DINSDAG 25 OCTOBER 1932
No. 73!
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
LEGER EN VLOOT
24ste Jaargang
3)e£eid&^6oti/fcO/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 een per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Ad ver tentiën 30 cent per reg<
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ei
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Pit nummer bestaat uit drie bladen
V Een der grootste documenten
van dezen tijd.
Naar Kipa uit Detroit verneemt, citeer
de Franklin Roosevelt, gouverneur van
New-York en candidaat der democraten
voor het presidentschap, in een verkiezing-s
rede de encycliek „Quadragesimo Anno",
las daaruit aan zijn toehoorders een groot
stuk voor en noemde de encycliek „eender
grootste documenten van den modernen
tijd."
„Een der grootste documenten van den
modernen tijd"Hoe vele katholieken
zijn er, die van dit document niet of
hoogstens even oppervlakkig kennis heb
ben genomen? Hoevelen onder de ontwik
kelde, „intellectueele" katholieken, die
een vooraanstaande plaats in het maat
schappelijk leven innemen?
Een ten deze ingestelde enquete zou
werkelijk beschamend zijn!
En toch, de aandachtige lezing, de be
studeering en overweging van genoemde
encycliek zou velen katholieken het inzicht
schenken, dat hun geestesinrichting in het
oeconomische en sociale leven nog heel
wat afwijkt van die van den Pausen'
daarom voor hen zoo leerrijk en vruchtbaar
kunnen zijn.
De encycliek geeft niet de oplossing
in details van sociale kwesties, maar geeft
aan, welke geest de menschen moet bezie
len; binnen welke groote lijnen de sociale
ordening der maatschappij moet worden
opgebouwd.
Dat de kennis van deze encycliek,
„een der grootste documenten van den mo
dernen tijd" onder de katholieken niet spo
radisch moge zijn en blijven!....
IFoto Slegtenhorst.)
ANTHONIE VAN LEEUWENHOEK
HERDACHT.
Gisteren heeft te Delft de plechtige her
denking plaats gehad van den 300st>en ge
boortedag van Anbhonie van Leeuwenhoek.
In de aula van de Technische Hooge-
school had gistermiddag een bijeenkomst
plaats, die bijgewoond "werd door tal van
hoogleeraren in den lande en waarin al
lereerst de rector-magnificus der Techni
sche Hoogeschool, professor J. A. Grutte-
rink een inleidend woord sprak, waarop
prof. v. d. Hoeven uit Leiden, voorzitter
van het Van Leeuwenhoek-comité, een wel
komstwoord sprak. Hierna 'hield dr.
Sohierbeek een herdenkingrede.
Vervolgens werd in de Oude Kerk doo-r
prof. d'Arcy Thomps-on namens de Royai
Society een krans gelegd door prof. v. d.
Hoeven namens de Kon. Ned. Academie
van Wetenschappen en het van Leuwen-
'Koek-comité, terwijl voor de Vereeniging
voor Natuurwetenschappen te Jena prof. de
Haas een krans legde.
Op het stadhuis had een ontvangst plaats
door het gemeentebestuur.
TEGEN VERRÖOGING VAN ACCIJNS
OP BIER.
Amendement op het wetsontwerp van
dr. L. G. Kortenhorst.
Dr. L. G. Kortenhorst, lid van de Tweede
Kamer, heeft een amendement ingediend op
het wetsontwerp tot tijdelijke heffing van
opcenten op alle invoerrechten en op den
accijns op bier, alsmede herziening van het
tarief.
Door een deel van het eerste en het ge
heel© derde artikel te doen vervallen wil hij
de voorgestelde heffing van opcenten op
den accijns op bier uit het ontwerp lichten.
R. K. WERKLIEDENVERBOND.
Resolutie inzake het Ziekenfondswezen.
Het R. K. Werkliedenverbond in Neder
land en de Bond van R. K. Ziekenfondsen
in Nederland hebben naar aanleiding van
bemiddelingspogingen en voorstellen van
den heer Directeur-Generaal voor de
Volksgezondheid tot bevordering eener be
tere samenwerking op het gebied van het
Ziekenfondswezen de situatie op dit ter
rein besproken en stellen vast:
1. dat de Katholieke Arbeidersbeweging,
die, krachtens haar beginselprogram overal,
OVERZICHT VAN DE RECEPTIE VOOR GENOODIGDEN HEDENMIDDAG TIJDENS HET FEEST VAN HET
GESTICHT „DE VOORZIENIGHEID" TE LEIDEN. IN HET MIDDEN Z.H.EXC.MGR. J. D. J. ANGENENT, BISSCHOP
VAN HAARLEM.
waar arbeidersbelangen te behartigen zijn,
het recht opvordert zelf te beoordeelen of
zij de belangenbehartiging rechtstreeks
ter hand zal nemen dan wel deze aan an
dere organisaties zal overlaten, op het ter
rein van het Ziekenfondswezen eigen fond
sen behoort te hebben;
2. dat deze fondsen, gezien de eischen
der moraal met betrekking tot de uitoefe
ning van de geneeskunde, katholiek moeten
zijn;
3. dat voor een behoorlijke functionnee-
ring krachtige fondsen noodig zijn en alle
katholieke arbeiders gelegenheid moéten
■hebben toe te treden;
4. dat daarom met kracht moet worden
gestreefd naar gecentraliseerde diocesane
fondsen
5. dat deze fondsen met handhaving van
eigen zelfstandigheid, waar mogelijk, ook
met andere fondsen ten aanzien van be
paalde punten kunnen samenwerken;
6. dat de Bond van R. K. Ziekenfondsen
streeft naar goede samenwerking met de
deelnemers, waarmee de belangen der le
den zoowel als die van de deelnemers ge
baat zijn;
7. dat -de Bond, indien de organisaties
der deelnemers het recht tot het stichten
en instandhouden van katholieke arbeiders
ziekenfondsen erkennen en bereid zijn met
die fondsen contracten af te sluiten, de
aangesloten diocesane ziekenfondsen zal
adviseeren een vertegenwoordiging der
deelnemers in hunne besturen op te ne
men;
8. dat de zeggenschap der deelnemers in
de besturen zich evenwel tot die kwesties,
waarbij ook de katholieke moraal in het
geding komt, in welke kwesties slechts ad-
viseerende bevoegdheid kan worden toe
gestaan.
Besluit deze resolutie te brengen ter ken
nis van den heer Directeur-Generaal der
Volksgezondheid bovengenoemd, van de
Maatschappij tot Bevordering der Genees
kunst, van de Katholieke Artsen vereeni
ging en den Algemeenen Raad tot Bevorde
ring van het Ziekenfondswezen en te pu-
bliceeren in de pers.
SITUATIE SCHOENINDUSTRIE NOG
ONGUNSTIG.
Verlenging van de invoerbeperking
noodig.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp ter bekrachtiging van het
Kon. besluit, dat de invoerbeperking van
schoeisel en leestklaar schoenwerk per 1
October j.L tot 1 April a.s. verlengde.
Zooals men weet zijn het geheel afge
werkte schoeisel en het halffabrikaat thans
in één regeling ondergebracht, dit een te
genstelling met voorheen.
De overwegingen van de verlenging zijn
vervat in de memorie van toelichting.
Hieruit blijkt, dat geen belanghebben
den, door de commissie van advies gehoord,
een opheffing van de contingenteering van
schoeisel op dit tijdstip wenschlijk achtte.
Ook van de zijde van den. handel, die
zich allengs aan den' gewijzigden toestand
heeft kunnen aanpassen, werd een stem in
die richting niet vernomen.
Onverdeeld heerschte de overtuiging, dat
de toestand in de schoenindustrie nog van
dien aard is, dat voorshands 'n steun in den
vorm van invoerbeperking voor de instand
houding van dezen bedrijfstak als onmis
baar moet worden beschouwd.
Deze opvatting stemt overeen met de re
sultaten van een onderzoek, dat onlangs
vanwege het departement van Economische
Zaken en Arbeid in de geheele schoenin
dustrie werd ingesteld en waarbij een inzicht
werd verkregen in de bedrijfsbezetting,
loonen, prijzen en omzetten bij een belang
rijk aantal ondernemingen.
Als samen va ttenden indruk van dit on
derzoek kan gelden, dat, ofschoon in het al
gemeen ten gevolge van de contingentee-
ringsmaatregelen een zekere verlichting in
den toestand der schoenindustrie valt waar
te nemen, de situatie bij het meerendeel der
bedrijven nog ongunstig is.
Dat er derhalve gegronde aanleiding be
stond deze contingenteering na 1 October
te bestendigen, acht de minister moeilijk
voor twijfel vatbaar.
Niettemin bleek het wenschelijk bij deze
nieuwe regeling een verschuiving te bren
gen in de basisjaren, welke er toe strekt
de onderlinge verhouding der landencon-
tingenten mer in overeenstemming te bren
gen met de gewijzigde oriënteering van het
handelsverkeer.
Met deze wijziging is tevens een modus
gevonden, om, met handhaving der bestaan
de percentages, de contingenten voor lee-
ren en rubber schoeisel eenigszins te ver
ruimen.
DE PRODUCTIE EN INVOER VAN
VARKENS IN ENGELAND.
Voorstel tot productiebeperking en tot
verleening van voorkeur aan de
binnenlandsche productie.
De Engelsche commissie voor de reorgani
satie van de voortbrenging van varkens en
varkensproducten beveelt in haar rapport
aan om, to beginnen met 1 Juli van het
volgende jaar alle leveringen, zoowel de
binenlandsche als de buibenlandsche, van
bacon, spek en ham aan een beperking te
onderwerpen.
De totale hoeveelheid zou moeten wor
den beperkt tot 10,670,000 cwts. Jaarlijks
moet de binnenlandsche productie worden
beperkt tot de hoeveelheid, die de produ
centen zouden kunnen garandeeren. Het
restant zou verdeeld worden over de
vreemde exporteerende landen. Het Engel
sche contingent zou periodiek kunnen wor
den vermeerderd, waarop aanpassing van
de nieuwe contingenten aan den nieuwen
toestand zou moeten volgen.
De commissie stelt voorts de instelling
van een adviseerende commissie voor de
productiebeperking en voor de vordeeling
van d« buitcnlandsöhe contingenten voor.
Tenslotte beveelt zij rationalisatie van de
Engelsohe bacon-industrie aan.
CRISIS-VARKENSBESLUIT.
De minister van oeconomische zaken en
arbeid heeft met ingang van 24 October:
het levend gewicht, bedoeld in art 11
van het Crisis-Varkensbesluit 1932, bepaald
op 10 kg.;
aangewezen als gewestelijke organisaties
bedoeld in artikel 12 van liet Crisis-Var
kensbesluit 1932: dc Gewestelijke Varkeus-
centrale voor Friesland, gevestigd te Leeu
warden; de Varkenscentrale Gelderland,
gevestigd te Arnhem; dc Gewestelijke Var-
kijscentrale Noord-Brabant, gevestigd te
Tilburg; dc Gewestelijke Varkenscentrale
voor Zuid-Holland, gevestigd te 's-Graven-
hage; de Gewestelijke Varkenscentrale
Drenthe, gevestigd te Assen; de Groninger
Varkenscentrale, gevestigd te Groningen
de ZeZeuwsche Varkenscentrale, gevestigd
te Hulst; de Gewestelijke Varkenscentrale
NoordHolland, gevestigd te Alkmaar; de
Gewestelijko Varkenscentrale Overijssel,
gevestigd te Zwolle; de Gewestelijke Var
kenscentrale Limburg, gevestigd te Roei-
mond, en de Gewestelijke Varkenscentrale
Utrecht, gevestigd te Utrecht.
REUZEL.
De regeeringscommissaris voor hulpver
leening aan de melkveehouderij deelt mee,
dat in overleg met de crisis-varkenscen
trale met ingang van gisteren alle blad
reuzel, die de baconbedrijven uit de slach
tingen van varkens verkrijgen, te koop 13
voor maximum 19 cent per pond af fabriek,
bij afneming in partijen van 50 K.G. of
grooter.
Het is de bedoeling, dat deze reuzel
wordt afgeleverd aan slagers of combina
ties van slagers; vet verwerkende indus
trieën komen bijgevolg voor het betrekken
van deze rauwe reuzel niet in aanmerking.
Buitendien kunnen de slagers van dezelfde
bedrijven krans en netvet tegen den prijs
van 13 cent per pond betrekken.
Voor zoover een slager niet bij een dezer
bedrijven de benoodigde hoeveelheid rau*e
reuzel kan verkrijgen, gelieve hij zich ter
zake tot de crisisvarkenscentrale te wen
den.
Distributie van goedkoope margarine voor
behoeftige gezinnen.
Van winkelierszijdc. is met teleurstelling,
veelal ook gemengd met ontstemming, keu
nis genomen van het besluit, om dc z.g.
goedkoope margarine door middel van de
gemeentebesturen to distribueeren. De re
geeringscommissaris voor de hulpverlee
ning -aan do melkveehouderij, de heer L.
Bückmann die zooals men weet, ook se
cretaris van den Middenstandsraad is
heeft echter een verklaring daarvan gege
ven en gewezen op het werk, de kosten eu
den rompslomp, die de distributie voor de
winkeliers zou opleveren, en dat alles, ter
wijl voor onkosten, vracht en distributie
samen slechts 4 cent per kg. beschikbaar is,
zoo men inderdaad bereiken wil, dat aet
artikel zoo goedkoop mogelijk in het bezit
der behoeftigen komt.
Hij gelooft, dat de middenstand ontevre
den zijn zou, indien hij zijn medewerking
had ingeroepen voor een zoo ingewikkelde
distributie, waaraan practisch geen beloo
ning verbonden is.
VOORNAAMSTE NIEUW
BUITENLAND.
De Fransche militaire leiding tegen
ontwapeningsplannen van Paul Borcoi
(2de blad).
Oorlogsgeruchten uit Zuid-Amerika.
blad).
BINNENLAND.
Twee meisjes zijn te Marsum, verblir
dgor autolichten, aangereden en gewon
(Gem. Berichten, 3de blad).
LEIDEN.
Het 75-jarig bestaan van het Gesticl
„De Voorzienigheid" aan den Hoogewoei
is heden luisterrijk gevierd. (1ste blad).
Dr. W.,Mengelberg.
Het persbureau V.D. bericht ons:
De geruchten die do ronde doen, dat d
fiscus dr. W. Mengelberg liet verblijf
zijn woning in de Van Eeghenstraat l
Amsterdam zou hebben ontzegd en dat d
fiscus zelfs het huis tijdens zijn afwezig
heid zou hebben gesloten, zijn, naar nit
ons van bevoegde zijde mededeelt, onjuis
Geheel vrijwillig heeft dr. Mengclbeig bc
sloten zijn woning niet meer te betrekkei
omdat hij dit, in verband niet het seder
jaren hangend geschil met den fiscus, noc
dig oordeelde. Het geschil, dat dr. Mer
gelberg en de fiscus verdeeld houden hang
nog bij de bevoegde rechterlijke instantie-
Dit geschil loopt uitsluitend- over de vraa,
van de woonplaats. Een nu g elijke schik
king wordt mogelijk geacht.
De leeraren en de voorstellen tot salaris
korting.
We ontvingen het volgend communiqué
De besturen van 'de algemeene vereeni
ging van leeraren bij het middelbaar o>i
derwijs, het genootschap van leeraren aar
Nederlandsche gyinnasiën, do R K. Iecra
renvereeniging St. Bonavcntura en de ver
eeniging van leeraren bij het Christelijk
middelbaar onderwijs zijn op 19 Octoboi
j.l. bijeengekomen ter bespreking van dc
door de rcgcering ingediende voorstellen
tot salariskorting.
De besturen staan afwijzend tegenover
deze salariskorting en wel op de volgen
de gronden:
1. De steeds matige ambtenarensalaris
sen, die wanneer dc rijksmiddelen ruimer
vloeien, weinig of niet omhoog plegen ie
gaan, moeten in slechtere tijden zooveel a's
eenigszins mogelijk is onaangetast blijven;
2. Sedert zijn de leeraren bij herhaling
door uitzonderingsmaatregelen getroffen.
Reeds in 1925 waren de salarissen der lee
raren gemiddeld tnsschcn 10 en 44 pCt. ge
daald, vergeleken bij de regeling van 1920.
Hoewel de leeraren in 1928 in het gehcrl
geen vooruitgang in salaris verkregen,
deelden zij in 1932 volledig in dc salaris
verlaging, die toen werd vastgesteld; ten
gevolge hiervan bedraagt de verlaging van
hun salaris ten opzichte van 1920 nu nog
aanmerkelijk meer dan de bovengenoemde
percentages.
Nu met ingang van 1 Januari a,s. door
de regeering een nieuwe verlaging in uit
zicht gesteld wordt in den vorm van een
verhoogde pensioenbijdrage, achten de be
sturen den tijd gekomen om er met klem
op aan te dringen dat tot verbetering van
de zorgwekkende financieele positie van
ons vaderland thans door alle Nederlan
ders worde bijgedragen. De besturen den
ken hierbij met. name aan een verhooging
van de opcenten op de gemeentefondsbe-
la-sting.
ST0RMSCH00L OPGEHEVEN.
De militaire stormschool in Waalsdorp is
J uit bezuinigingsoverwegingen opgeheven,
j Het tot deze stormschool bchoorende per-
s-oneel is voorloopig ondergebracht bij do
eerste infanterie brigade (brigade grena
diers en jagers), evenzoo het aanwezig»
materiaal. Hiermede zijn alle in ons land
gevestigd geweest zijnde stormsoholen op
geheven, daar ook de tweede nog te Amers
foort aanwezige stormschool eenzelfde lot
is te beurt cevallen.