iPREl
IRC
24ste Jaargang
MAANDAG 15 MEI 1933
No. 7508
S)e Ccid<K^(£fou^a/rit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 oent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f2.60 per kwartaal
franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zóndagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trokkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
V Liberalisme en socialisme.
Dr. Colijn is niet geslaagd in zijn pogen,
om een zoogenaamd nationaal
ministerie te vormen.
Over deze mislukking zullen wij hier
niet uitweiden. Wij willen er alleen even
op wijzen, dat, indien deze opzet van den
heer Colijn, wèl gelukt zou zijn, voedsel
zou zijn gegeven aan een geheel verkeerde
mcening, welke nog hier en daar heerscht,
ook onder de katholieken-zelf.
Wij bedoelen de meening, dat wij, katho
lieken, minder principieel tegenover hot
Liberalisme zouden staan als tegenover het
Socialisme.
Deze meening berust op een gebrek aan
kennis,hetzij van de katholieke beginselen,
hetzij van de liberale princiepen, hetzij van
beiden
Zeker, wij staan niet altijd zoo ver van
een getemperd liberalisme af als van een
consequent socialisme. Maar, van den an
deren kant, is het even waar, dat wij niet
altijd zoo ver afstaan van een hervormd
socialisme als van een stijl-doorgevoerd
liberalisme.
Maar: het Liberalisme is voor ons vol
strekt niet minder onaanvaardbaar als
het Socialisme.
En, indien do R. K. Staatspartij had
deelgenomen in een Kabinet waarin wèl
liberalen maar géén socialisten zitting had
den, dan zou aan de hier bedoelde geheel
verkeerde meening, zooals we zeiden, voed
sel zijn gegeven.
Wij zeggen natuurlijk niet, dat daarom
de R. K. Staatspartij zioh tegen de vorming
van een zoogenaamd nationaal ministerie
moest verzetten. Natuurlijk niet.
Wij bedoelen voor heden niets meer dan
een enkele losse opmerking te maken bij de
mislukking van het eerste? plan-
Colijn.
V Geen „kleinzielige critiek en
gekanker"
In zijn wekelijksöh artikel in de „Msbd."
vraagt prof. dr. Féron j.l. Zondag de aan
dacht voor wat hij noemt een „angstwek
kend probleem", n.l. dit:
„hoe vormen wij het aangroeiend kind,
dat geen ander onderricht in zijn ge
loof en godsdienst heeft gehad dan
den school-catechismus, die intusschen
al voor een groot deel vergeten werd,
tot een jongen katholiek, die genoeg
weet en voldoende gevormd is om met
zich zelf en met alle gevaren-van-bui-
ten klaar te komen zonder hopelooze
struikelingen
En hij merkt dan verder op, dat het bij
iederen weldenkende toch vast moest
staan, dat onze instellingen van jeugdvor
ming broodnoodig zijn. En alle
ouders, die in dit opzioht in aanmerking
komen, moesten, zoo zegt de schrijver, echt
bewust zijn van hun plicht, om hun kind
van deze noodzakelijke hulpvorming niet
verstoken te laten blijven.
En hij roept vooral de „leidende groepen''
op, om het volle pond van haar waardee
ring te gaan betalen aan de godsdiensti
ge noodzakelijkheid van voortgezet onder
wijs en rijpere jeugdvorming, om te be
sluiten:
„De zielsbehoefte van een massale jeugd
veroordeelt hier alle onderschatting en
vonnist met bitteren ernst alle kleinzielige
critiek en gekanker". Bescheidenlijk aaa
enkelen ter overweging voorgehouden I
De directeur eener bekende onderneming,
welke ook in het afgeloopen jaar druk ge
adverteerd heeft, liet zich als volgt uit:
„Wij hebben zulke goede resultaten be
haald, omdat wij in meer en niet in
minder adverteeren gelooven, wanneer
het in zaken slap is". De reclame, ver
e t a n d i g volgehouden, bereikt juist in
slappen tijd veel resultaat 1
BINNENLAND
TOENEMENDE NOOD IN DE
TEXTIELINDUSTRIE.
ONTSLAG EN LOONSVERLAGING.
De directie van de Koninklijke Stoom
weverij te Nijverdal, die altijd op zeer goe
den voet met haar personeel stond, heeft
dezer dagen een fabriekscommissie bij
haar ontboden en haar medegedeeld, dat
het niet mogelijk is gebleken de Japan-
sche concurrentie 't hoofd te bieden. Het
kon niet lailger ontkend worden, dat Ja
pan de markten, die door de Nijverdal-
sche fabrieken van goederen werden
voorzien, zoo goed als geheel had veroverd
Het gevolg daarvan is, dat de directie zich
genoodzaakt heeft gezien om ongeveer
tweehonderd man van haar toch al sterk
ingekrompen personeel het werk op te
zeggen. Voor zoover het nog mogelijk
was, zou getracht worden, het bedrijf aan
den gang te houden, doch er viel op niets
meer te rekenen.
Zooals wij reeds aankondigden, zou
bij een aantal spinnerijen te Enschede een
nieuwe loonsverlaging zijn te verwachten.
Zaterdagochtend werden do ongeveer
1600 arbeiders van een vijftal fabrieken
„verrast" met de volgende aankondiging:
„Door de buitengewoon ongunstige om
standigheden, waarin haar bedrijven ver-
keeren, zien de directies der N.V. „Ka
toenspinnerij de Bamshoeve", „Enschede-
sche Katoenspinnerij", Spinnerij „Ooster-
veld", „Spinnerij Roombekk' en Spinnerij
Tubantia v.h. B. W. en H. ter Kuile" zich
tot hun spijt genoodzaakt de loonen van
de bij him resp. vennootschappen in dienst
zijnde arbeiders met 10 pet. te verlagen.
Bij elk der bovengenoemde ondernemingen
zal deze verlaging ingaan gelijk met den
eersten dag van de loonweek, die na
29 Mei a.B. een aanvang neemt."
MEER ARBEIDERS AAN HET WERK.
Een rapport der Mij. voor
Nijverheid en Handel.
De commissie, die door het hoofdbe
stuur van de Nederlandsche Maatschappij
voor Nijverheid en Handel is benoemd
om een onderzoek in te stellen naar de
mogelijkheid een verzachting van de na-
deelen der werkloosheid te bereiken door
vrijwillige verdeeling van het werk ove*
een grooter aantal arbeiders, is in haar
rapport tot de volgende conclusie geko
men:
Als haar conclusie wil de commissie
nogmaals naar voren brengen, dat, terwijl
zij zich ernstig verzet tegen dwingende
wetelijke maatregelen, het naar haar mee
ning noodzakelijk is om, waar dit eenigs-
zins mogelijk is, een systeem van verdee
ling van het werk over meer arbeiders
vrijwillig in te voeren; tcrwille van die
arbeiders, die hierdoor uit hun werkloos
heid verlost zouden kunnen wordenter-
wille van de maatschappij waar de groote
werkloosheid een demoraliseerend ele
ment isterwille van de ondernemingen,
in welker belang het is in de toekomst
over geoefende en geschoolde arbeiders
te kunnen beschikken.
De uiteenloopende verhoudingen in de
verschillende bedrijfstakken en onderne
mingen maken het noodzakelijk, dat de
regeling van een dergelijk systeem aan
gepast wordt aan de eischen van het be
drijf.
Het verdient aanbeveling om, waar dat
mogelijk is, door een wachtgeldregeling
de met verkorten werktijd werkende of
tijdelijk werkelooze arbeiders verbonden
te houden aan de onderneming, en op
deze wijze een aanvulling te geven op de
door werktijdverdeeling te zeer vermin
derde loonen. Om dit practisch op ruimer
schaal mogelijk te maken zou echter een
verhooging van de door de overheid in
deze regeling uit te koeren subsidie nood
zakelijk zijn. Hierdoor zou een verminde
ring van de als werkeloosheidsondersteu
ning uit te keeren bedragen verkregen
kunnen worden.
Ook is een wijziging in de bepalingen
der werkeloozenkassen gewenscht, waar
door het uitkeeren van aanvullenden steun
wordt mogelijk gemaakt, wanneer b.v. lan
ger dan 32, doch minder dan 40 uur zou
gewerkt worden.
Bijzondere aandacht zal moeten wor
den besteed aan de jeugdige werkeloozen
en aan jongens, die hun intreden in het
leven van den arbeid nog moeten doen.
Het ie van het grootste belang eerstbe-
doelden zooveel mogelijk bij het bedrijfs
leven betrokken te houden, en een zoo
groot mogelijk aantal jongens in dienst te
nemen, zoo noodig voor halve dagen of in
„rouleering", om vooral jonge menschen
zooveel mogelijk té bewaren voor den ver
nietigenden invloed der werkloosheid.
Hierin rust op de ondernemingen een ern
stige sociale verplichting.
R. K. HANDELSREIZIGERS EN
WERKLIEDENVERBOND
Een studiecommissie I
In de algemeene jaarvergadering der R.
K. Vereeniging van Handelsreizigers en
Handelsagenten „St. Ohristoffel", Zater
dag te Utrecht gehouden, werd de kwestie
al of niet aansluiting bij het R. K. Werk
liedenverbond besproken.
Tenslotte werd op voorstel van het hoofd
bestuur besloten een commissie te benoe
men van zes leden, >an wie drie voorstan
ders en drie tegenstanders van aansluiting.
Eenige afdeelingsvoorstellen om tot on
middellijke aansluiting te besluiten wer
den ter vergadering ingetrokken.
Bovengenoemde commissie zal circa 1
Aug, rapport uitbrengen, dat aan de af-
deelingen ter bestudeering wordt toege
zonden.
Later zal 'n buitengewone algemeene
vergadering worden gehouden om een de
finitieve beslissing over dezo kwestie te
nemen.' In de commissie werden benoemd
de heeren Van Angeren, Corpeleyn en Ruyg
(vóór aansluiting), en de heeren Kokshoorn,
Koelkorst en Broeckx (tegen aansluiting).
PER AUTOBUS OVER DEN AFSLUIT
DIJK.
De dienst wordt voorioopig onderhouden
met licht materieel.
Wij zijn verheugd, dat we thans den
dienst over den afsluitdijk kunnen begin
nen, nu alle voorbereidende werkzaamheden
achter den rug en de noodige concessies
en goedkeuring verleend zijn, aldus zeide
de directie van de A. T. O. ons, toen wij
haar vroegen om een en ander mede te dee-
len omtrent de werkwijze bij den autobus
dienst over den afsluitdijk, die Dinsdag 23
Mei aanvangt.
Onder de aanzienlijke uitbreiding, welke
de A. T. O. aan "haar wagenpark heeft ge
geven, behooren ook ze-s nieuwe Sauror-
reiswa-genB, elk plaats biedend aan 33 per
sonen. Dit reiswagenmaterieel is buitenge
woon geëigend voor het rijden van groote
afstanden. Wij betreuren het slechts, dat
de A. T. O. niet aanstonds bij de opening
van den dienst met dit voortreffelijk mate
rieel kan gaan rijden. De toegangswegen
tot den afsluitdijk zijn namelijk nog niet
gereed en wij vreezen zelfs, dat het wel
najaar zal worden vóór men hiermede ge
heel klaar is, zoodat het zwaarder reisma-
terieel eerst dan op den dijk in den dienst
zal kunnen worden gebracht.
Voorioopig zijn wij dus wel verplacht
met kleiner en liohter materieel den auto
busdienst te onderhouden. Eiken dag wor
den zes ritten heen en zes ritten terug ge
maakt, met uitzondering van den Zondag;
dan worden slechts twee ritten heen en
twee ritten terug gereden, aangezien men
in Friesland bezwaar heeft gemaakt te
gen een meer uitgebreide dienstregeling op
Zondagen. Nu de reizigers dientengevolge
in zekeren zin gehandicapt zullen worden
heeft de A. T. O. een zoodanige regeling
wat betreft de Zondag-retourbiljetten ge
troffen, dat deze ook voor den trein geldig
zijn. De terugreis op elk retourbiljet kan
dan naar keuze van den reiziger per auto
bus óf per trein en wel dagelijks met den
dienst Enkhuizen-Stavoren. «Tel."
CONGRES VAN DF. A R. K. A. TE
DEN BOSCH.
Vrijdag en Zaterdag werd te 's-Herto-
genbosch in het Oranje Hotel de dertien
de jaarvergadering gehouden van de Lan
delijke Groep Gemeente-ambtenaren
(Groep VI) onder voorzitterschap van den
heer Thijssen te Tilburg.
De bijeenkomst was druk bezocht door
ambtenaren uit alle oorden van het land.
In zijn openingsrede liet de voorzitter
een somberen toon hooren over het feit,
dat vermindering van salarissen altijd
maar weer de begrootingen ook der ge
meenten sluitend moet maken. Spr.
wenschte de gedachte verbreid te zien,
dat er toch ook eens wat anders dan ver
mindering van salaris moet worden uitge
dacht.
De voorzitter hield een rede, gewijd aan
de nagedachtenis van het overleden be
stuurslid, den heer Jansen, te Eindho
ven, door de leden staande aangehoord.
Eenige oogenblikken van stille herden
king volgde met een kort gebed voor de
zielerust van den verdienstelijken overle
dene.
Jaarverslag en begrooting, reeds opge
nomen in het orgaan van 11 Februari,
werd goedgekeurd.
Het bestuursbeleid werd na nogal veel
critiek ten slotte goedgekeurd.
Als bestuursleden werden herkozen de
aftredende leden de heeren W. J. van
Dijk F. A. J. van Grientvcn, J. Koot en
H. W. Michels, mede door Utrecht en
Amsterdam voorgesteld.
Als afgevaardigde naar de in 1933 te
houden congressen werd benoemd de heer
J. H. Martin, als plaatsvervanger de heer
H. W. Michels.
Besloten werd de volgende jaarvergade
ring te houden te Deventer.
De Bossche afdeeling bood den congres
sisten een aangenamen avond aan, waar
op door den heer Albert Cuper een lezing
werd gehouden over de Vredespolitiek van
Stresemann.
Zondag word de dag ingezet door het
bijwonen der H. Mis, welke in de kathe
drale basiliek van St. Jan aan het Mei-
altaar der Zoete Lieve Vrouwe werd op
gedragen voor de levende en overleden le
den der A.R.K.A.
Om 10 uur werden de beraadslagingen
hervat.
EEN VAKVEREENIG1NG VOOR
KATHOLIEK MARINE-PERSONEEL.
Te Den Helder ia opgericht een mili
taire belangen vereeniging op katholieken
grondslag ter behartiging van de mot de
militaire positie verband houdende belan
gen van het Katholieke Marinepersoneel.
Deze vakvereeniging van Katholiek Marine
personeel ia geheel overeenkomstig de Mi-
nisterieele resolutie van 18 April 1933 in
gericht.
In deze oprichtingsvergadering werd het
Reglement der Vereeniging behandeld en
aangenomen. Bisaoboppelijke en daarna Mi-
nisterieele goedkeuring zal op djt Regle
ment worden aangevraagd.
Ook zal oogenblikkelijk vergunning wor
den gevraagd voor het samengaan van
meer dan één categorie in een vereeniging.
Het Hoofdbestuur werd samengesteld
als volgt: Maj. der Marns. C. P. J. Stikkel-
man en sergt. schrijver A. van Rooy als
leden, terwijl het Hoofdbestuur de machti
ging ontving, nog enkele personen als lid-
H-. B. aan te zoeken.
In afwaohting van een nadere goedkeu
ring door den Minister van Defensie werd
besloten, gebruik te maken van do diensten
van een niet-mililair Raadsadviseur waar
voor de heer A. W. P. Angenent, journalist
te Den Helder, werd aangezocht en bereid
gevonden.
De oprichtingsvergadering word bijge
woond door den Vloot-aalmoczenior H. J.
M. AlinJc.
Algemeen Secretariaat van G. en W.
Men schrijft ons:
Dc algemeene vergadering voor de bij
het algemeen secretariaat van vereeni
gingen G. en. W., R. K. Volksuniversi
teiten en soortgelijke lichamen aangeslo
ten vereenigingen, wordt dit jaar gehou
den op 27 en 28 Mei a.s. in Casa Nova
op de H. Landstichting te Nijmegen, in
navolging van het vorig jaar zoo uitste
kend geslaagde Weekond.
De belangrijkheid van do te behande
len onderwerpen mag voorzeker een
groote opkomst van afgevaardigden der
aangesloten vereenigingen doen ver
wachten.
Behalve jaaroverzichten van secreta
ris en penningmeester komon aan de
orde een bespreking over regionale be
spreking van de wijze, waarop de ver
eenigingen filmavonden kunnen organi-
seeren, do samenwerking van vereeni
gingen G. en W. en dergelijko niet de
R. K. Leeszalen en de organisatie van
tournée's van buitenlandsobe sprekers.
Een rondgang over de H. Landstichting
zal dit Weekend besluiten.
Een dergelijke bijeenkomst is van
groote waarde voor dc R. K. cuituieele
vereenigingen en om die reden wordt
zeker gerekend op nog grooter deelne
ming dan het vorig jaar, toen het aan
tal afgevaardigden een niet Verwacht
aantal bereikte.
Goedkoope trein.
Op Hemelvaartsdag (25 Mei) gaat er
een goedkoope trein 2e en 3e klasse van
Den Haag s.s., Voorburg, Rotterdam
Maas, Gouda, Leiden, Alphen a. d. Rijn,
Bodegraven en Woerden naar Arnhem
en Nijmegen en terug.
Men zie de advertentie in dit nummer.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
KERKNIEUWS
PROVINCIAAL DER PATERS
REDEMPTORISTEN OVERLEDEN.
Hedennacht is in het St. Canisius-Zie-
kenhuis te Nijmegen overleden de hoog
eerwaarde pater Ludovicus Wouters, Pro
vinciaal der Paters Redemptoristen, die de
laatste jaren in het klooster Nobo, dat door
hem gesticht ia, te Nijmegen vertoefde.
Pater Wouters werd in 1864 geboren,
priester gewijd in 1888 en werd in 1927
tot Provinciaal gekozen. Do begrafenis
heeft Donderdag aa. op De Nebo plaats
BUITENLAND.
De discussies te Genève uitgesteld tot
Donderdag. (1ste blad).
De rede van Hitier voor a.s. Woens
dag. (1ste blad).
De Spaansche Congregatie-wet. (2de
blad).
De Japansche troepen naderen Peking.
"(lste blad).
BINNENLAND.
Overleden is de hoogeerw. pater L.
Wouters, provinciaal der paters Redemp
toristen. (Korkn., lste blad).
Ontslag en loonsverlaging in de textiel
industrie. (lste blad).
Doodelijke verkeersongelukken te Ede
en Amsterdam. (Gem. Ber. 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De missie-finale te Delft bracht een 31
overwinning van het Haarlemsch elftal op
Den Bosch. (2de blad).
De hockey wedstrijd NederlandDuitsch-
land eindigde in een 44 gelijk «pel (2de
blad).
Bob Maas voor de derde maal Ned. kam
pioen der 12 Voetsjollen (2de blad).
Noord-Noderland wint den voetbalwed
strijd van Noord-Duitschland (2do blad).
In de kampioenscompetitie K. N. V. B.
winnen Feyenoord en P.S.V. De span
ning neemt toe. (2de bLad).
H.F.C. en H.V.V. winnen de degradatie
wedstrijden in het Westen. (2de blad).
Verkenningstochten rond het IJsselmeer.
(3de blad).
Donkersteeg, Lèiden, tfij/oon 1322
I N°PAÏi STEUySCHOENEN
EN HET LEE* IS GELEDEN!
Ge kunt een zaak ruïneenen door wleoh-
te reclame of minderwaardig drukwerk,
evenale een auto verknoeid kan worden
door slechte smeerolie.
BUITENLAND
ONTWAPENING.
DE GENEEFSCHE DISCUSSIES.
Tot Donderdag uitgesteld.
Na raadpleging van het. kleine bureau
der ontwapeningsconferentie heeft Hen
derson Zaterdagavond besloten dc be
langrijke bijeenkomst van de algemeene
commissie, waarin de discussies over de
kwalitatieve ontwapening van het oorlogs
materiaal der landmacht zouden beginnen,
uit te stellen van Maandag tot Donder
dag. De redenen voor dit uitstel zijn
eenerzijds het plotselinge vei trek van Na-
dolny naar Berlijn, waar Hitler hein wil
raadplegen alvorens hij zijn rede in den
rijksdag over dc ontwapeningsconferentie
zal uitspreken en anderzijds de wensch
van Frankrijk en andere deiegatics om de
rede van Hitler in den rijksdag af te
wachten, alvorens een oordcel te. vellen
over het gedeelte van het out c -convcn-
1 tie van MacDonald, dr-t op hei. oorlogs-
materiaal der landmacht betie' Ling heeft.
Het besluit van Henderson om dc ver
gadering tot Donderdag uit te stellen
1 vindt te Genève algemeene instemming.
