MAANDAG 8 MEI 1933
DE LEIDSCHE COURANT
rnsKDE BLAD PAG. 11
BUITENLAND
DUITSCHLAND
BRüNING CENTRUMLEIDER.
OPVOLGER VAN MGR. KAAS.
Volmachten voor de „Gleichschaltung".
I>© Duitsche centrumpartij heeft Zater
dag na de langdurige beraadslagingen, wel
ke Vrijdag en Zaterdag te Berlijn gehou
den zijn, in een gemeenschappelijke zitting
▼an de centrumsfraeties van den rijksdag
en den Pruisischen landdag en van het par
tijbestuur, den voormaligen Duitsohen
rijkskanselier, dr. Brüning, tot leider der
centrumspartij gekozen.
Dr. Brüning nam de benoeming aan, en
bracht dank aan zijn voorganger, prelaat
dr. Kaas, alsmede aan voorzitter Joos, voor
de buitengewone toewijding, waarmede zij
de partij steeds hebben gediend. De cen
trums vergadering betuigde haar hartelijke
instemming met deze hulde, door den
nieuwen leider aan zijn voorgangers ge
bracht.
De verschillende part ij instanties stellen
hun functies ter beschikking, opdat Brü
ning het bestuur naar eigen goedvinden
kan reorganiseeren.
De leden der centrumsfractios van den
rijksdag en van den Pruisischen landdag
gaven eveneens spontaan uiting aan hun
bereidwilligheid, om den nieuwen leider
hun mandaten ter beschikking te stellen.
De parlementaire dienst van het Wolff-
bureau verneemt nog, dat dr. Brüning met
de meest volkomen volmachten is toegerust
„om de „Gleichschaltung" der partij ten
uitvoer te brengen''.
Met algemeene stemmen werd een motie
aangenomen, waarin o.a. gezegd wordt:
„Bij het begin van de beraadslagingen
ging de leiding van het oentrum uit van de
programmatische woorden van den 'Rijks
kanselier Adolf Hitler: „Ik zou hen, die
ten slotte misschien lang6 een anderen weg
zich met het volk vereenigen, de hand wil
len reiken en zou hun niet den oorlog wil
len verklarenniet uit zwakheid, maar
nit. liefde voor mijn volk, om dit Duitsche
volk alles te besparen wat in den oorlogs
tijd mede te gTonde gaat.
Deze programmatische woorden van den
Rijkskanselier klinken tezamen met den
steeds herhaalden oproep tot verzame'en
en de verklaring van het centrum dat het
bereid is in gemeenschappelijken arbeid
mede te werken aan den nationalen bonw
van ons vaderland, met aTle positief ge
richte krachten. Daaraan knoopt het cen
trum zijn beproefde christelijk-conserva-
tieve wereldbeschouwing vast en het zal
bij den nieuwen opbouw van de politieke
organisatie van het geheele Duitsche volk
naar kracht medewerken.
Het oentrum erkent onvoorwaardelijk de
Vrijheid van de zedelijke persoonlijkheid,
die verwijderd is van ongebonden zelfver
heerlijking en zich voor God verant
woorden weet, en het centrum ziet in de
natuur en openbaring neergelegde zedelijke
ordening en onvoorwaarlijk verplichte
norm.
Van deze grondslagen uit werkt het cen
trum voor het welzijn van alle volksgroe
pen, door in dien zin aan de politieke or
ganisatie van het Duitsche volk, van staat
en maatschappij mede te werken. De cen
trumleiding roept allen, die haar politieke
doelstellingen erkennen, tot samenwerking
op.
De Duitsche centrumpartij strijdt in de
rijen van het nationale eenheidsfront voor
Duitschlands eer en daardoor voor Duitsch-
lands rechtsgelijkheid onder de volken,
voor redht en gerechtigheid en voor een
gelukkige toekomst van ons volk''.
Naar wij vernemen, zal den 14den Mei
aa. een vergadering plaats vinden van de
oentrumsvoorzitters der verschillende lan
den en kieskringen.
Wolff's parlementaire dienst meldt, dat
de centrumfractie van den Pruisischen
landdag een voorstel bij genoemd parle
ment heeft ingediend, om in die deelen van
het rijk, waar de bevolking overwegend ka
tholiek i6. Sacramentsdag tot een wettelij-
ken feestdag te maken.
De keuze van Brüning.
De keuze van den vroegeren rijkskanse
lier dr. Brüning tot leider van de Cen
trum-partij komt onverwacht, aldus meldt
de Berlijiische correspondent van de „Tel.".
Wel is waar wa-s er in Boomsch Katholieke
kringen reeds sedert lang een sterke
strooming waar te nemen, die op dat doel
was gericht en wel is waar was er onder
de katholieke staatslieden, die voor dit
ambt in aanmerking kwamen niemand,
wiens autoriteit in eigen kring en wiens
smetteloos karakter ook daarbuiten zonder
voorbehoud en in zulk een hooge mate
werd erkend; maar in de eerste plaats had
dr. Brüning herhaaldelijk en uitdrukkelijk te
kennen gegeven onder de huidige omstan
digheden niet aan het hoofd der partij te
willen staan. En in de tweede plaata had
men er algemeen op gerekend, dat een van
de jongeren nit het meer nationalistische
kamp van het Centrum zou worden geko
zen.
Dr Brüning heeft zich echter toch laten
bewegen de zware taak te aanvaarden, de
zwaarste taak wellicht, welke een partij
leider in het tegenwoordige Duitschland te
torschen heeft. Het heeft groote moeite ge
kost hem bij de huidige onverkwikkelijke
sfeer van den politieken strijd, zooals die
thans volkomen eenzijdig wordt gevoerd,
van de noodzakelijijkheid van zijn offer te
overtuigen. Brüning, de meest onbaatzuch
tige van alle Duitsche rijkskanseliers, heeft
▼oor zijn opofferend werk snoode ondank
en bittere teleurstelling geoogst en het is
dus geen wonder dat hij zich weerde tegen
de pogingen om hem aan het hoofd der
partij, d.w.z. opnieuw midden in den
strijd der partijen te plaatsen. Zijn verzet
was aanvankelijk zóó hevig, dat geruchten
opdoken over plannen, volgens welke hij
Dr. H. BRüNING,
de nieuwe leider van het Centrum.
de politiek moe wae en zich er geheel uit
wilde terugtrekken.
Brüning zal zonder twijfel een open oog
en een open oor hebben gehad voor de si
tuatie, waarin de partij verkeert. Deze
situatie heeft hem slechts met scepsis om
trent de naaste toekomst kunnen vervul
len en ook wat betreft de verdere ontwik
keling van het Centrum. Nu Brüning niet
temin zijn benoeming heeft aanvaard, mag
men'gereedelijk onderstellen, dat hij niet
slechts is gezwicht voor de hartstochtelijke
ovaties, waarvan hij de laatste dagen het
middelpunt was, niet voor de spontane hul
diging, welke de jeugd hem in den afge-
loopen nacht heeft gébracht, en even
min voor den aandrang en de smeekbeden
van zijn vrienden, maar dat hij het groote
gevaar, waarin de eens zoo machtige
Roomsch Katholieke partij zich bevindt, in
al zijn consequenties heeft gezien. Doch te
vens mag men aannemen, dat hij de moge
lijkheid ziet om de positie van het Cen
trum, al is het misschien alleen in de toe
komst, te redden.
Op het oogerublik is het Gentrum uit de
praktische politiek uitgeschakeld, aldus
de correspondent; de bewoordingen van de
resolutie wijzen er op, dat men met be
houd van de Centrum-beginselen in natio
nale gevoelens niet wil onderdoen voor de
z.g. nationale partijen.
Hij is een man, die op langen termijn
denkt en handelt en waarschijnlijk het oog
heeft gevestigd op de mogelijkheid, dat de
partij in de toekomst zich weer tot grooter
machtsontwikkeling zal kunnen ontplooien.
Uit de verkiezing van dr. Brüning blijkt
tevens, dat de nationalistische kringen in
de partij niet de overhand hebben behaald,
doch dat de gematigde groepen zooveel
macht hebben, dat zij de keuze van Brü
ning konden bewerkstelligen.
Ten slotte verpersoonlijkt dr. Brüning
voor de partij de beste kans. dat zij den
storm der tijden zal kunnen doorstaan.
DE KYFFHaUSERBUND THANS
„GELIJKGESCHAKELD".
Proclamatie van den leider.
De Kyffhauserbund, de bekende Duitsche
organisatie van oud-strijders, heeft zich
thans definitief onder de leiding van Hitler
geschaard.
De bondsvoorzitter, de gopensionneerde
generaal der artillerie von Horn, heeft he
den tot de 30.000 onderafdeelingen van den
bond een proclamatie gericht, waarin hij
van dit feit mededeeling doet. „In het be
lang van het Duitsche volk", aldus de pro
clamatie, „eisch ik de onvoorwaardelijke
gehoorzaamheid van alle aangesloten bon
den en vereenigingen. Onderhandelingen
zijn door mij aangeknoopt met de leiding
der nationaal-socia 1 istische partij over de
reorganisatie van den bond en de erken
ning van staatswege als gelijkgerechtigde
nationale bond".
EEN ZELFMOORD-EPIDEMIE.
Tragische dood van dr. Oberfohren.
De gewezen DuitschnationaJe fractielei
der in den Rijksdag, dr. Oberfohren, is gis
termiddag dood in zijn woning aan de Bis-
marckallee te Kiel aangetroffen.
Officieel wordt medegedeeld, dat sedert
eenigen tijd de zenuwen van dr. Oberfohreu
zeer geschokt waren. Het Duitsch-nationa-
le blad „Der Montag" meldt, dat de gewe
zen leider niet meer opgewassen was tegen
de gecompliceerde politieke situatie.
Dr. Oberfohren schijnt zioh dit. conflict,
dat op 30 Maart j.l. heeft geleid tot zijn
aftreden als fractievoorzitter en Rijksdag
lid, zeer te hebben aangetrokken en sterk
to hebben geleden onder de scherpe aan
vallen, welke in de pers op hem werden
gericht. Hij heeft zelfs een tijdlang in een
sanatorium vertoeft. Enkele dagen geleden
is hij echter weer in zijn woning terugge
keerd, waarhij thans een eind aan zijn
leven heeft gemaakt.
Nog meer zelfmoorden.
De dochter en schoonzoon van Philip
Scheidemann zijn gistermorgen in hun wo
ning overleden, tengevolge van gasvergif
tiging. Uit nagelaten papieren blijkt, dat
zij de hand aan zioh zelf hebben geslagen.
Uit Stuttgart komt het bericht, dat al
daar de vroegere directeur van de Miloh-
verwertings A. G. en de Stuttgjarter Milch-
versorgings G. M. B. H. zelfmoord heeft
gepleegd Tegen hem was een bevel tot ar
restatie uitgevaardigd wogens bedrog, ver
duistering en ontrouw.
Gistermorgen vroeg werd de burgemees
ter van'de stad Loer in Oost-Friesland, dr.
von Bruch, dood in zijn ambtswoning in
het raadhuis gevonden met een schot in
het hoofd. Bij onderzoek bleek, dat dr. von
Bruch, dit in Maart jj. uit zijn functie wae
ontzet, zelfmoord heeft gepleegd.
FRANKRIJK
PARIJS HANDHAAFT GOUDEN
STANDAARD.
Verklaring van regeeringszijde.
Eenige New Yorksche bladen maken
weei melding van bet gerucht, volgens het
welk Frankrijk besloten zou hebben den
gouden standaard te verlaten.
Havas deeit echter mede, dat in regee-
ringskringen wordt verklaard, dat dit be
richt van allen grond ontbloot is.
SPANJE
DE DREIGENDE REGEERINGS-
CRISIS IN SPANJE.
Oneenigheid in de oppositie?
Naar de parlementaire redacteur van „El
Debate" meldt, heeft de leider van het op-
poeitieblok in de cortes, oud-minister Mau
ra, verklaard, dat hij ervan overtuigd '8,
dat de regeering Azana voor Woensdag a.s.
haar ontslagaanvrage aan den president
der republiek zal hebben aangeboden.
Uit hoffelijkheid jegens den Argentijn-
schen gedelegeerde dr. Rooa, die op het
oogenblik een officieel bezoek brengt aan
Spanje, zou men, volgens Maura, de crisis
nog enkele dagen vertragen.
Inmiddels schijnt er onder de leden der
oppositie oneenigheid te zijn ontstaan. Toen
de zg. obstructie-oommiseie van zoe Don
derdag jd. beraadslaagde over de vraag,
of het al dan niet wenschelijk was A zona's
voorstel betreffende het sluiten van een
voorloopigen „wapenstilstand" te aanvaar
den, verklaarden Maura (conaorvatief-repu-
blikein) Batella (progressist.) en Oastrillo
(Al Serricio de la Republica) zich tegen het
voorstel, terwijl Martinez Barrios (radi
caal), Franohy Roca (federaal) en de verte
genwoordiger der onafhankelijke radicaal-
socialisten zich voor hot voorstel van Aza-
na uitspraken.
Doordat de radicalen tenslotte hun opi
nie wijzigden en de meerderheid van het
blok dus tegen het sluiten van den door
Azana gevraagden wapenstilstand i«, zal
de obstructie in de cortes worden voortge
zet.. Een aantal radicale en progTesristische
afgevaardigden schijnen het echter per
soonlijk in het geheel niet met het besluit
der ©ommisaie van zes eens te zijn.
CHINA
VERSCHERPTE VERHOUDING
RUSLAND—MAN DSJ0EKW0.
Een nota aan Rusland.
Mandsjoelewo heeft aan de Sovjet-
Unie een nieuwe nota gezonden, waarin
directe teruggave wordt gevraagd van
het rollend materieel van den Chinee-
schen Oosterspoorweg en waarin de
rechten der sovjets op den spoorweg, op
grond va-n bet verdrag van 1924, worden
betwist. Dit wordt volgens Reuter be
schouwd als een aanwijzing, dat Mands-
joekiwo tot directe actie wil overgaan en
dat de spanning tusschen de beide lan
den toeneemt.
Het detachement Japansche cavalerie
te Chailar zou zijn versterkt en thans
vijfduizend man sterk zijn. Door de dub
belzinnigheid van de verdragen van 1924
zijn de rechten van de sovjet3 op den
spoorweg twijfelachtig. F.r wordt op go-
wezen, dat uit de annuleering van alle
verdragen, die onder het Tsaristisch ré
gime werden 'besloten blijkt, dat de Sov
jet-Unie een nieuw land is, dat in geen
enkele juridische relatie staat met de
Russische keizerlijke regeering.
LUCHTAANVAL OP PAITEIHO-
Een Japansch bombardementseskader
beeft Zaterdag een luchtaanval gedaan
op de badplaats Paiteiho bij Tsjing-
Wang-Tau. Acht bommen vielen in een
marcheerendo Ohineesche colonne en
maakten vele slachtoffers.
JAPAN
JAPAN VOOR DOUANEBESTAND.
Onder bepaald voorbehoud.
De Japansche regeering heeft besloten
het Amerikaansche voorstel in zake een
douanebestand onder voorbehoud te aan
vaarden.
00K IN JAPAN EEN NAZI
BEWEGING.
Onder leiding van hooge officieren.
Door Japansche boeren en oud-militai
ren is een soort „nationaal-socialistische"
beweging in het leven geroepen, die den
naam draagt, van „Kodokai".
Zij stelt zich o.a. ten doel: „wegne
ming van het onheil, dat veroorzaakt
wordt door de gevestigde politieke par
tijen en door een bepaalde toepassing
van 'het kapitalisme" en in de tweede
plaats: „Waarborging van de kracht der
nationale verdediging, door versterking
ran de bewapening en legeruitrusting".
Tot de leuzen der beweging behoort
omi.: „Dood aan het communisme";
„Weg met alle financiecle belangen, die
onvereeniglbaar zijn met de welvaart des
lands" en „Verzeker het volk een be
staan".
AMERIKA
EEN VERKLARING VAN
DR. SCHACHT.
Duitschland wil zijn schulden betalen.
De president van de Duitsohe Rijks
bank, die, zooale men weet, momenteel
te Washington vertoeft, hoeft raedeg-
deeld, dat Duitechland bereid is zijn
schulden te betalen. Dr. Schacht woes
er evenwel op, dat een revisie van het
verdrag van Versailles als voorwaarde
wordt, gesteld.
DE IJSHEILIGEN
Volgens een oud volksgeloof treedt
omstreeks den lOden Mei een afkoeling
op, die drie dagen aanhoudt en van
strenge nachtvorsten vergezeld kan gaan
welke aan het jonge gewas groote scha
de toebrengen kan. In lang vervlogen
tijden bracht men het optreden van
deze afkoeling met do heiligen St. Ma-
mertus, St.. Pancratius en St. Servatiue,
in Frankrijk, waar de afkoeling een dag
later intreedt, met de laatste twee en
met St. Bonifacius in verband en men
gaf daarom aan doze vier heiligen wel
den naam „Gestrenge Heeren" of IJs-
heiligen. Het rijmpje:
De Heeren en de Aprillen
Doen wat zij maar willen
slaat ongetwijfeld ook op deze gestren
ge heeren. Inderdaad schijnt het wel
alsof het weer in April en omstreeks
den tijd der Mei-naohtvorsten in hot
geheel geen rekening houdt met de be
langen en de hoopvolle verwachtingen
der menschen en maar doet wat het wil.
Een plotselinge afkoeling, gewoonlijk
voorafgegaan door een paar warme da
gen, lijkt ons iets willekeurigs en het
is inderdaad een feit, dat die afkoelin
gen plofseling invallen.
Roeds van oudsher hebben de weer
kundigen zich met dat verschijnsel bezig
gehouden. Dove, de grondlegger der sta
tische weerkunde, was de eerste, die van
het verschijnsel een deipgoande studie
maakte en in 1856 daarover een verhan
deling uitgaf. Het duurde echter tot
1882 eer de juiste verklaring van het
verschijnsel door den Duitschehn meteo
roloog Assmann werd gegeven.
Het schijnt vreemd, dat de weerkun
digen zoo lang hebben moeten zoeken
naar de oorzaak van een zoo vaak voor
komend verschijnsel, waarvan de ver
klaring eigenlijk voor de hand ligt. Im
mers de Mei-afkoeling gaat altijd ge
paard met den inval van Noordenwind.
Iedereen weet, dat de Noordenwind in
alle jaargeetijden koud is. Dove kon
echter in zijn tijd, toen nog geen inter
nationale uitwisseling van weerberich
ten bestond, niet weten, dat doze Noor
denwind l-ucht aanvoert uit het Noord
poolgebied en daarom zoo'n sterke af
koeling brengt. Eerst toen een geregel
de internationale uitwisseling van weer
berichten tot stand was gekomen kon
men steeds onmiddellijk na hot inval
len van de koude oen overzicht krijgen
van den algemecnon weerstoestand in
het door de koude geteisterde gebied
en gewaar worden, dat een machtige
Noordelijke luchtstroom over geheel
Europa trok. De Duitsche meteoroloog
Assmann is er toen ook betrekkelijk
gauw bij geweest om de verklaring te
geven.
De kwestie is trouwens tot op zekere
hoogte eenvoudig, maar om haar goed te
verklaren moeten wij dioper op de oor
zaak ingaan. Het geheele jaar door heeft
er een algemeene lucht-ciroulatie plaats
tusschen de Tropen en do Noordpool.
Warme lucht stroomt naar de Noord
pool, koude lucht keert vandaar naar
den Equator terug. Het Noordpoolge
bied moet dus aan koude lucht zooveel
afvoeren als het aan warme ontvangt.
In het vroege voorjaar echter treedt een
complicatie op. Den goheelen winter
heeft het Noordpoolgebied tengevolge
van de dalende temperatuur meer lucht
kunnen opnemen dan het weer afgaf. In
het vroege voorjaar begint de tempera
tuur aan de Pool te stijgen en de luoht-
massa uit te zetten. Daardoor ontstaat
een teveel, dat naar het Zuiden moet
worden afgevoerd en dit afstroomende
teveel versterkt den Noordelijken circu
latie-stroom. In de lente zullen dus de
Noordelijke winden veelvuldiger en ster
ker zijn. Dit komt geheel overeen met
de ervaring. Het afstroomen van koude
lucht uit het Noordpoolgebied bereikt
einde April en begin Mei zijn hoogte
punt. In dezen tijd is dus de kans op
het invallen van koude Noordelijke lucht-
stroomen het grootst en zij zullen het
meest do aandacht trekken omstreeks
de eerste holft van Mei omdat de af
koeling dan de grootste sohade aan het
jonge gewas kan doen.
Vandaar waarschijnlijk de groote bo-
kendheid van de IJBheiligen-koude.
Men zou nu de vraag kunnen stellen
hoe het komt, dat juist van 1014 Mei
de afkoeling steeds terugkomt.
Wanneer ik daarop antwoord: ik weet
het niet, kan niemand mij dit antwoord
euvel duiden want een afdoend ant
woord op die vraag kati geen enkele me
teoroloog geven. Oudtijds dacht men
aan ©en bepaalden op ©en gezetten tijd
weerkeerenden kosmischen invloed. Hot
heet, dat Dove de onjuistheid van die
verklaring heeft aangetoond, maar deze
bewering stamt weer uit een tijd, dat
de nieuwere wetenschap gaarne de oude
inzichten verwierp. Tegenwoordig zou
den velen misschien geneigd zijn de ge
dachte aan een kosmischen invloed niet,
geheel te verwerpen. Maar deze is in
elk geval niet bekend.
Overigens moet men niet streng vast
houden aan deze vier dagen. Berekent
men uit lange waarnemingsreeksen do
gemiddelde temperatuur van elk dezer
vier dagen in Nederland, dan zal men
slocKts ©en onb©duidendo inzinking der
temperatuur vinden. Een nader onder
zoek leert, dat de temperatuurval het
©erve jaar wat vroeger, hot andere wat
later optreedt. Houdt men niet doze
verschuiving rekening, dan blijkt dat
©mstreeks lo Mei een afkoeling van ge
middeld 5 graden optreedt. De storing
duurt ongeveer 10 dagen en komt soms
ongeveer een week te vroeg of te laat.
Er gaat. geen jaar voorbij of er komt
omstreeks dien tijd een storko daling
van de temperatuur voor. Het volksge
loof is dus niet onjuist doch moet in
dien zin worden aangevuld, dat de af
koeling niet aan d© vier dagen 1014
Mei gebonden is.
Hoe het dit jaar daarmede gaan zal
is onzeker. Daar wij de afkoeling nog
niet gehad hebben zou uit het boven
staande kunnen worden afgeleid, dat
wij haar nog te wachten hobben. De
woerstoostand is er echter niet naar.
HET GEHEIM VAN HET OOSTEREILAND
Het tot ChlK bchoorende Oostereiland in
den Stillen Oceaan staat bij de archaeologen
hoog aangeschreven. Het heeft dit te danken
aan haar oeroude, tot 20 meier hooge stcencn
beelden, die in zonderlinge tegenstelling met
hel kleine eiland, dat door nauwelijks 300
menschen bewoond wordt een gigantische be
graafplaats schijnen te vormen. Bovendien
werden omstreeks het midden der vorige eeuw
door Fransche missionarissen een aantal hout-
tafeltjes met onbekende schriftteekens ont
dekt, die tnans in verschillende Europeesche
en Amerikaansche museums te zien zijn. Vol
gens een overlevering der inboorlingen, die tot
het schoone ras der Polynesiërs hchooreo zou
hun stamvader, die omstreeks 1300 op het
eiland kwam, deze tafeltjes meegebracht heb
ben. Tot heden is het nog wel niet gelukt de
schriftteekens, waarin men geslachtstabellen
vermoedt, te ontcijferen, maar zij hebben nieu
we beteekenis gekregen door een verrassende
ontdekking, welke Oezer dagen gedaan werd
door den ilongaarschen geleerde Wilhelm v.
Hevsy, die momenteel in Parijs woont.
De archaeologen van Britscb-Indiê onder
leiding van Sir Joh Marschall zijn sinds «eni
gen tijd werkzaam langs de boorden van den
Indus. Zij hebben daar getuigenissen van een
hoogontwikkelde cultuur ontdekt die veel
ouder is dan de „Arische" (Oost-Indo-Ger-
maansche) immigratie waar van men tot he
den aannam, dat zij op haar tocht slechts een
cultuurlooze oerbevolking ontmoet had. De
gevonden oorkonden van die voor-Arische cul
tuur van het Sundusdal zijn zooals in het
verslag van den Hongaarschen geleerde met
voorbeelden gestaafd is in dezelfde teekens
geschreven als die van het Oostereiland, dat
op 25000 kilometer afstand ligt. Het eenige ver
schil is, dat de veracnvoudigde schrijfwijze,
waarin zich de ontwikkeling van alle schrift
teekens uitdrukt, bij de Indische verder door
gevoerd is, zoodat deze dus jonger blijkt te
zijn. Is Heveray's ontdekking op zichzelf reeds
interessant, zij wordt het nog véél meer door
de vragen, die zij opwerpt en die voor de na-
vorsching van de oorspronkelijke bakermat
der menschelijke cultuur van buitengewoon
groote beteekenis worden. Heverey zelf (die
eenigen tijd geleden een werk over de voor-
Arische cultuur in Indië, wier tporen hij he
den nog in de taal en zekere plaatsnamen in
Hongarije meent te vinden gepubliceerd
heeft) is tot de veronderstelling gekomen, dat
dc tafeltjes van 't Oostereiland, beschouwd in
het licht der verwante Indusvondaten, de oud
ste getuigon van een schrift zijn, dat wellicht
in Mesopotamia gebruikt werd en dus veel
ouder is dan het Sumerischc, Egyptische, Crc-
tische, kortom alle, die thans als het oudste
gelden.
NIEUWE GOUDVONSTEN IN DUITSCH
OOST-AFRIKA
Uit Darressalam wordt gemeld, dat kortge
leden in de goudvelden van het Mandaat
gebied Duitsch Oost-Afrika een goudklomp
gevonden is van 3 K.G., het grootste gewicht,
dat tot nu toe bereikt werd. Ondanks de sta
king, die in dit mijngebied heerscht, heeft het
bericht toch nieuwe goudzoekers in het land
gelokt.
Het goudezport in 1932 had, zoo heet het
verder, alle verwachtingen overloffen. Het be
liep ongeveer VA millioen gulden, d.i. 8 pet.
van de totale exportwaarde, dus een stijging
van 162 pet. tegenover 1931. Men kan er met
zekerheid op rekenen dat in 1933 een uitvoer
waarde van 1.8 millioen gulden bereikt wordt.
Bovendien was ten Zuiden van het Victoria-
meer een nieuw goudveld ontdekt, de resulta
ten van de uitgravingen worden met groote
belangstelling tegemoet gezien. Om dit kost
bare goed gemakkelijk te winnen en het trans
port goedkooper te maken, heeft men besloten
van het Centraal station Tabora een nieuwe
verbindingslijn te leggen. De voorgestelde rou
te zal voortaan een omweg van 260 K.M. be
sparen.
Een nieuw plan, de verschillende mijndis-
tricten onder één bestuur te brengen, werd af
gewezen met de bemerking, dat de wetten van
het mandaatgebied voorloopig voldoende de
exploitatie der mijnen garandeeren.
BRIDGE.
Het woord is ©en verbastering van het
Russisch „biritch", een kaartspel, <lat zeer
in zwang is bij de Slavisch© volkeren. Het
„biritch" kwam eerst naar Zweden, toen
naar Nederland, waa^ de reoels van het
spel grondig werden veranderd. Amerika
aam het spel over en leerde het aan En
geland. En het is bij onze overburen van
het Kanaal, dat wij. nu ongeveer 40 jaar
geleden, het woord „bridge" zijn gaan
halen.
