24ste Jaargani
No. 7386
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
WOENSDAG 21 DECEMBER 1932
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 een per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent. met
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeehngcn wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogst* 30 woorden, waarin be-
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop- f 0.50.
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
V Geestdriftige ijver.
Een bericht uit België:
Te Leuven hebben dezer dagen .«ci-
dent-en plaats gehad, naar aanleiding
van de voorstelling van een onzedelijke
film.
Bedoelde film werd vertoond in de
bioscoop „Alhembra". Js Avonds trok
e-en troep studenten, zoowel Walen als
Vlamingen, naar deze zaal. fToen de
gewraakte film aan de beurt kwam,
hebben de betoogers op luidruchtige
wijze hun verontwaardiging betuigd.
Er werd oorverdoovend getierd, geflo
ten en gestampt en op de bovengalerij
hebben studenten gepoogd met hun
pet de projectie te verhinderen. Op
zeker oogenblik nam de betooging zulk
een omvang aan, dat het bestuur ver
plicht was de voorstelling stop te zet
ten.
Inmiddels echter .was de politie op
gebeld. Naar verluidt, is deze laatste
vrij hardhandig tegen de verontwaar
digde studenten opgetreden. Er vielen
s'.agen on een student werd aan het
hoofd gewond. Door Nederlandsche
studenten is een klacht ingediend te
gen een burger, die een hunner kame
raden brutaal in het gezicht sloeg.
Aan de zaal en in de stad werden
de aanplakbrieven die de onzedelijke
film aankondigden, afgerukt. Er werd
ook betoogd vóór de woning van den
burgemeester.
Dit krachtdadig verzet heeft even
wel tot gevolg gehad, dat de bestuur
der van de bioscoop tot het inzicht is
gekomen de gewraakte onzedelijke
film niet langer te vertoonen. De vol
gende dagen was die schunnigheid van
het programma verdwenen.
Wat de Leuvensche studenten hebben
gedaan, is niet in alle opzichten navolgens
waard, mag niet in alles ten voorbeeld
worden gesteld. Als iedereen altijd zóó pro
testeerde tegen wat verkeerd is of wat bij
eerlijk als verkeerd beschouwt, dan zou het
wel 'ns heel onveilig en ook heel gevaar
lijk in onze gemengde samenleving kunnen
worden 1
Dit willen wij voorop stellen.
Maar toch wij houden van menschen,
die in dezen tijd in. geestdrift staan voor
zuiver-geestelijke belangen van de gemeen
schap; die zich inspannen met breed uit-
slaanden ijver voor eigen en anderer zielen
heil.
Wij houden van menschen, die, niet ver
strikt in compromissen en concessies, de
zonde zonde noemen en het kwaad als
kwaad signaleeren met een klare duidelijk
heid en met een felle hardheid van stem,
waardoor het onmogelijk is, dat zij wor
den misverstaan of niet worden gehoord.
Wij ho"den van menschen, die stri,.' n
voor idealen strijden met zichzelf en met
anderen, om een overwinning te kunnen be
halen. En een t e groote ijver in dien strijd
worde betrekkelijk gemakkelijk vergeven
Brutaal en grof.
Door de Katholieke part ij wordt
verdedigd het onderdrukken
van het pro.etariaab.
Aldus constateert het „Leidsch Arbei
dersblad".
Nu kunnen wij eenige overdrijving in de
onderlinge bestrijding der politieke partijen
wel vergeven; en in een propagandablad,
als het „Leidsch Arbeidersblad" is, willen
wij niet ieder woord op een goudschaaltje
wegen.
Maar dat een partij wordt beschimpt en
gehoond met eeD dergel ij ken laster,
is toch t-è brutaal en tè grof.
Wie ook maar even oppervlakkig 't optre
den der Katholieke partij beziet zal ook
al is hij het niet daarmede eens en al is
hij er lang niet tevreden over móeten
erkennen dat het een onvergeeflijke las
ter is, te beweren, dat de Katholieke partij
het onderdrukken van het proletariaat ver
dedigt.
Om zulk een wijze-van-bestrijding is ge
noemd blad waard, dat men het verscheurt,
zonder er verder aandacht aan te schenken.
UIT DEN LEIDSCHEN RAAD.
Het wordt eentonig, iederen keer hetzelfde
te constateeren, maar het was inderdaad zoo.
De Raad was Maandag weer erg zwaar op de
hand.
Had de Raad geluisterd naar het opgewekte
gekeuvel van den communist Knuttel, dan was
het een hoogtij-dag geworden voor de roode
politiek.
De tribune was ei-vol, buiten stonden nog
menschen te wachten; de Kerstgave voor de
werkloozen stond op de agenda en er was
een adres van het Werkloozen Strijdcomité
om een kolentoeslag, om een verhoogde Kerst-
gave en om vermindering van stempelplicht.
Met één oog glunderend naar zijn mannetjes
op de publieke tribune, stelde de heer Knut
tel hoopvol voor, om over dit alles maar direct
te gaan praten. Het mocht niet zoo zijn. Over
de kolenuitkeering had de Raad pas gepraat,
het had geen nut dat nog eens te doen. De
Kerstgave zou later op den middag worden
besproken en, vermindering van den stempel
plicht nam het college van B. en W. in prae-
advies. Zoo ging dit veelbelovende roode uch-
tendgloren snel en pijnloos over in het grauwe
licht van een alledaagschen nuchteren dag.
Zonder gewaagde beeldspraak: wij gingen over
tot de orde van den dag, tot de agenda.
De banketbakkers kregen hun zin niet en
zullen op lsten Kerstdag niet langer geopend
mog-n zijn dan 4 achtereenvolgende uren, en
de slagers hebben kans, dat zij hun zin wel
krijgen in de kwestie der weeggelden op het
abattoir, want het voorstel-Bergers, om het
wegen van geslacht vee alsmede van onder-
deelen daarvan gratis te doen geschieden,
werd naar B. en W. gestuurd om praeadvies.
In afwachting daarvan zijn de weeggelden al
vast verlaagd.
Toen werd de Kersttaart aangesneden en uit
zijn binnenste steeg de geur op van politiek.
B. en W. stelden voor, om in de Kerstweek
een extra ondersteuning te verleenen aan ge
huwden, kostwinners en alleenstaande perso
nen, die sinds 1 Dec. j.l. door de Comm. van
Maatsch. Hulpbetoon of door den Gera. Dienst
v. Soc. Zaken worden ondersteund. Deze
Kerstgave zou bedragen 25 pet. van de ge
wone week-uitkeering. Daar de gemeente in
dit opzicht afhankelijk is van de ministe-
rieele goedkeuring, was dit percentage vast
gesteld, omdat de minister geen hooger per
centage wilde toestaan. Daarmede stond vast,
dat elk gepraat over een hoogere uitkeering
volkomen nutteloos was, zelfs gevaarlijk, om
dat niet te verwezenlijken verwachtingen
worden gewekt en de indruk wordt gevestigd,
alsof het de gemeente, in casu de raadsmeer-
derheid is, die wel kan maar niet wil. Maar
juist daarom zat er in die Kerstgave muziek,
zoowel voor de S.D.A.P. als voor den Com
munist, waarvan de Communist uit zijn aard
een minder bescheiden gebruik maakte dan de
„verburgerlijkte" S.D.A.P. Het mes snijdt hier
van twee kanten; stelt men een hoogere uit
keering voor en wordt dat aangenomen, dan
is de voorsteller het goede heertje; wórdt het
voorstel verworpen ,dan is dat niet te ver
smaden propaganda-materiaal.
Aldus stelde de S.D.A.P. voor, de Kerstuit-
keering op 50 pet. te stellen en maakte de heer
Knuttel er maar meteen 100 pet. van.
De heer Eikerbout zette den communist een
oogenblikje in het zonnetje, door zijn verwon
dering erover uit te spreken, dat een Mosco-
viet wilde meehelpen om den werkloozen een
prettigen Kerstmis te bereiden. In Rusland wil
men elke gedachte aan het Kerstfeest liefst
uitroeien. Hierop antwoordde de heer Knut
tel, dat er in Rusland geen werkloozen wa
ren, doch hij vertelde er niet bij, dat een werk-
looze arbeider hier er minder slecht aan toe
is, dan een vol-gesalarieerde arbeider daar.
Overigens liet de Raad de heeren v. Stralen
en Knuttel rustig met elkander vechten.SIechts
toen wethouder Goslinga den socialisten ver
weet, dat zij de hongerende werkloozen maar
naar de staatskas verwijzen, zichzelf verschan
send achter millioenen in hun eigen strijdkas,
dreigde het een oogenblik spaak te loopen.
Gelukkig bleef het bij een enkel protest, dat
trouwens weinig om het lijf had; het leek wel
„brandhout", om in de terminologie van den
heer Schüller te spreken. Daarna keerde de
rust weer en werden de voorstellen-Knuttel èn
v Stralen afgestemd, terwijl een voorstel-v.
Stralen, om de Kerstgave te verstrekken aan
allen, die op 24 Dec. ondersteuning genieten,
met uitschakeling dus van den 1-December-
termijn, met vrij groote meerderheid aange
nomen werd, tot verrassing van den voorstel-
In de avondzitting werd de bewaarschool
kwestie op een oor na gevild. Zooals men
zich herinneren zal, werd reeds eerder in prin
cipe besloten tot financieele gelijkstelling van
het bijzonder met het openbaar bewaarschool-
onderwijs. Als uitvloeisel van dit besluit wer
den den Raad thans een viertal verordeningen
voorgelegd, waarin het pacificatie-beginsel
wordt uitgewerkt. In verband met de huidige
ongunstige omstandigheden is er evenwel een
soort „stopwetje" aan toegevoegd, welke de
uitvoering opschort tot een beter tijdstip, nader
vast te stellen door den Raad. Over dit „stop
wetje" staakten de stemmen (1616). Wat
de tegenstemmers eigenlijk tegen deze op
schortingsbepaling hebben, is ons niet recht
duidelijk. De geopperde formeele bezwaren
lijken ons niet zóó gewichtig; het voornaam
ste struikelblok schijnt wel de passage in artt.
19 en 22: „In afwachting van de te nemen
beslissing omtrent de op het tijdstip van vast
stelling dezer verordening aanhangige bewaar
schoolzaken".wordt niet overgegaan tot't
bouwen van nieuwe openbare en tot de sub-
sidieering van bijzondere bewaarscholen. Men
vreest dan bevoordeeling van die bijzondere
bewaarschoolbesturen, die nu reeds aanvragen
zouden hebben ingediend, terwijl de nakomers
den weg geblokkeerd zouden vinden. Men
ziet daarbij echter teveel over het hoofd, dat
de Raad tenslotte zelf te beslissen heeft.
Er waren overigens op deza ontwerp-veror-
deningen verscheidene amendementen inge
diend, waarvan o.a. het amendement-Donders
een groot deel van den tijd in beslag heeft
genomen. Het was een interessant juridisch
steekspel, waarin tenslotte de wethouder
al was 't op 't kantje af overwinnaaar bleef
Het wil ons ook voorkomen, dat de Plaatse
lijke Schoolcommissie wel niet het toezicht op
de bewaarscholen belast kan worden, doch dat
zij niet het noodzakelijke noch het meest
gewenschte college voor dit toezicht is. De
overige amendementen, welke op een enkele
na trouwens verworpen werden, gaan wij stil
zwijgend voorbij.
Het slot van den avond vormde na midder
nacht een waterballet in den vorm van een
interpellatie-Koole over de schoolbaden. Het
eind van het liedje was, dat de schoolkinde
ren voorloopig elke week blijven baden, ter
wijl bij de begrooting zal worden uitgemaakt,
of het zoo zal blijven of dat, uit bezuinigings
motieven, het schoolbad om de twee weken
zal plaats hebben.
Mr. H. G.
BINNENLAND
DE KAMERVERKIEZINGEN.
De Kath. candidaatstelling te Rotterdam.
De vier kringen der R. K. Kiesvcreeni-
ging „Recht en Orde'' te Rotterdam heb
ben gisteravond candidaten aangewezen
voor de Kamerverkiezingen.
Voor de beide omschreven zetels werden
in alle kringen aangewezen: voor techni
sche juridische vraagstukken mr. Goseling,
voor koloniale vraagstukken ir. Feber.
Voor de twee vrije zetels werden aan
gewezen: de dames dr. J. Hillen te Amster
dam en Annie Meijer te Rotterdam en de
heeren H. E. v. d. Brule te Rotterdam, pa
ter mr. Beaufort O.F.M. te Utrecht, M. Zo
merdijk te Delft, M. V. Ooms te Rotterdam,
D. C Urbanus te Rotterdam, A. M. Lucas
te Rotterdam, Mr. C. Kbmme te Amster
dam, pater dr. Vrijmoed te Delft, A. W. v.
Klaveren te Rotterdam, R. Bakker te Rot
terdam.
Pater mr. de Beaufort verzoekt ons mee
te deelen, dat hij onder geen beding een
candidatuur voor de Tweede Kamer zal
aanvaarden, „Rei."
VEERTIGURENWEEK INGEVOERD.
Uurloon met 5 cent verhoogd.
De directie van de N.V. Hollandsche
Deurenfabriek C. Bruynzeel en Zn. te
Zaandam is er toe overgegaan om de veei-
tigurige werkweek voor het personeel van
de Deurenfabriek in te voeren en zal de
zen werktijd voor de desbetreffende arbei
ders zoo lang mogelijk handhaven.
In verband met dezen maatregel heeft
de directie de vorige week eigener bewe
ging het uurloon voor de volwassen arbei
ders in de Deurenfabriek van 73 op 78 ct.
per uur gebracht.
Als toelichting op het bovenstaande
deelde de heer Bruynzeel Jr., directeur
van de Deurenfabriek aan het „Volk" het
volgende mede. Aanvankelijk bestond na
tuurlijk de 4S-urige werkweek, doch toen
het steeds slapper werd in het bedrijf is
er op aandrang van de vakvereenigingen
een bespreking gehouden met het perso
neel der fabriek.
Daar kwam de vraag aan de orde, of
moest worden overgegaan tot het ontslag
van arbeiders dan wel verkorting van
den werktijd. Met bijna algemeene stem
men werd besloten, om den werktijd nood
gedwongen van 48 op 32 uur terug te bren
gen, waardoor een aantal ontslagen kon
worden voorkomen.
Later is de werktijd, ook als gevolg van
den wensch der arbeiders, op 40 uur ge
bracht. Nadien is het drukker geworden
in de Deurenfabriek en drongen de arbei
ders er op aan, om tot de 43-urige werk
week terug te keeren Dit werd door do
directie niet wenschelijk geacht. Zij vond
het beter om van de destijds ontslagen ar
beiders een gedeelte dier werkkrachten
weer in dienst te nemen en voor de fabriek
de 40-urenweek te handhaven. Dit is ge
schied.
Aan de reden waarom wij vasthouden
aan een werkweek van veertig uren, zit
eigenlijk een principieel kantje, vertelde
de heer C. Bruynzeel.
„Verkorting van den werktijd lijkt onn
de meest eenvoudige en voor de hand lig
gende oplossing om tot vermindering van
het groote aantal werkloozen te komen."
Omdat de menschen in de deurenfabriek
door den verkorten werktijd nogal in inko
men waren achteruitgegaan is daaraan n\.
tegemoet gekomen door het uurloon vooi
de volwassen arbeiders vijf cent hooger tc
stellen. Deze maatregelen betreft een der
tig arbeiders.
De directie wil er naar streven om dn
veertig-urenweek zoo lang mogelijk t«?
handhaven, doch heeft zich de vrijheid be
houden om, wanneer er door verschillende
oorzaken weer langer gewerkt moet woi
den, het oorspronkelijke (voorgaande)
loon weer in te voeren.
Verder is het voorbehoud gemaakt, dat
de verhooging eventueel ook zal worden
ingetrokken, als het bedrijf de extra-lasten
als gevolg van den nu ingevoerden maat-
reeel niet kan dragen.
De heer Bruynzeel gaf nog als zijn mee
ning te kennen, dat het. economisch nood
zakelijk is om in het geheele bedrijfsleven,
nationaal zoowel als internationaal, met
kracht te streven naar de verkorting vai»
den werktijd. Het grootste en nadeeligsto
gevolg van de economische crisis is het nij
pende probleem van de werkloosheid. Wij
kunnen niet wachten, aldus de heer Bruyn
zeel. totdat 't economisch leven zich „van
zelf" zal regelen. Dat is allemaal veel to
twijfelachtig. Ieder moet doen wat in zijn
vermogen ligt om het vraagstuk der werk
loosheid een stapje nader tot zijn oplossing
te brengen. Een internationale regeling
voor de invoering van de veertig-uren
werkweek zal in verband met de concur-
rentie-mogelijkheden tegenover het bui
tenland noodzakelijk blijken. Do heer
Bruynzeel uitte den wensch, dat van werk
gevers- en werknemerszijde met ernst ge
ijverd zal worden voor de invoering van
een verkorte werkweek.
DUITSCHLAND EN HET DWAZE
INVOERRECHT.
In verband met de naderende feestdagen
zullen weder vele postpakketten naar
Duitschland worden verzonden. In de pers
wordt daarom gewaarschuwd: Voor zoover
deze pakketten tabakswaren of genaaide
geweven goederen (zooals geheel of gedeel
telijk afgewerkte kleedingstukken, sofakus
sens, theemulsen, handwerken e.dbevat
ten, wordt de aandacht erop gevestigd, dat
voor deze artikelen in Duitschland een hoog
invoerrecht wordt geheven van 54 per
K.G, en voor genaaide goederen 24 per
KG.
Het is toch waarlijk al te dwaas, dat
voor dergelijke Licbesgaben voor arme
menschen nog invoerrechten betaald moe
ten worden.
Het gaat hier toch niet om handel.
„Res."
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Amnestie in Duitschland. (2de blad).
De Kulturkampf in JoegoSlavië. (2de
blad).
Roosevelt wensch niet mee te werken
aan Hoovers plannen. (2de blad).
Vliegramp bij Parijs. (Lluchtv. 2de blad)
BINNENLAND.
De Provinciale Staten van Zuid-Holland.
(lste blad).
De Najaarsvergadering van het R. K.
Werkliedenverbond. (Iste blad).
Nieuwe Provinciaal der Lazaristen.
(Kerkn. 2e blad).
DE NIEUWE WEG NAAR ROTTERDAM.
Weer een deel opengesteld.
Gistermorgen om 10 uur is, zooals ge
meld, opnieuw een gedeelte van den nieu
wen verkeersweg, n.l. tussehen de Zweth,
voor het verkeei in de richting Rotterdam
Den Haag opengesteld
Bij deze opening waren tegenwoordig de
burgemeester van Pijnacker, in wiens res
sort dat weggedeelte ligt, en ir. Rijperman
van den Rijkswaterstaat.
Door middel van een zijweg aan de Haag
sche zijde van de Zweth kon het van Rot
terdam komende verkeer den nieuwen weg
bereiken. Dit gedeelte is uitgevoerd door
de Amstcrdasche Ballast-Mij., terwijl de
Mij. Wegenbouw te Utredht het nsphaltdck
verzorgde. De weg is hier op volle breedte
geheel gereed, .behoudens de rijwielpaden
en bermen.
Even vóór Delft leidt een eveneens ge-
asphalteerde weg het verkeer af naar de
kom der gemeente, vanwaaruit men gemak
kelijk weer don ouden weg bereikt.
Weliswaar is deze weg iets langer dan de
gewone, doch men heeft daarbij het voor
deel, dat men op het nieuwe weggedeelte
veel sneller kan rijden, zoodat het omrij
den eer tijdwinst dan tijdverlies beteekent.
ALMELO'S ROODE WETHOUDERS
TERUGGEROEPEN.
Conflict naar aanleiding van een voorstel
tot belastingverhooging.
In een vergadering van do af deeling Al
melo van de S. D. A. P. is met algemeene
stommen besloten de beide sociaal-demo
cratische wethouders, de heeren E. van
Dronkelaar en G. Hinnen, uit het college
van B. en W. terug te roepen. Dit houdt
verband met de jongste raadsvergadering,
waarin de verhooging der porsoneele belas
ting werd verworpen.
Wij herinneren er aan, dat op 16 dezer
in den gemeenteraad in behandeling kwain
een in de ontwerp-bcgrooting voor 1933
voorgestelde verhooging van het aantal
opcenten, geheven op de hoofdsom der por
soneele belasting voorgesteld en wel in
dien zin, dat voor elke categorie 50 opcen
ten meer worden geheven, waardoor het
huidige getal opcenten (50 tot 150) wordt
gebracht op 100 tot 200.
Daar dc voorgedragen wijziging reeds op
1 Jan. a.s. in werking zou treden en voor
dien nog koninklijke goedkeuring op het
desbetreffende besluit moest worden vor
kregen, boden B. en W. reeds toen deze
verordening ter vaststelling aan.
Dit voorstel was van de meerderheid van
B. en W. De burgemeester stelde voor op
alle aanslagen uniform 150 opoenben to
heffen.
Na zeer langdurige debatten werden bei
de voorstellen, zooals wij geméld hebben,
verworpen, zoodat de bestaande heffing der
porsoneele belasting gehandhaafd blijft.
„Hbld."
HOOFDINSPECTEUR RIENKS.
Benoemd tot raad adviseur.
Bij Kon. besl. is bij het Departement van
Onderwijs, K. en W. benoemd tot raad
adviseur, buiten bezwaar van 's Rijks
schatkist, A. Rienks, thans hoofdinspecteur
vaai het lager onderwijs te 'b Gravenhage.
