24ste Jaargang WOENSDAG 15 MAART 1933 No. 7457 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN STEUN AAN BOOMKWEEKERS DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per post f2.95 per kwartaal Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met Geillustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103C03, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur «n verhuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit DRIE bladen. V Een tegenstander van bijzon der onderwijs. Wij zijn in zekeren zin geen tegenstan ders van de openbare school. Wij zouden, gezien de feitelijke geestes gesteldheid, de feitelijke prircipiëele op vattingen e n het feitelijk gemis aan prin- cipieele opvattingen onder ons volk; niet gaarne de openbare school zien verdwij nen of zoo goed als verdwijnen. Dit is een meening, welke misschien wordt bestreden maar 't is onze vaste overtuiging. Wij zijn ook geen tegenstanders van de openbare school, inzoover wij verhoudings gewijze aan de openbare school „geen man en geen cent" minder zouden willen toege kend zien, dan aan de bijzondere school. Als katholieken willen wij voor onze katholieke kinderen katholiek onderwijs. Wij verlangen voor ons principieel onder wijs gelijkbereohtigdheid met het neutraal. En wij erkennen ook voor anderen het recht, dat voor hun onderwijs te verlan gen. Inzooverre zijn wij tegenstanders van de openbare school. Men zal ons inziens moeilijk -kunnen be weren, dat deze tegenstand eng en be krompen is, negeerend en uitsluitend het goed recht van dengene, die 't niet met ons eens is! Dat kunnen wij wèl constateeren in den tegenstand tegen de bijzondere school, zooals deze tot uiting komt in het maand blad van de afdeeling Leiden van den Bond van Nederlandsche Onderwijzers „In en oan de school". In het laatste nummer uit zich deze tegenstand weer op een waarlijk ergerlijke wijze. Aan de voorstanders van de bijzondere school voegt de schrijver van een artikel „Na" 80 jaar" dit verwijt toe: „Het is u n i et om de kinderzie te doen, het is u te doen om het kind, om het aan tal." Het is u n i e t om de kinderziel te doen. 't Is eenvoudig gewetenloos, om zulk een grievende beschuldiging zoo maar te wer pen naar d e voorstanders van de bijzon dere school, gelijk hier gebeurt. 't Is gewetenloos, indien tenminste de schrijver van dat fraais denkt. Maar dat betwijfelen we, heuseh. Lees maar 'ns het volgende In een propagandablad van de Vereeni- ging voor Ohr. Onderwijs te Leiden heeft „Als het onderwijs christelijk wil zijn, dan moet het uitstekend onderwijs zijn". Uitgaande van deze stelling redeneert nu de wijsgeer in „In en om de School" als volgt, kort en., klaar „Welnu! Het Openbaar Onderwijs is uitstekend; dus christelijk naar uw eigen woord." Dat is nu toch echt schoolkinderpraat van een der laagste klassen, 't Is precies dezelfde redeneering, als van kinderen op de schoolbanken: „Een Chinees heeft kleine voetjes. Jij hebt kleine voetjes. Dus jij bent een Ohinees". De logica van den schrijver in „In en om de School" gaat hier niet diep! Wij laten het artikel verder maar onbe sproken het is heelemaal, zooals wat wij hier citeerden V Boer Sijmen en boer Braat. De Nat. Boeren-, Tuinders- en Midden- standerspartij (Plattelandersbond en Groe ne Front) heeft een verkiezingsblad uitge geven, waarin boer Braat, onder het hoofd „Het moet nu maar eens uit zijn!", weer eens flink van leer trekt tegen de leiders van de groote partijen, die „de zakken van zich en hun vriendjes blijven spekken ten koste van Boer Sijmen." Boer Sijmen, die zich zoo zegt hij „niet langer laat jagen in den uitersten hoek van het materialisme. Die gezworen heeft, dat het in 1933 uit zal zijn. Bij de stembus van" 1933 zult gij u op uw partij leiders wreken voor al den hoon, mij en in mij u allen aangedaan." Ook over de cumulatie van wachtgelden pensioenen en tractementen, waarover boer Braat een brochure heeft uitgegeven komt in dit verkiezingsblad een en ander voor, dat aan dat geschrift is ontleend. Maaronlangs heeft de (A.-R.) „Stan daard" eens geïnformeerd, hoe het staat met de schadeloosstelling der Tweede Ka merleden. En het blad vernam, zooals wij reeds mededeelden, dat, terwijl de leden van verschillende fracties ook bijv. alle leden der R. K. Staatspartij vrijwillig hun schadeloosstelling hadden laten korten met een bedrag,* overeenkomend met de korting op de ambtenaarssalarissen, iemand als de heer Braat niets van zijn 5000 gld. heeft laten vallen.... En dat vent dan met boekjes over cu mulaties en hooge salarissen en dat be toogt heftig, dat de hooge salarissen het meest moeten laten vallen. Woorden en daden kloppen bij boer Braat niet; wat boer Symen niet ontgaan zal, vertrouwen we! V Naar 26 April. Het officieele apparaat voor de verkie zingen is vandaag in werking getreden. Ter voorbereiding van den stemdag Woensdag 26 April r zijn de candidaten gesteld." En nu? Nu alle krachten ingespannen, om alle katholieken te doen stemmen op de can- didatenlijst der 'R\ K. Staatspartij Wij zullen in den verkiezingstijd onzen geloofsgenooteu, die nu nóg niet overtuigd zijn van den plicht, om de eenheid der Ka tholieken op politiek terrein in de R. K. Staatspartij te bewaren, niet den rug keeren. Wij willen hen niet afstooten. Vol strekt niet. De band, die ons met hen en hen met ons bindt, is zoo sterk Maar wij willen hen vragen en met aan drang vragen, bij herhaling, overweegt nog eens, wat dr. Witlox onlangs zeide in zijn radio-rede over „de taak der Katholieken in Nederland in en door de politiek''. „Schouder aan schouder zullen de Neder landsche Katholieken ook politiek aaneen gesloten staan, overeenkomstig den wensch van Paus en Bisschoppen, en in het waar achtig belang, van ons Vaderland. Want in de politieke eenheid van ons, Nederlandsch Katholieken, ligt een hechte waarborg voor het heil van Kerk en Staat; zij vormt een bolwerk voor gezag en vrij heid tevens". Mogen wij allen op 26 April medewerken, om onze eenheid ook op politiek terrein te uiten en te demonstreeren BINNENLAND» WAARDEERING VOOR DE JAARBEURS. In een door de directie van de Kon. Ned, Jaarbeurs verspreid rondschrijven aan de a.s. bezoekers van onze nationale Utrecbtsche „foire" is opgenomen een eigenhandig schrijven van mr. T. J. Ver schuur, minister van Econ. Zaken en Han del. waarin deze bewindsman o.a, zegt: „Wij bezitten gelukkig het centrale punt waar één, twee keer per jaar allen, die zich zakenman noemen, samen treffen. Men oriënteert zich daar om in zijn eigen branche up to date te blijven. Daar ontmoeten elkaar de producent en degene, die den consument meer recht streeks bedient. Wel bijzonder dus is de Jaarbeurs ook een weldaad voor den mid denstand. Waardeeren hetgeen nog over eind is gebleven en dat is onze Jaar beurs is ook plicht. Van groepsgewijs afzonderen, van afsplinteren spreek ik dan nog niet eens. Bloeie steeds meer de Ne- lerlandsche Jaarbeurs als hooggewaar deerde instelling, waaruit kracht stroomt en leven opborrelt voor heel onz en industrie"? Credietverleening De Regeering stelt 31/2 millioen beschikbaar op een rentevoet van 2 pet PLAN VAN UITVOERING. Ingediend is een wetsontwerp tot cre dietverleening ten behoeve van- boomkwee kers. Aan de Memorie van Toelichting wordt o.m. ontleend, dat de Nederlandsche boomkweekerij, evenals verschillende an dere taVVen van bodemcultuur zeer sterk het slachtoffer is geworden van de toege nomen handelsbelemmeringen en de ver minderde koopkracht in haar afzetgebie den. BehaL-e door verliezen, als die uit rle koersdaling van het betaalmiddel in En geland en Scandinavië en het niet binnen komen- van vorderingen uit Duitschland. worden de moeiliikheden van bet bedrijf in booge mate veroorzaakt door dé in krimping van den exoort. Bedroeg deze laatste in 1929 en 193 resp. nog ongeveer f 6.509 000- en 7.000.000. in 1931 en 1932 viel hij op onderscheidenlijk ƒ4.500.000 en 2.5Q0.000. In het centrum, dat het overgroote ge deelte der producten levert, n.l. Boskoop en omgeving, doen zich de gevolgen van de zen teruggang zeer sterk gevoelen. Niette genstaande een loondaling van 25 a 30 pet. en een waardedaling van de gronden tot bereden de helft (van pl.m. f 25 op pl.m 10 per vierkante roede) en de uiterste zui nigheid in de exploitatie is voor een loo- nen-.l bedrijf geen mogelijkheid meer aan wezig. De noodzakelijke crediet-inperking door de banken oefent op de boomkwee- kerij een bijzonder zwaren druk uit, nu zelfs de onderhoudskosten niet meer uit de opbrengst kunnen bestreden worden. Alleen land met gebouwen en opstand kunnen - als onderpand voor de benoodigde extra-credielen aangeboden worden en deze. uit den aard der zaak langloopende, credieten zijn door baar conjunctuur-risico voor de particuliere banken niet aantrek kelijk. Daarom werd reeds geruimen tijd gele den een beroep op de regeering gedaan om in den heerschenden credietnood tege moet te komen. De regeering dient nu een voorstel in om in den dringendsten nood te voorzien, ten einde daarmee te trachten een waar devol onderdeel van het nationale produc tie-apparaat door de moeilijkheden heen te helpen. Daar baar tot zekerheid land met ge bouwen en opstand pn geblokkeerde, doch soliede, buitenlandsche vorderingen kun nen worden aangeboden, meent zij teza men met toetredende, belanghebbende ge meenten het risico op zioh te moeten ne men van bedrijven, waarvan verwacht mag worden, dat zij met crediet door de crisis heengeholpen kunnen worden. Wat de grootte van de beschikbaar te stellen som betreft, kan niets met stellig heid gezegd worden. Van het centrum Bos koop komt de scnattïng op 21/2 millioen. Beschikbaarstelling van 1 millioen voor de boomkweekerij buiten Boskoop kan ze ker als voldoende gelden. In ieder geval zal op dezen post geen hooger bedrag dan 31/2 millioen beschik baar gesteld worden met inbegrip der 10 r>ct., waarvan het risico van de gemeente blijft. Als vordering op de bedrijven zal derhalve nooit meer dan 3.150.000 wor den genomen. In aanmerking nemende, dat door dit steunplan werkgelegenheid te redden is voor honderden arbeiders (in Boskoop en omgeving zijn pl.m. 2000 personen in het bedrijf) en oordeelende, dat de dreigende ineenstorting van het geheele economische leven in deze streek, zoo eenigszins moge lijk, moet worden voorkomen, meent de regeering over de bezwaren te moeten heenstappen. Blijkt het mogelijk om ook op andere wijze het kweekersbedrijf te helpen, b.v. door aankoop van planten voor algemeene doeleinden te bevorderen, dan zal de 3 1/2 millioen met het voor die aankoopen door of vanwege den Staat te besteden bedrag moeten worden verminderd. Aan bet plan van uitvoering wordt ont leend, dat de regeering het crediet beschik baar stelt voor erkende boomkweekers op een rentevoet van 2 pet. Bemiddeling verleent een centrale com missie. welke over de erkenning als boom- kweekers en de toekenning van aange vraagde credieten, na daarover het ad vies van een regionale commissie te heb ben ingewonnen, beslist naar regelen, door den minister van landbouw te. stellen. De centrale commisie vordert van de credietnemers van het voorschot een rente vergoeding naar gelang van hun financiee- le draagkracht: deze vergoeding wordt ten hoogste bepaald op het percentage, dat het rijk voor zijn laatst gesloten lee ning verschuldigd is en ten minste op drie ten honderd. De aldus verkregen rente wordt in de al lereerste plaats aangewend tot betaling va"n rente aan de regeering, verder tot goedmaking van de door de commissie te maken kosten en vervolgens tot dekking van eventueel op de credietverleening te lijden verliezen. De voorschotten worden verleend voor den tijd van drie jaren in elk dezer jaren zal een door de commisie te bepalen ge deelte van het voorschot worden beschik baar gesteld; voor het eerste jaar zal ech ter dit gedeelte niet meer dan de helft van het toegekende crediet mogen bedragen. Geen tweede of verdere uitkeering zal plaats hebben, indien niet blijkt, dat aan de kweekerij ook verder goede zorgen zijn Het aan één credietnemer te verleenen voorschot zal behoudens in zeer bijzondero gevallen, niet meer dan 20.000 bedragen. De credietnemer zal moeten zorgen, dat voor de terugbetaling van tien procent van het toegekende crediet door derden zekerheid worde gegeven. Indien hij hier toe niet in staat is en overigens tegen de toekenning van het voorschot geen be zwaar bestaat, zal het crediet worden be paald op 75 pet. van het bedrag, dat bij het voldoen aan alle voorwaarden zou zijn ver leend. EERSTE KAMER. Aan de orde was gisteren het wetsont werp betreffende de aflossing van de Ned.-Ind. pond sterling-leeningen. De heer W i b a u t (S. D.) motiveert zijn stem tegen. Met hem stemden de S.-D. Hermans, de Zeeuw en Dans tegen. Het wetsontwerp werd aangenomen met 34 tegen 4 stemmen. De vergadering werd tot heden ver- De forensentreinen R'damDen Haag. Met de nieuwe dienstregeling, aanvan gende 15 Mei a.s. zal, zoo meldt „De Fo rens", gedurende den tijd, waarop de forensen tuschen Den Haag en Rotterdam meestal reizen, de treinenloop als volgt zijn: Uit Den Haag (Holl. Spoor) van 17.00 tot 8.45 iedere 10 minuten. Uit Rotterdam (Hofplein) van 17.00 tot 18.30 iedere 10 minuten. Voor de forensen zal dit zeer zeker een aangename tijding zijn, daar een 10-minu- ten-dienst toch wel een zeer groote verbe tering is De dienst ScheveningenRotterdam vice-versa blijft nagenoeg onveranderd. „N. R. Crt." DE DIESEL-ELECTRISCHE TRACTIE BIJ DE NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN. Men meldt in aansluiting op een vorig bericht aan de „N. R. Crt,": De bestellingen voor de nieuwe Diosel- electrische treinen der Nederlandsche Spoorwegen hebben thans plaats gehad. Deze belangrijke order blijft grootendeels in Nederland tengevolge van rechtstreek- sche samenwerking overleg tusschen Ne derlandsche industrie en Nederlandsche Spoorwegen waarbij aan beide zijden of fers zijn gebracht. De bestellingen zijn als volgt gedaan: de rijtuigen bij Werkspoor Beynes en Al lan de electrische uitrustingen bij Heemaf en E. T. I. Slikkerveer. Als motor is de Maybach dieselmotor gekozen (een Ne derlandsche motor voor dit doel geschikt bestaat niet). De fa. Werkspoor bouwt als licenshoudster van deze motoren dat deel, waartoe deze fabriek in staat isde fa. Stork te Hengelo wordt als licenshoudster van de Ganz Dieselmotor in staat gesteld, een aantal van deze motoren te leveren. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De a.s. zitting van den Rijksdag. De vervolging van Joden, Communisten en Soc. Democraten. Kardinaal Faulhaber bespreekt te Rome de positie van het Centrum tegenover de Nazi's. (2de blad). De crisis ter Ontwapeningsconferentie. (2de blad). De Volkenbondsraad heeft succes in zake het conflict tusschen Polen en Dan zig. (2de blad). De New Yorksche beurs vandaag weer open. (2de blad). Vreeselijk ongeluk in een Mexicaan- sche bioscoop. Twintig bezoekers door electrischen stroom gedood. (Buitenï. Ber. 2de blad). BINNENLAND. Ingediend is een wetsontwerp tot cre dietverleening ten behoeve van boom kweekers. (1ste blad). De candidaatstelling voor de Tweede Kamer. (1ste blad). Eerekanunniken van het Haarlemsch Kapittel. (Kerkn., 2de blad). Smokkelaar aan de Belgische grens doodgeschoten. (Gem. Ber., 3de blad). Verscheidene branden. (Gem. Ber., 3de blad en Laatste Ber.), Wapenvoorraad te Óss ontdekt. (Gem. Ber., 3de blad). DE AANSTAANDE VERKIEZINGEN. Stemmen buiten de plaats der inwoning. Artikel 27aj. van de Kieswet maakt het den stempliehtigen wel gemakkelijk zich van hun stemplicht te kwijten. Dank zij dit artikel behoeft niemand op den dag der stemming een. reis te maken om zijn of haar stem uit te brengen, mits men maar tijdig de noodige maatregelen neemt. In het belang van de administratie ter gemeente-secretarie, doch ook om vergeet achtigheid te voorkomen raden wij onze lezers, die op den dag dor stemming in een andere gemeente vertoeven dan waar zij op 1 Januari j.l. stonden ingeschreven, zich zoo spoedig mogelijk de moeite te ge troosten dit aan de secretarie oener ge meente op te geven. Artikel 57aj. bepaalt namelijk, dat men in de gelegenheid kan worden ge steld in een andere gemeente dan. in die, op welker kiezerslijst men voorkomt, zijn stem uit te brengen. Hiertoe moet men uiterlijk veertien da gen voor den verkiezingsdag, dus dit jaar vóór 13 April, ter secretarie eener ge meente daarvan kennis geven. Men is ge heel vrij dit te doen in een gemeente naar keuze. Dit behoeft dus niet to zijn in do gemeente, op welker kiezerslijst men voor komt, noch in de gemeente waar men wensent te stemmen. Wil b.v. iemand uit Rijswijk in Rotterdam stemmen, dan kan hij, indien hem dat beter uitkomt, in elke willekeurige.gemeente, b.v. Den Haag, me- dedeelen, dat hij in Rotterdam wenscht te stemmen. DRINGENDE TELEGRAMMEN. Naar de „Tijd" verneemt, worden met ingang van 1 April a.s. de tarieven van alle dringende telegrammen met 331-3 pet. CONTINGENTEERINGEN. Ingediend zijn wetsontwerpen waarbij in de wet wordt vastgelegd de reeds bij K. B. verlengde contingcntceringen van wollen en halfwollen stoffen, van tricotgoederen cn van bovenkleeding. MELKPRIJZEN. De CrisisZuivel-Centrale maakt bekend, dat voor de periode van 19 Maart t.m. 1 April 1933 de prijs van het taxe-gedeelto van consumptiemelk, gekocht op regee- ringscontract, voor de verschillende soor ten melk is vastgesteld op 5 1/4, 5 1/2 en 5 3/4 cent per liter en dat het bedrag dor afdracht op andere in consumptie gebrach te melk is vastgesteld op 3 cent per liter.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1