HOLLANDSCH ZWITSERSCHE REEPEN
HET PITTORESQUE VOLENDAM
BUITENLAND
VRIJDAG 2 SEPTEMBER 1932
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD PAG. 11
Een internationaal centrum van kunstschilders
DE LEVANTIJNSCHE INWONERS
Volendam behoort sinds jaren tot een
der merkwaardigste bezienswaardigheden
van Nederland; het is een soort curiositeit
geworden, evenals Marken, waarmee heb
gewoonlijk in éénen adem genoemd wordt,
als er sprake is van typisch Hollandscue
kleederdrachten, van schilderachtige dor
pen aan de Zuiderzee, van het maken van
een interessant zomeruitstapje van Am
sterdam uit, dat bij landgenoot en vreem
deling zeer in trek is en waarvoor in het
reisseizoen iederen dag liefhebbers van al
lerlei landaard te vinden zijn.
Die internationale vermaardheid heeft
Volendam gekregen, sinds de ook ten on
zent veel gelezen Fransche schrijver Henry
Havard in 1874 zijn beroemd geworden
werk „La Hollande Pittoresque" schreef,
nadat hij in datzelfde jaar bij zijn langdu
rige omzwervingen door Nederland ook de
Zuiderzee had bevaren en aan boord van
een tjalk, in gezelschap van den Holland-
schen schilder en teekenaar Van Heenis-
kerck van Beest, de karakteristieke ste
den en dorpen aan onze oude binnenzee
had bezocht, die hij in zijn „Voyage aux
Villes Mortes du Zuyderzée" vereeuwigd
en voor de heele wereld bekend gemaatt
heeft.
Vóór dien tijd was Volendam, dat ook
wel Vollendam genoemd wordt, niet veel
meer dan een onbekend gehucht aan de
Zuiderzeekust. Het i9 een oud dorp; in heel
oude tijden zal hier vermoedelijk de haven
van Edam zijn geweest en werd op deze
plek, omtrent de veertiende eeuw, een
„volle dam" gelegd, toen aan de oostzijde
der stad een nieuwe haven was gegraven.
Volgens anderen heeft het dorp, dat in zijn
wapen de heraldische figuur voert van een
jong veulen, zijn naam te danken aan een
oud verhaal van een legendarisch „volen"'
of veulen, dat uit de zee opdook, ter plaat
se waar het dorp werd gesticht.
Het Aardrijkskundig Woordenboek van
A. J. van der Aa, dat van 1848 dateert,
vermeldt er alleen maar van, dat Volen
dam, of Vollendam, een dorp in Water
land, een half uur ten zuiden van Edam
ligt, tegen den zeedijk, op 52 gr. 39 min. 36
sec. Noorderbreedte, 22 gr. 44 min. 11 sec.
Oosterlengte en dat het met het gedeelte
lijk erbij behoorend Katham, 207 woningen
telde, waarvan vele onder één dak, zoodat
het uit ongeveer 100 op zich zelf staande
gebouwen bestond. De visschera vloot be
stond in die dagen uit een honderdtal bot
ters en er waren 1060 inwoners, meest vis-
schers, van wie meer dan de helft geduren
de acht maanden van het jaar het visschers-
bedrijf op de Noordzee uitoefende.. De Her
vormden, toen circa 100 in getal, hadden
aan de westzijde van het dorp een huiskerk,
een vierkant gebouw zonder orgel, met een
spits toeloopend torentje, waarin een klok
hing. Eens per maand werd daar door een
predikant uit Edam de godsdienstoefening
gehouden. De Roomsch Katholieken, die
de meerderheid der bevolking vormen,
kochten in -1848 een huis, om het tot kapel
of bijkerk in te richten en door of van we
gen den pastoor van Edam werd in den
dienst voorzien De zeehaven wordt be
schreven als een tamelijk groote kom, te
gen den Zuidpolder zeedijk gelegen en aan j
de zeezijde van een rïngkade met steenen i
glooiing voorzien, „welke echter niet hoog
genoeg is tegen hooge vloeden".*
Meer dan het Aardrijkskundig Woorden
boek in zijn sobere zakelijkheid, geeft de
enthousiaste beschrijving door Henry Ha
vard een indruk van de pittoreske schoon
heid van dit visschersdorp met zijn schil
derachtige bewoners. Hij beschrijft het als
een eenvoudig gehucht, dat op een gewone
landkaart niet eens vermeld wordt, maar
dat zoo ten volle de belangstelling van den
kunstenaar verdient, omdat zijn bewoners,
evenals die van Marken, de gebruiken, de
kleeding en de tradities van den goeden,
ouden tijd in eere gehouden hebben. De bij
groepjes van zes of acht neergehurkte vis-
schers, zooals zij daar zwijgend en onbe
weeglijk tegen hun lage huisjes op de dijk-
glooiing zitten te rooken, in een onbestem
de verte starend met den verren blik van
hun liohte zeemansoogen, doen hem eerder
denken aan fatalistische Turken van deu
Bosporus, dan aan Hollandsche visschers.
Hun wijde broeken, hun muilen, die ze vóór
zich neer zetten, hun bonte mutsen die ze
dragen, zooals een Turk zijn turban draagt,
versterken dien Levantijnschen indruk en
opnieuw wordt hij aan Stamboel herinnerd,
wanneer hij ziet, hoe de Volendammer
zich van zijn schoeisel ontdoet, als hij het
huis binnen gaat, zoodat, evenals aan den
ingang der Turksche moskeeën, het aan
tal paren muilen die aan de voordeur staan
aangeeft hoeveel personen er binnen zijn
gegaan.
Behalve door de typische visschersbevol-
king is Havard ook getroffen door het
schilderaehtig aspect der oude huisjes, on
der langs den zwaren zeedijk, waar ze met
hun daken nauwelijks bovenuit steken en
door het interieur dier woningen, met de
hooge bedsteden, de Deltsche blauwe bor
den aan den muur, het blinkend geschuurde
koperen on tinnen gerei en de smettelooze
mat op den vloer, waarop niemand het wa
gen zal anders dan ongeschoeid te loopen.
Sinds het Aardrijkskundig Woordenboek
van Van der Aa werd samengesteld en se
dert de dagen dat Havard hier, meer dan
oen halvo eeuw geleden, zijn eerste indruk
ken ontving en die wereldkundig maakte,
is er wel wat veranderd. Het in zijn een
zaamheid verloren visschersdorp is be
roemd geworden. Eerst hebben wereldrei
zigers, op zoek naar al wat afwijkt van het
gewone en alledaagsche dat ze op hun rei
zen ontmoeten, het ontdekt en sohilders uit
het eigen land en van ver over de grenzen,
die hier altijd weer nieuwe onderwerpen
voor hun studies vonden in het zeehaven
tje met zijn vloot van hooggetuigde bot
ters, of op den hoogen dijk, waar het licht
klaarder en lichter schijnt dan overal elders
en waar de horizon zoo ver wijkt jn de wij
de oneindigheid van de zee, met haar tel
kens wisselend kleurenspel en achter het
lage polderland met zijn prachtige wolken
luchten, maar vooral in het vissohersdorp,
dat met zijn kleurig geschilderde houten
huisjes zoo vertrouwelijk tegen dien dijk
genesteld ligt en in de mooie, oude klee
derdracht, waaraan de bevolking trouw ge
bleven is tot op dezen dag.
Later heeft ook het internationaal toeris
me er zijn intocht gedaan, nadat het dorp
uit zijn eeuwenlang isolement bevrijd was.
De Noord-Hollandsche tram door Water
land, waarvan binnenkort ook het laatsce
gedeelte, de lijn naar Edam, wordt geëlcc-
trificeerd, bracht de heele streek zooveel
dichter bij de hoofdstad; een trekschuit
van Edam naar Volendam zorgde voor een
verbinding, die een attractie te meer voor
de toeristen was; er werden geregelde
rondvaarten ingesteld van Amsterdam
naar Marken en Volendam, waardoor in
bet reisseizoen dagelijks stroomen bezoe
kers worden aangevoerd; er kwamen nieu
we steenen huizen van moderner „stijl",
waar vroeger, de kleurig geverfde houten
huisjes hadden gestaan; er werden op de
meest in het oog vallende platsen reclame
borden gezet en winkeltjes ingericht, met
in groote letters het opschrift „artstore",
waar allerlei „souvenirs a Volendam" wor
den verkocht en vooral in den laatsten tijd
heeft het karakter van het oude dorp een
groote verandering ondergaan, nu, door de
afsluiting van de Zuiderzee, Volendam al»
vissohersplaats heeft afgedaan en het ge
zamenlijk uitvaren der visschersvloo#» in
den Zondagnacht (een der voornaamste be
zienswaardigheden) tot het verleden be
hoort.
Maar ondanks dit alles is toch gelukkig
nog veel van het oude en schilderachtige
bewaard.
De schilderachtige volkseigen kleeding is
gebleven. De vrouwen en meisjes dragen
nog haar gevleugelde „hulletjes" over net
kort geknipte haar, de strakke lijfjes, de
wijde gestreepte rokken, de boezelaars
met bonte hoofdjes en de mannen hun wij
de broeken, ruige schipperakielen en hun
bonten muts van lauisvel met smalle kleu
rige lintjes, de „karpoes", een van de wei
nige volkseigen Nederlandsche mannen-
hoofddeksels, die nog uit vroeger tijd zijn
overgebleven. Zoo ongeveer moeten de
oude Watergeuzen, de stoere varensgasteu
van Jacob van Heemskerk en Willem Ba-
rentsz er uit gezien hebben. De kindoren,
zoo jongens als meisjes, dragen van jongsaf
de kleedij hunner ouders en voorouders en
zien er precies als vader en moeder uit,
net groote poppen en zoo grappig wijs,
vooral wanneer ze met die wijde broeken
en lange rokken samén ravotten en stoeien.
Het dorp heeft ook zijn pittoresk uiter
lijk bewaard, al staat het hotel Spaander
wat ongewoon groot en nieuw tusschen al
die kleine oude huisjes. Het hotel zelf telt
overigens een bezienswaardigheid in de
reeds schilderijen, aquarellen en teekenin-
gen, die, als in een museum de wanden van
de groote gelagkamer bedekken, alle her
inneringen, achtergelaten door sohilders
die hier gewoond en gewerkt hebben, sinds
het visschersdorp niet alleen door de toe
risten werd geannexeerd, maar een ware
internationale schilderskolonie geworden
is, die Volendam tot een Hollandsch Bar
bizon heeft gemaakt. Typisch en schilder
achtig blijft het dorp, waar nog altijd de
wasch op straat te drogen hangt, als in de
dagen, toen een Engelsche schilderes die
hier een tijdlang woonde, het „most,
shocking" vond, dat al haar dessous op
straat niet enkel aan den zeewind, maar
ook aan de blikken der voorbijgangers wer
den bloot gesteld. Nog altijd wordt de be
zoeker getroffen door den karakteristieken
aanleg der kleine straatjes, door de paal
woningen aan den dijk, de houten huisjes,
met hun ouderwetsche vuurplaten en tegel
tjes, hun bedsteden en gebeeldhouwde kas
ten, hun rek met blauw aardewerk, hun
glazenkastje, hun gesneden mangelplank
en hun echt Hollandsche properheid. Nog
steeds zal ieder die Volendam bezoekt, be
merken, dat een wandeling over den hoo
gen dijk zeer wel de moeite loont en dat
nog precies eender als in de dagep van Ha
vard, de visschera voor hun huisjes zwij
gend en rookend gehurkt op hun hielen zit
ten, met de armen op hun knieën gesteund,
dezelfde klassieke houding waarin zijen
hun voorouders gedurende hun lange zwerf
tochten op zee dag in dag uit in het lage
vooronder van hun botters gehurkt zaten.
Die voorvaderlijke houding is hun het ge
makkelijkst, ook in huis en zoozeer zijn zij
daaraan gewend, dat het niets ongewoons
was, dat Volendammers, die lid waren van
den gemeenteraad van Edam, waarmee het
dorp één gemeente vormt, wanneer ze met
een wagen naar het deftig Edammer stad
huis reden, niet op de banken gingen zit
ten, maar op den bodem van het rijtuig,
zoodat alleen hun „karpoes" boven den
rand* uitstak.
Naast do vissoherij heeft zich te Volen
dam nog een ander bedrijf ontwikkeld, de
fokkerij van eenden, die gevoederd werden
met jonge vischjes, het z.g. „nest", dat met
de botters uit zee werd aangevoerd. Eenige
jaren geleden trof de bevolking de ramp,
dat onder de eenden een epidemische ziek-
BELGIE
WERKHERVATTING IN BELGIë?
Compromisvoorstellen van min. Heyman.
Gisteren werd te Charleroi een vergade
ring van de mijnwerkersorganisatie gehou
den ter behandeling van de compromisvoor
stellen, welke door den minister van Arbeid
en Nijverheid, Heyman, zijn gedaan. In
deze compromisvoorstellen wordt bepaald:
lo. de directie van elke gjijn zal de lage
loonen herzien met raadpleging van de
plaatselijke 'commissie;
2o alctc wordt genomen van het Belgisch-
Duitsche aecoord wat de verpiindering van
den Duit?"h#n invoer betreft en loonsver-
hooging za' met ingang van 1 October wor
den vcr'eend in verhouding tot de voordee-
len, we'ke uit de nieuwe contingentcering
voortvloeien
3o. met het ecg op de lotsverbetering van
de mijnwerkers zullen de loonovereenkom-
sten herzien worden door de subcommissie
van de mijncommissie. In deze subcommis
sie zullen twee afgevaardigden van de
werkgevers en drie van de arbeiders zete
len;
4o. in de Borinage zal al het personeel
te werk worden gesteld en de mijnwerkers
zullen om de beurt werkloos zijn volgens
een regeling, die zal worden opgesteld door
een commissie van zes afgevaardigden van
de werkgevers en zes van de werknemers;
5o. onder voorzitterschap van den minis
ter van Arbeid of van zijn afgevaardigde
zal voor de andere steenkoolbekkens een
oplossing worden gezocht in denzelfden
geest. Deze commissie moet met haar werk
binnen een maand klaar zijn;
6o. het aecoord vereischt onmiddellijke
hervatting van het werk,
Uit de besprekingen, die na de voorlezing
van deze voorstellen volgden, bleek, dat de
meerderheid geneigd was het aecoord te
aanvaarden. Ook de stemming leverde dit
resultaat op. Indien thans de werkgevers
ook de voorstellen aannemen, mag een spoe
dige werkhervatting, althans in de Borina
ge. worden tegemoetgezien, maar vermoe
delijk zullen dan ook de andere steenkolen
bekkens volgen. j>Tel."
DUITSCHLAND
DE EISCH VAN GELIJKBERECH
TIGING.
Geen nota, slechts aanteekeningen.
In een officieuze verklaring van het
Wolff-bureau wordt bevestigd dat de Duit-
sche minister van buitenlandsche zaken,
von Neuratk, een onderhoud heeft gehad
met FranQois-Poncet, den Franschcn amf
bassadeur te Berlijn, over den Duitschen
eisch tot gelijkgerechtigdheid in zake de be
wapening, doch er aan toegevoegd dat de
publicatie van het bericht hieromtrent aan
een indiscretie van Fransche zijde moet
worden toegeschreven. Dat er een nota of
memorandum te Parijs zou zijn overhandigd
is niet juist; het betreft slechts losse aan
teekeningen van het gesprokene.
Fransche ministerraad bespreekt den
Duitschen eisch.
De Duitsche mededeeling over de ontwa
pening nam het grootste deel van den
Fransche ministerraad gisteren in beslag.
De ministers waren het er allen over eons
dat het diplomatieker zou zijn, dit docu
ment niet tragischer op te vatten. Het al-
te uitbrak, die groote schade veroorzaakte.
Of Volendam dien anderen slag, de af-
sluiting van de Zuiderzee, die het eeuwen- j
oude visscherijbedrijf heeft lam geslagen, j
ooit zal teboven komen en of het zioh aan
den veranderden toestand en grooten eco-
nomischen ommekeer zal kunnen aanpas
sen, zal de tijd moeten leeren.
Het uiterlijk van het dorp en van zijn
bevolking ral, naar men hopen mag, in de
naaste toekomst nog wel hetzelfde blij
ven; de Gouwzee blijft en het uitzicht over
de vroegere Zuiderzee, het tegenwoordige
IJsselmeer, eveneens en we zullen dus Vo
lendam als bezienswaardigheid nog wel
kunnen blijven behouden.
Met Marken, en het eveneens merkwaar
dige Broek-in-Waterland, Edam en Monni
kendam ral het een begeerd doel blijven
voor toeristen, die het heele jaar door ge
legenheid hebben met de Noord-Hollond-
sohe trom deze plaatsen te bezoeken, tus
schen welke zij de verbinding onderhoudt.
Gedurende den winter zijn er nog acht
diensten heen en weer dagelijks tusschen
Marken de den vasten wal (Monnikendam)
en 's zomers worden deze uitgebreid door
vaarten tusschen Marken en Volendam. Bij
de toeristen-excursies wordt afwisselend ge
bruik gemaakt van de meest uiteenloopen-
de vervoermiddelen, tram, stoom-, motor
en zeilboot, terwijl tusschen Edam en Vo
lendam nog met de ouderwetsche trek
schuit kan worden gevaren. Van Monniken
dam af kan in het zomerseizoen in twee
richtingen de rondtoer worden gemaakt,
door eerst óf naar Marken, óf naar Edam
te gaan. De in elkaar grijpende dienstrege
lingen zijn zoo ingericht, dat de toerist,
ais hij zijn dag vroeg begint, alle plaatsen
kan bezoeken en zelfs, als hij 't verkiest
op sommige lang genoeg kan blijven om al
les op zijn gemak te bekijken.
De afvaart te Amsterdam is van den
steiger der Noord-Hollandsche tram vóór
het Centraal Station.
gemeene oordeel was dat Duitsohland onder
de huidige omstandigheden de bedreigin
gen van Von Schleicher niet zou durven
verwozenlijken, zioh ook niet opnieuw zou
durven bewapenen zonder vergunning en
evenmin den Volkenbond verlaten.
Frankrijk zou dus het standpunt kunnen
handhaven dat het reeds te Genève ten
aanzien van de quaestie der ontwapening
uiteenzette tegenover de Duitsche aanspra
ken, maar het zou niet iedere mogelijkheid
van door Duitschland gewenschte speciale
onderhandelingen van de hand wijzen. Ech
ter zal het niet voldoende zijn dat Duitsch
land zijn wenschen te kennen geeft; het
moet ook duidelijk formuleeren welke
nieuwe waarborgen voor de veiligheid het
kan aanbieden.
Alvorens op het Duitsche document te
antwoorden zal de Fransche diplomatie de
groote en de kleine mogendheden, die het
verdrag van Versailles onderteekend heb
ben, raadplegen. Het zal vriendschappelijk
de speciale opinie vragen niet alleen van
Londen en Brussel maar ook van Rome en
het ral aan het laatste zijn bezwaren uit
eenzetten om zoo mogelijk te voorkomen
dat Italië zich aansluit bij de Duitsche ar
gumenten.
Hoe Amerika erover denkt.
Officieel commentaar op den Duitschen
stap bij Frankrijk over de reorganisatie van
de rijksweer is in Amerika niet gegeven;
een verantwoordelijke persoonlijkheid uit
Amerikaansche regeeringskringen uitte zich
echter als volgt over deze kwestie:
Amerika is in de cersto plaats gointeres-
seerd bij de vermindering der bewapenin
gen. Elke Duitsche stap, die vorgrooting
der bewapening ten doel heeft, zou hier een
zeer ongunstigen indruk maken. Zonder
zich uit to laten over de kwestie der
Duitschland in het verdrag van Versailles
opgelegde beperkingen, is men hier van
meening, dat de pariteit door een verbete
ring der betrekkingen tusschen de Euro-
peesche naties moet worden nagestreefd,
zoodat door herstel van het vertrouwen alle
naties langzamerhand tot het Duitsche be-
wapeningspeil dalen, in plaats dat Duitsch
land zijn bewapening uitbreidt. De door
Hoover in Juni gedane voorstellen waren
gebaseerd op de cijfers van het v.erdrag van
Versailles en vormden het begin der maat
regelen, die aan Duitschland gelijkheid zou
den geven. Indien er weer bewapend wordt
dan zou het moeilijke werk en het streven
der ontwapening waarschijnlijk onherstel
baar vernietigd worden.
Van bevoegde Duitsche zijde wordt ten
opzichte van deze opmerkingen verklaard:
Uit de mededeelingen van don rijksweer-
minister blijkt, dat Duitsohland niet wil
gaan bewapenen, doch slechts het gold, dat
het thans voor zijn weermacht uitgeeft, op
voor zijn veiligheid nuttiger wijze wil be
steden dan bij de huidige militaire organi
satie mcfgelijk is.
De Fransche pers gaat te keer.
Do Fransohe pers toont zich algemeen
verontwaardigd over de nieuwe Duitsche
eischen en gaat daartegen heftig te keer.
De officieuze „Petit Parisien" noemt
zelfs de formuleering van de Duitsche
eischen in een officieel diplomatiek docu
ment reeds een inbreuk op het verdrag van
Versailles. Het blad kondigt echter tevens
aan, dat onderhandelingen over deze
eischen zullen plaats hebben, voor het
eerst op 20 September te Genève.
Ook do linksoho bladen protesteoren
zeer krachtig tegen het nieuwe Duitsche
memorandum. Zoo schrijft do „Ero Nou
velle", het orgaan van Horriot: Generaal
von Schleicher meent wel, dat hij slechts
met de sporen behoeft te rinkelen, om bet
verdrag van Versailles te kunnen begra
ven evenals de grondwet van Weimar. Ge
lijke recht? Heeft Duitsohland aan gelijke
rechten gedacht, toen het do neutraliteit
van België schond, het Fransche grondge
bied betrad, de Fransche steden verwoestte
en een derde van het Fransche grondbezit
wilde annexeeren? Gelijke rechten kunnen
slechts bestaan voor hen, die hun verplich
tingen nakomen en het recht hooger stellen
dan het geweld.
Een uitzondering vormt slechts de socia
listische „Populaire", welk blad erop wijst,
dat de eenzijdige ontwapening van Duitsch
land niet eeuwig gehandhaafd kan blijven,
als de overige mogendheden haar verplich
tingen tot ontwapening niet nakomen. Har
riot had reeds lang de politiek van Tar-
dieu moeten laten varen. In zijn verblind
heid heoét hij zoowel do raak van de ont
wapening als de belangen van Frankrijk
en die van den vrede verraden. Het blad
eischt, dat alsnog terstond voorstellen voor
ontwapening zullen worden ingediend.
CHINA
NIEUWE AANVALLEN OP M0EKDEN.
Hevige gevechten.
Gisterochtend werden nieuwe aanvallen
gedaan op Mockden, waarbij hevige ge
vechten werden geleverd. Volgens de te
Tokio verschijnende „Asahi" worden de
aanvallen ondernomen door ca. 5000 plun
deraars, die volledig uitgerust zijn met
machinegeweren en kanonnen en die het
speciaal gericht hebben op het arsenaal,
het vliegveld en het radiostation.
Dc ongeregelde Chineesche troepen doen
van velschillende punten aanvallen. Een
afdeeling trok op naar dc Zuidpoort van
Moekdc M een andere naar het arsenaal,
een dri'de groep naar het vliegveld. Ook in
de omgeving van Moekden roeren de onge
regelde troepen zich weer. In Kajoen werd
de trein uit Moekden tot stilstand ge
bracht.
De woning van den Japanschon gene
raal Moeto te Moekden wordt streng be
waakt en Japausohe soldaten nemen doel
aan de verdediging dor stad. Het gevecht
bij het arsenaal heeft twee uur geduurd,
alvorens de aanval was afgeslagen.
ZUID-AMERIKA
VERWARDE TOESTAND IN ECUADOR
De strijd tusschen de opstandelingen en
de regeeringstroepen woedt te Quito nog
steeds voort. Do toestand is uiterst ver
ward. Betrouwbare berichten zijn niet te
verkrijgen, daar er een strenge censuur is
ingevoerd. De verwarring is nog girooter
geworden door het feit, dat de ambtstijd
van de regeering-Martinez in den nacht op
heden is afgeloopen zondor dat er een
nieuwe regeering ia gevormd of do oude is
belast mot liet verdere beheer der loopende
raken. Vrijdag a.s. wordt de Engelsche
kruiser „Durban" te Guayaquil verwacht,
hetgeen men in verband brengt met den
opstand. Radioberichten maken melding
van VTecselijke toestanden, welke te Quito
zouden heerschen. Op de straten liggen on
telbaar veel dooden, die door hot ononder
broken geweervuur niet verwijderd kunnen
worden. De opstandelingen en de inwoners
hebben gebrek aan voedingsmiddelen, ter
wijl het water sohaarsch is. Reeds moeten
er besmettelijke ziekten zijn uitgebroken.
BUITENL. BERICHTEN.
MUNITIEDEPOT IN DE LUCHT
GEVLOGEN.
In de zich in de nabijheid van Boekarest
bevindendo opslagplaats voor artillerie-
munitie is gisternamiddag om vier uur
brand uitgebroken. Aanvankelijk vonden
slechts ontploffingen van geringe kracht
plaats; om 9 uur 20 echter weerklonk een
ontzettende explosio, die in geheel Boeka
rest werd gehoord. Naar bleek, was do gc-
heele in het gebouw opgeslagen voorraad
munitie in dc lucht gevlogen.
Slechts twee personen worden licht en
één zwaar gewond. De matericelo schade
is echtor groot. Alle omliggendo gebouwen
en ook het station zijn ernstig beschadigd.
Mislukt uitstapje van Belgischo slagers.
Een aantal slagers uit de Belgische Kem
pen maakten gisteren in een autobus een
uitstapje naar Brussel. Do bus kwam iu
botsing mot een tram en sloeg om. Van de
twintig inzittenden worden er tien gewond.
Zij moosten naar het ziekenhuis worden
gebracht; na aldaar t6' zijn verzorgd kon
den zij zich weer naar huis bogoven. De
tram en de bus werden zwaar beschadigd.
TYPHOON BOVEN FLORIDA.
Zes personen gedood.
Al» gevolg van een typhoon zijn in Pon-
sacoltt (Florida) zes personen gedood; cr
werd ook groote matcrioclo schade aange
richt. Do storm kwam uit do richting van
de Golf van Mexico en teisterde goheol
Florida.
NOODWEER OP HET PLATTELAND
VAN FRANKRIJK.
Gisteren hebben boven eenigo Fransche
provincies liovige stormen en onweorsbuicn
gewoed, die groote schade hebben aange
richt. In Bruinath nabij (Straatsburg wer
den uitgestrekte tabaksplantages vernield.
De aangeiohte schade wordt op ocnigo niil-
lioenen francs geschat.
Ook in de omgeving van Toulouse heeft
het noodweer door overstroomipgeu groo
te schade veroorzaakt. Ten gevolge van
het inslaan van den bliksem geraakte een
groote schoenenfabriek in brand en weid
geheel vernield. Te Limoges sloeg dc blik
sem in een kerk, waarvan het dak en de
klokkentoren werden vernield. To Bourg-
en-Bresse werd oen fietser door den blik
sem getroffen en gedood. Ook Ohalons-aur-
Marne en Ohaumont (Hauto Muruo) had
den van het onweer te lijden en op vele
plaatsen werd de oogst vernield.
WOLKBREUKEN IN P0MMEREN.
De districten Stolp, Bütow en Rummels-
burg werden gisteravond gotroffon door
zware wolkbreuken, dio op do volden groo
te schade hebben aangericht Vooral in hot
distruct Bumiuelsburg viel in twee uur tijds
een geweldige hoeveelheid regen Langs do
spoorlijn BiitowZollbrück werdon in een
acht meter hooge helling meterdiepe geu
len gegTa.ven Het weggespoelde zand hoop
te zioh op de spoorlijn op in een laag van
oen meter dikte Een trein, dio hierin was
blijven steken, kon eerst na drie kwartier
zwaren arbeid worden vrijgemaakt en zijn
weg vervolgen Velden en weiden gelijken
op onmetelijke zeeën. Do sohado in aanzien
lijk.
Overstroomingsellentle in N. Zeeland.
De toestand in het overstroomingsgebicd
van de Wairarapa is nog ernstig, ofschoon
het water than» iets terugloopt. Op talrijke
plaatsen zal dit jaar do Landbouw onmoge
lijk zijn. Do puinihoopen, die door de over-
stroorningen zijn teweeg gebracht zijn soms
zoo hoog, dat zij de telegraafdraden ivicen.
Een boer vond in zijn stal do lijkeo van
honderd koeien opeengehoopt; do dieren
waren door het water als in een val op
gesloten.
