MAANDAG 13 FEBRUARI 1933
No. 7431
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Het Graalwachthuis te Zoeterwoude ingewijd
24ste Jaargang
3)e
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2-95 per kwartaa1
Eet Geïllustreerd Zondagsbla is voor de Abonnés ver
krijgbaar tegen betaling van 50 eer per kwartaal bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent. met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentien 30 cent per regel
Voor Ingezonden Medodoelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit VIER
bladen.
V Verdwazing onder de mensch-
heid
Wij drukken hier af een Reuter-telegram
uit Keulen:
Onder leiding van de politfe-autori-
teiten wordt de bevolking van Keulen
geoefend, in het nemen van bescher-
inings-maatregelen tegen aanvallen uit
de lucht. Het hoofd van de stedelijke
politie is van oordeel, dat Keulen het
meest kwetsbare punt is van Duitsch-
land; vijandelijke vliegtuigen kunnen
Kernen in 13 minuten bereiken, na bij
Aken de grens te zijn gepasseerd.
Daarom is bij Aken een wachtpost
geplaatst. Drie minuten nadat de grens
is gepasseerd, is dit in Keulen bekend
en -ien minuten later is ieder van de
straten verdwenen. De stad is ver
deeld in 5 districten, waarin 47 groe
pen, bestaande uit politiemannen,
brandweer, doktoren, eerste-hulp-men-
schen en technici, die onmiddellijk
maatregelen kunnen nemen. Een jon
gens-brigade zal dienst doen als bood
schappers. Een aantal kelders worden
bomvrij gemaakt en dienen tot schuil
plaats voor de bewoners. Zij kunnen
van 500 tot 2000 personen bevatten.
Ook nabij de kerken zijn dergelijke
schuilplaatsen ingericht, zoodat op
Zondag de kerkgangers in veiligheid
kunnen worden gebracht.
Een speciaal corps is verder opge
richt voor het geva' een aanval met
gifgassen wordt gedaan.
Deze voorzorgs-maatregelen voor een toe-
komstigen oorlog roepen ons voor den geest
de ontzettende, ongekend-barbaarsche réa-
hteit van een oorlog, die er nu komen
kanDe gedachte, dat zulk een „mo
derne" oorlog werkelijkheid kan worden, is
ontstellend, huiveringwekkend, diep-be-
droevend voor dé menschheid, die zich om
die.... „cultuur" moet schamen!
Als een romanschrijver tot thema zou
kiezen de gewetenloosheid-en verdwazing,
waarin brute eigenliefde en onmenschelijk
„patriotisme" de menschheid kan neer
storten, dan behoeft hij zich niet phaniasie-
beelden te scheppen, maar kan hij grijpen
de volle realiteit, welke de wereld te aan
schouwen geeft.
Mochten toch de wereld-leiders, die zoo-
velen achter-zich trekken en daarom zulk
een ontzaglijke verantwoordelijkheid dra
gen, tot rede en bezinning komen! Mocht
de Ontwapeningsconferentie te Genève
werkelijke resultaten brengen.... Velen
smachten er naar en bidden er om.
't Is een troostende werkelijkheid en
daaraan wordt door ons dikwijls zoo weinig
gedacht! <fat o o k in deze moreel-ont-
wrichtc wereld ieder individueel een goed
ui e n s c h kan zijn.
En: de were.d-hervorming moet nood
zakelijk begingen bij de individuen
V „Een model van bezuiniging"
De „Maasbode" wijdt nog een beschou
wing aan de aanneming der motie door de
Tweede Kamer, welke tot de regeerings-
crisis heeft geleid. En het blad zegt daarin
Men moet zich de situatie toch hel
der voor oogen stellen. Daar staat een
Regeering, die onweersproken een te
kort van 150 millioen op de begrooting
constateert. Zij verwacht in de nabije
toekomst verdere inzinking. Zij stelt
een commissie in, die bezuinigingen
hééft voor te stellen en treedt op met de
meest stellige aankondiging tot bezuini
gingen te zullen overgaan. Zij bezui
nigt op alle hoofdstukken der begroo
ting; zij ontziet geen bezwaren en ver
treedt menig verlangen. Zij komt nu
met een eerste, blijvende bezuiniging
op een tak van den Staatsdienst. Men
kon haar proeve een model van bezuini
ging noemen in dezen zin, dat hier nu
eens niet met het domme potlood werd
gewerkt, doch dat bezuiniging werd
gekregen door concentreerende reor
ganisatie. Deze bezuiniging werd ver
dedigd door een der bekwaamste Mi
nisters, een bewindsman, van wien gis-
terer» werd gezegd door mr. Marchant:
wij allen willen hem behouden, hij is
de lieveling der Kamer. Deze Minister
komt de Kamer nog tegemoet op en
kele gewichtige punten. Maar dan zegt
hij ook: nu is het uit. Ik moet deze be
zuiniging hebben of ik ga. Natuurlijk
kan de Regeering mr. Donner niet al
leen laten vallen. Zijn voorstel is niet
anders, dan een onderdeel van het sa
menstel van bezuinigingen, dat zal
moeten komen. Het is dus volstrekt
onjuist te beweren: „een Kabinetcnsis
om 40 kantonrechters". In 't oog Ier
Regeering was de houding der Kamer
„symptomatisch". Zij mocht dat zeggen.
En de liberalen, die zich tegen schier
elke bezuiniging verzet hebben tegen
de opheffing der Amsterdamsche
Vroedvrouwenschool, tegen de schrap
ping van den malariapost, tegen de slui
ting van de werf te Hellevoetssluis,
tegen de tijdelijke bezuiniging op 't
lager onderwijs de liberalen vooral
dienen een zeer modesten toon aan te
slaan.
De christelijk-historische fractie
heeft een heel rare rol gespeeld. Zij
heeft het'politiek perspectief uitermate
bemoeilijkt.
Hoe de c.-h. Unie op het geval zal
reageeren, is voor ons nog een heele
vraag. Want men staat daar voor het
zonderlinge geval, dat de eigenlijke
leider en lijstaanvoerder der partij,
Minister de Geer, door eigen fractie
naar huis wordt gestuurd....
Wij willen even naar voren brengen
de meening van de „Maasbode", dat het
hier betrof „een model bezuiniging" van de
regeering.
Met deze opvatting zijn wij het volkomen
eens. Véle bezuinigingen, zooals kortingen
van loonen en salarissen, zijn zoo gemakke
lijk, omdat ze kunnen worden bereikt door
het „domme potlood".
Wij zeggen niet, dat de Laatst-bedoelde be
zuinigingen niet noodzakelijk kun
nen zijn. Wij beweren alleen, dat ze ge
makkelijk kunnen worden doorge
voerd: bijzonder intellect, speciale leiders-
gaven of organisatie-talenten worden daar
voor als regel niet vereischt. Anders is het
met bezuinigingen, verkregen door „con
centreerende reorganisatie", zooals voorge
steld in het wetsontwerp van minister Don
ner, waartegen de Kamermeerderheid heeft
geopponeerd.
En als dan bij zulk 'n bezuiniging, verkre
gen door „concentreerende rerorganisatie",
zooveel mogelijk rekening wordt gehouden
met de belangen der betrokkenen door
overplaatsing, ontslag van hen, die de
pensioensgerechtigden leeftijd nabij zijn' of
dicht benaderen, enz. dan mag zulk een
bezuiniging, getroffen als eisch van alge
meen belang, inderdaad „een model van
bezuiniging" worden genoemd.
FELLE WARME KLEUREN, IN SCHOONE HARMONIE.
Hier vierde monument als een levende
getuige van de zorg voor de jeugd is giste
ren ingewijd. Na de jongensschool, het patro
naatsgebouw en het gezellehhuis is thans het
graalwachthuis voltooid.
Hoe de graalwacht eruit ziet.
Op de rustigste plek van de parochie, ten
zuiden van de pastorie, is onder architectuur
van het bureau L. en ing. Jan van der Laan
een gebouw opgetrokken, eenvoudig en waar
dig om de Graal te huisvesten..
De aanpassing bij de omgeving is meester
lijk getroffen; tusschen het hooge rijzige ge
boomte van den pastorietuin, staat het gebouw
er als het ware gegroeid en toch fleurig en
frisch van lijn en kleur.
Het begint al van buiten met de tinteling
van mooie kleuren; gele baksteen met een
roode dakbedekking. De ramen en dakven
sters zoomen daarin met witte lijnen hun
glasopeningen, waarachter de vriendelijke
kleuren van binnen ons blij naar binnen roe
pen, langs de knusse grindpaden naar de
vooruitspringende hoofdingang tot in een voor
portaal, dat met een booggewelf, toch weer de
sfeer van het huis ..der bijeenkomst" oproept
en óók ernstige stemming bijbrengt.
Een kleine hal met „knallende" kleuren
leidt naar de groote zaal. Het kon niet anders,
of de binnentredende^ ontboezemden een
uiting van waardeering over de heerlijke kleu-
renspeling en de mooie inrichting.
Toen Zaterdagavond een leidster uit Am
sterdam voor het eerst binnenkwam, vergat zij
haar „Excelsior" en was het eerste wat zij
zeide tot de vele Gt icKvachters die nog aan
het werk waren: „o kinderen, waardeeren jul
lie het wel, dat zoo iets moois voor de Graal
gemaakt is".
En met recht kan de Graal trotsch zijn op
haar nieuw huis, ook om de practische in
richting.
De groote zaal, aan drie zijden ruim uitzicht
gevende op Gods vrije natuur, kan door z.g.
harmonica-deuren in tweeën worden verdeeld,
waardoor een zaal voor ontwikkeling en één
voor de handwerk-bijeenkomsten zal bestemd
kunnen worden.
Er zijn gezellige hoekjes gemaakt met zit
banken die ingesloten zijn door lage kasten
en ook een hoekje „bij den haard".
Er moesten vele, vele kleuren komen, zóó
aangebracht, dat geen disharmonie in de kleu-
rentinteling van de Graalkleuren zou ontstaan.
De architecten hebben hierbij een moeilijke op
dracht ter vervulling gekregen, een taak die
goed is volbract.
De stoffeering is door de Graalleidsters
zelf verzorgd. De opsomming van alle kleuren
zou ons te ver voeren en toch het is'zóó
interessant dat wij er enkele zullen noemen.
In de groote zaal zijn de deuren met gele
paneelen in zware omlijstingen tusscheD roode
kozijnen. De wanden beginnen aan den grond
met blauwe lambris, waarboven grijze kleuren
met zilveren glinsteringen tot aan de witte
band onder het plafond. Op deze witte handen
prijken de mooie deviezen en schietgebeden
van de Graal in groote blauwe letters. Het
plafonds heeft de beige-natuur-kleur van de
suikerrietvezels van de celotexolaten. afgelijst
met roode banden. De ramen zijn ook beurte
lings rood. geel en zwart an de sluit-middelen
nog lichtblauw bovendien.
Men zou meenen dat deze vele kleuren een
onrustige sfeer schappen, maar daar is geen
sprake van, want de geel, zwart-roode wand
kasten en mat-zwarte banken, alles, alles, ook
de zwarte-overgordijnen met blauwe biezen en
gele punt-versieringen, maken de zaal een lust
oord als een bloementuin.
De bestuursamer heeft denzelfden kleuren
rijkdom.
Boven het geheele gebouw is een zaal onder
den kap, die dienstig zal zijn voor de spelen,
reidansen en gymnastiek. Boven deze groote
ruimte is de bekapping ook al weer geverfd
in geel, blauw en rood.
Wie nog meer van de kleurenmengeling
weten wil, kan Zondag a.s. eens gaan kijken.
De inwijding.
Zondagavond te zes uur waren bijna alle
genoodigden aanwezig om de plechtige inwij
ding en opening bij te wonen.
Vele Graalmeisjes in alle rangen en graden
en daardoor in vele kleuren gedrapeerd, we
melden reeds in het nieuwe huis. Toen kwa
men de heeren kerkmeesters, de secretaris der
gemeente de heer H. Smeets, het hoofd der
R.K. jongensschool, alle bestuursleden van de
standsorganisaties en de heer J. v. d. Laan, ar
chitect, dc aannemers van den bouw C. T. J.
en T. C. Paardekooper, van verlichting de
heer A. J. Elderhorst en van het schilder
werk de heer J. v. Gent. Toen alle aanwezi
gen door de Vrouwen van Nazareth naar hun
zitplaatsen waren gebracht, kwamen de eerw.
heeren geestelijken: deken Jansen, pastoor
Klaverweyden, pastoor Kammers van Leid-
schendam, prof. H. v. Rooyen, pater Mecki-
na van den Groenendijk en kapelaan H. Brans
Aanstonds begon de hoogeerw. deken J. L. F
Jansen zijn openingsrede en in allen eenvoud
en daarom zooveel te hartelijker dankte zijn-
eerw. voor de belangstelling als getuige van
de waardeering voor de zorg voor onze katho-
liee jeugd getoond bij de opening van dit
Graalwachthuis.
Aan allen die dit gebouw tot stand brach
ten, de architecten en de aannemers, bracht
spr. woorden van dank.
Dan stelde zijneerw. het gebouw ten dien
ste van de Graal tot zoolang geen andere om
standigheden dit zullen wijzigen om dan over
te gaan tot de wijding van het kruisbeeld, dat
ic de groote zaal geplaatst zal worden, en
tot de inwijding van het geheele gebouw.
Na deze plechtigheden nam de stichter van
het gebouw nog eenmaal het woord om de
beste wenschen uit te spreken, bij de geluk-
wenscen aan de Graal voor hun eigen huis
Hierna nam mej. Spronk. Vrouwe van Na
zareth, het woord om dank te brengen voor
deze groote daad van godsdienstig sociaal en
cultureel belang.
Vooral de godsdienstge beweging in de
Graal, zal de belofte inhouden vurige paro
chianen te vormen en te kwecken en zoo
de Graal in dit gebouw steeds meer en meer
kunnen doen aan de wereldbekeering voor
Christus.
Hierna werd de thee geserveerd, en volg
de de vroolijke gelukwensch van pastoor G.
Klaverweyden, uit wiens parochie nu reeds
Graalleden kom^n en in de toekomst nog vele
zijn te verwachten, omdat het aantal kleine
kinderen in de nieuwe parochie zoo heerlijk
groot is.
Toen spr. deze blijde verwachting voor de
Graal in uitzicht had gesteld, voegde zijn
eerw. ook de beste wenschen voor de toekomst
bij de felicitatie met het mooie gebouw.
Kapelaan Brans sprak namens de Patro
naatsbeweging en de Katholieke Gezellenver-
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Het slotrapport van de Commissie van
Negen inzake het Chineesch-Japansche
conflict (4do blad).
Verzet tegen de saneeringsplannen van
de nieuwe Fransche rogeering (4de blad).
De doodenlijst van de ramp te Neunkir-
chen in het Saargbied stijgt voortdurend.
(4de blad).
BINNENLAND.
Na de muiterij op de „Zeven Provin-
ciën". Dc aanvoerder was een Europeaan.
Protesten en demonstraties. (4de blad).
Verhooging rpaalpercentage Inlandscho
tarwe. (4de blad).
Zeilschip op den Amer gezonken. De
opvarenden omgekomen. (Gom. Jïer^ 3do
blad).
De loods van de Geldersche Eiercnvei-
ling te Arnhem door brand verwoest.
(Gem. Bcr., 3de blad).
Doodelijk ongeluk op onbewaakten over
weg te Kallenkote. (Laatste Bcr., lsto
blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De schaatswedstrijden te Oslo leverden
weinig succes voor de Hollandsche rijders.
(2de blaxl).
De voetbalcompetities. (2de blad).
eeniging woorden van geluk en hoopte, dat
vooral de samenwerking en verhouding tus
schen de jeugdbewegingen goed moge blijven.
Nu had de bezichtiging van het gebouw
plaats en konden vooral de dames haar alge-
meene beschouwingen aanvangen. Maar het
viel mee; allemaal hadden wij gedacht, zoo
beluisterden wij, dat het een gekke kleuren-
boel zou wezen, maar het is toch zoo mooi
geworden.
Hierna gingen allen naar het Patronaatsge
bouw aan den Schenkelweg om de uitvoering
bij te wonen.
De uitvoering.
Toen de deuren van de groote zaal open
gingen, liep de zaal achtereen stampvol en met
wijs beleid moesten zeer velen afgewezen wor
den.
Toch was niet het geheele publiek waardee-
rend en een gedeelte dezelfden van altijd
verstoorden vaak dc orde en stilte zoo erg, dat
het hinderde.
Met eigen Graalleden werd geopen met
„Wat wij willen", het spreekkoor, dat het
program inhoudt en de schoone idealen ver
kondigt.
De reidansen door acht Zoeterwoudsche
Graalleden waren zeer te roemen.
Van de gymnastiekuitvoering onder leiding
van den heer G. C. v. Oerlc moeten wij opmer
ken, dat de opmarsch niet heel goed was.
De rhythmische zeer lange oefening, onder
goede muzikale begeleiding van den leider was
buitengewoon zwaar en -eer te roemen.
De standen voldeden niet; de meesten wa
ren te tam opgevat en de hulpmiddelen als
tafel en stoelen moesten niet gebruikt worden
of beter verzorgd als kubussen.
Zoo was voor ditmaal het décor, dat ge
bruikt werd, een afbreuk inplaats van middel
lot schoonheid.
Het uitgebreide program bevatte voorts
zang, maar deze nummers hebben ons wel een
beetje teleurgesteld. Zeker, het was beschaafd
en fijn, maar de spirit was afwezig.
Dat moeten de Graalmeisjes een volgenden
keer meer begeesteren; of bepaalde de studie
zich alsnog tot goede uitspraak en zuiver zin
gen? Alles kan ook niet tegelijk.
Het nummer „Dan laat de trompetten schal
len" was pittig en bracht weer de echte vu-
rige geest van de Graal op de hoogte, waar
deze zijn moet.
Voor dc pauze kwam mej. Spronk, Vrouwe
\an Nazareth, op het podium, om een vurige
speech af te steken.
Na de rede tot feeststemming te hebben ge
noemd, de opening van het nieuwe huis
wil spreekster het hooge ideaal nog eenmaal
roemen van de Graal.
In ons klein nuchter Holland leeft nu een
kleine, maar enthousiaste schaar van jonge
meisjes, die zich tot doel hebben gesteld God
te doen triompheeren.
In Rusland ontwikkelt zich de Komsomol»
beweging met millioencn leden, die allen in