ZATERDAG 18 FEBRUARI 1933
No. 7436
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
HUIZE„ST. AGNES"
24ste Jaargang
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Foor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit viif bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
Praat-ziekte
Rotterdam heeft meer dan dertig ver
gaderingen aan de behandeling van de
begrooting gewijd. Leiden waar de
begrootingsd ©batten nog niet geëindigd
zijn zal 't wel niet zoo ver brengen,
maar gaat todh een eind dienzelfden
kant op.
Wat 'n tijd, wat 'n geld...., ver
knoeid
V erknoeïd, niet geheel, maar voor
een groot deel.
Dat bij de behandeling van de be
grooting in gemeenteraden meeningsver-
schillen naar voren komen en worden
besproken t is de natuurlijkste zaak
ter wereld.
Dat de meer algemeene partij verschil
len bij deze gelegenheid elkaar kruisen
en ook tegen el'kaar aanbotsen 't is
theel verklaarbaar.
Maar dat er zoo lang wordt heen
en weer gepraat, dat alles zoo breed
wordt uiteengespannen, dat men zoo
kletst, dat is alles tijd "en geld ver
knoeid. Tenzij voor nietsdoeners en niets-
nutters, die hun tijd tooh niet beter
kunnen besteden.
Aan dat euvel van lang praten, van
weinig in veel woorden zeggen gaan
eöhter niet alleen gemeenteraden mank!
K. W. P. meldt uit Parijs:
Men heeft hier thans weer een
nieuwen bond opgericht, die naar
wij hopen veel suces zal weten te
behalen, n.l. de „Anti-kletsbond".
De bond stelt zich ben doel om een
einde te maken aan langdradige
redevoeringen die gewoonlijk bij
feestelijke gelegenheden, jubilea en
gedenkdagen worden gehouden. In
December heeft deze nieuwe bond
reeds zijn programma toegezonden
aan alle vereenigingen die daarvoor
in aanmerking komen. Het vlam
mend protest tegen het vele geklets-
was in het kort samengevat in deze
woorden: „Uw tijd is even kostbaar
als de onze. Zeg geen enkel over
bodig woord. Een minuut spreken is
veel beter dan een uur kletsen".
De Bond heeft met haar actie
reeds aanstords succes weten te be
halen. Reeds enkele dagen later, bij
gelegenheid van de jaarvergadering
van de Fransche Touring Club,
deed de Voorzitter een voorstel om
het programma van den nieuwen
anti-kletsbond in zijn geheel over
te nemen. De president gaf zelf het
voorbeeld. Zijn redevoering duurde
niet langer dan anderhalve minuut.
Kort daarna sprak de Minister van
Koloniën Albert Sarraut. Redevoe
ringen van regeeringsautoriteiten
plegen gewoonlijk langdradig te zijn;
maar ditmaal was het anders in
drie minuten was de minister uit-
gesproken. Dit voorbeeld heeft alge
meen navolging gevonden. Enkele
weken later hield de Fransche club
voor Watersport een banket. De
voorzitter vestigde er de aandacht
op dat men zioh bij de redevoerin
gen aan het nieuwe programma
diende te houden. Er werden in to
taal slechts 4 redevoeringen gehou
den waarvan de langste 2 minuten
en 30 seconden duurde.
Het record werd echter behaald
'bij de onthulling van het stand-beeld
van Eiffel. In een kwartier tijd was
de heele plechtigheid afgeloopen.
Acht sprekers hebben bij die gele
genheid het woord gevoerd zoodafc
de spreektijd gemiddeld 52 secon
den bedroeg.
De hier aangehaalde voorbeelden zijn
haast te mooi, om waar te kunnen zijn.
In ieder geval: een beetje minder mooi is
ook goed! Een redevoering of speech mag
nog wel langer zijn dan52 seconden.
Maar mochten we bevrijd worden van de
praat-ziekte, die velen heeft aangetast en
vaak aan vergaderingen en andere bij
eenkomsten zoo veel nuttigheid of gezel-
ontneemt!
NAAR EEN PARLEMENTAIR
KABINET
MOTIEVEN DER KAMER-ONTBINDING
De Staatscourant van gisteravond bevat
het rapport inzake de ontbinding van de
Tweede Kamer, dat de voorzitter van den
ministerraad, jh-r. mr. Oh. J. M. Ruys de
Beerenbrouck, aan de Koningin heeft uit-
j gebracht. Wij ontleenen eraan:
I „In aansluiting aan het onderhoud dat
I ik met Uwe Majesteit mocht hebben ver
oorloof ik mij zeer eerbiedig het navolgende
onder de aandacht van Uwe Majesteit te
brengen.
In de vergadering der Tweede Kamer
van 9 Februari j.L heeft de Minister van
Justitie de mededeeling gedaan, dat van
het kabinet niets is te verwachten dat üet
in het gebrek aan medewerking, dat zich
in de ter zijde stelling van de wetsontwer
pen betreffende de rechterlijke macht
al dan niet bij wijze van motie zou be-
toonen, kan berusten. Daarna heeft de
Tweede Kamer op dienzelfden dag een
motie van orde aangenomen van den vol
genden inhoud:
„De Kamer, van oordeel, dat bezuiniging
op de kosten der rechtspleging en rechter
lijke organisaties noodzakelijk en mogelijk
is, dat echter opheffing van vier rechtban
ken en van een zoo groot aantal kantonge
rechten ongewenscht is schorst de beraad
slaging over de onderhavige wetsontwer
pen."
Hierdoor is een conflict ontstaan tus-
sohen het kabinet en de Tweede Kamer.
In dezen tijd van ongeëvenaard groote
moeilijkheden van economiscben en ande
ren aard acht het kabinet niet verantwoord
Uwer Majesteit zijn portefeuilles ter be
schikking te stellen.
De eenige uitweg is ontbinding van de
Tweede Kamer, waardoor het terrein ge
ëffend kan worden voor de vervroegde vor
ming van een parlementair kabinet, dat
in ons huidig tijdsgewicht zeker niet min
der dan onder normale omstandigheden als
het meest in overeenstemming met ons
staatsbestel moet worden geacht.
De buitengewone tijdsomstandigheden
leiden er mede toe dat de Kamer behoort
te worden ontbonden op zoodanig tijdstip
dat de nieuw gekozen Kamer onmidaellijk
in haar plaats kan treden. Op dezen zelfden
grond behoort ook de zitting van de Sta-
ten-Generaal te worden gesloten op een
tijdstip aan die ontbinding onmiddellijk
voorafgaande.
Het is toch wenschelijk dat ieder oogen-
blik het kabinet met het oog op maatre
gelen waarvan de totstandkoming geen uit
stel gedoogt een beroep op de medewer
king van de Volksvertegenwoordiging kan
doen.
Op grond van het bovenstaande veroor
looft de Raad van Ministers zich eerbiedig
ingevolge de machtiging op 14 Februari jJ.
door Uwe Majesteit mondeling aan zijn
Voorzitter verleeAd, hierbij ter bekrachti
ging aan te bieden een ontwerp-besluit
strekkende tot sluiting van de zitting van
Staten-Generaal op 6 Mei a.s. alsmede tot
ontbinding van de Tweede Kamer met 8
Mei e.k., onder vaststelling van den 15en
Maart voor de candidaatstelling van de
verkiezing van de leden der Tweede Ka
mer en bepaling van den 9en Mei als den
dag van de eerste samenkomst van de
Eerste Kamer en de nieuw verkozen Twee
de Kamer."
(w.g.) De minister van Staat,
minister van Binnenlandsche Zaken,
voorzitter van den Raad van Ministers:
RUTS DE BEERENBROUCK.
BARON VAN WIJNBERGEN.
Aanvaardt geen nieuwen Kamerzetel.
BINNENLAND
REGEERINGSSTEUN AAN DEN
TUINBOUW.
Het beschikbaar gestelde bedrag
van 5 millioen.
De Minister van Econ. Zaken en Ar
beid deelt, in antwoord op schriftelijke
vragen van het Tweede Kamerlid Kamp-
schöer betreffende de uitkeeringen ten
behoeve van verbouwers van fruit en
warmoezerijgewassen over 1932 en het
daarvoor beschikbaar gestelde bedrag,
mede dat de resultaten van de berekenin
gen in verband met die uitkeeringen nog
slechts gedeeltelijk bekend zijn. De richt
prijzen zijn vastgesteld, maar de bereke
ning van het verschil tusschen de bere
kende werkelijke opbrengst en den richt
prijs is nog niet ten aanzien van alle pro
ducten volledig geschied.
Op grond van de tot heden vèrkregen
gegevens zijn reeds voor bepaalde pro
ducten voorschotten op de te verstrekken
Naar wij vernemen is door mr. A. I. M.
J. Baron van Wijnbergen, lid van de Twee
de Kamer de-r -Staten-Generaal, vioe-pre
sident van den Centralen Raad van Be
roep, aan het bestuur der R.-K. Staatspar
tij medegedeeld, dat een candidatuur voor
de Tweede Kamer voor de komende pe
riode in verband met de a.s. verkiezingen
niet door hem zal kunnen worden aan
vaard.
Dit besluit van den heer an Wijnber
gen staat in verband met een a.s. benoe
ming tot voorzitter van den Centraion
Raad van Beroep, welks vice-voorzitter de
heer van Wijnbergen is. De voorzitter van
dit College, mr. dr. H. Reuyl, zal vanwege
zijn leeftijd ontslag n'trinen tegen 1 April
a.s. Tot vice-voorzitter zal worden be
noemd het anti.-rev. Kamerlid mr. Bou-
mer, die zich ook niet meer voor een Ka
merzetel beschikbaar stelt.
De heer Van Wijnbergen (die 63 jaar
oud is) is sedert 1904 onafgebroken lid
van de Tweede Kamer.
Wij willen vandaag niet trachten, in
enkele woorden uit te drukken, wat de
heer Van Wijnbergen als Kamerlid heeft
gedaan. Wij hopen daarover binnenkort
uitvoeriger te zijn. Alleen dit. Op verschil
lend terrein, maar zeer bijzonder op het
terrein van het onderwijs heeft de heer v.
Wijnbergen zeer veel weten te bereiken.
De heer Van Wijnbergen is geweest een
onzer meest bekwame afgevaardigden, en:
een man van karakter. Een man van hoog
staande levensopvatting als de heer Van
Wijnbergen, missen wij niet graag in ons
Parlement. Zijn heengaan uit de Tweede
Kamer is voor die Kamer een verlies.
garantiegelden gegeven. Hoewel het den
Minister niet ontgaan is, dat die voor
schotten zeer zeker het met deze steun-
wet beoogde soulaas hebben gebracht,
laat de stand van zaken het niet toe in
te gaan op de vraag of de minister, wan
neer de berekeningen aantoonen dat met
een bedrag van 5 millioen gulden niet be
reikt wordt wat bedoeld is om den tuin
bouw te helpen, dan bereid is voorstel
len aan de Kamer te doen tot verhooging
van het beschikbaar gestelde bedrag.
Het Tweede Kamerlid Braat had
zich in eenige vragen geringschattend er
over uitgelaten, dat op druiven van den
oogst 1932 een halve oent per kg. van den
steun, door de regeering gegeven, wordt
betaald, en geinformeerd .of de minister
van oordeel was, dat een dergelijk bedrag
werkelijk als „steun" kan worden beti
teld.
Minister Verschuur deelt mede dat ge
noemd bedrag (een halve cent per kg.) is
uitgekeerd als voorschot op de te ver
strekken garantiegelden; 'n grooter be
drag kan worden tegemoet gezien zoodra
de resultaten van de berekeningen, voor
de billijke uitvoering van de Tuinbouw-
steunwet noodzakelijk, meer volledig zul
len bekend zijn.
INVOER VAN BOTER IN
FRANKRIJK.
Invoerrecht verhoogd van 700 tot 850 fr.
per 100 kg.
De directie van den Landbouw deelt
mede. dat het Journaal Officiel van he-
denochtend Wijfeens telefonisch bericht
van den Rijkslandbouwconsulent te Parijs
een besluit bevat, volgens hetwelk het in
voerrecht op boter in Frankrijk van 700
tot 850 francs per 100 kg. is verhoogd. I
TWEEDE KAMER
Interpellatie-aanvrager»
In een vergadering van één uur heeft de
Kamer, in staat van ontbinding verkeerende,
beraadslaagd over cle vraag of zij nog zou in
gaan op het verzoek van de regeering, die
haar ontbond, om desniettemin met die regee
ring de Surinaamsche begrooting, die van
Curacao en de Nederlandsch-Indische begroo
ting af te handelen.
Nu we dan toch met de regeering gaan
praten, zoo hebben een aantal leden ge
meend, kunnen we tevens de gelegenheid
waarnemen, om haar aan den tand te voelen
over onze eigen ontbinding en over het ge
beurde met „De Zeven Provinciën". Wat dit
laatste aangaat, ontstond er zelfs een edele
wedstrijd tusschen de heeren De Visser
(C.P.) en Albarda (S.D.A.P.) om de eer
ste te kunnen zijn. Een oogenblik scheen
het, dat de communist dezen wedstrijd met
een mondlengte zou winnen. Want, toen de
V o o r z. aan de orde stelde zijn voorstel tot
regeling der werkzaamheden, hetwelk inhield,
dat, op verzoek der regeering, Dinsdag a.s.
zou worden begonnen met de behandeling der
bedoelde begrootingen en alle overige wets
ontwerpen van de agenda zouden worden af
gevoerd, stelde de heer De Visser voor eerst
een motie in behandeling te nemen, waarbij
wantrouwen zou worden uitgesproken in deze
regeering wegens „haar bloedige misdragin
gen" ten aaüzien van „De Zeven Provinciën".
Maar deze vlieger ging niel op, want de
V o o r z. maakte wreedaardiglijk een einde
aan de winstilluaies van den communist door
te verklaren, dat een motie niet in behan
deling kon komen tijdens de beraadslagingen
over zijn voorstel tot regeling van werkzaam
heden. Al sputterde de heer De Visser, ge
secondeerd door burger W ij n k o o p, ook nog
zoo tegen: de Kamer vereenigde zich met 79
tegen 2 stemmen met het voorstel van den
Voorz., nader in twee deelen gesplitst, om
eerst vast te stellen wanneer over de inter
pellaties zou worden beslist, en daarna wan
neer de bedoelde begrootingen aan de orde
zouden worden gesteld. En nu schoot de heer
Albarda zijn tegenstander voorbij, door
dat hij de eerste was om over „De Zeven Pro
vinciën" een interpellatie aan te vragen. Wel
trachtte Lou het verloren terrein te herwin
nen, door in zijn interpellatie-aanvrage weer
de bloedige misdragingen te doen paraissee-
ren; maar het zal niet lukken! Als er ge
ïnterpelleerd zal worden, zal de heer Albarda
de eerste zijn, en waarechijnlijk ook de eenige
omdat uiteraard de Kamer geen twee inter
pellaties over hetzelfde onderwerp zal toe
staan. De vraa^ is zelfs, of het nog tot een
interpellatie zal komen. Dinsdag kan het in
ieder geval niet; want dan moet de regeering
in de Eerste Kamer zijn wegens de beraadsla
gingen over de Algemeene Beschouwingen
naar aanleiding van de Staatsbegrooting.
Maar, aldus de heer Albarda, dan kunnen
ze daar over de „Zeven Provinciën" praten.
Hij zeide het met een traan in zijn stem we
gens de vette kluif, die hij zich aldus zag
ontglippen. Moeten wij hier dan herkauwen
wat in de Eerste Kamer is behandeld, vroeg
hij. Mij dunkt, dan moet da Eerste Kamer
maar wachten. Daar hebben wij hier niets
over te zeggen repliceerde de V o o r z. nuch
ter; en de heer Albarda zal dus met leede
oogen moeen aanzien dat de Eerste Kamer
hem vóór is. Slechts één interpellatie zal nog
gehouden worden, vóórdat de Eerste Kamer
bijeenkomst, n.l. die van den heer Knotten
belt (V.B.), die, na twee vergeefsche aan-
loopen op een verkeerd oogenblik, den der
den keer verlof vroeg om de regeering te mo
gen interpelleeren over haar ontbindingsbe-
sluit. Dat moet natuurlijk vóór de behande
ling der begrooting, aldus de V o o r z.. En nu
kunnen we ófwel deze behandeling uitstel
len, ófwel Maandag vergaderen voegde hij
er aan toe.
De Kamer besloot tot het laatste en zal dus
Maandag a.s. om één uur bijeen komen. De
zieltogende zal, zoowaar, wellicht nog een
avondvergadering moeten houden, daar men
vreest in één middag niet klaar te komen, te
minder omdat dan bij den aanvang der ver
gadering eerst nog zal moeten worden beslist
of de andere interpellaties zullen worden
toegestaan.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Een belangrijke Fransche rede in de
Ontwapeningsconferentie. (3de Blad).
Ongeregeldheden te Berlijn aan de
Kunstschool. (3de Blad).
Japan verwerpt de conclusies van de
commissie van Negentien, doch zal voor-
loopig niet uit den Volkenbond treden.
(3do Blad).
BINNENLAND.
Rapport van de regeering aan H.M. de
Koningin over de Kamerontbinding. (Ie bl.)
De muiterij in Ned.-lndië; waarom de
regeeringsverklaring niet in de Eerste Ka
mer werd afgelegd. (1ste Blad).
Mr. A. I. M. J. baron van Wijnbergen
heeft medegedeeld, dat hij bij de a.s. Twee
de-Kamer verkiezingen geen candidatuur
meer zal aanvaarden. (1ste Blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Corti werd wereldkampioen der profs,
in biljarten na nog twee nieuwe records
gevestigd te hebben. (4de blad).
Dommering in goede conditie bij de
Eur. Biljartkampioenschappen te Den Haag
(4de blad).
LEIDEN
Lantaarnpaal op de Blauwpoortsbrug
neergestort. Een H.B.S.-cr gedood, twee
meisjes gewond. (1ste blad).
VOORHOUT (Z.-H.) 885
Pension Ie, 2e en 3e klas
DAMES EN HEEREN
PROSPECTUS OP AANVRAGE -m
Directie: Zusters Franciscanessen van Veghel
DE MUITERIJ OP „DE ZEVEN
PROVINCIËN".
Het niet-afleggen van een regeerings
verklaring in de Eerste Kamer.
De voorzitter van den Ministerraad
verklaart, in antwoord op een schriftelij
ke vraag van het Eerste-Kamerlid Briët
inzake hot niet-afleggen van een Regee
ringsverklaring in de Eerste Kamer naar
aanleiding van de muiterij aan boord van
H. M.'s „De Zeven Provinciën", het vol
gende
In tegenstelling met wat in andere lan
den parlementair gebruik is, plegen in
ons land Regeeringsverklaringen slecht*
in een der beide bakken van Volksverte
genwoordiging te worden afgelegd. Do
Regeeringsverklaring van 3 Augustus 1914
is, voor zoover der regeering bekend, heb
eenig geval, waarin van dezen regel is
afgeweken.
De muiterij op de „De Zeven Provin
ciën" heeft een schok van verontwaardi
ging doen gaan door schier de goheele
natie. Men verliest echter de verhoudin
gen uit het oog, als men deze muiterij zou
willen vergelijken met het ontzaglijk we
reldgebeuren, dat in de eerste dagen van
Augustus 1914 een aanvang nam.
Zoo ooit, dar» was toen aanleiding om,
in afwijking van het gebruik, de Regee
ringsverklaring in beide takken van
Volksvertegenwoordiging af te leggen.
Regeeringsverklaringen worden afge
legd in die Kamer, welke op het oogen
blik vergadert. De parlementaire geschie
denis heeft ookwel gevallen aan te wijzen,
dat dit is geschied in de Eerste als in do
Tweede Kamer.
In het onderhavige geval nu do Ro-
geerings verklaring zou worden gevolgd
door een interpellatie terzake in de Twee
de Kamer, lag het voor de hand, dat de
Regeeringsverklaring in dat deel der
Volksvertegenwoordiging werd afgelegd.
