DE LEIDING VAN AMERIKA,
24ste Jaargang
VRIJDAG 21 APRIL 1933
No. 7488
3)e £eid6ehc(3oti/fca/nt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal-
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit VIER
bladen.
„In vredesnaam bulten den
Godsdienst en de Kerkl",
Daar zijn er onder ons, die de politiek
buiten den Godsdienst en buiten de Kerk
willen houden.
In vredesnaam zoo roepen zij houdt
de politiek buiten den Godsdienst en bui
ten de Kerk.
En we gelooven graag, dat zij uit drang,
naar vrede, uit werkelijke vredelievendheid,
dien oproep doen.
Maar de vrede zal tóch niet als resul
taat van hun streven him arbeid kronen!
Zij bereiken of bewaren zóó den vrede
niet
Als men de politiek buiten den Gods
dienst en buiten de Kerk houdt dan
b 1 ij f t zij er daarom nog niet buiten 1 I n-
tegendeel! Katholieken in andere lan
den, die de politiek buiten Godsdienst eu
Kerk hebben gehouden, hebben dat o n-
dervonden! Daér is de politiek zelf
de Kerk binnengegaan, omhaar te slui
ten, is zij zelf zich met den Godsdienst
gaan bemoeien, om.... haar te bestrijden.
De politiek in haar g r o o t e 1 ij n e n en
diepe beginselen niet natuurlijk
in haar onderdeelen en practische uitwer
king heeft verband met den Godsdienst,
heelt haar plaats m de Kerk!
En: ter wille van de belangen van den
Godsdienst, van de rechten der
Kerk willen wij, katholieken, in de po
litiek de eenheid van party bewa
ren, moeten wij ons vereenigen in de ééne
R. K. Staatspartij.
Dreigt er ook in ons land gevaar voor
den Godsdienst, voor de Kerk?
Ongetwijfeld. Van verschillende kan
ten.
Wij willen er hier alleen, op wijzen, hoe
men zelfs van een zijde, die zich Christelijk
heet, voortdurend met leugen en las
te r de Katholieke Kerk bestrijdt. En nu
weten wij wel, dat onze Protestantsche
medeburgers in overgroote meerderheid
zelf om de benepen dwaasheden van die
kleine menschen lachen en zich ook erge
ren om die radicaal-onchristelijke, door
domheid of haat ingegeven last&r-campagne
maar de invloed van die anti-papisten
zal toch verder doordringen, als wij die
niet zelf in de kracht en de macht onzer
eenheid breken!
Katholieken, denkt toch in vredesnaam
niet, dat de politiek staat buiten Gods
dienst en Kerk!
Van heel laag allooi.
De socialistische pers heeft deze week
medegedeeld, dat minister Ruys plannen
heeft klaar liggen, om den werkloozen-
steun te verlagen. En aan die mededee-
ling werden, natuurlijk, beschouwingeu
vastgeknoopt over den plicht der arbeiders
op Woensdag 26 April.
Die mededeeling van de socialistische
pers is echter vanuit den Haag „uit be
voegde bron" pertinent tegen gesproken.
De regeering denkt er niet aan, om de
werkloozen-steun te verlagen.
De regeering heeft ook geen plannen
daarvoor ontworpen voor haar opvolgster.
Alleen heeft de regeering klaar liggen
een technische herziening van de steun
regeling, waaromtrent met de contactcom
missie uit de vakvereenigingen overeen
stemming was verkregen welke her
ziening zij echter nog heeft aangehouden.
Het bericht van de socialistische pers
was dus onwaar beslist en vierkant
onwaar.
En in plaats van met blijdschap te
constateeren, dat zij zich heeft vergist
blijdschap ter wille van de belanghebben
den! houdt de socialistische pers nu
nog, heen en weer draaiend, vol, dat haar
mededeeling wel waar zal zijn!....
Dat is nu toch waarlijk wie zal dat
ten slotte niet met óns eens zijn! poli
tieke propaganda van heel laag allooi.
Dat is een verkiezingsrel met als
mikpunt den katholieken minister Ruys!
V Symboliek?
Wij vonden in de bus een verkiezings
blad van den Vrijheidsbond. t
En op de eerste bladzijde daarvan is af
gedrukt het portret van den eersten can-
didaat in den kieskring Leiden, prof. dr.
B. D. Eerdmans.
Maar heeft de oolijke drukker daarin
een symbool willen leggen van de politiek
van den Vrijheidsbond: tot onherken-
nens toe vaag?....
Dat de politiek van den Vrijheidsbond
blijkbaar -graag in den schemer zit in de
zen verkiezingstijd daarvan geeft be
doeld verkiezingsorgaan een al.erduide-
lijkst bewijs oa. in een beschouwing over
het onderwijs, waarin wij lezen:
Zoowel het betere inzicht als de
nood van de schatkist zu.len er -ten
slotte toe nopen, dat teruggekeerd
wordt op den weg, welken men in Ne
derland te kwader ure heeft betreden.
Niet door wegneming van de finan-
cieele gelijkstel.ing tusschen openbaar
en bijzonder onderwijs, doch door
daadwerkelijke bevordering van de
volkssaamhoorigheid moet hierin ver
betering komen.
Geen opheffing van de financieele gelijk
stelling; maar toch....? 't Is duidelijk.I
DE R.K. KAMERLEDEN EN DE
WERKLOOZEN
De houding der katholieke fractie tegen
over de werkloosheid komt geheel overeen
met den geest, die in ons katholiek volks
deel leeft. Door heel het land, in elke
plaats van beteekenis hebben de katho.ie-
ken getracht langs verschillende wegen,
het harde werkloosheidsleed tenminste
nog iets te lenigen en te verzachten.
Versterking van het katholiek element
in de Regeering, beteekent versterkiug
van den ernstigen wil, de werkloosheid te
bestrijden en haar leed te milderen, xia
waarlijk ohristelijken geest.
Vooral de werkloozen hebben zich
te hoeden voor allen, die in dezen tijd
hun ontzettend leed politiek zouden
willen exploiteeren; anders wordt hun
afhankelijkheid nog drukkender, hun leod
nog zwaarder, hun ontgoocheling nog die
per.
Katholieken, ook wanneer zij door
den geesel der werkloosheid zijn getroffen,
blijven vertrouwen op God, en
schenken daarom slechts vertrouwen aan
menschen, die bereid zyu het eigen werk
voor den opbouw eener betere toekomst
aan te vangen: in sterk Godsver
trouwen!
De V.S. gooien het roer radicaal om
VRIJHANDEL EN GECONTROLEERDE INFLATIE
De Engelscbe minister-president Mac-
Donald is met de „Berengaria" op weg
naar Washington weldra gevolgd door den
Iranschman Herriot en door de vertegen
woordigers van tal van andere staten, ter
voorbereiding van de Economische We
reldconferentie.
Heel de wereld volgt hen met een glin
stering van hoop in de moede oogen, moe
om het vergeefsche turen naar den hori
zont, waaraan het morgenlicht van een
nieuwe welvaart maar niet wil verschij
nen.
Zal thans de zon opgaan vanuit het
Westen?
MacDonald is uitgezeild als een tweede
'Columbus om een Nieuwe Wereld te ont
dekken. Hij zal in de Vereen. Staten een
nieuwen geest aantreffen, geleid en opge
stuwd door de krachtige figuur van pre
sident Roosevelt die (merkwaardige
samenloop van omstandighedennog al
tijd lijdt aan de gevolgen van een kinder
verlamming en daar kennis maken met
een voor deze tijden haast ongelooflijk
goeden wil om te breken met de politiek
van tariefmuren en invoerbelemmeringen.
Als de nood het hoogst is. is de uitkomst
het meest nabij, iegt het spreekwoord.
Dat komt ook hier uit. Nu de vrijhandel
totaal kopje onder is gegaan en zelfs
het oude bolwerk van den vrijhandel. Ne
derland, noodgedwongen zóó protectionis
tisch is geworden, dat men zelf® reeds
hoort praten van autarkie, alsof dat iets
was, dat wij hier in ons peutcrlandje zou
den kunnen verwezenlijken, komt opeens
de redding gloren van een zijde, waarvan
wij dat nooit hadden verwacht.
Men zou geneigd zijn, z'n eigen ooren
niet meer te vertrouwen, wanneer men
den nieuwen Amerikaanschen minister
van buitenlandsche zaken Cordell Huil
hoort verklaren, dat de Vereen. Staten in
hoofdzaak verantwoordelijk zijn voor den
noodlottigen loop der tarieven en twaalf
jaar lang de exponent zijn gewest van
„een verderfelijke nationalistische politiek
van isoleering", die nu overboord moet
worden geworpen.
En dit is geen stem eens roepende in
den woestijn, want ook van andere zijde
wordt dit geluid gehoord, zoodat niet
meer te twijfelen is of het is een serieuze
poging om Let handelspolitieke roer. radi
caal om te gooien.
Vanzelfsprekend trachten wij, ongedul
dige crisislijders, nu in de toekomst te
zien, of de nieuwe vrijhandelsbevlieging
ons het gewenschte voordeel zal bezor
gen.
Gesteld, Amerika verlaagt zijn tarief
muren, zal Engeland, dat vastzit aan de
overeenkomst van Ottawa, dat voorbee
-p-i? zal Frankrijk volgen en Duitsch-
land? Vooral Duitsohland, dat juist een
stevig streven heeft ingezet naar nationale
ze'feenoegzaan.'
Dat is een punt, waarover de Economi
sche Wei eldconfereotie klaarheid zal
moeten brengen, of liever waarover waar
schijnlijk reeds van to voren klaarheid zal
moeten bestaan, omdat 't 'n fundsmentee'e
kwestie is, een kwestie van zijn of niet-
zijn voor deze* conferentie.
Wij kunnen daarop niet vooruit loopen,
profeteeren is een gevaarlijke bezigheid.
Wel moeten wij ons evenwel rekenschap
geven van betgeen gebeuren kan, om
tijdig ons standpunt te bepalen. En dan
vragen wij ons af, of ons land profiteeren
zal van deze koerswijziging, wanneer zij
werkelijk zich baan zal breken.
Wij denken in dit verband aan een zoo
juist verschenen brochure van de Neder-
landsche Vereeniging voor Vrijhandel,
waarin dr. de Graaff meent te kunnen
constateeren, dat het niet eens zoozeer
het protectionisme van- de ons omringende
landen is, welke onzen handel het meest
kwaad doet, maar ons eigen gebrek aan
aanpassingsvermogen. a
..Zoowel de verbruiksvermindering
aldus luidt het in deze brochure als de
actie voor zelfgenoegzaamheid dragen een
lijdelijk karakter en zullen ongetwijfeld,
al is de tijd waarbinnen dit zal geschieden
moeilijk aan te geven, weer verdwijnen.
Het grootste verlies lijdt Nederland op
de vrije markt, waar men niet meer kan
concurreeren en waar bovendien de ver
drijving geen tijdelijk, maar een vast ka
rakter dreigt aan te nemen. De oorzaken
van dit betreurenswaardige verschijnsel
kunnen slechts worden aangestipt. Gebrek
aan elasticiteit is de kernfout van het Ne-
derlandsche economische leven, een ver
schijnsel, dat zich niet tot ons land be
perkt. maar zich feitelijk over geheel
West-Europa uitstrekt. In de ons omrin
gende landen heeft men, hoewel in veel
mindere mate, met soortgelijke moeilijk
heden te kampen, waardoor de verdrin
ging daar niet zoo sterk spreekt als waar
de concurrentie met landen met grootere
elasticiteit moet worden aangebonden.
Het feit. dat markten, waar wij. vasten
voet hebben en waar ons geen enkele
handelsbelemmering in den weg wordt
gelegd in kortereaiof langeren tijd geheel
voor ons verloren: gaan, wijst ap ernstige
fouten in ons productiesysteem. Dat Ne
derland voor tal van fabrikaten de con
currentie niet kan volhouden vindt zijn
oorzaak daarin, dat de productiekosten
zich in het geheel niét aanpassen aan de
gewijzigde verhoudincen. De moeilijkheid
om de productiekosten snel te verlagen
en de traagheid, die daarvan het gevolg
is, worden door tal van factoren verstrekt
Het onjuiste begrip, dat in deze zoowel
de overheid als tal van organisaties van
hun taak blijken te hebben, zal den Ne-
derlandschen export ernstige en blijvende
schade berokkenen. Afzetgebieden, die
door deze oorzaken eenmaal zijn verloren
worden niet gemakkelijk herwonnen. Ne
derland moet beseffen, dat een blijvend
veel hooger welvaartsniveau dan in het
buitenland alleen kan berusten op een
hoogere productiviteit. Waar deze niet
aanwezig is, zal de eenige bestaansmoge
lijkheid van de productie bij een lager
kostenniveau zijn gelegen. Het kunstmatig
vasthouden aan een te hoog niveau, zoo
als dat feitelijk door velen wordt bepleit,
zal tot uitschakeling op de wereldmarkt
en uiteindelijk tot veel grootere wel
vaartsvermindering leiden. Alleen als de
productiekosten zeer belangrijk omlaag
gaan. zal Nederland zijn positie op de vrije
markt, de eenige, waar wij werkelijk ge
vaar loopen. kunnen behouden.''
Tot zoover de schrijver der brochure.
Deze woorden zijn natuurlijk koren op
den molen van iederen ras-echten libe
raal, die liefst alles wil overlaten aan het
spel der natuurlijke krachten, de wet van
vraag en aanbod, de survival of the fittest
loonsverlaging enz.
Wij zouden niet gaarne beweren, dat de
overheid een onjuist begrip van haar taak
beeft, door hier en daar het verval van
het welvaartsniveau wat te remmen, op
dat al te schrijnend leed wordt verzacht.
In dezen tijd zijn ingrijpende maatregelen
noodig, al is de keuze der middelen niet
altijd gemakkelijk en vergist men zich
wel eens in de uitwerking ervan. Wat den
een steunt, treft den ander.
Maar op één ding zouden wij den aan
dacht willen vestigen en dat is de nood
zaak van algemeen e versobering, die ook
weer uit deze gedachtengang spreekt. Is
er een vrije markt en in 't algemeen
genomen is en b'ijft dan de meest ge
wenschte toestand dan is concurrentie
onafwendbaar, concurrentie eiseht zoo
laag mogelijke productiekosten en de tijd
is nu meer dan rijp, om noodgedwongen
over te gaan tot versobering over de heele
linie.
Een lager welvaartsniveau kan zijn de
stap achterwaarts om des te boter te kun
nen springen naar een hooger niveau in
de toekomst.
Het overwinnen der crisis eischt
krachtsinsp«nning, van allen.
Dit klemt des te mper, nu Amerika zoo
juist den gouden standaard heeft losgela
ten en aanstuurt op een gecontroleerde
inflatie.
Direct treft ons deze maatregel weinig,
maar indirect kan daaruit veel voortsprui
ten. dat zijn gevolgen ook over ons land
uitstrekt.
In Nederland gevoelt men over het al
gemeen weinig voor inflatie: als middel
om den handel te stimuleeren. Maar con
curreeren is toch noodzakelijk!
De stemming op 26 ApriL
WAT IEDEREEN WETEN MOET.
Voor de stemming op 26 April volgen
hier enkele wenken, die alle kii
den goed moeten ter harte nemen.
Oproepingskaart meebrengen.
Men moet, als men gaat stemmen, zijn
oproepingskaart, die men dezer dagen ont
vangen heeft, meebrengen. Zonder oproe
pingskaart wordt niemand tot de stem
ming toegelaten. Mocht iemand zijn kaart
hebben verloren of geen kaart hebben ont
vangen, dan wordt hem in het stemlokaal
op zijn aanvrage een nieuwe kaart gege
ven, mits hij voldoende van zijn identiteit
kan doen blijken, dus aannemelijk kan ma
ken, dat hij is, waarvoor hij zich uitgeeft.
De oproeping, die men heeft meege
bracht, overhandigt men aan den voorzit
ter. In ruil daarvoor geeft deze u een
stembiljet, waarop gij vervolgens in het
stemhokje gaat stemmen.
Het stemmen.
Het stemmen is gemakkelijk.
Men zoekt op het stembiljet lijst. 25. Als
men deze lijst gevonden heeft, ziet men
dat zij in den Kieskring Leiden
begint met den naam Loerakker. Men
heeft nu niets anders te doen dan het
witte puntje vóór den naam Loerakker
met het in het stemhokje aanwezige roode
potlood rood te maken.
Een vergissing
Nu is het mogelijk, dat de een of ander
in zenuwachtigheid een ve.gissing maakt
en zijn stembiljet verknoeit.
Wat nu?
Men make zich dan niet ongerust. Men
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Hitler-hulde in Duitschland. (4de blad)
Naar een personeele unie tusschen
Oostenrijk en Hongarije. (4de blad).
De financieele maatregelen in de Ver-
eemgde Staten. Nieuwe volmachten voor
Roosevelt. (4de blad).
BINNENLAND.
Ernstig motorongeluk te De Bildt.
Drie gewonden. (Gem. Ber., 3de blad).
Drie gewonden bij een auto-botsing
te Arnhem. (Gem. Ber., 3de blad).
Branden overal. (Gem. Ber., 3de blad
en Laatste Berichten).
Chantage-plegers te Rotterdam aan
het werk. (Gem. Ber., 3de blad).
Ergerlijke toestanden in het Haagsche
Bosch. (Laatste Berichten).
ga rustig terug naar den voorzitter en
vraagt om een nieuw stembiljet, terwijl
men hem het verknoeide ter hand stelt.
De voorzitter is verplicht aan een kiezer,
die zich vergist heeft, éénmaal, maar
ook niet meer een nieuw stembiljet te
geven.
Hulpbehoevende kiezers.
Hoe moet er gehandeld worden met
hulpbehoevende kiezers?
Laten we eerst opmerken, dat het hier
alleen gaat over 1 i c h a m e 1 ij k hulpbe
hoevende kiezers, niet over geestelijk hulp
behoevende. Wanneer iemand dus licha
melijk hulpbehoevend is, blind of lam of
behept met eenig ander lichaamsgebrek,
kan de voorzitter van het stombureau toe
staan, dat hij bij het uitbrengen van zijn
stem geholpen wordt. De kiezer is vrij in
de keuze van den persoon, aan wien hij
het geheim van de door hem uitgebrachtD
stem zal toevertrouwen.
Gelegenheid om te stemmen.
De kiezers moeten zooveel mogelijk in
de geleeenheid worden gesteld, hun stem
recht uit te oefenen. De werkgevers en
bestuurders van ondernemingen en instel-
lineen, die kiesgerechtigden in dienstbe
trekking hebben, zijn verplicht te zorgen,
dat ieder gedurende ten minste 2 achter
eenvolgende uren, tusschen 8 uur des vóór
middags en 5 uur des namiddags, daartoe
gelegenheid vinde.
Indien arbeid wordt verricht in fabrie
ken of werkplaatsen, dan moeten in bet
arbeidslokaal gedurende 2 werkdagen
vóór en op den dag der stemming een
liist zijn opgehangen, de uren vermelden
de, waarop voor elk afzorderliik of
groe^seewijze of allen gezamelijk gel»»
genheid is om te gaan stemmen.
Stemplicht.
Ten slotte noe een enkele opmerking
over den stemplicht.
Onze Kieswet kent den stemplicht, of
liever den onkomstplirht. Wie aan dezen
onkomstr-licht niet voldoet, is strafbaar,
tenzii hij kan aantoonen. dat er voor het
niet-Vnmon van de verplichting een geldi
ge reden bestaat (b.v. ziekte, noodzakelijke
afwezigheid enz.).
Maar naast dezen wetteliiken plicht is
er voor ons. Katholieken, ook een mn-eele
om op 26 ^pril zijn stem te gaan uitbren
gen.
Niemand onzer mag ziVh aan dezen wet-
telijken en moreelen nlicht onttrekken,
want grnrte belangen staan op het spel.
Met den ernsH'-sten aandrang wekken
wij alle katholieke kiezers op om te
stemmen op
DE R.-K. STAATSPARTIJ.
No 1. van lijst 25.
LEEST MET AANDACHT
DE
ADVERTENTIE-PAGINA'S!