24ste Jaargang
DONDERDAG 9 FEBRUARI 1933
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Zullen de muitelingen van de Zeven
Provinciën" vandaag op de ,Java" stooten?
No. 7428
3)e Êcicbclve (2ou/ïcmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bi] onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsbla' is voor de Abonnés ver
krijgbaar tegen betaling van 50 eer per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeolingcn wbrdt
het dubbele van het tariof berokend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
V Dictatuur, democratie en de
muiterij in Indië
Aan een artikel in de socialistische pera
van gisteravond ontleenen we:
„Er bestaat een scherpe, haast onver
zoenlijke tegenstelling tusschen de strijd
wijze van communisten en socialisten. De
communisten houden ^hardnekkig vast
aan de bolsjewistische opvatting, aan de
methode, die de groote arbeidersmassa
beschouwt als een kudde, die moet wor
den gedreven in de richting, aangewezen
door „de voorhoede van het proleta
riaat", door de partij, die beslist zonder
de massa over de massa. De bolsjewis
tische partij dicteert aan de massa, wat
zij moet willen. De sociaal-democratie
laat de beslissing bij de massa zelf. Zij
vertrouwt in het gezond verstand, in het
oordeel van de massa".
Do schrijver van het hier geciteerde ar
tikel heeft volkomen gelijk: het Commu
nisme staat lijnrecht tegenover de demo
cratie.
Communisme en Fascisme in welken
vorm dan ook stemmen hierin volmaakt
overeen, dat zij de democratie op^ij zet
ten, haar als „afgedaan" beschouwen en
verwerpen.
Het Communisme erkent ook zelf, dat
het een dictatuur wil uitoefenen. En:
dictatuur staat tegenover democratie.
Maar, zoo beweert het Communisme, de
dictatuur, welke wij wenschen, is die van
liet proletariaat.
De dictatuur van het proletariaat! 't I«
een dwaasheid, een fictie. Een dictatuur
kan niet worden uitgeoefend door duizen
den gezamenlijk, maar is feitelijk altijd m
handen van den man, die den meesten aan
hang heeft of den meesten schrik inboe
zemt.
Ook in ons land zijn er wel, die wat zijn
gaan voelen voor een dictatuur, een com
munistische of een fascistische, terwijl zij
zich toch niet openlijk daarvoor uitspreken.
En, al is him aantal niet zoo groot, men
treft hen toch niet alleen* aan onder baar-
dclooze knapen, maar ook onder bezadig
de lieden. Zoo'n Stalin of zoo'n Hitler
't zijn toch maar kerels!
Dezulken moesten er zich 'ns dieper van
bewust worden, dat dictatuur beteekent:
tyrannic. Veronderstelt 'ns, dat een
bepaald dictator, dien men wenscht, de'
zekerheid zou kunnen geven, dat hij geen
misbruik zou maken van zijn macht, het
recht zou doen heerschen, het algemeen
belang naar waarheid zou behartigen
welken waarborg 'zou men dan nog heb
ben, dat zijn opvolger ook zóó zou zijn,
dat men 't ook met dézen zou mogen wa
gen! i
De overgroote meerderheid van ons volk
is gelukkig! voorstandster van een
democratischcn regeeringsvorm.
Maar en dat is een ramp velen heb
ben opvattingen van democratie, welke
ongezond zijn, welke de ware demoora
tie misvormen en welke daardoor
anderen aanleiding geven voor naar een
dictatuur uitgaande sympathieën.
Ook in de democratie is leiding noo-
dig, en de leiders moeten zelfstandig
heid bezitten, en moeten hebben een
eigen oordeel (wat heel iets ander3
is dan eigenwijsheid!).
En nu zijn er helaasin de Neder-
landsche Sociaal-Democratische Arbeiders
partij vel en, die de democratie aldus op
vatten, dat hun leiders niets meer en niets
beters zijn, dan.... „een kudde, die moet
worden gedreven in de richting, aangewe
zen door de partij"!
En vele leiders in de S. D. A. P. schijnen
ook zichzelf zóó te beschouwen.... Dat is
een democratie, welke funest is!
Van dat leiderschap-zonder-ruggegraat
geeft de leiding der S. D. A. P. op bedroe
vende wijze blijk in deze dagen van de
muiterij op „De Zeven Provinciën". Wij
zeggen dat werkelijk niet, omdat wij om
„politieke" redenen de S. D. A. P. zouden
willen treffen maar wij constateeren. een,
naar onze besliste overtuiging, klaarblijke
lijk feit.
Wij kunnen ons volkomen indenken, dat
de Volksvertegenwoordiging over het voor
gevallene met de regeering wilde praten.
Ook het Eerste-Kamerlid mr. Briët schijnt
dat graag te hebben willen doen, naar men
uit zijn tot de regeering gerichte vragen
kan concludeeren (zie elders). Wij kunnen
het ons heel goed verklaren, dat ook zij, die
de regeering in deze hun vertrouwen willen
schenken, er toch behoefte aan hebben, om
die regeering te waarschuwen voor de
adviezen van scherpslijpers en voor kracht
patserij, zoóals mr. Aalberse dat gisteren
heeft gedaan.
Maar wij bedoelen hier de ergerlijke
tweeslachtige houding, welke de S. D. A.
P. in en buiten de Kamer inneemt bij de
bespreking van de muiterij in Indië. Zij
geeft niet openlijk haar sanctie aan het
optreden der muiters zooals de commu
nisten doen, van wie men niet kan zeggen,
dat men niet weet, wat men aan hen heeft.
Maar zij durft toch ook volstrekt niet het
gebeurde rond-uit afkeuren. De leiders
draaien en tollen en zijn bij dat alles on
oprecht omdat zij naar alle kanten
schijnen uit te zien, hoe het publiek, hoe
hun volgelingen op hun houding reagee-
ren. Hier vertoont zich de .democratie
in haar armelijkste plunje!
TWEEDE KAMER
De Regeeringsverklaring inzake
de muiterij op „De Zeven Provin
ciën" Het standpunt der R.K.
Kamerfractie
Er is weer een volle dag gediscussieerd,
laten we maar zeggen over de regeerings
verklaring; want de motie-Drop geraak
te, overigens heel begrijpelijk, bij de be
spreking van het hoogst ernstige gebeuren
in Indië, geheel op den achtergrond. Met
al die discussies zijn we echter geen stap
verder gekomen; en dit was eigenlijk ook
wel te voorzien. Men kan dan ook wel zeg
gen, dat de leider der Katholieke fractie,
die blijkbaar namens de geheele fractie
heb woord voerde, het juiste standpunt
innam, toen hij verklaarde deze discussie
op dit oogenblik nóch psychologisch, nóch
staatkundig juist to achten. Intusschen:
de discussie heeft plaats gehad; en al heeft
ze ons dan ten aanzien van de zaak zelf
geen stap verder gebracht, ze heeft al
thans de positie der wederzijdsehe par
tijen duidelijker afgebakend. En dan moet
worden gezegd, dat de sociaal-democrati
sche arbeiderspartij er oii^etwijfeld het
slechtst is afgekomen. Van de Communis
ten weten wij nu eenmaal dat zij de revo
lutie willen. Zij laten daaromtrent nooit
eenigen twijfel bestaan cn ze hebben dat
ook ditmaal niet gedaan.
De heer De Visser eischte zelfs open
lijk den tjtel van „beroepsopruier" voor
zich op, al voegde hij er ook in een adem
aan toe dat de groote opruiers van de mui
terij op „De Zeven - Provinciën" achter dc
regeeringstafel zaten, wat hem, teen hij
het, na tot de orde geroepen te zijn, nog
eenmaal herhaalde, een ontneming van
het woord kostte, waarop hij heb overi
gens duidelijk aanlegde. Maar de heer
Colijn (A.-R.) constateerde het terecht;
de heer de Visser komt er althans eerlijk
voor uit. Maar de sociaal-democraten doen
dit niet. Zij hitsen de menschen in hunne
pers op: en als de gevolgen zich daarvan
voordoen, dan spreekt de heer A 1 b a r d a
S. D.) helaas steeds achteraf, zooals
de heer Schouten (A.-R.). interrumpeer
de, mooie frasen over wijs beleid en tracht
hij de verantwoordelijkheid voor de ge
beurtenissen op den Minister te schuiven.
Met deze pogingen hebben de heeren dit
maal heel weinig succes gehad; want met
stukken, brieven, telegrammen en couran
tenverslagen toonde Minister Dec
kers afdoende aan, dat zoowel de voor
stelling van zaken van den heer Albarda
als zouden de afgevaardigden van C. A.
M. B. O. de loffelijke en eerbiedwaardige
bedoeling hebben gehad den Minister voor
te lichten over de dreigende gebeurtenis
sen in Indië, als die, dat er misverstand
gerezen zou zijn bij de schepelingen ten
gevolge van onduidelijke telegrammen, vol
komen met de feite in strijd waren. De
ware reden van het misverstand bij de
schepelingen was te zoeken bij de socialis
tische bonden, die, naar aanleiding van
het volkomen duidelijke telegram, de door
niets gemotiveerde voorstelling gaven, als
zouden zij een groot succes hebben bereikt.
De Minister was niet vriendelijk doch wel
volkomen waar tegenover de sociaal-de
mocraten, toen hij constateerde, dat de
voortdurende ophitsing in hunne bladen
tegen de regeering en tegen de marine-
autoriteiten hare werking niet had gemist
en dat hij eenvoudig zijn plicht zou ver
zuimen, indien hij zulke bladen nog in de
kazernes en aan boord van schepen toe
liet. Telkens en telkens interrumpeerden
de sociaal-democraten, aldus het bewijs le
verend, dat zij voelden in de klem te zit
ten. Raak was ook de opmerking van den
heer Colijn naar aanleiding van de aan
sporingen van den heer Albarda om te
voorkomen dat er bloed zou vloeien en
menschenlevens zouden verloren gaan, dat
het juist de heer Albarda was die he.t meer
dan wie ook in de hand had, dit to voor
komen: zijne partij had slechts aan de
muiters te raden zich onvoorwaardelijk
over te geven, en er zou zeker geen bloed
vloeien. Het heeft weinig zin diep in to
gaan op de redevoeringen, die door de
heeren Kersten (S.G.), Boon (V.-B.),
Peereboom (H.G.). W ij n k o o p (C.P.)
en Floris Vos (Wild) werden gehou
den. Men kan volstaan met de mededee-
ling xlat zij allen met uitzondering na
tuurlijk van den communist, zich achter de
regeering schaarden ten aanzien van de
noodzakelijkheid van onderdrukking der
muiterij. De heer Kersten sprak daarbij
als zijn overtuiging uit, dat bij salaris-kor
tingen met de hoogo salarissen begonnen
diende te worden en zoowel hij als de heer
Peereboom konden niet nalaten er weer
eens de hervorming bij te sleepen als de
noodzakelijke grondslag voor ons volks
leven.
Ook de heer Merchant (V.D.). stel
de zich op het standpunt dat. er van eenige
onderhandeling met do rebellen geen spra
ke kon zijn. Hij betwistte echter dat dit
standpunt noodzakelijk zou moeten leiden
tot een gewelddadig optreden tegen „de
Zeven Provinciën". Er waren wel andere
middelen om dit schip tot overgave te
dwingen. Hij voor zich zou het mooier en
dapperder vinden als de commandant aan
boord ging, dan wanneer een torpedo op
het schip werd afgeschoten. Door het ant
woord der regeering was spr. niet geheel
bevredigd. Hij erkende dat men nog te wei
nig wist om over de zaak te spreken, maar
drukte er tooh zijn verbazing over uit,
evenals de heer Boon, en in veel scherper
mate de heer Alberda, dat de commandant
en de officieren niets van de zaak hebben
geweten en misschien zelfs ondanks voor
afgaande waarschuwing niet aan boord
zijn teruggekeerd, doch op een fuif zijn
gebleven. Öieromtrent verklaarde Minis
ter Deckers, dat, indien deze berich
ten juist mochten blijken, zulk een hou
ding natuurlijk de scherpste afkeuring zou
verdienen en voor de betrokkenen zeker
niet zonder gevolgen zou blijven.
Tot besluit geven wij hier in het kort
de motieven weer, welke de heer Aal
berse aanvoerde voor het standpunt der
Katholieke fractie: dat het gevoerde de
bat op psychologische en staatkundige
gronden thans niet had gehouden behoo-
ren to worden. Psychologisch was dit ver
keerd omdat men niet over de oorzaken
van een brand moet spreken, terwijl het
huis in vlammen staat. Staatkundig was
het verkeerd op de eerste plaats, omdat
men niet op de hoogte van de feiten was.
Zelfs de regeering kende die niet. Do re
bellie duurt op het oogenblik nog voort.
Haar te onderdrukken is zaak van de re
geering, niet do taak van het parlement.
Door zich thans in die re gee rings taak te
gaan mengen, zou het parlement een deel
van de volle verantwoordelijkheid van de
regeering op zich kunnen nemen. Daarom
was een debat op dit oogenblik niet juist.
Het oogenblik daarvoor zal eerst gekomen
zijn als de regeering haar taak heeft vol
bracht, de Kamer volledig op de hoogte is,
en maatregelen tegen herhaling en voor de
toekomst zullen moeten worden getroffen.
Dan is het oogenblik der critiek daar en
om do regeering ter verantwoording te
roepen. De Katholieke leider voegde hier
aan toe, dat hij hoopte, maar ook overtuigd
was, dat de regeering hare moeilijke taak
met kracht en beleid ten uitvoer zon we
ten te brengen. Hij waarschuwde tegen
twee groepen van raadslieden. De ceno
groep, die der scherpslijpers, legt den na
druk op de kracht; de andere, die der
zwakkelingon op het beleid alleen. Ook
dit is een gevaarlijke groep van raadge
vers. Zij pleit nu reeds clementie, en ver
wacht daarbij do subjectieve schuld der
muiters met de toch buitengewoon ernsti
ge objectieve daad. Spreker verwacht van
de regeering na een beleidvol krachtig op
treden volledige opening van zaken; dan
Zal het voor het parlement de tijd zijn om
zijn oordeel uit te spreken.
Met de verwerping der motie-Drop met
53 tegen 20 stemmen (S. D. A. P. en Com
munisten) eindigde daarna dit debat.
WAS DE COMMANDANT GEWAARSCHUWD?
Een nieuw telegram van de muiters.
WAARSCHUWING IN DEN WIND
GESLAGEN.
De „Deli Courant" meldt, dat de In
specteur van Politie, J. Vermeer, te Koeta-
radja Zaterdagavond 5 Februari zeven uur
dertig een waarschuwing kreeg dat de
schepelingen met „De Zeven Provinciën'
zouden wegvaren zoodra de commandant
en de officieren op de sociëteit zouden zijn
De heer Vermeer waarschuwde onmid
dellijk den assistent-resident van Groot-
Atjeh, die het bericht onmiddellijk doorgaf
aan den commandant van „De Zeven Pro
vinciën". kapitein-luitenant ter zee F.
Eikenboom.
Laatstgenoemde heeft het bericht blijk
baar als een canard beschouwd, zoodat de
heer Vermeer om tien uur vijftien alleen op
den steiger stond toen het schip wegvoer,
onmachtig iets te doen.
NIEUW TELEGRAM VAN DE MUITERS.
Weer voorwaardelijke overgave
aangeboden.
Naar Aneta verneemt, heeft het radio
station van „De Zeven Provinciën" het vol
gende draadlooze bericht uitgezonden, dat
gericht was aan den commandant van het
schip, den kapitein-luitenant ter Zee P.
Eikenboom, 'die aan boord vertoeft van het
Gouvernementsvaartuig „Eridanus", dat
nog immer de vervolging voortzet:
„Wij verzoeken u om den hoogcren auto
riteiten namens ons te willen mededeelen
dat door ons geen communistische neigin
gen worden gekoesterd en dat wij niet van
plan zijn tot gewelddadigheden over te
gaan. Wij willen alleen protesteeren tegen
dc korting op de salarissen cn tegen het
in arrest stellen van onze kameraden. Al!es
aan boord is goed Er zijn geen gewonden.
De dienst heeft voortgang als gewoonlijk.
Wij zijn bereid ons over te geven in den
vorm waarvan ons eerder bericht melding
heeft gemaakt".
Deze mededeeling was onderteokend
door de „Europeeschc en Inheemscho be
manning".
(Wij herinneren er-aan. dat in de reeds
eerder gemelde mededeeling waarvan in
bovenstaand radiogram van het muitende
schip sprake is, onder meer te kennen werd
gegeven, dat het geheele avontuur met „De
Zeven Provinciën" bedoeld was als een pro
test tegen de salariskorting en dat aange
boden werd zich over te geven, mits vrij
heid voor de muiters, die de veiligheid der
Europeeoche gevangenen garandeeren, ver
zekerd zou worden. Red.).
Het telegram wordt genegeerd.
Aneta-Holland meldt, dat in bevoegde
marinekringen aan het radiotelegram van
„De Zeven Provinciën' weinig beteekenis
wordt gehecht. Aanvankelijk was door de
muiters een telegram van soortgelijken in
houd verzonden aan den commandant der
Marine te Soerabaya. Nu daar met geen
enkel woord op geantwoord is, zullen do
muiters waarschijnlijk het nog eens via
commandant Eikenboom hebben willen pro-
beeren. De regeering zal echter ongetwij
feld haar voorwaarde van onmiddellijke en
onvoorwaardelijke overgave handhaven en
van het radiogram geen nota nemen; wat
de onderteekening „Europeesch en In-
Landsch personeel" betreft, is men van mee
ning, dat deze wel onder alle voorbehoud
bezien moet worden. t
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Paul Boncour verdedigt te Genève het
Fransche veiligheidsplan. (2de blad).
Hitler over zijn zending! (2de blad).
Kardinaal Frühwirth. t (Kcrkn., 1ste
blad).
BINNENLAND.
De muiterij aan boord van de „Zeven
Provinciën". Was de commandant voor de
ongunstige stemming aan boord gewaar
schuwd? (le pagina).
De motie-Drop in de Tweede Kamer en
de muiterij in Indië. (lsto blad).
Verhooging Duitsche invoerrechten op
vee en vleeschwaren. (lsto blad).
Twee goederentreinen te Meppol op
elkaar gereden. Voornamelijk materieele
schade. (Laatste Bed.).
Mislukte overval op 80-jarige vrouw te
Sommelsdijk. (Laatste Ber.).
Poging tot berooving van een ouden man
te R'dam. Twee daders gevat. (Gem. Bcr.
3de blad).
Strijd om den zomertijd. (2de blad).
Bacon-besprekingen met Engeland. (2de
blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Rausch cn Pijnenburg nog steeds aan den
kop in de Zesdaagsche te Frankfort. (3ilo
blad).
DE ACHTERVOLGING.
Zullen vandaag de schepen elkaar
ontmoeten?
Alles wijst erop, dat vandaag of anders
uiterlijk morgen het muiterschip zal stoo
ten op het eskader, dat onder aanvoering
van de „Java", is uitgevaren om de mui
ters te vangen.
Vandaag passeert het Java-cskader do
Straat Socnda, terwijl do positie van do
„Zeven Provinciën" gisteren reeds werd op
gegeven als ter hoogte van Bcnkoelcn.
Dc drie Dornier vlicgbootcn zijn van
Tandjong Priok vertrokken.
Do commandant van den kruiser „Java"
is dc kapitein-ter-zoo J. Th. A. Br ui na ma,
groepscommandant van do torpedojagers,
tevens commandant van de „Evortsen" is
do kapitein-luitenant-ter-zee K. Doorman,
commandant van do „Piet Hein" is do lui
tenant-ter-zee der lo klasso J. B. dc Mees
ter.
De te Koetaradja achtergebleven beman
ning van „De Zeven Provinciën" zal wor
den overgebracht naar Batavia. Do datum
waarop dit zal geschieden is nog niet be
kend.
De „Aldebaran", welke „De Zeven Pro
vinciën" vanaf Olch-lch heeft achtervolgd,
is gisteren om 11.45 uur voormiddag in Eni-
mahaven aangekomen. Het schip had
slecht-s twee derden der bemanning aan
boord. De bemanning was zeer vermoeid,
daar zij twee en een hal ven dag onafgebro
ken in touw is geweest. Do proviand raakte
op. Het personeel werd op rantsoen ge
steld. De gezaghebber confereert met den
resident van Sumatra's Westkust.
Reactie op de „Java".
Naar een bijzondere correspondent van
de „Msb." telefonisch uit Socrabaja mede
deelt, is, toen op de „Java" hot bericht
werd ontvangen van de muiterij op dc „Ze
ven Provinciën", dc geheele inlandsche be
manning door het overige pers-onccl met
revolvers naar den voorbak gedreven, waar
zij onder bewaking van schildwachten is
opgesloten gehouden. Het Europeeschc ge
deelte van de bemanning heeft dc kruiser
daarop naar Soerabaja gebracht.
DE TERUGSLAG IN INDIE.
Standpunt van Indische soc.-dem. en
nat. fractie.
Do I.S.D.P. cn dc nationale fractie in den
Volksraad zonden het volgende telegram
aan den G. G. van Ncd.-Indië en den mi
nister van Defensie:
„Het gebeurde op „De Zeven Provinciën"
betreurend en de noodzaak van 't terug
brengen van 't schip onder marinebevel er
kennend, willen de nationale fractie in den
Volksraad en de fractie van de sociaal-de
mocratische partij in dut college Uwe Ex
cellentie dringend aanbevelen slechts in
uiterste noodzaak geweld te doen gebrui
ken, aangezien le. in dit geval de gchcclo
