25
VRIJDAG 7 APRIL 1933
No. 7477
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
STEMT OP 26 APRIL
NO. I VAN LIJST
ZONDAGSBLAD
24ste Jaargang
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur «n
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
V „Een sterke man'' en „een
krachtig gezag'1
Daar zijn er meer, dan men denkt, die
ook ip ons land zouden wensohen: een
sterken man
Daar zijn er, die in het Hitler-regime in
Duitschland heel dicht benaderd zien een
ideaal, dat zij koesteren, een ideaal ter op
lossing van alle oeconomische en sociale
moeilijkheden en strubbelingen. Zij verlan
gen naar een bewind van wat men noemt:
een sterken man.
Met klem moet voor dat streven worden
gewaarschuwd.
Het bewind van „een sterken man", de
fascistische dictatuur is in zich verwer
pelijk.
Een dictatuur ban begeerenswaardig
•oor een groep, die het met den dicta-
ns is of die aan den dictator welge-
rijn.
lictatuur beteekent vrijheidsberoo-
onderdrukking voor alle anderen..
wat de Joden in Duitschand ondervin
den, bewijst op droevige wijze, wat een dic
tatuur beteekent voor een minderheid hoe
ver de onderdrukking van een minderheid
kan ga*n. Wat hier een minderheid, die der
Joden, moet verdragen, kan straks een
andere groep zelfs al is "deze in meer
derheid worden aangedaan door de
macht, de despotische macht van een en
kele of enkelen.
Als beweerd wordt, dat de gruwel-verha-
len over de Joden-vervolging in Duitsch
land overdreven zijn, willen wij dat niet
ontkennen. Integendeel, wij gelooven ook,
dat in deze overdreven wordt, zelfs bèr
overdreven.
Maar, zooals wij dezer dagen nog verna
men van een objectief getuige, die juist uit
Duitschland was teruggekeerd en daar den
toestand nauwkeurig had gadegeslagen,
verschrikkelijk zijn al sedert langen tijd
de plagerijen en treiterijen, waaraan in
Duitschland de Joden blootstaan onder to-
leratie en met medewerking zelfs van de
politie
Er heerscht in Duitschland een Joden-
lietze, een Joden-onderdrukking.
Dit feit moge toch de oogen openen
van allen, die nog wat of zelfs heel veel
schijnen te gevoelen voor een fascistische
dictatuur.
De R.-K. Staatspartij staat- principieel,
afkeerig van een dictatuur, welke dan ook.
Wel wil de R.-K. Staatspartij een
krachtig gezag.
Wat heel iets anders is, dan het verlan
gen naar „een sterken man".
Een krachtig gezag naast gezonden
volksinvloed schrijft de R. K.
Staatspartij in haar program als eisch van
een staatsbestuur, dat gericht is op het
geestelijk en stoffelijk belang van het ge-
heele volk.
En dat maakt het voor allen,, die voor
staan een ware christelijke democratie,
aantrekkelijü, om te stemmen op 26 April
op lijst No. 25, de lijst der R.-K. Staats
partij.
INDEN KIESKRING LEIDEN:
TWEEDE KAMER
Wetsontwerp inzake steun voor
den Land- en Tuinbouw. De
Landbouw-machtigingswet niet
op de agenda.
Zooals wij reeds in ons vorige overzicht
schreven, mocht men de bes-issmg der
Kamer, om het wetsontwerp tot het toe
kennen van zeer vergaande bevoegdheden
aan de Regeering op het terrein van den
landbouw en met den landbouw verwante
industrieën in de afdeelingen te onderzoe
ken, niet verklaren als, een bewijs, dat de*
Kamer óók bereid zou worden bevonden,
om dit zeer gewichtige voorstel ook nog
vóór de verkiezingen te behandelen. Inder
daad heeft de Kamer dan ook geweigerd
met 36 tegen 31 stemmen (tegen stemden
met de linkerzijde de Katholieken Schaep-
man en Truyen, de a.-r. Vissoher en de
chr.-hist. Tilanus) dit wetsontwerp nog aan
de agenda toe te voegen. Er waren zwaar
wichtige redenen, om het voorstel wel te
behandelen; er waren niet minder zwaar
wichtige redenen, om zich tegen de behan
deling op dit oogenblik te verzetten. Vóór de
de behandeling pleitte de groote urgentie
dit ontwerp: de Regeering kan inderdaad
ieder oogenblik behoefte hebben of krijgen
aan de bevoegdheden welke zij bij dit ont
werp \V agt. Daartegenover staat echter,
dat de Mem. v.Antw. eerst hedenmorgen was
binnengeloopen, zoodat alle leden, die van
buiten kwamen zelfs nog niet van dit be
langrijke stuk kennis hadden kunnen ne
men. De verantwoordelijkheid voor de niet-
behandeling pleitte de groote urgentie van
geering dan bij de Kamer, die reeds voor
eenige jaren er bij de Regeering op aan
drong, dat zij grootere bevoegdheden zou
vragen, wat de 'Rtegeering eerst nu op het
uiterste nippertje heeft gedaan.
Nadat een voorstel-K nottenbelt,
om dit wetsontwerp van de agenda af te
voeren, in de bovenvermelde stemverhou
ding was aangenomen, heeft de heer
Snoeck Henkema n s (C.-H.) nog een
poging aangewend, om, door middel eener
motie, de behandeling op Maandag a.s. te
verzekeren; maar ook deze poging misluk
te, zijn motie werd verworpen met 37 tegen
31 stemmen. En toch is ook daarmede nog
niet uitgemaakt, dat het voorstel niet vóór
de verkiezingen zal worden behandeld;
want de mogelijkheid is nog aanwezig, dat
de Voorzitter, in overleg met de Regeering
de Kamer nogmaals zal bijeenroepen om
alsnog, nadat zij gelegenheid zal hebben
gehad, om de zaak te bestudeeren, dit ge
wichtige voorstel af te handelen.
De Kaarter heeft, op voorstel van den heer
Schouten (A.-R.) zonder hoofdelijke
stemming ook besloten het voorstel tot her
ziening van de personeele belasting van de
agenda af te voeren, omdat de beteekenis
daarvan voor verschillende gemeenten niet
te overzien was. Daarentegen kreeg de Re
geering haar zin ten aanzien van het af-
deelingsonderzoek van het wetsontwerp tot
versnelden bruggenbouw. Het is echter wel
zeker, dat dit wetsontwerp, waaraan een
luchtje zit, niet meer in openbare behande
ling zal komen.
Op de voordracht voor een vacature in
den Hoogen Raad heeft de Kamer de drie
volgende rechtskundigen gesteld: le dr. G.
A. Servatius. 2e dr. J. E. v. d. Meulen, 3e
dr. van Regteren Altena.
In een middagvergadering heeft de Ka
mer daarna een heele reeks steunwetten
voor den landbouw aangenomen.
Steun aan de boomkweekerij.
Bij het ontwerp 10 zegt minister
V erschuur dat hij terugneemt de door
hem ingediende nota van wijziging (aan
koop van „De Hooge Veluwe"). De regee-
ring behoudt zioh voor, op de zaak nader
terug te komen.
De heer v. d. Heuvel (A.R.) maakt
eenige opmerkingen over het ontwerp. Hij
wensoht het afnemen van producten afhan
kelijk te stellen van het al of niet verlee-
nen van crediet. Er zal dok ongelijkheid
ontstaan tusschen kweekers in centra, waar
de gemeenten bijdragen in het crediet, en
die kweekers, wier gemeenten dit niet doen.
De heer Knottenbelt (V.B.) vraagt
of het credietnemers geoorloofd zal zijn.
hun land te bezwaren met hypotheek.
Voorts vraagt hij of ook de financieel ster
keren crediet zullen kunnen krijgen.
De heer v. D i s (S.G.) hoopt, dat de mi
nister de verspreid wonende kweekers niet
zal uitsluiten.
De heer K. TerLaan (S X>.) maakt op
merkingen van gelijken aard. De garantie
bepaling voor de gemeenten dient te ver-
i vallen. Daarentegen zou de bepaling ge-
schapen moeten worden, dat een crediet-
neraer hetzelfde aantal arbeiders in dienst
houdt en de loonen niet verlaagt.
Minister -V erschuur zegt, dat de
garantieregeling in hoofdzaak ontworpen
is als waarborg voor een volledige mede
werking der gemeenten. Ook de niet ge-
j steunde boomkweekers zullen worden ge
holpen door deze wet door de opruiming
van kweekgoed. Het kan van belang zijn,
dat credieten ook aan handelaren worden
verleend. Aan het bedrijf kunnen geen ver-
plichtingen worden opgelegd omtrent het
aantal arbeiders of de loonen.
Het ontwerp wordt goedgekeurd.
Steun aan de vlasteelt.
Dit ontwerp juioht de lieer Korten-
horst (R.K.) toe. De vlas teelt geeft veel
werkgelegenheid.
Aan de Neüerlandsche industrie zou de
verplichting kunnen worden opgelegd, Ne-
derlandsch vla-s te spinnen. Dit zou een
ideale steun voor deze teelt beteekenen.
Een toeslag van 15 cent per kg. zou daar
voor voldoende zijn.
De heer v. cl. Heuvel (A.R.) sluit zioh
aan bij den wensoh van den heer Korben-
horst.
De heer Hiemstra (S.D.) bespreekt
de arbeidsvoorwaarden in de vlasindustrie.
Waar verschillende bedrijven slechts met
behulp van de overheid in stand kunnen
blijven, nxag van de werkgevers een andere
houding worden verwacht. De regeering
oefene hierop invloed uit.
De heer W ij n k o o p (C.P.) wijst er op,
dat de groote boeren hier weer de steun
krijgen. De arbeidsvoorwaarden der vlas
bewerkers zijn echter nog middeleeuwsch.
De heer Loerakker (R.K.) bespreekt
eenige wantoestanden in de vlas industrie
met betrekking tot de arbeidsvoorwaarden.
De Minister geeft toe, dat steunen
,n spinnerijen bij kan dragen tot behoüd
dezer industrie. De draagwijdte van hetgeen
de heer Kortenhorst vroeg is echter niet
volledig te overzien. Spr. zal een en ander
overwegen. Wat de arbeidsvoorwaarden
betreft, zal niet nagelaten worden aan
wantoestanden een eind te maken waar dat
mogelijk is.
Het ontwerp wordt goedgekeurd.
Steun aan kippen- en eendenhouderij.
Bij dit punt vraagt de heer D u y s (S.D.)
den gemiddelden richtprijs voor eendeneie
ren niet lager te stellen dan dien van kip
peneieren. Een grief tegen het ontwerp is,
dat het geen rekening houdt met gezinsin
komen van bedrijfvoerenden.
De heer Braat (P-B.) vraagt ook de
eendenhouders buiten Noord-Holland te
steunen.
De Minister zegt, flat, waarneer
Duitschland zijn plannen blijft uitvoeren
ten aanzien van onzen eierexport, het be
drijf niet te redden is.
Het ontwerp wordt aangenomen.
Steun aan riet- en grientfcultuur.
Aan de orde is het wetsontwerp inzake
den riet- en griendcultuur.
De heer L o v i n k (Chr. H.) vraagt, of
ook nog voor 1932 eenige steun verleend
kan worden.
De heer W ij n k o o p (C.P.) vraagt, hoe
veel van het steunbedrag aan loon zal wor
den uitbetaald en hoeveel riet- en griend-
verbouwers worden gesteund. De cultuur
is, naar spr. bekend is, in handen van groo
te maatschappijen en van den landadel en
spr.'s fractie wenscht hun geen extra-geld
in de zakken te stoppen.
De heer Van Rappard (V.B.) sluit
zich bij den heer Lovink aan.
De heer Braat (PI. B.) zegt, dat riet,
gekweekt op zoet water, beter is dan op
zout water, en vraagt, of dienovereenkom
stig onderscheid in steun wordt gemaakt
De Minister zegt-, de vragen van den
heer Wijnkoop thans niet te kunnen beant
woorden, omdat zij niet in de stukken is
opgenomen. De loonen zijn dit meent
spr. wel zeer aan den bescheiden kant.
Wat betreft de wenschelijkheid om riet
te velde te betrekken, op welke wensche
lijkheid de heeren Loving en Van Rappard
hebben gewezen, de regeering zal deze
zaak nauwkeurig onderzoeken, 's Heeren
Braat's opmerking zal zij overwegen.
De Kamer keurt het wetsontwerp zon
der stemming goed.
Steun aan de roggeteelt.
De heer .W e i tka m p (C.H.) voert bet
woord bij het ontwerp tot bet verleenen
van steun aan de roggeteelt 1933. Hij acht
het verschil tusschen de garantieprijzen
voor rogge en tarwe te groot. Spr. betreurt,
dat de regeering nu nog een onderzoek
moet instellen naar het vraagstuk van steun
aan rogge buiten de veenkoloniën en ont
ginningen.
De heer v. d. Heuvel (A.R.) meent, dat
alle marktrogeg moet worden gesteund.
De heer v. Voorst tot Voor6t (R.
K.) zegt ook, dat alle geteelde rogge dient
gesteund te worden.
De heer v. Rappard bepleit hulp aan
zandbedrijvcn.
De heer' Bierema (V.B.) vraagt steun
voor de gemengde bedrijven en acht den
garantieprijs van 7.50 aan den lagen kant.]
De heer Braat (PI. B.) zegt, dat deze
steun veel te laat komt.Hij betoogt, dat
alle rogge gesteund moet worden.
De Miniate r zegt, dat de regeering
zioh zeer goed bewust is, dat veel nood 011-
gelenigd blijft. De richtprijs is aan den la
gen kant. De regeering kan echter moeilijk
erder gaan.
Het ontwerp wordt aangenomen z. h. st.
Steun voor fruit- en warmoezerijgewassen.
Bij dit punt vraagt de heer Duys (S.D.)
overlegging van de adviezen aangaande
den richtprijs. Het bedrag van 5 millioen
voor steun vindt spr. veel te laag.
De heer v. d. Heuvel (A.R.) vraagt
eenige technische bijzonderheden over het
ontwerp.
De Minister betoogt, dat cleze rege
ling geheel anders is dan die van 1932. Er
wordt naar gestreefd, in den groven tuin
bouw den koolbouw te vervangen door tar-
e en bietenbouw.
Het ontwerp wordt goedgekeurd.
Steun aan bloemkweekers.
Bij dit punt acht de heer Kamp-
schöer (R.K.) het ontwerp van te be
perkte strekking.
De heer W ij n k o o p (C.P.) zegt-, dat dit
voorstel dwingt tot loonsverlaging. Hij kan
er niet toe meewerken.
De Minister zegt te zullen overwe
gen of ook andere Gemeenten in deze
steunregeling kunnen worden betrokken.
Aan de orde is punt 18 «(steun aan de
verbouwers van fabrieksaardappelen).
De heeren v. Voorst tot Voorst (R.
K.), v. d. Heuvel (A.R.) en Lovin k (O.
H.) verzoeken den toeslag te brengen op
cent per H.L. Er is geen reden thans
minder te geven dan verleden jaar.
De heer Bierema (V.B.) sluit zich
daarbij aan, evenals de heer Braat (PI.
B.), dio liever 35 oent wil.
Minister Verschuil r geeft Loe, dat 25
Oent per H.L. zeer krap berekend is, maar
dat er mee kan worden volstaan.
Het ontwerp wordt goedgekeurd.
Aan het slot der vergadering deelde de
heer Kortenhorst (R.K.) mede, dat
hij, wegens de heden in Berlijn begonnen
onderhandelingen vooralsnog wenschtc af
te zien van zijne interpellatie over onze
handelsbetrekkingen met Duitschland, te
meer omdat de Regeering bereid was dc re
sultaten dier onderhandelingen zoo spoe
dig mogelijk publiek te maken.
Dit nummer bestaat uit VIER
bladen.
EERSJE KAMER
Duitsche vluchtelingen.
Aan de orde is de interpellatie van den
heer Oudegeest over de toepassing van de
Vreemdelingenwet in verband met Duit
sche vluoh telingen.
De heer Oudegeest (S.D.) zegt, dat.
er alleen te Amsterdam 1500 vluchtelingen
zijn aangekomen, meest tob den gegoedeu
middenstand behoorend. Zij voldoen aan
de eischen der Vreemdelingenwet. Maar de
mogelijkheid bestaat, dat er vluchtelingen
zullen komen die niet geheel aan de eischen
dezer wet voldoen. Spr. dringt aan op een
soepele toepassing der wet. Spr. wenscht
dat hun aan onze grens geen moeilijkheden
in den weg zullen worden gelegd, voor zoo
veel het politieke vluchtelingen betreft. Spr.
herinnert aan de houding jegens de Belgi
sche vluchtelingen, al zijn de gevallen met
gelijk.
De Minister van Justitie, de
heer Donders, verklaart dat hier van
asylrecht in den eigenlijken zin niet kan
worden gesproken. Overweging van ver
schillende bepalingen is noodig. In het al
gemeen zijn tot nu toe de bestaande rege
len gehandhaafd, behoudens gevallen van
concretcn aard. Vooralsnog heeft spr. geen
reden, af te wijken van de bestaande rege
len, behoudens alweder bepaalde gevallea
van humaniteit.
Dc heer Oudegeest repliceert. Deze
minister heeft het persoonlijk belang der
vluchtelingen niet te beoordeclen. Het is
de vraag of deze hun leven kunnen red
den. Tc dien aanzien is spr. door het ant
woord van den minister niet gerustgesteld.
Spr. begrijpt de moeilijkheden; toezicht
blijft noodig.
De heer Kranenburg (V.D.) is even
min volledig bevredigd door den minister
Spr. heeft een ruimere opvatting van het
begrip asylreoht. Dat de minister de go-
volgde regelen niet nu buiten werking kan
stellen, kan spr. zioh begrijpen. Doch hij
geve een ruime toepassing aan wat onder
uitzonderingsgevallen is te verstaan. Ons
land heeft een traditie hoog te houden.
De Minister kan zioh niet binden
voor het toekomstige. Wie. zonder pas zijn
binnengekomen, zouden slechts niet moeite
weer kunnen worden uitgewezen. Bedacht
moet ook worden, dat de binnengekomenen
zoo min mogelijk onze eigen arbeidsmarkt
bezwaren. Spr. kan niet verder gaan dan
Weekabonnè'i, die geadonneerd lijn op
het Zondagsblad, worden er aan herin
nerd, dat dit vanaf heden ad 50 cent
betaald moet worden.
DE ADMINISTRATIE.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Een onverwachte verklaring van Frank-
rijks premier over de buitenlandsche poli
tiek. (2de blad).
De machtigingswet voor de Engelsche
regeering om den invoer van Russische goe
deren te verbieden door het Lagerhuis
aangenomen. (2de blad).
Terreur in Kroatië en Dalmatië. (2de
blad).
Schrikkelijke hongersnood in China.
(Buitenl. Ber., 2de blad).
BINNENLAND.
Vergaderingen van Eerste cn Tweede
Kamer. (1ste blad).
De uitvoer van boter en kaas naar
Duitschland geregeld. (1ste blad).
Vijf gewonden bij een steiger-instorting
te Zwolle. (Gem. Ber. 4de blad).
Kerkje op Wieringen afgebrand door
brand in een boerderij. (Gem. Ber. 4de
blad).
Brand in ijzergieterij te Tegelen. (Gein.
Ber. 4de' blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Zwaluwen verslaan de Corinthian-
ploeg met 5—1 (4de blad).
De Zesdaagsche te Parijs (4de blad).
De biljartkampioenschappen drie banden
van Nederland cn de wereldkampioenschap
pen 45/2 (4de blad).
hij deed, en zal handelen naar bevind van
omstandigheden.
De heer Oudegeest gelooft niet, dat
de meeste vluchtelingen hier voorgoed zul
len blijven. Spr. wil alle mogelijke clemen
tie overal aan de grens.
De Minister zegt, dat niet bij een di
recte achtervolging een vluchteling zal
worden teruggewezen als er direct levens
gevaar is.
De interpellatie wordt gesloten.
Aan de orde is het wetsontwerp „tijde
lijke voorzioning met betrekking tot hel
te rbesohikking van de regeering stellen
van personen, bij wie tijdens hot begaan
van een strafbaar feit, gebrekkige ontwik
keling of ziekelijke storing der geestver
mogens bestond".
De heer Van Basse van IJ s se It
(R.K.) acht dit ontwerp een stap achteruit.
Spr. heeft het altijd als een bo/.waar ge
voeld als hij een psychopaat moest ver-
oordeelen of weer op de maatschappij los
laten.
De heer Mcndels (S.D.) deelt in hoofd
zaak de bezwaren van den vorigen spreker.
Ook dc heeren Janssen (U.K.), Kra
nenburg (V.D.) en P o 11 e m a (C.H.)
hadden bezwaren.
De Minister vau Justitie verde
digde het voorstel.
Het wetsontwerp zal in de e.v. bijeen-
komts der Kamer in stemming komen.
Aan de orde is het wetsontwerp tot. wij
ziging van de crisispaohtwct 1932.
De heer v. Basse v. IJaselt (R.K.)
betreurt het ontbreken van oen regeling
van het hooger beroep.
Minister Donner zegt, dat deze
zaak in do Tweede Kamer uitvoerig behan
deld is; het bezwaar is niet van principiee-
len aard.
Het wetsontwerp wordt z. h. s. aangeno
men.
