24ste Jaargang WOENSDAG 30 NOVEMBER 1932 No. 7368 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BINNENLAND DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per post f2.95 per kwartaal Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonnés ver krijgbaar tegen betaling van 50 een per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent. met Geillustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend." TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden waarin be trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen V De dwaling van het liberalisme Als er een verkeerde toestand wordt aangewezen, als er een volkskwaad wordt gesignaleerd, als er „gepreekt" wordt, dan is het gevaar niet denkbeeldig, dat allen het heel juist en heel scherp gezegd vin den, terwijl niemand zijn eigen gedrag en eigen leven in het licht van die waarschu wing of vermaning beziet, omdat wat ge zegd wordt bestemd en bedoeld is voor an deren. Zoo gaat 't ook in het bijzonder en •wel in sterke mate met de vermaningen, die ons door Paus en Bisschoppen worden gegeven over den on-katholieken geest van het liberalisme en met de waarschuwingen, om het katholieke gedrag en katholieke leven vrij te houden van met de katho lieke leer in strijd zijnde liberale dwalin gen. Laten wij 't maar eerlijk zeggen: Te velen onder ons zien te weinig in het Libe ralisme evenzeer een principieele tegen stander als in het Socialisme. Wij citeeren hier een gedeelte van een artikel uit de laatste aflevering van „Leering en Leiding"- oorspronkelijk van pater Berne S.J. en uit het Fransch ver taald door pater Colse. „Als we dan de massa der katholieken beschouwen, of minstens dat gedeelte, wa het meest op den voorgrond treedt en in het oog der menigte het katholicisme ver tegenwoordigt, is het dan niet waar, dat voor die massa of dat gedeelte der katho lieke massa de officieeie, door de Kerk afgekondigde leer op sociaal gebied diep in het gemoed nog juist schuchter ver wonderd en beginnend burgerrecht bezit, dat niet verder gaat dan deze verbazing wekkende sociale leer op gelijken voet te stellen met tegenovergestelde denkrichtin gen en hande.wijzen.... 1 Is het niet meestal het geval, dat voor vele katholie ken de eenige tegenstander, die werkelijk ketter schijnt, de. in hun oogen eenige dwa ling op sociaal terrein, uitsluitend socia lisme heet? Zoo sterk, dat die trouwe ka- tho.ieken verwonderd, neen gansch ver stomd staan, nu nog, na Rerum Novarum. zelfs na Quadragesimo Anno, over de gedurfheden van den paus; ontzet door de plotselinge ontdekking, dat er in tegen stelling met het socialisme een andere dwaling, een ketterij bestaat; de dwaling van het liberalisme, waarvan we allen iets meegekregen hebben, en waarvan we, zelfs na er van te zijn teruggekomen, onbewuste sporen en afzetsels in ons diepere wezen vinden. Zoo sterk doordringt ons een sociaal stelsel, waarin men vanaf zijn jeugd opge voed is, van zijn wezen en, wanneer her ontwricht is, van het wezen zijner ont wrichting, dat men die ontwrichting ver strengeld vindt met zijn ziel zelf". Vrij van socialistische opvattingen, maar ook en niet minder vrij van liberale dwalingen moet de katholiek in zijn maat schappelijk leven den waren geest der Kerk beleven en voor anderen belichten! INVOER VAN SCHOEISEL. Blijkens het voorloopig verslag inzake het wetsontwerp tot regeling van den in voer van schoeisel en leestklaar schoen werk waren verscheidene leden van oordeel dat de resultaten van de totnutoe genomen maatregelen tot beperking van den schoe- neninvoer niet van dien aard zijn, dat een wederopleving van de schoenenindustrie is te verwachten. Op een enkele uitzondering na ge dacht werd aan de volgens het Bata-sys- teem werkende Robinson-schoenenfabriek te Nijmegen verkeeren de meeste fa brieken en speciaal die in Noord-Brabant feitelijk in een nog slechteren toestand dan het vorige jaar. BEGROOTING VAN OECONOMISCHE ZAKEN. Aan de memorie van antwoord op het voorloopig verslag der Tweede Kamer, in zake het Xde hoofdstuk der rijksbegrooting voor 1933 (oeconomische zaken en arbeid) wordt ontleend, dat, wat betreft de oeco nomische wapenen waarover ons land be schikt, naar 's ministers meening, van ge bruik der voorhanden strijdmiddelen niet in alle omstandigheden heil moet worden verwacht. Slechts enkele gevallen zijn denkbaar, waarin met name de clearingwet zou moe ten.worden toegepast. Vooral de handelspo litieke sfeer rondom ons land eischt een beleid, waarbij het buitenland de noodza kelijkheid van eventueele Nederlandsche maatregelen in billijkheid erkennen moet. Inmiddels meent de minister binnenkort voor textielproducten opnieuw te moeten ingrijpen. De regeering heeft ingevolge een toezeg ging cioor haar gedaan bij de interpellatie- Kupers in Juni j.l., met belanghebbenden, een overleg gepleegd, dat haar aanvanke lijke bezwaren tegen een wettelijke verkor ting van de arbeidsweek tot 40 uur niet heeft uit den weg geruimd. De minister zal er gaarne toe meewer ken. dat Nederland wordt vertegenwoor digd op de voorbereidende, technische con ferentie inzake verkorting van arbeidstijd in Januari a.s. te Genèvc Dit is iets anders dan een positieve bereidverklaring om tot een internationale regeling zijn medewer king te verleenen. Intusschen zal de minister het vraagstuk nader ambtelijk doen onderzoeken. Een algemeene maatregel van bestuur tot regeling van de arbeids- en rusttijden van de onder de arbeidswet vallende chauffeurs is in voorbereiding. De ervaring leert, dat van een ongegrond en overmatig gebruik van het instituut der o verwerk vergunningen geen sprake is. Een alsemeen verbod voor ambtenaren en arbeiders om na volbrachte dagtaak el ders, hetzij voor eigen rekening, hetzij in loondienst, ai-beid te verrichten, ware vol gens den minister niet voldoende gemoti veerd en zou de persoonlijke vrijheid te zeer aan banden leggen. Er bestaan op dit punt zekere voorschriften. Mocht blijken, dat regeling van den ar beid van jeugdige personen in bepaalde be drijven in hun belang gewenscht is, dan zal de minister, lettende op den toestand van het bedrijf en de bezetting der arbeids inspectie, overwegen of hier maatregelen kunnen worden getroffen. RIJKSWEG AMSTERDAM— SASSENHEIM. Met den aanleg thans begonnen. Men is dezer dagen in den Haarlemmer meerpolder begonnen met de afbraak van eenige kuizen, staande in het tracé van den toekomstigen verkeersweg van Am sterdam naar Sassenheim. Dit feit wijst er op, dat thans een aan vang gemaakt is met den aanleg van den weg, die voor de verbinding van de hoofd stad met de residentie van zulk een groot belaag is. MISLEIDING IN DEN BOTERHANDEL. Namens den- Centralen Besturenbond van ZuivelhandelorganJsaties in Nederland wordt het volgende medegedee.d: Door de crisis in den zuivelhandel en de ingewikkelde Rijksbemoeiing met zuivel producten acht het bestuur van den Cen tralen Bond het gewenscht om boterver- bruikers - te verzoeken bij aankoop van boter den verkoopers op gezette tijden te vragen welke soort boter ze leveren. De mogelijkheid is helaas niet uitges.oten, dat in dezen tijd behendig wordt getracht om Koelhuisboter voor versche roomboter te doen doorgaan, een handeling, die in strijd is met de belangen der koopers en van den bonafiden handel. Boter en in het alge meen alle zuivelproducten als consumptie- melk, kaas e.d. betrekke men, om tegen fraude gevrijwaard te zijn, in deskundig ge leide speciaalzaken met volgens de waren wet ingerichte hygiënische bewaarplaat sen (art. 32 Melkbesluit). Het bestuur voornoemd besloot, in deze ernstige zaak de medewerking der regee ring in te roepen. UIT HET MEUBELMAKERSBEDRIJF. De Bond van Meubelfabrikanten in Ne derland, de Nederl. Bond van Behangers- en meubelmakers patroons, de Nederl. R. K. Hanzebond St. Reinoldus en de firma Vroom en Dreesmann hebben de collectie ve arbeidsovereenkomst, aangegaan met den Algem. Bond, den Chr. Bond en den R. K. Bond -van meubelmakers, enz., welke 3 Maart 1933 afloopt, opgezegd. Het ligt in de bedoeling van de werk geversorganisaties, een loonsverlaging ter sprake te brengen. DE PLANNEN VAN MINISTER DECKERS GEWIJZIGD. Een missive van den minister. Behoud van regimenten en garnizoenen. Naar de „Avondpost" verneemt, heeft de minister van defensie aan de betrokken divisie- en korps-commandanten een mis sive gezonden, waarin wel spoedig na het parlementaire debat een nieuwe beslissing is genomen. Daarin wordt nl. medegedeeld, dat de minister, „na ampe.e overweging'', wijziging heeft gebracht in zijn oorspronke lijke reorganisatie-plannen betreffende de vredes-samenstelling van de landmacht. Het resultaat van de wijzigingen kan als volgt worden samengevat: le. de 24 regimenten, infanterie blijven behouden (de opheffing 'van 8 daarvan gaat dus niet door), doch zij krijgen e.k 2 school- compagnieën inplaats van 3, zooals thans; 2e. de artillerie behoudt haar 3 school- batterijen (de minister wilde er eerst 1 op heffen); 3e. het garnizoen Middelburg vervalt, of liever wordt gewijzigd, doordat het deel (mitrailleur-compagnie) van het 14e regi ment infanterie,.dat daar ligt, naar Bergen- op-Zoom wordt overgeplaatst, maar in plaats daarvan wordt in Middelburg ge vestigd de school voor reserve-officieren der militaire administratie, die thans in Breda is gevestigd; 4e. het regiment Onbereden Artillerie in Gorinchem wordt opgeheven. Uit het bovenstaande volgt, dat eenige garnizoenen, die eerst door de voorgeno men reorganisatie zouden worden opgehe ven. thans behouden blijven. Op enkele plannen is dus radicaal terug gekomen. Het belangrijkste punt is, dat alle 26 regimenten infanterie en als gevolg daarvan a le garnizoenen ook in de vredes- samenstelling behouden blijven. Wel wordt het garnizoen" Middelburg opgeheven, maar feitelijk is dit slechts op papier, want van militaire zijde werd verzekerd, dat de school van reserve-officiëren der Mi itaire Administratie, welke er zal worden geves tigd, zeer vermoedelijk meer militairen in die stad zal brengen dan op het oogenblik tot de mitrailleurcompagnie behooren. Door de wijzigingen wordt aan ve'e in de Tweede Kamer vernomen bezwaren te gemoet gekomen. WINKELS OP ZONDAG A.S. OPEN? Een telegram aan den Minister. Door de Arnhemsche raadsleden Bouw meester (C.H.), Holzscherer (H.G.S.), De Jong (C.H.J, van Munster (A.fi.) en de Win kel (A.R.) is het volgende telegram gezon den aan den Minister van Arbeid: „Ondergeteekenden, leden van den Arn- hemschen Gemeenteraad, hebben de eer, er Uwe Excellentie op te wijzen, dat de Raad van genoemde gemeente met onjuiste toe passing van art. 9, lid 3 der Winkelsluitings wet m meerderheid heeft besloten, de win kels open te stellen op Zonda.g 4 Decem ber a.s.; verzoeken beleefd, dit besluit te willen vernietigen als in strijd met de wet". Waarom dit besluit genomen zou zijn in strijd met de wet, begrijpen wij niet. In den Leidschen raad is Maandag het zelfde besluit genomen, eveneens gebaseerd op art. 9 lid 3 der Winkelsluitingswet. Genoemd lid luidt aldus: De Gemeenteraad is bevoegd om ten hoogste 21 dagen in het jaar aan te wijzen, waarop de bij deze wet voorgeschreven be palingen omtrent net sluitingsuur niet zul len gelden, of desgewenscht voor die dagen een later sluitingsuur, dan bij deze wet aan gegeven, te bepalen". Zoowel de Arnhemsche als de Leids-che Raad hebben dus niet anders gedaan dan gebruik maken van een hun bij de wet toe gekende bevoegdheid. De gemeenteraden van verschillende groote steden hebben, toen de wet in wer king wae getreden voordat zij met hun aan vullende verordeningen klaar waren, inder tijd wel op minder elegante wijze van deze bevoegdheid gebruik gemaakt, zonder dat dit geleid heeft tot een vernietiging. Invoer van naaigaren. De minister van oeconomische zaken en arbeid heeft, gezien artikel 6, tweede lid, van het K. B. van 24 Augustus, tot regeling van den invoer van naaigaren, het in voor melde bepaling bedoelde bedrag, waarvoor alsnog toewijzing zal worden verstrekt, vastgesteld op 20 pet. van het bedrag, waarop de aanvrager overeenkomstig de bij voormeld besluit gestelde regelen ten hoog ste aanspraak kan maken. De invoer van kerstboomen in Frankrijk. Van 1 tot 25 December wordt de invoer van kerstboomen in Frankrijk onbeperkt toegelaten. POSITIE SPOORWEGPERSONEEL. Demonstratief Besturen-congres. In de groote zaal van den Dierentuin te Den Haag is gistermiddag gehouden een demonstratief besturencongres van spoor- wegpersoneel-organisaties, onder leiding van den Personeelraad. Namens den personeelraad, waarin vijf erkende vakvereenigingen bij de Ned. Spoorwegen zijn georganiseerd, sprak de voorzitter van den personeelraad, de heer P. Moltmaker, een welkomstwoord. De mi nister van Waterstaat was vertegenwoor digd door mr. N. C. Couvée, referendaris van het Departement, de directie der Ned. Spoorwegen door jhr. dr. E. L. Elias, se cretaris der Ned. Spoorwegen, de S.D.A.P. Eerste Kamerfractie door den heer J. Oudegeest, de R. K. Eerste Kamerfractie door den heer De Bruijn Van de Tweede Kamer waren aanwezig de heeren Kupers en IJzerman (S.D A.P.), de heer Hermans (R'.K.), de heer H. Ame.ink en mr. Dam- brink (A.R en van den Vrijheidsbond prof. ir. C. L. v. d. Bilt. De eerste spreker was do heer Helle- mons (Raphaël en P. C. B.) Hij zette uit een, dat de spoorwegen geen zuivere com- mercieele bedrijfspolitiek behooien te voe ren. Het is dan ook onbillijk, het loon af hankelijk te ste.len van de bedrijfsuitkom- sten. Daarbij komt, dat het spoorwegper soneel het strijdmiddel van de staking is ontzegd. Ook met een beroep op de daling van de kosten van levensonderhoud is loonsverlaging niet te verdedigen. De prij zen der eerste levensbehoeften stijgen nog dagelijks. Hij zette verder uiteen, dat sinds 1922 de positie van het personeel stelsel matig is afgebroken. Indien er sprake is van het brengen van offers voor de ge meenschap, dan mag gezegd worden, dat het spqorwegpersoneel zijn deel ruim schoots gehad heeft (applaus). Spr. wees er op, dat in tien jaren tijds het spoorweg personeel reeds 343 millioen geofferd heeft en laakte, dat in deze omstandigheden het dividend van 5% gegarandeèrd blijft. De volgene spreker was de heer Wi!- lemsen (B.A.N.P), die erop wees, dat de Spoorwegen feitelijk een Staatsbedrijf zijn. Daarom behoort het spoorwegpersoneel niet achter te staan bij het overige Rijks personeel. Dat dit wel het geval is, lichtte spr. uitvoerig toe. ue neer van awaambeek (Ned. Vereeai- gingy was ae matste s^ie^er. nij zette uit een, <iat noen ae vaüOomien, noch het per- sonee. voor den Biecaten tuesiand aor spoorwegen aanspra^CiijK zijn. /nj nebüen geen invioed op net Deneer. Nu net ver keerd is gegaan, moesten zij dus ook niet ue gevolgen dragen. i>e vakueweging neeit steeus meuegewerkt het beuryf zoo gezond mogelijk te maken. Reeds in 1921 werd ge- waarsctiuwd tegen de concurrentie uer autooussen. De ïegeenng lieert nog met in gegrepen. Niet dat de auto geworgd moet worden of de scneepvaart moet droogge legd, doca ieder heert een eigen plaats in het vervoerwezen. In dit verband criti- seerde spr. het vergunningstelsel en meen de, dat Ged. Staten en Raad van State on geschikte col.eges zijn voor deze dingen. De voorzitter las hierna een resolutie voor, waarin ae vermindering van de ont vangsten der N. S. behalve aan de alge meene economische crisis, geweten wordt aan de in Nederland bestaande wanorde op vervoersgebied, o.m geconstateerd wordt, dat de overheid tot nu toe niets gedaan heeft om in de vervoerchaos redelijke orde ning te brengen, dat de personeel sterk te bij intensievere dienstuitvoering en om vangrijker taak van het personeel in nau we, ijks 10 jaren met 12 a 13.000 man ver minderd is en dat het spoorwegpersoneel de laatste jaren herhaaldelijk nadeeliger is behandeld dan het personeel in Rijks dienst. In deze resolutie verklaart de vergade ring zich van oordeel, dat de positie van het spoorwegpersoneel onafhankelijk dient te zijn van de bedrijfsuitkomsten. Op grond hiervan wordt besloten, de door de directie voorgestelde loonsverla ging niet te aanvaarden en een dringend beroep te doen op regeering, volksvertegen woordiging en directie om gehoor te geven aan het verlangen van het personeel om elke verdere aantasting der inkomsten ach terwege te laten. Deze motie zal ter kennis worden ge bracht van de regeering en de directie. Een afgevaardigde uit Groningen spoor de aan tot lijdelijk verzet van het personeel als daartoe het parool gegeven wordt. De voorzitter antwoordde, dat dit con gres niet is bijeengeroepen om strijdmidde len te beramen. Strijdmiddelen als lijdelijk verzet wil men liever niet. Men moet dit overlaten aan de organisaties De resolutie werd geacht te zijn aange nomen. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Engeland e" Frankrijk staan nog steeds in twijfel of zij Amerika zul.en betalen. (2de blad). Heden wordt te Berlijn weer geconfereerd met Hitier. (2de blad). BINNENLAND. De Tweede Kamer heeft gistermiddag het wetsontwerp tot wijziging van de La ger Onderwijswet met 52 tegen 38 stemmen aangenomen. (2de blad). De minister van Defensie heeft wijzi ging gebracht in zijn oorspronkelijke reor ganisatie-plannen betreffande de vredes- samenstelling van de landmacht door be houd van regimenten en garnizoenen. (1ste blad). De Minister van Oeconomische Zaken aan het woord (1ste blad). De b'oembollen-uitvoer naar Enge'and. Tegenspraak van een vorig bericht. (L. en T., 3de blad). Congres van spoorwegpersoneel tegen verslechteringen van de arbeidsvoorwaar den. (1ste blad). Tal van auto's in Duitschla«d gestolen en in Holland verkocht. (Gem. Ber. 3de blad). Een vreemd grensincident te Bourtange (Gem. Ber. 3de blad). Zware binnenbrand in Den Haag. Twee brandweerlieden gewond. (Laatste Ber.). Gefingeerde roofoverval te Hilversum. (Laatste Ber.). 54 Schapen onder Herkingen verdronken. (Laatste Ber.). ROGGESTEUN IS IN VOORBEREIDING. Aardappelteelt wordt nog sterker beperkt. In antwoord op de desbetreffende vra gen van het A.-R. Tweede Kamerlid, de heer Chr. van den Heuvel, deelt minister Verschuur mede, dat aan den steun, welke eventueel in 1933 aan de fabrieksaardap pelen zal worden verleend, inderdaad voor waarden voor nog verder gaande beper king >an de teelt zullen worden verbonden. Verder deelt de minister nog mede, dat maatregelen tot steun aan de roggeteelt in voorbereiding zijn, doch dat hij hierom trent nog niets kan mededeelen. Wel schrijft de minister, dat hiermede spoed wordt betnacht. In antwoord op do desbetreffende vra gen van het R. K. Tweede Kamerlid de heer L. F. J. M. van Voorst tot Voorst deelt minister Verschuur mede, dat het inder daad in do bedoeling der regeering ugt aan te dringen op beperking van deu veenkiolonialen aardappeloogst voor 1933. Deze beperking zal echter niet op 50 pro cent van den oogst van 1932, doch op 65 procent van 1929 worden gesteld. Ook dezen vragensteller deelt de minis ter nog mede, dat maatregelen tot steun aan de roggeteelt in voorbereiding zijn. DE SENSATIE-UITSPATTING. Dezer dagen werd door de „Resb." het vermoeden geuit, dat er toch ook nog wel sociaal-democraten zouden zijn, die niet zouden instemmen met de geste der roode persdirectie, die prijzen uitloofde om üet dwaze gedoe der zesdaagsche te stijven. De heer II. Polak, die dikwijls optreedt als het geweten der S.D.A.P., schrijft nu in de roode bladen om de „ontstemming te luchten, die gaande werd gemaakt door do mededeeling, dat de directie van Do Ar beiderspers geldprijzen had beschikbaar gesteld voor den zee dagen durenden wie lerwedstrijd. Dat aan deze sensatieuitspat ting dagelijks kolommen druks worden „ge wijd", is erg genoeg, maar schijnt, gezien hetgeen het publiek verlangt, onvermijde lijk te wezen. Doch dat een onzer instellin gen zich geroepen gevoelt, om deze met sport niets uit te staan hebbende vertoo ning door het uitloven van prijzen aan te moedigen, gaat mijn verstand te boven en hoe ongaarne ook: ik kan niet nalaten er mijn ernstig leedwezen over uit te spreken".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1932 | | pagina 1