DE DUITSCHE RIJKSDAG BIJEEN.
23ste Jaargang
WOENSDAG 31 AUGUSTUS 1932
No. 7292
2k 6cid^elre6ou^omt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oenfc.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
GEEN ENKEL INCIDENT DEED ZICH VOOR
CLARA ZETKIN HOUDT EEN BOLSJEWISTISCHE
PROPAGANDA-REDE
VON PAPEN LOOPT MET HET ONTBINDINGSBESLU1T IN ZIJN ZAK
De lang met zorg en angst te gemoet ge
ziene bijeenkomst van den nieuwen Rijks
dag had gistermiddag plaats. Tot aller
verbazing zijn echter de gevreesde kloppar
tijen en andere incidenten uitgebleven.
De tribunes waren om 3 uur, het ope-
ningstijdstip der zitting, reeds lang tot de
laatste plaats bezet. Bij het eerste bel-
signaal, kort vóór 3 uur, waren de geüni
formeerde nationaal-socialisten de zittings
zaal binnengetrokken. De regeeringsbanken
bleven leeg. Op den nog leegen presidents
zetel lag een dik kussen.
De Duitsck-nationalen waren, overeen
komstig hun fractie-bes-luit, vooreerst vao
de zitting verre gebleven.
Klokslag 3 uur werd Clara Zetkin, de
communistische ouderdomspresidente, Tl oor
twee vrouwelijke fractiegenooten naar den
presidentszetel geleid.
De communisten riepen in spreekkoor:
„Wij begroeten het anti-fascistische roode
eenheidsfront en onze partijgenoote Clara
Zetkin ontvangen wij met een driewerf
rood-front!"
De overige afgevaardigden hoorden deze
manifestatie zwijgend aan.
Nadat de gebruikelijke openingsformali-
teiten vervuld waren, hield Clara Zetkin
de volgende toespraak:
Toespraak Clara Zetkin.
De rijksdag aldus spreekster komt
bijeen onder omstandigheden, waarin de
bende der kapitalisten de breede werk-
krachtige massa's van Duitsoliland met een
hagel van het vreeselijkste lijden over
stelpt.
De politieke macht heeft in Duitschland
een presidiaal kabinet in het leven geroe
pen, dat met uitschakeling van den rijks
dag gevormd werd, dat aan handlangers
van de groot-kapitalisten en jonkers een
monopolie verschaft, welks drijvende kracht
de rijksweergeneraals zijn. („Zeer waar!"
bij de communisten).
Ondanks de almacht, die de tegenwoor
dige regeering bezit, is zij ten opzichte van
de binnen- en buitenlandsohe politieke
kwesties volkomen in gebreke gebleven.
Als behoeftig in sociaal opzicht be-
eohouwt de regeering slechts de groot
grondbezitters, de industrie-heeren, de
bank-geweldenaars, reeders, financieele
mannen en „Schieber
De buitenlandsche politiek wordt geleid
met imperialistische tendenzen, perst uit
de werkende massa's den laatslen druppel
en poog'-j aan den anderen kant deze mas
sa's weer te paaien, die men vreest.
Zwaarder nog dan dit alles wordt het
eohuldenregister van het presidiaal kabi
net door de straffen van de laatste weken,
waarvoor het de verantwoordelijkheid
Door de maatregelen is slechts in zeer
zeldzame gevallen aan de nationaal-socia-
listische moordterreur het hoofd geboden.
Wanneer wordt tegen de rijksregeering,
die de grondwet poogt opzij te schuiven,
opgetreden en een aanklacht tegen de rijks
ministers wegens schending der grondwet
ingediend
De omverwerping der regeering moet
het sein zijn voor den opmarsch. Onze strijd
gaat in dit verband vooral tegen het fas
cisme. (De communist Torgler vraagt de
ouderdomspresidente om haar rede te be
korten, maar zij antwoordt echter: neen,
neen, neen en gaat verder):
In België heeft de massa begrip voor
den strijd getopnd en dit bewijst, dat den
werkkrachtigen nog een wapen gegeven is,
dat den vrede kan bewaren en desondanks
een druk op de beheerschers en uitbuiters
van het volk kan uitoefenen.
Het tegenwoordige parlement moet op
den val van het regime en van de kapita
listische economische orde aansturen.
De Russische ontwikkeling is voor de
wereldgeschiedenis een duidelijk bewijs,
dat de werkers de kracht hadden, hun
vijanden neer te werpen en een nieuwe
wereldorde op te bouwen. Het gebod van
het oogenblik is het eenheidsfront van alle
werkers.
Het middel van den gemeensohappelijken
strijd, zoo verklaarde spreekster met ver-
heffing van stem, moet de hecht-aaneenge-
smede strijdgemeenschap der werkers op
alle gebieden worden.
Onder stormachtigen bijval der commu
nisten eindigde de ouderdomspresidente
haar meer dan een uur lange rede.
Aan het slot drukte zij, zichtbaar ver
moeid, haar vreugde erover uit, dat zij het
nog mocht beleven, als ouderdomspresi
dente het eerste radencongres van den
rijdsdag te kunnen openen.
De ouderdomspresidente werd af en toe
door de communisten onderbroken met
„zeer goed!" en „bravo!" De overige afge
vaardigden onthielden zioh van elke mani
festatie.
Clara Zetkin sprak zeer duidelijk, doch
zeer langzaam en hoe langer haar rede
duurde, hoe langer de pauzen tusschen haar
woorden duurden. Herhaaldelijk moest zij
drinken. Na de rede legde zij zich uitge
put op haar zetel. De communisten braken
in bijvalsbetuigingen los, waarmee de com
munistische tribunebezoekers instemden.
Daarna volgde de aflezing der namen
van de afgevaardigden. Eerst toen kwamen
de Duitsch-nationalen de zittingszaal bin
nen.
De presidentsverkiezing.
Hierop werd overgegaan tot de verkie
zing van den eersten president.
Het resultaat was, dat 367 stemmen ble
ken uitgebracht te zijn op Göring (nat-soc.),
135 stemmen op Loebe (soc.-dem), 80 op
Torgler (comm.).
Tot rijkspresident bleek dus Göring met
absolute meerderheid gekozen. Het Cen
trum stemde met de nationaal-socialisten
mee. Göring nam de verkiezing aan en ver
klaarde zijn ambt onpartijdig en rechtvaar
dig te zullen vervullen, voor de orde en de
waardigheid van het huis te zullen zorgen,
dooh evenmin de waardigheid en de eer
van het Duitsche volk te laten aantasten.
Daarna kwam aan de orde de verkiezing
van een vice-president. Als zoodanig werd
gekozen het Oentrum-lid Esser.
Als tweede vice-president werd de
Duitsch-nationaal Graf gekozen, en als der
de vice-president afgevaardigde Rauch van
de Beiersche Volkspartij.
De rijksdagmeerderheid.
President Göring verzocht en verkreeg
daarna machtiging, om den rijkspresident
te verzoeken, het presidium van den rijks
dag, onverwijld te ontvangen (bijval). Hij
wees de geruchten af van een a.s. uitscha
keling van den rijksdag. Hij stelde uitdruk
kelijk vast, dat de gehouden zitting en
vooral de verkiezing van het presidium dui
delijk bewezen heeft, dat de nieuwe rijks
dag over een groote werkkraohtige natio
nale meerderheid beschikt en dus geens
zins 'n staatsrechtelijke noodtoestand aan
wezig is (bijval). Voor de eerste maal be
zit de rijksdag weer een nationale meer
derheid (bravo bij rechts) die bereid is, het
Duitsche volk uit den diepsten materieelen
nood en doffe zielsvertwijfeling te voeren
(krachtige bijval).
Men verwacht, dat het nieuw gekozen
presidium zich terstond naar Neudeck zal
begeven om zich aan den rijkspresident
voor te stellen en hem te verzoeken, thans
de gebruikelijke besprekingen met de par
tijleiders te beginnen over de vorming van
een nieuw kabinet.
Men wil er den rijkspresident op wijzen,
dat cLoor de spoedige verkiezing van het
presidium het bewijs is geleverd, dat de
rijksdag tot werken in staat is en dat een
ontbinding van den rijksdag onnoodig is.
Het is niet onmogelijk, dat de rijkspre
sident het nog eens met de vorming van
een parlementair kabinet zal probeeren,
waarbij von Hindenburg echter bepaalde
eischen zal stellen, in het bijzonder voor de
handhaving van de noodverordening.
VON PAPEN GEMACHTIGD
DEN RIJKSDAG TE ONTBINDEN.
De belangrijkste beslissing van den dag,
aldus Wolff, is niet in den Rijksdag, maar
in Neudeck gevallen: de rijkspresident
heeft den rijkskanselier machtiging voor
ontbinding van den Rijksdag gegeven. In
parlementaire kringen liepen gisteravond
geruchten, dat deze volmacht in beperk
ten vorm zou zijn gegeven. Wolff heeft ech
ter inlichtingen uit de beste bron ontvan
gen, dat deze geruchten onjuist zijn. De
kanselier heeft de volmacht en hij zal van
haar gebruik maken, zoodra de Rijksdag
moeilijkheden in den weg legt bij de uit
voering van het Zondag aangekondigde
economische programma.
De Rijksdag is verdaagd. Dat is in over
eenstemming met de wenschen van de nat.-
socialisten en het Centrum, die tijd willen
winnen, todat de aan den gang zijnde on
derhandelingen tusschen beide partijen af-
geloopen zijn. De vooruitzichten voor die be
perkingen worden sceptisch beoordeeld. De
verklaring van den nieuwen Rijksdagvoor
zitter wordt algemeen als een aankondiging
van den strijd opgevat, met het doel den
Rijksdag in het leven te houden en op de
plaats van de tegenwoordige regeering een
„zwart-bruin" kabinet te brengen. In krin
gen, die dicht bij de Rijksregeering staan,
is men van meening, dat het samengaan bij
de presidentsverkiezing in geen geval een
bewijs is voor een zakelijke samenwerking
in den geest van een uniform regeerings-
program. Daarom is ook nauwelijks aan te
nemen, dat de rijkspresident de ontvangst,
waarom het Rijksdagpresidium gisteravond
heeft verzocht, zal overhaasten. Wat de
rijkspresident zal beslissen kan natuurlijk
niet vooruit gezegd worden, maar men re
kent er stellig op, dat hij het antwoord zal
geven, dat hij spoedig in Berlijn terugkeert
en dat hij daarom verzoekt van het bezoek
af te zien en zijn terugkeer af te wachten.
De actie, die gisteren door de nat.-socia-
listen en het Centrum begonnen is, zal pas
weer bij het bijeenkomen van den Rijksdag
voortgezet kunnen worden. Men ziet in den
Rijksdag duidelijk in, dat de rijksregee
ring met de ontbindmgsvolmacht in de
hand in dezen strijd de sterkste is. In de
regeeringskringen worden de geruchten,
dat de Rijksdag wel ontbonden zou worden,
maar dat binnen afzienbaren tijd geen nieu
we verkiezingen zouden worden uitgeschre
ven, beslist tegengesproken. Het is moge
lijk, dat de ontbinding tegen het midden
van de maand plaats vindt. Dan zou bin
nen den voorgeschreven termijn, dus mid
den November, een nieuwe Rijksdag geko
zen worden.
Of de toestand zich zoo zal ontwikkelen
ligt aan den Rijksdag zelf. De rijkskanse
lier komt heden met generaal von Schlei
cher en Freiherr von Gayl uit Neudeck te
rug. De heeren zullen in den loop van he
denmiddag aan hun collega's verslag uit
brengen en zich met de noodverordening
bezig houden, welke waarschijnlijk Vrijdag
gepubliceerd zal worden.
BINNENLAND
NAAR EENHEID IN HUISHOUDGOED.
Commissie ingesteld voor
normalisatie van afmetingen
en kwaliteit.
De hoofdcommissie voor de normalisatie
in Nederland heeft op initiatief van de Ne
derlandsche Vereeniging van Huisvrouwen
ingesteld een commissie voor de normalisa
tie van textielgoederen voor de huishou
ding. Zij beoogt vermindering te brengen
in de bestaande groote versoheidenheid van
de in de huishouding meest gebruikte soor
ten van doeken door het normaliseeren van
afmetingen en kwaliteit daarvan.
In deze commissie hebben zitting ir. E.
C. Verschoor, directeur van het rijks-in
koopbureau te 's-Gravenhage (voorzitter);
mevr. A. E. Douwes DekkerJolles en
mevr. C. Eerdmansde Holl namens de
Ned. Vereen, van Huisvrouwen, mej. C. M.
Molenaar namens den Bond van Leer
krachten bij het Nijverheids-Onderwijs
voor Meisjes; de heeren M. G. J. Bisdom,
firmant van de linnen- en damastfabriek
Van den Briel Verster te Eindhoven; ir.
A. ten Bruggencate, directeur van den
Rijksvezeldienst te Delft, aangewezen door
den minister van Economische Zaken en
Arbeid; J. van Dissel, directeur N.V.
Linnenfabriek E. J. F. van Dissel Zonen
te Eindhoven; Ed. Gerzon, directeur N.V.
Gebr. Gerzons Modemagazijnen te Amster
dam; Th. J. H. Kuyper, directeur van de
Coöp. Inkoopvereen. „St. Homobonus" te
Rotterdam; G. H. Meijerink, directeur der
firma. J. W. Meijerink Co., Winterswijk;
J. Sassen, directeur van het „Grand Hotel
Central" te 's-Gravenhage en J. M. de
Vries, inkooper van ket rijksinkoopbureau
te 's-Gravenhage.
Dezer dagen werd deze commissie geïn
stalleerd door den voorzitter van den raad
van bestuur der hoofdcommissie, dr. A. C.
van Rossem; in de hierna gehouden ver
gadering werd besloten in behandeling te
nemen de normalisatie van afmetingen en
kwaliteit van handdoeken, stofdoeken, gla-
zendoeken, werkdoeken, dweilen, lakens en
sloopen. Voor aan de weefsels te stellen
technische eischen werd een subcommissie
ingesteld onder leiding van ir. A. ten Brug
gencate.
KOOPT BLOEMEN
EN LIEFST VEEL.
De Vereeniging „Groep Bloemisterij" uit
den Nederlandschen Tuinbouwraad heeft
gistermiddag te Amsterdam haar nooden
blootgelegd voor een aantal vertegenwoor
digers van dagbladen.
Door den heer J. Mensing werd een inlei
ding gehouden, waarin hij uiteenzette, dat
de Nederlandsche bloemisterij in de laatste
25 jaren in grooten stijl gegroeid is en van
internationale beteekenis is geworden. Van
de hoofdproducten werd verreweg het
grootste deel naar het buitenland uitge
voerd.
Vooral de jaren van 1925 tot 1930 waren
echter gunstig voor den export en de uit
breiding hield daarmede gelijken tred.
Tegenwoordig is het kweeken geen kunst
meer, wel om het gekweekte product loo-
nend af te zetten. Zoodra de vraag minder
is dan het aanbod, duikelen de prijzen.
Overproductie is een ran^i, waar geen ont
komen meer aan is. Het gekke van het ge
val is echter, dat hoewel ieder de overpro
ductie heeft kunnen zien aankomen, deze
door geen macht ter wereld tegen te hou
den scheen te zijn, zoolang het product nog
een loonenden prijs opbracht.
Door velerlei handelsbelemmeringen als
invoerrechten, invoerverboden en contin-
genteering ondervinden de Nederlandsche
bloemisten thans groote schade. De verkoop
kan alleen gehandhafd blijven ten kost©
van de financieele opbrengst der producten.
Wil de Nederlandsche bloemkweeker en
de Nederlandsohe bloemenwinkelier zich
kunnen blijven handhaven, dan heeft hij
daarbij ten zeerste noodig den steun van
het Nederlandsche publiek. Laat dit zijn
kamers steeds meer en meer sieren met
onze bloemen en planten tot zijn eigen ge
noegen en tot het welzijn van den bloemist.
In 1930 werden alleen aan afgesneden
bloemen uitgevoerd 2.831.000 K.G. tegen
een waarde van f 6.442.000. In 1931 werden
geëxporteerd 6.363.000 K.G. tegen een waar
de van slechts f 7.843.000. Het uitgevoerde
product bracht derhalve f 4.000.000 te wei
nig op. Voor 1932 zijn de uitvoercijfers nog
ongunstiger. In de eerste zes maanden van
1931 werden uitgevoerd aan afgesneden
bloemen 5.166.000 K.G. tegen een waarde
van f 6.322.000 en in dezelfde periode van
dit jaar slechts 3.289.000 K.G. tegen een
waarde van f 2.978.000.
Waar dus het bloemisterij-bedrijf te lij
den heeft onder den nood der tijden, daar
moet onzerzijds worden gepoogd, zei de
heer Mensing, in het belang van de duizen
den beoefenaars van dit bedrijf en in het
belang van de gelden, welke in dit bedrijf
zijn gestoken, om de moeilijkheden althans
zoo gering mogelijk te maken.
Er zijn verschillende wegen om die moei
lijkheden te verminderen. Zoo kunnen re-
geeringsbemoeiingen van verschillende aard
onze nooden gunstig beinfluenceeren, maar
bovenal moet het Nederlandsche publiek
bloemen koopen.
Het gaat erom de bedrijven van 3000 va
derlanders in deze moeilijke tijden zoo goed
mogelijk gaande te houden, opdat ook zij
weder arbeid aan vele anderen kunnen
blijven geven, zoo besloot de heer Mensing.
Door den heer J. J. Tim, voorzitter van
de Bloemenwinkeliers werd daarna een
korte uiteenzetting gegeven van de nooden
van den winkelier.
De uitbreiding van hen, die bloemen gaan
verkoopen, hetzij in winkels of op straat,
is zeer groot. Dat geeft een moordende
concurrentie, die tot gevolg heeft, dat bijna
niemand iets verdient.
Een ingrijpen op den straatverkoop door
de overheid, meent spr., zou zeer wensohe-
lijk zijn. In geen enkel vak is de straatver
koop zoo groot als die van bloemen. Werk-
loozen, die steun ontvangen van de over
heid worden in de gelegenheid gesteld een
bloemenhandel te gaan drijven.
Ook door den heer Admiraal, secretaris
van de „Groep Bloemisterij" wordt verzet
aangeteekend tegen de ongebondenheid
van den straatverkoop. Wanneer deze
straatverkoop behoorlijk wordt geleid zou
er een voor ieder een boterham in zitten.
Verschillende vragen brengen naar vo
ren, dat de bloemenuitvoer ernstig wordt
belemmerd en dus de productie thans veel
te groot is.
Ook in de oorlogsjaren is dat bet geval
geweest. Toen heeft het eigen land gehol
pen, door veel meer bloemen te' koopen.
Daarop moet ook thans worden aange
stuurd.
Tenslotte werd verzekerd, dat alle
moeite wordt gedaan om de gaatjes, die
nog open zijn naar het buitenland, te be
houden en te trachten deze te vergrooten.
Bij de Regeering wordt op die hulp steeds
krachtig aangedrongen.
Aan reclame om bloemen te koopen zal
het ook niet ontbreken De volgende week,
op 7 September, hoopt men te Amsterdam
een bloemencorso te houden.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De eerste zitting van den Rijksdag zon
der incident verloopen. Von Papen uit
Neudeck teruggekeerd met een ontbin-
dingsbesluit. (1ste blad).
De Pruisische Landdag tegen Von Pa
pen. (3de blad).
Wil Japan uit den Volkenbond treden?
(2de blad).
BINNENLAND.
Zweedsch vliegtuig bij Tubbergen neer
gestort Twee dooden. (1ste blad).
ENGELSCHE VISCH OVER
NEDERLAND NAAR FRANKRIJK.
Verzending stopgezet.
In antwoord op de desbetreffende vra
gen van den heer Drop deelt minister Ver
schuur mede, dat het hem bekend was ge
worden, dat versche zeevisch in beperkte
hoeveelheid uit Engeland via Hoek van
Holland werd ingevoerd en daarna werd
doorgezonden naar Frankrijk, zoodat die
leveringen ten nadeele kwamen van het
voor Nederland door Frankrijk vastgestel
de oontingent voor versche zeevisch.
In overleg met en met medewerking van
de betrokken Nederlandsche importeurs-
vischhandelare is bedoelde verzending van
Engelsche zeevisch evenwel stopgezet, zoo
dat te dien opzichte geen verdere maatre
gelen behoeven te worden genomen.
DE CRISIS ZUIVELWET.
Nieuwe regeling met 1 September.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft op verzoek van den minister van
Economische Zaken en Arbeid in 'n circu
laire het volgende onder de aandaoht van
de burgemeesters gebracht.
Ie. Het blijkt, dat in vele gemeenten de
voorschriften door of krachtens de Crisis-
Zuivelwet 1932 gegeven nog niet voldoen
de worden nageleefd om een goede wer
king van bovengenoemde wet te waarbor
gen.
Daar in artikel 18, sub a, der Crisis-Zui-
velwet 1932 de ambtenaren van gemeente
politie met de opsporingen van overtredin
gen van deze wet worden belast, moge ik
er op wiizen, dat ingevolge do Crisis-Zui-
vel wet 1932 en de daarop steunende maat
regelen en beschikkingen het vrboden is,
boter zonder merk uit de bereidplaatsen
of de daarbij behoorende bewaarplaatsen
te vervoeren, te verkoopen of af to leveren.
Van het verdere verkeer dienen hoeveel
heden boter grooter dan 1 K.G. voor het
vervoeren, verkoopen of afleveren voorzien
te zijn van een merk.
Het is van groot belang, dat de ambtena-
ren van gemeente-politie streng letten op
de naleving van deze bepalingen en hun
medewerking, zoo die wordt ingeroepen,
verleenen aan de controleurs Crisis-Zui-
velwet 1932.
2e. Voor een juiste uitvoering der bepa
lingen omtrent koelhuisboter is het nood
zakelijk, dat de Crisis-Zuivel-Centrale be
kend is met alle ruimten, waarin boter
wordt gekoeld en is opslagen. In verband
hiermede moge ik u verzoeken ten spoe
digste aan de Crisis-Zuivel-Centrale opga
ve van de in uw gemeente bekende koel
huizen te willen verstrekken.
Meetingverbod te Haarlem.
Do waarnemend burgemeester, wethou
der Slingenberg heeft besloten, geen toe
stemming meer te geven voor het houden
van meetings door welke politieke partij
of groep deze ook mochten worden aan
gevraagd
Dit naar aanleiding van de Vrijdag
avond j.l. plaats gehad hebbende relletjes,
bij de communistische anti-Welter betoo
ging.
0. S. P.
In het dag. bestuur der Onafhankelijke
Socialistische Partij zijn gekozen als par
tijvoorzitter de heer P. .T. Schmidt; als se
cretaris de heer J. de Kadt cn verder de
heeren R. Stenhuis en K. R. van Staal,
terwijl besloten werd de benoeming van 'n
penningmeester voorloopig aan le houden.
Verder wejden in het partijbestuur ge
kozen de heeren F. v. d. Goes, Laren; J.
van Zanten, Enschedémej. mr. St. de
Zeeuw, Rotterdam S. Tas, Amsterdam
F. Gies, Zutfen; J. Mourits, Rotterdam; J.
Kalter, Nieuw Amsterdam en D. de Jager,
Utrecht.
