24ste Jaargang DONDERDAG 16 MAART 1933 No. 7458 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN HET HEILIGE JAAR EN DE VREDE VOORNAAMSTE NIEUWS. Ste £eidktölic6oii/fcatifc DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per l Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geillustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit VIER bladen. V Waarom stemmen op de R.K. Staatspartij Waarom stemmen w© op Woensdag 26 April op de R. K. Staatspartij? 1. Omdat wij op geen enkele andere partij onze stem willen uitbrengen. Niet op een der „roode" partijen. Natuurlijk niet op de Communistische Partij. Dat spreekt vanzelf. Zelfs een onverschillige Katholiek, die zijn verstand even gebruikt, zal zijn stem niet geven aan de Communistische Par tij. Dat kan alleen hij doen, die anti godsdienstig is, beslist anti godsdienstig, die den Godsdienst haat. Want dit is toch wel allerduidelijkst, dat het Communisme niet zoo maar toe vallig den Godsdienst bestrijdt, maar dat de Godsdienst-bestrijding een der pij lers is van het stelsel als zoodanig. Toen bij de jongste behandeling van de begrooting in den Leidschen Ge meenteraad een sociaal-democraat ver klaarde, dat zij de sociaal-democra ten den Godsdienst nog nooit hadden bestreden, toen interrumpeerde d© com munist (Knuttel) verwijtend: Dan wordt 't hoog tijd, dat je er mee begint. Een openhartige mededeeling van zijn godsdienst-haat. Trouwens, in dit op zicht kan men den communisten gèèn on oprechtheid verwijten! Zij zijn zoo op recht mogelijk in de openbaring van hun afschuwelijke godsdienst-bestrijding En daarom: 't is voor een Katholiek blad natuurlijk ten eenenmale overbodig, om tot Katholieken te zeggen, dat zij hun stem bij verkiezingen niet behooren te geven aan de Communistische Partij. Maar 't is, helaas, niet hee.lemaal overbodig, om Katholieken voor te hou den, dat zij ook indirect kunnen medewerken aan de versterking van de Communistische Partij ook al denken zij daaraan niet, en ook al willen zij dat niet. Zij kunnen die indirecte medewerking aan de stembus geven op verschillende wijzen. Die indirecte medewerking wordt ver leend door de kiezers, die stemmen op de S. D. A. P. Er zijn tusschen S. D. A. P. en Com munistische Partij wel verschillen dat kunnen of willen wij niet ontkennen. Wij staan principieel tegenover de S. D. A. P., maar nog vèèl verder staan wij af van de Communistische Partij. De S. D. A. T>. en de C.P. be strijden elkander onderling ook heel fel. En toch kan niet werden ontkend, dat de S. D. A. P. in verschillende op zichten de C. P. steunt; dat de S. D. A. P. voor velen een tusschen-station is om via O. S. P. bij de C. P. terecht te kom'en Wij bomen hierop morgen nog even terug. vigen, hun welvaart te verhoogen en zoo hun tijdelijk geluk in waren katholieken geest te verzekeren. Aan dat nobel en principieele streven was Nolens' werk zaam leven gewijd, onafgebroken, tiental len jaren, nationaal en internationaal. Daarvoor alleen begaf de reeds doodzieke Nolens zich naar Genève, nog in zijn laat ste levensmaanden. Men zal het den oud leerling vergeven, dat hij den inzet der verkiezingscampagne benut, om de nage dachtenis van zijn vereerden meester, maar vooral van den principieelen leider der katholieke staatkunde in Nederland, op deze wijze te eereu. Uit een rede van pater mr. D. Beaufort O.F.M. De R.K. Staatspartij en de critiek Voor het verleden kan de R.-K. Staats partij wijzen op haar arbeid en op haar re sultaten. Volmaakt was die arbeid stellig niet. Ook aan dit stuk menschenwerk bleef het menschelijk-onvolmaakte niet vreemd en critiek som ernstige ertitiek was dan ook niet steeds misplaatst. Maar wel mis plaatst was en is de vaak in matelooze taal zich uitende minachting voor heel den arbeid onzer Staatspartij, waarbij soms nog een grievende verdachtmaking kwam van de bedoelingen harer leiders. En op 'hoe zwakke grondenSoms waren de be schuldigingen kennelijk een gevolg van zeer beperkt, zeer gebrekkig inzicht. Zoo meenden b.v. sommigen, dat het behoed zaam beleid van wijlen Mgr. Nolens een beginsel-verzakend opportunisme was. En van de groote, strakke, principieele lijn, die door heel het leven en werken van No- lens heenloopt, zag men niets. Men zag niet, hoe dat leven en die arbeid onafge broken er op gericht waren om in den geest der Pauselijke directieven, met name van Rerum Novarum, de economisch-zwakke- ren te helpen, hun rechtspositie te verste VERKIEZINGEN TWEEDE KAMER 53 partijen en groepen hebben candidatenlijsten ingediend. Een recordcijfer Het Persbureau Vaz Dias meldt: Bij de gisteren gehouden candidaat- stelling voor de verkiezingen van leden der Tweede Kamer, welke op 26 Anril a.s. zullen plaats vinden, is een record aantal candidatenlijsten ingediend. Niet minder dan 53 partijen en groenen zul len bij de a.s. verkiezingen de stemmen van de kiezers vragen. Tngediend werden lijsten door de volgende partijen en groepen 1. Roomsch Katholieke Staatspartij. 2 Sociaal Democratische Arbei ers Par tij. 3. Anti-Revolutionnaire Partij. 4. Christelijk Historische Unie. 5. Liberale Staatspartij de ..Vrijheidsbond". 6. Vrij zinnig Democratische Bond. 7. Staatkun dig Gereformeerde Partij. 8. Communis tische Partij Holland. 9. Nationale Boe ren, Tuinders en Middenstandspartij. 10. Hervormd Gereformeerde Staatspartij. 11 Christelijke Democratische Unie.* 12. R K. .Arbeiderspartij. 13. Nederland- sche Christelijke Arbeiders Partij. 14. Algemeene Democratis< be Unie. 15. Ver bond voor Nationaal Herstel. 16. Ver- hond van Nationalisten. 17. Nederland sche Fascisten .Unie. 18. Algemeene Ne- derlandsche Fascisten Bond. 19. Onaf hankelijk Socialistische Partij. 20. Revo lutionair Socialistische Partij. 21. Recht en Vriibeid. R. K. Volkspartij. 23. Vrije Christeliike Partij. 24. Partii vor den kleinen TFande'driivenden en Indus- trieelen Middensttand. 25. Nationaal Verbond ..Plicht, Crde en Recht". 26. Roomsch Katholieke Democratische Bond 27. Nationaal Socialistische Partij. 28. Universeele Partij. 29. On bouw en ver broedering. 30. Anti-Crisispartij. 31. On afhankelijke Zakenlui. 32. Lijst Triesschijrt 33 Volkswelvaart/partij. 34. Volksnartij Hoofd- en Handarbeiders. 35. Bond van Belastingbetalers. 36. Centraal Democra tische Arbeiderspartij. 37. Voor Alge meen Welzijn. 38. Nieuwe Socialistische Partij. 39. Liist de Wit. 40. Lijst Wols winkel. 41. Rqomsch Katholieke Arbei ders Partij (tweede partij van dezen naam te Amsterdam?) 42. Oranje Fascis ten. 43. Limburgscbe Federatie. 44. Lijst Jacobs. 45. Proletarische Groep. 46. Roomsch Katholieke Bouwvakarbeiders(?) 47. Marktkooplui. 48. Zuiderzeepartij. 49. Algemeene Nederlandsche Huurdersbond. 50. Nationaal Vrijzinnige Arbeidersbe langen. 51. Algemeene Arbeiders Bond. 52. Nationale Werklieden Partij. 53. Lijst Engels (uit Helmond, ingediend al leen te 's-Hertogenbosch). Bii vorige verkiezingen, sinds de in voering van de evenredige vertegen woordiging, namen aan de verkiezingen deel: In 118 32, in 1922 48, in 1925 33 en in 1929 36 partijen of groepen. Voor de invoering van de evenredige vertegen woordiging bedroeg het aantal partijen, dat aan de verkiezingen deelnam in 1913 9 en in 1917 15. Van de 53 partijen en groepen, die thans lijsten hebben ingediend, hebben in de ontbonden Kamer slechts tien (10) partijen 1 of meer vertegenwoordigers. KIESKRING LEIDEN. Er zijn in den Kieskring Leiden 26 ean- didaten ingediend. In ons blad van gisteren stond onder de lijst der candidaatstelling voor de Tweede Kamer vermeld: Bond tegen belasting be talen, hetwelk moet zijn: „Nederlandsche Vereeniging van Belastingbetalers". De R. K. Democratische Bond heeft in alle Kieskringen dezelfde candidatenlijst gediend met als voortrekker prof. dr. Ver aart (die, zooals hij heeft medegedeeld, zelf geen candidatnur zal aanvaarden). De R. K. Volkspartij heeft voor Limburg op de candidatenlijst, die overigens voor Na den oorlog meende een groot ge deelte van Europa terecht te mogen verwachten, dat alle oorlogvoerende mo gendheden tot het klare bewustzijn zou den zijn gekomen, dat een oorlog alleen verwoestingen aanricht, geen werkelijken zegen aanbrengt en dat* een oorlog ze ker niet het middel is om de volkeren van Europa dichter tot elkaar te bren gen tot gemeenschappelijk opbouwend werk. Uit deze overtuiging werd de Volkenbond geboren, die zich tot taak gesteld had, om op vreedzame wijze de verbroedering der volkeren te bewerken. De Volkenbond zou de voorkomende ge varen tijdig onder het oog zien en be voegd zijn om deze te bezweren. Jammer genoeg moeten we echter con- stateeren dat de factoren die den vrede moeten bewerken zich gewoonlijk niet in stijgende lijn bewegen en zelfs deden zich langzamerhand verschijnselen voor. waaruit bleek dat de vrede meer en meer in gevaar werd gebracht, een droe vig feit waarvoor geen enkel Christen- mensch onverschillig mag blijven. In bet licht van deze feiten heeft de H. Vader, de Paus van Rome, een Heilig Jaar uitgeschreven en voor Paschen zal nog de H. Deur van den St. Pieter wor den geopend, die alleen in Jubileum- laren toegankelijk wordt gesteld. Dit Heilig Jaar moet ook dienstbaar wor den gemaakt om de Christenen van de geheele wereld de gedachtenis te dom vieren van het Sterfjaar van Onzen Heer, Jezus Christus den Vorst des Vredes, en geheel de Christenheid moet worden opgeroepen om met een steeds stijgende activiteit deel te nemen aan het werk van den vrede en eensgezind heid onder de volkeren. Door de geopende triumfbogen van de vier Hoofdkerken van Rome moeten niet zooals vroeger door de deur van den Janus-tempel de oorlogzuchtige legioe nen uittrekken, maar de volkeren der aarde zullen daar in grooten getale bin nengaan als vredelievend gezinde pel grims. De Kerk zegent de wapens niet waarmee men in den oorlog menschen doodt: ook al hebben de tegenstanders der Katholieke Kerk dat nog zoo vaak beweerd; de Kerk wijdt alleen de pal men des vredes. De Kerk bemint, be schermt en bevordert- den vrede, en overal waar het maar eenigszins moge lijk is, is de kerk de moedige pioniere voor vrijheid, orde en rust. Dat is ge heel overeenkomstig haar ideaal en hare zending die zij van haar Stichter heeft overgenomen. In Het oude Verbond werd reeds in de Tien Geboden afgekondigd: ..GFii zult niet doodslaan!" Zoowel voor ieder afzonderlijk als voor de volkeren in het algemeen wordt het gevrijwaard zijn van strijd en oorlog als een geluk en het tegendeel als een groot onheil beschouwd. Het is opvallèrd dat de schrijver van de Kroniek aan Koning David het verwiit maakt, dat hij den tempel niet mocht bouwen omdat hij zooveel bloed had vergoten. En op een andere plaats worden zijn oorlogen ge kenmerkt als oorlogen des Heeren. Reeds hier openbaart zich een zekere tevenstr^divheid tusschen het heerüike ideaal en de rauwe werkelijkheid. Alge meene vrede is het ideaal der Messiaan- sche verwachting, die hét meest edele der nationale hoop der Israëlieten over neemt en vergeestelijkt. Het hoogtepunt word4" bereikt bij Isaias. In den geest ziet hij hoe de volkeren in de toekomst naar Jeruzalem optrekken, om daar te hooren dat men de zwaarder omsmeedt tot ploegscharen en de lansen tot' sikkels, want geen volk zal meer tegen het andere een zwaard opheffen en men zal zich niet meer oefenen in het oorlogsvoeren. Niet alleen in het Oude Verbond maar nog veel meer in het Nieuwe Tes tament heerscht de geest van Vrede en Liefde: Zalig de Vreedzamen, zegt Christus in de Bergrede want zij zullen kinderen Gods genoemd worden. Bemint Uwe vijanden en doet wel aan die U haten. Bij St. Paulus keert telkens „ge nade en vrede" terug als de hoogste heilwensdh. Ook bij de H. Vaders lezen we een afschuw tegen den oorlog, en sympathiek klinkt het woord van St. Augustinus (De Civ. Dei 69, 70) „Wie aan den oorlog kan denken zonder groo te droefheid te ondervinden moet wel alle menschelijk gevoel verloren hebben". De vrede moet ons boven alles dierbaar Nu de wereldvrede van tal van kan ten bedreigd wordt en bij velen geen juist inzicht bestaat omtrent de katho lieke opvatting van den Vrede, is bo venstaand artikel van Zijn Em. Kar dinaal Dr. Innitzer, Aartsbisschop van Weenen van zeer groot belang, om de duideli'ke uiteenzetting van de Vre- desgedachte der Katholieke Kerk, die in het kader van het Heilig Jaar meer dan onze gewone belangstelling verdient. zijn: er bestaat geen grootere eer als den vrede te bewaren. Hoe verachtelijk immers is de roem der overwinning die door gruweldaden is verkregen Het is veel roenizuchtiger den oorlog met woorden uit de wereld te. helpen dan menschen met het zwaard te dooden: men moet den vrede pp vreedzame wijze trachten te gewinnen en niet door den oorlog. De Kerk heeft een afschuw van bloed vergieten. Het concilie van Toledo, dat in het jaar 400 werd gehouden, verklaart dat alle priesters die hun hand met bloed zouden bevlekken vervallen zouden zijn van hun kerkelijke waardigheid, ter wijl ze levenslang in een klooster wer den opgesloten om boetvaardigheid te doen. Het Concilie van Winchester (1087) bepaalde dat voor iederen vijand die in den onrechtvaardigen oorlog van Wil lem de Veroveraar gedood werd een jaar boetvaardigheid en voor iedere verwon ding die niet doodelijk was 40 dagen boetvaardigheid gedaan moest worden. De Treuga Dei of Godsvrede uit de geschiedenis der middedleeuwen is wel bekend. Maar heeft de Kerk kort daaroo zelf niet de kruistochten georganiseerd Hoe kan men dan deze oorlogsdoeleinden I alle Kieskringen dezelfde is, enkele perso nen uit Limburg naar voren geschoven. De R. K. Arbeiderspartij heeft in alle I Kieskringen dezelfde candidatenlijst inge diend. (In de Kieskring Leiden is de lijst i ingediend door personen uit Gouda). Men moet hierbij niet uit het oog verliezen dat de Saracenen reeds bi.ina heel Spanje en Sicilië hadden bezet, dat Frankrijk en Italië bedreigd werden en dat de bedevaarten naar het H. Land door verovering der Heilige Plaatsen onmogelijk geworden waren. Het doel dat de Christenen zich gesteld hadden bestond hierin dat zij in ieder geval de Turken zouden dwingen de H. Plaatsen weer terug te geven en de veiligheid der pelgrims in het H. Land te waar borgen. Dat was ongetwijfeld een goed doel. Maar de manier waarop dit ge tracht werd te bereiken was jammer ge noeg niet in overeenstetmming met de Christelijke rechtvaardigheid. De Kinder kruistochten zijn alleen te verklaren in het kader van het naieve enthousiasme voor het geloof, voor den modernen mensch zijn ze onbegrijpelijk. De me thode van oorlogvoeren ging verre de perken van rechtvaardigheid en naasten liefde te buiten. Reeds op de eerste kruistocht, op weg naar Palestina maak ten de Kruisvaarders zich schuldig aan moorden op de Joden en brandschattin gen die absoluut te veroordeelen zijn. In Jeruzalem richtte het zwaard der Christenen een vreeselijk bloedbad aan onder de vrouwen en kinderen der Mo hammedanen en dan trok men in diepe godsvrucht naar het Graf van den Ver losser! Men beschouwde de vernietiging van de Mohammedanen als do voltrek king van een Godsgericht. Maar Gods zegen rustte niet op de kruistochten. Zij waren slechts een epi sode uit de geschiedenis en zij kunnen niet worden aangehaald als een tegen bewijs voor de Vredelievende zending die de kerk te vervullen heeft. Wij moeten niet piles wat zich in de geschiedenis der kerk heeft voorgedaan trachten te rechtvaardigen, 'n Schaduw zijde blijft altijd een donkere vlek, maar evengoed blijft het idee der kerk als draagster van den geest van Christus bestaan, ook al was de werkelijkheid daarmee niet altijd in overeenstemming. Hetzelfde kan men ook zeggen van de oorlogen van Karei de Groote en van verschillende Pauselijke oorlogen. Om te bewijzen dat het ideaal der. Kerk voor alle tijden gelijk was kan men nog wijzen op den tegenwoordigen Paus en de huidige generatie. Voqr. ons geldt iederen dag opnieuw met meer klemmende nadruk het woord van Paus Pius XI ,Over den Vrede van Christus in het Rijk Ohristi.... Hoe langer het duurt dat de genezing uit blijft, des te scherper zijn de vormen die het kwaad aanneemt, nog te meer daar de tallooze pogingen en conferen ties van staatslieden tegen alle verwach ting in geen resultaat opleverden. Daar om groeit steeds de angst voor nieuwe, nog veel verschrikkelijker oorlogen, waar- BUITENLAND. In den nieuwen Rijksdag, welke Dins dagmiddag bijeenkomt, zullen de commu nisten niet meer meetellen. Een razzia in Berlijn. (2de blad). Dreigende burgeroorlog in Oostenrijk. Het parlement verhinderd te vergaderen. De Heimwehr gemobiliseerd te Weenen. (2de blad). Vandaag zal MacDonald zijn bemidde lingsplan ter Ontwapeningsconferentie uit eenzetten (2de blad). De ramp in de Mexicaansche bioscoop het gevolg van een „grap"? (Buibenl. Be richten, 2de blad). BINNENLAND. De Eerste Kamer heeft gisteren de On- d6rwijsbegrooting aangenomen en is ver volgens overgegaan tot de behandeling van de begrooting van Defensie. (2de blad). Verschenen is de memorie van antwoord op het Voorloopig Verslag van de Eerste Kamer over de begrooting van Economi sche zaken en Arbeid. (2de blad). De minister van waterstaat heeft be paald, dat de A.V.R.O. in plaats van de V.A.R.A. op 1 Mei het algemeene program ma zal verzorgen, zulks met het oog op de viering dien dag van den verjaardag van Prinses Juliana. Ook op den verjaardag van Prins Hendrik zal de A.V.R.O. en niet de V.A.R.A. het program verzorgen. (2do blad). Wederom ernstige verkeersongelukken. (Gem. Ber. 3de blad). Bij een brand in een hoenderpark onder Leeuwarden kwamen 1000 kuikens om het leven. (Gem. Ber. 3de blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Bijzonderheden omtrent de voetbalwe reldkampioenschappen. (3de blad). door de staten genoodzaakt worden oon hun weerbaarheid zoo hoog mogelijk op te vöeren: dientengevolge wordt de staatskas zoowel als de volkskracht uit geput, terwijl behalve het economisch leven ook het godsdienstig en zedelijk leven ontzettend veel schade wordt be rokkend. Om de ellende nog te vorgroo- fcen gaan die uitwendige vijandelijkheden nog gepaard met een steeds sterker wordende innerlijke haat, die niet alleen de landen maar heel de menschel ijke samenleving bedreigt". Bij gelegenheid van de opening van de ontwapeningsconferentie sprak kar dinaal Faulhaber in Miinchen het ver- manende woord: Het oude spreekwoord: „Als gij den vrede wilt bereidt U dan I voor op een oorlog" moet uit de wereld verbannen worden. Do ontzaggelijke be wapeningen zijn tegenwoordig geen be veiliging tegen een oorlog, geen waar- I borg voor den vrede. In plaats van „Bereidt U voor op een oorlog, zeggen I we thans: „Als gij den vrede wilt, be- i reidt U dan voor op den vrede". I Ook in den jongsten tijd was de kerk werkzaam op het gebied der vredesbe middeling. Er ontstond een katholieke vredesbeweging, die zich tot taak stel de, de Vredesboodschap van Christus en zijn Plaatsbekleeder gehoor te ver- leenen en vredelievende -menschen en volkeren te vormen en overal de vre- desgedachte te verbreiden; wij noemen slechts de vredesbond der Duitsche Ka tholieken die in 1919 werd gesticht; de „Friedensbund Ostorreichisoher Katho- liken"; dc „Liguo pour la paix et la justice" (Paris; verder de „Catholic Council for international relation" (Lon den); de Catholic Association for inter national peace in U.S.A., do Katholieke Vredesbond in Holland enz. enz. Daarom behoort ook de Paus in den Volkenbond te worden opgenomen. Waarom heeft men de Paus die zoo'n hooge zedelijke macht vertegenwoordigt, zooals dc Ka tholieke Kerk, nog steeds niet uitgenoo- digd om deel te nemen aan de beraad-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1