DE NOOD IN DEN KOMENDEN WINTER
MEDEDEELING!
23ste Jaargang
ZATERDAG 24 SEPTEMBER 1532
No. 7313
3)e£eiddeliel£ou/&wit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per port #f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
▼ooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend. J'
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
Naar een betere toekomst.
Zooals vorige jaren heeft de voorzitter
der Tweede Kamer mr. v. Schaik ook dit
jaar het voorzitterschap aanvaard met een
rede, keurig verzorgd en frisch van inhoud.
Hij zeide o.m.:
Van ons als volksvertegenwoordi
ging wordt verwacht, dat wij op de
bres zullen staan voor de bevordering
en als het moet, verdediging der recht
matige volksbelangen. Maar nu de om
standigheden dwingen tot sterk ingrij
pen op allerlei levensterrein is het
trekken van de grenzen tusschen ver
meend en waar volksbelang minder
eenvoudig dan sommigen, die geen ver
antwoordelijkheid hebben te dragen,
ons wel zouden willen doen gelooven.
Zij, die zoo gemakkelijk op volksvergade
ringen weten te vertellen, wat het volksbe
lang eischt en hoe hoe moeilijk de tijd ook
is het volksbelang door de regeering kan
en moet worden behartigd, zij mogen -deze
les ter harte nemen: „De grenzen tusschen
vermeend en waar volksbelang (zijn)
minder eenvoudig, dan sommigen, die geen
verantwoordelijkheid dragen, ons wel zou
den doen gelooven''
Verder zeide de Kamervoorzitter o.m.:
Hopen wij, dat de menschheid spoe-
die de diepe inzinking, waaraan zij
ten prooi is, zal weten te boven te ko
men. Slechts moeizaam zal de weg
naar een betere toekomst kunnen wor
den gebaand. Maar als het sterk ont
wikkelde voortbrengingsvermogen ook
gevolgd wordt door de overwinning
van het beginsel van betere ordening
van den arbeid en van het economische
leven, zal met Gods hulp de volkswel
vaart zich geleidelijk kunnen herstellen
en meer dan dat.
Een betere ordening van den arbeid.
Zonder deze zal de economische opleving
n i e t de gewenschte volkswelvaart bren
gen; maar bij een betere ordening van den
arbeid mogen wij, met Gods hulp, hopen op
en verwachten een herstel van de volkswel
vaart en meer dan dat.
Moge in het Nederlandsoh Parlement,
voorzoover dit daartoe in staat is, geleide
lijk maar ook krachtig en effectief warden
medegewerkt, om te verkrijgen een „betere
ordening van den arbeid", noodzakelijke
voorwaarde voor een. zoo groot mogelijke
volkswelvaart!
BINNENLAND
VERMINDERING VAN HET AANTAL
ONDERWIJZERS.
En de opschuiving van den toelatings
leeftijd voor de lagere school.
De minister van onderwijs vestigt er de
aandacht op, dat de tot stand gekomen op
schuiving van den leeftijd van toelating
tot de scholen voor gewoon Lager onder
wijs op 1 Jan. 1933 een vermindering te
weeg brengt van het aantal onderwijzers,
ihetwelk voor rij ka vergoeding in aanmer
king komt. Immers zal de met 16 Juli 1932
ingetreden opschuiving van de leeftijds
grens tot vijf jaren en negen maanden reeds
haar invloed doen gevoelen op de gemid
delde schoolbevolking over 1932 en dus
ook op het aantal onderwijzers, dat over
1933 aan de scholen voor gewoon lager on
derwijs moet verbonden zijn.
Ook als gevolg van de voorgestelde ge
wijzigde leerlingenschaal zal vermindering
van het aantal onderwijzers plaats heb
ben.
Wat het Leidsch Crisis-Comité reeds deed
Aan de deelnemers van de
te houden winkelweek, van 27
Sept. tot 6 Oct. e.k. verleenen
wij t/m October 10% reductie
op alle advertentieprijzen.
De Administratie.
MAAR ZONDER HULP KAN
HET COMITÉ NIET HELPEN.
Daarom collectrices gevraagd
en financieelen steun.
Het weer der laatste dagen doet wel
terdege merken, dat we den zomer gehad
hebben, den zomer met zijn zonnige dagen,
zijn dagen van vacantievreugd en uitgaan,
van pleizier en jolijt, althans voor diege
nen, die over de middelen daartoe beschik
ken.
Die tijd is voorbij en we staan aan den
vooravond van den winter met zijn zorgen
en nieuwe nooden.
Er moet weer gewerkt worden, want
zelfs al zou het waar zijn, dat de crisis bin
nen afzienbaren tijd zou zijn opgelost, de
gevolgen er van zijn nog niet weggenomen.
En dus zal er weer van alle kanten een
beroep worden gedaan op het Leidsch
Crisis-Comité.
Maar ook dit comité heeft een achter
stand in te halen, want er is een zomer-
slaap gehouden, die geen geld meer in
het laadje van den penningmeester bracht,
wel echter voortdurend uitgaven en onder
steuning vroeg.
Daarom, met het winterseizoen in het
vooruitzicht, heeft het Leidsch Crisis-Co
mité weer een beroep op de Pers gedaan
om het pubïiek"nog eens opnieuw aan té
sporen hart en hand te openen voor de
nooden, die weer opnieuw de aandacht
vragen.
Ernstiger crisisgevolgen.
Nood der kleine zelfstan
digen.
Het Comité heeft nog geen speciaal
winterprogramma opgemaakt, doch met
het oog op de reeds vele binnengekomen
aanvragen, meent het Comité té mogen
concludeeren, dat steun in den komenden
winter nog meer noodig zal zijn en dat de
aanvragen ernstiger zijn dan tot heden het
geval was, hetgeen te wijten is aan een
verder doorwerken van de crisisgevolgen.
Velen, kleine zelfstandigen vooral, die ge
wacht hebben met het aanvragen van
steun, in de hoop op betere dagen, kunnen
zich niet meer staande houden. Zij ver-
keeren nu in nood en hebben zich tot het
Comité gewend. Dit heeft overwogen
waarmede die menschen geholpen kunnen
worden, met wekelijksche steun of bijdrage
ineens. Het gevoelen is, dat met bijdra
gen ineens, onder de noodige waarborgen
natuurlijk, dat het goed besteed wordt en
in de hoop, dat het geld nog eens terug
komt, beter geholpen wordt. Door een be
hoorlijke bijdrage toch zullen velen weer
in de gelegenheid zijn 'hun voorraden aan
te vullen en crediteuren té voldoen.
Daarvoor is veel geld
noodig.
Die hulp echter gaat groote bedragen
vertegenwoordigen.
Daarom wordt opnieuw een beroep ge
daan op het publiek. Zonder hulp toch
van de ingezetenen kan het CrisisComité
zijn taak onmogelijk volbrengen.
De wekelijksche Woensdag-collecte is
hard aan het térugloopen. De steun van
collectrices zoowel als van bijdragen is
veel verminderd en wij doen weer een
beroep op allen, die van goeden wil zijn,
om té helpen en te steunen. Dan alleen kan
het eens begonnen werk worden voort
gezet.
Daarnaast heeft het Crisiscomité ge
meend, zulks als onderdeel van de lande
lijke actie van het Nationale Comité te
moeten beginnen met een groote straat
collecte.
Deze
Groote collecte op
3 October
zal worden gehouden in den vorm van
een bloemjesverkoop in de nationale kleu
ren, welke bloempjes door het Nat. Com.
beschikbaar zijn gesteld.
Deze landelijke collecten zullen worden
ingeluid met een radiorede van den Na-
tionalen voorzitter, jhr. de Citters, op
Zaterdagavond 1 October. Over beide zen
ders zal deze rede te kwart voor acht
worden doorgezonden.
Getracht zal voorts worden de ver
schillende plaateelijke collecten 's avonds
tevoren door de radio aan te kondigen.
Leiden heeft dus op 1 October zijn groo-
tén crisisdagOp dien dag moet met één
slag de achterstand van het Crisis Comité
worden opgeheven.
Daarvoor wordt de hulp ingeroepen van
de geheele burgerij.
In de eerste plaats van de dames bo
ven 16 jaar en h e e r e n boven 18 jaar,
die op den ochtend van 3 October eenige
uren in dienst willen stellen van de lief-
daigheid ten bate van den noodlijdenden
evenmensch.
Het moet een heerlijk idee zijn op den
3dert October de duizenden feestgangers
te bestormen, om een offertje van hen te
vragen
De penningmeester van het Leidsch
Crisiscomité, de heer G. R. D. Crommelin,
Twentsche Bank, Breestraat 81, ontvangt
gaarne drommen dames en heeren om te
collecteeren. Al komen er 200zij zijn
welkom. Daarom, jongelui, vormt groep
jes, maakt van uw 3 Octoberochtend voor
ons een echten liefdadigheidsfeestdag, des
te meer pleizier zult go des middags en
des avonds hebben. En.... velen zullen er
u dankbaar voor zijn
Hoe de steunverleening
geschiedt.
Wat het steunverleenen zelf betreft is
het goed te vermelden, dat dit geld zoo
maar niet zonder meer wordt uitgegeven,
b.v. aan den crediteur .lie het den debi
teur het meest 1!r,st,ig Y ?kt. Met het oog
daarop heeft het comilE' zich ook Verze
kerd van de medewerking van een jurist,
die de levensvatbaarheid zal onderzoeken
van het bedrijf, waarvoor steun gevraagd
wordt en voorts dat, zoo hulp verleend
wordt, de crediteur er geen misbruik van
make. Zoo hoopt men te bereiken, dat de
geholpene weer eenigen tijd zal kunnen
ademhalen.
Intusschen is ook. bij het Crisiscomité
het besef levendig geworden, dat men
met harde maatregelen niets bereikt. Ge
lukkig is er bij crediteuren ook een stre
ven waar te nemen ons te helpen.
De bedragen, die aldus worden beschik
baar gesteld, worden evenwel alleen gege-
van als leening, om ten minste gelijk te
staan met crediteuren. Mocht het dan al
eens fout loopen, dan heeft het comité bij
e.v. baten ook nog kans iets terug te krij
gen.
Voor de beschikbare gelmiddelen van
het comité leveren deze bedragen natuur
lijk niets meer op.
Tot heden werden geen bedragen boven
300 gegeven. In den komenden winter is
het misschien wel eens noodig daarboven
te gaan. Immers de nooden van deze ca
tegorie van menschen is verergerd, omdat
in eigen kring niet meer geholpen kan
worden.
Wat tot heden
gedaan is.
Het Crisiscomité is thans bezig met het
samenstellen van een verslag over de
werkzaamheden vanaf de oprichting op 4
December tot 1 Augustus. Dit verslag
zal zoo uitvoerig mogelijk en voor ieder
ter beschikking zijn.
We werden in staat gestéld reeds eenige
globale cijfers uit dit verslag té lichten en
laten ze hier volgen, omdat het wel noo
dig is hierover ecnig licht té laten schij
nen.
Voor den A-steun (steun aan niet-onder-
steunde werkloozen) werd ontvangen:
Van Nat. Crisiscomité 3500.
Vrijwillige giften 10308.48
Woensdagcollecten 19003.05
Tezamen 41811.53
De uitgaven bedroegen:
Giften in geld 6824.50
Rechtstreeksche leeningen 7610.45
Daarnaast werd uit het Crisis Waarborg
fonds aan leeningen verstrekt 8926.
Verder werd een kapitaal bedrag be
steed aan verstrekkingen in nature, het-
gen men kan begrijpen als men weet, dat
verstrekt werden: 650 paar schoenen, 503
stuks voor dekking en ligging, als bedde-
goed, dekens, ledikanten, ongeveer 800 stel-
ondergoederen, 198 stuks costumes, man
tels en japonnen, enz.
De B-steun (steun aan ondersteunde
werkloozen. die door langdurige werkloos
heid getroffen, werden), wordt gefinancierd
door rijk en gemeente. Hot rijk heeft hier
voor 750.000 ter beschikking gesteld
yan het Nat. Crisiscomité, dat 10 cent per
inwoner aan de gemeente afdroeg. Tn het
komende jaar zal weer eenzelfde bedrag
NAT. HANZEB0ND VAN
SIGARENWINKELIERS.
Veertiende jaarvergadering.
Onder voorzitterschap van den keer P.
J. Hol uit Utrecht werd te Delft de veer
tiende jaarvergadering van bovengenoem-
den bond gehouden.
Blijkens het jaarverslag van den secreta
ris, den heer Corn. Goedemaas uit Amster
dam, werden in het afgeloopen vereeni-
gingsjaar opgericht twee nieuwe afdeelin-
gen, nJ. Venlo en Eindhoven.
Uitvoerig werden in het jaarverslag de
door den Bond in het afgeloopen jaar ge
voerde acties gememoreerd.
De contributie voor het jaar 1932'33
werd vastgesteld op ƒ4.per lid.
De penningmeester, de heer P. J. M.
Luyke uit Rotterdam, werd voor zijn be
heer over het afgeloopen jaar gedechar-
geerdo.
Als bestuursleden werden herkozen de
heeren P. J. Hol (Utrecht) en G. v. d. Wa
ter ('s-Hertogenbosch), terwijl in de va
cature ontstaan door het bedanken van
den heer J. v. d. Pigge uit Haarlem geko
zen werd de heer Bas Sluis uit Delft. Uit
het voltallig bestuur werd als voorzitter
herkozen de heer P. J. Hol (Utrecht).
Op voorstel van de afdeeling Delft werd
besloten tot instelling van een commissie
een rapport uit te brengen over reor
ganisatie van het orgaan „Ons Dekblad"
tot weekblad.
Besloten werd tot het verzenden van een
request aan den Minister van Financiën
met het verzoek, om binnen de Tabakswet,
zoodanige maatregelen te willen nemen,
dat in het vervolg geen bedrijfsvergunning
voor den detailhandel meer wordt ver
strekt aan die zaken, waarop de Zondage
sluiting niet van toepassing is.
Aangenomen werd een voorstel van het
hoofdbestuurslid den heer G. v. d. Water,
het hoofdbestuur uitnoodigend tot de fabri
kanten een verzoek te richten om den wer-
kelijken verkoopsprijs op de sigaretten
doosjes te vermelden.
Voorts werd nog aangenomen een voor
stel van de afdeeling Utrecht om er bij do
Regeering met alle kracht op aan te drin
gen, om door strenge wetsbepaling het
misbruik, dat ontstaan is door verkoops-
automaten, onmogelijk te maken, opdat
aan de automaten-chaos ten spoedigste een
einde kome.
Nadat besloten was, de volgende jaarver
gadering te Rotterdam te houden, werd
na rondvraag de vergadering door den
voorziter met een woord van opwekking tot
propaganda gesloten.
De vergadering werd bijgewoond door
den Bondsadviseur J. Bots uit Amsterdam,
de afgevaardigden van tien afdeelingen en
door eenige verspreide leden.
BEMOEIINGEN DER COMMISSIE
VOOR WERKVERRUIMING.
Het gebruik van Ned. steenkolen.
In de dezer dagen gehouden vergadering
van de Rijksoommissie voor Werkverrui
ming werd een overzicht gegeven van de
werking van de regeling ter bevordering
van het gebruik van Nederlandsche cement.
Enkele bezwaren, welke ten gevolge van
de toepassing van die regeling zijn gere
zen, zullen nader onder do oogen worden
gezien.
Eveneens werd een overzicht gegeven
van de regeling betreffende de bevorde
ring van het gebruik van Nederlandsche
steenkool. Hoewel over gebrek aan mede
werking om meer Nederlandsche mijnpro-
ducten hier té lande te gebruiken niet te
klagen valt, zal het binnenlandsch gebruik
worden toegestaan, doch nu zal de af
dracht aan de gemeente geschieden naar
het aantal werkloozen.
Het Leidsch Comité ontving dus in het
afgeloopen jaar 14.000 7000 van. het
rijk en 7000 van de gemeente). Daarvan
was per 1 Augustus uitgeven 10.661.21,
zoodat er op dien datum nog 3400 onge
veer over was. Dit bedrag is inmiddels
weer erg geslonken. Dit geld wordt alleen
gebruikt voor het geven van steun in na-
tura. Als zoodanig werden verstrekt 1051
paren schoenen, 923 stel ondergoederen, 448
andere kleedingstukken, 368 stuks bedde-
goed en o.m. 400 aan versterkende mid
delen.
De aanvragen voor A.-steun bedroegen
1135, waarvan werden afgewezen 237 aan
vragen. Voor den B.-steun waren deze cij
fers 1378 en 342.
Dat is het resultaat van het werk in
het afgeloopen jaar. Er is dus wel gewerkt
en het comité wil niets liever, indien het
maar hulp heeft.
Daarom collactanten voor. collectanten
voor de Woensdag-collecte (hoe meer hulp,
hoe korter arbeidstijd), maar thans vooral
COLLECTANTEN VOOR DE 3-0CT0BER
COLLECTE.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Duitsche pariteits-eisch inzake be
wapening houdt de gemoederen te Genève
nog altijd bezig. (4e blad).
Von Papen zal voor de Rijksdag-commis
sie verschijnen. (4e blad).
Nog geen accoord met Gandhl. (3e blad).
BINNENLAND.
Mededeelingen uit de begrootingen van
oeconomische zaken en arbeid, van het
wegenfonds en van het Zuiderzeeforvdt.
(lste blad).
toch nog belangrijk moeten toenemen, ten
einde het nadeel, dat de verminderde ex
port veroorzaakt, ©enigszins te neutralieee-
ren. Besloten werd aan de regeering mede
te deelen tot welke conolusie de bestaande
regeling, nu zij eenige maanden heeft ge
werkt, de commissie heeft geleid.
Uitvoerige beraadslagingen hadden
plaats over de nadeelen, welke onder de
tegenwoordige omstandigheden ontstaan,
indien als regel moet worden aangenomen,
dat aan den laagsten inschrijver moet wor
den gegund. Het bureau zal voor de vol
gende vergadering ©en nota opstellen,
waarin de vraag behandeld zal worden, op
welke wijze die nadeelen zouden kunnen
worden ondervangen.
Besloten word een sohrijven te richten
aan 3e regeering in zake de Nederlandsche
vliegtuigindustrie.
DE COMMUNISTISCHE DEMON
STRATIE TE DEN HAAG.
Vragen aan Ministers.
Het Tweede Kamerlid Boon heeft de
volgende vragen gesteld
Aan den Minister vac Binnenlandsch©
Zaken:
L Heeft de Minister kennis genomen van
het bericht, dat op den dag van de opening
der Staten-Generaal door het Gemeentebe
stuur van Amsterdam ontheffing zal wor
den gegeven van do verplichting tot stem
pelen aan een zekere categorie van on
dersteunde werkloozen, teneinde bon in de
gelegenheid te stellen communistische de-
monstratievergaderingen te bezoeken, op
voorwaarde, dat zij in het bezit zijn van
een retour kaartje Amsterdam's Graven-
hage.
2. Heeft de Minister op energieke wijze
aan het Gemeentebestuur van Amsterdam
van zijn afkeuring doen blijken en welke
consequenties heelt hij daaraan verbonden!
2. Aan den Minister van Waterstaat:
1. Was het den Minister bekend, dat een
extra trein zou worden ingelascht om ele
menten, die op don dag van de opening dei
Staten-Generaal van hun revolutioniiaLre
gezindheid wilden doen blijken naar 's Qia-
venhage te brengen, niettegenstaande er
een uitdrukkelijk verbod van demonstratie
door den burgemeester van 's Gravonhage
was uitgevaardigd!
2. In welken vorm en door wie is be
doeld verzoek om een of meer extna trei
nen te doen loopen, gedaan!
3. Heeft de Minister tegenover de di
rectie der Spoorwegen zijn afkeuring over
dezen maatregel te kennen gegeven!
VERZOUTING VAN WATER EN BODEM
DOOR BRONGASINSTALLATIES.
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
zonden aan de besturen van alle polders
en waterschappen in de provincie ©en cir
culaire over bovenstaand onderwerp.
Naar aanleiding van- een klacht is ©en
onderzoek ingesteld, waarbij is komen
vast te staan, dat verzouting en veront
reiniging van water en bodem door de loo-
zing van het water uit zoogenaamde Nor-
tonputten, brongasinstallaties e.d. niet on
belangrijk is. Tevens is bij dit onderzoek
komen vast te staan dat door het gebruik
van dit water schade aan sommige cultu
res wordt toegebracht.
Gedeputeerde Staten wijzen op de wen-
schelijkheid om in de keur of politieveror
dening bepalingen op te nemen, welke der
gelijke schadelijke loozing tegen kunnen
gaan, bijv. ©en verbod om zonder vergun
ning van het polderbestuur het water uit
brongaeinstallaties to loozen. Bij het ver-
leenen van een vergunning kunnen dan de
noodige voorwaarden worden gesteld ter
voorkoming van schade.
