MANTELS
BEEKMAN
VOL BEWONDERING
WINKELWEEK
ZOO ZIJN ONZE
MODERNE BONTKRAGEN
Firma JOHN. KNEGTEL
Leidsche Winkelweek
JAN DE NIE ZONEN 1
De nieuwe GEHA Cyclostyle
f30.-
Donkersfeeg 5
C. G. HACKE, Hoogewoerd 21
DINSDAG 27 SEPTEMBER 1932
DE LEIDSCHE COURANT
ZESDE BLAD PAG. 23
Daglicht door kunstlicht
De kleur van het licht der gewone elec-
trische gloeilampen wijkt af van die van het
daglicht. Het licht van de gloeilampen be
vat in vergelijking met het daglicht meer
roode stralen, is dus rooder dan het dag
licht. Het zou mogelijk zijn de kleur van
het electrisch licht tot die vaD het'daglicht
te doen naderen, indien men erin slaagde
de temperatuur van het lichtgevend
lichaam (de gloeiende draad) hooger op te
voeren; hoe hooger n.l. de temperatuur van
een gloeiend lichaam is, des te meer gaat
de kleur der uitgezonden lichtstraling naar
wit toe, dus naar de kleur van het dag
licht. Zoo zal een stuk ijzer, dat verhit
wordt, na eenigen tijd eerst een roodachtig
schijnsel geven, dat bij toenemende tempe
ratuur een oranje en een gele tint aan
neemt, totdat tenslotte een fel. bijna wit
lijkend licht wordt uitgestraald. Kon men nu
een materiaal voor den gloeidraad der lam
pen vinden, dat een enorm hooge tempera
tuur als voor het uitstralen van wit licht
vereischt wordt, in staat is te verdragen,
dan zou me:: al een heele stap verder zijn.
In dit opzicht is in den loop der jaren veel
verbeterd; de vroegere kooldraadlampen
b.v. konden maar temperaturen tot 1800 gr.
C verdragen, terwijl bij de tegenwoordige
gasvullingslampen de getrokken wolfraam-
gloeidraad nog 1000 gr. hooger wordt verhit,
dus 2800 gr. C. Hooger kan men in de prac-
tijk niet gaan en het vinden van een nieuw
en beter materiaal laat zich wachten; het
is trouwens zeer de vraag of .er een derge
lijk materiaal bestaat of kan worden ge
maakt.
De op zichzelf al zeer hooge temperatuur
van 2800 gr. is echter nog te laag, om een
witte lichtstraling te geven en ook het licht
van de moderne gloeilampen is daarom in
verge.ijking met het daglicht te rood. Nu is
dit in den regel gelukkig geen bezwaar. Ons
oog weet zich uitstekend aan te passen aan
het verschil tusschen daglicht en kunstlicht,
zoodat men in het algemeen bij beide even
goed kan zien. Wel moet men bij kunstlicht
oppassen voor een fout, die vaak gemaakt
wordt, n.l. dat men te zwakke lampen ge
bruikt, in welk geval men zijn oogen natuur
lijk bijzonder zal moeten inspannen. Men is
dan al spoedig geneigd, aan het kunstlicht
in het algemeen de schuld te geven, maar de
oorzaak ligt dan in vrijwel alle gevallen in
een te kleine lamp. In den regel kan men
als norm voor de gemiddelde huiskamer.b.v.
aannemen, dat een lamp van 100 watt vol
doende is voor een algemeene verlichting
van de noodige helderheid.
Een ander geval doet zich echter voor,
indien het aankomt op een juiste beoordee
ling of vergelijking van kleuren; onder die
omstandigheden komt het kleurverschil
tusschen daglicht en kunstlicht wel degelijk
tot uiting. Ieder weet uit ondervinding, dat
de kleuren van voorwerp of stoffen er des
avonds bij lamplicht vaak geheel anders
uitzien dan overdag en menig japonnetje,
dat op een avond werd gekocht, omdat het
zoo leuk kleurde, blijkt den volgenden dag
een bittere teleurstelling.
Wil men ook bij kunstlicht een juisten in
druk krijgen van de kleuren zooals deze
zich bij daglicht voordoen, dan moet men
kunnen beschikken over een kunstlichtbron,
waarvan de straling overeenkomt met het
daglicht. De gewone gloeilampen geven in
verhouding te veel roode en gele stralen en
wij hebben gezien, dat aan deze straling
zelf niet veel meer is te veranderen. Daar
om is een anderen weg gekozen, n.l de stra
ling laten vallen door gekeurd glas, dat het
ongewenschte deel der straling tegenhoudt,
zoodat het uittredende licht door zijn ge
wijzigde samenstelling de verlangde kleur
heeft. Zoo is een electrische gloeilamp ont
staan, die bekend is onder den naam Zon
lichtlamp. De Philips Zonlichtlamp is
een gasvullingslamp met een ballon van een
speciale blauwe glassoort, die 't teveel aan
roode en gele stralen niet laat passeeren, de
straling dus als het ware uitfiltert; de kleur
van het licht, dat uit den ballon in de ruim
te treedt, is dus in overeenstemming met die
van het daglicht en de beoordeeling en ver
gelijking van kleuren kan bij deze lampen
evengoed als bij daglicht geschieden.
Zonlichtlampen zijn daarom aangewezen
voor b.v. paskamers van mode-magazijnen,
ter beoordeeling van alle kleeding, die over
ig gedragen wordt, voor de sorteerafdee-
lingen in tabaks- en sigarenfabrieken en in
leerfabrieken, voor ververijen, drukkerijen,
voor schildersateliers en bloemenwinkels.
Het is verder gebleken, dat door de arbei
ders in machinefabrieken aan het licht van
zonlichtlampen boven dat der gewone gloei
lampen de voorkeur wordt gegeven, vooral
daar waar het licht zich weerspiegelt in
blank ijzer en staal.
Zonlichtlampen moeten ook daar ge
bruikt worden, waar de verlichting door
het daglicht onvoldoende is en overdag
reeds door electrisch licht moeten worden
aangevuld; men voorkomt daardoor valsch
licht.
&EEZ VERVALLEN ZAAK.
KAN U hAT LEEREN
HIER WER& BEZUINIGD
OP'T ADMi^TEEREN
Om bij toepassing van zonhchtlampen de
beste resultaten te verkrijgen, houde men
zich aan dezelfde voorschriften, die voor
het gebruik van gewone gloeilampen gel
den om een goede en aangename verlich
ting te verkrijgen. De zon licht lampen moe
ten zelf niet zichbaar zijn, maar omgeven
door passende reflectoren of armaturen, die
de straling op de juiste wijze richten of ver
strooien, al naar de bijzondere eischen, die
in de verschillende verlichtingsgevallen
worden gesteld. Wat de noödige sterkte
der zonlichtlampen betreft, dient men te be
denken, dat door het uitfilteren der roode
en gele stralen door den ballon de totale
lichtstroom, dus de lichtsterkte, kleiner
wordt en men dus voor de zonhchtlampen
zulke van hooger wattage moet kiezen.
Voor huisverlichting blijve men Argenta-
lampen gebruiken, het licht van een zon-
lichtlamp verhoogt de gezelligheid niet. In
talrijke andere gevallen van verlichting,
waarvan er hierboven enkele werden ge
noemd, beteekent echter toepassing van
„daglicht door kunstlucht'' het middel om
vele bezwaren te ondervangen.
ZIEN EN VERLICHTEN
De electrische verlichting van
heden en morgen
Van de vele uitvindingen, waarmede de
techniek ons in de laatste 50 jaren heeft
verrast, is die van het electrische licht de
meest verspreide en de meest populaire
geworden. Buim 500.000.000 gloeilampen
worden per jaar verbruikt. De ruim 25
milliard eenheden van electrisohe energie
(kWh) die voor het opwekken van het licht
dienen, vormen een belangrijk gedeelte van
de productie der electrisohe centrales,
wier ontstaan geheel en al te danken is
aan de invoering van het electrisohe gloei-
licht. Bij de vele andere toepassingen, die
de electriciteit ondertusschen nog gevon
den heeft, is men soms geneigd dit te ver
geten. In het volgende zal kort worden
aangeduid, hoe het kunstlicht zich tot he
den heeft ontwikkeld.
De electrische lamp had reeds een hoo-
gen graad van volmaaktheid bereikt, toen
men tot de overtuiging lcwam, dat het
aanbrengen daarvan alleen nog niet be-
teekend^ het verkrijgen van een goede ver
lichting. Van de aooustiek van een zaal
hangt voor een groot gedeelte het effect
eener muziekuitvoering af. Bij de verlich
ting komt het ten zeerste aan op dat, wat
men het klinkt paradox optische
acoustiek zou kunnen noemen. En er tre
den bij elke verlichting velerlei verschijn
selen op, die maken, dat een hoeveelheid
licht alléén nog niet altijd voldoende is,
om een goede verlichting te waarborgen.
Hoewel het eenigste doel van het ver
lichten is, goed te kunnen zien, heeft het
vrij lang geduurd eer men wist, wat noodig
is om dit doel te bereiken en tot men daar
uit de eischen afleidde, die men aan de
verlichting moet stellen.
Op grond daarvan is men voor verschil
lende gevallen, waar de werkzaamheden,
de voorwerpen en de omstandigheden ge
regeld dezelfde zijn, gekomen tot een
aantal eenvoudige „recepten", grootendeels
belichaamd in een reeks van verschillende
„armaturen", die daardoor een onmisbare
aanvulling voor iedere gloeilamp vormen.
Architecten, beeldhouwers, schilders en
fotografen hebben den invloed dezer ver-
schijnsele bij het daglicht allang gekend,
de toepassing ervan bij het kunstlicht
werd echter pas mogelijk, toen men zich
bij dat licht niet meer behoefde te beper
ken tot hot allernoodigste. Naarmate het
kunstlicht goedkooper wordt en men er
due een rrfimer gebruik van kan yiaken,
komt de kwaliteit der verlichting naast
de kwantiteit tot haar recht. Hot toene
mend gebruik van indirecte verlichting en
van groote doorlichte vlakken is hiervan
een gevolg. Grooter aandacht wordt ge
vestigd op de aesthetisohe zijde der ver
lichting, waarbij men kan spreken van een
nieuwe richting in de architectuur, de
liohtarchitectuur. De gevelverliohting,
(^floodlighting") beteekent hierbij een
overgaan van de oude architectuur tot de
nieuwere. Zeer bijzondere liohteffecten zijn
hiermede te bereiken.
De volgende jaren zullen ongetwijfeld
een verdere ontwikkeling der lichtarchitco-
tuur brengen.
Do N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken
heeft hiervoor een bijzonder adviesbureau
met bekwame lichtarchiteoten gevormd.
Een verder ontwikkeling op het verlioh-
tingsgebied verwacht men niet alleen t. o.
v. een betere verliohting van fabrieken,
winkels en kantoren, van de musea, sport
inrichtingen, (voetbal, zwemmen, tennis),
maar ook door een uitbreiding der straat
verlichting tot de hoofdverkeerswegen
tusschen de steden, waarmede het auto
mobiel verkeer zeer gebaat zal zijn.
Ook t. o. v. het gebruik van de z. g.
zonlichtlampen is een verdere ontwikkeling
te verwachten, nu gebleken is, dat deze
lampen niet alleen daar gebruikt moeten
worden, waar men kleuren precies moet
kim"*" ondo -'^^ide-v P'"ir dat 'ij ook
gunstige resultaten leveren, wat de ver
moeienis van het oog aangaat, bij ver
schillende werkzaamheden in de fabrie
ken bij ijzer en staalbewerking.
Maar het streven gaat verder. Men zal
er op den duur geen genoegen mee nemen,
bij een kunstlicht te werken, dat dezelfde
kleur heeft als het zonlicht, maar men zal
ook aan de verliohting die levenskrachtige
zonnestralen toevoegen, die ons anders in
onze woningen en werkplaatsen niet berei
ken en waarvan wij het gemis trachten te
vereffenen door ons zomerverblijf aan zee
of in de bergen. De door Philips voor dat
doel vervaardigde „Ultrasol"-lamp voor
ultraviolette straling, biedt hiervoor reeds
practisch de mogelijkheid.
Wanneer de electrische verlichting ons
aldus ook het „Zonnetje in huis" verschaft,
dan zal zij voor het welzijn van de mensch-
heid van nog grooter belang zijn.
OP al onze artikelen met een gemerkt, geven wij gedu
rende de winkelweek een BL0EMK0GEL of een BONBON
SCHAALTJE cadeau.
Slijterij Het Wapen van Leiden"
NOORDEINOE 27 TELEFOON 1665
_^aa,k Br ...ito en
Toode Port, Samos, Spaan-
sche Wijn
per liter f l.OÖ f 1.25, f 1.50
Bij aankoop van 1 Liter
een glas cadeau,
per flesch f 0.75, f 0.85,
f 1.00, f 1.25 en hooger.
ADVOCAAT
„Het Wapen van Leiden"
per fl. f 1.25
Reclame advocaat f 1.55
Vanille advocaat f 1.90
Adv. Zwarte Kip f 2.30
Ad voo. Oooymans f 2.25
Boerenjongens p. Literpot
f 1.00, f 1.50, f 2.00
Abrikozen per Literpot
f 1.25, f 1.50, f 1.75
Kersen op Brandewijn
per Literpot f 2.00
Gemengde vruchten
per Literpot f 2.00, f 1.25
Zeer geschikt voor Bowl.
Moussana per fl. f 0.75
Jenever en Bitter
p. Liter f 2.60, f 2.90, f 3.20
Brandewijn en Van. Bran-
dew. p. Liter f 2.60, f 3.00
f 3.30, Citroen,* Schilletje*
Voorburg* en Oranjebit
ter* p. Liter f 2.90, f 3.20
Zoet Citroen* zoet Voor
burg* p. Liter f 2.40
Likeuren, per Liter
f 1.60, f 2.40, f 3.20, f 4.00
Cognac
p. Liter f 3.05, f 3.75, f 4.50
Rum
per Liter f 4.00, f 5.00
Oude Jenever* p. L. f 3.20
Limonade in verschillende
smaken p. fl. f 0.55, p.
f 0.30, p. Liter f 0.75
Schroeffl. Spuitwater 10 ct
T.evering van
Bieren, Bronwater en
Gazeuze Dranken
Bessenwijn en Meiwijn
per flesch f 0.65
Wijn, Likeur in verschil
lende smaken, p. L. f 1.25.
Voor 10 gulden bons 50 cent terug
SBF* Verzuim vooral niet gedurende de
onze Etalages te bezichtigen.
GROOTE SORTEERING:
HAARDEN EN KACHELS voor Gas en Kolen 1
GASRADIATDREN j
Alleen-Vertegenwoordiging der zoo geroemde
PERMANENT-, TURENNE- en FRISIA-HAAROEN
Vanaf f. 80.compleet geplaatst 2 11
ALLE Haarden zijn onaf brandbaar gelakt. EE
HET HAARDEN-HUIS
K. RAPENBURG 10 - SMEDERIJ - HEERENGRACHT 112
Telef. 25 Opger. 1844 Telef. 1549
i DENK OM UW WINKELWEEK-BONNEN -*Q
Adverteert in dit blad.
ZULT U STAAN VOOR ZOO
IETS MOOIS, VOOR ZOO
IETS DEGELIJKS, VOOR
'N DERGELIJK FRAAIE AF-
WERKING.
ELEGANT
KWALITEIT
GOEDKOOP
DAT IS ONZE KRACHT EN
ONS SUCCES.
OVERTUIGT U HIERVAN.
KOM GERUST EENS KIJKEN
STEENSCHUUR
Banketbakkerij A. G. EPSKAMP
NOORDEINDE 23 TELEF. 2563
VANAF HEDEN WEER VERKRIJGBAAR
DE BEKENDE 3 0CT0BER-P0TIES
IN DIVERSE PRIJZEN
BOTERKOEKJES VANAF 16 CT. PER ONS. ÊBSSS
AMANDELKOEKJES EN DOTERSPECULAAS. Biüfl
vermenigvuldigt Convocaten, Mededeelingen,
Briefkaarten, enz.
SPECIAAL GESCHIKT VOOR VEREENIGINGEN
COMPLEET
COMPLEET
Scbrijfmachinehandel W. BROUWER
Noordeinde 19, Tel. 3:58, Leiden
KOREVAARSTRAAT
II It Mill III Illlll I III Mill III IIIIIII III
„De Leidsche Courant"
BOEK, COURANT- EN
HANDELSDRUKKERIJ
PAPENGRACHT 32
TEL. 935 - LEIDEN
LEVERING VAN:
KWITANTIEN
NOTA'S
REKENINGEN
BRIEFPAPIER
CIRCULAIRES
RECLAME-BIUETTEN
STROOIBILJETTEN
mimiiiiiiimiiiiiiiiMiiiiiiiiim
De schoen voor de
practische vrouw. Het
beste koopje uit de
stadl Zelfs voor ons.
een unieke ge
legenheid I Laat U dit
koopje niet voor de
neus wegkapen I Een
voudig belachelijk
zoo'n spotprijs!
DAMES
BANDSCHOENTJE
II lllllllllllllllllII Mil Illll llllllfllllllllllltllllllllllllllllllllllllll
Tel. 560.
in: Astrakan - Breitschwanz - Persianer,
Bisam - Lamsvel - Nerz - Skunks - Nutria
Alleen Gegarandeerde kwaliteiten
Astrakan en Breitschwanz p. Meter
Verder Nouveauté's in:
Barets, Sjaals, Kragen,Kleedjes, Handwerken
Zeer aparte collectie:
Najaars Handschoenen
Nappa, Glacé, gevoerd Glacé, Wildleder,
lm. Wildleder.
KOUSEN in Fil d'Ecosse,Zijde,Zijde
met Fil d'Ecosse, Wol, Wol met Zijde,
19
Wol met Fil d'Ecosse
noderno donkere tinten
beslist «oliede
11 ii 111111 miiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiu iiiiiinii iiiiiiiii iiiiiiiiiiiniiiiik
