24ste Jaargang
DINSDAG 8 NOVEMBER 193*
No. 7349
3)e ZeidóQfoaQouücvtiï
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 een per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 oent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeclingen wordt
het dubbele vnn het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trokkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
BINNENLAND
CONFLICT IN DE GOUDSCHE
WASCH INDUSTRIE.
Opgelost.
In de conferentie, welke Maandagmid
dag tusschen partijen, betrokken bij het
conflict in de Goudsche waschindustrie en
den Rijksbemiddelaar, prof. mr. A. C. Jo-
sephus Jitta ten stadhuize .te Gouda werd
gehouden, is overeenstemming bereikt.
Besloten werd het eerste punt van het
bemiddelingsvoorstel (betreffende het niet-
uitkeeren van loon wegens verzuim-uren bij
bedrijfsslapte ten hoogste van 4 uur per
week en 100 uur per jaar) te doen verval
len en het tweede zoodanig te wijzigen,
dat een loonsverlaging van niet hooger dan
5 pet. zal worden ingevoerd.
De partijen deden de toezegging weder
zijds geen rancune maatregelen te zullen
treffen.
Het conflict is hiermee geëindigd.
In den loop van den middag hebben alle
werknaamsters den arbeid hervat.
PALEIS VOOR VOLKSVLIJT.
Faillissements-aanvrage afgewezen.
Naar de „Tijd" verneemt, is de uitspraak
van de Arrondissements-Recl\tbank, waar
bij de jongste door mr. A. R. Dunselman
aangevraagde faillietverklaring van het
Paleis voor Volksvlijt is afgewezen, in ap
pèl door het Gerechtshof bevestigd.
Voor het Paleis voor Volksvlijt was in
beide instanties opgetreden mr. J. H. Po-
Ie naar.
VERVROEGD PENSIOEN.
Bij de Spoorwegen.
De Directie der Spoorwegen heeft, vol
gens het „Volk", besloten, aan al het trein
personeel dat den leeftijd van 60 jaar heeft
bereikt of overschreden, ontslag te geven
met recht op direct ingaand pensioen.
De ontslagbrieven voor hen, die onder
dezen maatregel vallen, zijn reeds klaar,
zoodat de uitreiking daarvan binnen enkele
dagen kan worden tegemoet gezien.
LUISTERAARS IN NEDERLAND.
68 per duizend inwoners.
Eind September 1932 bedroeg het aantal
aangegeven radio-ontvanginrichtingen
194.814.
Het aantal aangeslotenen aan radio-dis
tributie-centrales bedroeg 259.964, hetgeen
in totaal neerkomt op 68 luisteraars per
1000 inwoners.
PROF. MR. DR. J. v. d. GRINTEN f
De rector-magnificus der Nijmeegsche
Universiteit Titus Brandsma O. Carm.,
schrijft in de „Gelderlander" een in me-
moriam, waaraan wij het volgende ont-
leenen
„Het is niet gemakkelijk bij het heen
gaan van dezen hoogvereerden collega,
te zeggen, w-at em het eerst de ver
eering van ons allen schonk.
Op hoeveel gebied zijn verdiensten
liggen, de schoonste kroon, de kroon, die
hem blijft sieren, is wel, dat hij zoo op
recht zijn leven stelde in den dienst van
wat hij zag als de bevordering van Gods
eer, de onderhouding, van zijn recht, niet
slechts in het individueele leven, maar
tevens in de maatschappelijke verhou
dingen, in het recht, dat het leven van
Staat en gemeenschap be'heerscht. In
harden stoeren arbeid en trouwe toewij
ding is hij een rechtsgeleerde geworden
van grooten naam, naar wien men tot in
de hoogste kringen gaarne luisterde,
anaar zijn rechtsopvatting was dc schou
wing van het recht, dat zijn diepste
wortelen had in God. En strijdend voor
het recht wist hij te strijden voor een
goede, voor een nobele za-ak, voor het
recht, dat God wilde in staat en maat
schappij.
Dat is voor dezen man, die zulk een
voorname plaats innam in het staatkun
dig en maatschappelijk leven, wel een
op de allereerste plaats op den voor
grond tredend kenmerk. Wie zijn leven
overziet, zooals zich dat naar buiten
afteekent in geschriften en adviezen, in
voordraohten en artikelen, zou haast
zeggen, dat dit kenmerk in zijn leven
zoozeer op den voorgrond treedt, dat
hiermede zijn ven is geteekend.
Nog niet ten halve.
Niet slechts dc liefde tot God bezielde
ihem, maar zelden ontmoette ik een
rechtsgeleerde, als bij doordrongen van
liefde tot de menschen. Hij had het
recht lief, hij studeerde er nog altijd op
met geestdrift en pleizier, omdat hij er
zooveel moois in zag. Hij tuurde zich
niet blind op de boeken, maar het was,
of hij bij zijn studie achter dc boeken
de menschen voor zich zag oprijzen,
voor wie het recht geschreven werd, tot
wier welzijn het moest worden toege
past en geïnterpreteerd. Dat gaf aan zijn
oordeel en advies eenerzijds dien zin
voor realiteit en aanpassing aan de wis
selende omstandigheden, dat levende en
zakelijke, anderzijds dien warmen toon
en beminnelijken zachten vorm.
Dat maakte, dat hij niet, hoewel graag
tussahen zijn boeken op zijn kamer, een
kamer-geleerde wezen kon. Hoewel het
hem soms kostte, de boeken dicht te
slaan en de studeerkamer te verlaten,
zijn besef, dat hij op zoo menige plaats
een woord kon spreken, dat voor velen
een weldaad was, meer nog de aandrang
op den bescheiden geleerde uitgeoefend
om nu in dat, dan in dat leiding en ad
vies te geven, deden hem zitting nemen
in zooveel commissies en besturen, dat,
wanneer men hiernaar ziet, men meenen
zou, dat er geen tijd voor studie meer
kon overschieten en hij nog slecht, ge
ven kon van wat hen in rustiger tijden
aan kennis had vergaderd. Want in bijna
alle lichamen, waarin hij zitting had,
was die zittingname een werkelijk aan
deel aan het werk niet alleen, maar ook
het voorwerp van trouwe toewijding.
En dan was hij nog vader, vader van
een gezin van negen blije kinderen, echt
genoot van een liefhebbende vrouw. En
hij was ook dit zoo weer ten volle, zoo
voorbeeldig, dat, hoeveel de Universiteit,
hoeveel heel de katholieke zaak, hoeveel
Staat en maatschappij in hem verliezen,
nergens het verlies inniger en dieper zal
worden gevoeld, dan in het verweest ge
zin, waarin hij zoo echt de vader was.
Men zou zoo zeggen, dat er voor het ge
zin geen tijd meer overbleef in dit werk
zaam zwoegend leven in dienst der ge
meenschap, maar de uren in den huise-
Jijken kring doorgebracht, schiepen er
een sfeer, waarin hij leven bleef, ook als
hij weg was of in beslag werd genomen
door het werk".
De begrafenisplechtigheden.
De plechtige uitvaart van wijlen prof.
mr. dr. J. H. P. M. van der Grinten is
vastgesteld op Woensdag 9 November
a.s., des morgens negen uur in de. St.
Canisiuskerk aan de Molenstraat, waar
na begrafenis plaats heeft op het kerk
hof aan den Daalschenweg.
Voor de uitvaart wordt in de Senaats
kamer van het Lhiiversiteitsgebouw een
besloten rouwzitting gehouden, waarin
de rector-magnificus, prof. dr. Titus
Bi-andsma een gedachtenisrede zal uit
spreken.
Het Universiteitsgebouw en de gebou
wen der bibliotheek van de R. K. Uni
versiteit zullen Woensdag a.s. den gehee-
len dag gesloten zijn.
Van het Universiteitsgebouw en het
gebouw van het N. S. C. hangen de
vlaggen halfstoks.
DE GOEDERENRUIL MET
DU ITSCHLAND.
Kaashandelaren dringen aan op
samenwerking.
Het volgende telegram werd verzonden
aan Z.Exc. den Minister van Economische
Zaken en Arbeid te Den Haag:
De vereeniging van kaashandelaren te
Bodegraven en Omstreken spreekt de wen-
schelijkheid uit dat inzake de eventueele
gecentraliseerden goederenruil met Duitseh-
land, samenwerking tot stand kome tus
schen de Kamers van Koophandel en het
Comité van Economisch Verweer.
Ex-keizer Wilhelm te Heemstede.
De ex-keizer is gisterenmorgen met zijn
gevolg in twee auto's te Heemstede aan
gekomen waar hij zijn intrek heeft geno
men in de villa van mevrouw C. von Pann-
witz.
In den ouderdom van bijna 70 jaar
is te 's-Gravenhage overleden de heer R. J.
L o m a n, directeur eener muziekschool en
een zeer bekende persoonlijkheid in de
schaakwereld.
Te Bloemendaal, waar hij zich geves
tigd had, toen hij zich uit zijn practijk had
teruggetrokken, is op 69-jarigen leeft i d
overleden de bekende arts voor maag-,
darm- en stofwisselingsziekten te Amster
dam dr. J. J. Halbertsma.
STADSNIEUWS
GOEDERENRUIL MET
DU ITSCHLAND.
De Kamer voor Koophandel en Fabrie
ken voor Rijnland te Leiden deelt mede:
Nadat de Leidsche Kamer van Koop
handel en andere Kamers in den lande
reeds eenigen tijd den goederenruil met
Duitschland hadden georganiseerd en
daarvoor allerwege van de Ncderland-
sche importeurs van Duitsche goederen de
meest verrassende steun en sympathie
hadden verkregen en haar bovendien ge
bleken was dat haar bemoeiingen inzake
het herstel van de normale handelsbetrek
kingen met Duitschland, en wel speciaal
hare actie inzake den goederenruil met
Duitschland. door de Nedcrlandsche regee
ring zeer werden gewaardeerd, heeft zij
met kracht hare actie voortgezet.
Anderzijds drongen tot het Bureau der
Leidsche Kamer berichten door, dat ook
het Comité voor Economisch Vervoer plan
nen beraamde om daarnaast eveneens een
bureau voor goederenruil te stichten. Daar
het Bureau vóór alles verwarring wilde
voorkomen, stelde het zioh, ook op instiga
tie der Nederlandsche regeering, in con
tact met genoemd Comité en verzocht
reeds Woensdag 26 October, te dezer zake
om een samenspreking. Tot op heden werd
daar taal noch teeken op vernomen.
Reeds nadien had het Bureau der Leid
sche Kamer, op aandrang uit de andere
Kamers van Koophandel, besloten, om
alle Kamers bijeen te roepen om dezen
goederenruil nader te bespreken en voorts
na te gaan op welke wijze meer centrali
satie zou kunnen worden verkregen. Deze
vergadering is Maandag 31 October jl. te
Leiden gehouden. Van de 36 Kamers van
Koophandel waren 34 vertegenwoordigd.
Van de twee afwezige Kamers van Koop
handel zijn sympathiebetuigingen ingeko-
Vastgesteld werd, dat het groote voor-
deelen zou opleveren, indien de zelfstan
digheid der Kamers zooveel mogelijk be
houden zou blijven, daar deze als 36 steun
punten in den lande kunnen dienen om de
bestellingen van Duitsche goederen te ver
zamelen en mede te werken aan een zoo
juist mogelijke distributie der z.g. vrije
deviezen onder de exporteurs in het dis
trict.
Anderzijds werd de noodzaak gevoeld
dat allerwege één lijn werd getrokken. Ook
bleek, dat bij vele bestellingen van Duit
sche goederen (men denke o.m. aan die der
Inkoopcombinaties) verschillende distric
ten van Kamers betrokken zijn.
Bedacht moet ook worden, dat, als aan
de Kamers van Koophandel de goederen
ruil wordt gelaten, in elk district zeer ge
makkelijk alle locale werkgevers-midden
stands- en andere organisaties kunnen
worden ingeschakeld, om mede te helpen
vrije deviezen te verkrijgen en bij een rich-
tige verdeeling dier deviezen eventueel
bijstand te verleenen. Bij een strenge ge
centraliseerde regeling is zulks ten eencn-
male uitgesloten. Ook met de landelijke
organisaties zal ongetwijfeld overeenstem
ming ten aanzien van de centrale leiding
kunnen worden verkregen. Met algemeenc
instemming werd in de genoemde vergade
ring een commissie gevormd, welke dé
centralisatie zou voorbereiden.
In die vergadering, welke door een
waarnemer van regeeringswege word bij
gewoond, werd zoowel door de Leidsche
Kamer, als door andere Kamers, gewezen
op de wenschelijkheid om contact te
verkrijgen met het Comité voor Econo
misch Verweer. Ten einde dit overleg niet
te belemmeren, werd besloten van die
vergadering geen perscommuniqqué te ver
strekken.
Het Comité Economisch Verweer bleek
op samenwerking binnenskamers echter
geen prijs te stellen en gaf er blijkbaar de
voorkeur aan, in het openbaar den uiter
aard zeer onverkwikkelijken strijd aan te
vangen om de Kamers van Koophandel,
welke juist zeer belangrijke successen ter
zake beginnen te verkrijgen, zonder vorm
van proces uit de door deze bezette posi
tie te dringen.
Dat vele Kamers van Koophandel zich
niet zonder meer uit haar werk laten zet
ten. spreekt overigens vanzelf.
De Kamer overweegt hierbij, dat het
Comité Economisch Verweer in den lan
gen tijd van zijn bestaan de thans gevolg
de, soepele, geheel particuliere wijze van
goederenruil niet heeft willen tot stand
brengen en eerst daartoe overgaat, nadat
de Kamers van Koophandel hebben bewe
zen, dat langs den gevolgden weg groote
successen kunnen worden be'mald.
Ware het zoo, dat de Kamers van Koop
handel haar werk verkeerd hadden ge
daan en tot geen overleg waren bereid
geweest, dan ware een houding als thans
door het Comité Economisch Verweer in
genomen, te begrijpen.
Nu van regeeringswege nog steeds vol
lof over het werk der Kamers wordt ge
sproken en ook van de zijde van het Co
mité Eoonomisch Verweer geen critiek is
gehoord, is het optreden van dit Comité
onbegrijpelijk.
Voorts meent de Kamer, dat. door den
strijd voor het publieke front te brengen
en te weigeren om binnenkamers tot over
eenstemming te komen, de zoo spontaan
verkregen medewerking van de vele im
porteurs van Duitsche goederen, verloren
zal kunnen gaan.
Deze zoo spontaan verkregen medewer
king is een zeer gevoelig plantje, zonder
welke particuliere goederenruil moet mis
lukken.
Alleen wanneer men er geen bezwaar in
ziet, om, evenals Denemarken, dat een Va
lutakantoor heeft, waar de orders naar
Duitschland vaak drastisch worden be
handeld, een nieuwe N. U. M. te maken,
wordt aan deze sympathie weinig waarde
gehecht.
Met het oog op de talloos vele im- en
exporteurs, d:e geen lid zijn van een orga
nisatie aangesloten bij het Comité voor
Economisch Verweer, acht de Kamer het
juister, dat de Kamers van Koophandel,
die immers alle exporteurs vertegenwoor
digen, de voordeelen van dien goederenruil
zoo gelijkmatig mogelijk vanuit een Cen
traal Bureau over de exporteurs verdeelcn.
Onder deze omstandigheden meent onze
Kamer, dat zij hare werkzaamheden met
kracht moet voortzetten en dat de andere
Kamers van Koophandel eveneens goed
zullen doen alzoo te handelen.
Naar de Kamer hoopt, zal binnenkort
een regeling gevonden kunnen worden,
waardoor aan den zeer ongewenschten toe
stand van het bestaan van twee bureaux
voor goederenruil met Duitschland, een
einde zal kunnen worden gemaakt.
'S RIJKS HERBARIUM.
Een adres aan de Tweede Kamer.
De oud-directeur van 's Rijks Herbarium
alhier, tevens lector in de systematische
botanie aan de Rijksuniversiteit alhier, J.
W. C. Goedhart, heeft in brochurevorm
den inhoud bekend gemaakt van een adres
door hem gericht aan de Tweede Kamer
der Staten-Generaal met betrekking tot
een post in het ontwerp-Staatsbegrooting
1933, welke met de opheffing van het
directoraat van 's Rijks herbarium en van
het lectoraat, die gezamenlijk voor een
buitengewoon hoogleeraarschap zouden
plaats maken zou beoogen van 's Rijks
herbarium een zuivere onderwijsinstelling
te maken en alle verzamelingen van dit
Rijks-museum onvoorwaardelijk ter beschik
king te stellen van den hoogleeraar.
Adressant nu betoogt, dat er een prin
cipieel verschil bestaat tusschen een her
barium-museum, 't welk een instituut is
ten algemeenen nutte en een instituut voor
universitair onderwijs, dat slechts dit ééne
belang dient.
„De bijzondere functie der Rijks-musea
in afwijking van die der universitaire on-
derwijs-instituten, werd bij de behandeling
der Hooger Onderwijswet van 1875 uitdruk
kelijk door de Volksvertegenwoordiging er
kend.
„Toch werd, door ministerieele beslui
ten en administratieve maatregelen, het,
oorspronkelijk autonome, Rijks yerbarium
administratief meer en meer ondergeschikt
gemaakt aan de Leidsche universiteit, waar
door de museum-functie ernstig geschaad
werd."
Officieel is echter 's Rijks Herbarium nog
steeds een Rijksmuseum ten algemeenen
nutte en J.e adressant wijst er nu op, dat
het aannemen van de genoemde begroo-
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De D-trein ParijsAmsterdam in België
ontspoord Er zijn geen persoonlijke onge
lukken. (Laatste Berichten).
BINNENLAND.
Tegen den vroegeren kassier van de Boe
renleenbank te Oegstgeest is wegens ver
duistering 3 jaar gevangenisstraf geëischt.
(Rechtzaken, 1ste blad).
tingspost incidenteel een principieele be
slissing zou provoceeren in een gewichtige
belangen rakende aangelegenheid.
Een en ander is met oen Memorie van
Toelichting door den adressant nader uit
eengezet.
VEREENIGING VAN
R. K. HANDELSREIZIGERS.
Een feestavond.
De afdeeling Leiden van de R. K.
Handelsreizigers vereen. „St. Christoffel"
heeft Zondagavond in de foyer van de
Stadsgehoorzaal haar jaarlijkschen feest
avond gehouden.
De voorzitter, de heer Fr. Driesscn,
'heette alle aanwezigen welkom en zette
't doel van den avond uiteen. Spr. kon
met trots op de tombola wijzen, waarin
keurige prijzen waren te winnen en
wensohte tenslotte allen een zeer ge
noogelijken avond, die verzorgd zou wor
den door den band „The Populair Jasz",
beter bekend onder den naam van „de
muziek met de roode jasjes". Daarna
zette de muziek in. Er zat aanstonds
stemming in, en met de polonaise werd
do feestavond geopend. De loten voor
dc tombola werden door de dames, die
zioh met den verkoop hadden belast,
spoedig aan den man gebracht. Ter af
wisseling werden onder de verschillende
dansen door het acrobaten-ensemble
„The Young Fellows" werkelijk prachtige
staaltjes van acrobatiek vertoond, waar
om wij dan ook aan alle R. K. vereeni-
gingen dit nog jonge ensemble gaarne
aanbevelen.
IntU8fiohen gingen de dans nummers
door en kreeg ook het R. K. Werkloo-
zencomité de gelegenheid eene collecte
te houden.
De vele belanstellenden in dit feest
der R. K. Handelsreizigers hadden ccn
zeer genoegelijken avond.
Handelsregister K. v. K.
W ij z i g i n g: H. van Tongeren. Leiden,
Hoogewoerd 4517. Brood-, Koek- en Be
schuitbakkerij. Uittr. E.: Wed. E. H. van
Tongeren-Jongencel, Leiden, d.d. 5 Nov.
1932. Wijz. handelsn. in: D. van Tongeren.
X. E.D. van Tongeren, Leiden. Wijz. uit-
gcocf. bedr., thans alleen Koek- en banket
bakkerij.
De fancy-fair van de Graal.
Op de in het Graalhuis gehouden fancy-
fair waren ook enkele keurig aangqklocdu
poppen, die door de bezoekers konden wor
den gewonnen. Vooreerst een bruidspaar,
waarvan men den huwelijksdag moest ril
den en vervolgens een mooie pop, die on
der de Kruiskinderen werd verloot. De hu
welijksdatum 14 September werd door nie
mand geraden, terwijl dc pop der kruis
kinderen viel op lot no. 49.
ROD E.ELT EN HOOVER. DE TWEE VOORNAAMSTE CANDIDATEN
VOOR HET PRESIDENTSCHAP DER VER. STATEN. HEDEN HEEFT
DE VERKIEZING PLAATS.
