verspannen ZATERDAG 6 MEI 1935 DE LEIDSCHE COURANi VIERDE BLAD PAG. 13 DE AFGELOOPEN WEEK IN HET BUITENLAND De 1 Mei-viering in Duitschland, vóór vier jaren en thans. De roode glans van bloed en de rose gloed van een daverend vuurwerk. Teleurstelling over Hitiers program. De „Gleichschaltung" der vak beweging. Een verhaal van Joodsche werkver schaffing. Roode 1 Mei. De Mei is in liet het land en met het aanbreken van deze lieflijkste aller maanden is weergekeerd het internationale 1 Mei-feest. Dit jaar echter is de 1 Mei-dag van ka rakter veranderd: het was niet langer de dag der roode vanen, het was de dag der bruine hemden. Hoe in andere landen een ikwijnende sociaal-democratie 't feest van de wijkende hoop heeft gevierd, liet ons koud, het feest van den Duitschen arbeid heeft aller aandacht opgeëischt. Berlijn stond op 1 Mei in het midden der belangstelling. Juist als vier jaar geleden. Juist als in 1929, maar welk een ver schil Toen waren de Berlijnsche wijken Wed ding en Neukölln het centrum van bloedige gevechten. Op de plaats, waar de Pank- stra8se, de Köslingerstrasse en de Wedding strasse samenkomen, was tegen den avond een groote barricade opgericht, om welker bezit communisten en Schupo's een ver woeden 6trijd streden. Vanaf de daken der huizen en uit de vensters werd geschoten, en de Schupo werkte met zoeklichten en machinegeweren. Ook in de arbeiders buurt Neukölln lagen barricades; de Her- mannplatz en de Prins Handjerrystrasse boden een beeld van de wildste verwoes tingen. Alle lantaarns waren kapot gesla gen; stukken van huizen en glassplinters van vernielde vensterruiten bedekten de straat. Op sommige plaatsen waren hoo rnen afgezaagd en dwars over den weg ge legd. Pas op 3 Mei tegen middernacht was de politie den toestand meester. Een der tigtal dooden was gevallen ter meerdere glorie van den eersten Mei. Over dit feest van den arbeid was de xon ondergegaan in den glans van bloed. Vier jaar later. Vier jaar later eindigde het 1 Mei-feest te Berlijn in den rossen gloed van een ontzaglijk vuurwerk, dat het enthousiasme verbeeldde van het hereenigde Duitschland. Hitier heeft zich met een forschen greep van den eersten Mei meester ge maakt en dezen dag omgevormd tot het feest van den Duitschen arbeid, maar dan niet in Marxistischen zin, doordrenkt van den klasse-strijd, maar „gelijkgeschakeld" in het groote verband van de wederople ving. En uit psychologisch èn uit propagan distisch oogpunt beschouwd, een meester stuk. Buziau zou zeggen: „Dat 's goed be keken!" Wij mogen het optreden van Hitler met «en belangstellend oog, maar niettemin met een bezorgd hart volgen, omdat wij in tegenstelling met de Duitschers, moei lijk in geestdrift kunnen oplaaien voor het- geen Hitier nog allemaal zegt te zullen doen deze eer moeten wij hem gunnen, dat hij het in zoo korten tijd heeft klaar gespeeld, om op den dag zelf van de roode revolutie als "n apotheose de eenheid van streven en willen bij allen in Duitschland te demonstreeren. Dezen dag had de Führer ook uitgekozen om zijn economisch plan te onthullen, dat Duitschland in vier jaar zal moeten terug geven, wat een veertienjarig wanbeheer (u kent die tirades wel uit de redevoerin gen) het land had ontnomen. Ha, nu zal het komen, dacht men, nu zullen wij weten, hoe Hitier dat denkt klaar te spelen. Want tot nu toe is alles nog slechts „zuivering" geweest en „Gleich schaltung"; men zou kunnen zeggen: bouw rijp maken van den grond, maar met de bouw moet nog begonnen worden. Hin derpalen van gebrek aan macht, waaraan zoovele goed willende regeeringen lijden, heeft Hitier niet te duchten, zijn wil 13 wet. En wat kondigde hij aan? Een teleurstellend aantal algemeen heden, waarvan men nauwelijks verwach ten kan, dat zij zullen meehelpen om de crisis op te lossen. De werkloosheid zal bestreden worden door het aanleggen van wegen en open bare werken en alle Duitschers worden aangespoord om hun huizen te laten op knappen. Dat is niets nieuws. Verder za! de vrijwillige arbeid worden omgezet in een algemeene arbeidsdienstplicht; zooals bij ons iedere jonge man eenigen tijd on der de wapenen moet, zoo zal voortaan iedere Duitscher een jaartje moeten spit ten, schoppen en graven. Dat is wel iets nieuws, maar zal dat veel helpen om het probleem der werkloosheid op te lossen? Wat de andere maatregelen betreft, kondigde Hitier aan, dat eerst de boeren stand zal moeten worden geholpen, maar over het „hoe" hooren wij niet veel. Wel zeide Hitier, dat de landbouw niet zoo danig zal worden geholpen, dat de han del op het buitenland er door te niet gaat. Beteekent dat het einde der autarkie? Wij zullen maar weer afwachten. F a z e n o. 2. Intusschen gaat men in Duitschland nog steeds verder met de gelijkschakeling. Vlak na het uitbundig feest van den arbeid, is, wat men in na- tionaal-socialistische kringen noemt „de tweede faze van de nationaal-socialisti- sche revolutie" ingezet, met de bezetting der gebouwen der vrije vakvereenigingen en de arrestatie der leiders. Hiermede is het organisatie-systeem der socialistische vak vereenigingen in handen gekomen van de nazi's, is de laatste burcht der Marxisten veroverd. Dr. Ley is aangesteld tot een soort arbeids-dictator. De Christelijke vak vereenigingen zullen nu wel volgen, goed schiks of met zachten drang. De werkge vers-organisaties zijn ook al gelijkgericht door de aanstelling van Krupp von Bohlen und Halbach tot algemeene werkgevers vertegenwoordiger. Blijven nog slechts de kerken over. Moe ten die ook nog gelijk geschakeld worden? Met al die Gleichschaltung krijgt Hitier een geweldige macht in handen. Zal hij daarvan een goed gebruik kunnen maken? Een open vraag en een angstige vraag. Zijn eerste program op 1 Mei heeft veel ver wachtingen teleurgesteld. Zal het bij te leurstelling blijven? De Joden. Laten wij thans beslui- Onrustig en Slapeloos, hiertegen de Zenuw en Zenuwsterkende NHARDT's WTABLETTEN 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten ten met een verhaal, ontleend aan een Duitsch blad, dat niet onaardig weergeeft, hoe de positie der Joden in Duitschland is. Wij zullen de verdere gebeurtenissen in de rest van de wereld zooals de Putsch geruchten in Oostenrijk, het zwoegen van de Ontwapeningsconferentie te Genève, de moord op den president van Peru, de voor bereiding van de Economische Wereldcon ferentie voor ditmaal maar laten rus ten. Hier volgt het verhaal uit de „Alzeyer Zeitung", verschijnend in Alzey in Rijn- Hessen. „Sensationeele acties der N.S.D.A.P. brachten gisteren alle inwoners van ons stadje op de been. Reeds Donderdagavond (dat is Donderdag vóór 14 dagen 'Rted.) bereikte de S.S. en S.A. een order, dat zij zich voor den hal ven Vrijdag beschikbaar moesten houden. Waarom en waarvoor wist aanvankelijk niemand. Vrijdagochtend kre gen de plaatselijke S S. en S.A., die gehol pen werden door hulp-politie van buiten, eerst opdracht, alle Joodsche inwoners, voorzoover zij belastingbetalers waren, te arresteeren en voor een verhoor naar het stadhuis te brengen. Daar hadden verte genwoordigers van de regeering en van den rijks- en den gemeente-ontvanger be- lastinglijsten voor zich liggen, en eiken voorgeleiden Jood werd, voorzoover hij eventueel achterstand had bij de belasting betaling, aangeraden, zoo snel mogelijk de vervallen bedragen te voldoen. Nog nooit zijn te Alzey belastingen zoo snel en zoo bereidwillig betaald als op dezen Vrijdag. Bij enkele lieden, die niet tot betaling kon den besluiten of beweerden geen geld te bezitten, werden huiszoekingen gehouden naar gouden, zilveren en andere voorwer pen van waarde". „In aansluiting aan de belastingbetaling kregen daarop de mannelijke Joodsche in woners opdracht, alle gevels, muren, poorten en hekken, die met verkiezings plakkaten uit de verkiezingsgevechten der laatste jaren beplakt waren, grondig te reinigen. Het was een merkwaardig schouwspel, jonge en oude Joden, waar onder ook zakenlieden, die tot de rijkste inwoners van Alzey behooren, met nieuwe boenders, nieuwe emmers en kra-bmessen, begeleid door S.S.- en S.A.-lieden, door de straten te zien trekken, om aan eiken hoek halt te maken en met meer of minder ijver en handigheid de oude verkiezingsplakka ten af te krabben''. „Terwijl zoodoende des ochtends voorna melijk de huizen in Alzey werden gereinigd, begon in de middaguren een groote zuive- rings-actie in de bevolking van Alzey zelf. Met behulp van een afdeeling Schupo wer den tal van communisten gearresteerd. Be kende woordvoerders en partij-functiona- rissen werden in grooten getale in elegan te a.uto's, die men van de Joden had „ge leend" naar het concentratiekamp te Ost- hofen gebracht. De heele actie van dezen dag is zonder bijzondere incidenten ver- loopen". Commentaar overbodig. SPORT VOETBAL NEDERLAND—BELGIE. OE JUBILEUMWEDSTRIJD DER OUDE RIVALEN. De oude tegenstanders Nederland en België zullen elkaar morgen voor de vijf tigste maal ontmoeten. Met 'n bijna zekeren regelmaat, slechts onderbroken door de "oorlogsjaren en na- oorlogsjaren ,19141921) hebben de verte genwoordigende elftallen elkaar ontmoet Den 30sten April 1905 had de eerste wed strijd in België plaats, den 14den Mei d.a.v. kwamen de Belgen hier op bezoek. Die beide eerste ontmoetingen brachten over winningen voor Holland, maar reeds het volgend jaar werden twee nederlagen ge slikt. Toch was Holland in die dagen su perieur, want van de eerste twintig wed strijden werden er veertien door Oranje gewonnen. De na-oorlogs periode bracht een over wicht van België, hetgeen wel blijkt uit het feit, dat in de negen en twintig daar na gespeelde wedstrijden slechts tienmaal werd verloren. Een volledig overzicht van de behaalde resultaten, ontleend aan de „Sportkroniek'', vinden belangstellen den aan het einde dezer beschouwing. De vijftigste ontmoeting tusschen bei de landen heeft weer de onverminderde belangstelling van de Hollanders weten te trekken en ettelijke tienduizenden zul len don met spanning verbeiden kamp in het Amsterdamsche Stadion weer volgen. Men ziet, dat de radio hier toch nog geen afbreuk aan de belangstelling heeft gedaan, want de aanvragen om plaats- kaarten overtreffen nog steeds het aantal beschikbare plaatsen, zoodat ook nu weer de wielerbaan met extra-plaatsen is ge vuld. De belangstellenden zullen ongetwijfeld een spannenden kamp te zien krijgen, want, vooropgesteld, dat 't krachtverschil tusschen beide ploegen uiterst gering is, zullen de Belgen er wel naar haken einde- delijk weer eens een einde te maken aan de nederlagenreeks, waaronder twee in Antwerpen verloren wedstrijden. De zin voor revanche is er dus en onmogelijk is het niet, dat het zoover komt. Maar daar staat tegenover, dat het Ne- derlandscbe elftal, ook al zal met inval lers gespeeld worden, zal trachten zijn superioriteit te handhaven. Beschouwingen over den uitslag zijn heel gemakkelijk te geven, maar zij doen weinig ter zake. Wij koesteren de hoop, dat het Oranje elftal zich met het noodige enthousiasme in den strijd zal werpen en zich dus in vtfrig enthousiame nieuwe lauweren zal verwerven. De samenstelling der elftallen is, althans voor wat het Hollandsche betreft, nog niet definitief, nu mogelijk van Heol en v. d. Broek wegens opgeloopen blessures niet van de partij kunnen zijn. Eerst Zon dagmorgen wordt over hun al of niet me- de-snelen beslist, zoodat we hun plaatsen in de opstelling openlaten. Deze ziet er voor de overige plaatsen vermoedelijk dan als volgt uit: Nederland: v. d. Meulen Weber Van Run Pellikaan Anderiessen Wels Adam Duynhouwer v. Nellen. Scheidsrechter 0 Ohlsson (Zweden) v. d. Eynde Versyp Saeys Desmedt Voorhoof Claessens Hellemans Van Tngelghem Hooydonckx Dedeken Braet. België: Reserves voor Holland: Van Male (Feyenoord), Diepenbeek (Ajax), Breitner (A.D.O.), Van Reenen (Ajax), Bonsema (Velocitas) van Maren (A.D.O.). Voor België: Van den Berghe (Daring), Nouwens (R.C. Mochelon), Stijnen (Ber- chem), Brichaut (Standard), Weydisch (Union (St. Gil^oise). De wedstrijd vangt om half drie aan. De A.V.R.O. zorgt voor radio-uitzending, waarbij de heer Hollander als vanouds het verslag zal uitbrengen. DE LIJST DER RESULTATEN. Officieele wedstrijden. In Nederland: 14-5-'05 R'dam: NederlandBelgio 40 13-5-'06: 2—3 9-5-'07 Haarlem: 12 26-1-'08 R'dam: 31 25-4-09 4—1 10-4-'10 Haarlem: 70 2-4-'ll Dordrecht 21 2-S-4-'12 n 43 20-4-'13 Zwolle: 2—4 26-4-14 A'dam5 42 7-6-'22 1—2 29-4-'23 1—1 23-3-'24 l_l 3-5-'25 5—0 2-5-'26 1—5 l-5-'27 3—2 11-3-'28 1—1 4-11-'28 1—1 4-5-'30 2—2 29-3-'31 3—2 17-4-'32 2—1 Nederland 21 11 5 B 27 55—36 België 21 .5 5 11 15 35—55 In België? 30-4-'05 Antwerpen: België-Ned. 14 0-4'06 5—0 14-4*07 1—3 29-3-'08 14 21-2-'09 1—4 13-3-'10 3—2 19-3-'11 1—6 10-3-'12 1—2 9-3-'l3 3—3 15-3-'l4 n n 2—* 15-V21 1—1 26-3-*22 4—0 27-4*24 1—1 15-3-'25 0—1 14-3-'26 1—1 13-3-*27 n 2-0 1-4'28 1—0 5-5-'29 3—1 18-5-'30 2—1 3-5-'31 4—2 20-3-'32 1—1 Nederland 22 10 4 ft" 24 46—41 België 22 8 4 10 20 41—46 Nederland 43 21 9 13 51 101—76 België 43 13 9 21 35 75—101 Officieuze wedstrijden. 5-6-*28 R'dam: Ned.—België 31 2-12-'29 A'dam: Ned.—België 1—0 24-2-'32 A'dam: Ned.—België 2—3 31-8-'20 Antwerpen: BelgiëNed. 30 14-9-'30 BrusselBelgiëNed. 41 16-10-'32 Brussel: BelgiëNod. 2—3 Do totaalstand van alle wedstrijden is dus: Nederland 48 24 9 16 57 111ftO België 49 16 9 24 41 89—111 Wedstrijdprogramma voor a.s. Zondag. Internationaal. Amsterdam: NederlandBelgië. Hasselt: België BNederland B. AFDEELING II Prom, re h. 3e kl.: Hoek van Holland 11—Alphen II. Ros. 3e kl.: A: Quick III—H.V.V. IV. AFDEELING IV. Prom. 2e kl.: MiddelburgJuliana. FEUILLETON. DE BEKER VAN KONINGIN ELIZABETH Naar het Engelsch van FERGUS HUME. (Nadruk verboden). 22) „Ik begrijp eigenlijk niet, dat u uw doch ter gouvernante hebt laten worden", merkte de jongeman op een gegeven mo ment behoedzaam op. Baxter leunde terug in zijn stoel en keek zijn tafelgenoot donker aanbij hield niet van een dergelijke onbescheiden inmenging in zijn particuliere aangelegen heden. Maar daar hij zich yoorgenomen had Gould bij het spel van eenige ponden te ontlasten, beheerschte hij zich; de kunst van veinzen verstond hij uitste kend Hij wenschte geen ontijdig einde aan hun samenzijn te maken en ant- woorde met een rustigen glimlach: „Het is haar eigen verkiezing. Ik ga naar Gua temala terug en mijn doohter voelt er niets voor om in dat nogal rumoerige stukje wereld te wonen. Daarom heeft ze aan juffrouw Genwin, bij wie ze op kost school is geweest en die haar bijzonder graag mag lijden, gevraagd haar een be trekking in een beschaafde familie te be zorgen, En ik krijg den indruk, dat ze zich bij dr. Dawson en zijn tante volkomen op har plaats voelt; ik geloof niet, dat ik haar in betere hoede zou kunnen achter laten." „Dat ben ik volmaakt met u eens, kolo-i nel", gaf Richard toe. „Meneer Dawson en juffrouw Pamela zijn allebei voortref felijke menschen." „Ja, dat heb ik ook gehoord. De waard heeft me aangenaam beziggehouden met omstandige verhalen over het dorp en zijn bewoners." „En vond u het interessant?" spotte Richard. Baxter haalde de schouders op. „Bij wijze van tijdpasseering he hik er naar geluisterd. En.... och ja, enkele din gen waren nog wel de moeite waard. Bij voorbeeld, wat hij over dien beker ver telde, dien ik vanmiddag gezien heb. Dat antieke ding schijnt zoo'n beetje de af god van het dorp te zijn." „Ja, daar heeft het wel wat van", stem de Ricard onverschillig toe. ,.Het is eigen lijk raar, dat die oude Tollhurst zoo'n kostbaar stuk in zijn huisje bewaart den een of anderen nacht wordt het nog eens gestolen;" Baxter keek zijn metgezel scherp aan hij vroeg zich af of Gould deze opmer king met een bijzondere bedoeling ge maakt had. Maar het gezicht van den jon geman had de onschuldigste uitdrukking van de wereld, en zonder dat de kolonel inging op hetgeen hij had gezegd, vervolg de hij steeds op denzelfden, weinig-gein- teresseerden toon: „tot nog toe heeft nooit iemand een hand naar den beker uitgestoken, ofschoon de Tollhurst's hem ring hebben en het dus voor een dief niet al sinds de dagen van Cromwell in bewa- zoo heel moeilijk moet zijn geweest om hem weg te halen: Wij moesten maar eens een spelletje gaan doen, vindt u ook niet De kolonel, die met zichtbare belang stelling had geluisterd, bleek het geheel met hem eens te zijn en weldra was het in vollen gang. Eerst was Richard een heele poos aan de winnende hand, maar toen keerde de kans en tegen negenen had de jongeman geen shilling meer in zijn zak. Zijn verlies ergerde hem buiten gewoonde hoeveelheid whiskey, die hij genoten had, droeg er ook al niet toe bij om zijn humeur beter te maken en hij gaf niet onduidelijk te kennen, dat hij zijn partner van oneerlijke practijken ver dacht. Maar Baxter bleef volmaakt kalm, vriendelijk en voorkomend zelfs en wist heel diplomatiek een hoog-loopende ruzie te vermijden. Ter wille van zijn dochter mocht hij hier niet in dergelijke onaange naamheden verwikkeld worden. En zijn gelukkig gesternte kwam hem daarbij te hulp, want juist op het moment, dat Ri chard zij het aarzelend neiging be gon te vertoonen om bakzeil te halen, kwam de herbergier binnen met een me- dedeeling voor den kolonel. „Juffrouw Baxter is hier, meneer", kon digde hij aan. „Ze heeft mijn zieke doch ter opgezocht en wilde u graag even spre ken." „Zeker een boodschap van meneer Dawson", zei de kolonel luohtig met ©en blik op Ricky, die norsch voor zich uit staarde. En daarop tot den waard: „ik kom bij juffrouw Baxter." „Ze is in onze huiskamer" legde de man uit en hij wachtte eerbiedig in de deur, tot de gast, met een haastig excuus tegen Gould, naar buiten ging. Anita, met een dikken mantel over haar avondjapon en een wollen si.4f.vl om het hoofd gefelagen, zat op hem wach ten in gezelschap van juffrouw Maynard, de vrouw van den logementhouder. Toen de kolonel met ©en buiging binnenkwam, was het meisje de eerste, die sprak, alsof ze verlangend was zich zoo snel mogelijk van een onaangename taak te kwijten. „Mogen wij even van uw huiskamer ge bruik maken, juffrouw Maynard?" vroeg ze rustig. „Ik wou graag ongestoord met mijn vader praten." „Natuurlijk, juffrouw", klonk het ge dienstig. En daarop, „wel, wel, is meneer uw vader? Nu, dan moet ik zeggen, dat u een knappe vader hebt, hoor!" Toen, ter wijl ze even in do deuropening bleef staan, tot den kolonel „neemt u me niet kwalijk, meneer, dat ik zoo vrijpos tig ben om te zeggen, wat ik meen, maar u hobt een juweel van een dochter!" „Van dat zeldzame voorrecht was ik me al bewust", verklaarde Baxter welge moed, met een glimlachenden blik vol trots op zijn dochter, en om den schijn te bewaren moest het meisje dien vaderlij ken glimlach wel even vriendelijk beant woorden Toen de welgedane, praatgrage waar din, gevolgd door haar echtgenoot, de kamer verlaten had, merkte do kolonel koel op: „Mag ik je er op attent maken, dat j ij het bent, die haar verteld hebt in welke verhouding we to elkaar staan Op jouw uitdrukelijk verzoek heb ik er over gezwe gen." „Ik heb er nog eens goed over nage dacht", antwoordde Anita, ,.en bij nader inzien leek het mij toch maar het beste om open kaart te spelen. Het is toch on mogelijk om de waarheid te verbergen nu de oude Tollhurst en meneer Eanshaw en meneer Gould die vanmiddag hebben gehoord, daar had u gelijk in. Ik heb ook aan meneer Dawson verteld, dat u in „Het Verguld© Hert" was en van plan was mor gen weer te vertrekken, maar tegen juf frouw Pamela heb ik er niets van gezegd." „Je hebt anders daarnet kunnen hoo ren, dat ik volgens juffrouw Maynard een heel presentable vader benDus je had me best kunnen meenemen naar „Do Olmen"." „Neen, dat bad ik niet gekund Dat heb ik u vanmiddag al uitgelegd, waarom. Ik schaam me om het to moeten zeggen, maar de ervaring heeft me helaas ge leerd, dat u niets of niemand ontziet. U zoudt meneer Dawson onbeschaamd om geld hebben gevraagd en als hij het u niet gegeven had, zoudt u hebben gestolen...." Baxter glimlacht© vriendschappelijk te gen de zolderingde openhartige taal van zijn dochter scheen hem in het minst niet te deren. „Ik moet toch wel een buiten gewoon zonnig humeur hebben", zei hij met berustende ironie, „dat ik dat alle maal kan aanhooren zonder kwaad te worden „Wérd umaar kwaad", zuchtte het meis je. „Dat zou ten minste- een bewijs zijn, dat u nog een klein beetje eergevoel be zat." i „EergevoelIk heb je toch vanmiddag al gezegd, dat je bij iemand, die in drin gende geldverlegenheid verkeert, geen eergevoel moet verwachten. A propos, heb je geld meegebracht?" Anita kreunde bij deze uiting van schaamtoloozen hebzucht. „Ja", antwoord de ze dof, terwijl zo haar beursje uit haar tasch haalde, ik heb twintig pond voor Er trok een schaduw van teleurstelling over Baxter's gezicht. „Is dat alles?" vroeg hij ontstemd. (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 13