24ste Jaargang
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1932
No. 7359
^e£eidóeJie(Bou/tomt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week
Bij onze Agenten 20 cent per week
Franco per post
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor
krijgbaar tegen betaling van 50 eer
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
f2.50 per kwartaal
f 2.60 per kwartaal
f 2.95 per kwartaal
de Abonnés ver
per kwartaal, bij
cent, met
lureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelmgen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit viif bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
bed.
V Eerbied voor het mensohelijk
leven
In ons nummer van Donderdag werd on
der de rubriek „Rechtzaken" het volgende
bericht:
Het Hoog Militair Gerechtshof heeft
heden uitspraak gedaan in de zaak van
den marechaussee L. H. P., gedetacheerd
te' Maastricht, die door den Krijgsraad
te VHertogenbosch wegens dood door
schuld was veroordeeld tot 3 maanden
gevangenisstraf met verlaging in rang
tot soldaat.
Beklaagde had n.l. op Pinkster-Zon
dag met een revolver geschoten op een
wielrijder die zonder licht reed en die
aan een sommatie om halt te houden niet
voldeed. De wielrijder werd getroffen en
is aan de gevolgen overleden.
Het Hoog Militair Gerechtshof heeft
het vonnis van den Krijgsraad verhietigd
en beklaagde vrijgesproken.
Het Hof heeft aangenomen, dat de
beklaagde bij het lossen van de schoten
in de gegeven omstandigheden met
hoogst roekeloos en onvoorzichtig heett
gehandeld, doch zijn plicht als opspo
ringsambtenaar op juis-te wijze heeft ver
vuld.
Zooals men zich zal herinneren had
de advocaat-fiscaal bij de behandeling
dezer zaak voor het Hoog Militair Ge
rechtshof op 3 November j.1. vernietiging
van het vonnis van den Krijgsraad ge-
eischt met veroordeeling van beklaagde
tot 14 dagen voorwaardelijke gevange
nisstraf.
Wij hebben al reeds vroeger onze mee
ning gezegd over het, ons inziens, véél te
vlug gebruik maken van vuurwapenen, wat
de dood van een schuldige en óók vaak
van een onschuldige ten gevolge kan
hebben.
En nu kan men opwerpen, dat het hier
betrof een geval, waarin de getroffene zelf
de schuld draagt van het gebeurde: hij is
gesommeerd, hij wist wat het gevolg zou
kunnen zijn van het niet voldoen aan de
sommatie.
Maar toch zijn wij het ook voor dit ge
val eens met den Krijgsraad, die een ver
oordeeling van den marechaussée had uit
gesproken, en met den advocaat-fiscaal bij
het Hoog Militair Gerechtshof, die ook
een zij 't dan ook veel lichtere en slectits
voorwaardelijke straf'had geëischt.
En wij betreuren de vrijspraak van bet
Hoog Militair Gerechtshof.
Toen die fietsrijder geen gevolg gaf aan
de tot hem gerichte sommatie, kan hij ge
handeld hebben in een vlaag van vrees,
waarbij hij zich niet voldoende rekenschap
gaf van wat hem zou kunnen overkomeu.
Maar zelfs, indien hij wèl in koelen bloede
is doorgereden, hopend, dat een eventueel
schot hem niet zou treffen, dan nog is dat
schieten van de marechaussée o.i. roeke
loos geweest, omdat het algemeen belang,
het voorkomen van een wetsovertreding,
het voorkomen van smokkelen, niet eisebt,
dat degene, van wie vermoedt wordt,
dat hij smokkelt, en waarschijnlijk of weL
licht slechts op niet ernstige wijze, met een
revolver wordt bedreigd, waarbij altijd bet
gevaar bestaat, dat dien mensch het leven
wordt ontnomen.
Wij gelooven graag, dat er, als er min
der vlug gebruik wordt gemaakt van de
vuurwapenen, meer gesmokkeld zal wer
den. Doch wij betwijfelen ernstig, of dat
meerdere smokkelen zulk een omvang zou
hebben, dat het algemeen belang er der
mate door wordt geschaad, dat het opoffe
ren van menschenlevens, bij het plegen van
vaak slechts geringe vergrijpen, gewettigd
zou rijn.
De eerbied voor het menschelijk leven
is een hoog en heilig christelijk beginsel.
En Diet dan in noodzaak, uit noodzakelijke
zelfverdediging van individu of gemeen
schap, mag het menschelijk leven worden
ontnomen of in gevaar gebracht.
BINNENLAND
BISSCHOPPELIJKE VOORSCHRIFTEN
OVER DE BEOEFENING DER
GYMNASTIEKSPORT VAN DE
VROUWELIJKE JEUGD.
Volgens besluit van Z. H. Excellentie den
Bisschop van Haarlem, moeten de Turn
vereenigingen van Dames en Meisjes on
der leiding van de Graal zich organiseeren
en worden door Z. H. Exc. geen turn ver
eenigingen als Katholiek erkend, die zich
niet hebben aahgeslofcen bij de Graal.
In aansluiting hierop en om den over
gang te regelen, heeft de Bisschop thans
bepaald
1. Het Hoofdbestuur van de Graal
zal de Dioc. Haarl. (Jymnastiekbond als
Technische adviescommissie van de Graal-
turnclubs erkennen.
2. De bepalingen, die volgen, zijn gel
dig vóór alle Katholieke Dames- en Ge
mengde turn vereenigingen, .welke op. 1 Jan.
1931 waren aangesloten bij den D.H.G.B.
3. De bestaande vereenigingen mogen
hun bestaanden naam blijven voeren, ech
ter alleen bij plaatsing achter dén naam
„Graal", b.v. Graal turnclub ;.Naam".
4. In groepsverband mogen, zoolang
de meerderheid van elke club dit wensebt,
de bestaande vereenieingscostuums (unifor
men) gehandhaafd blijven; alleen bij mas
saal optreden van meerdere turnélubs zal
onmiddellijk een spéciaal Graalcostuum
worden ontworpen.
Dit costuum zal na overleg met de Tech
nische leidsters(leiders) der turnclub wor
den ontworpen.
5. Iedere Graalclub heeft een eigen be
stuur, dat verantwoordelijk is tegenover 't
Hoofdbestuur van de Graal.
Het bestuur van de Graalclub *zal be
staan uit 5 personen en voor één jaar wor-
den gekozen uit en door de leden der turn
club op een jaarlijks te houden clubveraa-
dering. In dit bestuur heeft rechtens zittine
de Walkure van het. huis. waartoe de cliib
behoort, en in zake gelóóf en zeden draagt
zij de verantwoordelijkheid. Daarom kan
er in haar afwezigheid geen bestuursverga
dering gehouden worden Zonder haar troed-
keurinsr zijn geen besluiten van kracht.
6. De voorzitter leidt de vergadering en
regelt de zaken van al gemeen en aard, wel
ke uitsluitend de turnclubs aangaan.
7. De Secretaresse is belast met het bij
eenroepen der vergaderingen, het bijhou
den der notulen en alle schrifteijke werk
zaamheden. Zij draagt zorg voor en is be
waarster van hetclubarchief.
8. a. De Penningmeesteresse zorgt voor
het innen der clubcontributies en is verant
woordelijk voor de in dè kas zijnde gelden.
Op de-jaarlijksche clubvergadering doet zij
verslag van haar financieel beheer. Zij is
ten'alle tijde verplicht, het clubbestuur, als
mede het hoofdbestuur van de Graal in
zage van kas en boeken te geven.
b. Eventueele baten komen uitsluitend
ten goede aan de club, tenzij op een tijdig
aangekondigde clubvergadering bij meer
derheid van stemmen anders wordt beslo
ten. De jaarlijksche rekening van inkom
sten en uitgaven wordt door het hoofdbe
stuur van de Graal onderzocht; haar
goedkeuring decharcheert het clubbestuur.
9. Het clubbestuur bénoemdt de Tech
nische leidster(leider).
10. De clubleden kiezen de
Commissie, welke zal bestaan uit de Tech
nische leidster(leider). plus twee leden.
11. De financieele regeling tu? en dc
Graal en den D. H. G. B. als advies-com
missie wordt zoo spoedig mogelijk gere-
geld.
12. Een ballotage-commissie, bestaande
uit de Walkure als Presidente en drie
werkende leden, te kiezen uit de clubleden,
adviseert het bestuur schriftelijk tot aan
neming van candidaatleden, respectievelijk
tot het verwijzen naar een andere Graal-
turnclub of Graalgroep. De Commissie is
gerechtigd, de reden, waarom zij tot afwij
zing of verwijzing adviseert, mondeling aan
het clubbestuur bekend, te maken.
13. Een lid van de Graalturnclub be
hoeft niet lid te worden van andere Graal-
clubs, maar betaalt als Graallid, buiten
haar clubcontributie een algemeene Graal-
contributie, waarin opgenomen is de abon
nementsprijs van de Zilveren Trompet.
14. Het clubbestuur zal bij gemengde
vereenigingen schulden en overeenkomsten
overnemen in verhouding van het aantal
heeren en jongens.
15. Het Hoofdbestuur van de Graal zal
naar best vermogen medewerken, even
tueel demonstraties, uitvoeringen, wed
strijden en cursussen, georganiseerd door,
namens, of met goedkeuring van de Tech
nische advies-commissie, genoemd in arti
kel 1, met medewerking van de Dames-
turnclubs te doen slagen.
16. Eveneens zal zij de in punt 15 ge
noemde medewerking verleenen aan iedere
Graalturnclub.
17. Die vereenigingen, die tengevolge
van de kwestie D. H. G. B.-Gra&l niet meer
a]s R.-K, werden beschouwd, zullen, door
het feit, dat zij Graalclubs zijn geworden,
wederom als R.-K.- worden erkend.
Nagekomen wijzigingen.
Regel 3: De woorden „onder de leiding
van de Graal" leze men: „in
Graalverband".
Art. 9 leze men: Het clubbestuur draagt
voor de Technische leidster(lei-
der), het Graalbestuur be
noemt.
NIEUWE RIJKSLEENING.
Gepaard gaande met verdere conversie.
Ingediend is een wetsontwerp tot het
aangaan van een of meer gcldleeuingen ten
laste van het Rijk.
Aan de Memorie van Toelichting wordt
het voigende ontleend:
Zooals in de jongste Millioenennofca werd
uiteengezet, is in den loop van 1932 voor
200 millioen nieuw geld geleend en daar
naast voor 300 millioen geconvérteerd.
Een gedeelte van de voornoemde gelden
werd, overeenkomstig de bepalingen /an
de Be.eggingswet, tegen een vaste rente
van 4 en 4.4 pet. bij Rijksfondsen opgeno
men.
De hoogte der vlottende schuld zal het
eerlang wenschelijk maken, andermaal
nieuw geld op te nemen, terwijl het ver
trouwen bestaat, dat daaraan verdere con
versie van een aanzienlijk bedrag zal kun
nen worden verbonden.
Teneinde op het meest geschikte tijdstip
zonder verwijl tot een en ander te kunnen
overgaan, wordt de in het ontwerp ver
vatte machtiging
CR IS IS-ZUI VEL A AN GELEGENHEDEN.
Export van melkchocolade.
De Önsis-Zuivel-Cent 'aie brengt nader
ter kennis van belanghebbenden, dat met
ingang van 20 November, evenals reeds eer
der is bepaald ten aanzien van melkpoeder,
verwerkt in mélkchocolade, eveneens resti
tutie zal kunnen worden ver eend van de
heffing op blokmelk en gecondenseerde
melk in melkchocolade, voorzoóver bestemd
vóór export.
Ook deze restitutiezal uitsluitend kun
nen p-aats vinden op grond van een certifi
caat, afgegeven door de Crisis-Zuivel-Cen-
traie.
Dit certificaat dient door den exporteur
van melkchooclade te worden aangevraagd
bij de Crisis-Zuivel-Centrale (Laan van
Meerdervoort 84, te VGravenhage), door
middel van een daartoe bestemd, formulier,
hetwe.k gratis verkrijgbaar wordt gesteld.
DE NED. VARKENSCENTRALE
VERLEENT TOESLAG.
Bij uitvoer van vrij mager en vet spek en
varkensvleeschwaren.
De Nederlandsche Varkenscentrale
maakt bekend, dat zij onder nader door
haar mede te deelen voorwaarden bereid is
een toeslag te geven bij den uitvoer van
vet en mager spek en varkensvleeschwaren,
voorzoover deze uitvoer thans nog niet bij
uitsluiting van anderen, rechtstreeks door
de Ned. Varkenscentrale geschiedt.
Be.aiighebbenden, die voor dézen toeslag
in aanmerking meenen te komen, kunnen
zich voor andere inlichtingen wenden tot de
Ned. Varkens-Centrale, le Van den Bosch-
straat 1, Den Haag.
Degenen, die voor het verkrijgen'van de
zen toeslag in aanmerking wenschen te
komen moeten zich onder meer schriftelijk
verbinden: lo. voor alle varkens welke door
of namens hen worden gekocht, aan den
boer een door de Ned. Varkenscentrale vast
te ste.len prijs te zullen betalen of doen be
talen; 2o. geen varkens of deelen van var
kens te zullen verwerken, doen verwerken,
verhandelen of doen verhandelen, waarvoor
niet aan den boer een door de Ned. Var
kenscentrale vast te stel en prijs is betaald.
De onder I en 2 bedoelde prijs is voor
de periode van 16 tot 30 November vastge
steld op 15 cent per pond levend gewicht.
Het bedrag van den toeslag is gesteld op
9 cent per kilogram.
AANTAL WERKLOOZEN NEEMT NOG
STEEDS TOE.
Tezamen thans ongeveer driehonderd
duizend.
Volgens opgave van het departement van
Binnenlandsche Zaken stonden er in 1022
Nederlandsche gemeenten op 29 October
j.l. ingeschreven 284.663 geheel werkloozen
en 17.428 gedeeltelijk werkloozen.
Van 55 gemeenten met rond 190.600 in
woners waren nog geen gegevens binnen
gekomen.
Op 24 September stonden bij 1064 ge
meenten met 7.880.090 inwoners ingeschre
ven 277.817 geheel werkloozen en 18.451
gedeeltelijk werkloozen.
STEUN AAN DE GRIENDCULTUUR.
Een ontwerp van wet tot steun aan de
griendcultuur is in vergevorderden staat
van voorbereiding; de indiening daarvan
bij de Staten-Generaal is binnen zeer kor
ten tijd te wachten.
DE BROCWAY.
Geen verdere vergunning.
Beschikkende op de beroepen, ingesteld
door de N.V. Nederlandsche Brockway Bus
Maatschappij te Amsterdam tegen de be
schikkingen van Gedep. Staten van Noord
en Zuid-Holland, resp. van 2 Maart 1932 en
van 21 Maart8 April 1932, waarbij aan de
N.V. Haarlemsche Brockway Bus Maat
schappij te Heemstede vergunning is ge
weigerd tot het in werking brengen van
autobusdiensten tusschen Amsterdam en
Leiden en tusschen Haarlem en 's Graven-
hage, is bij Koninklijk Besluit le appellan
te in haar beroep tegen het bovenbedoe.de
bestuur van Gedep. Staten van Noord-Hol
land niet-ontvankelijk verklaard en He
het beroep tegen het bovenbedoelde besluit
van Gedep. Staten van ZuidHolland onge
grond verklaard.
(Zooals men weet, zal waarschijnlijk op
1 Jan. de tramlijn LeidenHaarlem gc-
electrificeerd worden.
Buitenlandsche boter.
De minister van Economische Zaken en
Arbeid heeft bepaald, dat met ingang van
20 November de prijs van de vervoerver-
gurining voor buitenlandsche'boter is vast
gesteld op 0.70 per K.G.
Koperprijzen.
De Copper Exporters Incorp. heeft den
specialen prijs van electrolytisch koper
verder verlaagd, den officieelen prijs ech
ter overigens gehandhaafd.
Op 81-jarigen leeftijd is te Rotterdam
overleden d r. G. H. H i n t z e n, die in
financieele en in scheepvaartkringen een
groote bekendheid heeft genoten.
RECHTZAKEN
HET AUTO-ONGELUK TE LAREN.
Een vreeselijk ongeluk had op 26 Sep
tember plaats op het kruispunt Rijkswog-
Hilversumscheweg te Laren. Een tot tou
ringcar omgebouwde vrachtauto, afkomsng
uit Bottrop in Westfalen, waarmee 33
Duitschers, onder wie een groot aantal
vrouwen, van familiebezoek uit Den Haag
terugkeerden naar hun vaderland, werd
door de Gooische tram gegrepen en totaal
vernield. De inzittenden werden tegen den
grond geslingerd en bekwamen min of meer
ernstige fracturen. Een dame van omstreeks
50 jaar is aan de bekomen verwondingen
bezweken. De chaufteur, wonende te Ober-
hausen, werd op last van den officier van
justitie mr. Versteegh, in het huis van be
waring te Amsterdam ingesloten.
Gisteren stond hij voor de Vierde Ka
mer der rechtbank te Amsterdam terecht,
verdacht van veroorzaken van dood döor
schuld.
In totaal waren twaalf getuigen gedag
vaard, waaronder drie deskundigen bene
vens een tolk.
Verdachte werd verdedigd door mr. A. J.
M. Hendrix. Volgens de tenlastelegging zou
verdachte grovelijk onvoorzichtig, onoor
deelkundig en nalating hebben gereden.
Na het getuigenverhoor luidde de eisch:
vier maanden hechtenis met aftrek van de
preventieve hechtenis.
Het woord was hierop aan den verdedi
ger Kr. A. J. M. Hendrix, die zijn deernis
met de slachtoffers van dit ernstig onge
luk uitsprak, doch tevens met den verd.,
die reeds zes weken in voorloopige hechte
nis heeft doorgebracht. Hij dacht zich met
hét passagiersvervoer van Westfalen naar
Holland een bestaan te veroveren, stond
op het punt om te trouwen en.... nu haalt
dit vreeselijk ongeluk een streep door
verd.'s rekening. Pi. wijst er vérvol
gens op, dat de tram waarschijnlijk een vrij
aanzienlijke snelheid had. Bij het St. Jans
kerkhof stond de rij handle op vier, wat
een snelheid van 45 K.M. beteekent. Ge
stopt is er niet en de kruising ligt 500 M.
verder; de tram stopt niet bijzonder snel,
wat vroeger bij remproeven herhaalde
lijk is geconstateerd. PI. voerde voorts aan,
dat verd. een vreemdeling is, die niet met
den weg bekend was. Op de treeplank
stond „de baas van de zaak", die het ver
voer had geregeld. Verd. kon dus niet met
gezag tegen zijn staan op de treeplank pro
testeeren. De verkeersdeskundige, de heer
Schotting, wijst alle schuld van den tram
bestuurder af. Maar men dient niet te ver
geten, dat de wagenbestuurder het traject
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Besprekingen tusschen van Hindenburg
en de leiders der Duitsche partijen. (3e
blad).
Het Japansche offensief in Mandsjoerijo.
(3e blad).
De Engelsche vliegster mevr. Mollison
snoept haar man het lange-afstand-record
af. (Luchtv. 4e blad).
BINNENLAND.
Bisschoppelijke voorschriften Inzake
sportbeoefening vrouwelijke jeugd. (1ste
blad).
Ernstige gasontploffing te Rotterdam.
Eén doode, verscheidene gewonden. (1ste
blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Zesdaagsche te Amsterdam begonnen
(4de blad en 1ste blad).
ST. CLEH-RETRAITEKHlilS
TE NOOROy/IJI^RHOUT
r hgez.
22^—25 Nov. Mannen
2629 Nov. Mannen
29 Nov.—2 Dec. Heo
7—10 Dec. St. Josef
10—13 Dec. St. Josejhgeze
13—16 Dec. Jonge ivtpnne!
17—20 Dec. Gehuwde' M
22—25 Dec. St Joseph|»€z. (volt.)
25—28 Doc. St Josepfigez. (volt.)
3—6 Jan 1933 Jonge mannen
710 Jan. Gehuwde Mannen
wèl nauwkeurig kent en het gevaar van
de kruising moest beseffen. De wagenvoer
der heeft alle gelegenheid gehad om te
stoppen, bij den trambestuurder kan men
zeer zeker van grove onvoorzichtigheid
spreken. Nogmaals vestigt pl. de aandacht
op de groote snelheid van de tram en de
geringe remcapaciteit van do motorwa
gens. De verdachte is reeds zwaar gestraft.
Pl. dringt aan op een straf, gelijk aan de
voorloopige hechtenis en hij verzoekt de
rechtbank bij vervroeging vonnis te wijzen.
Na raadkamer wordt verdachte onmid
dellijk in vrijheid gesteld. Op 2 December
zal de rechtbank vonnis wijzen.
STADSNIEUWS
NOODLOTTIG STUDENTEN-SPEL
Een student overreden
gewond.
Zooals bekend zijn de eerste-jaars-studenten
der Universiteit deze week weer als gebruike
lijk aan het rondtoeren door de stad, terwijl
's avonds naar buiten wordt gelrokken.
Gisteravond te half twaalf kwamen de eerste
jaars per autobus uit Noordwijk alhier terug
en op den Stationsweg werden zij op dé ge
bruikelijke wijze door oudere jaars ontvangen,
die daarbij trachtten hun de papieren mutsen
van het hoofd te trekken.
Dit spel is een der studenten noodlottig ge
worden, want de 20-jarige A. K. uit Bussum is
bij het bespringen van de autobus uitgegleden
en onder den wagen terecht gekomen.
Een der vyielen reed hem over het lichaam
en zwaar inwendig gekneusd werd de ongeluk
kige naar het Diaconessenhuis vervoerd. Zijn
toestand baart veel zorg.
De jool was door dit ernstig ongeval echter
niet in 't minst gestoord.
In het middernachtelijk uur is voor de so
ciëteit op de Breestraat het kabaal voortgezet.
Zonnestraal-Comité.
In verschillende wijken der stad tracht men
een cartonnen doos met poetsgoed te verkoopen
voor een bedrag van 25 ct. Op deze cartonnen
doos staat gedrukt, dat 5 cent van de ont
vangst van zulk een doos wordt afgedragen
aan de vereeniging „Zonnestraal", Bij dit co
mité is daarvan niets bekend. Er is zelfs een
waarschuwing in het blad „Zonnestraal" afge
drukt, waarin gewaarschuwd wordt tegen der
gelijke praktijken, welke in den Haag plaats
hebben gehad. Het comité te Leiden waar
schuwt zulk een doos niet te koopen, daar
deze zonder toestemming zijnerzijds te koop
wordt aangeboden.
