maar het altaar is ge-bouwd in moei
zaam werk van eeuwen door het eene ge-
slaoht na het andere, door geloofsverkon
digers en monniken, door priesters en bur
gers, door krijgslieden en geleerden. Wat
in den loop van de tijden in werkelijkheid
gebeurd is, dat wordt in het Stadion voor
gesteld in tafereelen vol kunstzin en boeiing
voor het oog. Het is geen oomedie, het is
niet louter spel, maar het is een korte
voorstelling van de werklijkheid in han
delingen, die symbolisch zijn, maar symbo
lisch dan ook volop waar. Wanneer Willi-
brord en Bonifatius, Servatius en Rad
boud hun steenen aandragen voor den
bouw van het moderne altaar, wanneer de
middeleeuwsche burgers en krijgslieden
het materiaal aandragen voor de aanbid
ding van den Christus op dit eeuwfeest,
dan is dat niet maar een voorstelling.
Neen ze hebben dat inderdaad gedaan
door den grondslag voor ons geloof en voor
onze devotie te leggen.
Wanneer de laat-middeleeuwsche pro
cessie voorafgaat aan de processie van
onzen tijd, dan betuigen we onze verwant
schap met die menschen van voorheen,
die ons geleerd hebben, dat geen luister
te groot is, om den verborgen God te aan
bidden.
In al die tafereelen brengen we ons te
binnen, dat we leven hetzelfde geloofsle
ven als onze voorvaderen, we worden on6
bewust van onzen adeldom, dien we erf
den van het voorgeslacht, de katholieke
traditie, die immers in allerlei vormen en
met allerlei middelen ons brengt de god
delijke overlevering.
Wio niet al te critisch, doch in devote
stemming de plechtigheid gaat bijwonen,
zal zich verheugen over de eer, die daar
gebracht wordt aan den Verlosser, dien
we immers noemen den „Koning der eeu
wen", en voor wien we de eeuwen opste
len als een eerewacht, terwijl het geslacht
van heden Hem omringt in hetzelfde ge
loof en in dezelfde aanbidding, aangewak-
geleverd hebben. En wij moeten heel ern
stig nagaan, of wij niet iets zeer belang
rijks verzuimen, doordat onze beweging
zich met dit zegenrijke werk niet bezig
houdt".
Wij willen ons niet laten verleiden, om
veel commentaar hierbij te geven.
Slechts een enkele opmerking mogen wij
ons veroorloven.
Dat de lezers van bovenstaand sympa
thiek relaas, als zij in hunzelfde lijfblad
weer 'ns veel kwaad over het Zuiden lezen
ófals zij lezen over de kapitalen van
de kloosters, zich dan herinneren het
„prachtig werk" van dienende liefde, dat
de katholieken en de kloosters in het Zui
den (maar óók in het Noordenhebben
geleverd
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Onze delegatie-leider te Londen heeft
in een redevoering een warm pleidooi ge
houden voor regionale verdragen, zooals
Nederland gesloten heeft met België. (1ste
biLad).
Spoedige onderteekening te verwachten
van het Pact van Vier. (2de blad).
Nieuwe Nazi-overval te München (3de
blad).
Het gaat hard tegen hard in Oostenrijk
tegen de Nazi's. Een Duitsche wraakne
ming. (2de blad).
BINNENLAND.
De minister van justitie heeft een circu
laire uitgevaardigd betreffende openbare
verkoopingen van roerend goed, waarin
aan deurwaarders wordt bevolen hun me
dewerking te onthouden aan eenige ver-
kooping, welke zou plaats vinden met toe
passing van verkeerde practijken. (2de
blad).
Bezuinigingen door B. en W. te Haarlem
voorgesteld. (2de blad).
kerd door de herinnering aan vroeger tij
den, die toch ook is een vorm van de ge
meenschap der heiligen.
En in die aanbidding en in die verheu
genis om de glorie, die aan Ohrietus ge
bracht wordt moet ongetwijfeld de ge
dachte van hot Katholieke Volk uitgaan
naar degenen, die ofwel door dwalingen
misleid of door scheuring van ons verwij
derd zijn, en het gebed zal gaan naar den
goeden Herder, dat Hij om de vermeer
dering .van de eer van God die dwalende
schapen naar den eenen schaapstal voe-
re; cn we zullen Zijn Licht afbidden over
de heidenen en over de Joden, opdat het
worde: een schaapstal en een Herder.
Niet een pure betooging, nog minder
puur een aangename middag moet het zijn,
maar een groote smeeking tot den jubi
leerenden Christus, het Licht, den Weg,
de Waarheid en het Leven.
W. NOLET,
Pastoor, Amsterdam
LETTEREN EN KUNST
Het Schild. Apologetisch Maand
schrift. Uitg. der A. V. Petrus Ca-
Aan het einde van een jaargang komt
de onvermijdelijke inhoudsopgave. Het
Schild is met z'n Juni-aflevering aan het
eind van de 14c jaargang en aan deze af
levering is dan ook een inhoudsopgave toe
gevoegd, welke in haar omvangrijkheid wel
een duidelijk boeld geeft van de talrijke en
veelzijdige artikelen, waaraan de afgeloo-
pen jaargang rijk is geweest.
Wat al onderwerpen zijn er besproken,
hoeveel kwesties opgelost, hoeveel misvat-^
tingen rechtgezet en moeilijkheden tot
klaarheid gebracht.
Het samenstellen van zoo'n index, over
zichtelijk en gemakkelijk in het naslaan, is
op zichzelf reeds een respectabel stuk werk,
maar bij het doorbladeren treft toch het
meest de gedachte aan het kolossale werk,
dat hier in een jaar tijds is tot stand ge
bracht en dat tot een zegen is geweest
voor ontelbaar velen.
Maar wij zouden het niet over de jaar
gang hebben, doch over de jongste alle-
vering.
Deze vangt aan met een handig over
zichtje van de gemengde huwelijken, welke
al of niet geldig zijn gesloten. Dr. Bender
heeft, zooals bekend, eenigen tijd geleden
geschreven over de geldigheid der gemeng
de huwelijken en daarbij een uiteenzetting
gegeven van de bestaande kerkelijke en
burgerlijke wetgeving. Nu is de kerkelijke
wetgeving op dit punt sinds 1903 veran
derd en een eenvoudig rekensommetje leert,
dat er dus than6 nog verscheidene huwe
lijken bestaan, welke gesloten werden on
der het vroegere kerkelijke recht. Hoe staat
het met de geldigheid van deze huwelij-
