Hitier gaat regeeren te Berlijn U DINSDAG 31 JANUARI 1933 No. 7420 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN w 24ste Jaargang S)e£cidóclie(Bou^omt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week f2.50 por kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geillustreerd Zondagsblao is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 eer per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geillustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Modedcohngcn wordt het dubbele van het tariof berekend. TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden waarin be trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit VIER bladen. Voordeel slaan uit den nood van velen. Er kan in de politiek zooveel leelijks zitten, de politiek kan zoo zedclijk-minder- waardig zijn in degenen, die haar beoefe nen dat verklaarbaar is de afkeer, die vele achtenswaardige personen voor de politiek hebben. V erklaarbaar, maar niet te ver ontschuldigen, als die afkeer zioh open baart in onverschilligheid, .in afzijdigheid. Want, al bemoeien wij ons niet met de politiek, de politiek zal zich beirroeïen met óns, met ónze vrijheden, met ónze rechten. En: de politiek behoeft, natuurlijk, niet ver keerd te zijn, en wordt ook, gelukkig, door zeer velen feitelijk niet slecht ge bruikt In dezen tijd moet men, helaas, dikwijls een slecht gebruik van, de politiek consta- teeren, hetwelk hierin bestaat, dat men politiek (of direct of indirect: persoonlijk) voordeel wil Slaan uit den huidigen nood van werkloozen en anderen. Aan dit soort politiek maakt zich van morgen weer schuldig het soc.-dem. dag blad „Vooruit", dat boven het verslag van de gisteren to Leiden gehouden gemeen teraadszitting met vette letters zet: „Ver betering werkloozenzorg vrijwel geheel verworpen!" Wij zullen vandaag niet uitvoerig over het gisteren in den Leidschen gemeente raad verhandelde uitweiden;, in ons over zicht morgen is daarvoor gelegenheid. Maar wij willen toch vandaag al constatceren, dat de extra-brandstof- en dc deken-voor ziening, in de voorstellen der S. D. A. P. gevraagd, zal geschieden krachtens een door B. en W_, op aandrang uit den Baad, gedane toezegging. De desbetreffen de voorstellen der S.D.A.P. waren daar door overbodig geworden; toch heeft de Raad één dezer aangenomen, Alleen het voorstel der S. D. A. P., inzake verhoo ging geld-uitkeering, dat toch zeker niet zou kunnen worden uitgevoerd, is verworpen; van de aanneming van dit voorstel zouden de werkloozen in werke lijkheid geen cent voordeel hebben geno ten! En dan durft men schrijven: „Verbete ring werkloozenzorg vrijwel geheel ver worpen". Zulk een verdraaiing van de werkelijkheid en leugenachtige voorstel ling der feiten is het gevolg van een slecht soort politiek. R. K. STAATSPARTIJ. KIESKRING LEIDEN. DE CANDIDAATSTELLIXG. Wat den Rijkskieskring Leiden betrat, zijn de volgende candidaten voor de a.s. Tweede Kamerverkiezingen gehandhaafd. Omschreven zetel: A. J. Loerakker, Haar.em. Vrije zetels: (alphabetisch) J. P. dc Bra bander, Utrecht; H. E. v. d. Brule, Rotter dam; G. Bulten, Voorhout; A. C. F. Co- nijn, Hilversum; A. C. A. Deerenberg, Schoonhoven; II. L. v. Delft, Warmond; J. A. Duinisveld Zoeternieer; A. J. de Goey, Montfoort; Mr. J. A. G. M. v. Hellenberg Hubar, Rijswijk; Mej. Dr. J. Hi.len, Am sterdam; G. W. Kampschoër, Monster; Y. Kecstra, C'ulemborg; J. D. de Kok, Loosduinen; Mr. G. C. J. D. Kropman, Am sterdam; Mr. J. H. van Maarseveen, Utrecht; J. H. A. Manders, Leiden; Mcj. J. M. J. A. Meijer, Rotterdam; G. J. M. J. Molkenboer, Leiden; P. v. d. Nouland, Voorhout; Dr. A. J. B. Oomen, Utrecht; M. J. M. van Poll, Helmond; P. G. J. Poll man, Leiden; W. de Ruijter N oord wijk; J. C. H. M. W. Sassen, Geertruidenberg; W. Steinmetz, Amsterdam; Mr. A. F. L. H. Tepe, Leiden; M. P. v. d. Wc ij den, Zeven hoven en Dr. S. F. A. C. M. Baron van Wijnbergen, Lisse. 15 Candidaatstehingen werden niet ge handhaafd. Overwinningsroes der Nazi's uit zich in een fakkeloptocht. Nog weinig veranderingen in de politiek voorloopig te verwachten Socialisten en Communisten dienen moties van wantcoiiwen in. BUKSKANSELIER HITLER HITLERS POLITIEKE LOOPBAAN BERLIJN IN VREUGDE-ROES. Een fakkeloptocht^ Do benoeming van Adolf Hitler tot rijkskanselier is verrassend snel in z'n werk gegaan. Dc onderhandelingen, die von Papen heeft gevoerd, hebben met merkwaardige snelheid tot de vorming van een nieuw kabinet geleid en men krijgt den indruk, dat alles reeds in kruiken en kannen is geweest, toen von Papen de opdracht tot onderhandelen kreeg. Direct na de benoeming heeft rijkspre sident von Hindenburg den nieuwen rijks kanselier en de leden van zijn kabinet bc- cedigd. Hitiers benoeming verspreidde zich in een oogwenk door do gehcele stad Berlijn. Een groote menschenmenigte juichte Hit- Ier toe, toen hij het ministerie van buiten- landsohe zaken in do Wilhelmstrasse ver liet. De nieuwe rijkskanselier begaf zich met zijn gezelschap naar hotel Kaiserhof, waar hem opnieuw een stormachtige ont vangst wachtte. De avonds had een groote fakkeloptocht te Berlijn plaats. Het zag zwart vaD de meuschen in de straten, zoo nu en dan ontstonden verkeers opstoppingen. Groote afdeclingcn Schupo te voet en te paard regelden het verkeer. Toen de fakkelop tocht langs het gebouw van de oude Kan selarij trok, stond president von Hinden burg achter de door de fakkels hel belich te ruiten en groette. Voor de vensters van de werkkamer van den rijkskanselier stond Adolf Hitler in het licht van schijn werpers en sloeg in gezelschap van de nieuwe ministers Frick en Göring het voor bij trekken van den stoet gade. Het politiecordon werd door de steeds opnieuw opdringende .menigte ten slotte doorbroken. De politie heeft het publiek toen vrij baan gegeven. Eenige Hitlerjon- gens klommen tegen den muur van het kansclierspaJeie ca overhandigden huil leider bloemen. Communistische overval. Tegen 12 uur 's nachts werd 'n groep van den fakkeloptocht terugkeerende S. A.-lie- den ter sterkte van ongeveer 100 man in de Wallstrasse in Charlottenburg, ver moedelijk door Communisten, beschoten. Hierbij werd de wachtmeester van politie Zauritz, die de afdceling begeleidde, met met een schot irx do borst zwaar gewond, terwijl een S. Afleider een schot in den buik kreeg. Beiden zijn kort daarop in een ziekenhuis overleden. Een onmiddellijk daarop ingestelde huiszoeking bleef zonder succes. In be lendende perceelen echter werden twee personen met schotwonden gevonden cn voorloopig gearresteerd. DE PLANNEN DER NIEUWE REGEERING. Voorloopig de communisten met rust gelaten. De nieuwe Rijksminister van Binncn- landschc Zaken Frick heeft in een inter view verklaard, dat hij voorloopig nog geen bijzondere maatregelen tegen de Communistische partij zal uitvaardigen. Hij zeide dat het hem bekend was\ dat reeds verleden week door eenige commu nisten pamfletten zijn verpspreid, waarin werd opgewekt tot de algemeene staking. Mochten de communis'ten hiertoe niette min overgaan, dan zal de regecring met uiterst scherpe maatregelen daar tegen ■•-A optreden. Nopens de verhouding Rijk Pruisen zeide Frick: In den bestaanden toe stand is vooreerst nog niets veranderd. Men heeft Rijkscommisasrissen in dc re geering genomen waarnaast de Marxisti sche regeering nog aan het bewind is. Voor minister Guertner is nog geen op volger gevonden. Hij blijft dus voorloopig nog aan. Ten aanzien v. d. Rijksdag zei de Dr. Frick: In ieder geval kan met de weinige volmachten niet meer worden ge regeerd. Wij zullen den ijksdag een „machtigingswet" voorleggen, welke in overeenstemming zal zijn met de bepalin» gen der grondwet. Wij hebben deze- vol machten noodig, om het groote werk, dat wij met allo krachten willen ten uitvoer leggen, nl. de geestelijke en nationale ver nieuwing van ons volk. Eerste zitting va'rt 't rijkskabinet. Het nieuwe rijkskabinet kwam gister middag voor zijn eerste zitting bijeen. Rijkskanselier Adolf Hitler wees op de beteekenis van den dag, waarop een ver- eeniging der nationale krachten van Duitschland door de vorming van een ka binet van nationale concentratie is be reikt. De rijkskanselier gaf dan een overzicht over de grondbeginselen, volgens welke hij zijn politiek dacht te voeren en over de houding, tegenover den rijksdag in te ne men. Een algemeene gedachtenwisseling leid de tot een volkomen overeenstemming der opvattingen. De a.s. Rijksdagzitting. Het seniorenconvent van den rijksdag, dat gistermiddag onder voorzitterschap van rijksdagpres. Goering bijeenkwam, besloot op voorstel der nationaal-socialis- ten met alleen de stemmen van sociaal ten, met alleen de stemmen van sociaal democraten en communisten tegen, dat de rijksdag uiterlijk Dinsdag 7 Februari a.s. bijeen zal komen. Deze termijn zal slechts dan vervroegd worden, wanneer de regee ring voornemens is reeds vóór aanstaan den Dinsdag een verklaring in den rijks dag af te leggen. Een communistisch en een sociaal-de mocratisch voorstel om den rijksdag ter stond bijben te roepen, werd met alleen' dc stemmen der beide genoemde partijen er voor, verworpen. DE HOUDING DER ANDERE PARTIJEN. Het Centrum wacht af. Do officieele partijdienst van het cen trum maakte te één uur bekend, dat over do regeeringsvorming, zooals zij geschied is geen overleg met het centrum is gepleegd Het verluidt dat Rijkskanselier Hitier den leider der Centrumspartij, prelaat Kaas, tegen hedenochtend voor een bespreking heeft uitgenoodigd. Naar uit Centrumkrmgen verder ver luidt. staat men in Centrumkringen koel en met wantrouwen tegenover het nieuwe kabinet. Er kan moeilijk sprake zijn van een toetreding van het Centrum tot de Regec ring. Het Centrum zal eerst kalm afwach ten, wat voor maatregelen het kabinet zal nemen. Daaruit is op te maken, dat het Centrum voorloopig bereid is tot een ze kere parlementaire tolereering van het kabinet. Moties van wantrouwen^ De communistische rijksdagfractie heeft Maandagmiddag besloten in den rijksdag een motie in te dienen, waarbij de rijks dag de nieuwe regeering HitlerYon Pa pen het vertrouwen ontzegt. VICE-RIJKSKANSELIED VON PAPEN Ook do sociaal-democratische rijksdag fractie heeft besloten, overeenkomstig het voorstel van het fractie-bestuur een motie van wantrouwen tegen de regeering-Hit- Ier in te dienen. Het partijbestuur der 8. D. P. is togen Dinsdagochtend naar Ber lijn ontboden. 1 Sociaal-democratische oproep. De besturen der Sociaal Democratische Partij en van de Sociaal Democratische Rijksdagfractie hebben Maandag gemeen schappelijk vergaderd. Besloten werd een proclamatie uit te geven, waarin o.m. wordt verklaard: De vijanden der arbeidersklasse, die el kander tot voor enkele dagen op de meest verwoede wijze hebben bestreden, hebben zich aaneengesloten voor den gemeenschap- pelijken strijd tegen de arbeidersklasse, tot een reactionnaire groot-kapitalistische en gioot-agra r isohe concentratie. Het oogenblik eischt de eenheid van het geheele werkende volk voor den strijd te gen de vereenigdo tegenstanders. Wij voe ren onzen strijd op den grondslag der grondwet. De politieke en socialo rechten van het Volk welke verankerd zijn 'u grondwet en wet, zullen wij met alle mid delen verdedigen tegen iederen aanval. Iedere poging der regeering, haar macht aan te wenden tegen de grondwet zal stui ten op den uitersten tegenstand der arbei dersklasse en van alle vrijheidsgezinde volkskringen. Voor dezen beslissenden strijd moeten alle'krachten gereed worden gehouden. Ongedisciplineerd optreden van afzonderlijke organisaties of groepen op eigen gelegenheid zou do geheele arbeiders klasse de ergste schade berokkenen. Daar om op naar het IJzeren Front. Slechts aan zijn parool moet gehoor worden gegeven. Communistische Partij roept op tot algemeene staking. De Rote Fahne publiceert een uittreksel uit een oproep van het Centrale Uitvoerend Comité der Communistische Partij, gericht aan alle vakvereenigingen cn tot de So ciaal Democratische Partij, waarin wordt opgeroepen tot een gemeenschappelijke al gemeene staking met de communisten „te gen de (ascistischc dictatuur van Hitier, Hugenberg, Papen". WAT HET BUITENLAND ERVAN ZEGT. Genève verwacht geen wijziging der buitenlandsche politiek. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De bewindsovername door Adolf Hitler. Fakkeloptocht te Berlijn. De indruk in bin nen- en buitenland. (Ie blad). Een chaotische tcestand in Spanje. (2e blad). Groeiende politieke onrust in Roemenië. (2e blad). BINNENLAND. Een geval van gasverstikking te Den Haag. (Gem. Bcr. 3de blad). Drie slachtoffers van het ijs. (Gem. Ber. 3de blad). g der nieuwe Duitsckc regee ring heeft te Genève groote belangstelling ondervonden. Algemeen verwacht men, dat in den koers der buitenlandsche politie* gocn wijziging zal komen en dat in het bi zonder de Duitschc ontwapenmgspolitiek op de tot nu toe gevolgde wijze zal worden voortgezet. In officieele Franscho kringen is men zeer gereserveerd. De En-gelschen interesseeren zich in hoofdzaak voor de kwestie hoe lang dc nieuwe Duitschc re geering aan het bewind zal kunnen blijven. Men hoopt dat thans stabiele regeerincs- toestand-un in Duitschland zullen intreden, fn Italiaansche kringen is men zeer vol daan over de vorming der nieuwe Duitschc regeeriag. Algemeen bestaat de indruk, dat het nieuwe Duit-scho kabinet een beslissend keerpunt vormt in dc Duitsche geschiedenis van na don oorlog. In Moskou heeft het optreden van Hit'er groote indruk gemaakt. Het triumviraat HitlerHugenborgPapen wordt als een ernstig gevaar voor do Marxistische en Communistische idealen van het Duitsche proletariaat beschouwd. HOE HITLER OMHOOG KLOM. Adolf Hitler, do stichter en leider der natiouaal-socialistische Duitsche arbeiders partij werd op 20 April 1889 als zoon van oen Oostenrijksch douane-beambte tc Bra una u aan dc Oostenrijksch-Beier- echc grens geboren. Zijn kinderjaren bracht hij door op een landgoed bij Lam bach, dat zijn vader spoe dig, nadat hij gopensionneerd was had ge kocht. Toen hij dertien jaar oud was stierf zijn vader cn twee jaar later zijn moeder. Geheel zonder middelen kwam dn 15-jange in Wecncn, waar hij aanvankelijk kunste naar wilde worden, doch onder moeilijke omstandigheden als bouwvakarbeider eo later als teekenaar bij een architect zija brood moest verdienen. In het voorjaar van 1912 kwam Hitler te Miinchen, waar hij als bouwkundig tceke- naar werk vond. Bij het uitbreken van den oorlog trad hij als vrijwilliger in dienst bij liet ltide Beicrsche infantcrie-rcgiment. Tot het einde van den oorlog bleef hij aan het westelijk front, na zijn bevordering tot kor poraal als ordonnanco. Hij werd tweemaal gewond en wel de tweede maal zoo ernstig, dat men vreesde, dat hij blind zou worden. Voor betoonde dapperheid kreeg hij het IJzeren Kruis eerste cn tweede klasse. In Mei 1919 nam hij in een speciaal com mando deel aan de onderwerping van de Beiersohe radenrepubliek. Naar aanleiding hiervan werd hij benocind in de commissie van onderzoek naar de gebeurtenissen tij dens do revolutie in liet tweede Beiersohe regiment infanterie. Bij deze gelegenheid kwam hij in aanraking met een politieke verecni'ging, die zich Duitsche arbeiders partij noemde cn waarvan hij, na zijn twee de bezoek lid werd. Hij wist deze vereen!» ging tot deelneming te bewegen aan de door hem georganiseerde oprichting der nation.-socialistische. Duitsche arbeidei - partij, welker oprichtingsvergadering op 5 September 1919 te Miinchen werd gehou den, en die inmiddels is uitgegroeid tot de j grootste politieke partij in Duitschland. j In 1923 leidde Hitier de bekende Hitler- putsch, die echter door de regeeriivg-Kar.r werd neergeslagen, waarbij Hitler op 1 April 1924 tot vijf jaar vestingstraf word veroordeeld. In 1921 kreeg hij reeds tegen liet einde van het. jaar 4 jaar straf ge schonken, doch er werd nog een spreek vei - bod voor hom gehandhaafd, dat pas in Mei 1927 werd opgeheven. Toen kon hij weer in het publiek optre den cn het geheele volgende jaar wijdde hij aan den organisatorischen opbouw van zijn partij en een grootsch opgezette pro jvaganda-campagne. De partij werd steeds sterker cn het eerste overtuigende teeke.» van haar groeiende macht brachten de rijk dagverkiezingen van 14 November 1939, toen de nationaal-socialisten 107 mandaten kregen, nadat zij in het voorafgaande half jaar slechts twaalf zetels hadden bezet. I Toen Hitler in 1932 candidaat werd gc- steld voor het presidentschap der republiek wist hij in de eerste ronde 11 millioen stem men, bij de tweede ronde ongeveer 13J4 millioen stemmen op zich tc vereenigen. Thans ia aan den wenseh der nationaa- socialisten voldaan en heeft de rijkspresi dent den eisch der nationaal-socialisten om Adolf Hitler tot rijkskanselier te benoemen iugewillisd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1933 | | pagina 1