24ste Jaargang
WOENSDAG 16 NOVEMBER 1932
No. 7356
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
VOORNAAMSTE NIEUWS.
e £cidóclve6oii^omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 een per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Geen pinda-mannen!
In antwoord op tot hen gerichte vragen
verklaren B. en W. van 's-Gravenhage, dat-
er bij hen bezwaar bestaat, om vergun
ningen tot venten te verleenen aan de Cbi-
neesche pinda-verkoopers; „zij stellen zich
op het standpunt, dat onder de tegenwoor
dige omstandigheden aan buitenlanders
slechts in zeer bijzondere gevallen vergun
ningen behooren te worden verleend.''
Ons schijnt dat standpunt van B. en W.
in de Residentie ergerlijk-bekrompen toe.
Wij hopen, dat 't nergens navolging zal
vinden
Zou Den Haag nu werkelijk armoe lijden
„om een mondje meer"? Zouden de eigen
inwoners te kort komen, als die arme Chi-
neezen oen kleinigheid ophalen met het
pinda-venten
Zeker, we zouden het begrijpen, als bijv.
voortdurend karavanen arme Duitschers
of arme Belgen de grens overtrokken om
in ons land onderhoud te vinden dat
men dan daaraan paal en perk trachtte te
stellen.
Maar met die Chineezen is het toch
wel een heel ander geval.
Misschien is in een stad als de Resi
dentie, waar méér dan elders nog betrek
kelijk velen in een welbehaaglijke weelde
leven de troostelooze verlatenheid van
die stumperige stakkers shocking? Maar
daarom worden ze toch niet geweerd?!
„Een moedig priesterwoord'\
Onder het voornaamste nieuws in het
ochtendblad van „Vooruit" van heden trof
ons de mededeeling: „Moedig woord van
kapelaan H. A. J. Drost over de oorzaken
van revolutionaire stroomingen". Deze
aankondiging wekte onze belangstelling en
wij vonden onder den sprekenden kop „Een
moedig priesterwoord" een verslag van een
vergadering van het Nationaal Verbond,
„Godsdienst, gezin, gezag", waarop ook
kapelaan Drost had gesproken. Onze le
zers zullen nu ook misschien wel belang
stellend zijn naar wat zóó de instemming
van de socialistische pers mocht verwerven
Hier volgt dan het verslag in „Vooruit"
van de rede, die kapelaan Drost te Rotter
dam heeft gehouden.
Het is gemakkelijk, zoo betoogde de
jonge kapelaan, persoonlijke verdacht
makingen te uiten aan hen, die reyo-
lutionnaire stroomingen vertegenwoor
digen, maar van heel wat meer be
lang is het, de oorzaken van den re-
volutionnairen geest weg te nemen.
Doch als er onrecht geschiedt in het
kapitalistische stelsel, doordat de be
zittingen zich opeenhoopen in handen
van enkelingen, dan is dat onrecht in
strijd met den godsdienst en dan ben
ik als priester een groot tegenstan
der van dat (wij spatieeren. Red.
L. Crt.) "kapitalisme. Wanneer een on
rechtvaardige verdeeling den maat-
schappelijken vrede in gevaar brengt,
keer ik mij als priester tegen die on
rechtvaardige verdeeling. Wanneer er
onder de zwoegers onzer steden een
drang naar verzet is opgekomen, dan
hebben wij ons te keeren tegen de
stelsels en tegen de toestanden, die
de diepste oorzaken naar dien drang
naar verzet zijn. Dan hebben wij ons
te richten tegen hen, die schuldig zijn
aan de wereldcrisis. Dan hebben wij
ons het zelfverwijt te maken, dat wij
door eenzijdig dienen van dat kapita
lisme aan dien toestand hebben mee
gewerkt, dat wij dikwijls den gods
dienst hebben misbruikt in ons eigen
belang, dat wij dikwijls de arbeiders
hebben uitgebuit en door ons on vei -
schillig toezien zelf een weg hebben
gebaand voor verzet. Als er in de
geschiedenis revolutionnaire stroomin
gen zijn, dan zijn daarvoor gewoonlijk
wel redenen geweest. Wij moeten
moeite doen, om die oorzaken weg te
De Rotterdamsche kapelaan heeft blijk
baar kernachtig gezegd, hoe wij als katho
lieken beoordeelen de huidige maatschap
pij, de vele buitensporigheden en exces
sen in het vigeerende kapitalistische stel
sel.
Maar, hoewel wij de instemming van
socialistische zijde daarmede gaarne ap-
precieeren, moeten wij tóch opmerken, dat
door die bijzondere, opvallende betuiging
van instemming, helaas, de indruk wordt
gevestigd, alsof wat kapelaan Drost zeide
eei\-,ronder katholieken zeldzaam gehoord
geluid is. En die indruk m a g de socialis-
tischfe pers niet wekken, omdat dat vier
kant in strijd is met de waarheid!
Kapelaan Drost 'kan zijn gedachten heb
ben ontleend aan en kan ze baseeren op
de duidelijke, zonne-klare uitspraken van
pauselijke encyclieken, speciaal ook
van de „^uadragesimo Anno" encyclie
ken, waarvan, helaas maar al te velen
slechts de begin-woorden kennen.
STEUNREGELING
H ARIN GVISSCHERIJ.
HET RIJK OPENT EEN RENTE
DRAGEND CREDIET VAN 2.5
MILLIOEN.
Beperkt tot de vangst 1932.
Ingediend is een wetsontwerp, wijziging
van hoofdstuk X (oud-hoofdstuk V) der
rijksbegrootng voor het dienstjaar 1932
(credietverleening ten behoeve van de ha-
ringdrijfnetvisscherij).
Aan de Memorie van Toelichting ontlee-
nen wij, dat in het vorige seizoen, mede
door de sterk gedaalde haringprijzen, in
het reederijbedrijf reeds groote verliezen
werden geleden. De opbrengst van de
vangst 1932 was tot het najaar gering. Wel
waren de prijzen bevredigend, doch de
vangst was slechts een derde van normaal,
zoodat een goede besomming per vaartuig
in werkelijkheid nauwelijks rendeerend was
als gevolg van-de lange reis, gemaakt om
die besomming te bereiken. De verhooging
van de invoerrechten door den grootsten
afnemer en de terughouding van de zijde
van den handel daarna hebben den export
op het ongunstigste moment ernstig ge
troffen, n.l. toen ruimere vangsten waren
te verwachten. Daardoor ontstond het ge
vaar van een prijsval van zoodanige afme
tingen, dat de reeders niet in staat zou
den zijn, de haringvisscherij met hun toch
reeds ingekrompen vloot voort te zetten.
Voor de najaarsvisscherij was een behoor
lijke vloot uitgerust. Werd nu bij den aan
vang van deze periode de prijs verre van
loorrend, dan zou een groot deel der sche
pen niet opnieuw kunnen worden uitge
rust en zou het bedrijf grootendeels ge
staakt moeten worden voor de geheele ver
dere periode.
Opslag van haring.
Dit gevaar kan slechts worden voorko
men, indien de haringreeders in de gele
genheid worden gesteld, den aanvoer, voor
zoover deze niet onmiddellijk tegen loo-
nende prijzen kan korden verkocht, tijdelijk
op te slaan. Deze opslag is noodzakelijk
om de periode van tijdelijke afzet-moeilijk-
heden te overbruggen en een meer bij de
speciale marktverhoudingen aangepasten
verkoop mogelijk te maken, zoodat afbraak-
prijzen naar* redelijke verwachting zullen
worden voorkomen. Het bedrijfskapitaal
voor dezen maatregel noodig, ontbreekt
den reeders echter ten gevolge van de ge
leden verliezen.
Daarom is in overleg met belanghebben
den een regeling ot-nworpen, welke het den
reeders mogelijk zal maken, voor eigen ri
sico haring tijdelijk uit de markt te nemen.
Volgens deze regeling zal de Reedersver-
eeniging voor de Nederlandsche haringvis
scherij optreden als centrale organisatie,
die den reeders op de partijen haring, wel
ke uit de markt genomen worden, voor
schot verleent, waarvoor de opgeslagen ha
ring aan haar ter zekerheidstelling in
eingendom wordt overgedragen.
Om de Reedersvereeniging in staat te
stellen, dezen opslag te finanscieren, zal te
haren behoeve door het rijk een rentedra
gend crediet worden geopend van ten
hoogste 2.500.000 hetgeen haar naar ge
bleken behoefte bij gedeelteen ter beschik
king zal worden gesteld. Het rijk zal daar
bij toezicht houden op de gestie der Ree
dersvereeniging.
Voorshands zal het voldoende zijne deze
regeling te beperken tot de vangst 1932,
waarvan de aangevoerde partijen onder
normale omstandigheden voor den aanvang
van de vangst 1933 geruimd zullen zijn.
De Reedersvereeniging neemt voor het
haar verleende crediet het volle resico op
zich. Het aan de reeders individueel op el
ke opgehouden partij te verleenen voor
schot bedraagt niet meer dan 85 pet. der
factuurwaarde. De reeders ontvangen dit
voorschot tegen afgifte eener promesse,
welke de reedersvereeniging aan het rijk
in pand geeft.
Het crediet wordt alleen verleend ter
financiering van haring van goede kwali
teit, geschikt om te worden opgeslagen en
bewaard, één en ander ter beoordeeling
van beëedigde deskundigen, door de Ree
dersvereeniging aan te wijzen, onder goed
keuring van den met de zaken der vissche-
rij belasten minister.
De grensprijzen, bened n welke de goed
gekeurde haring uit de markt genomen en
aan de Reedersvereeniging afgestaan,
wordt, worden eiken Vrijdag voor de vol
gende week vastgesteld door een commis
sie, bestaande, uit reeders en handelaren,
door de Reedersvereeniging onder goedkeu
ring van den minister te benoemen en met
den chef der afdeeding visscherij als voor
zitter.
CfE CRISIS-PACHTWET 1932.
De tuinbouw wordt niet door deze wet
beschermd.
De procureur-generaal bij den Hoogen
Raad der Nederlanden had van dien Raad
de cassatie in het belang der wet gevor-
der van een beschikking van de kamer van
crisis-pachtzaken te Rotterdam, waarbij
was beslist, dat pachtovereenkomsten be
treffende tuinbouwgronden niet worden be-
heerscht door de crisis-pachtwet 1932.
Gisteren heeft de Hooge Raad de ge
vraagde cassatie geweigerd, waardoor
thans vaststaat, dat de tuinbouw niet van
de gunstige bepalingen der genoemde wet
kan profiteeren en dat deze enkel voor
den landbouw geldt.
DE OPCENTEN OP DE INVOER
RECHTEN.
Amendement Knottenbelt c. s.
De heer Knottenbelt c.s. hebben een
amendement voorgesteld op het wetsont
werp inzake tijdelijke heffing van opcen
ten op sommige invoerrechten en op de
accijnzen op bier en suiker, welk amende
ment bedoelt geen opcenten te heffen van
thee.
DE KAMERCANDIDATEN DER
S. D. A. P.
Wat de „Fakkel" daaromtrent meedeelt.
In de „Fakkel", het orgaan van de Onaf
hankelijke Socialistische Partij, wordt over
de candidatenlijst voor de Tweede Kamer
verkiezing, waarmee de S. D. A. P. zal
uitkomen, het volgende meegedeeld:
1,. dat de Haagsche federatie aan het
partijbestuur heeft medegedeeld, den heer
K. ter Laan niet meer als eersten candi-
daat te wenschen
2e. dat nummer één in den Haagschen
kieskring zal worden de heer W. Drees,
wethouder van s-Gravenhage, en nummer
twee de heer A .W. IJzerman, thans reeds
Kamerlid
3e. dat het partijbestuur den heer K.
ter Laan de eerste plaats in den Leidschen
kieskring wilde geven, doch dat Leiden dit
niet wil en dat nu de heer F. van der
Kieft, uit Bussum, hier bovenaan zal ko
men
4e. dat de heer Ter Laan hiertegen krach
tig heeft geprotesteerd, o.a. met herinne
ring aan een hem destijds gedane belofte,
dat zijn burgemeesterschap niet als belet
sel zou worden aangevoerd voor zijn Ka
merlidmaatschap
5e. dat men in Amsterdam mr. G. van
den Bergh, een der „afgezette" raadsleden,
als Kamercandidaat wilde wippen, doch dat
de heer Albarda toen geweigerd heeft
nummer één op de Amsterdamsche lijst te
worden.
UITBREIDING „DEKKERSWALD".
Naar wij vernemen heeft de Raad van
Bestuur der vereeniging Roomsch Katho
lieke Herstellingsoorden voor Longlijders
en zwakke kinderen, besloten tot uitbrei
ding van het R. K. Sanatorium „Dekkers-
wald" te Groesbeek voor lijders aan long-
tuberculose.
Ofschoon de Vereeniging op groote las
ten zit door het onlangs geopende Sana
torium „Helionïare" te Wijk aan Zee, mag
„Dekkerswald" niets onthouden worden
om aan de spits van de Sanatoria te blij
ven.
Het bestuur heeft daarom besloten een
nieuwe Rontgenkamer te bouwen en de
nieuwste toestellen daarvoor aan te schaf
fen, alsmede tot het bouwen van een ope
ratiekamer.
Door toetreding als lid of op andere
wijze stelt men de Vereeniging in staat in
beide inrichtingen een vierhonderdtal pa-
tiënëten te verplegen en hen genezen in
den familiekring te doen terugkeeren.
Het secretariaat is gevestigd: Ooster
park 63, Amsterdam O. Postgiro no. 170910
DE TRUST VAN MEELFABRIKANTEN
EN BAKKERS.
Een geheime dienst en een symphonie
van kleuren.
Bij de besprekingen tusschen meelfabri
kanten en bakkerspatroonsorganisaties over
de vaststelling der broodprijzen zijn de par
tijen tot overeenstemming gekomen.
In de getroffen regeling komt o.m. voor
het aanleggen van een zwarte lijst' en de
instelling van een „geheimen dienst", die
eventueele overtreders op zal moeten spo
ren.
Het „Bbld." heeft aan de gesloten over
eenkomst een bespreking gewijd en citeert
eeriige artikelen uit het contract, waarvan
we het volgende overnemen:
„Indien als direct of indirect gevolg van
bemoeiing van Regeeringswege met de in
deze overeenkomst voorziene maatregelen
het daarmede te bereiken doel slechts zeer
bezwaarlijk verwezenlijkt zou kunnen wor
den, dan wel het nemen van één of meer
dezer maatregelen onmogelijk of zeer be-
aarlijk zou worden, zal deze overeen
komst, hetzij door partij ter eener zijde
hetzij door partij te anderer zijde, kunnen
worden opgezegd, met inachtneming van
n opzeggingstermijn van één week".
Naar aanleiding van deze bepaling stelt
het Anisteidamsclie blad den contractan
ten de vraag, of zij zich er van bewust
zijn, ciat de regeering direct in staat is,
hunne p?actijken te niet. te doen, geba
seerd als zij zijn op de Tarwewet, welke
den nicelinvoer, en dus het overloope.i
van onwillige bakkers van inlandsche
bloem, naar importmeel, onmogelijk heeft
gemaakt.
Voorts citeert het blad nog uit artikel 1
van het contract het volgende:
„Het gemiddelde bakkersbedrijf mag,
zooveel mogelijk rekening houdende met
het consainentenbeiang. niet door de con
currentie van een enkeling (z.g. prijsbeder-
ver) zijn normale, redelijke winstmarge ge
heel of grootendeels verloren zien gaan.
an de bakkerij moet dus een redelijke
broodprijs gewaarborgd blijven of wor
den."
Met het consumentenbelang zal men dus
rekening houden „zooveel mogelijk". Ove
rigens blijkt, naar t oordeel onzer Amster
damsche collega, uit dit artikel duidelijk
de organisatorische zwakheid van het bak
kersbedrijf. anders zou het niet mogelijk
zijn, óat „een enkeling", een „prijsbeder-
vcr" de winst van alle overige bakkers in
een plaats geheel of gedeeltelijk verloren
kan door gaan
Voor degenen, die niet kleurenblind zijn,
is artikel 7 zeer aantrekkelijk. Men loze:
..De plaatselijke leiding zal aan de Cen
trale Bakkerii-Commissie (C.B.C.) regel
matig mededeelen de namen en adressen
van de bakkersondernemingen, door welke
verkocht wordt beneden den broodprijs,
welke is vastgesteld of die flich niet hou
den aan hun verplichting als contractant
of die op andere wijze het bereiken van
hot door de overeenkomst gestelde doel te
gen wei ken of belemmeren. Het dag. be
stuur der C. B. C. plaatst deze bakkers
onmiddellijk op een lijst, genaamd „grijze
lijst".
Er wordt dan verder bepaald, dat een
grijze bakker per a-angeteckondcn brief
wordt verwittigd van zijn plaatsing op de
lijst en van de redenen, die daartoe heb
ben geleid. Hij mag dan binnen zeven da
gen een bezwaarschrift indienen. Komt er
géén bezwaarschrift of wordt dit onge
grond bevonden, dan wordt de bakker
„van de grijze lijst afgevoerd" en op „de
zwarte lijst" geplaatst" (boycot).
Voor de meelfabrikanten is het volgende
bepaald (art. 7, sub 5):
„Het dag. bestuur der C. B. C. zal op
eigen initiatief of op verzoek der Commis
sie van Advies (meelfabrikanten) tevens
een lijst maken, genaamd „de rose lijst",
waarop door haar worden geplaatst de na
men van die meelfabrikanten en van die le
veranciers van tarwebloem, welke deze
overeenkomst niet mede onderteekenen en
die op eenigcrlei wijze handelen in strijd
met de maatregelen in deze overeenkomst
voorzien."
Komt binnen 7 dagen geen gegrond be
zwaarschrift binnen, dan volgt plaatsen op
„de roode lijst" (boycot).
DOMINEE EN PASTOOR.
De „Sandaard" heeft het er over dat
„verzekering" een onprettig woord is voor
den Christen, maar dat de zaak daarom
zeer wel aanvaardbaar, ja veelzins zelfs
plicht is.
„Zoo is vervolgt het blad ons Pro-
testantsche woord „dominee", dat mon
ter", „heer" beteekent. ons als woord neel
wat minder sympathiek dan 't Roomsche
„pastoor", dat „herder" beteekent. Doch
geen Protestant zal daarom zijn herder
voortaan weigeren, dominee te noemen,
om hem voortaan als pastoor te betite
len."
BUITENLAND.
Afwijzende houding van Duitschland te
genover het Fransche Ontwapeningsplan.
(2e blad).
De Duitsche socialisten weigeren met von
Papen te onderhandelen. (2e blad).
De verwoestingen door den wervelstorm
in Japan. (Buitcnl Berichten 2e blad).
BINNENLAND.
Redevoeringen van ministers Ruys de
Beerenbrouck en de Geer. (2de blad).
De baconinvoer in Engeland. (1ste blad).
Het wetsontwerp inzake credietverlee
ning ten behoeve van de haringvisscherij
is thans bij de Tweede Kamer ingediend.
(lste blad).
De tuinbouw wordt niet beschermd door
de Crisispachtwet 1932. (1ste blad).
De brand in de „P. C. Hooft". (Gem. Bcr.
3de blad en Laatste Ber.).
Een sensationeele ontsnapping van een
Hollander uit een Duitsche gevangenis
Gom. Ber. 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Wat de Zesdaagsche te Amsterdam zal
brengen. (3de blad).
De Berlijnsche Zesdaagsche door Broc-
cardo—Guimbretière gewonnen. (3de blad).
„De Zijl" definitief 2e klasser. (3de blad).
Geen contingenteering voor fruit.
Naar wij vernemen, zal thans niet wor
den overgegaan lot contingenteering van
den invoer van appelen en- peren (resp.
post no. 181 en 182 van de handelsstatistiek)
en druiven ,post no. 185 van de handelssta
tistiek).
Zilveren Jubilé van „St. Paulus"
to Haarlem.
Do afdccling Haarlem van „St. Paulus"
R. K. Bond van Overheidspersoneel, heeft
zijn 25-jarig bestaansfeest gevierd. Eerst
met een herdenkingsavond in liet gebouw
„St. Bavo" in den loop van de vorige week
en meer nadrukkelijk op Zondag jl. toen
na een geestelijke oefening van eenige da
gen, geleid door den weleerw. heer kape
laan A. Trouwborst, de dag begonnen werd
met een plechtige H. Mis, gecelebreerd
door kapelaan Trouwborst. Onder de H.
Mis naderden alle. leden ter H. Tafel.
Des middags werd een receptie gehou
den in het gebouw „St. Bavo" waar vele
hartelijke toespraken worden gewisseld
o.a. door den hoogeerw. lieer deken van
Haarlem, H. C. J. Sondaal, rector Kok,
wethouder W. J. B. van Liemt, verschil
lende R. K. raadsleden, H. Everard, voor
zitter van het comité van katliolieko actie
vertegenwoordigers van organisaties, het
hoofdbestuurslid Jos van Seggclon en P.
Spie. Er waren verschillende telegrammen
en gelukwcnschen binnengekomen o.m. van
mr. J. Gerritz. wethouder van Haarlem en
voorzitter van Georganiseerd Overleg, van
zuster-afdeelingen, oud-geestelijk-adviseurs
van hoofden van takken-van dienst, den
heer A. H. Smulders, wethouder van
Utrecht. Ook waren er vele bloemstukken
Des avonds werd een feestvergadering ge
houden. Kapelaan Trouwborst verrichtte
de ceremoniën der vaandelwijding. De heer
Spit, lid van het hoofdbestuur hield do
feestrede. Aan de jubilarissen w.o. het
bekende hoofdbestuurslid Jos. van Segge-
len, die ook 25 jaar lid van den bond was,
werd een cadeau overhandigd. De hoer
Spit huldigde de verdiensten van den heer
v. Seggelen en betrok daarin ook zijn echt-
genootc. Hij overhandigde hem een boek
werk, versierd met platen van Toorop.
Door het gezelschap Berghegge word de
vergadering daarna bezig gehouden.
