DE BEGROOTINGSDEBATTEN
IN DEN LEIDSCHEN RAAD
DONDERDAG 9 MAART 1933
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 6
De begrooting is aangenomen. Er is 55 uur ge
praat. Wat het gekost heeft. De communist
dr. Knuttel geeft zijn plaats aan een ander over.
Gistermiddag werd de artikelsgewijze
behandeling van do begrooting voortgezet.
Voortgezet wordt de behandeling^van do
de voorstellen van Mevr. Braggaar—de
Does inzake schoolkindervoeding en kiee-
ding.
De heer G o s 1 i n g a zegt dat de A.-R.-
partij afwijzend staat tegenover deze vorm
van ovorheidsbemoeing. De materie die
hier door Mevr. Braggaarde Does wordt
aangeroerd, wordt beheerscht door de
vraag: Aan wie behoort het kind?
Op deze vraag antwoordt de A.-R.-partij
dat het kind aan de ouders behoort en niet
aan de staat, zooals het Marxistisch stand-
punt is. Alleen bij grove verwaarloozing
van de belangen van het kind, mag de over
heid ingrijpen. Het losmaken van de kin
deren uit de gezinnen, zooa.s dat geschiedt
door de schoolkindervoeding en kleeding
is een breken van het gezinsverband, dat in
zijn gevolgen funest kan worden. Dat Mevr.
Braggaarde Does telkens weer opnieuw
aandringt op hot instellen van eeïi Gemeen
telijke Commissie is een uitvoeisei van haar
Marxistisch standpunt want Mevr. Brag
gaar kan niet in gemoede vo.houden dat de
gemeente deze kleeding en voeding beter
zon kunnen verzorgen dan een particuliere
commissie. Spr. zou hot toejuichen wan
neer een weg gevonden zou kunnen worden
om de kinderen hot eten thuis te geven.
Er zijn daartegen practische bezwaren
hoewel spr. ze niet zoo erg voelen kan. Wat
de kleeding betreft, deze kan toch zeker
wel via de ouders worden verstrekt. Wat
denkt de wethouder hiervan?
Het verstrekken van voedsel tijdens de
vacanties moet een crisis-maatregel b'ijven.
De heer Vos is niet voor het instellen
van een Gem. Commissie voor schoolkinder
voeding en kleeding. De particuliere com
missie verricht uitnemend werk. Met de
beide andere voorstellen van Mevr. Brag
gaarde Does zal spr. meegaan
De heer van Eek zegt, dat de sociaal
democraten niet op het standpunt staan dat
het kind volledig toebehoort aan de ge
meenschap. Wel zijn zij van meening. dat
de gemeenschap een vee] grooter taak heeft
tegenover het individu dus ook tegenover
het kind, dan in de kapitalistische maat
schappij wordt gemeend.
De heer Manders is van meening,
dat de heer Goslinga de zaak een beetje
te zwaar opvat. Het is overdreven om te
spreken van een breken van het gezinsver
band. Spr. is intusschen ook tegen het in
stel'en van een Gemeentelijke Commissie.
De beide andere voorstellen zal spr. steu
nen.
Mevr. B r a g g a a rd e Does repli
ceert uitvoerig en verdedigt nog eens haar
voorstelden. Dr. Horst heeft eenige ma'en
het eten onderzocht. Het was onvoldoende.
Ook de zindelijkheid van de schalen en
borden liet eenige malen te wenschen over.
De heer W i 1 m e r ziet in het voorstel
van Mevr. Braggaarde Does om de
schoolkindervoeding ook tijdens de vacan
ties te verstrekken, weinig practisob nut.
Het is eigenlijk heelemaal overbodig. De
voeding wordt reeds verstrekt m de va
canties. Laat de Raad alvorens hiervan
een permanente toestand te maken, eerst
eens zien, welke ervaringen thans worden
opgedaan.
Wethouder T e p e merkt op. dat klachten
over de voeding moe'en worden ter ken
nis gebracht aan de bevoegde instanties
en niet ter kennis van vereenigingen die
buiten deze zaak staan, in casu de Bond
van Nederl. Onderwijzers, zooals blijkbaar
is gebeurd.
Het voorstel van Mevr. Braggaarde
Does om een Gemeentelijke Commissie
voor schoolkindervoeding en kleeding in te
stellenwordt verworpen met 20 tegen 12
stemmen. Voor stemden de S.D.A.P. en de
he.er Knuttel.
Haar voorstel om de voeding ook tijdens
de vacantie te verstrekken en haar voor
stel om schoenen m plaJts van klompen te
verstrekken worden verworpen met resp.
17 tegen 15 en 18 tegen 14 stemmen. Voor
het eerste voorstel stemden de S.D.A.P. en
de heeren Knuttel, Vos. v. Tol en Manders.
Voor het tweede voorstel dezelfde behalve
de heer van Tol.
Mevr. B r a g g a a rd e Does verde
digt daarna haar voorstel om schooloan-
toffels te verstrekken. B. en W. hebben
hierop afwijzend praeadvies uitgebracht.
Dit praeadvies wordt aangenomen met 18
tegen 14 stemmen. Tegen stemden de
S.D.A.P. en de heeren Knuttel, Manders
en Vos.
Bij volgno. 532 laakt de heer Groene-
veld het feit dat door de Leidsche Gym
nasiasten een telegram aan Mussolini is
gezonden ter gelegenheid van de viering
van het eeuwfeest van de stichting van
Rome.
Wethouder T e p e antwoordt, dat dit
telegram op eigen initiatief door de gym
nasiasten is verzonden.
De heer Groeneveld begrijpt niet
dat op het gymnasium de stichting van
'Rbme wordt gevierd (sic.).
Over volgno. 546, uitgaven voor volks
feesten wordt gestemd. Tegen stemden de
S.D.A.P. en de heer Knuttel.
Bij volgno. 549 zegt Mevr. de C 1 e r
de B r u ij n, dat er wel terrein voor sport
terreinen is te vinden. Spr. vestigt aan
dacht op gronden bij „De Zijl" en achter
de Toussaintkade. Spr. vraagt voorts wan
neer Westerkwartier" het haar aange
wezen speelterrein in gebruik kan nemen.
De heer Kuipers vraagt sportterrein
Voor wcrkloozen.
De heer E I k c i b o u t bepleit de belan
gen van de vereeniging „Eensgezindheid'',
wat haar speelterrein betreft.
Wethouder Splinter antwoordt dat
do kwestie van sportterreinen; ook voor
wcrkloozen, de aandacht heeft. Over het
speelterrein van Westerkwartier zijn nog
onderhandelingen gaande. Ook do grond-
kwestie in verband met het speelterrein
van „Eensgezindheid" zijn nog niet opge
lost.
Bij volgno. 578 verdedigt Mevr. Brag-
g a a rd e D o e s haar voorstel om over
te gaan tot oprichting van een gemeente
lijke creche (kinderbewaarplaats). Er is
maar één creche in Leiden en deze is on
voldoende. Nu zooveel moeders, door werk
loosheid van hun mannen, er dagelijks op
uit moeten, is zulk een inrichting nood
zakelijk.
Wethouder R o m ij n bestrijdt het voor
stel op financieele gronden. Het college
van B. en W. overweegt wel maatregelen
om de moeilijkheden waarmede de bestaan
de crec-he worstelt, te verminderen.
Het voorstel word' verworpen met 20
tegen 11 stemmen. Voor stemde de S.D.
A.P. en de heer Knuttel.
Bij volgno. 584 komt in stemming het
voorstel van den heer van Stra en om
B. en W. opdracht te geven uiterlijk binnen
een jaar voorstellen inzake de reorganisa
tie van de Stedelijke Werkinrichting bij
den Raad in te dienen. De. heer v a n S t r a-
1 e n licht zijn voorstel toe.
De heer de R e e d e zegt, dat het niet
va-t te ontkennen, dat de toestand in de
Stedelijke Werkinrichting inderdaa-d te
wenschen overlaat. Het bestuur overweegt
dan ook verbeteringen en zal spoedig met
een voorstel komen. Spr. zal echter toch
voor het voorstel van den heer van Stra
len stemmen, hoewel hij er tegen is dat
de moei ijkheden nu op de hals van B. en
W. geschoven worden en dat het college
de moeilijkheden zoo spoedig moet oplos
sen.
Wethouder R o m ij n protesteert er
tegen, dat men van B. en W. vergt dat zij
in korten tijd de reorganisatie van do
Werkinrichting in orde moeten brengen,
terwijl het bestuur van deze inrichting er
al eenige jaren over bezig is, zonder tot
reusltaat te komen. Spr. wil gaarne aan
de reorganisatie werken, maar men moet
niet zu.k ©en termijn stellen.
De heer Ooster zal ook voor het voor
stel stemmen.
De voorzitter trekt uit de bespre
kingen de conclusie, dat het bestuur der
Werkinrichting smeekt om een prikkel om
aan het werk te gaan voor de reorganisatie.
In dat geval raadt spr. aan het voorstel
met alg. stemmen aan te nemen.
Wethouder R o m ij n Ls er voor het voor-
stel-v. Stra en aldus te wijzigen, dat de
Raad het bestuur der Werkinrichting ver
zoekt met reorganisatie-voorstellen bij B.
en W. te komen binnen den tijd van een
jaar. Het voorstel van den heer van Stra
len wordt door den heer Donders al
dus geamendeerd.
Dit amendement in stemming gebracht,
wordt aangenomen met 18 tegen 12 stem
men. Tegen stemde de S.D.A.P. en de hee
ren Knuttel en Huurman.
In stemmincr komt daarna het voorstel-
Knuttel om de Stedelijke Werkinrichting
op te heffen. Dit voorstel wordt verworpen
met 19 tegen 11 stemmen. Voor de S.D.A.P.
en de heer Knuttel.
Bij volgno. 603 vestict de heer van
Stral en er de aandacht op dat bij den
Gem. Dienst van Socia'e Zaken te veel
overuren worden gemaakt. De directeur
heeft 400 overuren gemaakt, zonder daar
voor iets te ontvangen. Deze prestaties
mosen toch wel beloond worden.
Wethouder R o m ij n wijst er op dat de
vele overuren bij den Socialen Dienst in
verband staan met de tijdsomstandigheden
en met de plaatsruimte in het Dienstge
bouw. Een belooning van de verdiensten
van den directeur wordt door het co'.lege
overwogen.
Ontvangsten.
Bij volgno. 178 van de ontvangsten ver
dedigt de heer Coster een voorstel om
de verordening op de heffing van een be-
I lasting op openbare vermakelijkheden in
dien zin te wijzigen dat waar gelezen
wordt een vloeroonerv:akte van 50 M2 te
I veranderen in 60 M2 en waar gelezen wordt
j 100 M2 te veranderen in 129 M2.
B. en W. nemen dit voorstel in prae-ad-
vies.
Bij de begrooting van de Gas- en Elec-
triciteitfabriek wenscht de heer Bosman
te worden geacht tegen te hebben ge
stemd.
Alvorens beslist wordt over het al of
niet aannèmen van de' geheele begrooting
verklaart de heer van Eek dat de s.d.-
fractie haar stem aan de begrooting zal
geven, hoewel zij daarvoor het beleid van
B. en W. niet volledig goedkeurt
De heer Knuttel wenscht geacht te
worden tegen te hebben gestemd.
De heer Bosman zal vóórstemmen
hoewel hij tegen enkele hoofdstukken be
zwaar heeft.
De begrooting wordt daarna goedge
keurd.
DE PRAAT-ZIEKTE.
De voorzitter spreekt er zijn teleurstel
ling over uit, dat men zich zoo weinig ge
stoord heeft aan zijn veizoek om bij de be
grooting kortheid te betrachten. In verge
lijking met andere plaatsen van dezelfde
grootte is er in Leiden lang gepraat. Ter
vergelijking noemt spr. plaatsen als Tilburg,
waar 35 uur, 's-Hertogenbosch, waar 23'/2
uur, Haarlem, waar 52 uur, Dordrecht waar
BUITENLAND
VOLKENBOND
VOLKENBONDSBEMIDDELING
FAALT.
Inzake het conflict PeruColumbia.
Art. 15, paragraaf 4 van het volken
bondsverdrag. dat in do jaren 1920 tot 1932
nimmer behoefde te worden toegepast en
dat verleden week Maandag in het geschil
tusschen China en Japan voor het eerst
moest worden in gebruik genomen, zal
thans, waarschijnlijk do volgende week,
opnieuw moeten worden toegepast, (aldus
seint de Geneefsohe correspondent van de
„Msb.").
De hoop. die de vorige week geboren
was over een volkenbondssucces in het
geschil tusschen Peru en Columbia, zal
waarschijnlijk niet verwezenlijkt worden.
Ofschoon do gedelegeerde van Peru de
vorige week het bemiddelingsvoorstel van
de commissie van drie persoonlijk voor
aannemelijk verklaarde en de regeering van
Columbia het voorstel reeds zonder voor
behoud aanvaard heeft, is heden de po
ging tot regeling van het geschil mislukt,
nadat de regeering van Peru, na eerst
een bedenktijd te hebben gevraagd, ten
slotte het bemiddelingsvoorstel heeft van
de hand gewezen.
Peru heeft nl. een wijziging van het
voorstel verlangd, die zoowel de regeering
van Columbia als de raadscommissie van
drie voor onaannemelijk hebben moeten
verklaren, een oordeel, waarmede gister
middag de geheele volkenbondsraad zich
heeft vereenigd.
Er bestaat zeer weinig hoop, dat Peru
voor het dreigmiddel van de toepassing
van art. 15. paragraaf 4 zwichten zal.
De omstandigheid, dat niemand ge
durfd heeft, met betrekking tot Japan,
voor een eerbiediging van de volkensbonds
uitspraak zorg te dragen, draagt natuur
lijk in hooge mate ertoe bij, dat ook Peru
weinig angst voor toepassing van artikel
15. paragraaf 4 heeft.
Het zal trouwens moeilijk zijn. tegen
over Peru wel tot de sanctiemaat. ege'en
van artikel 16 zijn toevlucht te nemen en
het artikel tegenover Japan geheel buiten
werking te laten.
Of Peru, nadat de raad in het rapport
met aanbeve'ingen Columbia zal hebben
in het gelijk gesteld, zich dan ook evenals
Japan uit den volkenbond zal terugtrek
ken?
Bolivia en Paraguya.
Ook de besprekingen over het geschil
tusschon Bolivia en Paraguay waren gis
termiddag weinig bemoedigend. Zoowel
de gedelegeerde van Bolivia als die van
Paraguay lieten zich zeer vaag uit over de
nieuwe bemiddelingspogingen van Argen
tinië en Chili, zoodat het meer dan twij
felachtig is of deze pogingen tot een goed
resultaat zullen leiden.
Ónder deze omstandigheden heeft de
raad besloten, 't geschil, dat nog door geen
van meide partijen officieel voor den vol
kenbond gebracht was. thans op voorstel
van de raadscommissie van drie officieel
in behandeling te nemen uit kracht van
artikel II van het volkenbondsverdrag,
dat allen volkenbondsstaten het recht
geeft, de aandacht van den raad te vesti
gen op iedere omstandigheid, die de goe
de internationale betrekkingen dreigt te
verstoren.
JAPAN UIT DEN VOLKENBOND.
Het Japansche kabinet heeft gisteren
zijn goedkeuring gehecht aan de nota,
waarin mededeeling wordt gedaan van
Japans uittreden uit den Volkenbond. De
nota moet thans nog aan den keizer wor
den voorgelegd. De raad van State zal
zich Vrijdag bezig houden met de kwestie
der uittreding, waarna de formeele mede
deeling aan den Volkenbond waarschijn
lijk op 20 Maart a.s. zal geschieden.
Rusland en Genève.
De Russische commissaris van buiten-
landsohe zaken, Litwinoff, heeft den se-
24 uur, Nijmegen, waar 21 uur en
ting is gesproken. In Leiden is 55 uur'ge
praat.
(Wij herinneren er aan. dat de sociaal
democraat Groeneveld tijdens de behande
ling der begrooting verklaarde, dat hij hee-
lemaai met vond, dat de behandeling lang
duurde, integendeel. In dezen geest hebben
ook andere leden der S.D.A.P. zich uitge
laten en feitelijk heeft de S.D.A.P. verre
weg het grootste gedeelte van den tijd in
beslag genomen).
De kosten spreken ook een woordje mee.
De raad heeft2.121/* per minuut ver
praat.
DE COMMUNIST DR. KNUTTEL GAAT
HEEN.
Aan het einde van de raadsvergadering
verraste de heer Knuttel den Raad met
de mededeeling, dat hij het raadslidmaat
schap neer.egt. Het raadslidmaatschap voor
de communistische partij eischt van spr.
een bijna dagelijksch contact met de ar
beiders die hem afgevaardigd hebben, op
dat het werk in den Kaad zoo practisch
mogelijk zij. Daartegen is spr. door zijn
werkkring niet opgewassen, terwijl het ook
te veel van zijn physiek vergt.
De voorzitter spreekt zijn leedwe
zen uit over dit besluit van den heer Knut
tel. Spr. heeft den heer Knuttel leeren
waardeeren als een knap Raadslid en de
raad zal zijn rake opmerkingen missen.
De heer Knuttel zegt, dat deze vrien
delijke woorden en in 't algemeen de vrien
delijke houding van den raad het beste be
wijs is dat spr. zijn taak niet heel goed
heeft vervuld.
Daarna sluiting.
cretaris-generaal van den volkenbond een
nota doen toekomen, waarin de Russische
regeering de haar toegezonden uitnoodi-
ging om evenals de Vereenigde Staten
deel te nemen aan de besprekingen inzake
het conflict in het Verre Oosten, afwijst.
Litwinoff stelt vast, dat de Russische re
geering principieel op het standpunt van
de onaantastbaarheid van buitenlandsche
60uvereiniteit staat. Om deze redenen en
in verband met den geheelen poütieken
toestand is de sovjetregeering gedwongen,
de uitnoodiging tot deelneming aan deze
beraadslagingen over het conflict over
het Verre Oosten af te wijzen.
ONTWAPENING
JAPAN WIL MEER BEWAPENING.
Het verschil tusschen practische en
theoretische „ontwapening."
De Japansche delegatie te Genève heeft
gister den voorzitter der ontwapenings
conferentie een verklaring harer regeering
doen toekomen, waarin indirect verklaard
wordt, dat Japan als gevolg van de ge
beurtenissen in het Verre Oosten gedwon
gen is, het peil zijner bewapening te ver-
hoogen. De Japansche regeering betreurt
in deze verklaring, dat de meeningsver-
schillen tusschen den Volkenbond en de
Japansche regee ing over het Ohineesch-
Japansche conflict Japan hebben gedwon
gen, zijn vertegenwoordiger uit de Volken
bondsvergadering terug te roepen. Niette
min. aldus de verklaring, blijft Japan vast
besloten, aan den algemeenen vredesar-
beid mede te werken en zal het dus ook
blijven deelnemen aan de ontwapenings-
confeientie.
De Japansche regeering moet de confe
rentie echter er op wijzen, dat zij gedwon
gen is, verschillende belangrijke wijzigin
gen te brengen in haar verdedigingsmid
delen. en en wel als gevolg van den nieu
wen toestand, die in het Verre Oosten is
ontstaan. Japan is diep doordrongen van
de overtuiging, dat bij de latere beraad
slagingen der conferentie over het ontwa-
peningsvraagstuk met deze omstandighe
den rekening zal worden gehouden.
Deze verklaring der Japansche regee
ring heeft in de kringen der ontwaoenings
conferentie groot opzien gebaard. Een of-
ficieele toe'ichting van Japansche zijde is
niet gegeven. Uit de verklaring schijnt
echter afgeleid te moeten worden, dat Ja
pan zich voorloopig met betrekking tot
zijn bewapeningspo'itiek in geenerlei op
zicht wenscht te binden.
Hoewel daaromtrent nog niets met ze
kerheid bekend is. acht men het vrijwel
zeker, dat Japan niet langer genoegen zal
nemen met de te Londen vastgestelde ver-
houdingscijfers voor de bewapening ter
CHINA
OM CHINA'S MUUR.
Maarschalk Tsjang Hsoe Liang
afgetreden.
De opperbevelhebber der Ohineesche
strijdkrachten in het Noorden maarschalk
Tsjang Hsoe Liang, is afgetreden, nadat
zijn troepen bij de overgangen op den
grooten muur een vertwijfelden tegen
stand aan de oprukkende Japansche troe
pen, hadden geboden, zooals men wöet.
De Chineezen werden echter teruggedre
ven. De officieele titel van den afgetreden
maarschalk was: opperbevelhebber van
het nationale leger en opperbevelhebber
der verdedigingsstrijdkrachten aan de
Noord-Oostelijke grens.
BUITENL. BERICHTEN
VERGAAN DER „ANTUNG".
Vijftig slachtoffers?
De „Anhu" heeft te Hongkong een aan
tal geredden van het Britsche stoomschip
„Antung", dat den 6den Maart gestrand
is, aan land gezet. Honderdtien andere
opvarenden zijn naar Hanoi gebracht. Men
vreest dat 50 personen om het leven zijn
gekomen.
JUBILEUMREIS VAN DE
„OLYMPIC".
Do „Olympic", die met haar ruim 46.000
ton het grootste schip is, dat tot nu toe
door een Britsche werf werd afgeleverd,
heeft dezer dagen een jubileum gevierd.
Zij heeft namelijk voor de 450ste maal den
tocht over den Oceaan ondernomen en
daar het reisseizoen nadert, is zij weer ge
heel in orde gemaakt en opgeknapt. Sche
pen leven snel en zeer zeker de luxesche
pen, die in top-snelheid van Europa naar
Amerika en omgekeerd varen en die elkaar
een moordende concurrentie aandoen.
Maar al is de „Olympic" al 22 jaar oud, zij
voelt zich geenszins een bedaagde oude
dame, want zij rent nog steeds met een
snelheid van 22 knoopen over den Oceaan
en heeft in al die jaren geen ongevallen
van eenige beteekenis gehad. Gedurende
den oorlog heeft zij, als alle Britsche on
derdanen, trouw haar plicht gedaan. Zij
redde de bemanning van het Engelsche
oorlogsschip „Audacious", dat in het be
gin van den oorlog nabij de Iersche kust
tot zinken werd gebracht, ze vervoerde
duizenden soldaten naar Gallipoli en wist
uit den strijd tegen een Duitsche duikboot
zegevierend te voorschijn te komen. Aan
boord van het schip bevindt zich een per
soneel van 2000 man en voor a-llen geldt
het parool dat de passagier, onverschillig
in welke klasse hij reist, zich thuis moet
voelen. Voor de upper-ten is .a. een luxe
hut geinstalleerd, waarvan alleen het
houtsnijwerk 40.000 gulden heeft gekost.
Er zijn tennisvelden, Turksche baden, een
zwembassin en kinderspeelvertrekken. De
22-jarige gaat trouwens met haar tijd mee
want zij heeft al eenigen tijd een installa/-
tie voor het vertoonen van sprekende
films.
Do maatschappij verplicht haar reizigers
niet te eten, wat zij tijdens de gemeen
schappelijke maaltijden voorzet. Wenscht
men „buiten den kost" mee te varen dan
staat de maatschappij een zekere reductie
toe en men kan eten wat men zelf ver
kiest.
Met ieders smaak en overtuiging wordt
rekening gehouden, vandaar dat er voor
de Joodsche passagiers ook een ritueele
keuken is. In Southampton wordt door
een geestelijke toezicht gehouden op de
levensmiddelen, die worden gekocht, in de
afzonderlijke keuken werken Joodsche
koks en al het glaswerk, de serviezen, ta
fels en alles, wat tot de maaltijden be
hoort, wordt geheel afzonderlijk gehouden.
ONDERWIJS
IN NIEUWE BANEN GELEIDE
VERZAMELWOEDE.
Krantenknipsels als illustratiemateriaal
bij de les.
In het „Tijdschrift voor Ervaringsop-
voedkunde" schrijft J. van Mourik een
interessant opstel over „Het resultaat
van een in nieuwe banen geleide ver
zamelwoede". Schrijver had opgemerkt
dat zijn leerlingen zich sterk :nteres-
seerden voor plaatjes van voetbalhelden.
Hij wist dat hij van een opdringen van
zijn eigen idee weinig res-ultaat had te
verwachten. Hij ving daarom op andere
wijze te werk. Uit verschillende bladen
die in de omgeving gelezen werden,
knipte hij verschillende platen, welke
betrekking hadden op eenzelfde onder
werp, n.l. de Zuiderzeewerken.
..Een oude kartonnen wandkaart werd,
aldus het verhaal, mot den voorkant
tegen een der wanden in de klas ge-
hansen en hierop met punaises de ver
schillende platen bevestigd. Toen de
leeriingen om negen uur de kla<s bin
nenkwamen. trek deze ongewone wand
plaat direct de aandacht, 'k Liet ze wat-
dralen bij de plaat en wachtte geduldig
tot de laatste op zijn plaats was.
Tijdens de nu volgende aardrijkskun
deles behandelde ik de Zuiderzeedrocg-
making en illustreerde het gesprokene
met de krantenuitknipsels. Alras bleek
tnii, dat ik op den goeden weg was. Im
mers het duurde niet lang of verschil
lende leerlingen maakten de opmerking,
dat zij 's avonds te voren deze platen
in de krant gezien hadden. Belangstel
ling had ik dus verkregen, benevens het
bewüs, dat de kinderen thuis een krant
lazen. Nu was het zaak, stap voor stap
op den ingeslagen weg voort te gaan.
Tegen het einrle van de les liet ik het
voorkomen, alsof ik met een moeilijk
geval te doen had.
„Jammer", zei ik, ..dat die platen er
nu weer af moeten. Want we kunnen de
klas er nu eenmaal niet mee vol han
gen. Een volgende les wil ik er weer
andere ophangen".
„Nu, meneer" antwoordde er al gauw
een. „U kunt ze toch wel bewaren".
„Ja, dat is een goed idee! Maar hoe?"
„Wel, opplakken, net a-ls de plaatjes
van de sigaretten".
„Jongens ja, dat zou leuk zijn. Een
album kunnen ze zelf maken. We nemen
gewoon bruin kaftpapier en maken hier
een boek van. Een omslag er omheen
en klaar zijn we".
En om vier uur bleven een paar van
de oudste jongens na, om me helpen.
Na een week waren vier flinke albums
gereed. De omslagen werden versierd
met een handteekening, door een van
de jongens gemaakt. Het inplakken was
een werkje, waarvoor meer amibitie be
stond dan ik nu dadelijk wenschte. Ik
los1"! dit op, door een rooster op te
stellen van de leerlingen, die dit voor
negen uur en 's middags voor twee uur
mochten doen.
En de plaatjes? Dat ging prachtig. In
het begin zelfs wel wat overdreven
goed. 'k Kreeg soms een bundel tegelijk.
Onze opprikkaart kon ze niet gauw ge
noeg verwerken. Aanvankelijk werden er
vele uitknipsels medegebracht, die voor
mijn doel allerminst geschikt waren;
bijv. de beide voetbalploegen na een
HollandBelgië-wedstrijd. de voetbalheld
Lagendaal, de bokser Carnera, verschil
lende filmactrices enz. enz. Doch ik
kreeg hier spoedig orde in, door de
plaatjes alleen te bespreken tijdens de
les 0%'er aardrijkskunde, geschiedenis of
natuurkunde en nat. historie. Het werd
den jóngens toen spoedig duidelijk, dat
je over Carnera niet ging praten op
deze lessen. De moord op Doumer echter
gaf mij stof bij de behandeling van
Frankrijk, de koppen van Hindenburg
en Hitier ga-ven gelegenheid tot bespre
king van een les over Duitschland. Het
voorlezen van een gedeelte uit „De
kleine Johannes" bezorgde me het por
tret van Fr. van Eeden, in de meeste
bladen na zijn sterven afgedrukt. Even
zoo René de Clercq.
Op deze wijze werd een zeer bonte
verzameling verkregen, terwijl de ver
zamelwoede van voebbalplaatjes luwde.
Het result-rat? De heer Van Mourik
antwoordt: „Namen als Pasteur, Jenner,
Koch, de Lesseps, Borms, Gandhi, Hitler,
Keesom enz. zijn op het oogenblik in
mijn klas niet vreemd".
