24ste Jaargang
MAANDAG 14 NOVEMBER 1932
No. 7354
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
BUITENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 een per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I!
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeclingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Een Katholiek kan niet
Socialist zijn
't Is den katholiek verboden, om zich
aan te sluiten, op eenigerlei wijze, bij S.
D. A. P. of N. V. V.
Dit verbod van de kerkelijke overheid
is ten slotte niets anders, dan het open
lijk vaststellen van het feit, dat katho
liek-zijn en zich politiek of sociaal vereeni
gen met de S. D. A. P. i n z i c h (afgezien
van elke kerkelijke beslissing) een o n m o-
g e 1 ij k h e id is. Men kan niet twee hee-
ren dienen.
Maar, waarom kan dan in andere landen
een katholiek wel socialist zijn? Waarom
daar wel en hier niet? Deze tegenwer
ping wordt nog altijd gemaakt, hoewel ze
•1 zeer dikwijls door een afdoende weer
legging is teruggedrongen.
Wij willen er hier nog 'ns op antwoor
den.
Nergens kan een katholiek het stel
sel aanhangen van het socialisme, zooals
wij dat hier kennen, zooals dat in ons land
overheerschend is onder hen die zich socia
list noemen. Deze intrinsieke onmogelijk
heid is herhaaldelijk geconstateerd. Ook
door den Paus, o. m. in de laatste encycliek
„Quadragesimo Anno", waarin de Paus
zegt, dat een goed katholiek geen waar
socialist kan zijn.
Wanneer men zegt, dat in andere lan
den een katholiek wel socialist kan zijn,
dan heeft men speciaal Engeland op het
oog.
En nu herhalen we, wat al zoo dikwijls
is opgemerkt, dat het socialisme in Enge
land. geheel iets anders is dan het socialis
me in Nederland en op het vasteland.
Zaterdag wees de „Maasbode" daarop
in een kruiskopje, dat wij liier geheel laten
volgen
Dr. Wibaut schrijft in de socialisti
sche bladen een jeremiade over wat
hij noemt „de ramp van Ottawa" en
besluit zijn sombere overpeinzingen
aldus:
„Er zou reden zijn tot triestheid in
dien wij onze hoop niet konden blijven
vestigen op de socialistische arbeiders
beweging. Haar organisaties S. A. I.
en I. V. V. moeten de internationale
samenwerking stellen in plaats van
nationalisme."
Bijna tegelijk vestigt George Lans-
bury, leider der Engelsche Arbeiders
partij, in de „Times" de aandacht op
de noodzaak, de drie-en-een-half mil-
lioen werkloozen te helpen. Stelt deze
arbeidersleider iiog hoop op socialis
tische internationale of dito vakver-
eeniging? Integendeel. H-ij schrijft:
„Is er geen religieuse leider in ons
land, die in naam van den stichter
van ons geloof een kruistocht leiden
wil tegen dit door menschen gestichte
kwaad? Ik wil mijn deel bijdragen als
lid van het Lagerhuis, en ook als bur
ger wil ik mij aansluiten bij iederen
leider eener kerkelijke groep, die een
veldtocht niet slechts voor de liefda
digheid maar ook voor de gerechtig
heid voeren wil."
De tegenstelling is treffend. Zij
teekt beter dan welke uiteenzetting
ook het verschil in mentaliteit tusschen
de Engelsche Arbeiderspartij en de
Nederlandsche S. D. A. P.
In bovenstaand „Msb."-artikeltje wordt
inderdaad de tegenstelling tusschen de
Engelsche Arbeiderspartij en de Neder
landsche S. D. A. P. treffend geschilderd.
Op oeconomisch en sociaal gebied zijn
er in de S. D. A. P. hier te landen velen,
in wier practische opvattingen nog slechts
heel weinig van het Marxisme te herken
nen is. En daar zijn er óók wel, die tegen
over den Godsdienst niet afkeerig en zelfs
niet onverschillig staan. Maar verreweg
de grootste meerderheid, die overheerscht,
en die het karakter van de S. D. A. P. be
paalt, negeert den Godsdienst, zoo zij er
niet vijandig tegenover staat. In de plaats
van het Christendom stelt zij het socialis
me; zij voert geen „kruistocht", wil geen
„liefdadigheid" of „gerechtigheid" in gods-
dienstigen zin, maar stelt haar hoop alleen
BEGROOTING VAN HET WEGEN
FONDS.
Meer spoed bij in uitvoering zijnde werken
gewenscht.
Volgens het Voorloopig Verslag der Twee
de Kamer betreurden sommige leden, dat
de Minister gemeend heeft voor 1933 meer
dan 2 midlioen minder dan voor 1932 voor
de wegenverbetering te moeten uittrek
ken. In verband met de zeer groote werke
loosheid acntten zij zulks des te betreu
renswaardiger, hoezeer overigens door nen
werd gewaardeerd de wijze, waarop het
wegen- en bruggenvraagstuk de laatste ja
ren was aangevat.
Volgens verscheidene leden valt van een
hoog noodige versobering in den aanleg
van wegen niet veel r-e bespeuren.
In het algemeen was men van meening
dat minder nieuwe veibreedingswerken
moesten worden ter hand genomen en dat
meer spoed diende te worden getroffen bij
de werken, die thans in uitvoering zijn. Zoo
nam, naar het oordeel van deze leden, de
aanleg van den nieuwen wegDenHaag
R otterdam veel te veel tijd in be
slag.
Vele leden waren van oordeel, dat op de
aanlegkosten van primaire nieuwe verkeers
wegen bezuinigd moet worden in dien zm,
dat de kosten per K.M. lengte lager wor
den.
Enkele leden drongen op bespoediging
aan van den aanleg van den weg Gronin
genDrachtenHeerenveenSneek, m
verband met het gereed komen van den
afsluitdijk.
Aangedrongen werd op liet spoedig ma
ken van een verkeersweg langs Rotterdam,
teneinde het autoverkeer tusschen Holland
en het Zuiden zooveel mogelijk buiten de
stad om te leggen.
Gevraagd werd het plan van den nieu
wen we-g Amsterda mD en Haag
te herzien in den geest van aanleg van een
smallere baan en verleggen van het ver
keer AmsterdamDen Haag beoosten Lei
den.
Verscheidene leden wenschten nog eens
krachtig aan te dringen op een zeer in-
tensieven bruggenbouw o.ver de groote ri
vieren, zoo mogelijk door middel van par
ticuliere, tijdelijke concessies en vergunning
tot tolheffing.
REORGANISATIE DER POLITIE.
Voorstel-Welter door den minister
afgewezen.
In de memorie van antwoord op het voor
loopig verslag over de Justitiebegiooting
1933 zegt de minister ten aanzien van het
voorstel der commissie-Weiter, met betrek
king tot reorganisatie van de politie, dat
hem bij aanvankelijke overweging dit voor
stel geen aanbeveling schijnt te verdienen.
De minister verwacht daarvan het tegen
deel van vereenvoudiging van het politie
apparaat en hij vreest bovendien den in
vloed van de Regeering onvoldoende ver
zekerd.
Reorganisatie van de politie, voorzooveel
betreft de verscheidenheid bepaaldelijk
dan ten plattelande van Rijks- en ge
meentepolitie moet zich naar zijn oordeel
bewegen in de door het nieuwe art. 225
van de gemeentewet reeds uitgestippelde
richting van een voorziening in de politie
zorg door Rijkspolitie.
DROOGMAKING ZUIDERZEE.
Regeering zou een tegemoetkomende
houding aannemen.
Naar wij hooren verluiden, koestert men
in parlementairen kring de verwachting,
dat de regeering ten aanzien van het na
mens een overgroot deel der Tweede Ka
mer aan den dag gelegde verlangen be
treffende voortzetting van het droogma-
kingswerk van de Zuiderzee een tegemoet
komende houding aan den dag zal leggen.
„Hbld."
„Lotisico".
In de Memorie van Antwoord nopens de
begrooting van Justitie voor 1933 lezen we:
„Voor wat betreft het gebeurde bij de
„Lotisico" is een onderzoek loopende. In
verband met de reeds in het openbaar ge
uite insinuaties wil de minister niet naia-
ten thans reeds te verklaren dat daaraan
elke grond ontbreekt".
en uitsluitend op de„socialistische
arbeidersbeweging" Lees Wibaut, hier
boven geciteerd). En daarom is er tusschen
Katholicisme en Socialisme (of S. D. A. P.
en N. V. V.) een zeer principieele tegen
stelling, een onoverbrugbare klove.
EEN KLACHT OVER HET LAGE
MOREELE PEIL DER ROODE PERS.
Ook in socialistische arbeiderskringen is
het opgevaLen, dat er in de zoo hoog ge
prezen roode „arbeiderspers" something
rotten is en dat bijzonder ten aanzien van
waarheid en betrouwbaarheid deze pers
doorgaans op een zeer laag peil staat.
Zoo heeft de afdeeling I van de Onafhan
kelijke Socialistische Partij te Rotterdam
de volgende motie aangenomen:
„Constateert, dat de wijze, waarop de ,.N.
V.' De Arbeiderspers" in haar bladen de On
afhankelijke Socia.ist:sche Partij meent te
moeten bestrijden, buitengewoon infaam en
lengenachtig moet worden genoemd.
Stelt vast, dat in de bladen van die pers
nog geen verslag over onze vergaderingen
is opgenomen, welke niet een aaneenrijging
van heele en halve leugens was, en waar
van de opstelling niet zeer tendentieus was
te noemen.
Overwegende, dat dat „Pers" nog altijd
de taak heeft, de gemeenschap door objec
tieve en ware weergave (desnoods met eer
lijke critiek van hetgeen wat in haar leeft)
te dienen.
Stelt vast, dat de wijze waarop de „Ar
beiderspers" en de journalisten in haar
dienst, zich van die belangrijke taak kwij
ten, zeer beneden de waardigheid van de
journalistiek in het algemeen blijft, en dat
het die manier van voorlichting volksmis
leiding genoemd moet worden.
Meent, dat door die wijze van journalistiek
de gezonde politieke toestanden en strijd in
ons land ernstig worden geschaad en in ge
vaar gebracht.
Draagt het Partijbestuur op bij den Ned.
en Socialistischen Journalistenkring er op
te wijzen, hoe een aantal harcr leden zich
van hun voorname taak kwijten.
Teekenen ernstig protest aan tegen de
ergerlijke verlaging van het peil der pers,
zooals dat door de „Arbeiderspers" ge
schiedt, en besluiten deze motie aan al de
bladen ter publicatie .-an te'bieden".
DE NIEUWE BEURS IN DE
MAASSTAD.
Eindelijk is nu een definitieve beslissing
geval en inzake den bouw van een nieuwe
Beurs van Koophandel te Rotterdam.
In den jare 1926 zijn voor het eerst de
vertegenwoordigers van den Rtotterdam-
schen handel met het plan voor den dag ge
komen. Het toenmalige gemeentebestuur
was niet dadelijk-bereid op de voorstellen,
welke door het Beurscomité werden gedaan,
in te gaan. De roode invloed in het college
trachtte aanvankelijk het particulier initia
tief den kop in te drukken. Bij nadere be
schouwing zag men evenwel in, dat de ge
meente niet bij machte zou zijn een derge-
lijken bouw geheel alleen te financieren. Er
is toen een voorloopige overeenkomst tot
stand gekomen, als gevolg waarvan zoowel
een technisch bouw- als een financieel ex
ploitatieplan werd opgezet. tenslotte werd
na een dubbele prijsvraag het plan van den
Amsterdamschen architect Staal aangeno
men.
In 1930 nam de Rotterdamsche gemeente
raad het principieel besluit tol medewer
king aan deze plannen en een jaar daarop
werd goedkeuring gehecht aan het bouw
plan, terwijl de rooilijnen voor de nieuwe
beurs, welke aan den Coolsingel komt te
liggen, werden vastgesteld.
Ondanks den zwaren druk der malaise op
het Rotterdamsche bedrijfsleven, hebben de
initiatiefnemers volgehouden.
Donderdag heeft de gemeenteraad van
Rotterdam definitief het voorstel betreffen
de de stichting van de nieuwe beurs van
koophandel goedgekeurd en vijf leden uit
zijn midden benoemd om zitting te nemen
in den Raad van Beheer van de N.V. „De
Beurs van Koophandel".
Op het laatste moment ging er evenwel
nog een stem op om in verhand met de
tijdsomstandigheden, en de gewijzigde si
tuatie het geheele plan ongedaan te maken.
Het was de Christ.-Hist. heer van der
Lugt, die daartoe een motie bij den Raad
indiende. Met 3S tegen 2 stemmen werd
deze motie evenwel verworpen.
Waarna het voorstel van B. en W. zonder
hoofdelijke stemming werd aangenomen.
Voor de nieuwe beurs zal een bouwbe-
drag van ongeveer 81/2 millioen zijn ge
moeid.
Uitvoer van groenten naar Frankrijk.
Aanvragen tot het verkrijgen van certi
ficaten voor den uitvoer van versche groen
ten naar Frankrijk moeten onder overleg
ging van gegevens omtrent den omvang
van dien uitvoer in de periode van 1 Octo
ber 1931 tot 1 Maart j.l., uiterlijk vóór 20
November a.s. zijn ingediend bij den secreta
ris der betrokken commissie, mr. L. Nie-
möller, Javastr. 80 Den Haag. Voor na dien
datum ingediende aanvragen zal geen aan
deel in het contingent kunnen worden ge
reserveerd, en deze aanvragen kunnen dus
niet meer in behandeling worden genomen.
DE INVOER VAN BOTER IN
DU ITSCHLAND.
De nieuwe regeling treedt in den nacht van
a.s. Maandag op Dinsdag in werking.
De directie van den landbouw deelt mee,
dat blijkens bericht van den rijkslandbouw-
consulent te Berlijn de nieuwe regeling van
den boterinvoer in Duitschland te midder
nacht tussoken 14 en 15 dezer in werking
treedt.
Met ingang van 15 dezer bedraagt dien
tengevolge het invoerrecht op boter in
Duitschland 75 mark per 100 kg. en is de
invoer gecontingenteerd.
De hoeveelheid boter welke Nederland
in de periode van 15 November31 Decem
ber 1932 in Duitschland mag invoeren, be
draagt 1.443.500 kg.
De invoer van deze boter kan voorloopig
uitsluitend geschieden langs de Duitscne
douanestations Emmerik en Elinpt en wordt
alleen toegestaan, indien en voor zoover
do zendingen vergezeld zijn van certificaten
na/mens den minister van oeoonomische za
ken en arbeid afgegeven door den voorzit
ter van de oommissie voor den uitvoer van
boter naar Duitschland, Laan van Meer-
dervoort 84, den Haag.
DUITSCHLAND
DUITSCH—FRANSCHE
SAMENWERKING.
Op economisch gebied.
Officieel wordt uit Berlijn medegedeeld:
Na beraadslagingen, die twee dagen heb
ben geduuid, heelt de vierde subcommissie
van do Duitscü-Fransche economische com
missie de besprekingen gesloten. Twee
consortia zullen worden gesticht. Het eer
ste is een technische vereemging van Duit-
scho en i'ransene industneele ondernemin
gen. Het tweede is in den vorm van een
N.V. opgericht door Duitsohe, l'ransche en
Engelscne industrieelen. Haar taak is de
uitvoering van groote openbare werken in
het buitenland, vooral 111 gevallen, dat er
verband bestaat met financieele transac
ties. De commissie heelt verder een voor
loopig rapport aangenomen over een nau
were samenwerking tussohen de indus
trieën op het gebied van electrische con
structies, vooral in verband met de eiec-
triiiceering van de spoorwegen m zekere
landen. Eenige leden van de commissie zijn
belast met de uitwerking van een gedetail
leerd plan.
De financieele kwesties nemen in de be
sprekingen een belangrijke plaats in. Van
beide zijden is rapport uitgebracht over
het in de landen geldende systeem van de
overneming van staatsdeficit-giaranties bij
leveringen aan het buitenland. Besloten
werd, de mogelijkheid van een samenwer
king op dit gebied te doen onderzoeken
door vier deskundigen.
De vierde subcommissie zal in den loop
van Februari te Parijs bijeenkomen.
Dc beide delegaties drukten haar tevre
denheid uit over de bereikte resultaten.
ENGELAND
MASSA-BEKEERING IN ENGELAND?
Volgens de „Daily Express" is den llen
November j.l. door vijftig geestelijken van
dc Anglicaanschè kerk een opzienbarend
manifest gepubliceerd, waarin de Angio-
Katholieke groep in de Anglicaanschè Kerk
wordt aangevallen en verklaard wordt dat
„het oenigste middel, om uit den tegen-
woordigen chaos te geraken, een hereein
ging met den H. Stoel" is.
Het meerendeei der onderteekenaars zijn
jarenlang vooraanstaande leiders geweest
van de Anglo-Katholieke beweging in de
kerk van Engeland.
Het eeuwfeest der Oxford-boweging,
waaraan de Anglo-Katholieke beweging
haar ontstaan dankt, zal, zooals bekend,
in den zomer van het volgend jaar gevierd
worden.
Een van de meest vooraanstaande hoog-
waardigheidsbekleeders der Anglicaanschè
kerk verklaarde tegenover een vertegen
woordiger van de „Daily Express", dat men
zonder overdrijving zeggen kan, dat het
.bedoelde maniiest waarschijnlijk leiden zal
tot een massa-hereeniging met Rome.
Tot de onderteekenaars van het mani
fest behooreii negen Londensche geestelij
ken, twee Anglicaanschè Benedictijnermon
niken, de Anglicaanschè bisschop Victor
Seymour en geestelijke uit York, Colches
ter, Cambridge, Portsmouth, Folkestone
enz.
In het manifest wordt o.a. gezegd, dat
in de moderne Auglo-Katholieke beweging
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Fransch-Duitsche economische samen
werking. (1ste blad).
Na de staking van Zaterdag met
eenige incidenten is de rust te Genève
weergekeerd. (1ste blad).
De jongste gegevens melden 2700 doo-
den op Cuba. (Buitenl. Berichten, 1ste
blad).
De mijnramp in Engeland heeft ver
moedelijk 28 slachtoffers geëischt. (Bui
tenl. Berichten, 1ste blad).
BINNENLAND.
Het Nederlantlsch stoomschip „Rozen
burg" op de Noordzee geramd, (Gom. Ber.
3de blad).
De „P. C. Hooft" te Amsterdam in vlam
men cpgegaan. (1ste blad).
Bij een brand te Vlissingen zijn vier
huizen door het vuur verteerd. (Gem. Ber.
3de blad).
Ernstig auto-ongeluk onder Ede. Eén
doode, verscheidene gewenden. (Gem. Ber.
3de blad).
Weer een moordaanslag te Amsterdam.
(Gem. Ber. 3do blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De nationale Singelloop door Leiden
door de Groot (Zwaluwen) gewonnen.
Van Voorst verbetert het Ned. record
300 M. vrije slag.
De Zesdaagschc te Berlijn.
De voetbalcompetities.
hdhsih caInaar
IPRBÉAMiro
9 Donkerstdeg, Leiden, Telef. 1322
i -°A;R STEUNSCHOENEN
BEN HET LEED IS GELEDEN!
veel van het enthouisasme over dc viering
van het eeuwfeest een sterke afwijking ver
heimelijkt van de oorspronkelijke beginse
len van Oxford. Thans is de beweging be
smet met oen geest van compromis en mo
dernisme. Dc ééne Katholieke Kerk heeft
voor altijd als Haar centrum en Gods op
arade den Opvolger van St. Petrus.
Het manifest besluit met de verklaring,
dat het ware en wezenlijke doel van de Ox-
fordbeweging een hcreeniging is met Rome.
ZWITSERLAND
DE ONRUST TE GENèVE.
PROTESTSTAKING OP ZATERDAG.
Een rustige Zondag.
De algemeene staking in het kanton Ge
nève, waartoe de plaatselijke vakbonden
in den loop van Vrijdagnacht haddon be
sloten, is Zaterdagmorgen begonnen.
De Christelijke arbeidersorganisaties
hadden besloten, niet aan de staking doel
tc nemen. Ook liet trampersoneel en de
arbeiders in de gas- en electriciteitsbedrij-
ven legden het werk niet neer.
De bladen zijn op de gebruikelijke wijze
versohenen. Dc voornaamste bedrijven als
de gas-, water- en electricitcitsbedrijven,
alsmede hospitalen werden door de staking
niet getroffen.
De christelijke arbeidersbonden hebben
hun leden aangeraden thuis te blijven, ten
einde onlusten of ongeregeldheden te ver
mijden.
In dc meeste wijken bleef het Zaterdag
dan ook ustig, doch tegen den avond naai
de spanning weer toe.
In dc wijk Plain Palais, waar zich
Woensdagavond het oproer heeft afge
speeld, moesten de soldaten tegen het val-
