EXTRA EDITIE
DE STEMMING TE LEIDEN.
24ste Jaargang
DONDERDAG 27 APRIL 1933
No. 7493
DAGBLAD VOOR LEDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voornitbetaling:
Voor Leiden 19 ©ent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 eent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 oent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103C03, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin b#>
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
LEIDEN.
f De stemming in de stad Leiden heeft
ons geen teleurstelling gebracht. Dat mag
onomwonden worden geconstateerd.
t Had echter wèl beter kunnen zijn! In
plaats van een geringen achteruitgang in
etemmenaantal, vergeleken bij de Kamer
verkiezing in 1929, had de R. K. Staats
partij gezien de toename van het to
taal aantal uitgebrachte geldige stem
men een kleinen vooruitgang moeten
constateeren.
De vooruitgang is de B. K. Staatspar
tij ontnomen door de dissidente of afge-
echeiden katholieke groepen: R. K. Volks
partij, R. K. Arbeiderspartij en R. K. De
mocratische Bond. Dezer stemmen-tal is
in Leiden, zoowel voor elk op zich als
voor allen tezamen, gering, maar toch groot
genoeg, om te verklaren het feit, dat de
R. K. Staatspartij in Leiden, in- absoluten
en in relatieven rin, een kleinen achter
uitgang moet boeken. Dat die dissidente
groepen niet veel stemmen op zich heb
ben vereenigd, kan blijken uit het feit,
dat zij, als het een gemeenteraadsverkie
zing zon zijn geweest, geen zetel in den
gemeenteraad zouden hebben verkregen,
zelfs al zouden alle drie de lijsten gecom
bineerd zijn geweest!
Een vergelijking met de gemeenteraads
verkiezing gaat mank, omdat bij een ge
meenteraadsverkiezing ook andere facto
ren werken en vooral omdat hot aantal
partijen aan de stembus dan veel gerin
ger is. Maar toch is 't wel interessant, om
Ms na te gaan, wat het resultaat zou zijn
geweest, indien de gisteren gehouden
stemming, onder dezelfde omstandighe
den, een stemming voor den gemeenteraad
zou zijn geweest:
De R. K. Staatspartij 7 zetels (nu 8),
S. D. A. P. 10 (nu 11), Chr. Hist. 5 (nu
6), Anti-Re v., 5 (nu 5), Vrijheidsbond 3
(nu 3), Communisten 2 (nu 1), Vrijz. Demo
craten 2 (nu 1), Hervormd Geref. Staats
partij 1 (nu 0).
In vergelijking met de Kamerverkie
zing in 1929 zijn in Leiden de Anti-Rev.
sterk voor-, de Ohr.-Hist. veel achteruit
gegaan. Verder zijn ojl vooruitgegaan de
Communisten, en ia opmerkelijk de voor
uitgang van de anti-papistisohe Herv.
Gereformeerde Staatspartij. Aan deze
laatste en aan de Anti-Rev. met Colijn
als lijstaanvoerder hebben de Chr.-
Hist. veel stemmen moeten afstaan. De
van den Anti-Rev. afgescheiden antipa
pistische partij, de Staatkundig Geref.
Partij, heeft daarentegen in Leiden niet
zooveel stemmen meer dan in 1929.
Het 6lemmencijfer der S. D. A. P. is
vermeerderd, vergeleken bij 1929, doch
haar vooruitgang van 1931 (Staten- en
Raadsverkiezing) is weer teruggedrongen.
Wij verwijzen verder den lezer naar de
in ons blad opgenomen vergelijkende cij
fers.
OMGEVING.
r
Van de meeste gemeenten een en-
ke^ uitgezonderd waarin onze courant
het katholieke dagblad is, hebben wij tij
dig den uitslag van de stemming ontvan
gen. Wij publiceeren dezen in dit num
mer en levens de cijfers van 1929.
In bijna al deze gemeenten hebben de
katholieken een onverbroken eenheid ge
demonstreerd. En de vooruitgang van het
aantal stemmen op de R. K. Staatspartij
is verblijdend!
(VOORLOOPIGE UITSLAG)
Oude Kamer
Nieuwe Kamer
R.K. STAATSPARTIJ
30
28
S.D.A.P.
24
22
A.R. PARTIJ
12
14
CHR. HIST. UNIE
II
10
VRIJHEIDSBOND
8
7
VRIJZ. DEMOCR. BOND
7
6
ST. GER. PARTIJ
3
3
HERV. GER. STAATSPARTIJ
1
1
R.K VOLKSPARTIJ
0
1
PLATTELANDERSBOND
I
0
COMM. PARTIJ
2
4
(OE VISSER en WIJNKOOP)
MIDDENPARTIJ v. STAD EN LAND I
(FLDRIS VOS)
NAT. BOEREN- EN TUIKEERSP. 0
NATIONAAL HERSTEL 0
REV. S0C. PARTIJ 0
CHR. DEM UNIE 0
IN HET LAND.
De stemming in het land, voorzoover ons
bekend, terwijl wij dit schrijven, geeft on
geveer eenzelfde beeld als de stemming
in Leiden.
De R. K. Staatspartij wijst afwisselend
aan eenigen voortuitgang, stilstand of gerin
gen achteruitgang, ongeveer overeenko
mende met de door de afgescheiden katho
lieke partijen behaalde stemmencijfers.
Deze iaat6te cijfers zijn bijna overal ge
ring voor Limburg het grootst.
De Anti-Rev. partij is buitengewoon
sterk vooruitgegaan; de achteruitgang van
de Christelijk Historische partij zeer op
merkelijk. De S. D. A. P. heeft nog al wis
selingen in voor- en achteruitgang als men
de verschillende kieskringen vergelijkt,
terwijl de Communisten overal winst boe
ken.
In het vroege morgenuur hebben wij
deze beschouwing gesloten.
Doch nog juist voor het ter perse gaan
van dit nummer bereikt ons den
BINNENLAND
HET ECONOMISCH VERDRAG MET
DU ITSCHLAND.
Resultaten niet zoo gur.stig
als vermoed werd. Alleen
gunstige resultaten voor het
eierencontingent.
De correspondent van het „Hbld." te
's-Gravenkage meldt:
Naar wij uit belanghebbenden kring he
denmorgen vernamen zijn de resultaten van
de onderhandelingen tusschen Nederland
en Duitschland niet zoo bevredigend ver
loopen als het officieele Wolff telegram doei
vermoeden. Vooral met betrekking tot de
groenten moet al een heel slecht resultaat
zijn bereikt.
Wat de zuivelproducten betreft, voor
kaas heeft men een verhooging van hot
contingent kunnen bedingen en ten aan
zien van de eieren is de catastrofale ver
hooging van het invoerrecht eenigermate
verzacht. Was het tot voor kort nog 5 mark,
thans geldt zooals men weet, ©en invoer
recht van 75 mark. Dit bedrag nu zou zijn
teruggebracht tot 40 op 45.
Juiste cijfers wist men intusschen in Den
Haag nog niet, omdat het niet wensche-
lijk werd geacht telefonisch mededeelin
gen te doen. De Nederlandsche onderhan
delaren zijn, op dr. Posthuma na, naar Ne
derland teruggekeerd. Dr. Posthuma was
overigens reeds eerder uit Berlijn vertrok-
i ken naar Milaan.
De verwachting van Hugen-
berg's aftreden.
Men had in Den Haag den indruk, dat
de Duitsche onderhandelaren vrijwel tot
niets bereid zijn geweest. Een zeer belang
rijke bijkomstigheid werd overigens door
onzen zegsman geacht de mogelijkheid,
waarmede ernstig rekening mag worden
gehouden, n.l. dat het tot een breuk komt
in de Duitsche regeering, zoodat Hugen-
berg van het tooneel verdwijnt. Mocht
zulks in de allernaaste toekomst inder
daad het geval zijn, dan verwacht on/e
zegsman, dat Hitier de resultaten van do
tusschen Duitschland en Nederland gevoer
de onderhandelingen geheel te niet zal
doen. Veel hangt dus af van het tijdstip,
waarop Hugenberg aan den dijk wordt ge
zet. Immers, wanneer vóór dien onze ge
zant te Berlijn de resultaten der onderhan
delingen in een overeenkomst heeft gefor
muleerd en deze overeenkomst is getee-
kend, dan komt men uiteraard weer voor
een nieuwe situatie te staan. Maar onze
zegsman meende, dat er ernstig rekening
mede zal gehouden worden met de moge
lijkheid van een zeer spoedig aftreden van
Hugenberg.
HAARLEMS KERKVORST TE
SCHIEDAM.
De „Maasbode" sohrijft:
De kerk van St. Liduina stroomde giste
ren vol, ontstellend vol. Haarlem's bisschop,
Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent had zich
gaarne bereid verklaard dezen dag, deze
bedevaart der meisjescongregaties, met den
luister van zijn waardigheid te versieren.
Des morgens te elf uur droeg mgr. een pon
tificale H. Mis op en heeft van den kan
sel af den lof van de Maagd van Schiedam
verkondigd. Bij de H. Mis werd de bis
schop door den zeereerw. heer B. P. M.
de Jong uit den Haag als presbyter aasi-
stens ter zijde gestaan, terwijl de zeereerw.
heer A. J. Ratté uit Sloten (N.-H.) en A.
Th. L. Hendriks uit de hoofdsta-d als troon-
diakenen assisteerden. De overige functies
werden door studenten van het groot-se
minarie te Warmond waargenomen.
Op zeer prijzenswaardige wijze voerde
een gemengd koor onder leiding van Br.
Pad uano een Mis van Perosi uit.
Toespraak Mgr. Aengenent
Hoe zou ik kunnen zwijgen, aldus de bis
schop, hoe zou ik kunnen zwijgen bij den
aanblik van zulk een indrukwekkend
schouwspel: 2000 jonge katholieke vrouwen
uit alle deeJen des vaderlands zijn hier te
zamen gestroomd, en er zouden er nog
meer gekomen zijn als de ruimte van dit
kerkgebouw dat toegelaten had.
Gij komt hier niet om u over te geven
aan de sprankelende vreugde, die bij uw
jeugd toch zoo zou passen. Evenmin om
hulde te brengen aan de grooten der aar
de, maar om.in diepen, devoten en heili
gen ernst eere te betuigen aan een vrouw,
die hier vóór 500 jaar geleefd heeft als een
voorbeeld van engelachtig geduld in het
lijden en van den grootsten eenvoud.
Op verschillende hachelijke momenten
in de geschiedenis der menschheid werden
vrouwen uitgekozen om Gods zegen weer
over de aarde af te smeeken. Zoo ook in
Liduina's dagen. Toen werd de wereld ge
red door Jeanne d'Arc, Catherina van Siö-
na, Francisoa Romana, Coleta en ten slotte
Liduina, die door haar lijden, haar over
gave aan God de vele zonden uitgeboet
heeft ten gevolge waarvan de wereld mot
rampen was geslagen.
De bisschop was er over verheugd, dat
deze pelgrims niet als gewone meisjes maar
als leden der Maria-congregaties, dus ala
Maria-kinderen bij uitstek, gekomen wa
ren; dat zij Liduina tot voorbeeld wilden
nemen bij haar vereering van de lieve
Moeder Maria. De vereering van Liduina
tot Maria was zeer vurig en 'j droeg een
tweeledig karakter. Ten eerste schitterde
die devotie uit door een kinderlijken een
voud en vervolgens streefde Liduina er
naar, Maria vooral na te volgen als de Ko
ningin der Martelaren.
Daarna wees mgr. op een merkwaardig
samentreffen: vandaag wordt door de stem
bus beslist, in welken geest het vaderland
bestuurd zal worden. Zou het niet bijzonder
aangenaam zijn, aldus mgr., wanneer wij
haar smeekten om door haar voorspraak
den uitslag zóó te doen zijn, dat ons va
derland gedurende de eerstvolgende perio
de in christelijken zin moge worden gere
geerd en dat de eenheid van ons katho
lieken ook in het publieke leven onverbre
kelijk zal zijnl Die bede zal Maria aange
naam zijn, want Zij weet, dat de strijd om
de stembus gaat: voor of tegen Haar Zoon.
En ook Liduina zal die bede met instem
ming begroeten, want ongetwijfeld volgt
zij van uit den hemel met belangstelling
de gebeurtenissen in het vaderland en met
name wat er geschiedt op katholiek ter
rein.
Moge Maria u zegenen, en moge ook li
duina u steeds bijstaan en sterken opdat
uw liefde voor Maria kinderlijk zy en van
de grootste offervaardigheid.
Plechtig Lof.
Des namiddags heeft de Zeereerw. heer
rector J. Voorham uit Amsterdam een
plechtig Lof gecelebreerd en tevens een
toespraak gehouden. Een treffend moment
vormde de hernieuwing der opdracht, wel
ke de meisjes tijdens deze plechtigheid
aan de voeten van Maria en met Liduina
als hooge getuige verrichtten.
Daarna trok men naar het feestterrein
in het Volkspark, waar een fragment uit
het St. Lydwina-spel wn de Graal Vrou
wen van Nazareth hadden de leiding van
dezen dag en enkele religieuze dansen
vertoond werden. Deze uiting van de zui
verste blijdschap vormde het beeluit van
dezen eohten lente-dag.
Hieronder laten we volgen den UITSLA G van de gehouden stemming in de stad
Leiden, met daarnaast de cijfers der Kamerverkiezing van 1929, der Staten
verkiezingen en der Gemeenteraadsverkiezing 1931.
Aantal Kiezers: 37.640
Verkiezing
Tweede Kamer
1933
1. Bond van Belastingbet.
3. Alg. Dem. Unie
4. R. K. Volkspartij
5. Ned. Chr. Arb. Partij
6. Nat. Boeren, T. en M. P.
7. Bond van Varkensh.
11. S. D. A. P
12. R. K. Arbeiderspartij
13. Onafh. Soc. Partij
14. Comm. Partij Holland
15. V rijheidsbond
10. Recht en Vrijheid
18. Fascistenb. „De Bezem"
19. Vrijz. Democr. Bond
20. R. K. Democr. Bond
23. Chr. Democr. Unie
24. Chr. Hist. Unie
25. R. K. STAATSPARTIJ
28. Staatk. Geref. Partij
29. Verbond v. Nat. Herstel
30. Herv. Geref. Staatspartij
31. P. O. R.
32. Rev. Soc. Partij
33. Anti.Rev, Partij
34. Ned. Volkspartij
35. Verbond v. Nationalisten
UITGEBR. GELD. STEMMEN:
83
125
362
23
25
9
9728
36
181
1122
2145
14
247
1394
119
299
4730
6782
460
370
890
138
436
4556
20
17
34322
Verkiezing
Tweede Kamer
1929
462
1969
6232
6864
399
697
3145
9743
2405
1372
88
5294
6455
672
545
4424
32355 32089
833
2881
5490
6763
442
288
4106
31957
UITSLAG KIESKRINGEN
Wij geven hieronder de uitslagen van de
stemming in de verschillende Kieskringen
Tusschen haakjes hebben wjj bij ver
schillende partijen geplaatst het stemmen-
cijfer, behaald bij de verkiezing van 1929.
KIESKRING LEIDEN.
Aantal geldige stemmen 190511
Bond v. Belastingbet322
Alg. Dem. Unie 320
R. K. Volkspartij (370) 826
Nèd. Chr. Arbeidersp543
Nat. Boeren T. en M3266
Lijst Wolswinkel 128
8. D. A. P. (26209) 290G5
R. K. Arbeiderspartij 151
Onafh. Soc. Partij 1583
Comm. Partij Holland (953) 2287
j Vrijheidsbond (14058) 13173
1 Recht en Vrijheid 102
Alg. Ned. Faecistenbond 1495
I Vrijz. Dem. Bond (7230) 6540
I Kath. Dem. Bond 551
Chr. Dem. Unie 1441
J Chr. Hist. Unie (30564) 28144
R. K. Staatspartij (46475) 50671
j Staatk. Geref. Partij (8517)10262
1 Verb. v. Nat. Herstel 2327
Herv. Geref. Staatap. (2853) 3493
Plicht, Orde, Recht 387
Rev. Soc. Partij 643
Anti-Rev. Partij (24971) 3300*4
Volkspartij v. Hoofd en Handarb. 82
Verb. v. Nationalisten 103
KIESKRING VHERT0GENB0SCH.
Aantal geldige stemmen 208807
Lijst-Engels 7-25
Alg. Dem. Unie goi
R. K. Volkspartij (1898) 19-,;,
Ned. Ohr. Arb. Partij 708
Nat. Boeren T. en M303
Lijst-Wolswinkel
S. D. A. P. (11436) 13728
R. K. Arbeiderspartij 137
Onafh. Soc. P&rtij 220
Cotnm. Partij Holland (650) 1203
Vrijheidsbond (1488) 1520
Recht en Vrijheid 25
Alg. Ned. Fascistenb431.
Vrijs. Dem. Bond (2368) 1972
Kath. Dem. Bond 1703
Bond v. Belastingbet71
Marktkooplui 2487
Christ. Hist. Unie (5066) 6150
R. K. Staatspartij (152117) 163592
Nat. Soc. Partij 722
Staatk. Geref. Partij (1605) 1878
Verb. v. Nat. Herstel 271
Herv. Geref. Staatsp. (651) 623
Plicht, Orde, Recht 109
ltev. Soc. Partij 218
Anti-Rev. Partij (5819) 7<«&
Verb. v. Nationalisten i*ê
