OPRUIMING!
j
i WAALS HAARLSTR. 114
ALLE VOORRADIGE
Korting van 25 tot 75%
ZIE DE ETALAGES II
1 wat gebeurt i
er Morgen
ZATERDAG 10 JUNI 1933
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD PAG. 9
tcypl fcj/pi TcVjo) W/<5
WORDT VANAF H^DEN
NIET ÉE.NE
UITSLUITEND MODELLEN EN
STOFFEN VAN DIT SEIZOEN
3
BUITENLAND
T VOLKENBOND
DE INTERNAT. ARBEIDS-
CONFERENTIE.
Redevoeringen van Nederlandsche
gedelegeerden.
Tot de vele sprekers, die gistermiddag
op de internationale arbeidsconferentie
over de resolutie, die aan de Londensche
wereldconferentie zal worden aangeboden,
het woord voerden, behoorden ook twee Ne
derlandsche gedelegeerden, het lid van
de Eerste Kamer, Serrarens, en mr. Cort
van der Linden.
Serrarens heeft zich namens de inter
nationale christelijke vakvereenigingen van
harte aangesloten bij de resolutie. Serra
rens verzekerde, dat de christelijke arbei
ders met de grootste belangstelling doch
tevens met groote bezorgdheid de confe
rentie van Londen zullen volgen. Na de
moedige beslissingen van de conferentie
van Lausanne verleden jaar schijnt de in
ternationale samenwerking op economisch
gebied geheel verlamd te zijn. Velen voor
spellen zelfs tihans reeds, dat de conferen
tie van Londen na enkele weken van nut-
telooze debatten in een aantal commissies
zal begraven worden.
Men zegt zelfs, dat er thans reeds re
geeringen zijn, die niet meer aan de moge
lijkheid van een succes gelooven. Daarom
is het goed, dat de internationale arbeids-
oonferentie een acte van geloof in de mo
gelijkheid van internationale samenwer
king verrichte en in een krachtig beroep
op de regeeringen op de dringende nood
zakelijkheid wijst van moedige besluiten,
die natuurlijk offers van vele landen zullen
vergen doch die de resultaten zullen bren
gen, v aarvan men algemeen erkent, dat zij
onontbeerlijk zijn voor het herstel van de
wereldeconomie.
Serrarens herinnerde eraan, hoe hij ver
leden jaar reeds erop gewezen had, dat een
voortvorderen van de ellende groote volks
massa's naar uiterst rechts of naar uiterst
nks zou drijven. Deze voorspelling is he-
is bewaarheid. Daarom moet de interna
tionale arbeidsconferentie nogmaals een
beroep doen op de staatslieden, op de par
lementen en op de volkeren, opdat dezen
de noodzakelijkheid zullen beseffen, zon
der verder te dralen eindelijk te hande
len.
Mr. Cort van der Linden heeft zich met
enkele andere werkgevers van stemming
over de resolutie onthouden.
Mr. Cort van der Linden verklaarde, dat
hij de juistheid van de aanbeveling betref
fende de uitvoering van openbare werken
in twijfel moest trekken en dat hij boven
dien geenerlei mandaat had, zich te uiten
over economische kwesties. Mr. Cort van
der Linden achtte het ongewenscht, dat
de internationale arbeidsconferentie zich
met economische vraagstukken bemoeien
zou, zooals hij het ook onwenschelijk zou
achten, indien de conferentie van Londen
zich met sociale kwesties zou bezighou
den.
ONTWAPENING.
DE BESPREKING DER DRIE.
De groote Parijsche bladen geven alle
als hun meening te kennen, dat de te Pa
rijs gehouden besprekingen tusschen ver
tegenwoordigers van Frankrijk, Engeland
en Amerika, de ontwapeningskwestie geen
stap verder hebben gebracht.
De „Journal" schrijft, dat de Fransche
minister-president den vertegenwoordigers
van Engeland en Amerika duidelijk de
vraag heeft gesteld, wat hun regeeringen
zouden doen, wanneer de ontwapenings
besprekingen te Genève tot weder-bewa-
pening van Duitschland zouden leiden. De2e
vraag in onbeantwoord gebleven.
Tegen het door de Fransche vertegen
woordigers te Genève voorgestelde contro
le-systeem hebben de Engelschen zich nog
veel scherper uitgesproken dan de Ameri-
kaansche gedelegeerden.
Ten aanzien van de geleidelijke afschaf
fing der landwapens heeft men weinig po
sitiefs bereikt, hoewel de kwestie uitvoe
rig is besproken, evenals het vlootvraag-
stuk.
In aansluiting op de conferentie deelde
Norman Davis, bij het verlaten van den
Quai d'Orsay mede, dat de onderhandelin
gen een vriendschappelijk karakter had
den. Op verschillende punten waren vor
deringen gemaakt, maar beslissingen wa
ren niet getroffen. Nieuwe besprekingen
liggen niet in de bedoeling. Daladier ver
klaarde tegenover Fransche persvertegen
woordigers, dat de Amerikanen en Engel
schen ongetwijfeld van goeden wille wa
ren.
DUITSCHLAND
HET TRANSFER-MORATORIUM.
Crediteuren moeten zich aansluiten.
„Financial News" zegt omtrent het Duit-
sche transfer-moratorium, Dr. Schacht
heeft den crediteuren den handschoen
toegeworpen. De houders van Duitsche lee-
ningen zouden goed doen, zich zoo spoe
dig mogelijk aaneen te sluiten, om zich te
waarborgen tegen onrechtvaardige inkrim
ping van hun rechten.
Duitschland bezit voldoende kapitaal,
om zijn buitenlandsche verplichtingen voor
na- te komen. Door de beschermings- en
steunmaatregelen voor zijn landbouw en
door het politieke ingrijpen in het normale
zakenleven, draagt het in zeer aanzien
lijke mate zelf de schuld aan de daling
van zijn export.
De „Daily Herald" schrijft, dat de Duit
sche regeering en dr. Schacht het oogen-
blik van de moratorium-afkondiging nu ge
kozen hebben, om de economische conferen
tie te noodzaken onverwijld tot onderzoek
van de kwestie der internationale comimer-
cieele schulden over te gaan.
De „Daily Telegraph" geeft uiting aan
de in de City ontstane vrees, dat bij de
behandeling der beide genoemde leeningen
politieke en tactische overwegingen een rol
hebben gespeeld. Men mag echter aan de
goede en eerlijke bedoelingen van dr.
Schacht niet twijfelen. Te Londen bestaat
de wil om begrip te toonen voor de moei
lijke positie van Duitschland. Anderzijds
zijn de crediteuren echter vast besloten
bun krachten niet uit politieke overwegin
gen te offeren.
De „Petit Parisien" schrijft in zake de
afkondiging van het Duitsche transfermora
torium, zoo wordt uit Parijs gemeld, dat
bet hier een door dr. Schacht voorbereide
Duitsche manoeuvre betreft, om Duitsch
land een sterk pressiemiddel te verschaf
fen voor de economische wereldconferentie.
„Duitschland zal zich op de conferentie
beroepen op de geringe gouddekking en op
de onmogelijkheid deviezen toe te wijzen,
ten einde te voorkomen, dat de douane
tarieven verlaagd moeten worden, want de
Duitsche industrie wacht slechts op een ge
legenheid, om de wereld met haar produc
ten te overstroomen".
Zwitserland op zijn qui-vive.
In den Zwitserschen Nationalen Raad
en in den Standenraad kwam gistermor
gen het Duitsche transfer-moratorium ter
sprake. Nadat in de commissie voor de
douane-tarieven de kwestie reeds bespro
ken was, namen de beide raden een reso
lutie aan, waarin den Bondsraad machtiging
werd verleend om tegenover staten, die het
vrije betalingsverkeer beperken, de Zwit
ser sofce belangen te beschermen door het
sluiten van overeenkomsten op korten ter
mijn.
Deze machtiging beteekent dat de re
geering in zulke gevallen niet slechts door
beperking van den invoer van goederen,
doch ook door alle andere geschikte eco
nomische of financieele maatregelen, in
het bijzonder door beperking van het beta
lingsverkeer naar deze landen, de Zwitser-
sche belangen kan beschermen.
Bondspresident Sohuthess verklaarde,
dat het Zwitserland, als een der grootste
credietgevers van Duitschland, niet onver
schillig kan zijn of het wel of niet rente
voor deze credieten ontvangt. Zwitserland
is een goed en koopkrachtig afnemer. Het
gaat daarom niet aan, dat het de gekochte
waren betaalt, doch zelf geen geld ont
vangt. Hij sprak dan ook de hoop uit, dat
te Londen overeenstemming ten gunste
van Zwitserland met Duitschland zou kun
nen worden bereikt.
DE GEZELLENDAG TE MUNCHEN.
Feestelijke openingsvergaderimj.
Donderdagavond is de katholieke gezel-
lendag te München geopend in de tentoon
stellingshal op de Theresienhöhe met een
groote demonstratie, waaraan behalve
door de leiders der gezellenvereenigingen
en de K. W. G. („Kolpings Wandernde Ge
sellen'') door duizenden gezellen werd deel-
geonmen.
Na een gemeenschappelijk gezongen lied
hield de landspresident Westner een toe
spraak waarin hij zijn vreugde erover uit
sprak, dat de Gezellenda-g te München
wordt gehouden.
Namens de stad München heette de op-
per-burgemeester Fiehler vervolgens de
aanwezigen welkom en plaatste in de rede,
welke hij hield, de twee levensrichtingen:
het materialisme en het idealisme tegen
over elkander, waarbij hij het materialisme
ten scherpste veroordeelde, daar dit slechts
leidt tot nijd, verdeeldheid en versplinte
ring, terwijl daartegen het idealisme voert
tot gemeenschap in het gezin en bovendien
tot volksgemeenschap bij wederzijdsche
waardeering en hoogachting.
Onder stormachtigen bijval meende spr.
tenslotte te mogen vaststellen, dat de ka
tholieke gezellenvereeniging niet de mate
rialistische opvatting huldigt.
Onder de tonen van een pittigen marsch
werden vervolgens de ongeveer 400 vaan
dels en vlaggen der deelnemende vereeni-
gingen de zaal binnengebracht.
De algemeene voorzitter Hürth verklaar
de in de feestrede, welke hij hierop hield
o.a. dat de wereldoorlog het duidelijkst de
kracht van het opvoedingswerk der ka
tholieke gezellenvereenigingen heeft bewe
zen.
Wij zijn, aldus spr., geen bestanddeel van
een andere partij. Ons geheele streven bij
ons werk in het openbare leven is slechts
erop gericht, den opbouw van ons vader
land den weg te effenen.
Vervolgens sprak Harth een woord van
welkom tot de vereenigingen uit Duitsch
land en het buitenland, waarbij het noe
men van de Oostenrijksche vereenigingen
met luiden jubel werd begroet.
„Wij hebben in Duitschland, aldus de
voorzitter, het groote feest van den arbeid
meegemaakt en wij danken de mannen die
ons dat gegeven hebben. Wij danken hen
ook voor den moed, welke zij getoond heb
ben bij den beroeps stand el ij ken opbouw
van ons volk. Niet in klasse- en partijstrijd
zal ons volk weder uiteengereten worden,
doch een eensgezind volk zal het worden
en blijven.
De vicaris-generaal van München, Buch-
weiser bracht de vergadering de groeten
over van Z. H. Em. kardinaal Faulhaber.
Nadat een aantal begroetingstelegram
men was voorgelezen, voerden nog een ver
tegenwoordiger van Danzig, die de trouwe
Duitsche gezindheid zijner geboortestad
uitsprak, een vertegenwoordiger van Oos
tenrijk, die de groeten van van Z. H. Em.
karinaal Innitzer overbracht en wees op
de eenheid van het geheele Duitsche volk,
vertegenwoordigers van Zwitserland, Neder
land, de Vereenigde Staten, Engeland en
tenslotte een vertegenwoordiger van het
Saargebied het woord.
Het voorstel van den secretaris-generaal
om een telegram aan rijkskanselier Adolf
Hitler te zenden, ten einde hem te danken
voor zijn opbouwenden arbeid ten dienste
van het volk en staat en een telegram van
hulde aan den rijkspresident, werd storm
achtig toegejuicht.
Met het zingen van het Deutschlandlied
werd de vergadering besloten.
De Nederlandsche gezellen, die deelne
men aan den gezellendag te München
zouden gisteren door den aartsbisschop
van Miinchen, Z. H. Em. kardinaal M. von
Faulhaber, in audiëntie worden ontvangen.
ENGELAND
NOG GEEN BESLUIT OVER BRITSCHE
BETALING.
Nota naar Washington?
Zooals bekend is de Britsche minister
raad uitgesteld tot gistermiddag in ver
band met de aankomst van de Amerikaan-
sche delegatie te Londen. De Britsche pre
mier MacDonald heeft gistermiddag ge
luncht met den Amerikaanschen minister
van buitenlandsche zaken en delegatie-lei-
der Cordell Huil. Daarna begon de minis
terraad, die volle twee uur duurde. De be
sprekingen gingen, zooals aangekondigd,
voornamelijk over de al of niet betaling
door Engeland van den termijn die 15 Juli
a^. vervalt. De ministerraad kon niet tot
een besluit komen en de beslissing werd
aangehouden tot de volgende week. Men
gelooft volgens Reuter dat vandaag of mor
gen een nota gezonden zal worden naar
Washington, waarin het standpunt van de
Britsche regeering over het schuldenvraag-
stuk uiteengezet wordt.
Engeland stelt gedeeltelijke
betaling voor.
Nader meldt Reuter dat als gevolg van
den Britschen ministerraad van gisteren
de Britsche ambassadeur te Washington
gemachtigd is om de Amerikaansche regee
ring een voorstel van zijn regeering voor
te leggen, waarvan d,e inhoud niet is be
kend gemaakt. Dit voorstel zou er echter
op neerkomen, dat Engeland bereid is op
15 Juli een gedeelte van zijn schuld te be
talen in afwachting van de beslissing die
getroffen zou worden bij te voeren onder
handelingen over het geheele schulden-
vraagstuk. Het spreekt vanzelf dat de Brit-
sche regeering liever uitstel van betaling
verkreeg van den geheelen termijn die zi
op 15 Juli schuldig is, maar men gelooft
te Londen dat de verleening van dat uit
stel onmogelijk is in verband met de open
bare meening in de Ver. Staten. 'Kbosevelt
heeft ook zijn moeilijkheden en de Britsche
regeering wil die niet opzettelijk verzwa
ren.
TS JECHO-SLO W AKI JE
MACHTIGINGSWET AANGENOMEN
IN TSJECH 0-SL0WA KI JE.
Heden de eerste noodverordening?
Donderdag is de door den premier ver
langde economische machtigingswet in on-
veranderden vorm door het huis van afge
vaardigden te Praag in tweede en derde
lezing aangenomen.
Tegen stemden de Duitsche, Hongaar-
sche en Slowaaksche oppositiepartijen als
mede de communisten. Reeds heden ver
wacht men de eerste noodverordeningen.
SPANJE
KATHOLIEK MADRID HULDIGT DEN
PAUS.
Naar de Madrileensche correspondent
van „El Mati" meldt, zijn zoowel de Spaan-
sche vei taling van de encycliek „Dilectis-
sima Nobis" alsook het jongste herderlijk
schrijven van het Spaansohe episcopaat
terstond na de uitvaardiging in honderd
duizenden exemplaren onder het volk ver
spreid.
Twee republikeinsche bladen publiceer
den tot dusver een uitvoerig uittreksel uit
de encycliek zonder commentaar. Eenige
radicale en socialistische bladen beant
woorden de protesten van het Vaticaan en
van het episcopaat op weinig nobele wijze,
terwijl daarentegen de minister van justi
tie het schrijden van het episcopaat, zoo
als men weet, „gematigd en hoffelijk'
noemde.
„El Debate" meldt, dat, zoodra de tekst
van de encycliek te Madrid bekend werd,
tal van personen zich naar de nuntiatuur
begaven, om in den persoon van den pau
selijken nuntius, mgr. Tedeechini, den H.
Vader te huldigen.
Op tweeden Pinksterdag hadden reeds
8000 personen hun handbeekening in de
daartoe op de nuntiatuur gedeponeerde
registers geplaatst.
Naar aanleiding van de promulgatie der
oongregatiewet publiceerde „El Debate"
don 6en Juni ail. een uitvoerig artikel over
de zg. „vervanging" van de onderwijsin
stellingen der Jesuieten door staatsscho
len. In dit artikel wordt o.a. erop gewezen,
dat de inrichtingen van hooger onderwijs,
welke weleer onder leiding der Jesuieten
stonden, o.a. ook het beroemde „Labora
torio psioológico-pedagógica" te Sarria van
de naar Nederland uitgeweken Spaansclie
Jesuieten, deels gesloten, deels in lagere
scholen veranderd zijn.
De regeering zag tot dusver geen kans
de professoren, die aan deze hoogescholen
doceerden, door anderen te vervangen.
In een deel van de vroegere colleges der
Jesuieten zijn reeds bestaande staatsin
richtingen van middelbaar onderwijs on
dergebracht. Het aantal leerlingen is daar
door echter dermate verminderd, dat het
onderhoud van deze instituten den staat
jaarlijks tien duizenden peseta's kost.
In de vroege Jesuieten-school aan de
„Plaza de Villa-sis" te Sevilla staan 21 lee
raren voor 70 leerlingen!
Het internaat van Ohamartin de la Rosa
telt thans nog maar zes studenten, terwijl
er onder de Jesuieten ruim 200 internen
studeerden.
Men heeft thans eenig idee, hoe het er
binnenkort in Spanje op onderwijsgebied
uit zal zien, als ook de scholen der andere
religieuss orden en congregaties door
staatsscholen zullen worden vervangen.
BUITENL. BERICHTEN.
OVERSTROOMINGEN IN
MANDSJOERI JE.
Oogst voor de helft verwoest
Overstroomingen hebben groote schade
aangericht in het landbouwgebied van
noordelijk Mandsjoerije, zoodat bijna de
helft van den oogst is verloren gegaan. Ten
einde de boeren te helpen heeft de regee
ring van Mandsjoekwo thans een leening
verstrekt van 10 millioen Chineesche dol
lars. De boeren zullen thans door den win
ter heen geholpen worden en men zal hun
geld geven voor het zaaien in het voor
jaar.
HITTERECORD IN DE V. S.
In het Midden-Westen der Ver. Staten
zijn thans ten gevolge van de hitte of door
verdrinking reeds 68 personen om het le
ven gekomen. Het was gisteren warmer
dan het sedert 1899 ooit op 8 Juni ge
weest is. De temperatuur steeg tot 91 gra
den Fahrenheit.
ZONNEWENDE-FEEST IN
DUITSCHLAND.
Op 24 en 25 Juni.
De Duitsche rijksminister van Binnen-
lansche Zaken dr. Frick heeft een oproep
gepubliceerd tot deelneming aan een „feejt
der jeugd". Hieraan zouden deelnemen alle
Duitsche scholen, jeugd vereenigingen, turn
en sportbonden, weer-bonden en andere na
tionale groepen, S.A., S.S., Stahlhelm, Kyff-
hauserbond, Hitlerjeugd e.d. Deze feestdag
jiiiiiimiiiiiMiiiiiMiiiiiMiiiiiiiiifitmiiiiimiu
heeft in den St. Pieter te Rome de Bis
schopswijding plaats van vijf Anamitische
priesters, bij welke wijding Chineesche bis
schoppen zullen assisteeren.
heeft in het St. Elisabeths-patronaat te
Amsterdam de negen en twintigste jaar
vergadering plaats van het Diocesaan
Kruisverbond in het Bisdom Haarlem.
organiseert de R-K. Athletiek- en Sport-
vereeniging „Rood Wit" te Leiden, ter ge
legenheid van haar eerste lustrum, Dioce
sane Atletiekwedstrijden.
organiseert de H. A. V. .Haarlem" at
letiekwedstrijden, welke wedstrijden te
vens zijn bedoeld als selectie voor even
tueels uitzending van Nederlandsche ath-
leten naar de Engelsche kampioenschap
pen op 7 en 8 Juli a.s.
12 JUNI
heeft' te Utrecht de officieele opening
plaats van den z. g. oranje-trein, den eer
sten Nederlandschen TentoonsteUings-
trein, welke geheel is ingericht met het
doel den verkoop van Nederlandsch Fa-
brikaat te bevorderen.
vangt te Londen de Economische We
reldconferentie aan, welke door Koning
George van Engeland met een rede zal
worden geopend.
INGEZONDEN STUKKEN
TER LIEFDE G0DS1
Katholieken van Leiden,
Het bestuur van de R. K. Vereenigïng
„Hulp in de huishouding en de Baby" richt
tot u allen bovenstaande bede: ter liefde
Gods, koopt allen Zondag een bloempje,
wanneer u dit bij het uitgaan der kerk
wordt aangeboden.
Weet, dat- uw dubbeltje aan velen uit
komst kan en zal brengen. Onze kas raakt
uitgeput; veel, zeer veel hebben wij de
laatste maanden moeten uitgeven aan hulp
in de huishonding en waschbehandeling,
gegeven daar, waar de moeder ziek was,
of te zwak om haar zware taak alleen le
vervullen; aan wiegen en baby-uitzetjes,
waar het nieuwe leven vol bange zorg, maar
toch vol liefde verwacht werd.
En willen wij de talrijke aanvragen om
hulp niet afwijzen, dan moet er uitkomst
komen.
Ter liefde Gods dan, koopt allen zon
der uitzondering een bloempje, ook al zal
dit voor velen uwer een offertje moeten
kosten. God zal het u vergelden, Zijn zegen
zal uw deel zijn!
Het Bestuur.
Adres penn.esse: Haarl.stroat 138a, Giro
nummer 173307.
is de „zomer-zonnewende", Zaterdag 24
Juni; er zal dan geen school zijn. 's Mor
gens hebben wedstrijden plaats tusschen
scholieren, 's middags tusschen hen die de
school hebben verlaten. Zondag 25 Juni
wordt het feest besloten met wandeltoch
ten.
Minister Friok wil hiervan een feest ma
ken, dat het geheele volk omvat, doch voor
al de plaatselijke organisaties voor
lichaamsoefeningen en de jeugdbonden
moeten voor de voorbereiding zorgen, in
samenwerking met nationale vereenigingen
en scholen. Burgemeesters moeten de be
trokken leiders bijeen roepen en de lei
ding opdragen aan een jeugdleider.
De bedoeling van het feest is, zoo wordt
verklaard, de Duitsche jeugd haar verbon
denheid te doen gevoelen, met natuur, volk
en vaderland, zoodat „zij haar trots op
ras, soort en geschiedenis gevoelt". Zang
en muziek, en volksdans zullen de wedkam
pen opluisteren en tenslotte zullen bij een
zonnewende-vuur alle deelnemers zich ver
eenigen. „Als op dien avond aldus dr.
Frick voor het eerst in de geschiedenis
van ons volk de geheele Duitsche jeugd bij
de vuren vergaderd is en het gezang ten
hemel stijgt, zal een vuur der liefde en of
fervaardigheid ontbranden, dat niet weer
uitgebluscht zal worden".
CIPIER ONTMOET GEDETINEERDEN
OP STRAAT.
Twaalf gestraften uit de gevangenis van
Valencia hebben kans gezien op opzien
barende wijze te vluchten. Vrienden van de
gevangenen hadden een meer dan 100 M.
lange onderaardsche gang gegraven, die
onder de gevangenis uitkwam. Hoe de ge
vangenen uit hun cel in den tunnel zijn
gekomen, staat nog niet vast. - Hun vlucht
werd pas na verscheiden uren door een
toeval ontdekt, toen een cipier in de na
bijheid van Valencia twee der ge vluchten
ontmoette. De gevangenen waren anar
chisten, die meerendeels tot lange straf
fen veroordeeld waren.
Dertig Turken op ezels door Europa.
Dertig Turksche mannen en vrouwen zijn
voornemens op ezels een rondreis te maken
door Europa. Zij hebben daartoe 60 ezels
gekocht op het eiland Prinkipo, het bal
lingsoord van Trotski, dat bekend is om
zijn teelt van deze dieren.
De Turksche toeristenbond heeft gewei
gerd hun behulpzaam te zijn. Niettemin
hopen de „ezeltoeristen" over eenige weken
naar Sofia te vertrekken.
