DONDERDAG 30 MAART 1933 No. 7470 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN 24ste Jaargang S)e Ceid&eh^Soii/fcci/itt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Tooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal Franco per post 12.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103C03, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeolingen wordfc het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop 10.50. Dit nummer bestaat uit VIER bladen. V Waarom stemmen op de R.K. Staatspartij? Waarom stemmen we op Woensdag 26 April op de R. K. Staatspartij? 13. Omdat de R. K. Staatspartij zal stre ven naar een zoo goed mogelijke volkshuis vesting een der voornaamste eischen van de sociale politiek. Aan „Stemt Rood", verkiezingsorgaan der S.D.A.P., ontleenen we vandaag nog het volgende „Eischt opruiming van krotten!" „Deze Regeering heeft haar taak verzuimd De stichter der Roomsch-Katho'ieke Staatspartij, Dr Schaepman, heeft eens gezegd, dat de oplossing van het maatschappelijk vraagstuk grooten- deels is gelegen in de oplossing van het woningvraagstuk. Inderdaad is zonder goede woningen een blijvende verbete ring van de volksgezondheid, van het geeste ijk en zedelijk peil der bevol king buitengesloten; inderdaad is zon*, der goede woningen een gezond.en ge lukkig gezinsleven ondenkbaar. Vooral dit laatste moest het voor iedere christelijke Rtgeering tot een heiligen plicht maken om alles te doen wat in haar vermogen lag om de volks huisvesting op hooger peil te brengen, om de krotten af te breken, om met alle kracht den bouw van goede wonin gen te bevorderen, om vooral de wo ningvoorziening te halen uit de handen van hen, voor wie de woning niet an ders is dan een object tot het maken van winst. De christelijke regeeringen, die ge durende de laatste jaren ons land heb ben bestuurd, hadden een andere op vatting van haar plicht. En even verder: Deze feiten zijn kenschetsend voor de woningpolitiek van de christelijke regeeringen der laatste jaren. In geen enkel opzicht onderscheidt deze poli tiek zich van die eener zuiver kapita listische regeering, die openlijk voor haar klassekarakter uitkomt. De socialisten moeten maar eens kennis nemen van enkele cijfers, welke in het rap port-Vliegen worden genoemd. Tot en met 1930 is onder vigueur der Woningwet aan Rijksvoorschotten uitbe taald 704.487.104.Tot en met het jaar 1930 zijn door Rijk en Gemeente tezamen jaarlijksche bijdragen toegezegd tot een maximum bedrag van 14.566.873.93. De werkelijk uitbetaalde bijdragen over 't ex- werkelijk uitbetaalde bijdragen over het exploitatiejaar 1929/1930 bedroegen 12.450.690.64. In „De Woningwet 19021929" lezen wij op blz. 165: Op het oogenbhk wonen, naar ruwe schatting, ongeveer 650 duizend inwo ners van ons land, of ongeveer ruim 8% der bevolking m woningwetwonin gen; in woningen, goed van indeeling en constructie, uiterlijk welverzorgd, voldoende aan hooge eischen van liy- giënischen aard. Welk een schat dit voor ons volk beteekent in den vorm van verhoogd geestelijk en zedelijk peil, verhoogde volkskracht, valt niet in cijfers weer te geven. Wat er gedaan is voor krotopruiming en bevordering van een hygiënischen en doel- matigen arbeiderswonmgenbouw, daarvan getuigt thans elke Nederlandsche stad en vele Nederlandsche dorpen. Natuur.ijk het volmaakte is niet be reikt. Maar wat voornamelijk Minister Aal- berse heeft gedaan voor de volkshuisves ting kan toch critiek verdragen! En in deze heeft de R K. Staatspartij steeds gesteund e»s voorzoover noodig, gestuwd. V De Katholieken en het Nationaal Socialisme. Wij hebben gisteren medegedeeld, wat de Bisschopsconferentie te Fulda heeft beslo ten inzake de houding der katholieken tegenover het Nationaal Socialisme in Duitschland. Wij hebben nog slechts voor ons een be richt van het Wo ff-bureau. De officieele tekst van het Bisschoppelijk Mandement is ons nog niet bekend. 't Is niet onwaarschijnlijk, dat men aan deze Bisschoppelijke Verklaring hier en daar een tendentieusen uitleg za' geven. En daarom is het goed, nu al reeds een paar feiten vast te stel en. Feit is, dat de Bisschoppen alsnog ver klaren en be-nadrukken, dat zij „op goede gronden" in de laatste jaren een afkeurende houding hebben aangenomen tegenover de nationaal-socialistische bewe ging in Duitschland. Feit is, dat de Bisschoppen n i e t h e r- r o e p e n de vroeger gedane veroor deelingen en gegeven waarschu wingen ten opzichte van de beginse en en theorieën, door het Nationaal-Socialisme aangehangen en gevolgd, ten opzichte van het ste.sel van het Nationaal Socialisme. Daarnaast staat echter ook het feit, dat de Bisschoppen erkennen, dat de leider der N.S.D.A.P. openlijk en plechtig heeft ver klaard, dat rekening zal worden gehouden met de onaantas tb aarhei d van de katholieke geloofsbelijdenis en de onve randerl ij kheidder rech ten van de Katho ieke Kerk. Dit feit erkennend, achtten de Bisschop pen het blijkbaar m het belang van Kerk en Land, dat de katholieken in Duitschland niet vijandig staan tegenover, niet op voet van oorlog leven met de huidige regeering en zulks zou in feite het geval zijn, indien de Bisschoppen nu formeele verbo den tegen het Nationaal Socialisme zouden uitvaardigen of handhaven. Daarom, gezien de hier gemerao- roerdeverklaringvanHitler, achten de Bisschoppen hoewel hun vroe gere veroordeelingen van en waarschuwin gen voorliet Nationaal Socialisme niet herroepend formeele verboden ten deze momenteel „niet noodzakelijk'". Zoo mcenen zij het best de belangen, de rust en vrede van Land en Volk, de vrijheden en rechten van de Kerk de politieke toestand is in Duitschland héélzorgwekkend te kunnen verzekeren en behartigen. Formeele verboden van de Kerkelijke Overheid in zake het Nationaal Socialisme zouden practisch niet slechts beteekenen ver oordeeling van het stelsel, maar strijd tegen de regeering tegen de regee ring, die de vrijheden en rechten van de Kerke heeft willen erkennen en waarbor gen. Wij meenen deze opmerkingen nu al reeds te moeten maken, hoewel, zooals ge zegd, de officeele tekst van het Bisschop pelijk Mandement ons nog niet bekend is. BINNENLAND AGENDA DER EERSTE KAMER. Geen Kieswetwijziging aan de orde. De Eerste Kamer is thans bijeengeroepen tegen Woensdag 5 April des middags half twee. De volgende wetsontwerpen heeft de voorzitter o.m op de agenda gep.aatst: Goedkeuring van het verdrag tot ont wikkeling van de middelen tot het voor komen van den oorlog; Wijziging der wet op de kanselarijrechten; Wijziging van de Pensioenwet; Stichting van een waterbouw kundig Laboratorium te Delft; Steunver- leening ten behoeve van bollentrekkers in eenige gemeenten; Wijziging van de Indi sche Tariefwet; Instelling van bedrijfsra- den; Wijziging van de Crisispachtwet en eenige contingenteenngsontwerpen. CENTRALE RAAD VAN BEROEP. Baron van Wijnbergen als voorzitter beëedigd. H. M. de Koningin heeft gisteren den heer Mr. A. J. M. J Baron van Wijnbergen beëedigd als voorzitter van den Centralen Raad van Beroep (Ongevallenverzekering). Jhr. Mr. F. Beelaerts van Blokland, minister van Buitenl. Zaken 's met ingang van 20 April a.s. benoemd tot vice-presi dent van den Raad v. State Bij K. B. is met ingang van 20 April be noemd tot vice-president van den Raad van State jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland, minister van Buitenlandsche Zaken, en is met ingang van dienzelfden datum belast met het beheer van het Departement van Buitenlandsche Zaken ad interim: jhr. mr. Ch. J. M. Ruys de Beerenbrouck, minister van Staat, minister van Binnenlandsche Zaken. Jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland, die is benoemd als opvolger van nu wijlen mr. dr. F. A. C. Graaf van Lynden van San- denburg, die op Eersten Kerstdag van het vorig jaar overleed, is 61 jaar oud. De heer Beelaeits van Blokland werd 21 Januari 1872 te s-Gravenhage geboren. Hij bezocht het Haagsche gymnasium, studeer de vervolgens aan de Rijks Uunivcsiteit tc Leiden in de rechtswetenschappen en pro- moveeide aldaar in 1S95. Twee jaar later werd hij ambtenaar bij het hoofdbestuur der Posterijen, Telegrafie en Telefonie, tot dat hij met ingang van 1 Januari 1901 zich benoemd zag tot commies-griffier van de Tweede Kamer. Dit ambt bekleede hij tot 1909, in welk jaar hij, naar aanleiding- van een tot hem gericht verzoek, overging in den diplomatiehen dieu.t.. Hij werd toen ónze gezant in China en bleef daar in dien rang gedurende negen jaren. Tijdens den wereldoorlog behartigde de heer Beelaerts tevens de belangen van Duitschland cn Oostenrijk-Hongarije. In 1918 gerepa trieerd, werd hij in actie ven dienst her steld en chef der afdeeling diplomatieke zaken van het Departement van Buiten landsche Zaken. Als zoodanig was hij twee de gedelegeerde van ons land ter confe rentie te Washington (November 1921Fe bruari 1922) en nam hij in 1924 deel aan dc bespiekingen over het verdrag met België. Begin 1927 werd jhr. mr. Beelaerts van Blokland benoemd tot gezant te Brussel, doch nog vcor hij dit ambt had kunnen aanvaarden, werd de verwerping van het Belgisch Verdrag door de Eerste Kamer oorzaak, dat Minister van Karnebeek heenging. In diens plaats werd toen met ingang van 31 Maart 1927 aan jhr. Bee laerts als minister van Buitenlandsche Za ken zitting gegeven in het teenmalige mi nisterie-De Geer en de portefeuille van Buitenlandsche Zaken behield hij in het tegenwoordige Ministene-Ruys de Beeren brouck, dat 10 Augustus 1929 aan het be wind is gekomen. FABRIKANTEN VAN LEDEREN SPORTARTIKELEN. Wenschen contingenteering. De Nederlandsche fabrikanten van le deren sportartikelen, zooals voetballen, handschoenen enz., zullen te Waalwijk een vergadering houden om bij de regeering aan te dringen op contingenteering van deze artikelen. In 1931 bedroeg de invoer alleen van handschoenen 1.130.267 en in 1932 1.201.000. UITKEERING WERKLOOZENKAS LANDARBEIDERS. Naar we vernemen, heeft de minister van Binnenlandsche Zaken vastgesteld dat de nieuwe leden van de landarbeidersor ganisaties welke thans tot de werkloozen- kas toetreden, eerst 39 weken lid moeten zijn geweest alvorens zij recht op uitkee- ring kunnen laten gelden. Aanvankelijk had de minister dezen ter mijn gesteld op 52 weken, doch op ver zoek der organisaties is hij hierop terug gekomen. De landarbeiders, die zich thans bij de vakorganisaties aansluiten, hebben het eerste jaar recht op zes weken uitkeering en in het tweede jaar zeven weken. Eervol ontslag verleend aan Ir. Ch. G. Cramer. Met ingang van ultimo April is aan den hoofdingenieur le klasse van den Water staat en 's lands B. O. W. op wachtgeld ir. Ch. G. Cramer, lid der Tweede Kamer, eervol ontslag verleend. NIET TE KLAGEN? Hoe sterk onze tuinbouwexport naar Duitschland terugliep sinds het jaar 1929. GEGOOCHEL MET CIJFERS. Wie heeft zich te beklagen? Nederland zeker niet, is de conc.usie, die het nat- so cialistische Duitsche dagblad „Der Angriff" trekt, uit cijfers die het publiceerde over den Nederlandschen export naar Duitsch land. Volgens „Der Angriff" is in 1932 de in voer uit Nederland, vergeleken bij 1931 ge stegen, van roode kool b.v. met 25 pet., van savoyekool met 31 pet., van witte kool zelfs met 105 pet., van tomaten met 28 pet., van uien met 44 pet., van druiven met 46 pet. en van appelen zelfs met 165 pet. De Duitschers zijn handig in het groepee- ren van cijfers, verzekerde ons, aldus be richt „De Telegraaf het bestuur van het Centraal Bureau voor Vei.ingen, dat wil trachten deze cijfers recht te zetten, voor zoover zij den tuinbouw treffen. En daar wijst men er allereerst op, dat het Duitsche blad zich bepaalt tot slechts een zevental producten. Over onzen export van aard beien, kruisbessen, frambozen, bloemkool, peren en komkommers, die in 1932 in verge lijking met 1931 met millioenen kilo's terug liep, zwijgt men. Bovendien gaat een vergelijking met het jaar 1931 niet op, omdat juist in 1931 onze tuinbouw-export naar Duitschland reeds enorm is achtcruitgeloopen. De oorzaak van dien achteruitgang ligt in de juist in Juli een belangrijke maand voor den tuinbouw van 1931 ontstane betalingsmoeilijk heden, ten gevo ge waarvan onze export dagenlang geheel stilstond. Onze tuinbouw export naar Duitschland viel daardoor van 314 millioen kg. in 1930 tot 213 millioen kg. in 1931, of we met ruim 30 procent. Het centraal bureau van veilingen meent dan ook dat niet l93i maar 1929 het jaar is, waarmede onze export naar Duitschland vergeleken moet worden. Bij een derge'ijke verge ijking blijkt duidelijk, op welke ver schrikkelijke wijze een groot gedeelte van onzen export naar Duitschland vernietigd is. In vergelijking met 1929 is onze export van witte kool naar Duitschland in 1032 verminderd met 30 pet.; die van roode kool met 50 pet.; en die van appelen met 41 pet.; terwijl onze uitvoer van tomaten in 1932 slechts 4 pet. méér bedroeg dan in 1929; van uien 3 pet. en van druiven 18 pet. De cijfers leeren dat de export van tuin bouwproducten naar Duitschland op waar lijk catastrophale wijze is teruggeloopen. Slechts de aardbeien geven in vergelijking met 1929 een stijging aan, doch de aard beienoogst was in dat jaar grootendeels mislukt. Een verge ijking met 1930 en 1931 doet ook hier een teruggang zien. Iets der gelijks ziet men bij de appeien. als men 1932 met 1931 vergelijkt. 1931 was een slecht appel jaar ('beurtjaar); daaruit is de stij ging van den export van appelen met 165 pet. te verklaren. Bij de b.oemkool, een „stabiel product" manifesteert de geregelde daling zich wel zeer duidelijk. De teruggang van den aard- appeluitvoer tot.... 17 pet. bracht den zwaren klap voor Noord-Holland. Ook het totaalcijfer laat bij een verge lijking met 1929 een sterke daling zien. Het totale gewicht van onzen tuinbouw export naar Duitschland bedroeg n.l. in: 1929 395 millioen kg.; 1930 314 millioen kg.; 1931 213 millioen kg; 1932 226 millioen kg. Do kleine stijging in vergelijking met 1931 is uitsluitend te danken aan de toene ming van onzen export van appelen naar Duitschland, n.l. 6 millioen kg. in 1931 en 17 millioen kg. in 1932. het gevolg van den misoogst van appelen m Duitschland zelf. Doch onze export naar Duitschland in 1932 bleef 28 pet. beneden dien van 1930 en 43 pet. beneden dien van 1929. Met deze cijfers voor oogen kan de Ne derlandsche tuinbouw helaas met het vol ste recht er over klagen, dat hij door de Duitsche maatregelen te gronde wordt ge richt, zoo luidt het oordeel van het bestuur. Het typogralencontract. Volgens het orgaan van den Ned. Katli. Grafischen Bond heeft de Federatie van werkgevers aan de werknemersbonden de mededecling doen toekomen, dat aan patroonszijde de wensqh bestaat de huidi ge collectieve arbeidsovereenkomst voor de typografie en het rasterdiepdrukbedrijf r.iet ongewijzigd te verlengen. De werkne mersbonden zijn ter bespreking dezei aan gelegenheid uitgenoodigd tot een confe rentie op Maandag 3 April. De huidige C. A. O. loopt 7 October a.s. ten einde. Oud-Zouaaf overleden. Te Kaatsheuvel overleed in den ouder dom van 87 jaar, de laatste der zouaven uit die gemeente, de heer C. v. Disseldorp. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Koning Albert van België tegen autar- kie. (2e blad). De anti-Joodsche boycot in Duitschland wordt voorbereid. (2e blad). Aanslag op Mussolini verijdeld. (2e blad). Nadere bijzonderheden van de vliegramp bij Dixmuiden. (Luchtv. 2e blad). Een poging tot brandstichting in het Marinevliegkamp bij Soerabaja. (3de blad). BINNENLAND. Negen personen door cyaankali-gas te Amsterdam bedwelmd. (Gem. Ber. 3de blad). Kapitale boerderij te Terheyden afge brand. De veestapel verbrand. (Gem. Ber. 3de blad). In de Eerste Kamer is een voorstel-van Lanschot om Woensdag a.s. het ontwerp tot wijziging van de Kieswet te behandelen, in bespreking geweest. Tenslotte heelt de heer van Lanschot zijn voorstel ingetrok ken. (1ste blad). Alexander Schmuller is gisteren te Am- sterda moverleden. (Letteren en Kunst 3de blad). Minister Beelaerts van Blokland is be- ncemd tot vice-president van den Raad v. State, (lste blad). Relletjes tusschen Fascisten en Commu nisten te Haarlem, (lste blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Van Reenen op de middenvoorplaats in het Ned. elftal. (3de blad). Het voorloopig Ned. elftal wint met 2—1 van Walsall. (3de blad). PAPIEREN KLEINGELD. Papieren rijksdaalders en guldens altijd wettig betaalmiddel. Herhaaldelijk vTaagt men ons, aldus het „Hbld.", of de papieren rijksdaalders en guldens (de guldens met bruinen druk) nog altijd wettig betaalmiddel zijn en 'b is ons bovendien gebleken, dat nu en dan ge weigerd wordt dit papieren geld alB beta ling in ontvangst te nemen, omdat 't niet meer „geldig"' zou zijn. Deze opvatting is volkomen onjuist: zoowel de papieren rijks daalders als de laatst uitgegeven papieren guldens vormen nog altijd wettig betaal middel en dit geld moet men dus ook in betaling aannemen. Natuurlijk geeft de Nederlandsche Bank dit papieren kleingeld niet meer uit en wordt het er successieve lijk ingehouden en op den duur zal op die wijze het kleine papierengeld geheel aan de circulatie onttrokken worden. Papieren guldens ziet men reeds bijna niet meer, maar als men er nog in zijn bezit heeft, kan men er overal mee terecht. En hetzelfde geldt voor de papieren rijksdaalders. Nieuwe secretaris van Amsterdam. De gemeenteraad van Amsterdam be noemde tot secretaris der gemeente Am sterdam in de vacature ontstaan door het aftreden vau den heer J. J. Roovers met 31 stemmen mr. S. J. van Lier. directeur van de afddeeling Algemeene Zaken ten Stadhuize. De tweede voorgedragene dr. A. F. L Stapel, directeur der Belastingen kreeg 10 stemmen. Bovendien verkreeg mr. H. A. van Bousekom, die niet op dc voordracht stond, 1 stemmen. Mr. Siegfried Jacob van Lier werd II December 1877 te Amsterdam geboren. Hij doorliep het gymnasium en promoveerde aan de gemeentelijke universiteit tot doc tor in dc rechtswetenschappen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1