HONGAARSCH LEVEN.
24ste Jaargang
VRIJDAG 9 JUNI 1933
No. 7528
e £eidóclie(2o vxfimiï
DAGBLAD VOOR LEDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van bet tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur «o
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
met vurige paarden. Het schijnt gevaarlijk
te worden ook, want een afdeeling solda
ten, aangevoerd door een Hongaarsch of
ficier, zal ons vergezellen Langs de wie
len klimmen wij in de krakende voertuigen
en wij dekken ons toe met de schapen
vachten der Czikos.
Er is goed voor ons gezorgd.
Achter elkaar rennen de wagens nu
vooruit. Het gaat langs onbegaanbare we
gen, soms midden door het land, door
plassen, die op meren gelijken en waar de
wielen soms tot de assen doorheen gaan.
De mantels der Csikos zijn geen overbodige
weelde, de modder spat ons om de ooren.
Zoo komen wij na een lange tocht aan
de grens van Joego-Slavië.
De grenslijn is een weg, die tegelijk èn
Hongaarsch èn Joego-Slavisch grondge
bied is. Even verder loopt een droge, zeer
ondiepe sloot en onze geleider haalt para
graaf zooveel van het verdrag van Tria
non aan, waarin staat, dat een kanaal,
bevaarbaar voor zeeschepen, de grenslijn
vormen zalDat is hier, deze sloot
Vanuit de Joego-Slavische uitkijkpost
komt een officier aangebeend, die schijn
baar benauwd is, dat Hongarije beginnen
gaat zijn verloren gebied te heroveren.
De Hongaarsche officier beduidt zijn
soldaten wat achteraan te gaan. De vij
and mag geen bloed ruiken en incidenten
moeten vermeden worden.
De beide officieren begroeten elkaar
omdat het moet en op het vijandige af. De
Hongaar doet zijn best om vriendelijk te
zijn en zet de situatie uiteen. De Joego
slavische officier luistert geërgerd en
beent dan wat op en neer, tot de hatelijke
indringers dat zijn wij weer vertrok
ken zijn.
Het loopt af zonder bloedvergieten.
De barretjes brengen ons weer botsend
en hobbelend en modderspattend weg.
Wij verpoozen nog even onderweg in een
vriendelijke Csarda, waar brood en wijn
weer voor ons klaar staan en het broeder
lijk gejuich niet van de lucht is.
Dan keeren wij langs een anderen weg
naar Szeged terug.
Wij hebben de grens gezien en bij Joego-
Slavië nieuwsgierig door de ramen ge
gluurd.
Maar we prefeeren Hongarije....
NA DEN DOOD VAN FATHER
JAC. MEIJER.
Wie de schrijver is van het ontroerende
In Memoriam in de „Leidsche Courant
van 6 Juru IJ. op mijn confrater, Father
Jac. Meijer, ik weet het niet, maar hij zij
geprezen voor de treffende wijze waarop
hij zonder veel woorden heeft weten te be
schrijven het ie ven, het lijden en het af
sterven van dezen Missionaris.
„Lieve Jezus, mag ik nu nog niet ko
men?"
Ach ware ik een Guido Gezelle om op
dezen zuiveren draad te kunnen voortwe-
venMaar misschien zou zelfs deze niet
gedurfd hebben en dien éénen kreet ais
een hoofdstuk op zichzelf in zijn bundels
opgenomen hebben.
„Hij is nu mogen komen....", zegt de
schrijver.
Zusters van St. Elisabeth, hebt ge in uw
dat ik in het bijzonder denk bij het schrij
ven van deze paar regels:
Jarenlang ben ik getuige geweest van
uw opoiierenden geest, uwe lieielijke op
gewektheid bij het verplegen van velen
mijner familieleden, vrienden en kennis
sen, maar nooit werd ik meer getroffen
dan door uwe.... moederlijke.... ja, ik
kan het niet anders noemen, uwe moeder
lijke zorgen voor Father Meijer.
Zusters van tS. Elisabeth, hebt ge in uw
bescheidenheid een bescheidenheid wel
ke de schrijver van het In Memoriam ge
respecteerd heeft, maar welke ik geweld
moet aandoen hebt ge ooit beseft we.k
een steun, welk een geestelijke steun voor
al, ge voor dien afgemartelden Mill-HiJl-
Miss-ionaris geweest zijt? Hebt ge ooit be
vroed welk een dankbaarheid, welke
gloeiende erkentelijkheid er brandde in het
hart van dien vergrijsden, weggeteerden
Priester-lijder?
In de dagen toen hij reeds lag te ster
ven, zag ik hem in ©en oogenblik van op
leven uw hand grijpen en ze vasthouden
als een kind, dat vertrouwvol, als een be
scherming, de hand van zijn Moeder pakt.
Zusters van St. Elisabeth, er is gedu
rende die lange lijdensjaren een zegen ovor
u en over uw huis gegaan, en ge hebt dien
zegen niet aan u laten voorbijgaan.
Met de intuitie, aan uw feeder© reli
gieuze-zielen eigen, hebt ge gevoeld, van
den beginne af, dat ge den Meester nooit
beter zoudt kunnen behagen dan door bij
zondere toewijding aan Zijn gepijnigden
Apostel.
Zusters van St. Elisabeth, er is een ze
De herders van het Hongaarsche land bereiden, gehuld in
hun schilderachtige kleeding, hun primitieven maaltijd.
Hoewel in de meteorologische annalen
van Nederland perioden van mooi weer te
vinden zouden zijn, die langer hebben ge
duurd dan de nu nog niet geëindigde komt
het toch in ons klimaat niet dikwijls voor,
dat het weer een paar weken zoo zonnig
en droog blijft als het nu is geweest. De
algemeene meteorologische omstandighe
den in een groot gebied rondom moeten
daartoe buitengewoon gunstig zijn. Dit is
tot nu toe het geval geweest. Ongetwij
feld is dat alleen mogelijk geweest tenge
volge van buitengewone en zeer stabiele
weerstoestanden in de ons omringende we-
relddeelen en wij mogen daarbij aanne
men. dat de neiging tot stabiel en mooi
weer niet spoedig geheel zal ophouden te
bestaan, ook al kunnen min of meer locale
storingen een kort durende weersverslech-
tering brengen.
In het midden der week kwam in de
lucht z.. eenige werking, d.w.z. de hemel
bleef niet meer geheel helder, er begon
nen zich wolken te vertoonen. Deze kun
nen den indruk gevestigd hebben, dat sto
ringen ophanden waren, die een einde zou
den kunnen maken aan het zeer mooie
weer. Inderdaad dreigde een kleine sto
ring in het Westen, die echter gaandeweg
uitstierf Daar zich vanaf Donderdag een
nieuw gebied van hoogen druk ten Westen
van Ierland ontwikkelde, valt voor een
uit het Westen komende storing niet t©
vreezen. Wel zal de ontwikkeling van dien
hoogen druk samengaan met iets koeler
weer maar niet met regen, in het ongun
stigste geval met toenemende hooge be
wolking.
Boven Frankrijk bevindt zich echter nog
een vlakke depressie, die Donderdag nog
iets in beteekenis was toegenomen. Het
BINNENLAND.
Onze lange golf van 1875 M. in gevaar.
(Radio 3de blad).
is echter niet waarschijnlijk, dat deze veel
invloed op het weer bij ons zal krijgen
omdat zij in haar beweging Noordwaarts
niet door de overheerschende droge lucht-
stroomen ondersteund wordt. Het is dus
wel zeer waarschijnlijk, dat wij bij den
vreek-overgang nog zeer mooi, doch wel
licht iets koeler weer zullen hebben. Ge
heel in het Zuiden en Zuidoosten van ons
land is de kans op onweer iets grooter.
DE NOODTOESTAND IN DE TEXTIEL
INDUSTRIE.
De besturen van de textielarbeidersorga-
nisaties „St. Lambertus", „De Eendracht"
en „Unitas" kwamen heden in gecombineer
de vergadering bijeen ter bespreking van
den noodtoestand welke in de textielin
dustrie heerscht. Eenstemmig waren de be
sturen van oordeel, dat een krachtige actie
dient gevoerd te worden, om de regeering
te bewegen maatregelen tot verbetering te
nemen.
Over de vraag op welke wijze van re-
geeringswege steun verleend dient te wor
den, en hoe de actie daarvoor kan wordon
gevoerd, werd oveneens overeenstemming
verkregen.
Getracht zal worden met andere belang
hebbende groepen contact te verkrijgen, om
zoo mogelijk deze actie gezamenlijk te voe
ren.
EEN OVERZICHT IN DEN ST. PIETER TE ROME TIJDENS DE HEILIG VER
KLARING VAN ANDR HUBERT FOUR NET, WELKE PLECHTIGHEID DOOR
80.000 PERSONEN WERD BIJGEWOOND.
Szeged, monument van
Trianon
EEN PRAEHISTORISCH
TRAMMETJE
Op de grens van Joego-Slavië
Wij gaan kennis maken met Szeged, de
tweede stad van romo-Hongarije, nu lig
gend op de grens van Joego-Slavië.
Szeged is een stad van 140.000 inwoners
met veel moois en waardevols aan cultuur
en kunst.
Maar dat mooie en waardevolle kost
geld en Hongarije is arm. En er is moderne
kunst en nieuwe cultuur, die millioenen ge
kost heeft. Hoe klopt dat?
Op het prachtige plein in 't midden der
stad, omsloten door de lange galerijen der
universiteit, versierd met borstbeelden
van beroemde Hongaarsche persoonlijkhe
den, staat ook de groote nieuwe votiefkerk
die vijf millioen pengö heeft gekost en
eerst twee jaar geleden is gebouwd. En
Hongarije is arm. Wij verstaan dat aldus.
Zooals wij in volgende artikelen nog nader
zullen uiteenzetten vecht heel Hongarije
van jong tot oud voor het herste] van het
duizendjarige Rijk. Hongarije heeft bij den
grooten wereldoorlog, dien het niet wilde,
het meest geleden, want het verdrag van
Trianon ontnam Hongarije twee derden
van zijn grondgebied en juist de beste en
rijkste en vruchtbaarste gedeelten, die aan
Servië, Roemenië en Tsjecho-Slowakije
werden toegewezen. Van 21.000.000 men-
schen slonk het inwonerstal van Hongarije
tot 2 millioen. Hongarije bleef niets dan
een uitgestrekte vlakte van bouwland en
poesta met in 't geheel drie groote steden,
Budapest, Szeged en Debrecen.
En dit is de oorzaak van de armoede van
dit volk, wien al zijn rijkdommen van bos-
schen, mijnen en industrieën ontnomen wer
den.
Nu vecht Hongarije voor herstel van zijn
duizend-jarig Rijk en het weet, dat het bij
de aanspraken op zijn rechten zijn cu tuur
zal moeten laten gelden, dat de cultuur
van het duizendjarige Rijk ©en gewichtig
argument in dezen strijd om herstel betee-
kent. Men mag bij het aanspraak maken
op aloude rechten niet met het argument
komen, dat Hongarije niet cultureel ge
noeg zou zijn om weer zooveel menschen
en zoovee] grondgebied binnen zijn grenzen
te vereenigen. Ook al heeft men eerst ge
tracht door het verdrag van Trianon deze
cultuur van het duizendjarig Rijk te ver
nietigen.
Daarom wordt in arm Hongarije gezorgd
voor wetenschap en kunst. Daarom "bouw
de men een votiefkerk in Szeged, met ©en
overvloed van marmer en kostbare mo-
zaïken, daarom verrees er een Universiteit
in Debrecen, die in inrichting een voor
beeld mag heeten voor iedere Europeesche
Universiteit. En zoo brengt arm Hongarije
de zwaarste offers tot verheffing van zijn
cultuur, uiteindelijk tot herstel zijner rech
ten.
Er staan in Hongarije tal van monumen
ten, die herinneren aan de ondergang van
het duizend-jarige Rijk na den grooten
F"
wereldoorlog Het grootste monument is
deze stad: Szeged.
Later zal ik U hiervan meer vertellen,
want het is treffend te ervaren, hoe iedere
Hongaar, van jong tot oud, spreekt en
denkt over het onrecht, dat roet het Ver
drag van Trianon Hongarije is aangedaan.
Morgen zal men ons met eigen oogen
laten zien, hoe willekeurig de grenzen bij
het verdrag van Versailles getrokken zijn.
Het wordt een interessante tocht. Wie
zijn leven lief heeft, blijve thuis, is het
parool. Niemand denkt er aan dezen goe
den raad op te volgen.
Het schijnt om een goede en duide
lijke Hol andsche uitdrukkelijk te gebrui
ken hier aan de grens nogal eens hom
meles te zijn. De Joego-Slaven hebben en
kele honderden meters over de grens een
uitkijktoren gebouwd en daar een post van
soldaten gevestigd, aangevoerd door een
slanken officier, met wien wij aan de grens
ongewild kennis zullen maken.
De tocht er heen is bijster interessant.
Het eerste gedeelte wordt afgelegd per
autobus, totdat wij ergens staan, verloren
midden in het vlakke land. Rondom ons
slechts de verre horizon. Het eenige, wat
hier-te zien is, is nog tamelijk onwezenlijk.
Het is een oud stoomtrammetje, dat waar
schijnlijk speciaal voor ons uit het mu
seum is gehaald. Het ziet er uit als een
verre voorvader van de oude Bello.
Maar dan een voorvader aan
wien het nageslacht ontgroeid is. Zelfs
voor een conducteur is gezorgd, hoewel wij
niets behoeven te betalen en er dus niets
te knippen valt.
Dat hindert echter niet, 't is nu ten
minste net echt.
Wij stappen in, zoo maar ergens mid
den in het wijde land en wij zijn be
nieuwd teneerste of het vehikel ook rijden
kan en ten tweede of de machinist den
weg za] kennen. Want hier zal hij wel
nooit gereden hebben.
En ja, het instrument verplaatst zich
blijkbaar zelfs zonder al te veel inspannwig
en moeilijkheden.
In de wagen waarin wij vertoeven, staan
de banken wat schots en scheef geconstru
eerd en er is zelfs zoo'n hooge, vreemde
Hongaarsche kachel, die de meeste plaats
inneemt en waarvan de pijp door de zol
dering steekt.
Een Szegeder-autoriteit, die naast ons
zit het is een gymnasium-leeraar in
ruste blaakt van ijver om ons bekend te
maken met de situaties aan de Joego
slavische grens.
Hij haalt een ma-p te voorschijn met
foto's en vertelt ons aan de hand daarvan
van een huis, waar de grens doorheen
loopt, zoodat 's nachts, als 't gezin slaapt,
Pa en Moe Hongaren zijn, de kinderen
Joego-Slaven en de meid nog wat anders
is. Dit laatste is natuurlijk maar journa
listieke fantasie, maar indien het U een
idee geeft "an vreemde grenssituaties, is
deze fantasie toch zeer wel op haar plaats.
In een grensdorp, dat ergens in deze
vreemde streken liggen moet, schijnen al
lerlei volken te wonen, Hongaren. Kroaten,
Roemenen en Serviërs bijeen.
Dat is de oplossing der minderheden-
kwestie.
Het trammetje stopt, nu werkelijk bij
iets, dat op een station lijkt en nu komt
het interessantste van de reis. Vierwie
lige karretje0 staan er klaar, bespannen
HET WEER OP ZONDAG.
Onbevredigende slotzitting te Genève.
Japan steekt een spaak in 't wiel. Op 3 Juli
komt de Ontwapeningsconferentie weer bij
een. (2de blad).
HET MOOIE, DROGE WEER HOUDT
AAN DOCH WORDT MISSCHIEN
IETS KOELER.
Duitschland betaalt voorloopig zijn par
ticuliere schulden niet. (2de blad).
Regeeringscrisis in Spanje. (2de blad).
Dit nummer bestaat uit VIER
bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
gen over uw persoon, uw Congregatie, over
uw arbeid in Leiden neergedaald....
Dien zegen hebt ge u niet laten ont
gaan
Er is een zegen met lijdende Priester-
lippen over u uitgesproken.
Er is een zegen uit stervenden Missona-
ris-mond over u uitgekreund.
Manèat semper. Die zegen blijve met u
voor altijd.
Father LEFEBER.
Hoorn 8 Juni 1933.
