3)e £cld^clve(Soii/ï<Mit
24ste Jaargang
VRIJDAG 12 MEI 1933
No. 7506
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
ZOMERTIJD
één uur vooruit
ANN
SANCTO
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooraitbetafing
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geilluatreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEF00NTJE8, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f0.50.
Dit nummer bestaat uit VIER
bladen.
ECONOMISCHE
ONTWAPENING.
Het deskundigen-memorandum
voor de Economische
Wereldconferentie
De deskundigen, die de voorbereidende
commissie der Economische Wereldconfe
rentie vormen, hebben een memorandum ge
publiceerd, dat wellicht niet precies sen-
sationaal is, maar toch in ieder geval een
goed slagwoord heeft gebracht. Dat slag
woord economische ontwapening
geeft nauwkeurig den gezichtshoek aan, uit
welken de economische problemen der we
reld moeten worden beschouwd.
Terecht waakt iedere natie even angst
vallig voor haar economische als voor haar
militaire veiligheid, maar terecht ook heb
ben de deskundigen erop gewezen, dat de
algemeene economische oorlog, die gevoerd
wordt door middel van tarieven, contingen-
teeringen, en deviezenverordeningen, ten
slotte toch slechts tot een algemeene ver
arming kan leiden. De grootst mogelijke
welvaart kan slechts worden verkregen langs
den weg van vrijheid der internationale
economische krachten. Men moet het met
de deskundigen eens zijn, wanneer zij be
weren, dat met het accoord van Lausanne
een. stap in de goede richting economi
sche vrede tusschen de volkeren is ge
daan en dat, indien men op dezen weg niet
voortgaat „het tegenwoordige economische
systeem, zooals wij het kennen, de crisis
nauwelijks zal overleven".
Maar hoe juist ook het uitgangspunt der
voorbereidende commissie zoowel als haar
meer gedetailleerde voorstellen mogen zijn,
zij komt ongelukkig genoeg niet verder dan
het vaststellen van eenige algemeene prin
cipes, die niet vergezeld gaan van gepreci
seerde practische voorstellen tot uit deu
weg ruiming der huidige omstandigheden.
Ongetwijfeld zullen alle volkeren zich
haasten, den theoretischen gedachtengang
der deskundigen goed te keuren, maar
ieder land zal ook op uitstekende wijze uit
een weten te zetten, waarom het noodzake
lijk is, dat het andere land met de maatre
gelen tot verzoening en het sloopen der
tariefmuren een aanvang maakt. Dat de
atmosfeer, waarin de deskundigen in Ja
nuari hebben gewerkt, zooveel gunstiger is
geweest dan in October, wordt helaas min
der verklaard door het feit, dat in de laat
ste drie maanden de beschouwingswijzen
der leidende naties meer tot elkaar zijn
genaderd, dan door de omstandigheid, dat
het er hier op aankwam een algemeen me
morandum uit te werken en geen gedetail
leerde voorstellen te doen.
Het memorandum laat zich in twee stuk
ken verdeelen. In de eerste plaats wordt
behandeld de economische ontwapening in
de engere beteekenis van het sloopen der
muren, die den internationalen goederen-
ruil bemoei! ij ken in de tweede plaats de
valuta- en credietproblemen. Ten aanzien
van het eerste punt wordt slechts gezegd,
dat gestreefd moet worden naar matiging
van tarieven en contingenteeringen of het
opheffen daarvan. Geconstaeerd wordt ook,
dat „de groote crediteurstaten op dit ge
bied een bijzonder groot deel der verant
woordelijkheid dragen". Wellicht kan deze
bekentenis de politiek beïnvloeden der sta
ten, die eenerzijds erop staan, dat hun vor
deringen betaald worden, maar ander
zijds een betaling in natura weigeren.
Op het terrein van valuta- en credietpo-
litiek hebben de deskundigen, ofschoon zij
er den nadruk op hebben gelegd, dat het
hier een onderdeel der algemeene econo
mische problemen betreft, zich uitvoeriger
uitgelaten over de voorwaarden, die het
mogelijk zouden kunnen maken, de wereld
tot stabiele valutaverhoudingen, tot den
gouden standaard terug te brengen.
Maar de deskundigen moeten toegeven,
dat de valutapolitiek van een staat een
nationale aangelegenheid is, die evenzeer
door nationale als internationale motie
ven wordt beinvloed. Zij zijn niet optimis
tisch, als zij spreken van de voorwaarden,
die een terugkeer tot den gouden standaard
vereischt. Zij zien immers in, dat daarvoor
noodig is, dat de staatsbegrootingen in
evenwicht zijn, dat de economisch sterk-
sfcaande landen een liberale credietpolitiek
voeren, dat voor kapitaals-transacties de
grootste vrijheid bestaat. Zij leggen er een
bijzondere nadruk op, dat door internatio
nale credietoperaties de goudarme landen
in de gelegenheid gesteld moeten worden,
zich reserves van edel metaal aan te schaf
fen. Maar zoo gemakkelijk als het is, vast
te stellen, dat dergelijke transacties voor
waarde zijn voor de opheffing der deviezen-
wetgeving van de debiteurs taten, zoo moei
lijk is het, de kapitaalkrachtige landen er
toe te bewegen, den debiteurstaten hun
goéd ter beschikking te stellen. Wanneer
echter de wereldhandel zich belangrijk zou
verbeteren, zou men wellicht meer geneigd
zijn tot een tegemoetkomende houding.
Maar dan zou dat tegemoetkomen niet
meer zoo noodig zijn als thans, nu het
dieptepunt der crisis is bereikt. Want een
verbetering in den internationalen handel
zou immers automatisch de behoefte aan
transfer-bemoeilijking doen verminderen.
Het spreekt vanzelf, dat de kwestie der
oorlogsschulden van het memorandum der
deskundigen - was uitgesloten. Desniettemin
hebben zij verklaard, dat een oplossing van
deze kwestie noodzakelijk is en zelfs heb
ben zij zich aangesloten bij een Europee-
sohe meening betreffende de urgentie van
dit problemen-complex. Reeds twee dagen
na de publicatie van het memorandum
heeft de Amerikaansche regeering de En-
gelsche uitgenoodigd tot een bespreking
van de schuldenkwestie: Maar men mag de
beteekenis van dezen stap niet overschat
ten, want Roosevelt zal zich hier tegenover
dezelfde moeilijkheden bevinden als Hoo
ver, toen hij langs radicalen weg de kwes
tie wilde oplossen.
Het is ongetwijfeld goed, dat men heeft
ingezien, dat de schuldenkwestie een der
oorzaken van de monetaire en economische
ineenstorting is geweest, maar dat inzicht
mag er niet toe verleiden, dat de beteeke
nis van de andere factoren, die de crisis
hebben veroorzaakt, wordt onderschat. En
daarom heeft het wellicht ook zijn voor
deden, dat de Amerikanen er aan vasthou
den, de onderhandelingen over de oorlogs
schulden te verbinden met de bespreking
van de andere problemen. Als deze onder
handelingen inderdaad gevoerd worden in
den geest van een economische ontwape
ning, dan is het misschien niet overdreven
optimistisch te hopen, dat wij in bet jaar
1933 eindelijk zullen beleven een energiek
optreden tegen industrieele en commer-
cieele depressie.
HET HEILIG JAAR
BRIEF UIT RJOME.
De Zondag van den Goeden Herder was
uitgekozen voor de zaligverklaring van de
Eerwaarde Moeder Pelletier, de stichte
res van de Congregatie der Zusters van
den Goeden Herder van Angers. Dit is
de eerste zaligverklaring van het H. Jaar.
De ceremonie had plaats in de Sint Pie
terskerk. Heel de voorafgaande week was
er gewerkt om de groote Basiliek in feest
dos te steken. Het hoofdaltaar en het
gedeelte van de Kerk achter het pauselijk
altaar was met draperieën en electrische
kronen rijk versierd. In de „Gloria'' van
Bernini boven het altaar was een schilderij
met de beeltenis van de nieuwe Zalige op
gehangen. De schildering bleef met een
zwarten doek bedekt tot na de lezing van
het decreet der zaligverklaring. Toen de
voorlezing was geëindigd viel de sluier om
laag, de electrische kronen begonnen te
gloeien en de Zalige Moeder Pelletier ont
ving voor de eerste maal de eer, die de
Kerk toekent aan de Zaligen.
Al de Kardinalen van de H. Congregatie
der Riten en ook Kardinaal Pacelli, de
Aartspriester van den Sint Pieter, alsmede
alle ambtenaren van de H. Congregatie
der Riten, het volledige Kapittel der Sint
Pieterskerk en vele Aartsbisschoppen en
Bisschoppen waren hierbij tegenwoordig.
Verscheidene honderden zusters van
den Goeden Herder uit alle deelen der we
reld waren op gereserveerde plaatsen ge
tuigen van de eer, die bewezen werd aan
hare stichteres, die zooveel heeft gedaan
om de verloren schaapjes terug te brengen
tot den waren schaapstal.
Het was een ontroerend schouwspel, toen
allen staande het „Te Deum" aanhieven.
Na het zingen van deze hymne werden
de reliquieën der Zalige bewierookt, waar
na de plechtige Hoogmis een aanvang nam.
Op het oogenblik, dat de sluier, die de
beeltenis der Zalige op het hoofdaltaar
bedekte, omlaag viel, werd ook een beeld
van haar onthuld in de groote loggia in
den voorgevel van den Sint Pieter, waar
op Paaschzondag de H. Vader zijn zegen
had gegeven; tegelijk begonnen de klok
ken der kerk te luiden om het blijde
nieuws te verkondigen aan Rome en aan
de geheele wereld.
Des avonds om zes unr kwam de H. Va
der in de Sint Pieterskerk om de nieuwe
Zalige te vereeren. Een groote menigte vul
de de Basiliek en toen de Paus naar bin
nen werd gedragen, barstte een jubelend
applaus los. Zijne Heiligheid was vergezeld
door de Kardinalen en zijne hofhouding en
zegende glimlachend de juichende menigte.
Toen Z.H. bij. het altaar was aangeko
men, verstomde het applaus en werd het
H. Sacrament uitgesteld. Er werd een hym
ne gezongen ter eere van de Zalige Moe-
Vergeet vooral niet om Zondagavond voor
U paar bed gaat, al Uw klokken een uur
vooruit te zetten, want de zomertijd begint
in den nacht van Zondag 14 op Maandag
15 Mei. Wanneer het in dien nacht 2 uur
slaat rekent men, dat het 3 uur is. Zoo
laat bent U misschien niet meer op, dus:
zet Zondagavond Uw klokken
der Pelletier, waarna het Tantum Ergo
werd aangeheven. Bij het „Genitori geni-
toque" bewierookte de H. Vader het H.
Sacrament, waarna de Zegen werd gegeven.
Na de benedictie en het „Laudate'* werd
door den Postulator van het proces der Za
ligverklaring den Paus een kostbaar schrijn
met een reliquie der Zalige, een fraai ge
bonden exemplaar van hare levensbeschrij
ving alsmede het traditioneele bouquet
kunstbloemen aangeboden.
Hierna vormde de pauselijke stoet zich
opnieuw en keerde de H. Vader naar zijn
appartementen in het Vaticaan terug. Ter
eere van de nieuwe Zalige was de voor
gevel van den Sint Pieter des avonds ge
deeltelijk geillumineerd.
De Zalige Moeder Maria Pelletier was
de dochter van een Franschen geneesheer.
Zij overleed in 1860. Hare Congregatie telt
thans ongeveer 8000 zusters over 300 hui-
De algemeenheid der kerk.
In de tweede week na Paschen was het
aantal Pelgrims zeker niet minder dan in
de Paaschweek. Katholieken uit alle lan
den en van alle rassen zag men bidden in
de Basilieken. De processies van biddende
en zingende pelgrims uit alle deelen der
wereld geven vaak een ontroerend beeld
van de algemeenheid der Kerk. De laatste
dagen kwamen vooral veel Fransche en
Duitsche pelgrims naar Ktome. Des mor
gens en des avonds houdt de H. Vader
audiëntie. Sedert Paschen worden ook
weer pasgehuwden ontvangen. Deze komen
nu niet alleen uit Italië, maar ook uit ver
schillende andere landen. De pelgrims, die
in audiëntie zullen ontvangen worden vul
len niet alleen de zalen en loggia's van de
tweede verdieping bij de Pauselijke appar
tementen, maar ook de eerste loggia als
mede de groote Sala Regale en Sa 1a Du-
cale.
Er kwam een groep studenten en jour
nalisten uit België en een groote proces
sie uit Novara. Opgewekt als altijd begaf
de H. Vader zich tusschen de pelgrims en
menige groep werd met een afzonderlijke
toespraak vereerd.
Voortplantir>g des Geloofs.
Donderdagnamiddag werden de hoofd
besturen van het Liefdewerk van de Voort
planting des Geloofs en van het Sint Pe
trusliefdewerk door Z.H. in bijzondere
audiëntie ontvangen. Deze twee vereeni-
gingen, die zoo nauw te zamen zijn ver
bonden, hadden juist hare algemeene ver
gadering gehouden. De leden der beide
hoofdbesturen werden door Z.Em. Kardi
naal Fumasoni Biondi, den Prefect van de
Congregatie der Propadanda aan den H.
Vader voorgesteld.
Hierna las Kardinaal Fumagoni een
adres aan den H. Vader, waarna een over
zicht werd gegeven van het werk der beide
vereenigingen in het. afgeloopen jaar. In
zijn antwoord prees de Paus het werk, dat
door de beide hoofdbesturen was verricht.
,,Er is wel iets minder geofferd voor de
Missies dan het vorige jaar", zeide Z.H,
„maar wij moeten ons verheugen, dat de
vermindering zoo gering is".
Z.H. sprak vervolgens over het jubeljaar
der verlossing en over het gewicht van 'net
werk van hen, die de Missie op eenigerlei
wijze steunen en zoodoende steeds meer
zielen deelachtig maken aan de vruchten
der verlossing. Vervolgens haalde Z.H. aan,
op welke wpnderbare wijze de fondsen ver
kregen waren voor den bouw van de „Uni
versiteit van het H. Hart'' te Milaan. „Deze
en dergelijke feiten", zeide de H. Vader,
„mogen ons aanmoedigen om al onze zor
gen te werpen op God". Aan alle aanwe
zigen en aan allen, die met hen samenwer
ken, gaf Z.H. tenslotte zijn pauselijken
zegen.
Op den feestdag van St. Marcus den
Evangelist nam Kardinaal Delia Costa, de
Aartsbisschop van Florence, bezit van zijn
titulaire kerk van Sint Marcus in Rome.
Vele prelaten en een groote schare uit den
Venetiaanschen, Florentijnsche en Romein-
schen adel woonden de plechtigheid bij. In
zijne toespraak bracht de Kardinaal hulde
aan Mussolini wegens zijn verdiensten voor
het behoud en het herstel van den vrede
in Italië, Europa en de geheele wereld.
De Aartsbisschop van Praag leidde een
processie van 750 pelgrims naar Rome. De
tocht werd meegemaakt door drie Bis
schoppen, vele adellijke personen, senato
ren ©n leden van het Parlement. Zij be
zochten gezamelijk de Basilieken en beslo
ten hun verblijf te Rome met een audiën
tie «bij den H. Vader.
STEUNT
HET NEDERLANDSCH FABRIKAAT
De nood der tijden brengt Ons er toe, op
nieuw een zoo ernstig mogelijk
beroep te doen op de aan Ons reken-
pliohtige Besturen, en evenzeer op de Be
sturen, die niet rekenpliohbig zijn, om toch
bij het aanschaffen hunner benoodigdhedon
zioh te voorzien uitsluitend van Nederland-
sche Fabrikaten. Van bevoegde zijde werd
Ons meegedeeld, dat Onze reeds meerma
len herhaalde aansporing lang niet tot al
len schijnt te zijn doorgedrongen, althans
door velen niet wordt nageleefd.
Wij vernamen zulks met groot leedwezen.
Want het behoeft toch wel geen betoog,
dat, nu de uitvoer onzer Nederlandsche fa
brikaten zoo ernstige belemmeringen on
dervind, steun in ons eigen land meer dan
ooit noodzakelijk i6. En al mag dan ook
in enkele gevallen die steun een geldelijk
offer eischen veelal zal daar echter geen
sprake van behoeven te zijn dan is dab
offer ten volle gemotiveerd, omdat wij daar
door dienen een nationaal belang.
Wij herhalen dus nogmaals Onzen drin
genden oproep, en vertrouwen, dat de
practische resultaten ervan weldra mogen
blijken.
t J. D. J. AENGENENT,
„St. Bavo". Bisschop van Haarlem.
EEN BEPERKT AAN1
vopf htt
AMSTERDAM
PLAATSEN
SACRAMENTSSPEL
77
DE TOESTAND IN HET BLOEM
BOLLEN BEDRIJF.
Inlevering van bloembollen ter verkrijging
van teeltbewijzen.
De voorzitter van de voorloopige Com
missie van advies ter voorbereiding van
eventueel te treffen maatregelen tot steun
en gezondmaking van het bloembollenbe-
drijf, deelt ons mede, dat het in zijn voor
nemen ligt aan den Minister voor te stel
len het verstrekken van teeltbewijzen aan
erkende bloembollenkweekers afhankelijk
te stellen van de inlevering van in Neder
land geteelde bloembollen (zoowel lever
baar als plantgoed in nader vast te stel
len verhouding) in de navolgende percen
tages van het thans beplante oppervlak:
Hyacinthen 35 pet., Vroege Tulpen 20 pct„
Darwin- en andere Late Tulpen 35 pet., Nar
cissen 50 pet.
Het definitieve percentage zal worden
vastgesteld als de uitkometen van de oogst
en den handel bekend zijn.
Door deze bepalingen worden dus de
teeltbewijzen uitsluitend verkregen door
inlevering van bloembollen.
Ter verkrijging van zoo juist mogelijke
gegevens zal met de uitkomsten der re
gistratie bij de bepaling der percentages
rekening worden gehouden.
De mededeeling in het eerste communi
qué, dat door de regeering maatregelen
zullen worden genomen, waardoor voorko
men wordt, dat de prijs voor het binnen
land buiten verhouding bot dien voor hot
buitenland zoude oploopen, heeft de be
doeling om misbruiken te voorkomen.
DR. COLIJN RAPPORTEERT.
Bezoek aan H. M. de Koningin.
De kabineteformateur, dr. H. Colijn
heeft zich Donderdagmiddag vier uur naar
Den Ruigenhoek begeven om H. M. de Ko
ningin rapport uit te brengen over den
toestand.
77
op 18 Juni, te-2.30, Stadion Amsterdam'
zijn aan ons bureau verkrijgbaar.
Prijzen: van 60 ceftt/tot f 3.—
DE DIRECTIE.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Wanhoopstemming te Genève. De onder
handelingen met Duitschland over de uni
ficatie der Europeesche legers mislukt (2de
blad).
Pruisen herstelt het erfrecht volgens oud
Germaansch recht. (2de blad).
De inbeslagname van het vermogen der
Socialistische Partij Duitschland. (2de
blad).
Maandag komt de Volkenbondsraad bij
een ter bespreking van den oorlog tusschen
Paraguay en Bolivia (2de blad).
BINNENLAND.
De Ned. Bank verhoogt het disconto.
(4de blad).
De toestand in het bloembollenbedrijf.
(lste blad).
Vermoedelijk contingenteering van den
invoer van kaas in Engeland. (L «o T,
late blad).
Vakcentrale. Stabilisatiefonds. (L.
en T., Ie blad).
HET WEER OP ZONDAG.
LANGZAME VERBETER TNG MAAR
NOG GEEN WARM W1EER.
Gedurende de eerste helft van de week
werd een groot gedeelte van West-Europa
overstroomd door koude lucht, waarvan
ook ons land zijn deel kreeg. Dit veroor-
•zaakte een sterke afkoeling mn den
zelfden aard als in alle jaren omstreeks
dezen tijd voorkomt. Het zeer koele weer
is derhalve niet heel abnormaal geweest
maar het was natuurlijk hoogst onwelkom
na de periode van warm en mooi weer, die
er aan voorafgegaan is, en het strookte
in het geheel niet met het algemeen ver
langen naar warm zomerweer.
De vraag welk weer wij aan bet einde
der week te wachten hebben, gaat dus
voornamelijk over de temperatuur. Zal
het koele weer nog lang duren of zal het
spoedig warm worden 1
Het antwoord op die vraag is heel
moeilijk te geven. Gewoonlijk duurt de
koude periode van omstreeks dezen tijd
ongeveer tien dagen. Zij kan dus normali
ter aan het begin der nieuwe week diöht
bij het einde zijn. Daar echter de lucht
druk over de Noordelijke IJszee hoog is
vloeit er nog veel koude polaire lucht
naar het Zuiden. Tegelijk heeft een ge
bied van hoogen druk bij de Azoren zioh
naar het Noordoosten tot over de Brit-
sche eilanden uitgebroidt. Deze omstan
digheid is niet gunstig voor het doordrin
gen van den warmen luchtstroom, die in
de omgeving van IJsland de temporatuur
sterk heeft doen stijgen, naar het Vaste
land. Ten slotte zal het daartoe wel ko
men, maar het kan. eenige dagen duren
voordat het gebeurt. Het is dus heel on
zeker of reeds tegen of op Zondag het
weer veel warmer zal zijn. Waarschijnlijk
zal het weer wel eerst iets rustiger en
zachter worden dan het de laatste dagen
is geweest, wellicht ook ophelderen, maar
de verbetering zal slechts langzaam gaan.
Neerslag zal hoogstwaarschijnlijk niet oi
zeer weinig vallen.
