DINSDAG 28 MAART 193A
No. 7468
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
24ste Jaargang
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bi] onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103C03, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
V Waarom stemmen op de
R.K. Staatspartij?
Waarom stemmen we op Woensdag 26
April op de R. K. Staatspartij?
Omdat wij dan zoo goed mogelijk verze
kerd zijn, dat onze kinderen kunnen lee
ren
Dit als antwoord op No. 1 van het Yer-
kiezingsorgaan „Stemt Rood', dat wij voor
ons hebben liggen. Daarin komt o.m. een
beschouwing voor onder 't hoofd: „Zorgt
dat Uw kinderen kunnen leeren„Regee
ring Ruys ontneemt hun de gelegenheid".
Wij lezen:
Voor twëe derden van-onze Neder-
landsche jeugd is net verplichte onder
wijs gedurende zeven ]aar het eenige,
wat zij aan ontwikkeling mee krijgt m
het leven.
Volgens de laatste cijfers hebben wij
ongeveer een half mi'lioen meisjes en
jongens van 14 to* IS jaai, die het in
de barre wereld maar verder ipoeien
vinden zonder eenige leiding of ont
wikkeling.
Dit totale gemis aan verder onder
wijs bij twee van de drie kinderen van
ons vo k zal op den duur onze volks
gemeenschap in geestkracht en ar
beidsvermogen achterop doen raken
bij de ons omringende volken met be
tere onderwijsvoorziening.
De ons omringende vo^en zouden een
betere onderwijsvoorziening hebben dan
wij
België besteedt van ziin heele beerooting
voor het onderwijs 13%, Frankrijk 16%, De
nemarken 21%. Nederland 22*12%
Alleen voor het Lager Onderwijs werd in
1932: 107 000.000 uitgegeven.
De S.D.A.P. wil invoering van den 8-jarï-
gen leerplicht. Kosten 7 millioen of meer!!
Waar zijn die milhoenen te vinden?
Minister Terpstra zei in de le Kamer op
löMaart jJ. o.m. het navolgende „Ik geloof,
dat. wanneer men nagaat, wat in Duitsch-
land, België en andere landen per leerling
voor het onderwijs besteed wordt, blijken
zal, dat ons land aan de spits staat1'.
En verder:
„Ik heb eens laten nagaan wat een am-
bachtschool-leerling gemiddeld aan over
heidskassen kost. Daarbij is mij gebleken,
dat netto, dus na aftrek van het schoolgeld
van ruim 13gemiddeld, m 1931 een
leerling in doorsnee aan de publieke kas
400per jaar kostte. Ik heb ook laten
nagaan wat het nijverheidsonderwijs in het
buitenland kost. Ik zal daaromtrent nu
geen cijfers noemen, maar ik wil verzeke
ren, dat wij ook in dit opzicht verschrik
kelijk op een duurte-ePand zitten!
Als wij op die wijzp doorgaan, moet er
een punt komen, dat wij niet verder kun
nen en dan krijgen wij voor velen de op
leiding, waarop ook het schoolbestuur te
Rotterdam, dat ik zooeven citeerde, wees,
de opleiding van de straat, die geen oplei
ding is.
Ik zou dus, gezien de omstandigheden, er
voor wil'en pleiten, dat men zich niet keere
tegen de tweejarige ambachtsschool, maar
het goede daarvan inzie
't Is eenvoudig volksmisleiding, als men
durft neerschrijven, dat de regeerin* R"*-<=
den kinderen de gelegenheid ontnam, om
te leeren; dat het onderwijs in de ons om
ringende landen beter is dan in ons land.
Als de volgende nummers van „Stemt
R"ood" van eenzelfde gehalte zijn, zal het
vo.k nog heel wat misleiding te verieeren
krijgen
STEMMEN IN EEN ANDERE
GEMEENTE
Reeds nu wijzen wij op de gelegenheid,
welke volgens de Kieswet bestaat om te
stemmen in een andere gemeente dan in
die, op welker kiezerslijst men voorkomt.
(Art. 57 aj der Kieswet). Hij of zij, die
van deze bevoegdheid gebruik wil maken,
moet uiterlijk veertien dagen vóór den
stemmings-dag, dat beteekent dus ditmaal
I voor 13 April in persoon ter secretarie
van „eene'' gemeente (dit kan dus op elke
gemeente-secretarie geschieden, zoowel in
I de gemeente waar de kiezer op de lijst
staat, als in de gemeente waar hij wil stem
men, als in elke andere gemeente waar hij
op het tijdstip der meiedeeling vertoeft)
mede gaan deelen, in welke gemeente hij
op 26 April wenscht te gaan stemmen.
Hierbij moet die kiezer een adres op
geven in de gemeente, waar hij wil gaan
stemmen. Dit adres kan desnoods het ge
meentehuis zelf zijn, als men geen ander
zou kunnen opgeven, b.v. omdat men den
stemdag voor zaken m die gemeente ver
toeven moet zonder dat men eenige relatie
daar heeft.
Van die mededeeling wordt dan een
schriltelijke verklaring opgemaakt, waar
van een afschrift aan den kiezer wordt uit
gereikt.
Heeft men eenmaal medegedeeld in een
andere gemeente te willen gaan stemmen,
dan is men met meer bevoegd te gaan
stemmen in de gemeente waar men op de
lijst staat.
De oproepingskaart voor de stemming
ontvangt men op het adres, dat men bij
de mededeeling heeft opgegeven.
VOOR WIE IS DEZE REGELING
VAN BELANG?
lo. "Voor hen, die na 1 Januari 1933 ver
huisd zijn (of vóór 26 April nog zullen ver
huizen) naar een andere gemeente dan
waar zij op 1 Januari 1933 inwoners waren.
De kiezerslijst wordt n.l. vastgesteld
naar den datum van 1 Jan. (art. 7 lid 2
Kieswet).
2o. Voor Kloosterlingen, die na 1 Ja
nuari 1933 naar een huis in een andere ge
meente zijn overgeplaatst. (Deze categorie
valt eigenlijk onder No .lo. maar men denvt
in deze gevallen vaak niet aan het gewone
begrip „verhuizen"!).
3o. Voor professoren van Seminaria,
leeraren aan onze katholieke scholen, stu
denten die vóór 15 Mei 1933 25 jaar zijo
geworden, kloosterlingen, die buiten hun
eigen klooster vertoeven in een andere ge
meente.
Wij noemen deze categoriën met name,
omdat de stemdag, 26 April 1933, inde
Paaschvacantie valt.
4o. Voor reizigers, die voor hunne werk
zaamheden op 26 April elders moeten ver
toeven buiten de plaats hunner inwoning.
5o. Voor arbeiders, die de geheele week
in een andere gemeente dan de plaats hun
ner inwoning aan hun werk gebonden zijn,
b.v. zij die in werkverschaffing wellicht ver
van hun woonplaats vertoeven.
6o. Voor buitenlands-verblijvenden, die
in een naast bij-gelegen grensplaats kunnen
gaan stemmen.
BINNENLAND
VISSCHERIJ.
Gesloten tijd voor visschen
met het spieringdrijfnet.
Bij beschikking van den minister van
Oeconomische Zaken en Arbeid van 27
Maart, is bepaald, dat, met afwijking in
zooverre van het voorgeschrevene in arti
kel 7, lid 1, letter b, lo. en 2o., van het
Zuid-Hollandsche Stroomenvisscherijre-
gement (Staatsblad 1932, No. 317), de ge
sloten tijd voor het visschen met het spie
ringsdrijfnet in de Zuid-Hollandsche stroo
men dit jaar zal ingaan op 22 April.
Met de spieringzegen.
Bij beschikking van dezen minister is
bepaald, dat, met afwijking van het vóór-
geschrevene in art. 12, letter b, van het
Riviervisscherijreglement (Staatsblad 1932,
No. 315), tot en met 21 April 1933, uitslui
tend overdag, met de spieringzegen mag
worden gevischt in één of meer vaste dre
ven in:
lo. de Waal, beneden het Brakelsche
veer
2o. de Boven-Merwede, de Beneden-
Merwede, benedenwaarts tot de uitmon
ding van het Kanaal van Steenenhoek;
3o. de Nieuwe Merwede,
een en ander onder voorwaarde, dat de
visscbers bij de uitoefening der spiëririgze-
genvisscherij zich zullen hebben te gedra
gen naar de aanwijzingen, welke hun door
of namens het districtshoofd der vissche-
rij-inspectie worden gegeven.
Gesloten tijd voor visschen.
Bij beschikking van dezen minister is
voorts bepaald, dat:
lo. met afwijking van het voorgeschre
vene in art. 6, lid 1, letter b, van het Ri
viervisscherijreglement (Staatsblad 1932, no.
315), art. 4, lid 1, ljettor b, van het Alge
meen Visscherijreglement voor de binnen
wateren (Staatsblad 1932, no. 315), en art.
6, lid 1, letter b, van het Zuid-Hollandsche
Stroomenvisscberijreglement (Staatsblad
1932, no. 317), de gesloten tijd voor bar
beel, blankvoorn, brasem, karper, kolblei,
meun, ruischvoorn, serpeling, sneep, snoek
baars, winde en zeelt dit jaar zal ingaan
op 22 April
2o. met afwijking van het voorgeschre
vene in art. 7, lid 1, van het Riviervissche
rijreglement (Staatsblad 1932, no. 315), en
behoudens het bepaalde in lid 2 en 3 van
dit artikel, de gesloten tijd voor het vis
schen met eeuig vischtuig in dé rivieren dit
jaar zal ingaan op 22 April;
3o. met afwijking in zooverre van het
voorgeschrevene in art. 7, lid 1, letter d,
van het Zuid-Hollandsche Stroomenvis-
scherijreglement (Staatsblad 1932, no. 317),
de gesloten tijd voor het visschen in de
Zuid-Holandsche stroomen met de vrscn-
zegen, den hengel, het sohutwant met een
maaswijdte, kleiner dan 80 m.m., en war
garens met een maaswijdte, kleiner dan 75
m.m., dit jaar zal ingaan op 22 April.
„Stscrt.''
VERKIEZING VOOR DE TWEEDE
KAMER.
De nummering der lijsten.
De voorzitter van het Centraal Stem
bureau voor de verkiezing van leden van
de Tweede Kamer der Staten-Generaai,
brengt ter openbare kennis, dat het Cen
traal Stembureau van alle hoofdstembu
reaux mededeeling heeft ontvangen we'te
geldige lijsten van 'cindidaten zijn inge
diend en dat de zitting van het Centraal
Stembureau, waarin de lijsten zullen wor
den genummerd in de volgorde, door Get
lot aangewezen, zal worden gehouden op
Maandag 3 April om half twaalf v.m. te
's Gravenhagë in het lokaa-1 van het ge
meentehuis, voorheen voor de vergaderin
gen van den Raad bestemd.
POSTAMBTENAREN EN DE
VERKIEZINGSCAMPAGNE.
Het lid der Tweede Kamer, de heer Van
Braambeek, heeft den minister van Wa
terstaat de volgende vragen gesteld:
1. Is het juist, dat aan personeel van
het P.T.l.-bedrijf is verboden om als ledea
van kiesvereemgmgen propaganda-mate-
naal van hun kies vereen ïging bij de kie
zers aan huis te verspreiden?
2. Keurt de minister indien voren
staande vraag bevestigend wordt beant
woord dit verbod, waarbij aan een post
ambtenaar de vrijheid ontnomen wordt tot
politieke werkzaamheid tn een vorm, die
ander overheidspersoneel en ieder ander
staatsburger vrij staat, dan goed?
3. Wil de minister dan tevens mededee-
den waarop dit verbod berust?
4. Acht de minister het dan niet ge-
wenscht, dat dit verbod zoo spoedig moge
lijk weer wordt ingetrokken?
DE FILM „HET TEEKEN DES
KRUISES"
De heer van Dis (Staatk. Geref.) heeft
aan den Mmistet van Binnenlandsche Za
ken de volgende vragen gesteld:
Heeft de Minister kennis genomen van
de groote ergernis, welke de film „Het tee-
ben des Kruises'1 bij een belangrijk deel
der bevolking heeft verwekt en nog ver
wekt, zoowel wegens het misbruik vau het
hei ige alsook wegens het onzedelijke ge
halte van deze film?
Acht de Minister het niet de dure roe
ping der regeering om te bewerken, dat
deze en dergelijke filmvertooningen, die
toch de „Christelijke grondslagen van ons
volks even'' ondermijnen, verboden worden?
Is de Minister bereid daartoe de noodige
stappen te doen?
Herstellingsoord-vereeniging
„Dennenheuvel".
Zaterdag j.l. werd van deze vereeniging
de jaarlijksche algemeene vergadering ge
houden in het Maashotel te Rotterdam.
In zijn openingsrede kon de voorzitter,
de heer Jac. F. Vogel, memoreeren, dat, on
danks de ongunstige tijdsomstandigheden
de resultaten van „Dennenheuvel" alleszins
gunstig waren te noeemn. Wel waren de bij
dragen van leden, begunstigers en dona
teurs iets teruggeloopen. maar de penning
meester had tech. na een behoorlijke at-
Bcbrijving op de gebouwen, nog een kleine
winst kunnen boeben. Hiertoe had ook ze
ker meegewerkt het mooie resultaat wat
verkregen was door de door de Afdeeling
Amsterdam gehouden „Horloge-verloting'.
Hij werkte alle afgevaardigden op om, in
hun afdeeling terugkomende, zooveel mo
gelijk propaganda te willen maken voor
deze zoo sympathieke vereeniging.
De notulen van de vorige vergadering
werden ongewijzigd goedgekeurd en den se
cretaris werd dank gebracht voor zijn zeer
uitvoerige notulen. Het jaarverslag van den
secretaris werd eveneens onder dankzegging
zonder op of aanmerkingen goedgekeurd
De rekening en verantwoording van den
penningmeester, den heer Flik, welke het
vorige jaar de zoo zware taak van den over
leden collega de Vroome had overgenomen,
gaf alleen aanleiding tot enkele vragen,
welke naar genoegen werden beantwoord.
Hij had voldoende rekening gehouden met
de verschillende vragen in vorige verga
deringen gesteld, zoodat alles thans voor
iedereen zeer overzichtelijk was saamge-
steld. Ook hem werd dank gebracht voor
zijn keurig en nauwgezet beheer.
De drie aftredende bestuursleden, de
heeren Jac. F. Vogel. D. J J. Flik en W. H
Semeyn, werden op voorstel van de verga
dering bij acclamatie herbenoemd.
Voor de financieele commissie 1933 wer
den benoemd de heeren: G. A. Wey, G. Bro
ken en Hert. terwijl als hun plaatsvervan
gers werden benoemd de heeren: J. Pels-
ma Jr.. A. P. Zwager en den Hertog.
Op voorstel van het bestuur werd. even
als vorige jaren, het bedrag voor het re
ductiefonds vastgesteld op f 3000.
Punt 10 van de agenda, houdende een
reglement.swijziring. werd met 361 vóór te
gen 141 stemmen aangenomen.
Met het voordel van de afdeeünsr Gro
ningen zal worden rekening gehouden en
de penningmeester zal in den vervolge bij
de aan den Afdeelingspenningmeesters te
verzenden gelden een staatje zenden waar
door ook deze posten beter zijn te contro
leeren.
De Afdeeling Rotterdam gaf in overwe
ging aan het Hoofdbestuur om zoo mogelijk
meer propaganda voor ..Dennenheuvel" te
maken en ook dit zal ernstig in overweging
genomen worden.
De rondvraag gaf verder geen aanleiding
tot bijzonderheden en bon de voorzitter
deze zeeT geanimeerde vergadering te on
geveer halftien sluiten onder dankzegging
voor de prettige samenwerking.
Pater Smitz en het jeugdwerk
Hllfltllltlh
Kapelaan
aan de
Hartebrug-
paroohie
te Leiden.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Japan heeft Genève in kennis gesteld
van zijn uittreden uit den Volkenbond. (2o
blad).
De nationaal-socialisten en de Joden in
Duitschland. (2e blad).
Göring laat beslag leggen op alle in
komsten en bezittingen van leden der vo
rige Pruisische regeering. (2e blad).
BINNENLAND.
Ingediend is een wetsontwerp tot ver
hooging collegegelden H. 0. (lsto blad).
Auto op onbewaakten overweg van de
lijn Raalte—Zwolle door trein gegrepen.
Chauffeur zwaar gewond. (Gem. Ber., 3de
blad).
Verscheidene branden. (Gem. Ber., 3do
blad).
OMGEVING.
Onder Koudekerk hebben twee mannen
een poging tot moord en berooving gedaan.
(Rijnstreek, le blad).
uiiiimiim
Woensdag 29 Maart zal het 25 jaar gele
den zijn, dat pater Arnoldus Smitz O.F.M.
de H. Priesterwijding mocht antvangen.
Het grootste deel van zijn priesterlijk le
ven bracht pater Smitz elders door, doch
vele stadgenooten en speciaal de paro
chianen der Hartebrugparochie zullen
ongetwijfeld zijn arbeid hier ter stede ken
nen en waardeeren.
Wanneer op deze herdenkingsdag onze
gedachten uitgaan naar den Jubilaris, dan
treedt zijn verdienste voor het jeugdwerk
als vanzelf naar voren.
Want hoewel pater Smitz ook met eenige
adviseursschappen werd belast, was zijn
hoofdtaak toch gelegen in de zorg voor de
schoolvrije jeugd zijner parochie.
Bij zijn komst tc Leiden waren nog niet
zoo lang bekend gemaakt de bepalingen
vanNde acta et statuta der Haarlemsche
Synode in 1929, verder uitgewerkt in den
vastenbrief van 1930 voor wat betreft het
jeugdwerk.
Mgr. schreef voor, dat in elke parochie
een Mariacongregatie moest worden opge
richt, hierbij uitgaande van de gedachte,
dat alle uitingen van jeugdwerk moesten
steunen op den godsdienst.
In verband hiermee was het dus de taak
van pater Smitz. deze nieuwe organisatie
voor jongens in de parochie te stichten.
Pater Smitz werkte met enthousiasme
aan deze taak, hij legde ontelbare bezoe
ken af bij do ouders en wist in korten tijd
deze vereeniging te grondvesten en tot
bloei te brengen. Het aantalleden be
draagt thans ongeveer 170 en de pater
weet zijn jongens aan luin vereeniging te
binden door de verschillende secties, die
hjj.uit de congregatie vormde.
Het zal steeds de groote verdienste van
den Jubilaris blijven, in luttele jaren tijds
een krachtige, kerngezonde godsdienstige
vereeniging te hebben gevormd.
Wat het algemeen jeugdwerk betreft,
kon de pator voortbouwen op het be
staande.
Juist vóór zijn komst te Leiden waren
TER INLEipiNG VAN DE KAMER
VERKIEZINGEN.
VERKIEZINGSSPEECHES.
Nu komen als laatste opwekking voor 26
April de speciale radio-verldezingsspeeche*
aan de beurt.
Deze week reeds oen vijftal, zoo bericht
de Kath. Radio-Gids en wel:
Dinsdag 28 Maart (zendtijd K.R.O.).
7.458 uur Mr. H. Kolfschoten, Don Haag:
Hoe staat onze partij er voor?
88.15 prof. H. Hezomans (Haren, N.
Br.): Katholieken te zamen één taak, ook
in de politiek.
Donderdag 30 Maart (zendtijd A.V.
R.O.): 77.15 A. C. de Bruyn (Utrecht):
Onze hartekreet: Nu loonendo arbeid.
Zaterdag 1 April (zendtijd K.R.O.):
7.458 uur Mr. M. do Kort (Bussum): Eon
oproep tot de nieuwe kiezers. 8.459 uur G.
W. J. Koeverden (Buren): Partijeenheid,
Boerenbelang, Landsbelang.
in het bestuur van het toen bestaande pa
tronaat, plannen tot reorganisatie bespro
ken* onder leiding van den voorganger van
pater Smitz, den eerw. pater van Lubeek.
Het was in die dagen, dat do nieuw©
vorm van jeugdwerk n.l. club- en groepsys-
teem werd gepropageerd en het zou tie
taak van den nieuwen directeur zijn, dit
systeem verder voor te bereiden en uit tc
voeren.
Als we nu nagaan, wat op dit gebied in
enkele jaren is bereikt, dan moeten we
concludeeren, dat ook hierin pator Smitz
succes heeft gehad.
Het clubsysteem werkt uitstekend.
In het jeugdclubbuis Sint Antonius ko
men op de vastgestelde uren de zang-, tee-
ken-, schilder-, tooncel-, houtzaag- en bota-
nieclub bijeen.
Een kleine verbouwing kwam zoo juist
tot stand, .zoodat nog dit v >orjaar ook met
het groepsysteem zal worden begonnen.
Ten slotte: de R.-K. Verkennersbewe
ging. Deze nieuwe vorm van jeugdwerk,
waarmee binnen enkele weken in de paro
chie wordt aangevangen, zal mede de gees
telijke zorg krijgen van pater Smitz, die
als groepsgeesteüjke aan de Sint Francis-
cusgroep zal worden verbonden.
In verband met den vastentijd zal do
viering van dit jubilé morgen alleen kerke
lijk geschieden.
Morgenochtend te 9 uur zal do Jubila
ris een plechtige II. Mis opdragen; des
avonds te 7 uur een plechtig Lof.
Des middags van 12 tot half 2 zal er re
ceptie zijn aan de pastorie van de Harte-
brug.
Onnoodig tc zeggen, dat velen zoo mo
gelijk het feest van den pator in de kerk
komen meevieren; vooral 's avonds, wan
neer zijn jongens beter in de gelegenheid
zijn, zullen zij komen om inet hun direc
teur God tc danken voor do rijke vruch
ten. die dit priesterleven heeft voortge
bracht.
Vanzelfsprekend is het, dat een priester
jeugdleider zijn feest ook moet vieren met
zijn jongens. Dit zal geschieden na Pa-
schen en dan hopen de joneens den Pator
een huldising te bereiden, die hem vreugde
I zal schenken en zijn feest zal maken tot
een onvergetelijk gebeuren.
1 Vr.
