Willem Kardinaal van Rossum Z3ste Jaargang DINSDAG 30 AUGUSTUS 193a No. 7291 S)e£cid6cHe6ou^omt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per port f2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL.. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 l GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. 5 HEDENNACHT IS TE MAASTRICHT OVERLEDEN ZIJNE EMINENTIE WIL LEM MARINUS, KARDINAAL VAN ROSSUM, IN DEN LEEFTIJD VAN BIJNA 78 JAAR. Z.Em, was eerst gisterenavond te 9 uur in het ziekenhuis „Calvariënberg" te Maas tricht opgenomen wegens volkomen uit putting van den hoogen kerkvorst na de vermoeienissen van de laatste weken en van de bisschopswijding van mgr. Joosten op Zondag jongstleden. Z. Eminentie was reeds jaren lijdende aan suikerziekte. Bij de bisschopswijding was de algeheele uit putting van den Kardinaal reeds aan het licht gekomen in een voorbijgaande bewus teloosheid. In den loop van den Maandag 'heeft de toestand zich vefergerd, zonder echter dat de toestand van den zieke een zoo spoedig verscheiden deed verwachten. Op het veld van eer is hij gestorven, Wil lem, Kardinaal van Rossum, in de volle uit oefening van zijn verheven en gewichtig ambt. Hij heeft vervuld in zijn gebeele le ven dag aan dag, wat de Paus van hem verwachtte, toen de toenmalige Redempto risten-pater op 27 November 1911 tot het purper verheven werd: ,,een krachtige steun van onze Moeder de H. Kerk''. In Kardinaal Van Rossum is een groot Nederlander heengegaan, die tijdens zijn levens de roem was van zijn vaderland en thans, na zijn zaligen dood, in roemrijke gedachtenis zal blijven door alle eeuwen heen. Op den grond waar hij geboren is, bin nen de grenzen van zijn dierbaar vader land, heeft deze NederLandsche kerkvorst zijn doodsbed gevonden. Veertig jaren van zijn rijke leven bracht Z.Em, door in de Eeuwige Stad. Maar Nederland heeft hij nooit, en Nederland heeft ook hem nooit vergeten. Kardinaal van Rossum hij was de pur peren glorie van de emancipatie der Ka tholieken in ons Vaderland. Zijn eenige voorganger, Willem Van Enckevoirt, stierf in 1534. Stormen van ket terij en vervolging woedden sindsdien over onze lage landen. Eeuwen lang leefden onze geloofsgenooten in verdrukking en verachting. Tot langzaam het plantje weer vaste wortel schoot, de Bisschoppen terug keerden en, als kroon op het werk der vrij wording, een Nederlander tot het Kardina laat werd verheven. En welk een Kardinaal! Hij werd uitverkoren, zooals de Paus in het consistorie mededeelde, „propter im- men&am scientiam", „wegens zijn uitsteken de kennis". Die kennis heeft hij niet eng- Kartig voor rich gehouden, maar laten schitteren in vele theologisohe werken o.a. „Commentarius de judicio sacramentali Joannis B. Eghi ad trutinam vocatis", „De Essentia Saeramenti Ordinis", „Opusculum de Praedestinatione Christi S. Alphonsi de L. Primum edidit, et commentano auxit", „Doctrina S. Alphonsi de Immaculata Con- ceptione B. M. V." Verleden jaar nog ver soheen te Rome wederom een nieuw werk van Z. Em., hetwelk een tweede, veel uitge breider uitgave is van het eerste werk over het wezen van het Priesterschap. Zijn groote lauweren heeft Kardinaal Van Rossum echter niet zoo zeer geplukt als geleerde, maar als prefect van de Con gregatie tot Voortsplanting des Geloofs, van het college van Kardinalen, dat spe ciaal belast is met de vooruitgang der Mis siën. Hij werd genoemd „de Roode Paus", een titel waarop Z. Em. in 't geheel niet ge steld was! Aan hem, als voorzitter van de Propaganda, was de overzware taak toebe deeld leiding te geven aan de uitbreiding van het Koninkrijk Gods in die streken, waar het Evangelie nog niet of nauwelijks gepredikt is. Vanuit zijn bescheiden ap partementen in het Paleis der Propaganda te Rome overzag hij de geheele wereld, ontving hij de rapporten slecht of gun stig zoowel over de zwarte binnenlan den van Afrika als over de ontelbare volke ren van Azië en Indië. Wie 't voorrecht had op de Piazza di Spagna ter audiëntie te komen en daar de rij van wachtenden be studeerde, kreeg in éen oogopslag een denk beeld van de wereldomvattende werkzaam heid van Kardinaal Van Rossum: priesters en prelaten in alle habijten en uit alle rassen kwamen daar hun opwachting ma ken. Het „paleis" legde een stil getuigenis af, hoe het geheele leven van den Kardinaal was vastgegroeid aan het Missiewerk: er was geen schilderij aan de muur, of het was een missie-schilderij; er lag geen boek tus- schen de stapels, of het handelde over de voortplanting des geloofs. Aan den nieuwbouw van het Instituut der Propaganda had Z. Em. zijn hart ver pand. Het was algemeen bekend, dat de Kardinaal over niets liever sprak dan over zijn nieuw instituut in de nabijheid van St. Pieter. Het is ontroerend-typeerend voor de wilskracht en de arbeidzaamheid van den Kardinaal, dat hij, grijsaard van bijna tach tig jaren, gestorven is in de volle uitoefe ning van zijn ambt als -de M i s s i e-K a r- dinaal. Zijn laatste reis voerde naar het hooge Luthersche Noorden, waar de H. Kerk zoo goed als uitgeroeid werd, om daar, door zijn purperen verschijning, luis ter bij. te zetten aan het Eucharistisch Con gres te Kopenhagen, om door zijn zeldzame aanwezigheid de aandacht der andersden kenden van Scandinavië te trekken op de ééne Ware Kerk. Dat was propaganda naar het hart van den Prelect der Propaganda. Terugkeerend uit het Noorden, wat steeds zijn bijzondere belangstelling had (eenige jaren geleden reisde Z. Em. alle Scandinavische landen af tot IJsland toe), heeft Kardinaal Van Rossum volgaarne ecu Missie-pater t-ot Missie-bisschop gewijd, daarmede, in navolging van den Zaligma ker, door de oplegging zijner handen, een nieuwe apostel wijdend voor het ambt, dat hij zoo spoedig, door den dood gescheiden, aan anderen zou moeten overlaten. Als zoon van eenvoudige ouders werd Willem Marinus van Rossum op 3 Septem ber 1854 te Zwolle geboren. Ondanks zijn uitverkiezing tot „Emiuentissimus priu- peps", tot Verheven Kerkvorst, is hij steeds eenvoudig gebleven. Ieder, die dat weasch- te, had toegang bij den Kardinaal. Zijn gas ten, al waren zij geen prelaten of wereld lijke hoogwaardigheidsbekleders, ontving Z. Em. met een hartelijkheid, dat iemand zich onmiddellijk thuis voelde in zijn hooge tegenwoordigheid. De levensweg van den overleden Kerk vorst was in diens jeugd niet rooskleurig. Op zeven-jarigen leeftijd verloor hij zijn va der, enkele jaren later ook zijn moeder. In 1867 ging hij naar het Klein-Seminarie te Culemborg en trad zes jaar later in de Congregatie van den Allerheiligsten Ver losser. Nog gisteren heeft men kunnen lezen in onze krant, hoe kloosterlijk sober het leven van dezen Kardinaal-Redemptorist was in- In 1874 legde hij te Den Bosch zijn kloos tergeloften af. In dat jaar werd de jonge kloosterling naar Wittem (L.) gezonden, waar hij zijn hoogere studies maakte, om op 17 October 1879 tot priester te worden gewijd. Na zijn priesterwijding was hij ach tereenvolgens als leeraar verbonden aan de studiehuizen zijner Congregatie te Roer mond en te Wittem. In 1893 volgde zijn be noeming tot rector van het bekende Re demptoristenklooster te Wittem, doch reeds twee jaar later werd hij door zijn Oversten naar Rome geroepen, waar hij werd benoemd tot consultor van het H. Of ficie. In 1904 werd hij lid van de commissie tot Codificatie van het kerkelijk Recht en in 1909 volgde zijn benoeming tot Consultor Generalis van zijn Congregatie voor Neder land en België. Op 27 November 1911 werd hij door Paus Pius X verheven tot kardinaal-diaken en op 30 November d.a.v. ontving hij den hoed met de Diaconie van den H. Caesarius in het Paleis. Een jaar later vertegenwoordig de Kardinaal van Rossum den Paus als Pauselijk Legaat op het Eucharistisch Con gres te Weenen, in welk jaar tevens zijn be noeming volgde tot voorzitter der Pause lijke Bijbelcommissie. In 1913 bracht Kardi naal van Rossum voor het eerst in zijn nieuwe waardigheid een bezoek aan zijn va derland, waar hij met den grootsten geest drift o.a. te Warmond werd ontvangen. Door Paus Benedictus XV werd Kardi naal van Rossum in het jaar 1915 tot Groot- Penitenciër benoemd, terwijl hij tevens werd verheven tot den rang van kardinaal- priester met den titel van het H. Kruis in Jeruzalem. In Maart 1918 werd Z.Em. benoemd tot kardinaal-prefect van de Congregatie „De Propaganda Fide" en genoot hij het voor recht om op 19 Mei van dat jaar door Paus Benedictus XV tot titulair-aartsbisschop van Caesarea in Mauritanië te worden ge wijd. Nadat Kardinaal van Rossum in 1923 een bezoek had gebracht aan Scandinavië en IJsland, schreef hij kort daarop „Aan mijn Katholieke Landgenooten" een opwekking voor de Missie in de Scandinavische lan den. Nog versch in 't geheugen liggen de glonevolledagen van het Eucharistisch Congres te Amsterdam in 1924, toen de Kar dinaal als Pauselijk Legaat met groote luis ter omstraald zijn intocht deed in Amster dam. In deze opeenhooping van waardigheden en onderscheidingen, bleek duidelijk de al- gemeene waardeering voor de persoon van Zijne Eminentie. Maar de grootste dank ont ving de Kardinaal in het schrijven dat Z. H. de Paus hem zond bij zijn gouden priester feest, twee jaren geleden: „Immers, het kan niet anders, of wie uw groote daden herdenkt en vermeldt, moet de Goddelijke liefde en goedheid er kennen en verkondigen, door welke het U gegeven werd gedurende deze langdurige priesterlijke levensbaan, zoo gewichtige en vruchtdragende werkzaamheden te dragen en te verdragen, der Kerke ten groei en den zielen ten heil; vooral toen gij, door het aan uwe verdiensten verschuldigde purper, werd geëerd". Schooner lof voor een strijder der H. Kerk is niet denkbaar dan deze lofprijzing van Christus' Plaatsbekleeder. Schooner krans bij het sterfbed van on zen Kardinaal is niet te maken dan deze lauwerkrans op het hoofd van onzen grijzen en nóg te vroeg ontslapen Kerkvorst: de Goddelijke goedheid te erkennen, ons in zijn voorbeeldig heilig en arbeidzaam leven gegeven. Willem, Kardinaal van Rossum hij ruste in vrede. Omtrent ket overlijden van Kardinaal van Rossum wordt nog nader gemeld: Na zijn reis door het land was Kardi naal van Rossum oververmoeid in Wit tem aangekomen. Desondanks heeft hij gistermorgen nog de H. Mis opgedragen en daarna trad een geweldige inzinking in. Op advies van dr. Hinsen, directeur-ge neesheer van het ziekenhuis te Maastricht is toen de hooge lijder ter observatie in het ziekenhuis opgenomen. Zijn secretaris, dr. Lijdsman, vergezelde hem op dien tocht. Blijkbaar heeft de auto-rit den Kardinaal ernstig vermoeid, zoodat het raadzaam werd geacht hem nog 's avonds de H.H. Sacramenten der Stervenden toe te die- Na ontvangst van het doodsbericht is de Provinciaal der Redemptoristen, vergezeld door den rector uit Wittem, onmiddellijk naar Maastricht gegaan tot het treffen van maatregelen in verband met de begrafenis. De plechtige uitvaartdiensten voor Kar dinaal van Rossum zullen a.s. Vrijdag te Maastricht in de St. Servaaskerk gehou den worden. Daarna zal het stoffelijk over schot worden bijgezet in den grafkelder te Wittem. „Welk een kracht zit er in sommige menschenlevens 1" Gisteravond schreef A. B. Kleerekooper in de „Vooruit" en andere socialistische bladen: De kardinaal Van Rossum is een wonder van een ouden man. Acht en zeventig jaar oud reist hij ambtelijk van Rome naar den kop van Europa. Op den terugweg maakt hij een uitstapje naar het vaderland, trekt in die paar dagen van de ééne plaats naar de andere, en staat 's morgens om half aoht voor het altaar om voor te gaan in den kerkdienst. Toen hij hier aan kwam in Amsterdam, ging hij zóó van den nachttrein naar de stampvolle kerk. En dan te bedenken, dat hij in zijn jeugd den zwaren weg heeft moe ten afleggen van het Zwolsche wees huis naar het allerhoogste am'bt welk een kracht zit er in sommige menschenlevens Eenige uren, nadat het bovenstaande was geschreven en gezet, is deze krachtige mensc'h, die kardinaal van Rossum was, overledenEn wij, Katholieken van Ne derland, zijn door dit verlies Van één onzer grooten zoo onverwachts getroffen, dat wij het moeielijk kunnen realiseeren; de ge dachten aan het ontzaglijk vele werk, door kardinaal van Rossum verricht voor de Kerk, voor de Missie, voor Katholiek Ne derland, woelen door elkaar en de eene verdringt de andere. Daar heeft een kracht gewerkt in dit menschenleven, dat geschonken en ge wijd is geweest aan gebed en arbeid, in sterke wilskracht, onafgebroken zelfbe dwang en religieuzen offergeest, tot den laatsten dag, tot het lichaam, dat den geest iederen dag en ieder uur van den dag moest dienen, niet meer dienen kón, zijn dienst moest opzeggen. En de geest is gestegen uit het lichaam, naar zijn Schepper. Zondag verrichtte de Kardinaal nog de Bisschopswijding van Mgr. F. Joosten, te Vught nog geen twee dagen later ligt het lichaam, van uitputting bezweken, ont zield neder. Yan een „armen jongen", die niets be zat, is de overledene opgeklommen tot do Dit nummer bestaat uit drie bladen VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Nadere toelichting van von Papen's eco nomisch program. (2e blad). Heden komt de Duitsche Rijksdag bijeen. (2e blad). Za! Amerika weldra Rusland erkennen? (2e blad). BINNENLAND. OVERLEDEN IS Z. EM. W. M. KAR-* DINAAL VAN ROSSUM. (1ste blad). Overleden is Mgr. dr. A. C. M. Schaep- man, oud-president van het Seminarie Rijsenburg. (1ste blad). Koninklijke onderscheidingen. De jaarlijksche reeks. (1ste blad). Aanrijding met doodelijken afloop te Den Haag. (Gem. Berichten, 3de blad). Tal van branden. (Gem. Berichten, 3de blad en Laatste Berichten). Paillard wint te Rome het wereldkam pioenschap der stayers. (2de blad). Het Ned. waterpolo-zevental verliest met 43 te Weston Super Mare. hooge waardigheid van Kardinaal „van het Zwolsche weeshuis naar hot allerhoog ste ambt", merkt de boven geciteerde so cialistische schrijver op. Voor een niet- Kafcholiek kan dit iets bijzonders schijnen; de Katholiek weet, dat in de Kerk nooit bij het bekleeden van een waardigheid stand of afkomst, als zoodanig, van den betrokkene in aanmerking komt. Evenmin als voor Gods rechterstoel de waardigheid van den mensoh die geoordeeld moet worden verschil maakt in de maatstaf van recht vaardigheid, waarnaar de Eeuwige Rech ter oordeeltEen Kardinaal is, naar rede en Geloof ons leeren, in dit opzicht gelijk aan zijn laagsten kamerdienaar.... Van wien veel gegeven is zal eohter veel worden verlangdKatholiek Ne derland moge dit, aan den iijkbaar van den hoogen Doode, godenken BINNENLAND VERHOOGING VAN RECHTEN IN DU ITSCHLAND. O.m. op plantaardige vetten. Nog voordat zij haar economische plan nen heeft bekend gemaakt, heeft de Duit sche regeering de invoerrechten verhoogd op komkommers, vruchtensappen, ganzen, eigeel en eiwit', plantaardige vetten en wijnen. Het invoerrecht op komkommers wordt voor den tijd van 16 September tot 15 April gebracht van 10 op 30 Mark, voor vruchtensappen met gering suikergehalte van 12 op 60 Mark, voor eigeel van 8 op 65 Mark en voor eiwit, dat tot nu toe vrij van rechten was, wordt een invoerrecht geheven van 50 Mark per 100 kg. Het invoerrecht op plantaardige vetten, die niet voor con- sumtie geschikt zijn, wordt met 2 Mark op 100 kg. belast, plantaardig vet, dat bij de vervaardiging van margarine wordt ge bruikt, met 2.50 Mark per 100 kg., terwijl plantaardig vet voor de zeepindustrie vrij van rechten blijft. »Tel." R. K. Tuinbouwwinterschool te Beverwijk. Zaterdag 17 September a.s. zal bet toe latingsexamen worden afgenomen voor nieuwe leerlingen der R. K. Tuinbouw winterschool te Beverwijk. Tot voormelden datum is nog gelegenheid om zich te laten inschrijven. Ter verkrijging van onderwijs-progra*»- ma, internaalprospectus en aangifteformu lier wende men zich tot den Directeur <4er school, die ook gaarne bereid is ahe ge- wenschte inlichtingen te verstrekken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1932 | | pagina 1