LOERAKKER MORGEN LIJST 25 STEMT Z4ste Jaargang DINSDAG 25 APRIL 1933 No. 7491 c3^Qcld6oh€(Bou/ï<MÜ DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 oent per week f 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met Geillustreerd Zondagsblad 9 cent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103C03, POSTBUS No. 11 |§S2S DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be trekkingen worden aangoboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit VIER bladen. Een laatste woord Morgenavond zal er worden gevraagd met levendige belangstelling: Hoe is er gestemd en: hoe hebben de katholieken gestemd? Hoe hebben de katholieken gestemd? En wij zullen er een eei in stel.en, als men van ons zal kunnen constateeren, dat wij de eenheid hebben bewaard Wij zullen er fier op gaan als men van ons zal kunnen verklarenZij hebben allen op slechts betrekkelijk weinige uitzon deringen na als één gestemd op de R. K. Staatspartij, niet omdat niemand onder hen bezwaren had, niet omdat niemand onder hen ontevreden was, maar omdat zij vóór alles, na alles, boven ailes en ten koste van al;es wilden bewaren de eenheid. Als morgen de katholieken aan de stem bus een toonbeeld van onderlinge verdeeld heid zouden geven, dan zouden onze prin- cipieele tegenstanders juichen en,, te recht, want voor hen zou daarin een po litiek voordeel liggen, zooals wij reeds meerdere malen op deze plaats hebben uit eengezet. Maar in Leiden, in onze streek zullen de katholieken zeker niet dat genoegen aan de tegenstanders geven. Wij spreken allen met elkander af: WIJ STEMMEN OP LIJST 25. Opdat onze stem geldig zij, mogen wij niet meer of minder doen dan op het stem biljet één wit puntje rood kleuren, dkt in het hokje vóór den naam van den candi- daat onzer keuze. En de candidaat onzer keuze is No. 1 op lijst 25: LOERAKKER. Geen enkele katholieke stem moge, op welke wijze dan ook, verloren gaan TIEN VINGERWIJZINGEN. Wie zonder geldige reden zijn stemplicht niet vervult, maakt zich schuldig aan wets overtreding. Het stembureau is geopend Woensdag 26 April van des ochtends 8 tot des na middags 5 uur. Wie geen oproepingskaart voor de stemming ontving, ga zulk een kaart op de gemeen te-secietarie halen. Hij kan haar ook op het stembureau verkrijgen. Of te Leiden winne hij inlichtingen in op een der bureaux van „Dr. Schaepman". Men moet zijn oproepskaart ter stem bus medebrengen. Na het eene hokje, voor den ge- wenschten candidaat, te hebben gekleurd, vouwt men het stembi jet dicht, toont het den voorzitter en steekt het in de bus. Wie een of andere krabbel, naam of wat dan ook op het stembiljet plaatst, maakt het ongeldig Men mag op het stembiljet slechts één wit puntje kleuren, en wel dkt vóór den naam van den candidaat. Wie zich vergist heeft, kan éénmaal een nieuw stembiljet krijgen. Een lichamelijk hulpbehoevend kiezer kan zich door een ander doen bijstaan. Wanneer gij zelf goed stemt op den 26en April, hebt gij nog niet alles gedaan! Her inner Uw geestverwanten aan den plicht, hun stem goed uit te brengen Iedere Katholiek moet zijn kieezrsplicht beschouwen al seen ernstige plicbt, waaromtrent hij verantwoording en reken schap zal moeten afleggen. Iedere katholiek moet zich gedrongen gevoelen, om zijn mede-katholieken, van wie hij veronderstelt en vreest, dat zij in misleiding verward zijn geraakt, op te wek ken en aan te sporen, om hun stemplicht goed te vervullen. De katholieken, die den politieken toe stand in ons Vaderland kunnen bezien en beoordeelen, zullen daarin erkennen de noodzakelijkheid om de eenheid te bewa ren Zij, die daartoe persoonlijk niet volko men in staat zijn, mogen weten te aanvaat- den bet getuigenis en de verklaring van onze Bisschoppen 1 In 1929 wezen onze Bisschoppen op de belangrijkheid van de verkiezing en be sloten zij hun schrijven aldus: „Daarom mag vooreerst geen enkele katholiek verzuimen, zijn kie- zersplioht te vervullen. Zulks zou on getwijfeld zijn een ernstig plichtsver zuim. V ervolgens verlieze geen enkele katholieke kiezer uit het oog de nood zakelijkheid onzer Katholieke eenheid. E i n d e 1 ij k brenge geen enkele ka tholieke kiezer zijn stem uit op een partij, die den godsdienst vijandig is of die in het wekken van ontevreden keid hare kracht zoekt, om straks den aldus ontvangen steun te misbruikoD tegen de dierbaarste beiangen van hen, die dezen onnadenkend of te goe der trouw verleenden". En vóór deze verkiezing van 1933 bieldon, zooals bekend, de Bisschoppen ons o.m. voor: „Voorwaar, de bittere ernst der tij den vraag ons dringend onze gelede ren aaneengesloten te houden, om ui liefde en vrede samen op te trekken voor de hooge geestelijke goederen, welke op het spel staan". KATHOLIEKEN, Stemt morgen goed. Wekt anderen op goed te stemmen. Ga zoo vroeg mogelijk stemmen. KATHOLIEKEN, zorgt dat gij morgenavond tevreden kunt zijn over uzelf! V De sociale positie der arbeiders. Op Pinkstermaandag wordt te Heerlen de 29ste Liturgische Katholiekendag ge houden, waarvan het algemeen onder werp is: dienende liefde. In de afdeelingsvergadering van den Limburgschen R. K. Werkliedenbond, zal pater dr. B. Lijdsman C.ss.R., aan de band van de encycliek Quadragesimo An no, de volgende stellingen poneeren: 1. De H. Kerk streeft er naar de R. K. werklieden niet te maken tot blinde naloopers hunner leiders, maar hen op te voeden tot zichzelf bewus te arbeiders, die. voorgelicht door het geloof, door de leer der Kerk en het onderricht hunner leiders, zich een voldoende voorstelling kunnen ma ken van het economisch vraagstuk voor zoover het hen betreft, en van de mogeliike oplossing daarvan. 2. De R. K. Arbeider, voorgelicht door zijn geloof, erkent de waardig heid van zijn stand, die door den Zoon Gods Zelf bij Zijn komst op aar de, boven andere werd uitgekozen; hij tracht, voorgelicht door de leer der Kerk, dien stand waardig te beleven door het onderhouden van de sociale rechtvaardigheid en de sociale liefde. 3. De sociale rechtvaardigheid leert den R. K. arbeider, wat betreft zijn eigen rechten, te streven naar eigen bezit, een passenden welstand en edeler cultuurleven en tevens geleide- lijkerwijze naar een redelijk aandeel in winst en beheer; wat betreft de rechten der werkgevers, hun toe te kennen de verdere winst, beantwoor dend aan kapitaal, intellect en lei ding. 4. De sociale liefde leert den R. K. arbeider in onderling en broederlijk verband met zijn medearbeiders en werkgevers te leven, elkanders lasten te helpen draeen en tevens met behoud van het wettig streven naar vooruitgang in no. 3 uiteengezet geen haat of afgunst te koesteren je gens beter gefortuneerd en, maar te vreden te zijn met de plaats hem door de Goddelijke Voorzienigheid aange wezen en zoo, door het volbrengen van zijn taak, op nuttige en eervolle wijze het algemeen welzijn te dienen. Die dienende liefde, zegt de Paus, die tevens de hoofdgedachte is van dezen Katholiekendag, moet de ziel zijn van de geheele sociale en juridische orde. Wij drukken hier deze stellingen over, omdat daarin, naar onze bescheiden mee ning, zoo klaar en volledig wordt uiteengezet het katholieke standpunt ten opzichte van het arbeidersvraagstuk- Men moet deze stellingen in haar ge heel nemen. In de vierde stelling wijst de ponent er zelf op, dat deze niet goed kan worden begrepen, tenzij in het lioht van de derde stelling. Men heeft niet het recht den arbeiders voor te houden, wat in de vierde stelling staat, als men niet óók wil in prac- tijk gebracht zien, wat de derde stelling inhoudt. De stellingen van pater dr. Lijdsman verdienen alle aandacht en bestudeering. KERKNIEUWS HET BLOEDWONDER TE NAPELS. Een onverwachte herhaling. Het bloed van den heiligen Januarius is Zondag onverwachte begonnen te vloeien, toen 2000 Pransche pelgrims de H Mis bijwoonden, die door den kardi naal-aartsbisschop van. Napels werd op gedragen. In andere jaren doet het won derbare verscnijnsel zich meestal in de week van 19 op 26 September voor. Dc bevolking van Na-nels is door het ge beurde zeer getroffen. Reuter seint nog uit Napels, dat het bloed van den H. Januarius op wonder bare wijze vloeibaar werd op het oogen- blik, dat de officieerende kardinaal uit het drievoudig koffertje de ampul met het bloed te voorschijn haalde. Dit buitengewone feit in de annalen van Napels lokte groote geestdrift uit onder de 200o aanwezige Franschen. In de stad en omgeving maakte hot feit grooten indruk. Een groote menigte bestoTmde als 't ware de kathedraal. MISSIONARIS VERMIST. In handen van Chineesche roovers gevallen? De Agence Fides ontvangt een telegram uit Shanghai, waarin wordt medegedeeld, dat de Lazarist Cornells Breuker, van Ne- derlandsche nationaliteit, vermist is. Pa ter Breuker bevond zich in het district Lin- Klang-Fou. Het is niet mogelijk te achter halen of hij door roovers is gedood of weg gevoerd, of dat hij er in geslaagd is zich ergens in veiligheid te brengen. STADSNIEUWS HERDENKING PRINS WILLEM VAN ORANJE. In de met vlaggen en wimpels versierde Stadsgehoorzaal heeft gisteravond de al- gemeene herdenking plaats gehad van den 400sten geboortedag van Prins Willem I van Oranje. Zooals bekend was deze plechtige her denkingsavond georganiseerd door het daartoe gevormde Willem Oranje-Comité. Onder de aanwezigen merkten we o.ra. op den burgemeester, mr. A. van de Sande Bakhuyzen, de wethouders dezer gemeente, mr. A. Tepe en mr. A. J. Romijn, den ge meente secretaris, mr dr. C. E. van Strijen, den rector magnificus der Leidsche Universiteit, prof .dr. J. Huizinga, den hoogeerw. heer A H. J. M. Homulle, deken van Leiden, den garnizoenscommandant, overste Rooseboom, vele andere leden van het eere-comité, vertegenwoordigers van studenten-organisaties, enz. Te ongeveer kwart over achten sprak do voorzitter van het Comité, de heer P. C. Labrijn, het openingswoord. Daarin herinnerde hij, na het welkom tot de aanwezigen te hebben uitgesproken, eraan, dat deze avond te danken is aan het initiatief van de afd. Leiden van het Alcemeen Ned. Verbond. Na gewezen te hebben op de banden, d'O ons met Oranje binden, uit spr. den wensch, dat deze avond ertoe moge bijdragen, dat de idee omtrent Prins Willem van Oran je, die uitmuntte door vroomheid, vrij heidszin en verdraagzaamheid, nog meer dere bekendheid moge verwerven. Nadat besloten was een telegram van trouw en aanhankelijkheid aan H. M. do Koningin te verzenden werd door het kour van de afd. Leiden der Mij. tot Bevorde ring der Toonkunst een tweetal coupletten van het Wilhelmus van Nassouwe gezon gen. BEDE PROF. DR. L. KNAPPERT De eerste spreker van dezen avond was prof. dr. L. Knappert, hoogleeraar aan de Leidsche Universiteit, die tot onderwerp gekozen had: Vereering en Dankbaarheid. Spr. begon met te schetsen op we'ke wijze men uiting geeft aan vereering. Hut juichen tienduizenden een wielrenner toe, daar wordt een filmster met enthousiasme ontvangen. Weer andere vereering wor-ll gebracht aan de helden ter zee, de helden der reddingebooten en dit laatste met in derdaad meer reoht. Ook dezen avond zijn we ter helden ver eering samengekomen, ter viering van de nagedachtenis van een groot man, maar tevens om ons rekenschap te geven welke de motieven daartoe zijn. Prins Willem v. Oranje eeren wij onver-' deeld. Hij moge aan de zonden der men- schen niet zijn ontkomen, van zijn persoon straalde 'n koninklijke natuur uit. Uit den breeden kring van zijn medewerkers maak te hij zich los, hij stond boven ben. Wij gedenken hem als een, die zichzelf overwonnen hoeft, die zijn heilige roeping is nagekomen. Daarin b.v. zden we zijn pro test tegen de vorsten om over den gods dienst hunner onderdanen te heerschen. Zoo stond hij vrij en onversaagd en als held zonder vreezen heeft hij zijn bloed gewaagd. Vereering en dankbaarheid betuigen wij. niet alleen omdat hij opkwam voor de knechting der verdrukten, doch wiil hij op bouwde tot het eene, vrije, onafhankelijke Nederland. Daarbij was zijn ideaal: Gewe tensvrijheid voor allen, waardoor allen schouder aan schouder kwamen te staau. Hij is de stichter van onzen staat go- worden op het beginsel van godsdienst en burgerlijke vrijheid. Na uitgeweid te hebben over zijn karak ter en aanleg, betoogt spr. verder, dat in Oranje's rijken geest godsdienst en staat kunde invloed hebben gehad zonder dat men kon aantoonen, zegt spr. met Bakhui zen v. d. Brink, welke het meest op den voorgrond trad. Spr. haalde vervolgens Fruin aan om bewijzen te geven van zijn verdraagzaam heid. Boven alles sprak het groote Godsver trouwen uit zijn karakter, dat boven de godsdiensten was uitgegroeid en hij geeft voorbeelden van zijn fijngevoeligheid. Dankbaarheid, bewondering, vereering: zietdaar de nagedachtenis aan Prins Wil lem van Oranje. Zijn idee maakte van Nederland een vrijheidsland, waar ieder naar eigen gods dienstwetten mocht leven. Daarom is anti semitisme in ons land niet alloen verfoei lijk. maar ook anti-nationaal. Spr. besluit tenslotte met de woorden, die gebeiteld staan op het graf van de:i prins, dat hij den dienst van vaderland en staat hooger stelde dan zichzelf en de zijnen. REDE DS. H. THOMAS. De volgende spreker was ds. H. Thomas, die sprak over den zin van het Wilhelmus. Spr. noemt het verblijdend en bedroe vend, dat wij slechts het eerste en het zes de couplet van het Wilhelmus kennen. Verblijdend, omdat deze twee couplet ten één geheel vormen, met welke ook met verlies van de overige, wij rijk zouden zijn. Uit deze coupletten spreekt de een heid der natie, waarvan de politieke strijd op het oogenblik wel een zeer droevig beeld geeft. Wie de dichter van het Wilhelmus ge weest is. weet niemand en dat is misschien maar goed ook. In ieder geval moet hot gemankt zijn door iemand, die dicht in de nabijheid van den Prins stond. De bedoeling ervan is: den Prins te la ten hooren als vader, die zijn zijn benauw de kinderen troost en bemoedigd. De Prins verdedigt zich tegen aanklach ten. Zijn poging tot redding mislukte jam merlijk. Het volk, niet muïtziek en niet gemakkelijk tot verzet tegen de overheid to leiden, wilde niet mee. En dat volk moest hij voor zich winnen, hij, de avonturier. Hiertegen brengt hij in. dat hij den koning eerbiedigt, dat hij een vrij, souverein vorst is, zelfs van keizerlijken stam en tenslotte, dat hij geen vreemdeling is. Deze zuivering van aanklacht is mede bedoeld als aanklacht aan 't volk, om hem te volgen in den opstand. Men kan vraagteekens zetten achter: de Koning altijd geëerd en altijd in Godes vrees geleefd, maar allengs is uit den we- reldsehen jonker een innig Christen ge groeid. Willem van Oranje kreeg de Nederlan ders mee. met name de Calvinisten (12 pel. van 't volk), die de rugse-graat bleken in den 80-jarigen oorlog. Vrijheid en religie waren hier de oorzaak. Dan wijst spr. op de wondere liefde van den Prins voor ons, hetgeen spr. nader mei voorbeelden aantoont. Zelfs in stervenspijn vloeit dat volk nog van zijn lippen. Spr. wekt op, om, als we één doel heb- VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De Duitsch-nationalen komen in het ge drang. Oppositie tegen minister Hugen- berg. (2de blad). Gemeenteraadsverkiezingen in Spanje val'en uit in het nadeel der regeerings- partijen. (2de blad). De eerste besnrekinqen tussc^en Roose velt, Macdonald en Herriot. (2de blad). Maakt op het stembiljet rood één hokje, in den kieskring Leiden het hokje voor den naam Wie meer dan één hokje rood maakt, stemt ongeldig. ben, één liefde voor 't vaderland, dat we ons dan niet moeten laten afleiden door de verschillen in religieus opzicht, ook niet door de verschillende middelen, die we moencn, dat aangewend moeten worden. Eén doel, één liefde. Daarom moet 't Wilhelmus in eero blij ven. Dat verbindt de zonen en de dochters van hetzelfde vaderland. Dat is zegen, omdat het liefde is. Spr. eindigt tenslotte met het lezen van een fragment uit „De slag bij Nieuwpoort" (Da Costa) en met het voordragen van 't Wilhelmus. (Applaus). Na de pauze werd het woord gevoerd door den zeereerw. pater B. H. Molenboer O.P., lector aan de R. K. Universiteit to Nijmegen. REDE PATER MOLKENBOER. Spr. behandelde „des Zwijgers Beeld in Vondels Vers". Door do vele sprekers, aldus begon pa ter Molkonboer, is geheel Nederland in de gelegenheid gesteld een zuiver beeld to verkrijgen van deze veel omstreden figuur. Terwij'i wij ons verheugen in den aan winst van het historisch besef, lijkt het spr. even boeiend 'n oogenblik achterwaart* to zien naar de historische continuiteit van onze Oranje-visie. Te zien of wij homo geen mogen genoemd worden niet alleen met elkander, maar ook met de zieners van vorige geslachten. Ton bewijze daarvan diept spr. uit onzen grooten Joost van den Vondel op wat hij, vóór en na zijn bekeering, over Prins Wil lem van Oranje dichtte. Dat is voornamelijk van vóór zijn bekee ring, en wanneer het de roeping van den dichter is het bewustzijn van het volk te verlevendigen, dan heeft Vondel aan die rr«ping beantwoord. Herhaaldelijk wees hij op de vrijheid van geweten, die de Prins zoo heel anders toepaste dan de dichter om zich heen zag geschieden. Spr. citeert dan Vondel's Pascha uit 1610, waarin hij Pharao als Philips, Mozes als Oranje beschouwde, benevens Vondels ge ruchtmakende Academievraag van 1630. Vondel wijst dan op het gevaar, dat do vrijheid liep onder de reaeering van Mau- rits. Prins Frederik Hendrik was in Von dels oogen dc aangewezene om den strijd voor de vrijhe:d voort te zetten. Dezes wa pensuccessen brengt Vondel terug tot Wil lem van Oranje. Dat bezon bij de verove ring van Groenlo, een feit dat van inter nationale beteekenis is. De reëe'e en persoonlüke verdienste van Prins Willem van Oranje verloor Vondel niet uit het oog. Welke waarachtige Nederlander zal in de stem van onzen onsterfelijken Vondel zijn eigen gevoeeln niet terugvinden? Al-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1