DONDERDAG 30 MAART 1933
No. 7470
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
24ste Jaargang
S)e Ceid&eh^Soii/fcci/itt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Tooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal
Franco per post 12.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103C03, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeolingen wordfc
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop 10.50.
Dit nummer bestaat uit VIER
bladen.
V Waarom stemmen op de
R.K. Staatspartij?
Waarom stemmen we op Woensdag 26
April op de R. K. Staatspartij?
13. Omdat de R. K. Staatspartij zal stre
ven naar een zoo goed mogelijke volkshuis
vesting een der voornaamste eischen van
de sociale politiek.
Aan „Stemt Rood", verkiezingsorgaan
der S.D.A.P., ontleenen we vandaag nog het
volgende
„Eischt opruiming van krotten!"
„Deze Regeering heeft haar
taak verzuimd
De stichter der Roomsch-Katho'ieke
Staatspartij, Dr Schaepman, heeft
eens gezegd, dat de oplossing van het
maatschappelijk vraagstuk grooten-
deels is gelegen in de oplossing van het
woningvraagstuk. Inderdaad is zonder
goede woningen een blijvende verbete
ring van de volksgezondheid, van het
geeste ijk en zedelijk peil der bevol
king buitengesloten; inderdaad is zon*,
der goede woningen een gezond.en ge
lukkig gezinsleven ondenkbaar.
Vooral dit laatste moest het voor
iedere christelijke Rtgeering tot een
heiligen plicht maken om alles te doen
wat in haar vermogen lag om de volks
huisvesting op hooger peil te brengen,
om de krotten af te breken, om met
alle kracht den bouw van goede wonin
gen te bevorderen, om vooral de wo
ningvoorziening te halen uit de handen
van hen, voor wie de woning niet an
ders is dan een object tot het maken
van winst.
De christelijke regeeringen, die ge
durende de laatste jaren ons land heb
ben bestuurd, hadden een andere op
vatting van haar plicht.
En even verder:
Deze feiten zijn kenschetsend voor
de woningpolitiek van de christelijke
regeeringen der laatste jaren. In geen
enkel opzicht onderscheidt deze poli
tiek zich van die eener zuiver kapita
listische regeering, die openlijk voor
haar klassekarakter uitkomt.
De socialisten moeten maar eens kennis
nemen van enkele cijfers, welke in het rap
port-Vliegen worden genoemd.
Tot en met 1930 is onder vigueur der
Woningwet aan Rijksvoorschotten uitbe
taald 704.487.104.Tot en met het jaar
1930 zijn door Rijk en Gemeente tezamen
jaarlijksche bijdragen toegezegd tot een
maximum bedrag van 14.566.873.93. De
werkelijk uitbetaalde bijdragen over 't ex-
werkelijk uitbetaalde bijdragen over
het exploitatiejaar 1929/1930 bedroegen
12.450.690.64.
In „De Woningwet 19021929" lezen wij
op blz. 165:
Op het oogenbhk wonen, naar ruwe
schatting, ongeveer 650 duizend inwo
ners van ons land, of ongeveer ruim
8% der bevolking m woningwetwonin
gen; in woningen, goed van indeeling
en constructie, uiterlijk welverzorgd,
voldoende aan hooge eischen van liy-
giënischen aard. Welk een schat dit
voor ons volk beteekent in den vorm
van verhoogd geestelijk en zedelijk
peil, verhoogde volkskracht, valt niet
in cijfers weer te geven.
Wat er gedaan is voor krotopruiming en
bevordering van een hygiënischen en doel-
matigen arbeiderswonmgenbouw, daarvan
getuigt thans elke Nederlandsche stad en
vele Nederlandsche dorpen.
Natuur.ijk het volmaakte is niet be
reikt. Maar wat voornamelijk Minister Aal-
berse heeft gedaan voor de volkshuisves
ting kan toch critiek verdragen! En in deze
heeft de R K. Staatspartij steeds gesteund
e»s voorzoover noodig, gestuwd.
V De Katholieken en het
Nationaal Socialisme.
Wij hebben gisteren medegedeeld, wat de
Bisschopsconferentie te Fulda heeft beslo
ten inzake de houding der katholieken
tegenover het Nationaal Socialisme in
Duitschland.
Wij hebben nog slechts voor ons een be
richt van het Wo ff-bureau. De officieele
tekst van het Bisschoppelijk Mandement is
ons nog niet bekend.
't Is niet onwaarschijnlijk, dat men aan
deze Bisschoppelijke Verklaring hier en
daar een tendentieusen uitleg za' geven. En
daarom is het goed, nu al reeds een paar
feiten vast te stel en.
Feit is, dat de Bisschoppen alsnog ver
klaren en be-nadrukken, dat zij „op
goede gronden" in de laatste jaren een
afkeurende houding hebben aangenomen
tegenover de nationaal-socialistische bewe
ging in Duitschland.
Feit is, dat de Bisschoppen n i e t h e r-
r o e p e n de vroeger gedane veroor
deelingen en gegeven waarschu
wingen ten opzichte van de beginse en
en theorieën, door het Nationaal-Socialisme
aangehangen en gevolgd, ten opzichte van
het ste.sel van het Nationaal Socialisme.
Daarnaast staat echter ook het feit, dat
de Bisschoppen erkennen, dat de leider der
N.S.D.A.P. openlijk en plechtig heeft ver
klaard, dat rekening zal worden gehouden
met de onaantas tb aarhei d van de
katholieke geloofsbelijdenis en de
onve randerl ij kheidder rech
ten van de Katho ieke Kerk.
Dit feit erkennend, achtten de Bisschop
pen het blijkbaar m het belang van Kerk
en Land, dat de katholieken in Duitschland
niet vijandig staan tegenover, niet op voet
van oorlog leven met de huidige regeering
en zulks zou in feite het geval zijn,
indien de Bisschoppen nu formeele verbo
den tegen het Nationaal Socialisme zouden
uitvaardigen of handhaven.
Daarom, gezien de hier gemerao-
roerdeverklaringvanHitler,
achten de Bisschoppen hoewel hun vroe
gere veroordeelingen van en waarschuwin
gen voorliet Nationaal Socialisme niet
herroepend formeele verboden ten deze
momenteel „niet noodzakelijk'". Zoo mcenen
zij het best de belangen, de rust en vrede
van Land en Volk, de vrijheden en rechten
van de Kerk de politieke toestand is in
Duitschland héélzorgwekkend te
kunnen verzekeren en behartigen. Formeele
verboden van de Kerkelijke Overheid in
zake het Nationaal Socialisme zouden
practisch niet slechts beteekenen ver
oordeeling van het stelsel, maar strijd
tegen de regeering tegen de regee
ring, die de vrijheden en rechten van de
Kerke heeft willen erkennen en waarbor
gen.
Wij meenen deze opmerkingen nu al
reeds te moeten maken, hoewel, zooals ge
zegd, de officeele tekst van het Bisschop
pelijk Mandement ons nog niet bekend is.
BINNENLAND
AGENDA DER EERSTE KAMER.
Geen Kieswetwijziging aan de orde.
De Eerste Kamer is thans bijeengeroepen
tegen Woensdag 5 April des middags half
twee. De volgende wetsontwerpen heeft de
voorzitter o.m op de agenda gep.aatst:
Goedkeuring van het verdrag tot ont
wikkeling van de middelen tot het voor
komen van den oorlog; Wijziging der wet
op de kanselarijrechten; Wijziging van de
Pensioenwet; Stichting van een waterbouw
kundig Laboratorium te Delft; Steunver-
leening ten behoeve van bollentrekkers in
eenige gemeenten; Wijziging van de Indi
sche Tariefwet; Instelling van bedrijfsra-
den; Wijziging van de Crisispachtwet en
eenige contingenteenngsontwerpen.
CENTRALE RAAD VAN BEROEP.
Baron van Wijnbergen als voorzitter
beëedigd.
H. M. de Koningin heeft gisteren den
heer Mr. A. J. M. J Baron van Wijnbergen
beëedigd als voorzitter van den Centralen
Raad van Beroep (Ongevallenverzekering).
Jhr. Mr. F.
Beelaerts van
Blokland,
minister van
Buitenl. Zaken
's met ingang
van 20 April
a.s. benoemd
tot vice-presi
dent van den
Raad v. State
Bij K. B. is met ingang van 20 April be
noemd tot vice-president van den Raad van
State jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland,
minister van Buitenlandsche Zaken, en is
met ingang van dienzelfden datum belast
met het beheer van het Departement van
Buitenlandsche Zaken ad interim: jhr. mr.
Ch. J. M. Ruys de Beerenbrouck, minister
van Staat, minister van Binnenlandsche
Zaken.
Jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland, die
is benoemd als opvolger van nu wijlen mr.
dr. F. A. C. Graaf van Lynden van San-
denburg, die op Eersten Kerstdag van het
vorig jaar overleed, is 61 jaar oud.
De heer Beelaeits van Blokland werd 21
Januari 1872 te s-Gravenhage geboren. Hij
bezocht het Haagsche gymnasium, studeer
de vervolgens aan de Rijks Uunivcsiteit tc
Leiden in de rechtswetenschappen en pro-
moveeide aldaar in 1S95. Twee jaar later
werd hij ambtenaar bij het hoofdbestuur
der Posterijen, Telegrafie en Telefonie, tot
dat hij met ingang van 1 Januari 1901 zich
benoemd zag tot commies-griffier van de
Tweede Kamer. Dit ambt bekleede hij tot
1909, in welk jaar hij, naar aanleiding- van
een tot hem gericht verzoek, overging in
den diplomatiehen dieu.t.. Hij werd toen
ónze gezant in China en bleef daar in dien
rang gedurende negen jaren. Tijdens den
wereldoorlog behartigde de heer Beelaerts
tevens de belangen van Duitschland cn
Oostenrijk-Hongarije. In 1918 gerepa
trieerd, werd hij in actie ven dienst her
steld en chef der afdeeling diplomatieke
zaken van het Departement van Buiten
landsche Zaken. Als zoodanig was hij twee
de gedelegeerde van ons land ter confe
rentie te Washington (November 1921Fe
bruari 1922) en nam hij in 1924 deel aan dc
bespiekingen over het verdrag met België.
Begin 1927 werd jhr. mr. Beelaerts van
Blokland benoemd tot gezant te Brussel,
doch nog vcor hij dit ambt had kunnen
aanvaarden, werd de verwerping van het
Belgisch Verdrag door de Eerste Kamer
oorzaak, dat Minister van Karnebeek
heenging. In diens plaats werd toen met
ingang van 31 Maart 1927 aan jhr. Bee
laerts als minister van Buitenlandsche Za
ken zitting gegeven in het teenmalige mi
nisterie-De Geer en de portefeuille van
Buitenlandsche Zaken behield hij in het
tegenwoordige Ministene-Ruys de Beeren
brouck, dat 10 Augustus 1929 aan het be
wind is gekomen.
FABRIKANTEN VAN LEDEREN
SPORTARTIKELEN.
Wenschen contingenteering.
De Nederlandsche fabrikanten van le
deren sportartikelen, zooals voetballen,
handschoenen enz., zullen te Waalwijk een
vergadering houden om bij de regeering
aan te dringen op contingenteering van
deze artikelen.
In 1931 bedroeg de invoer alleen van
handschoenen 1.130.267 en in 1932
1.201.000.
UITKEERING WERKLOOZENKAS
LANDARBEIDERS.
Naar we vernemen, heeft de minister
van Binnenlandsche Zaken vastgesteld dat
de nieuwe leden van de landarbeidersor
ganisaties welke thans tot de werkloozen-
kas toetreden, eerst 39 weken lid moeten
zijn geweest alvorens zij recht op uitkee-
ring kunnen laten gelden.
Aanvankelijk had de minister dezen ter
mijn gesteld op 52 weken, doch op ver
zoek der organisaties is hij hierop terug
gekomen.
De landarbeiders, die zich thans bij de
vakorganisaties aansluiten, hebben het
eerste jaar recht op zes weken uitkeering
en in het tweede jaar zeven weken.
Eervol ontslag verleend aan
Ir. Ch. G. Cramer.
Met ingang van ultimo April is aan den
hoofdingenieur le klasse van den Water
staat en 's lands B. O. W. op wachtgeld
ir. Ch. G. Cramer, lid der Tweede Kamer,
eervol ontslag verleend.
NIET TE KLAGEN?
Hoe sterk onze tuinbouwexport naar
Duitschland terugliep sinds het jaar 1929.
GEGOOCHEL MET CIJFERS.
Wie heeft zich te beklagen? Nederland
zeker niet, is de conc.usie, die het nat- so
cialistische Duitsche dagblad „Der Angriff"
trekt, uit cijfers die het publiceerde over
den Nederlandschen export naar Duitsch
land. Volgens „Der Angriff" is in 1932 de in
voer uit Nederland, vergeleken bij 1931 ge
stegen, van roode kool b.v. met 25 pet., van
savoyekool met 31 pet., van witte kool zelfs
met 105 pet., van tomaten met 28 pet., van
uien met 44 pet., van druiven met 46 pet. en
van appelen zelfs met 165 pet.
De Duitschers zijn handig in het groepee-
ren van cijfers, verzekerde ons, aldus be
richt „De Telegraaf het bestuur van het
Centraal Bureau voor Vei.ingen, dat wil
trachten deze cijfers recht te zetten, voor
zoover zij den tuinbouw treffen. En daar
wijst men er allereerst op, dat het Duitsche
blad zich bepaalt tot slechts een zevental
producten. Over onzen export van aard
beien, kruisbessen, frambozen, bloemkool,
peren en komkommers, die in 1932 in verge
lijking met 1931 met millioenen kilo's terug
liep, zwijgt men.
Bovendien gaat een vergelijking met het
jaar 1931 niet op, omdat juist in 1931 onze
tuinbouw-export naar Duitschland reeds
enorm is achtcruitgeloopen. De oorzaak van
dien achteruitgang ligt in de juist in Juli
een belangrijke maand voor den tuinbouw
van 1931 ontstane betalingsmoeilijk
heden, ten gevo ge waarvan onze export
dagenlang geheel stilstond. Onze tuinbouw
export naar Duitschland viel daardoor van
314 millioen kg. in 1930 tot 213 millioen kg.
in 1931, of we met ruim 30 procent.
Het centraal bureau van veilingen meent
dan ook dat niet l93i maar 1929 het jaar
is, waarmede onze export naar Duitschland
vergeleken moet worden. Bij een derge'ijke
verge ijking blijkt duidelijk, op welke ver
schrikkelijke wijze een groot gedeelte van
onzen export naar Duitschland vernietigd
is.
In vergelijking met 1929 is onze export
van witte kool naar Duitschland in 1032
verminderd met 30 pet.; die van roode kool
met 50 pet.; en die van appelen met 41 pet.;
terwijl onze uitvoer van tomaten in 1932
slechts 4 pet. méér bedroeg dan in 1929;
van uien 3 pet. en van druiven 18 pet.
De cijfers leeren dat de export van tuin
bouwproducten naar Duitschland op waar
lijk catastrophale wijze is teruggeloopen.
Slechts de aardbeien geven in vergelijking
met 1929 een stijging aan, doch de aard
beienoogst was in dat jaar grootendeels
mislukt. Een verge ijking met 1930 en 1931
doet ook hier een teruggang zien. Iets der
gelijks ziet men bij de appeien. als men
1932 met 1931 vergelijkt. 1931 was een slecht
appel jaar ('beurtjaar); daaruit is de stij
ging van den export van appelen met 165
pet. te verklaren.
Bij de b.oemkool, een „stabiel product"
manifesteert de geregelde daling zich wel
zeer duidelijk. De teruggang van den aard-
appeluitvoer tot.... 17 pet. bracht den
zwaren klap voor Noord-Holland.
Ook het totaalcijfer laat bij een verge
lijking met 1929 een sterke daling zien.
Het totale gewicht van onzen tuinbouw
export naar Duitschland bedroeg n.l. in:
1929 395 millioen kg.; 1930 314 millioen kg.;
1931 213 millioen kg; 1932 226 millioen kg.
Do kleine stijging in vergelijking met
1931 is uitsluitend te danken aan de toene
ming van onzen export van appelen naar
Duitschland, n.l. 6 millioen kg. in 1931 en
17 millioen kg. in 1932. het gevolg van den
misoogst van appelen m Duitschland zelf.
Doch onze export naar Duitschland in
1932 bleef 28 pet. beneden dien van 1930 en
43 pet. beneden dien van 1929.
Met deze cijfers voor oogen kan de Ne
derlandsche tuinbouw helaas met het vol
ste recht er over klagen, dat hij door de
Duitsche maatregelen te gronde wordt ge
richt, zoo luidt het oordeel van het bestuur.
Het typogralencontract.
Volgens het orgaan van den Ned. Katli.
Grafischen Bond heeft de Federatie van
werkgevers aan de werknemersbonden
de mededecling doen toekomen, dat aan
patroonszijde de wensqh bestaat de huidi
ge collectieve arbeidsovereenkomst voor
de typografie en het rasterdiepdrukbedrijf
r.iet ongewijzigd te verlengen. De werkne
mersbonden zijn ter bespreking dezei aan
gelegenheid uitgenoodigd tot een confe
rentie op Maandag 3 April.
De huidige C. A. O. loopt 7 October a.s.
ten einde.
Oud-Zouaaf overleden.
Te Kaatsheuvel overleed in den ouder
dom van 87 jaar, de laatste der zouaven
uit die gemeente, de heer C. v. Disseldorp.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Koning Albert van België tegen autar-
kie. (2e blad).
De anti-Joodsche boycot in Duitschland
wordt voorbereid. (2e blad).
Aanslag op Mussolini verijdeld. (2e blad).
Nadere bijzonderheden van de vliegramp
bij Dixmuiden. (Luchtv. 2e blad).
Een poging tot brandstichting in het
Marinevliegkamp bij Soerabaja. (3de blad).
BINNENLAND.
Negen personen door cyaankali-gas te
Amsterdam bedwelmd. (Gem. Ber. 3de
blad).
Kapitale boerderij te Terheyden afge
brand. De veestapel verbrand. (Gem.
Ber. 3de blad).
In de Eerste Kamer is een voorstel-van
Lanschot om Woensdag a.s. het ontwerp
tot wijziging van de Kieswet te behandelen,
in bespreking geweest. Tenslotte heelt de
heer van Lanschot zijn voorstel ingetrok
ken. (1ste blad).
Alexander Schmuller is gisteren te Am-
sterda moverleden. (Letteren en Kunst 3de
blad).
Minister Beelaerts van Blokland is be-
ncemd tot vice-president van den Raad v.
State, (lste blad).
Relletjes tusschen Fascisten en Commu
nisten te Haarlem, (lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Van Reenen op de middenvoorplaats in
het Ned. elftal. (3de blad).
Het voorloopig Ned. elftal wint met 2—1
van Walsall. (3de blad).
PAPIEREN KLEINGELD.
Papieren rijksdaalders en guldens altijd
wettig betaalmiddel.
Herhaaldelijk vTaagt men ons, aldus het
„Hbld.", of de papieren rijksdaalders en
guldens (de guldens met bruinen druk)
nog altijd wettig betaalmiddel zijn en 'b is
ons bovendien gebleken, dat nu en dan ge
weigerd wordt dit papieren geld alB beta
ling in ontvangst te nemen, omdat 't niet
meer „geldig"' zou zijn. Deze opvatting is
volkomen onjuist: zoowel de papieren rijks
daalders als de laatst uitgegeven papieren
guldens vormen nog altijd wettig betaal
middel en dit geld moet men dus ook in
betaling aannemen. Natuurlijk geeft de
Nederlandsche Bank dit papieren kleingeld
niet meer uit en wordt het er successieve
lijk ingehouden en op den duur zal op die
wijze het kleine papierengeld geheel aan
de circulatie onttrokken worden. Papieren
guldens ziet men reeds bijna niet meer,
maar als men er nog in zijn bezit heeft, kan
men er overal mee terecht. En hetzelfde
geldt voor de papieren rijksdaalders.
Nieuwe secretaris van Amsterdam.
De gemeenteraad van Amsterdam be
noemde tot secretaris der gemeente Am
sterdam in de vacature ontstaan door het
aftreden vau den heer J. J. Roovers met
31 stemmen mr. S. J. van Lier. directeur
van de afddeeling Algemeene Zaken ten
Stadhuize.
De tweede voorgedragene dr. A. F. L
Stapel, directeur der Belastingen kreeg 10
stemmen. Bovendien verkreeg mr. H. A.
van Bousekom, die niet op dc voordracht
stond, 1 stemmen.
Mr. Siegfried Jacob van Lier werd II
December 1877 te Amsterdam geboren. Hij
doorliep het gymnasium en promoveerde
aan de gemeentelijke universiteit tot doc
tor in dc rechtswetenschappen.