23ste Jaargang
MAANDAG 22 AUGUSTUS 1932
No. 7284
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
3)e ÊcidiolTeCou^amt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per ^week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per poet f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V „Vrijheden" aan het strand.
De directie van het Volkszeebad te Sche-
veningen heeft besloten, dat er geen ge-
I mengde „zonnebaden" mogen worden ge-
I nomen. Deze maatregel i® getroffen op ini
tiatief Tan den betrokken katholieken
wethouder. En het besluit heeft al heel
wat oppositie uitgelokt, waarbij natuurlijk
de gebruikelijke tactiek is gevolgd, om de
I verdedigers ervan voor te stellen als be-
krompen lieden, huichelaars, neepjes-mut-
sen, menschen die de wijzers van de klok
1 achteruit willen zetten.
Een liberaal blad, de „Avondpost", heeft
die oppositie gelaakt: „Wij kunnen ons bij
die oppositie niet aansluiten, omdat wij
de getroffen maatregel in beginsel volko
men gerechtvaardigd achten". En verder
schrijft het blad: „Wij achten het besluit
gerechtvaardigd door eischen van publieke
welvoeglijkheid". „Wij hebben", aldus ver
volgt het liberale orgaan, „in een enkel
blad gelezen, dat de in het Volkszeebad
genomen maatregel „uit den tijd" zou zijn.
Deze opmerking is zeker niet geheel on
juist. Inderdaad valt hij eenigszins 'buiten
het kader van den toestand, zooals zich die
ontwikkeld heeft. Omdat men het inzake
de publieke eerbaarheid en welvoeglijkheid
reeds veel te ver heeft laten komen. De
vrijheidsbegrippen oip dit terrein zijn sinds
lang met den goeden smaak en het zuivere
1 schaamte-gevoel in strijd: Daardoor maakt
een besluit, als thans genomen is, den in
druk van „uit den tijd" te zijn".
Men heeft het inzake de publieke eer
baarheid en welvoeglijkheid reeds veel te
ver laten komen velen mogen deze op
merking van het liberale orgaan 'ns i n-
derdaad ter harte
Men heeft het reeds veel te ver laten
komen, speciaal ook aan de badplaatsen.
En wie hebben var veel te ver laten
komen 1
Mogen 'wij ons veroorloven, de ernstige
vnaag voor te leggen, of daaraan ook niet
mede schuldig staan wij willen veronder
stellen: min of meer onbewust ka
tholieke gemeentebestuurders, leiders van
vereenigirygen als „V reemdelingen ver
keer" e.d.
Achteruitgang van de badplaatsen, der
ven van inkomsten en winst kan, als men
even ernstig nadenkt, geen excuus zijn voor
den katholiek om het „veel te ver (te) laten
komen". Wij kunnen en mogen nu eenmaal
niet twee heeren dienenGod èn den Mam
mon. Inkomsten en winst mogen niet
worden verkregen en behaald door toe te
laten, en gelegenheid te geven voor, strand-
„vertooningen", welke in strijd zijn met
„publieke eerbaarheid en welvoeglijkheid".
Waar wij betrekkelijk zoo gemakkelijk
worden meegesleurd in den stroom van
heöidensohe zedenontaarding, kan deze her
innering nu eens óók van liberale zijde
versterkt voor ons niet overbodig wor
den
DIRECTIE VAN DEN ARBEID.
De heer Zaalberg gaat heen.
Naar het „Hbld." verneemt, zou den
heer O. J. Ph. Zaalberg, met ingang van
27 Augustus a.s. ontslag worden verleend
als directeur-generaal van den Arbeid.
Dr. ir. A. H. W. Hacke, districtshoofd
in de arbeidsinspectie Groningen, zal den
heer Zaalberg opvolgen. De heer Hacke,
schrijver van het in December van het vo
rig© jaar verschenen boekwerk: „De so
ciaal-economische beteekenis der arbeids
wet", is, zoo het blad zich niet vergist, de
jongste der districtshoofden.
Naar verder verluidt, zal de heer Zaal
berg belast worden met de directie van
d© N.V. Mij. tot behartiging van de Nat.
Scheepvaartbelangen, welke volgens de
wet tot steun aan de scheepvaart in op
richting is.
ROERMONDS 700-JARIG BESTAAN-
OFFICIEELE HERDENKING.
De burgemeester protesteert in
zijn feestrede tegen de even-
tueele opheffing van de recht
bank te Roermond.
Om kwart voor zeven begonnen Vrij
dagavond te Roermond alle klokken te
beieren, ten teeken dat de herdenkings
feesten werden geopend. De goheele stad
bijna is versierd.
Om half negen vereenigden het hoofd
comité en de sub-comité's zich op het
Wilhelminaplein en trokken zij, de door
gestane hitte van den dag ten spijt, on
der muziek de feeststad door, vergezeld
door een groote volksmenigte.
Op de markt werd de Roermondsche
blauwwitte vlag geplant, welke tot 4
September zal blijven wapperen, ten
teeken, dat Roermond het feest viert
van zijn 700-jarig bestaan.
Zaterdagmorgen namen de eigenlijke
feestelijkheden ter viering van het 700-
jarig bestaan van Roermond als stad
een aanvang met een plechtige Hoogmis,
opgedragen door den hoogeerw. heer
mgr. L. N. Ie Bron de Vexela, Deken
van Roermond, Z. H. Exc. mgr. dr. G.
Lemmens, bisschop van Roermond, ver
leende pontificale assistentie.
De H. Mis werd door een groot aan
tal geestelijke en wereldlijke autoriteiten
bijgewoond, w.o. burgemeester en wet
houders, de meeste leden van den ge
meenteraad, rechterlijke autoriteiten,
verder het hoofdcomité en ook de vele
comité's tot voorbereiding der feesten.
Na de H. Mis werd door een groot
koor, bestaande uit de Kon. Zangver.
Roermonds Mannenkoor, en de gezamen
lijke kerkkoren van Kathedraal, Mun
ster- en H. Hartkerk, en Kapel in 't
Zand het grootsche Te Deum van Hub.
Cuypers gezongen.
Om half elf nam de plechtige zitting
van den gemeenteraad een aanvang,
waar de zooeven genoemde autoriteitje
mede aanwezig waren.
De edelachtbare heer mr. M. A. M.
Waszink, burgemeester, hield een uit
voerige rede.
Spr. gaat den oorsprong van Roer
mond na en doet daarbij uitkomen, dat
de lotgevallen der stad uitermate be
langwekkend zijn en dat Roermond wel
zeer sterk zijn „ups and downs-" heeft
gekend.
Zijn vroegere grootheid, welke Roer
mond vooral dankte aan zijn verhouding
tot Gelre, heeft het nooit meer kunnen
bereiken en die zal ook wel niet meer
zijn deel worden. Deel uitmakende van
het koninkrijk der Nederlanden, gevoelt
het zich gelukkig onder de regeering van
H. M. Koningin Wilhelmina, aan wie
spr. voorstelt, een telegram van trouw
en aanhankelijkheid te zenden.
Spr. wil het niet hebben over den al-
gemeenen crisistoestand, dooh hij acht
het gewenscht, deze gelegenheid te be- j
nutten om met een enkel woord uiting
te geven aan de ongerustheid, welke j
zich in de laatste weken van de bevol- j
king heeft meester gemaakt. Hij wil een
ernstig woord van protest doen hooren
vooreerst tegen de wijze, waarop men
ten koste van het niaterieele en ideeelo
belang van vele gemeenten de balans
der Rijksbegrooting in evenwicht wil
brengen en vervolgens tegen de wijze,
waarop men in den vervolge onderscheid
wil gaan maken tusschen de provinciale
hoofdsteden en de overige gemeenten
des lands. Spr. kan zich indenken, dat,
om te voorkomen, dat op een bepaald
oogenblik de rijksbegrooting met een
aanzienlijk tekort sluit, dikwijls harde
en onaangename maatregelen noodig
zijn, die Meeds ontevredenen zullen ma
ken'. Maar indien men door opheffing
van een zestal rechtbanken der tweede
klasse de som van 300.000 gulden jaar
lijks wil besparen, vraagt ieder zich
toch af, of het niet wenschelijker ware,
dit bedrag te besparen op alle recht
banken, zoodat men tot opheffing van
enkele, niet behoeft ovér te gaan. Des
kundigen geven deze mogelijkheid toe.
Komt do Regeering derhalve toch met
het voorstel, om de opheffing te be
werkstelligen. dan zal of waar zijn en
ook waar gemaakt moeten worden voor
het geheele volk, dat de beoogde be
zuiniging noodzakelijk, maar op andere
wijze niet te verkrijgen is, of men moet
aannemen, dat de Regeering onder het
mom van bezuiniging een maatregel
tracht te forceeren, die in economisch-
normale tijden beslist geen genade zou
gevonden hebben in de oogen der volks
vertegenwoordiging. Spr. acht het wel
bedroevend, dat op den dag, waarop
Roermond het feit herdenkt, dat het
voor zeven eeuwen stadsrechten en dus
ook zijn schepenbank verkreeg, een
schepenbank, die behoudens enkele uit
zonderingen, de geheele rechtspraak uit
oefende en tevens hoofdgerecht was
voor tal van schepenbanken uit het
Overkwartier, dat enkele dagen, nadat
in het Gedenkboek er aan herinnerd is,
dat in 1580 in Roermond geveetigd werd
het souvereine Hof van Gelre, een plei
dooi moet gevoerd worden voor het be
houd der rechtbank in Roermond. Spr.
acht het geen geschikt oogenblik, ver
der op deze zaak in te gaan, dat kan
la:er geschieden. Hij stelt voor, aan den
Minister van Justitie een telegram ie
zenden, waarin de hoop wordr uitge
sproken, dat de persberichten omtrent
overneming door de regeering van het
denkbeeld déV Commissie-Welter. om zes
rec'il banken tweede klasse op te heffen,
althans voor wat betreft het hier ge
vestigde rechtscollege onjuist zijn.
In de 15de eeuw had Roermond een
groote beteekenis alt- handels- en nij-
verbeidsstad, zegt spr. Haar die positie
lenig te geven zij ons doel en naar dit
doel trachten B. en W. de laatste jaren
welbewust heen te voeren.
Na de rede van burgemeester Waszink
kreeg de heer R. Höppener, algemeen
voorzitter van het herdenkingscomité, het
woord. Spr. zei da4, nu de stad terug ziet
op zeve.ii eeuwen verleden, 't hem namens
alle poorters vergund zij Roermond, dat
de schoot was en waarom allen dezen dag
vieren, te bejubelen.
Spr. is o-p dit moment niet alleen de tolk
van den jubel, in alle straten is het Óen
roep: „Hoog dierbaar Roermond".
Spr. wenscht de staderegeering, namens
de geheele burgerij geluk, als feestgave de
genegenheid en liefde van de geheele
trouwe bevolking aanbiedend en Gods ze
gen over de stad, den burgemeester, zijn
medebestuurders en de inwoners afsmee-
kend.
Vervolgens werd -door het gemeentebe
stuur ten stadhuize receptie gehouden.
Bij de receptie kwamen nog op het stad
huis 't gemeentebestuur gelukwenschen o.m
Z. H. Exc. Mgr. dr. G. Lemmens, bisschop
van Roermond, Mgr. dr. G. Bauduin, vica
ris-generaal. In den namiddag werd de ju
bileumtentoonstelling geopend, waarbij
o.m. tegenwoordig waren Mgr. Le Bron de
Vexela, deken en de heer J. Steenwijk, oud
burgemeester van Roermond. De heer mr.
J. Dahmen, voorzitter van het tentoonstel
lingscomité verwelkomde de aanwezigen
en dankte alle medewerkers. De heer mr.
M. Waszink, burgemeester, sprak hierna
de openingsrede over het tentoonstellings
terrein, dat 2500 M2 oppervlakte heeft en
waarop 311 stands staan.
Tegen den avond werd in openluchtbij
eenkomst op het stationsplein de winkel
week geopend door de heer R. Beltjeus,
voorzitter van het Winkelweek-comité.
Daar sprak mr. R. Höppener, algemeen
voorzitter van het herdenkingscomité. Be
geleid door de muziek maakte het comité
vervolgen® een rondgang langs de winkels.
Het Roermondsche dagblad „De Nieuwe
Koerier", heeft een feestnummer uitgege
ven, dat om zijn interessante inhoud en
keurige verzorging van blijvende waar
de is.
GEMEENTE-SECRETARIS VAN
ROERMOND OVERLEDEN.
Hedennacht is plotseling overleden de
heer Floris Adriaanse, gemeente-secretaris
van Roermond.
De overledene bekleedde deze functie
vanaf 1904. Hij werd op 22 Mei 1877 te
Middelburg geboren.
SCHAPENVLEESCH VOOR DE
SOLDATEN?
Een verzoek der landbouw-organisaties..
De drie centrale landbouworganisaties
berekenen in een adres aan den Minister
van Economische Zaken van Arbeid, dat
er in de huidige omstandigheden hier te
lande een belangrijk overschot is aan
schapenvleesch van ruim 1 millioen kg.
Dit overschot zal, zoo betoogen zij, eeni-
germate kunnen worden verminderd, indien
aan leger en vloot naast rundvleesch ook
schapenvleesch zou worden verstrekt. Wat
de kosten betreft, behoeft hiertegen h. i.
geen bezwaar te bestaan, aangezien de
prijzen van schapen- en rundvleesch resp.
bedragen 0.400.45, per kg en 0.50
0.60 per kg.
Adressanten verzoeken daarom den mi
nister deze aangelegenheid met zijn ambt-
-,'enoot van Defensie te willen bespreken in
j dien zin, dat aan leger en vloot naast
rundvleesch ook schapenvleesch zal .wor-
den verstrekt.
WPKLOOZENo.-UN IN NATURA.
Een corr.r "*sie van onderzoek onder
leiding van burgemeester Lambooy.
Naar gemeld wordt, ligt het in het voor
nemen van den minister van Binnenland-
sche Zaken een commissie in het leven te
roep I..1, aan welke za! worden opgedragen
om na te gaan of niet, gelet op de moei
lijke tijdsomstandigheden, het oogenblik is
aangebroken, dat, ten einde tot een meer
doeltreffende besteding van de overheids
gelden te komen, de hulp, welke aan werk-
loozen wordt verleend, geheel of ten deele
in natura zal worden verstrekt.
De burgemeester van Hilversum de
heer J. M. J. H. Lambooy zal het voorzit
terschap der commissie op zich nemen.
De steunverleening aan werkloozen.
Ingevolge het 4e lid van artikel 7 der
steunregeling, vervat in ministerieel be
sluit van 15 Januari 1932, moeten inkom
sten, welke niet uit arbeid zijn verkregen,
ten volle op het steunbedrag in mindering
worden gebracht.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft thans op vorengenoemde bepaling
deze uitzondering gemaakt, dat de ouder
domsrente van inwonende gezinsleden,
evenals inkomsten uit arbeid verkregen
slecht® voor 2/3 van den steun behoeft te
worden afgetrokken.
KAASREGELING.
In werking op 1 September.
Met ingang van 1 September zal do re
geling inzake uitkeeringeu voor kaas in
gevolge de Crisis-Zuivelwet 1932 officieel in
werking treden.
De Crisis-Zuivelcentrale zal uitkeeringen
kunnen doen voor alle kaas, welke na 10
Juli 1932 is afgeleverd. Producenten zul
len ten genoegen van het kaascontrolesta-
tion dienen waar te maken, welke hoeveel
heden kaas werden afgeleverd. Hierbij zal
gebruik gemaakt kunnen worden van even
tueel reeds afgegeven bewijzen van verkoop
en koop, van weegbriefjes en van de boek
houding, welke ten behoeve van het kaas-
controlestation wordt gevoerd.
Voorts wordt bij herhaling er nog op ge
wezen, dat elk der bij een transactie bo-
trokken partijen er zich van dient te over
tuigen of de andere partij door het con
trolestation als produsent is erkend, resp.
door de C. Z. C. als handelaar of waag-
houder is ingeschreven. Ter toelichting
diene, dat elk der betrokken partijen ge
houden is d erkennings-, resp. inschrijvings-
kaart op verlangen aan de wederpartij te
toon en.
Het doen van transactie met niet-erken-
de of ingeschreven personen toch kan lei
den tot groote bedrijfsmoeilijkheden.
DE BESPREKING TUSSCHEN
REGEERING EN BOUWBEDRIJF.
Aangaande de Vrijdag gehouden be
spreking van vertegenwoordigers der
Regeering met de afgevaardigden van
werkgevers en werknemers in hot bouw
bedrijf weet het „Hbld." de volgende
bijzonderheden te vermelden.
De Regeeringscommissie betreurde j
het, dat de vorige lijst van bouwplan- j
nen onjuist geweest wae en legde thans
twee nieuwe staten over, welke als volgt
luidden:
Aanvragen om rijksvoorschotten: Haar- j
lem 85 woningen; Alkmaar 30 wonin- j
gen; Nijmegen 71 woningen; Dordrecht j
220 woningen; Heerlen 83 woningen;
Den Helder 84 woningen; Harlingen 28
woningen (in voorbereiding); Weesp 79
woningen; Almelo (26), Haarlem (104),
Leiden (100), Arnhem (240); de laatste
vier in voorbereiding.
Aanvragen in behandeling bij de Rijks
verzekeringsbank
Gem. Bussum ten behoeve van Bouw-
Ver. „Onze Woning": aanvankelijk ge
deelte eener leening, groot 500.000, is
geworden circa ƒ92.200;
Mij. tot verbetering van woningtoe-
stanten te Groningen: 180.000;
Gem. Ouyk en St. Agatha 20.000 (op
deze drie wacht de R. V. B. antwoord
op haar aanbieding);
Coöp. Arbeiderswoningbouwver. „De
Arbeid" te Wormerveer: bouwplannen
staan nog niet vast;
Chr. Woningstichting „Eigen Haard",
Nijmegen 51.000;
Gem. Waalwijk: aanvankelijk gedeel
te eener leening groot 250.000, is ge
worden 30.000
„Zomers Buiten" en „Rochdale", Am
sterdam resp. 1.437.350 en 977.400,
is geworden 109.000;
Woningstichting .Ons Genoegen", te
Zwolle: aanvankelijk 120.000 (op al
deze wacht de R. V. B. antwoord op
haar aanbieding).
Gem. Zaandam: 862.130, voorloopig
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De conferentie te Ottawa geëindigd. Ver
scheidene overeenkomsten gesloten. (2e
blad).
Russisch-Japansch accoord? (2e
blad).
Nieuwe Kerkvervolging in Mexico. (2e
blad).
De „Niobe"
blad).
gelicht. (Buiten! Ber. 2e
BINNENLAND.
Een wetsontwerp tot wettelijke regeling
van de huis-industrie. (3de blad).
De onderhandelingen tusschen regeering
en bouwbedrijf. (1ste blad).
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(Kerlcn., 1ste en 2de blad).
Een roeibootje op de Waal bij Nijmegen
aangevaren. Een verloofd paar verdronken.
(Gem. Berichten, 3de blad).
Tal van personen verdronken als slacht
offers van de warmte. (Gem. Berichten,
3de blad).
Ernstige verkeersongelukken. (Gom.
Boriahton 3de blad en Laatste Ber.).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De R.K. N. A. U.-kampioenschappen te
Amsterdam gehouden.
De Holland-België kamp te water door
de Belgen gewonnen.
Kapt. Wynoldi Daniels, sabelkampioen
van Noderland, plotseling overleden.
advies V. G. gevraagd;
Gem. Laren: 58.000. R. V. B. wacht
antwoord op haar aanbieding;
Woningstichting „De Nieuwe Vecht",
Zwolle: 275.000, woningen reeds ge
bouwd
Woningb. Verg. „De Samenwerking",
Venlo: 70.000, R. V. B. wacht ant
woord op haar aanbieding.
Voorts deelt het Amsterdamsche blad
nog mede:
Aangezien partijen nog geen overeen
stemming hadden bereikt over het per
centage, waarmede de loonen zouden
worden verlaagd, hoeft de commissie
als haar meening medegedeeld, dat deze
verlaging inderdaad 5 pet. zal moeten
zijn, wil het tot crediotverleening kun
nen komen.
Zal het zoover komen, dan is de re
geering bereid de werkelooze bouwvak
arbeiders te behandelen als crisiswerke-
loozen en een subsidie te vcrleenen aan
de werkloozenkassen van meer dan 100
procent.
Deze beide toezeggingen werden door
een der leden van de commissie geschat
op een bedrag van 10 millioen.
De grondprijs zal bij de uitvoering van
nieuwe bouwplannen nader onder de
loupe worden genomen.
Als percentage van de rente voor de
voorschotten, door de regeering te vcr
leenen, werd als maximum genoemd 5
pet. In ieder geval zal het niet meer bo
dragen dan het bedrag, dat het Rijk zelf
moet betalen. Het bereids toegezegde
totaalbedrag van 20 millioen blijft ge
handhaafd.
Van andere zijde wordt gemeld, dat een
loonsverlaging van 15 pet. (en niet 5 pet.)
door de regeering noodzakelijk zou worden
geacht.
De scheidende president der Haagsche
Rechtbank.
Bij K. B. is bevorderd tot commandeur
in de Orde van Oranje -Nassau mr. A. H.
du Mosch, president van de arrondisse-
ments-rochtbank te 's-Gravenhage.
De Crisis-Zuivelcentrale.
Naar de Crisis-Zuivelcentrale mededeelt
bedraagt de prijs van het Crisis-botermerk
en de vervoervergunning van boter voofl
de week van 21 tot 27 Augustus wederom
55 oent per kg.
