DE WERELDTENTOONSTELLING
TE CHICAGO
MANTELS
COSTUUMS
JSÊ! *1
VRIJDAG 5 MEI 1933
DE LEIDSCHE COURANT
JERDE BLAD PAG. 9
o
EN
-dcJn groofe
maten zijn
h wij ook zeer
wtgebreid
gesorteerd.
J
m
Met belangstelling ziet men niet al
leen in Amerika, maar ook in Europa
■uit naar de wereldtentoonstelling, welke
te Chicago op 1 Juni a.s. zal worden
geopend en tot 1 November zal duren.
Deze tentoonstelling wordt gehouden
ter herdenking van het honderdjarig be
staan der stad en belooft een der groot
ste internationale tentoonstellingen te
worden, welke tot nu toe is gehouden.
Men heeft er alles op gezet, dat deze
tentoonstelling die van 1893 verre zal
overtreffen. Met de voorbereidingen is
men reeds eenige jaren bezig. Reeds in
begin Januari 1929 nam de Amerikaan-
sche Senaat een motie aan om den pre
sident te machtigen alle landen der we
reld uit te noodigen tot deelname aan
een wereldtentoonstelling te Chicago
ter gelegenheid van het honderdjarig
'bestaan der stad in 1933. Deze motie
werd kort daarop aangenomen, waarna
de toenmalige president Hoover er ten
spoedigste toe overging een proclamatie
■uit te vaardigen, waarin alle landen
werden uitgenoodigd deel te nemen aan
de wereldtentoonstelling in 1933. Voor
dit doel werd toen te Chicago een som
van vijf millioen dollar ter beschikking
gesteld. De voorbereidingen werden ter
stond met kracht aangepakt. Allereerst
werd besloten Chicago te zuiveren van
Het electriciteitsmonument op de ten
toonstelling 1933 te Chicago. Het elec-
trische paviljoen, waarop op symbolische
wijze de geschiedenis van de electrici-
teitsindustrie is weergegeven.
de bandietenbenden, die het openbare
en particuliere leven dezer millioenen-
stad voor een aanmerkelijk gedeelte be-
heerschen. Men vreesde n.l. dat het be
zoek aan deze tentoonstelling ernstige
schade zou kunnen ondervinden door
de treurige vermaardheid, welke de stad
wegens haar onveiligheid heeft verkre
gen. Onder het motto „Zuivert Chicago
vóór 1933" vereenigden zich daarom de
Chicagosche millionnairs (met uitzonde
ring natuurlijk van de millionnairs uit
de onderwereld) onder leiding van Alex
ander Jamie, die jarenlang chef van den
federalen recherchedienst is geweest.
Jamie werd in zijn actie ter zijde ge
staan door een organisatie, bekend als
„De geheime Zes", welke voor de be-
noodigde middelen zorgde. Aan het hoofd
van dezen raad stonden twee million
nairs. Met kracht heeft deze organisa
tie zioh geweerd en zij hebben inderdaad
succes gehad. Ondanks alles dreigde de
tentoonstelling toch nog in duigen te
zullen vallen tengevolge van den slech
ten financieelen toestand, welke veroor
zaakt is geworden door de talrijke cor
rupties, waaraan het gemeentebestuur
van Chicago zich schuldig heeft ge
maakt. Aan burgemeester Cermak, die
onlangs bij den aanslag op president
Roosevelt werd gedood, komt de eer toe
hieraan een einde te hebben gemaakt.
Het is dan ook Cermak's werk, dat de
groote tentoonstelling „Century of Pro-
jé
Op de wereldtentoonstelling te Chicago
is o.a. een getrouwe nabootsing van het
Paviljoen van Jehol gebouwd, een prach
tig gebouw uitgevoerd in de mooiste
houtsoorten.
gre88" (een eeuw van vooruitgang) ge-
heeten en waarvan Chicago zioh zoo
veel voorstelt, ondanks alles kan door
gaan. De organisatie van de tentoonstel
ling is met krachtige hand geleid door
Rufus Dawes, een broeder van generaal
Dawes, den vroegeren Amerikaanschen
ambassadeur te Londen. Rufus Dawes
die bij den opzet van de tentoonstelling
van de gedachte is uitgegaan, dat de
stichting van Chicago ongeveer gelijk
valt met de ontwikkeling van de eeuw
der techniek en die onlangs heeft be
weerd, dat de enorme groei van Chicago
alleen mogelk is geweest door de tech
niek van de laatste eeuw, wordt bij de
leiding der expositie terzijde cestaan
door den beroemden uitvinder Michael
Pupin. Deze is een voormalig Slavisch
immigrant en wordt in de Ver. Staten
beschouwd als de evenknie van Thomas
Edison. Pupin heeft meer speciaal de
afdeelingen wetenschap en techniek on
der zijn leiding.
Met de inrichting der expositie is
men nu zoo goed als gereed en men
kan feitelijk zeggen, dat de tentoonstel
ling reeds in vollen gang is. als zij dan
ook nog niet voor het publiek toegan
kelijk. Dit zal eerst op 1 Juni a.s. wor
den toegelaten. De tentoonstelling zal
op een wel zeer merkwaardige wijze
worden ceopend. Werden de vorige Ame-
rikaansche tentoonstellingen gewoonlijk
geopend doordat de president op een
knop drukte, waardoor alle machinerieën
in werking werden gesteld, dit ja-ai zal
bij de onening van de groote wereldten
toonstelling, de enereie uit het lucht
ruim worden gehaald. On den hoogsten
toren van de tentoonstelling, waarin
een groot klokkensoel is aangebracht,
staat een verrekijker, welke op de ster
Acturus is gericht. Deze ster staat zoo
ver van ons verwijderd, dat zijn licht
veertig jaar noodig heeft om de aarde
te bereiken. Een lichtstraal, welke in
1983 van Acturus uitging, zal op 1 Juni
1933 in dien verrekijker vallen en daar
een foto-electrische cel bestralen. Deze
energie wordt dusdanig versterkt, dat
dientengevolge machines, sirenen, enz.
in' werking worden gesteld. Het tentoon
stellingsterrein is gelegen aan het meer
van Michigan en telt meer dan veertig
gebouwen, waarvan het eene nog groot-
scher is opgezet dan het andere. Een
leger van dertigduizend werklieden is
hier vier jaar lang bezig geweest de
talrijke zalen, restaurant, paviljoens, to
ren. enz. op te bouwen.
Het glanspunt van de tentoonstelling
is ongetwijfeld een gebouwencomplex,
dat den naam draagt van ..Staten Hall".
De gebouwen zijn in hoefijzervorm op
gesteld en elk gebouw zal de inzending
van een der Amerikaansche staten her
bergen. De gebouwen hebben twee ver
diepingen en zijn door parken omgeven.
Het geheele complex werd beheerscht
door het „Federal Building", waarin de
regeering van de Ver. Staten haar in
zending heeft ondergebracht. Dit gebouw
beeft den vorm van een rotonde en is
bekroond door een koepel van 25 meter
hoogte. Om dezen koepel rijzen drie to
rens elk van 50 meter hoog op. Deze
torens hebben den vorm van driehoeken
en 8ymboliseeren de drie belangrijkste
functies van de regeering: bestuur, wet
geving en uitvoerend bewind. De groot
ste bezienswaardigheid van de tentoon
stelling zullen ongetwijfeld zijn de beide
de tweehonderd meter hooge torens, tus-
schen welke op een hoogte van zeven
tig meter een rakettenspoor met „raket-
tenwagens" zal verkeeren. Het restau
rant, dat zich als een reusachtige pad
denstoel midden op het tentoonstellings
terrein verheft, zal zich ongetwijfeld
wel in een druk bezoek mogen verheu
gen. Niet alleen, dat men van zijn ter
rassen een riant uitzicht heeft op het
Michiganmeer, doch het is zoo gebouwd,
dat het met behulp van electrischen
stroom, om zijn eigen as kan draaien,
zoodat men dus zonder van plaats te
veranderen, telkens een ander deel van
de tentoonstelling kan overzien.
KERKNIEUWS
Z. H. EXC. MGR. J. GIJLSWIJK.
Op doorreis naar Rome in de Maasstad
aangekomen.
Met het s.s. „Wangoni'' van de Woer-
mann-Linie is Donderdag uit Zuid-Afrika
te Rotterdam aangekomen Z. H. Exc. Mgr.
J. Gijlswijk O.P., Apostolisch Delegaat van
Z.-Afrika.
Mgr. werd aan boord begroet door eenige
familieleden en door den Provinciaal der
Dominicanen pater B. Schaab O.P.
Monseigneur vertelde aan een vertegen
woordiger van de „Maasbode", dat hij op
10 April j.l. uit Kaapstad vertrokken en
rechtstreeks met deze boot naar Rotter
dam gekomen was. Mgr. reisde in gezel
schap van zijn secretaris pater Ter Maat.
De drie weken op zee waren Monseigneur
uitstekend bevallen. De reis was goed ver-
loopen. Steeds een kalme zee gehad.
Het doel van de reis is Rome, waarheen
Mgr. over eenige dagen zal vertrekken. Na
zijn terugkeer uit Rome blijft hij nog eeni
ge maanden in Nederland.
Het is nu precies tien jaar geleden, dat
hij zich definitief in Zuid-Afrika heeft ge
vestigd. In de tien jaar is er daar op ker
kelijk gebied wel veel veranderd. Het aan
tal vicariaten en prefecturen, dat in 1923
nog maar elf bedroeg, is thans precies ver
dubbeld. Het gebied, dat onder dezen eer
sten Apostoliscben Delegaat van Zuid-
Afrika ressorteerd, is ten naastenbij even
groot als heel Europaf
De grootste moeilijkheid voor de Kerk
is daar de onderwijskwestie De regee
ringen willen het onderwijs aan zich heb
ben en stellen zich op het standpunt van
de eenheidsscholen. Alleen in de Kaapko
lonie zijn er scholen, die eenige subsidie
krijgen.
HET WEER OP ZONDAG.
ZACHT WEER MET TOENEMENDE
REGENKANS.
De verleden week verwachte afkoeling
trad reeds Zondag in maar was niet groot
en niet van langen duur. In hoofdzaak wa
ren daarvoor twee oorzaken. De inval
van den kouden luchtstroom uit het Noor
den werd over Midden-Skandinavië Oost
waarts afgeleid en ging daardoor ons land
voorbij. Tegelijk kwam in verband met de
ontwikkeling van een vrij diepe depressie
over de Golf van Biskaye een krachtige
Oostelijke luchtstrooming door, die over
ons land trok. Aanvankelijk was deze
luchtstroom vermengd met koude lucht uit
den reeds genoemden kouden luchtstroom
maar toen onder den invloed van een ach-
terwaartsche verplaatsing der depressie
warme luchtmassa's uit het Zuiden in de
zen luchtstroom werden opgenomen steeg
de temperatuur zooveel, dat wij warm
weer kregen.
Dit verloop van den weerstand en van
de algemeene luchtdrukverdeeling in Euro
pa is voor den tijd van het jaar ongewoon.
Wij moeten daarom den heerschenden
weerstoestand als eenigszins abnormaal
beschouwen. De heerschende luchtdruk
verdeeling belet echter de toestrooming
van koude lucht uit het Noorden en dit is
op het oogenblik van het meeste belang.
In het algemeen wordt de heerschende
weerstoestand als tamelijk stabiel be
schouwd en daar de luohtdruk-verdeeling
de toestrooming van warme lucht gedoogt
is de kans zeer groot, dat het weer nog
enkele dagen zacht blijft. Dat hierbij
groote verrassingen kunnen optreden be
wijzen de onweders, die 1.1. Woensdag in
Z.-Limburg vielen en de zware regens in
de Rijnstreek.
Wij moeten daarom rekening houden
met de mogelijkheid, dat tegen of aan het
einde der week het weer plotseling vrij
warm wordt en dat plaatselijk onweders
optreden, die gevolgd worden door afkoe
ling en aan de kust door nevelweer. De
kans op deze weersveranderingen wordt
vooral grooter wanneer de barometer op
nieuw gaat dalen. In het algemeen zal
het weer aan het einde der week en het
begin der nieuwe zacht zijn met toene
mende bewolking en toenemende regen
kans.
(Nadruk verboden).
BINNENLAND
DE WERKLOOSHEID IETS MINDER.
Indexcijfers van Februari.
Hieronder volgen de indexcijfers van
de werkloosheid, zooals deze berekend zijn
door het Centraal Bureau voor de Statis
tiek. Deze cijfers, weergevende het per
centage werkloosheidsdagen van het aan
tal dagen, dat gewerkt had kunnen wor
den, indien geen werkloosheid ware voor
gekomen, zijn in hoofdzaak berekend uit
opgaven van gesubsidieerde werkloozen-
kassen.
Het totaal aantal personen, van wie de
werkloosheid is nagegaan, bedroeg in Fe
bruari 1933 rond 611.000, waaronder 603.000
leden van werkloozenkassenhet aantal
werkloozen onder hen bedroeg rond 232.800
waaronder 231.700 leden van werkloozen
kassen.
Beroepsgroepen; Indexcijfers der
werkloosheid:
Febr.'33 Febr.'32 Jan.'33
Aardewerkind. enz.
25,9
22,1
60,2
Diamantindustrie
82,1
90,6
84.-
Drukkersbedr. enz.
15,5
10,2
14,8
Bouwbedrijven enz.
52,9
42.-
61.2
Houtbewerking enz.
48,6
35.9
49,3
Kleedingindustrie
20,1
12.9
26.6
Lederindustrie
16.5
11.3
19.4
Steenkolenmijnen
5,2
5.6
4.5
Metaalind., scheepsb.
14,4
35.-
40.9
Textielnijverheid
30.8»)
22.3»)
34.-»)
Voed.- en genotm.bedr.
17.4
12.4
17.1
W.o. tabak- en sig.-ind.
25.2
17.6
24.3
Landb.-bedr„ veenderij
42.6
41.9
51.-
Visscherij
24.4
21,3
49.1
Handelsreizigers
1.31)
1.1
1.20
Verkeer wezen
25,8
21.9
33.5
Handels- en Kant.bed.
10.5
6.6
10.3
Toonkunstenaars
25,9
22.-
24.4
Overige groepen
28.6
23.5
32.6
Totaal
33,2
27.5
37.8
(Tot excl. Diam.-ind.) (32.8)
(16.9)
(37,4)
(Tot. Industrie) (35.6X
28.9)
(39.3)
0 Onvolledige opgaven.
Excl. Havenarbeidorsreservo.
STICHTING
„DR. SCHAEPMANFONDS".
De besturen van de R.-K. Staatspartij
en van do Stichting „Dr. Schaepman-
fonds" deelen mede, dat de kantoren van
het Algemeen Secretariaat der R.-K.
Staatspartij, het Bureau van de Stichting
„Dr. Schaepmanfonds", het Centraal Ad
viesbureau voor Gemeentepolitiek van de
R. K. Staatspartij, de Redactie en Admi
nistratie van het maandblad „De R.-K.
Staatspartij", het Secretariaat van de Fe
deratie van Bonden en Centrales van R.K.
Gemeenteraadsleden in Nedorland, de Re
dactie van „De Gemeenteraad", officieel
orgaan van deze Federatie, met ingang
van 15 Mei 1933 zijn gevestigd in het
nieuwe Partijbureau, Het Dr. Schaepman-
huis, Mauritskade 25, 's-Gravenhage, tele
foonnummer is veranderd is No. 116680.
Postrekening van het Algemeen Secre
tariaat R.-K. Staatspartij No. 692.
Postrekening van het Dr. Schaepman
fonds Comité van Actie No. 132750. Aan-
geteekende stukken voortaan: 's-Gravcn-
hage, Hoofdkantoor, Kantoor- en spreek
uren 9—12.30 en 1417.30 uur.
ONBEHOORLIJKHEDEN JEGENS
DUITSCHE VLUCHTELINGEN?
Een onderzoek naar beweerde
gebeurtenissen op het Centraal Station
te Amsterdam heeft geen resultaat
gehad.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Van den Bergh:
1. Is het juist, dat de „gouwleider" van
de Nationaal-Socialistische-Duitsche-Ar-
beiders-Partij, afdeeling Nederland, wo
nende te Amsterdam, zioh dezer dagen,
met eenige helpers, gedurende geruimen
tijd heeft opgehouden op do perrons van
het Cenrtaal Station te Amsterdam, al
daar de bagage van aankomende Duitsche
vluchtelingen heeft onderzooht, namen en
adressen heeft genoteerd en, den schijn
aannemende van daartoe gerechtigd to
zijn, vluchtelingen heeft ondervraagd?
2. Is Uwe Excellentie bij bevestigende
beantwoording van de eerste vraag niet
van oordeel, dat bovengenoemde hande
lingen, onder de bestaande omstandighe
den, gevaar opleveren voor de publieke
rust en dat derhalve genoemde vreemde
ling op grond van artikel 12, lid 1 van do
Vreemdelingenwet 1849 ten spoedigste
dient te worden uitgezet?
3. Welke maatregelen denkt Uwe Ex
cellentie te nemen om soortgelijke spion-
nage namens de afdeeling Nederland van
oen buitenlandsche politieke partij op Ne-
derlandschen bodem te voorkomen?
heeft de minister van justitie geant
woord
Ad. 1. Een omstandig onderzoek hoeft
niet kunnen doen blijken, dat do bedoelde
persoon zich toenmaals heeft opgehouden
op de perrons van het Centraal Station
te Amsterdam, laat staan daar de in deze
vraag bedoelde handelingen onderzoek
van bagage van Duitscho vluchtelingen,
enz. heeft verricht.
Ad 2 en 3. In verband met het ant
woord op vraag 1 schijnen deze vragen
geen beantwoordingen te behoeven. Do
ondergeteekende wil echter wol verklaren,
dat naar zijn gevoelen vreemdelingen, op
straffen van verblijfsontzogging, zich hier
te lande van politieke actie hebben te ont
houden.
Ter beantwoording van soortgelijke
vragen van den heer I. H. Vos heeft de
minister naar bovenvermeld antwoord op
de vragen van den heer Van den Bcrgh
verwezen.
GED. STATEN CONTRA AMSTERDAM
Naar de „Tel." verneemt gaat het met
het goedkeuren van de Amsterdamsche
gemeentcbegrooting 1933 niet vlot. In een
nota hebben Gedeputeerde Staten eenige
ernstige bezwaren opgesomd met name in
verband met het Crisisfónds en de ver
dere financiering van crisisuitgaven. Ged.
Staten zijn ook van oordeel, dat de be
grooting niet in evenwicht is.
Binnenkort zullen B. cn W. hun stand
punt ten aanzien van deze bezwaren ter
konnis van Ged. Staten brengen, waArna
nog nadere besprekingen zullen worden
gehouden.
KOOPT BIJ ONZE
ADVERTEERDERS
EEN VENSTERLOOS GEBOUW OP DE WERELDTENTOONSTELLING TE
CHICAGO. Het prachtige gebouw op de wereldtentoonstelling te Chicago,
dat 260 X 120 voet groot is met een toren van 150 voet 'hoog. Het gebouw is
geheel zonder vensters en het wordt op kunstmatige wijze verlicht en geventi
leerd. Conversatiezalen, een telefonisch- en telegrafische dienst zijn ten gerieve
van de bezoekers in het gebouw aangebracht.
