AGENDA
I VKIJDAG ZB ATKIL I9o„
DE LEIDSCHE COURAt>.
EERSTE BLAD PAG. 2
S BAROMETER.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
naar waarnemingen verricht in den
morgen van 28 April 1933, medegedeeld
door het Kon. Ned Meteor, Inatituut
te De BiJt.
Hoogste barometerst.: 773.4 te Atuveyrï.
Laagste baronie torst.: 749.7 te Stornoway.
Verwachting tot den avond van 29 April:
Zwakke tot matige
Zuidelijke tot Wes
telijke wind, ge
deeltelijk bewolkt,
kans op eenige re
gen, waarschijnlijk
iets kouder.
De depressie in hot Westen blijft de
weerstoestand ten onzent beheerschen.
De gisteren genoemde seoundaire is in
den loop van den nacht het Westen van
ons land gepasseerd, dooh heeft slechts
zeer weinig regen gebracht. Een nieuwe
secundaire iigt thans over de Golf van
Biscajc. Blijkens de scheepsberichten sluit
de depressie aan haar achterzijde af. zoo-
d-it over eene dagen een flinke afkoeling
te wachten schijnt. Reeds nu is over IJs
land, Groot-Brit tannië en Ierland, de tem
peratuur gedaald. Ook voor morgen kan
in onze omgeving een kleine temperatuur
daling verwacht worden. Bijna over het
geheele gebied is het. rustig weer, slechts
in Noord Noorwegen waar zich ccn de
pressiekern van de hoofddepressie heeft
afgesplitst waait het flink uit Zuid tot
Zuid-West. De neerslag was minder uit
gebreid dan gisteren. Slechts in Noord
Noordwegen en Ierland vielen hoeveelhe
den van beteekenis.
LUCHTTEMPERATUUR. 3$
Temperafur des middags te half drie
>1.2 gr. C. j
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
Van Vrijdagnamiddag 4.08 uur tot
Zaterdagmorgen 7.49 uur.
DE BEDREIGING VAN HET
COMMUNISME IN ZUID-AMERIKA.
Krijgen de Indianen weer hun
collectieve bedrijven uit den
tijd voor de Spaansche over-
heersching?
Aan beide zijden van den Atlantisohen
Oceaan leerde men ons steeds, dat men
de omwentelingen in Zuid-Amerika niet
als ernstige gebeurtenissen moest beschou
wen. Men verzekert herhaaldelijk en
wellicht terecht dat deze revolutie© niet
meer beteokenen dan „het schudden van
een stok kaarten", dat. telkenmale moet
terugkomen als een spel is uitgespeeld.
In ieder geval, zoo werd gezegd, wordt
een plotselinge verandering in het binnen-
landsch bestuur van deze landen zelden
gevolgd door oen wezenlijke en diepgaan
de hervorming van hun economische en so
ciale politiek. Het ia een feit, dat men de
revoluties, zoo deze veelvuldig voorkomen,
tenslotte gaat aanvaarden als een nood
zakelijk bestanddeel van de gewone orde
en gang van zaken, zoodat wijze en ver
standige menschen er steeds rekening mee
ihouden bij al bun schikkingen die zij tref
fen voor do toekomst.
Een bekend geschiedschrijver uit Chili,
Gonzago Bulnes, kwam tot de ontdekking,
dat er zich in de geschiedenis van Peru
gedurende de Laatste eeuw meer dan 100
revoluties en opstandige bewegingen heb
ben afgespeeld. Dergelijke statistieken
zouden echter voor Argentinië, Brazilië,
Mexico, Columbia, Venezuela en Equador
weliswaar eenigszins gunstigere en minder
sensationcelo cijfers te aanschouwen ge
ven, maar zij zouden toch in ieder geval
veel te denkon geven.
Maar laten wc nu nog aannemen, dat
de revoluties in deze landen zich tot nu
toe hebben beperkt tot politieke twisten
binnen het kader van enkele families en
dat zij hoegenaamd niet de sociale of eco
nomische structuur dezer staten hebben
aangetast, is men cr daarmee wel zoo zeker
van dat dit ook in de toekomst naar vorm
Bu eneceneering zoo zal blijven?
Deze vraag dringt zich noodzakelijk aan
ons op als men de verspreiding van het
Communisme in deze Zuid-Amerikaan6che
Republieken nauwkeurig beschouwt.
Het is algemeen bekend, dat de Com
munistische propaganda in Chili een voort
durend schrikbeeld was voor den vroege-
ren President Ibanez. Noch thans scheen
het mede te zijn bij de Zuid-Amerikaan-
sche diplomaten, om met verontwaardiging
het bestaan van het Communisme in huu
landen te ontkennen. Zij gingen zelfs zóó
ver, dat zij durfden beweren, dat er in de
Zuid-Amerikaansche republieken zoo iets
dergelijks nooit kon bestaan, en zij verga
ten daarbij het feit, dat b.v. in Peru voor
de Spaansche overheersching, een klassiek
voorbeeld van Staatssocialisme te vinden
was, en dat de moderne Indianen overal,
zelfs onder de onderhoorigen van don Bis
schop van Arancania, absoluut de collec-
tivisbische gebruiken van hunne voorvade
ren handhaven.
Iba-nez was het ongetwijfeld niet eens
met de waanbeelden van de politieke
grootheden van zijn tijd, en zijn waarschu
wingen werden in het algemeen beschouwd
als voorwendsels om zijn even strenge als
willekeurige maatregelen te rechtvaardi
gen. Maar zoodra President Ibanez uit de
regeering werd verdreven, toonde het Com
munisme een levenskracht als men heb
nooit had willen toeschrijven: toen bleek
zelfs, dat de Communisten bij de Presi
dentsverkiezingen in Ohili in staat wa
ren om twee oandidaten van geheel ver
schillende Oommunistischo groepen naar
voren te brengen. En dat deze beide can-
didaten slechts betrekkelijk weinig stem
men verkregen, is slechts te wij ben aan het
feit, dat Don Arturo Alessanclri zich als
tegencandidaat liet stellen, en die als
vertegenwoordiger der linkerzijde buiten
gewoon populair waa en door het volk als
een afgod werd vereerd. Daar komt nog
bij, dat er een verkiezingsmanoeuvre werd
toegepast waarbij beweerd werd, dat de
socialisten en communisten niet meer zou
den deelnemen aan de verkiezingen. Do In
dianen zijn van nature geneigd om zonder
eenig bezwaar de collectivistische begrip
pen over te nemen. Bovendien zijn er een
massa onderwijzers en onderwijzeressen,
die overal, hetzij uit»overtuiging, hetzij uit
ontevredenheid over hun geniepig kleine
salarissen de Bolsjewistische ideeën pro-
pageeren. Tenslotte heeft de steeds toene
mende werkeloosheid de Communisten in
dit land, met haar slecht ontwikkelde in
dustrie danig in de kaart gespeeld, terwijl
de anarchistische leuzen die uit het oude
moederland achterbleven het werk der
Communisten ten zeerste vergemakkelijkt.
De rationalisatie der bedrijven, die naar
het voorbeeld van Noord-Amcrika, gedu
rende de laatste vijftien jaar in de econo
mie den toon aangeeft, heeft op haar beurt
zeer veel bijgedragen tot verspreiding vau
Communistische begrippen, daar zij een
massa proletariërs op beperkte ruimten te
samen bracht. Overal in Cerro Prasoo, in
de petroleum velden van Venezuela, evenals
op de uitgestrekte landbouwbedrijven van
Patagonië heeft de wereldcrisis deze gera
tionaliseerde bedrijven den genadestoot ge
geven. De werkeloozen werden toen gemak
kelijk, door welsprekende volksmenners,
zooals men er zelden in de Noordelijke lan
den vindt, opgejaagd op de gevaarlijke pa
den der Bolsjewistische propaganda. In al
deze landen heeft een fantastische mil-
lioenendans jarenlang de ellende verborgen
gehouden.
Op den dag vaar heden zijn daar mil-
lioenen ongeletterde menschen ten prooi
aan een ellende, zooals men slechts kent
in sommige streken langs de Middelland-
sche zee, oen menschenmassa die met
graagte luistert naar de beschuldigingen,
welke al of niet gegrond worden ge
uit tegen de regeerende klassen en tegen
'de orde van zakken, zooals die door zorge
loosheid, crisis, en overdreven rationalisa
tie op een harde proef wordt gesteld.
In Latijnsch Amerika, meer dan elders,
is de bedreiging van het Communisme het
losgeld voor heb valsche idee, dat de re
geering al haar zorgen moet besteden aan
de expleitatie der natuurlijke hulpbronnen
en aa-n het sluitend maken van begrootin
gen.
FILMNIEUWS.
DESKUNDIGEN.
Mijnheer Jan Jansen, van beroep tram
conducteur, chauffeur of bankwerker zou
waarschijnlijk zeer verwonderd zijn, als hij
bezoek kreeg van een filmregisseur, die
hem kwam vertellen, dat zijn hulp noodza
kelijk is voor het maken van een film.
Maar in de omgeving van Hollywood komt
zooiets dikwijls voor.
Tegenwoordig worden er bijna geen films
meer gemaakt, waarvoor niet deskundige
adviseurs uit de meest uiteenloopende be
roepen noodig zijn en beschouwen we en
kele groote films, die de Metro-Goldwyn-
Mayer den laatsten tijd gemaakt heeft, dan
ontdekken we daarin een groot aantal
verschillende menschen, die nooit gedacht
hadden iets met de film te maken to heb
ben, doch plotseling uitgenoodigd werden,
hun advies om hulp te verleenen.
Voor de John Gilmert film „Fast Wor
kers", waarin de hoofdpersonen werkzaam
zijn aan het stalen geraamte van een wol
kenkrabber, had men enkele mannen noo-
£Tg, die gewend waren stalen onderdeelen
van bouwwerken vast te klinken en daar
voor huurde men een vijftal vakmenschen
van de Consolidated Steel Company.
Een grooto brouwerij had men noodig
voor de film „What! No Beer!'' waarin
Buster Keaton en Jimmy Durante samen
optreden. Alle medewerkenden werden
meegenomen naar de brouwerij in Califor
nia waar de bedrijfsleider een complete
cursus in het bierbrouwen gaf. Deze was
ook behulpzaam bij het opbouwen van ge
deelten van een brouwerij in de geluidstu
dio voor heb opnemen van een aantal
scènes.
Marion Davies moest zich oefenen in het
Iersohe dialect voordat zij kon beginnen
met de opnamen van Peg O'My Heart en
was zoo gelukkig een portier van een
hotel in Los Angeles te pntdekken die, on
danks zijn verblijf in Amerika het dialect
van zijn geboorteland zuiver bewaard had.
Gedurende de opnamen van Fast Life,
waarin een moterboot-race een van de
hoogtepunten vormt, zonk een raceboot.,
na een aanvaring met een boei, bij det
Catalina Island. Er was geen tijd meer om
een duiker van het vasteland te laten ko
men en iemand stelde voor een bewoner
van het Eiland te ontbieden die een zekere
vermaardheid had als duiker met zeer pri
mitieve middelen. Deze verscheen met zijn
uitrusting, bestaande uit een groot blik,
waaraan een tuinslang bevestigd was en
een kleine pomp. Met het blik over zijn
hoofd dook hij omlaag en wist een lijn aan
de gezonken boot te bevestigen. Geduren
de de rest van de opnamen werd hij be
noemd tot officieel duiker van de maat
schappij.
De eigenaars van een rolschaatsen-baan
waren zeer verwonderd, toen zij op een
dag bezoek kregen van den regisseur Jack
Conway, vergezeld van Lee Tracy en Hari
ge Evans. Het bleek, dat de beide artist-en
voor een nieuwe film, waarin zij de hoofd
rollen vervullen, binnen den korst moge
lijken tijd moesten loeren rolschaatsen.
Aan de kust van Oalifornië in heb kle' e
plaatsje Venice, woont een visscher, die
een zekere bekendheid verworven heeft in
het levend vangen van bijzondere water
bewoners. Hij is eenigen tijd geleden aan
gesteld als vaste leverancier en adviseur
van de Metro-Coldwyn-Mayer voor alle
scènes, waarin de bewoners van de zee
e enrol moeten spelen.
STADSNIEUWS
GOUDEN JUBILEUM.
Vandaag herdenkt de heer J. A. Goldon-
berg den dag, waarop hij voor vijftig jaar
als letterzetter in dienst trad bij A. W.
Sijthoff's Uitgeversmaatschappij alhier.
De jubilaris werd hedenmorgen, verge
zeld van eeniige dochters ten kantore ont
vangen en in tegenwoordigheid van gedele
geerd commissarissen en een deputatie van
liet personeel toegesproken. Deze bracht
hem dank voor de prettige wijze, waarop
'hij steods zijn arbeid heeft verricht en over
handigde den jubilaris de gebruikelijke
gratificatie en een bloemstuk.
De burgemeester was door ambtsbezig
heden verhinderd den jubilaris de konink
lijke ondersoheiding, de medaille in brons
der Oranje Nassau-Orde op de borst te
spelden. Dit werd nu gedaan door den' di
recteur.
Daarna sprak de procuratiehouder, de
heer D. P. dn Croix, namens het admi
nistratief personeel. Vervolgens de on
middellijke chef ran den jubilaris, den 'heer
Morkelijn, die hem een mooien parapluie-
bak als herinnering aanbood.
In een der drukkerijafdeelingen stond
het' geheele personeel opgesteld en namens
allen sprak de heer Rosmalen den jubilaris
toe, bood hem een stel stoelen aan en
Voegde daarbij een oorkonde, geteekend
door een van zijn collega's.
De jubilaris bedankte voor de vele toe
spraken en geschenken en bracht den ver
deren dag in den familiekring door.
ST. ELISABETHS-VEREENIGING.
Koperen jubilea.
De gewone wekelijksche bijeenkomst
van de St. Elisabethver. droeg vandaag
een feestelijk karakter. Er stonden bloe
men cp tafel en bij de opening verkreeg
de vice-presidente mej. A. Schmier het
woord, om een hartelijke gelukwensch te
richten tot de presidente mej. D. Coebergh
die 19% jaar als zoodanig in functie is
en die zij huldigde en dankte om haar
even prettige als zakelijke leiding, waar
door de belangen der vereeniging uitste
kend women behartigd en er bij de be
sprekingen steeds een aangename toon
heerscht.
Deze gelukwensch had klaarblijkelijk
aller oprechte instemming.
De presidente dankte moj. Schmier en
de leden en voegde hieraan toe, dat er nog
twee jubilarissen zijn, nl. de 1ste en 2de
secretaresse, de dames mevr. Grunde-
mannHofman en mevr. Coeberghv.
Cranenburgh die beide 12% jaar deel uit
maken van het bestuur. Deze dames
wensohte de presidente namens alle leden
hartelijk geluk, hen dankend voor het
vele, wat. zij voor de vereeniging hebben
gedaan.
Aan bet einde der vergadering felici
teerde Pastoor Beukers, Directeur der
Vereeniging, de presidente, ook namens
de vele gezinnen, wien het werk der ver
eeniging is ten goede gekomenvervol
gens bood zijneerw. zijn gelukwensch aan
aan de twee andere jubilarossen.
FAKKELOPTOCHT DER S.D.A.P. OP
ZONDAGAVOND
Vragen van den heer Wilbrink.
Het C.H.-raadslid, de heer Wilbrink, heeft
het verzoek aan den Raad gericht, om den
burgemeester, als hoofd der Politie, de vol
gende vragen te mogen stellen:
Is het juist, dat voor den avond van Zondag
30 April a.s. door het hoofd der politie ver
gunning is verleend lot het houden van een
fakkeloptocht met muziek door de S. D. A. P.?
Zoo ja, is het den burgemeester bekend, dat
de regeering, eerbiedigende de bezwaren van
een groot gedeelte van ons volk, tegen open
bare feestviering op Zondag, heeft bepaald
dat de verjaardagen van de leden van ons
Vorstenhuis, indien ze op Zondag vallen, op
den daaropvolgenden Maandag zullen worden
gevierd.
Is het den burgemeester ook bekend, dat
een groot gedeelte van de inwoners onzer stad,
ten volle deelende de bezwaren tegen de ver
storing van de rust op Zondag, of wel van
ineening zijnde, dat de verjaardag van Prinses
Juliana de gelegenheid tot het houden van
soc. optochten behoort uit te sluiten, ernstig
gegriefd is door het gegeven verlof en dit zeer
betreurt.
Wat zijn de redenen, waarom door den
burgemeester met deze gevoelens geen reke
ning is gehouden, waar de optocht immers zon
der eenig bezwaar zoowel ni als vóór den len
Mei kan worden ehouden.
K&n de toezegging worden gegeven, dat in
het vervolg met de genoemde bezwaren reke-
Mei kan worden gehouden.
VRIENDENKRING TER EERE VAN
HET H. SACRAMENT.
Cïstera/vond 'hield de Vriendenkring ter
eere van het Allerheiligst Sacrament zijn
jaarvergadering in de zaal van het Jeugd-
gebouw, Maria Gijzensteeg, onder voorzit
terschap van den heer L. C. Schrijvers, die
na opening met den Chr. groet, de aanwe
zigen van harte welkom 'heette. Ofschoon
het aantal opgekomenen zeer bevredigend
mocli genoemd worden, was de opkomst
toch drukker verwacht, in verband met be
langrijke verkiezing van bestuursfuncties
en een rede te houden ovre een actueel on
derwerp door den weleerw. heer kap. Kra
mer.
Onder de ingekomen stukken was o.m.
een schrijven van den heer v. Noort, dat
hij wegens drukke werkzaamheden en an
dere zakelijke redenen, zich genoodzaakt
had gezien, zich niet meer herkiesbaar te
stellen voor de bestuursfunctie van secre
taris. Van achter de bestuurstafel brengt
Gemeentelijke Aankondigingen.
STEMMING TWEEDE KAMER.
De Voorzitter van het Hoofd stembu
reau ter verkiezing ikp. de leden van de
Tweede Kamer ddc S^Utten-Generaal in
Kieskring VII (Lemen) maakt bekend dat
het proces-verbaal*van/ de zitting van het
hoofdstembureau In het gemeentehuis is
aangeplakt en terfeemeente-secretarie voor
een ieder ter inzage is nedergelegd.
De Voorzitter voornoemd,
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN
Leiden, 28 April 1933.
LEIDEN.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 24 tot
en met Zondag 30 April a.s. waarge
nomen door apotheek C. B. Duyster, Nieu
we Rijn 18, Tel. 523.
de voorzitter, namens geheele de vereeni
ging, dank en hulde voor alles wat de heer
v. Noort voor de vereeniging heeft gedaan.
Zijn plaats ais zoodanig zal niet te vervan
gen zijn. Een schriftelijke dankbetuiging
zal hem worden gebonden.
In verband met het aftreden van den
len secretaris, trad ook de 2e secretaris,
de heer Bergsma af. Dit is een gewoon ver
loop der zaak, daar de heer Bergsma zijn
functie onder voorbehoud had aangeno
men, ter verlichting der werkzaamheden
van den len secretaris. Ook dezen werd
door den voorzitter dank gebracht voor
zijn punctueel werk en toewijding, geduren
de vele jaren aan den Vriendenkring.
Wegens hoogen leeftijd stelde de heer
v. d. Boog zich niet meer beschikbaar, als
baldakijndrager bij processies in de Mon
Père kerk. Voor zijn jarenlange trouwe
toewijding bracht de voorzitter 'hem dank.
Een hartelijk applaus volgde op deze toe
spraak.
Hierna werd het jaarverslag door den
waarn. secretaris, den heer Duijn, voorge
lezen, waaruit o.m. bleek, dat het aantal
leden van den Vriendenkring, ondanks de
ongunstgie tijden, nagenoeg stationair was
was geb'.even.
Door afwezigheid van den penningmees
ter, den heer Bergers, gaf in diens plaats
de voorzitter een finant-ieel overzicht der
vereeniging, waaruit bleek, dat de was in
orde was. Door de kasnazieners werd daar
op verslag uitgebracht en deze hadden al
les in de puntjes bevonden en stelden voor,
den penningmeester te dechargeeren, het
geen onder applaus geschiedde.
Alsnu was aan de orde bestuursverkie
zing, hetgeen wegens aftreden van den len
secretaris nog al stof opjoeg, doch ten
plotte, na duidelijke uiteenzetting door den
voorzitter, de vergadering imct diens be
toog vereenigde.
Bet het bestuur waren geen gestelde
candidaten ingekomen, zoodat de aftre
dende bestuursleden, de heeren W. Th. Ber
gers, L. v. Elzen, A. H. van der Horst, C.
H. v. d. Drift en D. H. v. d. Top bij accla
matie werden 'herkozen.
Met algemeene stemmen werd tot secre
taris gekozen de heer E. Duym en als
nieuwe bestuursleden de heeren H. J. W.
Peeters en W. P. Smit.
Bij de rondvraag die nu volgde, brengt
de heer de la Rinière, namens de kasna
zieners hulde aan den heer Bergen van
Henegouwen, voor diens toewijding aan
den Vriendenkring, waarop hartelijk ap
plaus.
Hierna moest de voorzitter een teleur
stellende mededeeling doen, n.l. dat de
weleerw. heer kap. Kramer, dezen avond
zijn voorgenomen rede niet kon houden
hetgeen toe te schrijven was aan een mis
verstand. De voorzitter wees er op dat
daaar men nu eenmaal voor dit feit stond,
dit als een offer had te dragen en verzocht
niemand er eenige verwijt van te maken.
Hij bracht, daarop dank voor de ookomst
en het goede verloop der vergadering en
sprak de hoop uit, dat allen propagandis
ten mogen zijn voor de mooie vereeniging
en sloot de vergadering met den ^Christe-
lijken groet.
R.K.S.V. S. AUGUSTINUS.
Het achtste lustrum.
Den 6den en Tden Mei zal de R. K. Stu-
den benver eeniging „Sancbus Augustinus''
haar achtste lustrum herdenken.
De feestviering begint Zaterdagmorgen
te half tien met een plechtige Hoogmis in
de St. Lodowijkskerk, opgedragen door den
zeereerw. heer rector R. J. J. Reynen met
assistentie.
Te half twaalf is er gemeenschappelijk
ontbijt op het Eigen Huis, des middags te
half drie feestvergadering in heb Groot
Auditorium der Leidscho Universiteit. Als
feestredenaar zal optreden de zeereerw.
hooggel. heer dr. Gerlaeus Royen O.F.M.,
hoogleeraar te Utrecht, die zal sproken
over: „Katholieke Wetenschap en Kui
tuur".
Na afloop der feestvergaderiug recep
tie door het bestuur van „Saaiebus Augusti
nus" op heb „Eigen Huis".
Te half zeven wordt gemaaltijd en tc
half negen heeft de ontvangst en reünie
van de oud-leden op het „Eigen Huis"
plaats.
Zondag wordt des middags te 1 uur een
officieel© lunch gehouden.
Des avonds te 8.15 uur heeft in den
Leidscfhen Schouwburg de opvoering plaat©
van ,,'t Wondere rond Kilian", van R. Wal-
fried, door de „Vereenigde Haagsche Spe
lers".
Arbeidsbeurs Leiden.
Op den 27sten April waren 2980 (v. j. 2599)
werkzoekenden ingeschreven.
