VRIJDAG 12 AUGUSTUS 1932
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 5
DE PONTIFICALE H. MIS GECELEBR EEBD DOOR MGR. AENGENENT IN HET PADVINDERSKAMP TE
WASSENAAR.
„ZOMERZORG" TE LEIDEN HERREZEN. „Zomerzorg" te Leiden is weer uit zijn assche opgestaan: hedenavond te 6 uur
zal het nieuwe hulp-restaurant worden geopend. Wat niemand had kunnen verwachten, is, dank zij de energie van den
heer Batenburg, toch gebeurd: weinige weken na de brand kan het restaurant weer geopend worden.
Vanmorgen zijn wij eens een kijkje gaan nemen. Het moet gezegd: nieuw „Zomerzorg" in zijn voorloopig gewaad maakt een
aardigen indruk. Het groen-houten gebouw omvat een oafézaal en een biljartzaal; daarnaast een terras en bovenop een ge
zellige daktuin. Er is, inclusief terras, ruimte voor 600 personen. De technische installaties zijn zeer goed verzorgd, zooals
de frigidaire-inrichting om 400 L. bier op een temperatuur te bewaren van 1 gr. beneden nul, de koelkasten, de keuken met
waschmachines, enz.
Uitwendig maakt het gebouw eveneens een smaakvolle indruk. Een neon-verlichting zal des avonds de feestelijke indruk
nog verhoogen. Het zal ongetwijfeld iedere stadgenoot en tal van vreemdelingen genoegen doen, dat „Zomerzorg" er weer is.
BUITENLAND
VOLKENBOND
JAPAN ONTSTEMD.
In sommige diplomatieke kringen te Ge-
nève bestaat de \rees, dat Japan zich in
de volgende maand uit den volkenbond zal
terugtrekken, wanneer zal blijken, dat de
volkenbond de door den Amerikaanschen
staatssecretaris Stimson verkondigde stel
lingen met betrekking tot de interpretatie
van het Kellogg-pact aanvaardt.
Waar Stimson speciaal heeft gewezen
op het voorbeeld van Japan's optreden in
Mandsjoerije beschouwt Japan een derge
lijk standpunt als een beleediging, welke
het langer deel uitmaken van den volken
bond onmogelijk maakt.
DUITSCHLAND
GRONDWETSVIERING IN DE
DUITSCHE HOOFDSTAD.
Plechtigheid in den Rijksdag.
De hoofdstad van het Duitsche Rijk ver
toonde gisteren op den grondwetsdag een
tamelijk rijke vlaggentooi in de Rijks- en
■Pruisische kleuren. Behalve van de open
bare gebouwen werd in de binnenstad ook
van de banken, warenhuizen en zakenhui-
zen gevlagd. Ook de stedelijke verkeersmid
delen vlagden.
Gisterochtend om 10 uur werd het grond-
wetsfeest door de geheele Berlijnsche po
litie gevierd. De Lustgarten was met guir
landes en tallooze vlaggen versierd. Tegen
over het. terras waren in totaal 10.000 agen
ten te voet en te paard in een groo carré
opgeseld. Onder de eeregasten zag men be
halve den hoofdcommissaris van politie dr.
Melcher o.a. den plaatsvervanigenden Rijks
commissaris voor Pruisen, dr. Bracht. Het
feest werd geopend met de Egmont-ouver-
ture van Beethoven. Hierna hield dr. Mel
cher de feestrede. Na het Duitschlanlied
volgde een para-de der geheele politie.
Onder groote belangstelling vond 's mid
dags om 12 uur in de vergaderzaal van den
Rijksdag het grondwetsfeest der Rijksre-
geering plaats. Reeds Lang voor het begin
was de groote zaal gevuld. Boven den pre-
sidentszetel was een enorme Rijksadelaar
aangebracht. Van de loge van den rijkspre
sident 'hing de zwart-rood-gouden standaard
met den adelaar. Precies om 11 uur ver
scheen de rijkspresident. Iedereen verhief
zich van zijn zetel. Nadat muziek ten ge-
ihoore was gebracht, nam de Rijksminister
van Binnenlaodsche Zaken, Freiherr von
Gavl, het woord.
Hij betoogde: Sedert. 11 Augustus 1919
fcijn dertien moeilijke jaren verloopen; den
grootsten nood heeft ons volk dapper ge
dragen. Alle pogingen om den grondwets
dag tot een gemeen schappelijken feestdag
te maken, zijn tot dusver mislukt. Het is
voldoende openlijk te erkennen dat de
grondwet de geesten niet vereenigt maar
scheidt. Toch heeft de rij'ksregeering beslo
ten den dag officieel te vieren, al kan het
geen feestdag voor het volk zijn. Het is en
blijft een historische dag. dien wij in de
zaal van den Duitschen Riiksdag ter eere 1
van onzen rijkspresident gedenken.
Von Gayl sprak vervolgens over den
economisehen nood in Duitschland en over
de versplintering in het land zelf. Hij ziet
ihet volk in twee kampen verdeeld, die een
verbitterden strijd voeren om de macht in
den staat. Elk kamp noemt het andere
„volksverleiders" en „staatsvijanden". Zoo
behoort; het echter niet te zijn, aldus spre
ker.
HITLER'S KANSEN.
De eiscben van het centrum.
De onderhandelingen over de vorming
van een nieuw kabinet bewegen zich meer
en meer in de richting van een benoeming
van Hitier tot rijkskanselier.
Het centrum is principieel niet tegen een
rijkskanselierschap van Hitier, mits waar
borgen worden gegeven, dat de macht der
nationaal-socialisten niet in anticonstitu-
tioneelen zin wordt toegepast.
Het centrum wil, dat de nationaal-socia
listen de verantwoordelijkheid voor de re
geering aanvaarden, zonder dat hun dicta
toriale volmachten worden verleend of de
parlementaire controle uitgeschakeld wordt.
De waarborgen, die verlangd worden, ko
men hierop neer, dat een kabinet-Hitier
een boven de partijen staand karakter zou
moeten hebben. Voorts moet onvoorwaar
delijke garantie gegeven worden, voor het
handhaven van de grondwet, terwijl de aan
het bewind te beroepen krachten alle on
wettige daden van hun aanhangers zullen
moeten verhinderen.
De rechten van de Duitsche staten moe
ten gehandhaafd worden, waarbij in het bij
zonder afgezien moet worden van plannen,
om de S.A. als hulppolitie te gebruiken.
ENGELAND
ENGELANDS DREIGENDE
TEXTIELSTAKING.
Besluit van wevers-organisatie.
De algemeene raad van de weversorgani
satie heeft besloten het uitroepen van een
algemeene staking in de katoenindustrie
aan te bevelen. Dit is een gevolg van het
afbreken der onderhandelingen met de
werkgevers over de verlaging der loonen en
het weer-aanstellen van ontslagen arbei
ders.
De algemeene raad is verder van meening,
dat, alvorens uitvoering wordt gegeven aan
het stakingsbesluit, pogingen moeten wor
den gedaan om den steun te verkrijgen van
den centralen raad der textielarbeiders
van de Noordelijke graafschappen, die
Maandag a.s. te Blackburn bijeenkomt.
Bij een algemeene staking in de katoen
industrie van Lancashire zouden ongeveer
250.000 arbeiders het werk neerleggen, het
geen zou kunnen leiden tot stillegging van
de spinnerijen, waarbij een ongeveer gelijk
aantal arbeiders betrokken zou zijn.
SPANJE
DE SPAANSCHE OPSTAND
BEDWONGEN.
SEVILLA IN HANDEN DER
REGEERING.
Generaal Sanjurjo gearresteerd.
Sevilla, dat in handen was van de op
standelingen, heeft zich overgegeven en
generaal Sanjurjo is gearresteerd. De mi
nister van Binnenlandsche Zaken deelde
den vertegenwoordiger van United Press
gisterochtend vroeg mede, dat de opstan
dige beweging volkomen afgeloopen was en
dat Sevilla weer in handen der regeermg
is; de rebellen hebben zich onder be fel
van den loyalen generaal Gonzales ge
plaatst. De gouverneur van Cordova heeft
het geheele district Sevilla onder zijn lei
ding gekregen.
Nader wordt gemeld, dat generaal San
jurjo te Huelva gevangen werd genomen.
Hij is onder politie-geleide gisterochtend
7 uur per auto naar Madrid vertrokken,
waar hij gisteravond werd verwacht. Met-
hem zijn gearresteerd zijn zoon, kapitein
Sanjurjo, generaal Herraiz en overste
Est e van.
Met de stad Sevilla is nog moeilijk ver
binding te krijgen, daar de regeering alle
lijnen controleert, omdat zij incidenten,
welke zij, als reactie op de gebeurtenissen,
van de zijde der bevolking vreest, wil ver
mijden. De vakbonden van Sevilla hadden
reeds besloten de algemeene staking af te
kondigen om een einde aan de actie der re
bellen te maken.
Naar gemeld wordt, heeft de regeerïng
bevel gegeven, dat een generaal, die met
een viertal andere officieren in verband
met de onlusten was gearresteerd, gister
ochtend vroeg gefusilleerd zou worden.
Zijn naam wordt niet genoemd. Verder zul
len nog twee officieren, die aan den opstand
hebben deelgenomen, worden gefusilleerd.
Een officieele bevestiging van deze berich
ten is nog niet ontvangen.
De premier Azana heeft in een in de Cor
tes gehouden rede nog verklaard, dat San-
jurjo's beweringen, dat hij van plan wa-s
een republiceinsche dictatuur in het leven
te roepen, onzinnig zijn. De regeering was
op de hoogte van het monarchistische com
plot, dat in de verstreken vier maanden
was voorbereid. De antecedenten en feiten
bewijzen, dat men met een'monarchistische
beweging tegen de republiek te doen had.
Reuter meldt, dat naar het schijnt ex-
koning Alfonso op geenerlei wijze met de
opstandelingen in verbinding heeft ge
staan.
Republikeinen hebben bij een demonstra
tie te Granada het voornaamste casino
aangevallen. De zich in het gebouw bevin
dende aristocraten schoten, waarop de be-
toogers een arsenaal plunderden en den
aanval hernieuwden. Er ontstond een hevig
vuurgevecht, waarbij één persoon werd ge
dood en twaalf personen verwondingen op
liepen.
Generaal Villegas is gearresteerd, gene
raal Longoria, commandant van Caraban-
chel, is van zijn post ontheven, de generaals
Mola, Astray en Cavaloanti gaan over naar
de reserve en de generaals Barrera en
Fernandez Perez zullen geen tractement
meer ontvangen.
In de meeste provincies hebben de gou
verneurs de reactionnaire bladen verbo
den.
CHINA
CHINEESCHE PLAGEN.
Bandietenwezen en communisme.
De verschillende berichten over Oost-
Azië blijken over het algemeen met elkan- i
der in flagrante tegenspraak te zijn en
stichten daardoor de grootste verwarring.
De nieuwsbureaux staan in bijna de mees
te gevallen in dienst van bepaalde, tegen
strijdige belangen, waardoor hun mededee-
lingen verre van objectief zijn.
Een Engelsche geleerde, de deken van
Canterbury, dr. Hewlett Johnson, die ge-
ruimen tijd geheel China heeft doorreisd,
heeft thans echter op grond van eigen er
varingen de toestanden in China, welke
hij daar persoonlijk heeft medegemaakt,
beschreven.
Niet als zoogenaamd wereldreiziger,
niet als sensationeel reisbeschrijver, doch
enkel en alleen om ter plaatse nauwkeu
rig de mogelijkheden tot bestrijding van
den hongersnood te bestudeeren, heeft dr.
Johnson in opdracht va.n het „Internatio
nale Famine Relief Found" het land in alle
richtingen doorkruist. Per vliegtuig, auto,
motorfiets, boot of pantserauto legde hij
G0O0 mijlen af en op al deze tochten was
het grootste gevaar, dat dr. Jhonson leer
de kennen, het bandietenwezen.
Tweemaal op zijn resuachtige reis trok
hij de „opmerkzaamheid' der Chineesche
rooverbenden. Dag en nacht zaten zij hem
op de hielen. Dorpen, die hij juist verla
ten had, werden geplunderd. Op een nacht
waren de roovers tot voor de deur van zijn
slaaphut doorgedrongen, doch lieten zich
door een aantal geweerschoten op de
vlucht jagen daar zij meenden, dat de bui
ten staande auto een pantserwagen was
om hen in de val te lokken. Op hun vlucht
overvielen zij echter een nabijgelegen dorp
en hingen de aldaar wonende Europea
nen op, na hun uitgeplunderd te hebben.
Toch draagt dr. Johnson dezen bandie
ten geen kwaad hart toe, daar het in wer
kelijkheid geen misdadigers, doch arme
J duivels, „skeletten in lompen" zijn.
Onjuist is het, aldus verklaa-rde dr.
Johnson te Liverpool, waar hij bij zijn
aankomst geinterviewd werd, deze, onge
twijfeld gevaarlijke, menschen bolsjewie
ken te noemen*» zooals dat zoo vaak ge
daan wordt.
Dr. Johnson onderscheidt het eigenlijke
„Russische" bolsjewisme, het nationaal-
economische Russische experiment, van
het echte „Chineesche communisme", dat
zich bij nadere beschouwing ontpopt als
niets anders dan een boerenopstand tegen
de militaire kaste.
Hij was werkelijk verrast, te zien hoe
weinig weerklank de Russische ideeën in
de breede en doodarme lagen van het Chi
neesche volk vinden.
Slechts aan de kust, onder do studen
ten, is een werkelijke invloed van het
„Russische" bolsjewisme te vinden, in de
meeste gevallen onder de ernstige, naden
kende jongelui. Dezen wachten zich er
echter wel voor de gedachten van hun
hart uit te spreken, daar het communisme
aan de meest hevige vervolging bloot
staat.
De Nanking-regeering kan zich slechts
door de scherpste censuur handhaven. Zij
verwiselt echter in haar angst voor het
communisme de oer-Chineesche landbouw-
revolutie met het Russisch© marxisme. En
toch de eigenlijke hoop op een toekomst in
China ligt alleen bij deze oentrale regee
ring van Nanking, want zonder haar valt
de reuzenstaat in kleine provincies uiteen
die dan, op zichzelf aangewezen, machte
loos zouden zijn.
Wat het bandietenwezen betreft, houdt
dr. Johnson de slechte verkeerstoestanden
voor de voornaamste oorzaak van deze
Chineesche plaag, niet alleen, omdat men
zonder verkeerswegen de roovers niet ach
tervolgen kan, doch ook omdat de roovers-
benden ontstaan door den in die streken
heerschenden nood, welke weer een gevolg
is van het feit, dat de levensmiddelenover
schotten van andere streken niet naar
deze gebieden vervoerd kunnen worden.
Koren bijvoorbeeld, dat in groote hoeveel
heden voorradig is, kan niet getranspor
teerd worden, wel daarentegen opium,
welks vervoer door koelies ook bij naar ver
houding zeer kleine hoeveelheden, loo-
nend is.
Het gebrek aan wegen is op 't oogenblik
nog zoo groot, dat de reis van Nanking
naar het midden van het land langer duurt
dan de reis van Nanking naar Londen.
Bovendien is de oorzaak van den hon
gersnood in China tweeledig. Er bestaat
een „natte" (tengevolge van overstroomin
gen) en een „droge" (tengevolge van de
droogte) hongersnood. De hongersnood is
daarom niet met een universeel genees
middel te bestrijden. Het beste hebben
dat de Amerikanen begrepen. Zij zijn dan
ook de eenigen, die tot nog toe in China
op krachtdadige wijze de gruwelijke el
lende hebben helpen verzachten, met name
door het „International Famine Relief
Fund". Amerika is derhalve op het oogen
blik in China troef. De Vereenigde Staten
hebben in dezen veel meer doorzicht ge
toond dan Japan, dat op eoht Europee-
sche wijze meent, China met wapengeweld
naar zich te kunnen doen schikken. Had
Japan, aldus besloot dr. Johnson het inter
view, slechts het duizend© deel van de kos
ten zijner bewapening tegen China uitge
geven om de van honger omkomende Ohi-
neezen te helpen, dan had het veel betere
resultaten bereikt dan thans het geval is.
AMERIKA
MINISTER STIMSON OVER
MANDSJ0ERI JE.
Japans actie opnieuw afgekeurd.
Naar Reuter meent te weten, heeft mi
nister Stimson in het onderhoud, dat hij
gisteren met den Japanschen gezant De-
boetsji had, herhaald, dat de regeering der
Ver. Staten gekant is tegen een bezetting
door Japan van Mandsjoerije en geen en
kele wijziging in het statuut van China zal
erkennen, dat er uit zou kunnen voorts
vloeien. De Amerikaansche regeering zal
het Kellogg-pact steunen, ten einde te be
letten, dat de souvereiniteit van China
duurzaam wordt geschonden.
BUITENL. BERICHTEN.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK NABIJ
WüRZBURG.
Twee dooden en vier gewonden.
In Brückenau bij Würzburg is een auto
met zeven personen in volle vaart tegen d©
stoep van een gebouw gereden en over den
kop geslagen. De landbouwer Johann Mül-
ler werd op slag gedood en een andere in
zittende stierf korten tijd later aan do be
komen verwondingen. Verder werden twee
personen zwaar en twee licht gewond. De
chauffeur, die ongedeerd bleef, is door do
politie gearresteerd.
Twintigtal meisjes in beek gestort.
Gistermorgen wilden 22 meisjesscholieren
uit München zich laten fotografeeren in de
buurt van Jachenau. Zij stelden zich daar
toe op op een ouden vonder over een beekje.
De belasting was evenwel te zwaar, zoodat
de meisjes in de ongeveer 2 M. diepe beek
stortten. Drie meisjes werden vrij ernstig
gewond, terwijl de 19 anderen er met wat
schrammetjes en builen afkwamen.
Autobus verongelukt in het Beiersche
Bovenland.
Niet ver van Garmisch in Beieren is een
autobus ten gevolge van een defect aan do
stuurinrichting in een talud geraakt. Van
de zeven inzittenden werd een persoon ge
dood, terwijl de overigen min of meer ern
stig werden gewond.
AARDBEVING VERWOEST TURKSCH
DORP.
Het dorp Padiye bij Smyrna is gisteren
door een hevige aardbeving verwoest. In
totaal zijn 100 huizen ingestort, terwijl 50
huizen ernstige schade opliepen. Het aan
tal dooden is nog niet bekend, doch moet
naar verluidt groot zijn.
De hittegolf in Engeland.
Gisteren is te Londen de hoogste tempe
ratuur voor de laatste twee jaren geregis
treerd. De thermometer wees 58 gr. in den
schaduw, terwijl in de zon een temperatuur
van 135 gr. werd genoteerd.
SCHILDERIJ IN HET LOUVRE
BESCHADIGD.
„Angelus" van Millet.
Gistermiddag is in het Louvre een wan
daad gepleegd op het beroemde schilderij
van Millet „Angelus". Een onbekend man
haalde voor het schilderij plotseling een
mes te voorschijn en sneed als een waan
zinnige dwars door het doek. Suppoosten
konden er na moeite gelukkig in slagen den
razende tegen te houden en verdere be
schadiging te voorkomen, hoewel de reeds
toegebrachte schade al ernstig genoeg is.
In deskundige kringen is men echter van
meening, dat het mogelijk zal zijn het schil
derij te herstellen, aangezien de voornaam
ste snede dwars tusschen de beide hoofd
figuren heen loopt.
DE EXPEDITIE TEGEN IPOEMBA.
Het stamhoofd versterkt zijn kraal.
De Zuid-Afrikaansche regeering acht heb
onmogelijk het conflict met het Ovambo-
hoofd Ipoemba, dat o.a. loopt over het be
talen van boeten en belastingen, op vreed
zame wijze bij te leggen. Ipoemba heeft alle
strijdbare mannen van zijn stammen gemo
biliseerd en met geweren uitgerust. Zijn
troepen hebben reeds versterkte stellingen
in de omgeving van zijn kraal ingenomen,
terwijl een deel ervan opdracht hoeft do
regeeringstroepen door middel van een
guerilla zooveel mogelijk afbreuk te doen.
Vrouwen en kinderen heeft hij uit de kraal
doen verwijderen en naar een veilige plaats
laten overbrengen.
Ook onder de naburige stammen heerscht
groote onrust. In verband hiermede hebben
de Zuid-Afrikaansche autoriteiteft besloten
dat behalve de twee reeds uitgestuurde
pantserwagens ook eenige militaire vlieg
tuigen naar Ovambo-land zullen worden ge
zonden, ten einde de kraal uit de lucht te
bombardeeren. De minister-president, ge
neraal Hertzog, heeft de militaire expeditie
tegen Ipoemba goedgekeurd.
