VRIJDAG 11 NOVEMBER 1932
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD PAG. 14
IN MEMORIAM PROF Dr. J. H. ZAAIJER.
Een der beste chirurgen van ons land is heengegaan, die bekend
was ver bulten onze grenzen om zijn voortreffelijke prestaties op
het gebied der chirurgie.
L. K. W. schrijft in het yHan<lelsbLad
Met prof. Zaaijer is een der beste chi
rurgen van ons land heengegaan, een, die
bekend was ver buiten onze grenzen om
zijn voortreffelijke prestaties op het gebied
der chirurgie.
Het spreekt vanzelf, dat ik hier slechts
enkele grepen uit zijn werk kan doen, die
ook door den leek kunnen gewaardeerd
worden. Ik kies er twee: de invoering van
de laehgasnarcose in zijn kliniek en zijn
goedgeslaagde pogingen om de chirurgie
van de borstholte te verbeteren.
Wat het eerste betreft: tot vóór 20 jaar
was schier in alle chirurgische klinieken
de aether in gebruik als narcosemiddel.
Voor zeer kortdurende ingrepen werd wel
eens het chlooraethyl gebruikt en met de
zelfde stof werd ook in vele operatiezalen
de narcose bij den patiënt ingeleid, maar
overigens had overal de aether het van de
chloroform gewonnen; uitgebreide statis
tieken over 100.000 en moer operaties had
den bewezen, dat de aether een zeer veilig
middel was, om patiënten in kunstmatigen
slaap te brengen.
In Engeland en Amerika gebruikte men
voor zeer kortdurende narcose (b.v. tet
trekken van een tand) het stikstofoxyduie
of lachgas; voor langere narcoses was dit
echter niet geschikt, omdat de concentra
tie zoo hoog moest zijn, dat er naast niet
genoeg zuurstof geademd kon worden.
De aether was wel een veilig anaestheti-
cuin, maar er kleefden toch bezwaren aan
het geDruik van deze stol: uei Lquperx na
de narcose is tameiijs. onaangenaam voor
de patiënten: ze ondervinden ongeveer de-
zeiiue symptomen als iemand, die zich ste
vig heeft bedronken, zij zijn misselijk, moe
ten vaak braken, enz. Daarnaast heeft ae
aether nog wel enkele andero ua-ueelen,
die ik hier niet nader beschrijf, omdat mijn
exposé dan te technisch zou worden. Maar
over het algemeen waren de meeste chi
rurgen tevreden over deze stof, die boven
dien het voordeel had te kunnen worden
toegediend zonder ingewikkelde apparaten.
i'rof. Zaaijer echter kon niet meegaan
met die handelwijze: zoodra er mededee-
Inigen kwamen, dat het lachgas ook voor
diepe en langdurige narcoses kon gebruikt
worden, als men den patiënt maar voldoen
de zuurstof er bij liet inademen, besloot nij
deze methode te beproeven. Hij zag niet
op tegen de ingewikkelde apparatuur en
liet is hem gelukt in Leiden de narcose met
lachgas te vervolmaken en deze als routine-
methode in zijn kliniek in te burgeren. In
den laatsten tijd heeft men ook elders be
proefd, om den aether door andere midde
len te vervangen; Zaaijer is echter een Jer
eersten geweest, die het aangedurfd heelt
met den aether te breken. Een bezwaar
van het lachgas is voorzeker, dat men het
moeilijk in de gewone praktijk, b.v. bij een
verlossing, kan gebruiken vanwege het
cenigszins ingewikkelde apparaat; voor een
kliniek als die in Leiden bestond dit be
zwaar natuurlijk niet. De voordeelen voor
den patiënt zijn, dat deze onmiddellijk na
de narcose ontwaakt en zich dan niet of
nauwelijks „katterig" voelt.
Als tweede hoofdstuk van Zaaijer s
oeuvre noem ik dan de verbetering der chi
rurgie van de borstholte. Wel iedereen
weet, dat het tegenwoordig mogelijk is, >iu
afwijkingen, die in den buik zijn gelegen,
operatief te behandelen: blinde darm-,
nier-, galblaas- en maag-operaties behoo-
ren tot het dagelijksch werk van een chi
rurg. Bij de borstholte wsa men tot voor
kort nog niet zoover gevorderd en daarvoor
is een gemakkelijk te begrijpen oorzaak:
bij opening der borstholte vallen de longen
samen en kan de patiënt niet meer ade
men. hij stikt dus.
Bij het dier heeft men door kunstmatige
ademhaling hierin kunnen voorzien: in nar
cose wordt dan een luchtpijpsnede gemaakt
cn van deze wond uit worden de longen
rhythmisch opgeblazen. Bij den mensch is
echter een dergelijke handelwijze wat be
zwaarlijk; Zaaijer heeft daarom naar an
dere wegen gezocht. Het vraagstuk, dat
opgelost moet worden is het volgende: er
moet een verschil bestaan tusschen den
druk van de ruimte, waarin zich de longen
bevindeu en de lucht in de longblaasjes.
Bij zijn eerste pogingen heeft Zaaijer dit
vraagstuk opgelost door het hoofd van den
patiënt buiten de operatiekamer te leggen
en door luchtdiohte afsluiting om den hals
te maken dat er geen directe communica
tie bestaat tusschen de ruimte, die het
hoofd omgeeft en waarin dus de patiënt
ademt en die der operatiekamer zelve. In
deze werd dan een geringe onderdruk ge
maakt: 1015 c.M. water is voldoende en
op deze wijze bleek het mogelijk de borst
holte te openen, zonder dat de longen sa
menvielen.
Later heeft Zaaijer het procédé vereen
voudigd; door een luchtdicht masker op
het gelaat van den patiënt te plaatsen kon
hij hierin overdruk brengen en bereikte
dan hetzelfde drukverschil tusschen de
ruimten in en buiten de long. Als narcose
middel bleek voor deze gevallen juist het
lachgas en Gok het apparaat, waarmee dit
werd toegediend bijzonder geschikt. Met
deze methode heeft hij nu belangrijke in
grepen in de horstholte zonder groote ge
varen voor den patiënt kunnen uitvoeren
longoperaties b.v. voor bronchiectasieën
(dit zijn uitzettingen van de longpijpjes,
die meestal met ettering gepaard gaan)
hebben het leven van vele patiënten weer
normaal gemaakt.
Ook is het hem op deze wijze gelukt bij
den slokdarm, die achter in de borstholte
is gelegen, te komen en ook aan dit orgaan
operaties met goed gevolg uit te voeren.
Met deze opsomming wi] ik volstaan;
Zaaijer heeft nog meer onderwerpen aan
gepakt, maar deze twee zijn voldoende oin
ook den leek een indruk te geven, dat deze
geleerde een zeer oorspronkelijke geest is
geweest, die op tal van gebieden getracht
heeft (en met goed succes) het kunnen der
medische wetenschap uit te breiden. Zijn
onderwijs was eveneens voortreffelijk, zoo
wel de studenten als de patiënten zullen
aan Zaaijer zeer veel verliezen.
Prof. dr. P. C. T. van der Hoeven, hoog
leeraar te Leiden, schrijft aan de „N. 11.
Crt.":
Onbegrijpelijk snel, zooals alleen het be
richt van een groot onheil dat doet, ver
spreidde zich te Leiden door het ziekenhuis
en door de stad de tijding van het plotse
linge en onverwachte overlijden vaa
Zaaijer: onder het aankleeden was hij in
elkaar gezakt. Het einde, juist nu llij rector-
magnificus zou zijn en de nieuwe kliniek
van het Academisch Ziekenhuis, waarvoor
hij zich zoo ontzaglijk veel moeite gegeven
had, zou inwijden: twee gelukkige gebeur
tenissen, een glorie, die zijn vrienden hem
zoo gaarne gegund had-den. Rectorale rede
en openingsrede waren klaar: zij zullen
nooit uitgesproken worden.
Zaaijer, hoogleeraar evenals zijn vader
en zijn grootvader, was een geboren doceut,
die evenals zijn vader tot het laatst too
de kunst verstond aan beginnelingen de
beginselen van zijn vak uiteen tc zetten,
terwijl hij met de oudere studenten dieper
in de verschillende onderwerpen doordrong
en zelf niet rustte, voordat hij van ieder
chapiter absoluut op de hoogte was. Wie
van een chirurgische bijzonderheid, of bij-
zonderheidje iets welen wilde, ging naar
Zaaijer, en was zeker van hem altijd on
middellijk waardevolle inlichtingen te krij
gen: zonder to bedenken, zonder onderzoe
ken, parate kennis over alles, wat zijn vak
raakte.
Zaaijer opereerde rustig, uren achtereen,
en werd nooit moe en nooit haastig. Daai-
door gebeurde er nooit iets onverwachts en
kon en mocht hij operaties ondernemen,
die een minder zelfbeheerscht man niet zou
bestaan hebben. Aldus heeft hij een eigen
chirurgie, „mijn chirurgie", geschapen,
waarmee hij menig invaliede tot bruikbaar
mensch gemaakt, menig opgegeven ziese
aan de maatschappij teruggegeven heeft.
Degenen, die door Zaaijer leven en heden
om hem treuren, zijn overal in ons land te
vinden.
Zaaijer werkte hard, klaarblijkelijk te
hard, maar hij heeft de voldoening gehad,
dat zijn werk ook in het buitenland erkend
is: in Duitschland, waar hij vrij geregeld
op de omtrent Paschen gehouden chirur
gen-congressen het woord voerde, in En
geland, waar hem in 1929 een spontane
huldiging door de Londeiische chirurgen
ten deel viel, in Spanje, waar hij het vorige
jaar een belangwekkende rede hield; ook
in Leiden, waar een groot aantal Ameri-
kaansche medici hem kwamen hooren.
Reeds in zijn proefschrift (1903) over
nae votumoren ontwikkelde hij een eigen
gedachte; in al zijn verdere werk vinden
wij een rustig, bezonken, scherp oordcel,
een rustig afgaan op het doel, een doorzet
ten, totdat het doel bereikt was; en het
doel altijd gericht op het heil van anderen.
Zaaijer is eeiugen tijd privaat-docent in
de merclururgie geweest. Uit dien tijd da
teeren zijn studies over niertransplantatie
(1908). Hog voordat hij hoogleeraar was is
daarbij gekomen zijn slokdarm-ohirurgie,
die hij zoover gebracht heeft dat hij b.v.
een der bedienden van het ziekenhuis, die
zich den geneeien slokdarm verbrand had,
het leven wist te redden, en na een reeks
van operaties, een nieuwen slokdarm wist
te geven. In de latere jaren, en nog steeds,
was het naast de hersen-chirurgie de tho-
rax-chirurgie, die haar ontwikkeling aan
hem te danken heeft. Sauerbruck cn
Zaaijer, misschien juister Zaaijer en Sauor-
bruck zijn de twee, die de longoperaties
mogelijk gemaakt, en tot een hoogte ont
wikkeld hebben, als te voren niet mogelijk
geacht werd. Niet weinig heeft hiertoe bij
gedragen de toepassing van de overdruk-
naroose, de wederinvoering van de lach-
gasnarcose. Zaaijer is niet meer, maar zijn
werk blijft bestaan, en zijü leerlingen zul
len voortbouwen op wat hij gegrondvest
heeft, en zoo zullen ook na zijn dood nog
velen hem hun leven danken moeten.
PROF. ZAAIJER TE UTRECHT
HERDACHT.
Uit Utrecht wordt aan de „Tel." gemeld:
Vóór dat prof. H. J. Laméris gistermor
gen zijn college begon, heeft hij het plotse
ling overlijden van prof. Zaaijer te Leiden
in een toespraak herdacht.
Prof. Laméris schetste daarin de ver
diensten van den overledene voor weten
schap en kliniek. Met nadruk wees spr. er
op dat prof. Zaaijer als opvoeder der ge
neeskundige jeugd door zijn voorbeeld aan
het ziekbed een invloed heeft gehad, wel
ke in de jongere generatie der artsen nog
zeer lang zal doorwerken.
De studenten hoorden de toespraak van
prof. Laméris staande aan.
SPORT
VOETBAL
LEIDSCHE VOETBALBOND.
De Zaterdagmiddag-competitie.
Het wedstrijdprogramma voor morgen
middag luidt als volgt:
le klasse: L. R. C. 1A. R. C. 1,
(Lisse); Terleede 1Quick Bos 1; Rijnsb.
BoysS. C. O. 1S. L. F. 1Fides Pacta 1
2e klasse A: A. R. C. 2S. L. F. 2;
Quick Boys 2L. R. C. 2 (hoofdterrein);
Fides Pacta 2Rijnsb. Boys 2.
2e klasse B: Katwijk 1Terleede 2;
SleutelsOns Clubje 1.
3e klasse A: Ons Clubje 2Fides
Parta 3; Quick Boys 4Woubrugge 2, (bij
terrein).
3e klasse B: PegasusKatwijk 2.
Juniores: L. R. C. (a)—Rouwkoop
(Lisserdijk).
OM DEN GOUDEN ONAFHANKELIJK
HEIDSBEKER.
Het Rotterdamsche Elftal.
Het Rotterdamsche elftal voor den wed
strijd om den Gouden Onafhankelijkheids
beker, welke wedstrijd 20 dezer op het ter
rein van Sparta wordt gehouden en waar
bij de Rotterdamsche ploeg tegen het Ne-
derlandsche elftal uitkomt, is als volgt sa
mengesteld: v. d. Male (Feijenoord), doel;
De Bruyn (H. D. V. S.) en v. Dijke (Feijen
oord) achter: J. Paauwe (Feijenoord), J.
v. d. Broek (Xerxes), Van Ooyen (Feijen
oord), midden; De Jong (Xerxes). Wendt
(Sparta), Rarendregt (Feijenoord), v. d.
Tuyn (H. D. V. S.) cn Burg (Feijenoord)
voor.
WIELRENNEN
DE ZESDAAGSCHE TE CHICAGO.
De zesdaagsche te Chicago is gewonnen
door het koppel Willie PedenJules Audy
die in 144 uur 427-4 km. 950 m. aflegden, wat
een gemiddelde is van 29.687 km. per uur.
De uitslag luidt:
1. PedenAudy 823 punten2. Birida.
Hill 461 punten; op 1 ronde: 3. G. Debaets
Letourneur 688 punten; 4. G. Dempsy
Wissel 351 punten; op 3 ronden: 5. Linari
Severgnini 573 punten; 6. GrimmDiil-
berg 527 punten; 7. RodakB. Walthour
416 punten; 8. H. HoranMac Kamara 230
punten; op 4 ronden: 9. RitterJ. Wal
thour 647 punten.
BILJARTEN
NEDER LA XDSCHE BILJARTBOND.
De competitie.
De uitslag van den wedstrijd S'. D. O. b
D. O. S. a voor de comp.
N.
B. B.
luidt:
P. Horree (D.O.S.)
134
28
18
4.78
C. Schouten (S. D. O.)
137
27
31
5.07
II. Rietbergen
120
43
14
2.79
R. Kantebeen
110
42
18
2.59
P. Schouten
108
23
12
4.69
J. N.
76
22
15
3.45
G. Nas
62
45
10
1.37
A. J. Kantebeen
97
45
10
2.15
D. O. S. 2 en S. D. O. 0 punten 31.
De uitslag van den wedstrijd Poort v.
CleefD. O. S. II voor de comp. N. B. B.
luidt:
A. J. Offenberg (D.O.S.) 13-8 39 22 3.53
H. de Roo (P.v.Cl.) 104 38 13 2.73
J. Ohrispijn 67 34 S 1.97
A. L. van Iteraon 106 34 25 3.11
W. Swaak
G. Teegelaar
108 37 14 2.91
62 36 7 1.72
S. de Water 69 38 11 1.81
H. Koet 64 38 13 2.47
P. v. Cleef 1 en D. O. S. 7 punt 22.
De uitslag van den wedstrijd D. O. S. b
S. D. O. 1 voor de comp. N. B. B. luidt:
I. Mazurel (S.D.O.)
176
35
29
5.02
A. J. Offenberg (D.O.S.)
103
34
18
3.02^
J. Slimmers
116
40
14
2.90
J. Chrispijn
63
39
10
1.66
M. Sierat
72
42
7
1.71
W. Swaak
10S
42
14
2.57
F. H.
80
38
10
2.10
S. de Water
49
37
4
1.32
S. D. O. 2 en D. O. S. 0 punten 31.
De uitslag van den wedstrijd S. D. O. II
P. van Cleef voor de comp. N. B. B. luidt
H. de Roó (P.v.C'leef) 84 29 12 2.89
C. Schouten (S.D.O.) 144 29 32 4.96
A. L. van Tterson
R. Kantebcen
G. Teegelaar
C: v. d. Burg, rcs.
H. Koet
A. J. Kantebeen
S. D. O. 1 en P. v. Cleef 1 punt 22.
Voor het kamp. van Nederland 2e klasse
klein biljart is ingeschreven door 3 leden
van den L. B. B. nl. B. Teegelaar, J. Brui-
nincks en A. Speijer.
LEIDSCHE BILJARTBOND
De competitie.
De uitslag van den wedstrijd L. U. T. O.
't Groene Laken voor de 3e klasse comp.
L. B. B. luidt:
H. Barendse ('tGr.L.) 100 34 16 2.91
J. Pcerdeinans (Luto) 81 33 14 2.45
DE KATHOLIEKE JEUGD
MOBILISEERT
Honderd© katholieke jongemannen cn
vrouwen maken zich op om, aaneenge
sloten, uiting te geven van hun ernsti-
gen wil, vooralles vrede te willen.
Honderde jongemannen en vrouwen mo-
biiiseeren zich tot een geweldig v r e d e s-
leger, welke dreigend tot üe vijanden
van de vrede zal spreken; dreigend zal
spreken tot hen, die willens en wetens het
mensendom opofferen aan eerzucht en ge
winzucht.
Zoo schreef de bekende Pater Strat-
inann O.P. (zie „Pro Pace", Mei, Juni, Juli
1932):
„Hoe komt het to oh dat niet alle ge-
loovigen zich in den strijd vereenigen en
niet uitdrukkelijk het militairisine
verwerpen?
Omdat het militairisine, zooals alle we-
reldsche machten, buitengewoon verleidelijk
en uiterst geraffineerd optreedt. Het zegt:
„Ik ben de kracht die u beschermt wanneer
gij wordt aangevallen. Ik ben de verdedi
gingsengel; ieder kanon, ieder soldaat,
ieder generaal en minister van oorlog,
heelt een uitsluitend defensief karakter
En er is geen dwaas die het recht van
een wettige verdediging zal kunnen be
strijden. Dus: Leve de bewapening.
Toch beschouwt Pater Stratmann de mi-
litairisten ndet als de hoofdschuldigen,
waarvan hij zegt dat velen hunner aan liet
beroep gebonden zijn, integendeel.
„Neen", zoo schrijft hij, „de kapitalisten
van de bewapeningsindustrie, dat zijn de
grootste schuldigen.
Het militairisme zou verdwijnen, indien
het niet de winst dezer kapitalisten in
stand hield.
Deze zijn het die de bewapeningsplannen
ondersteunen en alle middelen en pogin
gen voor ontwapening moedwillig tegen
gaan.
Deze parasieten die in vrede reeds veel
aan de legers verdienen, doch in oor
logstijd mee r".
Tot zoover Pater Stratmann.
En aan zulke laaghartige plannen zal de
jeugd worden overgeleverd. Voor zulk een
ideaal (eerzucht en gouddorst) worden door
millioenen menschen smarten geleden!
Hiervoor zal dus het bloed moeten
vloeien van zoovele jonge kerels, als waar
deloos vocht.
Hiervoor zullen duizende moeders en
vrouwen, in een eindeloos sloopende span
ning leven, totdat zij de tijding krijgen:
„Uw zoon/man is „gevallen" op het veld
van „eer".
Hiervoor zullen tranen vloeien van
die diepbedroefde moeders en vrouwen, en
in onze ooren zal het hulpeloos geschrei
snijden van al die vaderlooze kinderen.
Heel dit leger van diep treurende men-
sohenkinderen, het stijgt op tot één groote
bede om erbarming om vrede, doch ook
klinkt het als( een waarschuwing voor ons
opdat wij zullen strijden om bevrijd te blij
ven van die groote ellende.
Laat heel dit leger van millioenen doo-
den en levens-lang verminkten; van die
duizende schreiende vrouwen en kinderen,
uw oog voorbij trekken, en gij zult wak
ker worden en mee willen vechten niet in-
maar tegen den oorlog.
Katholieke jongemannen en
vrouwen wordt lid van den R. K.
Jongere n-V redesbon d.
Onze beweging groeit met den dag.
Zij ontwikkelt zich lokaal en nationaal
met als uiteindelijk doel internatio
naal.
Wij willen geen afschuwelijke comedie,
het africhten van jonge menschen voor den
oorlog, met als einde een ontzettende mas
sa-graf.
Geen huichelarij als zou men voor de
vrede zijn, terwijl men, zooals in Italië,
een proefmobilisatie lioudt, z.g. om de ont
wapeningsconferentie te Genève tot wat
meer actie aan te sporen, maar waarvan
een ieder de bedoeling wel zal hebben be
grepen. „Het is wel degelijk", (zoo lees ik
in de R. K. Volkskrant van j.l. 1 Oct.) om
te zien of het Italiaansch leger paraat is
voor de massa-moord.
Frankrijk bewapent zich tot de tandon,
terwille van d'e vrede.
Duitschland eischt gelijk gesteld te wor
den met de andere mogendheden, in zake
de bewapening, terwille van de
vrede.
Heel de wereld beweegt zich weer in de
richting van bewapenen, en zullen er nu
nog zoo naïef zijn die gelooven dat wij
geen oorlog meer zullen krijgen?
Is die bewapeningsrace en de verschil
lende ophitsende redevoeringen in diverse
Landen dan allemaal terwille van de
vrede!!
Wordt wakker, in Godsnaam, katho
lieke jongeren; vormen wij nationaal
en internationaal één groot redes-
leger.
Laat een ieder persoonlijk zich mede ver
antwoordelijk voelen voor het handhaven
van de vrede.
Geen minachtend gepraat over onze be
weging, ais zal zij toch niets bereiken; be
denkt, wat wij, Katholieken, op ieder ter
rein gewonnen hebben, danken wij aan een
eendrachtig en goed georgani
seerd optreden.
Onze beweging is toch gegrondvest op
de beginselen der Katholieke Kerk, waar
van Pater Stratmann zegt:
„Dat de Katholieke Kerk zich krachtig
toone, ook op dit terrein.
Zij, die onwrikbaar kan zijn als het gaat
om de levenskiem te beschermen, laat zij
het ook niet minder zijn voor het behoud
van het leven, dat zich ontplooit".
Katholieke jongeren aan u de daad. Geef
u onverwijld op bij de heeren:
W. Spendel, Zoeterwoudschesingel 80.
M. Heruër, Willem-straat 17, of bij on-
tergeteekende
F. H. M. KOK,
Sophiastraat 67 a.
HERDENKEN WAPENSTILSTAND
11/11/18.
Zou 't zijn, dat 't nienschelijk gevoel,
Dat ge'ld en eerzucht stelt als doel,
Het hart niet heeft gesloten,
Wijl 't 6tilte vraagt, voor 't bloed dat
werd vergoten?
Slechts 1 minuut, buigt men het hoofd
Voor hen, wier leven werd geroofd.
Om wie de moeders, vrouwen
En kinderen, nog schreiend gaan en rouwen.
Nog schrijdt het leed zijn weg en gaat
Van huis tot huis en Staat tot Staat,
Als één groot' Lijdens-Statie
En erfenis der oud're generatie.
O jeugd, wel plengt uw oog een traan
En schreit uw hart ontdaan,
Maar 't heilig vuur, ontstraalt uw oogen.
Een oorlog zult gij nimmer meer gedogen.
„Geen Oorlog meer" is thans de
kreet
Die opdreunt tusschen smart en leed-
Geen slachting zal 't menschzijn vagen;
De jeugd, zij zal de blijde toekomst dragen.
R. K. Jongeren-Vredesbond,
F. H. M. KOK,
Sophiastraat 67 A.
P. Meijers
100
46
15
2.17
J. Jansen
83
45
9
1A4
B. Brandt
100
37
9
2.70
I. Contant
57
36
6.
1.58
N. v. d. Hoogt
97
47
9
2.06
C. van Vliet
100
47
11
2.12
't Groene Laken
en L. U.
T.
O. 0
pun-
ten. 3—1.'
De uitslag van den wedstrijd O. G.S.
D. O. III voor de 3e klasse comp. L. B. B.
luidt:
A. J. Kantebeen (S.D.O.) 63 64 6 0.98
J. Gressie (O.G.) 100 64 10 1.56
D. Nieuwenburg 100 52 10 1.92
J. de Ru 64 51 5 1.25
F. H.
J. Choufour
De 4e partij door O. G. gewonnen gege
ven w. n. o. S. D. O. 2 en O. G. 0 p. 31.
De uitslag van den wedstrijd S. D. O. III
L. U. T. O. voor de 3e klasse comp. L. B.
B. luidt:
J. Peerdemans (Luto) 100 33 12 2.83
C. v. d. Burg (S.D.O.) 66 35 12 1.88
J. Jansen 79 45 10 1.75
A. J. Kantebeen 100 45 9 2.22
N. N. res. 84 47 12 1.78
D. Nieuwen-burg 100 47 7 2.12
O. van Vliet 83 58 7 1.43
F. H. 100 58 16 1.72
S. D. O. 2 en Luto 0 punten 31.
De uitslag van den wedstrijd S. D. O. IV
Hollandia III voor de 4e kl. L. B. B.
luidt
N. de Jong (Holl.) 50 21 7 2.27
P. N. (S.D.O.) 75 22 12 3.40
J. Pluimgraag 74 37 8 2.00
W. Hanselaar 75 3S 7 1.97
D. Baalbergen 48 37 8 1JJ1
M. Sierat 75 38 9 1.97
N. Klein 65 40 13 1.71
F. Kluivers 75 40 8 1.82
S. D. O. 2 en Hollandia 0 punten. 40.
OLYMPISCHE SPELEN
DE KOSTEN DER SPELEN TE
BERLIJN.
Hoeveel toeschouwers men verwacht.
In een rapport van de Deutsche Reichs-
ausschuss fuer Leibesuebungen en het Duib-
sche Olympische Comité worden de voorbe
reidende maatregelen opgesomd voor de
llde Olympische Spelen welke in 1936 te
Berlijn worden gehouden.
Daarin heet het, dat de hoofdspelen met
inbegrip van de uitbreiclingskosten voor
stadion enz. ongeveer 5.5 millioen R.M. zul
len kosten.
Men schat de inkomsten op 4 millioen
R.M., daar men verwacht, dat gedurende
14 dagen eiken dag 60.000 toeschouwers op
de verschillende plaatsen, waar de wedstrij
den plaats vinden, aanwezig zullen zijn.
Men rekent op een gemiddelden toegangs
prijs van 4 'K'.M.
De Hoofdspelen zouden dus bezocht -wor
den door 900.000 toeschouwers.
Men hoopt voorts door den verkoop van
programma's, verpachtingen enz. 400.000
R.M. te ontvangen, zoodat men een tekort
verwacht van anderhalf millioen R.M. Dit
tekort wil men dekken door steun van het
Rijk, de stad Berlijn, door inzamelingen, lo
terijen, bijdragen der bonden, verkoop van
propagandazegels enz
De kosten der Duitsche deelnemers moe
ten door de Bonden worden gesteld.
De Winterspelen zullen worden gehouden
van Donderdag 6 Fe-bruari tot Zondag 16
Februari. Uitsluitend de plaats Garmisch
Partenkirchen komt in aanmerking voor de
Winterspelen 1936.
